Kathavatthu

Input by the Sri Lanka Tripitaka Project


[PTS Vol Kvu 2] [\z Kv /] [\f II /]
[PTS Page 317] [\q 317/]
[BJT Page 230] [\x 230/]
Jaṭṭhamo vaggo


THIS GRETIL TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY!
COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE.

Text converted to Unicode (UTF-8).
(This file is to be used with a UTF-8 font and your browser's VIEW configuration
set to UTF-8.)

description:multibyte sequence:
long a ā
long A Ā
long i ī
long I Ī
long u ū
long U Ū
vocalic r ṛ
vocalic R Ṛ
long vocalic r ṝ
vocalic l ḷ
vocalic L Ḷ
long vocalic l ḹ
velar n ṅ
velar N Ṅ
palatal n ñ
palatal N Ñ
retroflex t ṭ
retroflex T Ṭ
retroflex d ḍ
retroflex D Ḍ
retroflex n ṇ
retroflex N Ṇ
palatal s ś
palatal S Ś
retroflex s ṣ
retroflex S Ṣ
anusvara ṃ
visarga ḥ
long e ē
long o ō
l underbar ḻ
r underbar ṟ
n underbar ṉ
k underbar ḵ
t underbar ṯ

Unless indicated otherwise, accents have been dropped in order
to facilitate word search.

For a comprehensive list of GRETIL encodings and formats see:
http://gretil.sub.uni-goettingen.de/gretil/gretdiac.pdf
and
http://gretil.sub.uni-goettingen.de/gretil/gretdias.pdf

For further information see:
http://gretil.sub.uni-goettingen.de/gretil.htm





6. 1 Niyāmakathā.
1. Sa. Pu: niyāmo asaṅkhato'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nibbānaṃ tāṇaṃ leṇaṃ saraṇaṃ parāyatanaṃ
Accutaṃ amatanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: niyāmo asaṅkhato, nibbānaṃ asaṅkhatanati.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: dve asaṅkhatāni'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: dve asaṅkhatānī'ni.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: dve tāṇāni, dve leṇāni, dve saraṇāni, dve
Parāyanāni, dve accunāni, dve amatāni, dve
Nibbānātī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: dve nibbānānī'ni.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: atthi dvinnaṃ nibbānānaṃ uccanīcatā hīnappaṇittā
Ukkaṃsāvakaṃso sīmā vā bhedo vā rāji vā
Antarikā vā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

[BJT Page 232] [\x 232/]
5. Sa. Pu: niyamo asaṅkhatānī'ni.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: atthi keci niyāmaṃ okkamanti, paṭalabhanti, uppādenti, samuppādenti, uṭṭhāpenti,
samuṭṭhāpenti, samuppādenti, uṭṭhāpenti, samuṭṭhāpenti. Nibbattenti, abhinibbattenti,
janenti, sañjenentī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.

Sa. Anu: atthi keci asaṅkhataṃ okkamanti paṭilabhanti upādenti samuppādenti uṭṭhāpeniti
muṭṭhāpenti nibbattenti abhinibbattenti janenti sañjenentī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: niyamo asaṅkhatānī'ni.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: maggo asaṅkhatānī'ni. [PTS Page 318] [\q 318/]
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: niyāmo saṅkhato'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: sotāpattiniyāmo asaṅkhatānī'ni.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: sotāpattimaggo asaṅkhatoti,
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

9. Sa. Pu: sotāpattimaggo asaṅkhatānī'ni.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: sotāpattiniyāmo saṅkhato'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

[BJT Page 234] [\x 234/]
10. Sa. Pu: sakadāgāmī niyāmo -pe- anāgāmi niyāmo
-Pe- arahatta niyāmo asaṅkhato'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: arahattamaggo asaṅkhato'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

11. Sa. Pu: arahattamaggo saṅkhato'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: arahattaniyāmo saṅkhato'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

12. Sa. Pu: sotāpattiniyāmo asaṅkhato -pearahatta niyāmo
Asaṅkhato nibbānaṃ asaṅkhatatti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: sañca asaṅkhato'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

13. Sa. Pu: pañca saṅkhato'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: pañca tāṇāti -pe- antarikā vā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

14. Sa. Pu: niyāmo asaṅkhato'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: micchattaniyāmo asaṅkhato'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

15. Sa. Pu: micchattaniyāmo saṅkhato'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: sammattaniyāmo saṅkhato'ti. [PTS Page 319] [\q 319/]
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

[BJT Page 236] [\x 236/]
16. Sa. Pu: na vattabbaṃ niyāmo asaṅkhato'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: niyāmo uppajja niruddhe aniyate hotī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Pa. Niga: tena hi niyāmo asaṅkhato'ti.
Pa. Anu: micchattaniyāme uppajja niruddhe aniyato hotī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Pa. Niga: tena hi micchattaniyāmo asaṅkhato'ti.

Niyāmakathā niṭṭhitā.
[BJT Page 238] [\x 238/]
6. 2 Paṭiccasamuppādakathā.
1. Sa. Pu: paṭiccasamuppādo asaṅkhato'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nibbānaṃ tāṇaṃ leṇaṃ saraṇaṃ parāyanaṃ accunaṃ amatanti
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: paṭiccasamuppado saṅkhato nibbānaṃ asaṅkhatanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: dve asaṅkhato'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: dve asaṅkhatānī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: dve tāṇāni dve leṇāni dve saraṇāni dve parāyanāni dve acvutāni dve amatāni dve
nibbānātī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: dve nibbānātī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: atthi dvinnaṃ nibbānānaṃ uccanīcatā hinappaṇā1 ukkaṃsāvakaṃso sīmā vā bhodo
vā rāji vā2 antarikā vā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
[PTS Page 320] [\q 320/]
5. Sa. Pu: paṭiccasamuppado asaṅkhato'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: avijjā asaṅkhatā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

1. Hinapaṇittā - sīmu, machasaṃ 2. Rāji vā - machasaṃ.

[BJT Page 240] [\x 240/]
6. Sa. Pu: avijjā saṅkhatā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: paṭiccasamuppādo saṅkhato'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: paṭiccasamuppādo asaṅkhatā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: avijjāpaccayā saṅkhārā asaṅkhato'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: avijjāpaccayā saṅkhārā saṅkhatā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: paṭiccasamuppādo saṅkhato'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

9. Sa. Pu: paṭiccasamuppādo asaṅkhato'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ asaṅkhatanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

10. Sa. Pu: saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ saṅkhatā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: paṭiccasamuppādo saṅkhato'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

11. Sa. Pu: paṭiccasamuppādo asaṅkhato'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: viññāṇapaccayā nāmarūpaṃ asaṅkhatanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

12. Sa. Pu: viññāṇapaccayā nāmarūpaṃ saṅkhatanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: paṭiccasamuppādo saṅkhato'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

[BJT Page 242] [\x 242/]
13. Sa. Pu: paṭiccasamuppādo asaṅkhato'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: jātipaccayā jarāmaraṇaṃ asaṅkhatanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

14. Sa. Pu: jātipaccayā jarāmaraṇaṃ saṅkhatanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā. [PTS Page 321] [\q 321/]
Sa. Anu: paṭiccasamuppādo saṅkhato'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

15. Sa. Pu: na vattabbaṃ: paṭiccasamuppādo asaṅkhato'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Anu: nanu vuttaṃ bhagavatā: "jātipaccayā bhikkhave jarāmaraṇaṃ uppādāvā
tathāgatānaṃ anuppādā vā tathāgatānaṃ ṭhitā'va sā dhātu dhammaṭṭhittā dhammaniyāmatā
idapaccayatā. Taṃ tathāgato abhisambujjhati, abhisameti. Abhisambujjhitvā abhisametvā
ācikkhati deseti paññajjhitvā paṭṭhapeti vivarati vibhajati uttānikaroti1passathā'ti cāha.
Jātipaccayā bhikkhave jarāmaraṇaṃ bhavapaccayā bhikkhave jāti -peavijjāpaccayā bhikkhave
saṅkhārā uppādā vā tathāgatānaṃ anuppādā vā tathāgatānaṃ ṭhitā'va sā dhātu -pe-
passathā'ti cāha. Avijjāpaccayā bhikkhave saṅkhārā iti kho bhikkhave yā tatra tathatā
avitathatā anaññathatā idaccayatā, ayaṃ vuccati bhikkhave paṭiccasamuppādo"ti[a] atthe'va
suttanto'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Niga: tena hi paṭiccasamuppādo asaṅkhato'ti.

16. Sa. Pu: "avijjāpaccayā saṅkhārā"ti yā tattha dhammaṭṭhitatā
Dhammaniyāmatā asaṅkhatā. Nibbānaṃ asaṅkhatanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: dve asaṅkhatāni'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

1. Uttāniṃ karoti - machasaṃ [a] nidānasaṃyutta - paccayasuttaṃ

[BJT Page 244] [\x 244/]
17. Sa. Pu: dve asaṅkhatānī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: dve tāṇāni -pe- antarikā vā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

18. Sa. Pu: avijjā paccayā saṅkhārā'ti yā tattha dhammaṭṭhittā dhammaniyāmatā asaṅkhatā.
Saṅkhārapaccayā viññāṇanti yā tattha dhammaṭṭhitatā dhammaniyāmatā asaṅkhatā
nibbānaṃ asaṅkhatanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: tiṇi asaṅkhatāni'ti. [PTS Page 322] [\q 322/]
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

19. Sa. Pu: tiṇi asaṅkhatānī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: tiṇi tāṇāni -pe- antarikā vā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

20. Sa. Pu: avijjāpaccayā saṅkhārā'ti yā tattha dhammaṭṭhitatā dhammaniyāmatā asaṅkhatā,
saṅkhārapaccayā viññāṇanti'1- yā tattha dhammaṭṭhitatā dhammaniyāmatā asaṅkhatā -pe
jātipaccayā jarāmaraṇa'nti yā tattha dhammaṭṭhitatā dhammaniyāmatā asaṅkhatā. Nibbānaṃ
asaṅkhanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: dvādasa asaṅkhatāni'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

21. Sa. Pu: dvādasa asaṅkhatānī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: dve taṇāni -pe- dvādasaleṇāni -pedvādasa antarikā vā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

Paṭiccasamuppādakathā niṭṭhitā
1. Nibbānaṃ asaṅkhatanti. Na hevaṃ vattabbe -pe- tiṇi asaṅkhatā'ti. [PTS,]


[BJT Page 246] [\x 246/]
6. 3 Saccakathā
1. Sa. Pu: cattāri saccāni asaṅkhatānī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: cattāri tāṇāni, cattāri leṇāni, cattāri saraṇāni, cattāri parāyanāni. Cattāri accutāni,
cattāri amatāni, cattāri nibbānānī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: cattāri nibbānānī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: atthi catunnaṃ nibbānānaṃ uccanicatā hinappaṇitanā ukkaṃsāmakaṃso sīmā vā
bhedo vā rāji vā antarikā vā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: dukkhasaccaṃ asaṅkhatanti. [PTS Page 323] [\q 323/]
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: dukkhaṃ asaṅkhanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: dukkhasaccaṃ asaṅkhatanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: kāyikaṃ dukkhaṃ cetasikaṃ dukkhaṃ sokaparidevadukkhadomanassa upāyāsā
asaṅkhatā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: samudayasaccaṃ asaṅkhatanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: samudayo asaṅkhatoti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

[BJT Page 248] [\x 248/]
6. Sa. Pu: samudayasaccaṃ asaṅkhatanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: kāmataṇhā bhavataṇhā vibhavataṇhā asaṅkhanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: maggasaccaṃ asaṅkhatanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: maggo asaṅkhato'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: maggasaccaṃ asaṅkhatanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: sammādiṭṭhi -pe- sammāsamādhi asaṅkhato'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

9. Sa. Pu: dukkhaṃ saṅkhatanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: dukkhasaccaṃ saṅkhanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

10. Sa. Pu: kāyikaṃ dukkhaṃ cetasikaṃ dukkhaṃ sokaparidevadukkhadomanassaupāyāsā
saṅkhatā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: dukkhasaccaṃ saṅkhanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

11. Sa. Pu: samudayo saṅkhato'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: samudayosaccaṃ saṅkhanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

12. Sa. Pu: kāmataṇhā bhavataṇhā vibhavataṇhā asaṅkhatā'ti. [PTS Page 324] [\q 324/]

Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: samudayosaccaṃ saṅkhanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

[BJT Page 250] [\x 250/]
13. Sa. Pu: maggo asaṅkhato'ti
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: maggasaccaṃ saṅkhanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

14. Sa. Pu: sammādiṭṭhi -pe- sammāsamādhi asaṅkhatā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: maggasaccaṃ saṅkhatanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

15. Sa. Pu: nirodhasaccaṃ asaṅkhataṃ, nirodho asaṅkhato'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: dukkhasaccaṃ asaṅkhataṃ, dukkhaṃ asaṅkhatanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

16. Sa. Pu: nirodhasaccaṃ asaṅkhataṃ nirodho asaṅkhato'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: samudayasaccaṃ asaṅkhataṃ samudayo asaṅkhato'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

17. Sa. Pu: nirodhasaccaṃ asaṅkhataṃ nirodho asaṅkhato'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: maggasaccaṃ asaṅkhataṃ maggo asaṅkhato'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

18. Sa. Pu: dukkhasaccaṃ asaṅkhataṃ dukkhaṃ asaṅkhatanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nirodhasaccaṃ asaṅkhataṃ nirodho saṅkhato'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

19. Sa. Pu: samudayasaccaṃ asaṅkhataṃ samudayo saṅkhato'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nirodhasaccaṃ asaṅkhataṃ nirodho saṅkhato'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

[BJT Page 252] [\x 252/]
20. Sa. Pu: maggasaccaṃ asaṅkhataṃ maggo saṅkhato'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nirodhasaccaṃ asaṅkhataṃ nirodho saṅkhato'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

21. Sa. Pu: na vattabbaṃ cattāri saccāni asaṅkhato'ti. [PTS Page 325] [\q 325/]
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Pa anu: nanu vuttaṃ bhagavatā "cattārimāni bhikkhave tathāni avitathāni anaññathāni.
Katamāni cattāri: idaṃ dukkhanti bhikkhave tathāmetaṃ avitathametaṃ anaññathametaṃ.
Ayaṃ dukkhasamudayo'ti -pe- ayaṃ dukkhanirodho'ti -pe- ayaṃ
dukkhanirodhagāminipaṭipadā'ti tathametaṃ avitathametaṃ anaññathametaṃ imāni kho
bhikkhave cattāri tathāni avitathāni anaññathāni"ti[a] atthe'va suttanto'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: tena hi cattāri saccāni asaṅkhato'ti.

Saccakathā niṭṭhitā.

[A] saccasaṃyutta - tathasutta

[BJT Page 254] [\x 254/]
6. 4 Āruppakathā
1. Sa. Pu: ākāsānañcāyatanaṃ asaṅkhatanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nibbānaṃ tāṇaṃ leṇaṃ saraṇaṃ parāyanaṃ accutaṃ amananti.
Pa. Paṭi: na havaṃ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: ākāsānañcāyatanaṃ asaṅkhatanti1-.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: dve asaṅkhatānī'ti.
Pa. Paṭi: na havaṃ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: dve asaṅkhatāni'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: dve tāṇāni -pe- antarikāvā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: ākāsānañcāyatanaṃ asaṅkhatanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: ākāsānañcāyatanaṃ bhavo gati sattāvāso saṃsāro yoni viññāṇaṭṭhiti
attabhāvapaṭilābho'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā. [PTS Page 326] [\q 326/]
Sa. Anu: asaṅkhataṃ bhavo gati sattāvalivāso saṃsāro yoni viññāṇaṭṭhiti
attabhāvapaṭilābho'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: atthi ākāsānañcāyupagaṃ kammanti
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: atthi asaṅkhatupagaṃ kammanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

1. Ākāsānañcāyatanaṃ asaṅkhataṃ nibbānaṃ asaṅkhatanti - [PTS]

[BJT Page 256] [\x 256/]
6. Sa. Pu: atthi ākāsānañcāyupagā sattā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: atthi asaṅkhatupagā sattā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: ākāsānañcāyatane sattā jāyanti, jiyanti miyanti, cavanti upapajjanti'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: asaṅkhate sattā jāyanti, jiyanti, mīyanti, cavanti, uppajjanti'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: ākāsānañcāyatane atthi vedanā saññā saṃkhārā viññāṇanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: asaṅkhate atthi vedanā saññā saṅkhārā viññāṇanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

9. Sa. Pu: ākāsānañcāyatanaṃ catuvokārabhavo'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: asaṅkhataṃ catuvokārabhavo'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

10. Sa. Pu: na vattabbaṃ: cattāro āruppā asaṅkhatā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Anu: nanu cattāro āruppā anejā vuttā bhagavatā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Anu. ha: hañci cattāro āruppā anejā vuttā bhagavatā, anu. Pā: tena vata re vattabbe: cattāro
āruppā asaṅkhatā'ti.

Aruppakathā [PTS Page 327] [\q 327/] niṭṭhitā.
[BJT Page 258] [\x 258/]
6. 5 Nirodhasamāpattikathā
1. Sa. Pu: nirodhasamāpatti asaṅkhatā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nibbānaṃ tāṇaṃ leṇaṃ saraṇaṃ parāyanaṃ accutaṃ amananti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: nirodhasamāpatti asaṅkhatā nibbānaṃ asaṅkhatanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: dve asaṅkhatānī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: dve asaṅkhatāni'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: dve tāṇāni -pe- antarikāvā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: nirodhasamāpatti asaṅkhatā'ti. 1-
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: atthi keci nirodhaṃ samāpajjanti paṭilabhanti uppādenti samuppādenti uṭṭhapenti
samuṭṭhapenti nibbattenti abhinibbattenti janenti sañajanetti'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: atthi keci asaṅkhataṃ samāpajjanti paṭilabhanti uppādenti samuppādenti
uṭṭhapenti samuṭṭhapenti nibbattenti abhinibbattenti janenti sañjanentī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

1. Nirodhasamāpatti asaṅkhatā'ti, āmantā - [PTS] natthi

[BJT Page 260] [\x 260/]
5. Sa. Pu: nirodhā1- vodānaṃ vuṭṭhānaṃ paññāyati'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: asaṅkhatā vodānaṃ vuṭṭhānaṃ paññāyatī'ti
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: nirodhaṃ samāpajjantassa paṭhamaṃ nirujjhati vacīsaṅkhāro tato kāyasaṅkhāro
tato cittasaṅkhāro.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: asaṅkhataṃ samāpajjatassa paṭhamaṃ nirujjhati vacīsaṅkhāro tato kāyasaṅkhāro
tato cittasaṅkhāro'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: nirodhā vuṭṭhihantassa paṭhamaṃ upasampajjati cittasaṅkhāro tato kāyasaṅkhāro
tato vacīsaṅkhāro'ti. [PTS Page 328] [\q 328/]
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: asaṅkhataṃ vuṭṭhihantassa paṭhamaṃ upasampajjati citasaṅkhāro tato
kāyasaṅkhāro tato vacīsaṅkhāro'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: nirodhā vuṭṭhitaṃ tayo phassā phusanti suññato phasso animitto phasso
appaṇihito phasso'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: asaṅkhatā vuṭṭhitaṃ tayo phassā phusanti suññato phasso animitto phasso
appaṇihito phasso'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

1. Nirodho - sīmu, syā.

[BJT Page 262] [\x 262/]
9. Sa. Pu: nirodhā vuṭṭhitassa vivekaninnaṃ cittaṃ hoti vivekapoṇaṃ vivekapabbhāranti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: asaṅkhatā vuṭṭhatassa vivekaninnaṃ cittaṃ hoti vivekapoṇaṃ vivekapabbhāranti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

10. Pa. Pu: na vattabbaṃ nirodhasamāpatti asaṅkhatā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Anu: saṅtā'ti. Sa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Pa. Niga: tena hi nirodhasamāpatti asaṅkhatā'ti.

Nirodhasamāpattikathā niṭṭhitā.

[BJT Page 264] [\x 264/]
6. 6 Ākāsakathā
1. Sa. Pu: ākāso asaṅkhato'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nibbānaṃ tāṇaṃ leṇaṃ saraṇaṃ parāyanaṃ accutaṃ amananti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: ākāso asaṅkhato nibbanaṃ asaṅkhatanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: dve asaṅkhatānī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: dve asaṅkhatāni'ti. [PTS Page 329] [\q 329/]
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: dve tāṇāni -pe- antarikāvā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: ākāso asaṅkhato'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: atthi keci anākāsaṃ ākāsaṃ karonti'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā1-.
Sa. Anu: atthi keci saṅkhataṃ asaṅkhataṃ karontī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: atthi keci ākāsaṃ anākāsaṃ karontī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: atthi keci asaṅkhataṃ saṅkhataṃ karonti'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

1. "Atthi keci anākāsaṃ ākāsaṃ kironti'ti, āmantā" ayaṃ pāṭho [PTS] potthake natthi.

[BJT Page 266] [\x 266/]
6. Sa. Pu: ākāse pakkhiyo1- gacchanti, candimasuriyā gacachanti, tārakarūpāni gacchanti,
iddhiṃ vikubbanti, bāhuṃ cālenti, pāṇiṃ cālenti, pāṇiṃ cālenti, leḍḍuṃ khipanti, laguḷaṃ
khipanti, iddhiṃ khipanti, usuṃ khipanti'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: asaṅkhate pakkhiyo1- gacchanti, candimasuriyā gacchanti, tārakarūpāni gacchanti,
iddhiṃ vikubbanti. Bāhuṃ cālenti, pāṇiṃ cālenti, pāṇiṃ cālenti, leḍḍuṃ khipanti, laguḷaṃ
khipanti, iddhiṃ khipanti, usuṃ khipantī'ti. .
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: ākāsaṃ parivāretvā gharāni karonti, koṭṭhāni karonti'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: asaṅkhataṃ parivāretvā gharāni karonti, koṭṭhāni karontī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: udapāne khaññamāte anākāso ākāso hotī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: saṅkhataṃ asaṅkhataṃ hotī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

9. Sa. Pu: tucchaudapāne puriyamāne tucchakoṭṭhe purisamāne tucchakumbhiyā
puriyamānāya akāso antaradhāyati'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā. [PTS Page 330] [\q 330/]
Sa. Anu: asaṅkhataṃ antaradhāyatī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

10. Sa. Pu: na vattabbaṃ: ākāso asaṅkhatanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Anu: ākāso saṅkhato'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Pa. Niga: tena hi ākāso asaṅkhato'ti.

Ākāsakathā niṭṭhitā.
1. Pakkhito - machasaṃ

[BJT Page 268] [\x 268/]
6. 7 Ākāso sanidassanoti kathā
1. Sa. Pu: akāso sanidassano'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: rūpaṃ rūpāyatanaṃ rūpadhātu nīlaṃ pītakaṃ lohitakaṃ odātakaṃ cakkhuviññeyyaṃ
cakkhusmiṃ paṭihaññati cakkhussa āpāthaṃ āgacchati'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: ākāso sanidassano'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: cakkhuñca paṭicca ākāsañca uppajjati cakkhuviññāṇanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Pu: cakkhuñca paṭicca ākāsañca uppajjati cakkhuviññāṇanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: "cakkhuñca paṭicca ākāsañca uppajjati cakkhuviññāṇanti" atthe'va suttanto'ti.
Pa. Paṭi: natthi.
Sa. Anu: "cakkhuñca paṭicca rūpe ca uppajjati cakkhuviññaṇanti"[a] atthe'va suttanto'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Anu. ha: hañci cakkhuviñca paṭicca rūpe ca uppajjati cakkhuviññāṇanti'atthe'va suttanto,
Anu. Pā: no ca vata re vattabbai [PTS Page 331] [\q 331/] cakkhuñca paṭicca ākāsañca
uppajjati cakkhuviññāṇanti.

3. Sa. Pu: na vattabbaṃ ākāso sanidassano'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nanu passati dvinnaṃ rukkhānaṃ antaraṃ dvinnaṃ thambhānaṃ antaraṃ
tāḷacchiddaṃ vātapānacchiddanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Anu. ha: hañci passati1- dvinnaṃ rukkhānaṃ antaraṃ dvinnaṃ thambhānaṃ antaraṃ
tāḷacchiddaṃ vātapānacchiddaṃ,
Anu. Pā: tena vata re vattabbe: ākāso sanidassano'ti.

Akāso sanidassanotikathā niṭṭhitā.

1. Passasi - sīmu [a] majjhimanikāya - uparipaṇṇāsaka - saḷāyatanavagga - jachakkasuttaṃ

[BJT Page 270] [\x 270/]
6. 8 Paṭhavidhātu sanidassanoti ādiṃ katvā kāyakammaṃ sanidasasnanti pariyosānakathā
1. Sa. Pu: paṭhavidhātu sanidassano'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: rūpaṃ rūpāyatanaṃ rūpadhātu nīlaṃ pītakaṃ lohitakaṃ odātakaṃ cakkhuviññeyyaṃ
cakkhusmiṃ paṭihaññati cakkhussa āpāthaṃ āgacchati'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: paṭhavidhātu sanidassano'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: cakkhuñca paṭicca paṭhavidhātuñca uppajjati cakkhuviññāṇanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Pu: cakkhuñca paṭicca paṭhavidhātuñca uppajjati cakkhuviññāṇanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: cakkhuñca paṭicca paṭhavidhātuñca uppajjati cakkhuviññāṇanti" atthe'va
suttanto'ti.
Pa. Paṭi: natthi.
Sa. Anu: "cakkhuñca paṭicca rūpe ca uppajjati cakkhuviññaṇanti"[a] atthe'va suttanto'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā. [PTS Page 332] [\q 332/]
Anu. ha: hañci cakkhuviñca paṭicca rūpe ca uppajjati cakkhuviññāṇanti'atthe'va suttanto,
Anu. Pā: no ca vata re vattabbai cakkhuñca paṭicca paṭhavidhātuñca uppajjati
cakkhuviññāṇanti.

3. Sa. Pu: na vattabbaṃ paṭhavidhātu sanidassano'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nanu passati1- bhumiṃ pāsāṇaṃ pabbatanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Anu. ha: hañci passati1- bhumiṃ pāsāṇaṃ pabbataṃ, anu. Pā: tena vata re vattabbe'
paṭhavidhātusanidassano'ti. 2-

1. Passasi - sīmu 2. Sanidassanāti -pe- sīmu, machasaṃ. [A] majjhimanikāya -
uparipaṇṇasaka - saḷāyatanavagga - jachakkasuttaṃ

[BJT Page 272] [\x 272/]
4. Pa. Pu: na vattabbā: apodhātu sanidassano'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Pa. Anu: nanu passati1- udakanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Anu. ha: hañci passati udakaṃ,
Anu. Pā: tena vata re vattabbe āpodhātu sanidassanā'ti[a.]


5. Pa. Pu: na vattabbā: tejodhātu sanidassano'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Pa. Anu: nanu passati aggiṃ jalananti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Anu. ha: hañci passati aggiṃ jalanataṃ,
Anu. Pā: tena vata re vattabbe tejodhātu sanidassanā'ti.

6. Pa. Pu: na vattabbā: vayodhātu sanidassano'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Pa. Anu: nanu passati vātena rukkhe sañcāliyamāne'ti
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Anu. ha: hañci passati vātena rukkhe sañcāliyamāne,
Anu. Pā: tena vata re vattabbe vāyodhātu sanidassanā'ti[a.]

7. Sa. Pu: cakkhundriyaṃ sanidassano'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: rūpaṃ rūpāyatanaṃ rūpadhātu nīlaṃ pītakaṃ lohitakaṃ odātakaṃ cakkhuviññeyyaṃ
cakkhusmiṃ paṭihaññati cakkhussa āpāthaṃ āgacchati'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: cakkhundriyaṃ sanidassano'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: cakkhuñca paṭicca cakkhundriyañca uppajjati cakkhuviññāṇanti. [PTS Page 333]
[\q 333/]
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

1. Passasi - simu 2. Sanidassanāti -pe- machasaṃ, sīmu.

[BJT Page 274] [\x 274/]
9. Sa. Pu: cakkhuñca paṭicca cakkhundriñca uppajjati cakkhuviññāṇanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: cakkhuñca paṭicca cakkhundriyañca uppajjati cakkhuviññāṇanti" atthe'va
suttanto'ti.
Pa. Paṭi: natthi.
Sa. Anu: "cakkhuñca paṭicca rūpe ca uppajjati cakkhuviññaṇanti"[a] atthe'va suttanto'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Anu. ha: hañci cakkhuviñca paṭicca rūpe ca uppajjati cakkhuviññāṇanti'atthe'va suttanto,
Anu. Pā: no ca vata re vattabbai cakkhuñca paṭicca cakkhundriyañca uppajjati
cakkhuviññāṇanti.

10. Sa. Pu: na vattabbaṃ pañcindriyāni sanidassano'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nanu passati1- cakkhuṃ sotaṃ ghānaṃ jivhaṃ kāyanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Anu. ha: hañci passati cakkhuṃ sotaṃ ghānaṃ jivhaṃ kāyaṃ, anu. Pā: tena vata re vattabbe'
pañcindriyāni sanidassano'ti. [A]

11. Sa. Pu: kāyakammaṃ sanidassano'ti. ?
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: rūpaṃ rūpāyatanaṃ rūpadhātu nīlaṃ pītakaṃ lohitakaṃ odātakaṃ cakkhuviññeyyaṃ
cakkhusmiṃ paṭihaññati cakkhussa āpāthaṃ āgacchati'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

12. Sa. Pu: kāyakammaṃ sanidassananti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: cakkhuñca paṭicca kāyakammañca uppajjati cakkhuviññāṇanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

1. Passasi - simu 2. Sanidassanātīti -pe- sīmu, machasaṃ [a] majjhimanākāya,
uparipaṇṇāsaka, saḷāyatanavagga - chajakkasuttaṃ

[BJT Page 276] [\x 276/]
13. Sa. Pu: cakkhuñca paṭicca kāyakammañca uppajjati cakkhuviññāṇanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: cakkhuñca paṭicca kāyakammañca uppajjati cakkhuviññāṇanti" atthe'va suttanto'ti.
Pa. Paṭi: natthi. [PTS Page 334] [\q 334/]
Sa. Anu: "cakkhuñca paṭicca rūpe ca uppajjati cakkhuviññaṇana"nti atthe'va suttanto'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Anu. ha: hañci cakkhuviñca paṭicca rūpe ca uppajjati cakkhuviññāṇanti'atthe'va suttanto,
Anu. Pā: no ca vata re vattabbai cakkhuñca paṭicca kāyakammañca uppajjati
cakkhuviññāṇanti.

14. Sa. Pu: na vattabbaṃ kāyakammaṃ sanidassana'nti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nanu passati1- abhikkamantaṃ paṭikkamantaṃ ālokentaṃ vilokentaṃ sammiñjentaṃ
pasārenta'nti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Anu. ha: hañci passati abhikkamantaṃ paṭikkamantaṃ ālokentaṃ vilokenattaṃ
sammiñjentaṃ pasārentaṃ2,
Anu. Pā: tena vata re vattabbe' kāyakammaṃ sanidassana'nti.

Paṭhavidhātu sanidassanāni ādiṃ katvā
Kāyakammaṃ sanidassananti pariyosānakathā
Niṭṭhitā
Chaṭṭhamo vaggo niṭṭhito.

Tassu uddānaṃ:
Niyāmo asaṅkhato paṭiccasamuppādo asaṅkhato, cattāri saccāni asaṅkhatāni, cattāro āruppā
asaṅkhatā, nirodhasamāpatti asaṅkhatā, ākāso asaṅkhato, ākāso sanidassano, cattāro
mahābhūtā, pañcindriyāni, tatheva kāyakammanti. [PTS Page 335] [\q 335/]

1. Passasi - sīmu 2. Pasārentaṃ - sīmu, natthi.

[PTS Page 335] [\q 335/]
[BJT Page 278] [\x 278/]
Sattamo vaggo
7. 1 Saṅgahitakathā.
1. Sa. Pu: natthi keci dhammā kehici dhammehi saṅgahitā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: nanu atthi keci dhammā kehici dhammehi paṇanaṃ gacchanti, uddesaṃ gacchanti.
Pariyāpannā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Anu. ha: hañci atthi keci dhammā kehici dhammehi gaṇanaṃ gacchanti, uddesaṃ gacchanti
pariyāpannā,
Anu pā: no ca vata re vattabbe: natthi keci dhammā kehici dhammehi saṅgahitā'ti.

2. Sa. Pu: cakkhāyatanaṃ katamaṃ khandhagaṇanaṃ1gacchati'ti.
Pa. Paṭiññā: rūpakkhandhagaṇanaṃ gacchatī'ti.
Anu. ha: hañci cakkhāyatanaṃ rūpakkhandhaṇanaṃ gacchanti, anu pā: no ca vata re
vattabbe: cakkhāyatanaṃ rūpakkhandhena saṅgahitā'ti.
Sa. Pu: sotāyatanaṃ -pe- ghānāyatanaṃ -pejivhāyatanaṃ -pe kāyāyatanaṃ katamaṃ
khandhagaṇanaṃ gacchatī'ti.
Pa. Paṭiññā: rūpakkhandhagaṇanaṃ gacchati.
Anu. ha: hañci kāyāyatanaṃ rūpakkhandhagaṇanaṃ gacchati,
Anu. Pā: tena vata re vattabbe: kāyāyatanaṃ rupakkhandhena saṅgahita'nti.

1. Katamakkhandhaṇanaṃ - machasaṃ

[BJT Page 280] [\x 280/]
3. Sa. Pu: rūpāyatanaṃ -pe- saddāyatanaṃ -pegandhāyatanaṃ -pe rasāyatanaṃ
-pephoṭṭhabbāyatanaṃ katamaṃ khandhagaṇanaṃ gacchati'ti.
Pa. Paṭiññā: rūpakkhandhagaṇanaṃ gacchatī'ti.
Anu. ha: hañci phoṭṭhabbāyatanaṃ rūpakkhandhaṇanaṃ gacchanti, anu pā: tena vata re
vattabbe: phoṭṭhabbāyatanaṃ rūpakkhandhena saṅgahita'nti.

4. Sa. Pu: sukhā vedanā katamaṃ khandhagaṇanaṃ gacchati'ti.
Pa. Paṭiññā: vedanākkhandhagaṇanaṃ gacchatī'ti.
Anu. ha: hañci vedanā vedanakkhandhaṇanaṃ gacchanti, anu pā: tena vata re vattabbe:
sukhā vedanā vedanākkhandhena saṅgahitā'ti.
Sa. Pu: sukhāvedanā -pe- adukkhamasukhā vedanā katamaṃ khandhagaṇanaṃ gacchatī'ti.
[PTS Page 336] [\q 336/]
Pa. Paṭiññā: vedanākkhandhagaṇanaṃ gacchati.
Anu. ha: hañci adukkhamasukhā vadenā vedanākkhandhagaṇanaṃ gacchati,
Anu. Pā: tena vata re vattabbe: adukkhamasukhā vedanākkhandhena saṅgahita'nti.

5. Sa. Pu: cakkhusamphassajā saññā katamaṃ khandhagaṇanaṃ gacchati'ti.
Pa. Paṭiññā: saññākkhandhagaṇanaṃ gacchatī'ti.
Anu. ha: hañci cakkhusamphassajā saññā saññākkhandhaṇanaṃ gacchanti, anu pā: tena
vata re vattabbe: cakkhusamphassajā saññākkhandhena saṅgahitā'ti.
Sa. Pu: sotāsamphassajā saññā -pemanosamphassajā saññā katamaṃ khandhagaṇanaṃ
gacchatī'ti.
Pa. Paṭiññā: saññākkhandhagaṇanaṃ gacchati.
Anu. ha: hañci manosamphassajā saññā saññākkhandhagaṇanaṃ gacchati,
Anu. Pā: tena vata re vattabbe: manosamphassajā saññā saññākkhandhena saṅgahita'nti.

[BJT Page 282] [\x 282/]
6. Sa. Pu: cakkhusamphassajā cetanā -pemanosamphassajā cetanā katamaṃ khandhagaṇanaṃ
gacchati'ti. Pa. Paṭiññā: saṅkhārakkhandhagaṇanaṃ gacchati'ti.
Anu. ha: hañci manosamphassajā tenā saṅkhārakkhandhagaṇanaṃ gacchati,
Anu. Pā: tena vata re vattabbe: manosamphassajā cetanā saṅkhārakkhandhena saṅghahitā'ti.

7. Sa. Pu: cakkhuviññāṇaṃ -pe- manoviññāṇaṃ katamaṃ katamaṃ khandhagaṇanaṃ
gacchati'ti. Pa. Paṭiññā: viññāṇakkhandhagaṇanaṃ gacchati'ti.
Anu. ha: hañci manoviññāṇaṃ viññāṇakkhandhagaṇanaṃ gacchati,
Anu. Pā: tena vata re vattabbe: manoviññāṇaṃ viññāṇakkhandhena saṅghahitā'ti.

8. Pa. Pu: yathā dāmena vā yotetna vā dve balivaddā1 saṅgahitā, sikkāya piṇḍapāto
saṅgahito, sā gaddulenasaṅgahito2evameva te dhammā tehi dhammehi saṅgahitā'ti+

Paṭi. ha: hañci dāmena vā yottena vā dve balivdadā saṅgahitā, [PTS Page 337] [\q 337/]
sikkāya piṇḍapāto saṅgahito, sā gaddulena saṅgahito,
Paṭi. Pā: tena vata re vattabbe: "atthi keci dhammā kehici dhammehi saṅgahitā"ti.

Saṅgahitakathā niṭṭhitā.

1. Balibaddha - machasaṃ 2. Saṅgahitā - sīmu. 3. Āmantā - sīmu. [PTS]

[BJT Page 284] [\x 284/]
7. 2 Sampayuttakathā
3. Sa. Pu: natthi keci dhammā kehici dhammehi sampayuttā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nanu atthi keci dhammā kehici dhammehi sahagatā sahajātā saṃsaṭṭhā ekuppādā
ekanirodhā ekavatthukā ekārammaṇā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Anu. ha: hañci atthi keci dhammā kehici dhammehi sahagatā sahajātā saṃsaṭṭā ekuppadā
ekanirodhā ekavatthukā ekārammaṇā,
Anu. Pā: no ca vata re vattabbe: natthi keci dhammā kehici dhammehi sampayuttā'ti.

2. Sa. Pu: vedanākkhandho saññākkhandhena sahajāto'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Anu. ha: hañci atthi vedānākkhandho saññākkhandhena sahajato,
Anu. Pā: tena vata re vattabbe: vedanākkhandho saññākkhandhena sampayutto'ti.
Sa. Anu: vedanākkhandho saṅkhārakkhandhena viññānkhandhena sahajāto'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Anu. ha: hañci vedanākkhandho viññāṇakkhandhona sahajato,
Anu. Pā: tena vata re vattabbe: vedanākkhandho viññāṇakkhandhenasampayutto'ti'ti.
Sa. Anu: saññākkhandho saṅkhārakkhandho viññāṇakkhandho vedanākkhandhena
saññākkhandhena saṅkhārakkhandhena sahajāto'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Anu. ha: hañci viññāṇakkhandho saṅkhārakkhandhena sahajāto, [PTS Page 338] [\q 338/]

Anu. Pā: tena vata re vattabbe: viññāṇakkhandho saṅkhārakkhandhena sampayutto'ti.
Pa. Pu: yathā tilamhi telaṃ anugataṃ anupaviṭṭhaṃ, ucchumbhi raso anugato anupaviṭṭho,
evameva te dhammā tehi dhammehi anugatā anupaviṭṭhā'ti.
Sa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe - pe-

Sampayuttakathā niṭṭhitā.

[BJT Page 286] [\x 286/]
7. 3 Cetasikakathā.
1. Sa. Pu: natthi cetasiko dhammo'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: nanu atthi keci dhammā cittena sahagatā sahajātā saṃsaṭṭhāsampayuttā ekuppādā
ekanirodhā ekavatthukā ekārammaṇā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Anu. ha: hañci atthi keci dhammā cittena sahagatā sahajātā saṃsaṭṭhā sampayuttā
ekuppadā ekanirodhā ekavatthukā ekārammaṇā,
Anu. Pā: no ca vata re vattabbe: natthi cetasiko dhammo'ti.

2. Sa. Pu: phasso cittena sahajāto'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Anu ṭha: hañci phasso cittena sahajāto'ti.
Anu. Pā: tena vata re vattabbe: phasso cetasiko'ti.
3. Sa. Pu: vedanā -pe- saññā -pe- cetanā -pesaddhā -pe viriyaṃ -pe- sati -pesamādhi -pe-
paññā -pe rāgo -pedoso -pe- moho -pe anottappaṃ cittena sahajātanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Anu ṭha: hañci anottappaṃ cittena sahajātaṃ,
Anu. Pā: tena vata re vattabbe: anottappaṃ cetasikanti.

4. Pa. Pu: cittena sahajātā'ti katvā cetasikā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Pa. Anu: phassena sahajātā'ti katvā phassikā'ti1-
Pa. Paṭiññā: āmantā

1. Phassasikā - sīmu, machasaṃ, syā.

[BJT Page 288] [\x 288/]
Pa. Pu: cittena sahajātā'ti katvā cetasikā'ti. [PTS Page 339] [\q 339/]
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: vedanāya-pe- saññāya -pe cetanāya-pesaddhāya-pe viriyena -pe-
satiyā-pesamādhinā-pe- paññāya -pe rāgena -pedosena -pemohena -pe anottappena
sahajātā'ti katvā anottappikā'ti. [A]
Pa. Paṭiññā: āmantā

5. Sa. Pu: natthi cetasiko dhammo'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: nanu vuttaṃ bhagavatā:
Sa. Anu: "cittaṃ hidaṃ cetasikā ca dhammā anantato saṃviditassa hotīti. Hinappaṇītaṃ
tadubhaye viditvā sammaddaso vedi palokadhammanti" attha'va suttanto'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Niga: tena hi atthi cetasiko dhammo'ti.

6. Sa. Pu: natthi cetasiko dhammo'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: nanu vuttaṃ bhagavatā "idha kevaṭṭa bhikkhu parasattānaṃ paramuggalānaṃ
cittampi ādisati, cetasikampi ādisati, vitakkitampi ādisati, vicāritampi3ādisati: evampi te
mano. Itthampi te mano. Itipi te citta'nti"[a] atthe'va suttanto'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Niga: tena hi atthi cesiko dhammo'ti.

Cetasikakathā niṭṭhitā.

1. Samādhiyā - [PTS 2.] Anottappāsikā - sīmu, machasaṃ, [PTS] anottappasikā - syā 3.
Vicārikampi - simu [a] dighanikāya - kevaḍḍha (kevaṭṭa) suttaṃ.

[BJT Page 290] [\x 290/]
7. 4 Dānakathā.
1. Sa. Pu: cetasiko dhammo dānanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
[PTS Page 340] [\q 340/] sa. Anu: labhā cetasiko dhammo paresaṃ dātunti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Pu: labbhā cetasiko dhammo paresaṃ dātunti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: labbhā phasso paresaṃ dātunti
Pa paṭi: na vehaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: labbhā vedanā -pe- saññā - cetanā - saddhā - viriyaṃ - sati - samādhi -pepaññā
paresaṃ dātunti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: na vattabbaṃ: cetasiko dhammo dāna'nti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Pa. Anu: dānaṃ aniṭṭhaphalaṃ akantaphalaṃ amanuññaphalaṃ secanakaphalaṃ
dukkhudrayaṃ dukkhavipākanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Pa. Anu: nanu dānaṃ iṭṭhaphalaṃ kantaphalaṃ manuññaphalaṃ asecanakaphalaṃ
sukhudrayaṃ3sukhavipākanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Anu. ha: hañci dānaṃ iṭṭhaphalaṃ kantaphalaṃ manuññaphalaṃ asecanakaphalaṃ
sukhudrayaṃ3sukhavipākaṃ,
Anu. Pā: tena vata re vattabbe: cetasiko dhammo dāna'nti.

1. Dukkhindriyaṃ - [PTS 2.] Na hevaṃ vattabbe' iti [PTS,] ūnaṃ 3. Sukhindriyaṃ - [PTS PTS]
[BJT Page 292] [\x 292/]
3. Sa. Pu: dānaṃ iṭṭhaphalaṃ vuttaṃ bhagavatā civaraṃ dānanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Pa. Anu: cīvaraṃ iṭṭhaphalaṃ kantaphalaṃ manuññaphalaṃ asecanakaphalaṃ sukhudrayaṃ
sukhavipākanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Paṭi: dānaṃ iṭṭhaphalaṃ vuttaṃ bhagavatā. Piṇḍapāto -pe
senāsanaṃ1-pegilānapaccayabhesajjaparikkhāro dānanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Anu: gilānapaccayabhesajjaparikkhāro iṭṭhaphalo kantaphalo manuññaphalo
asecanakaphalo sukhudrayo2- sukhavipāko'ti.
Pa paṭi: na vehaṃ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: na vattabbaṃ cetasiko dhammo dāna'nti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Pa. Anu: nanu vuttaṃ bhagavatā: [PTS Page 341] [\q 341/]
"Saddhā hiriyaṃ kusalaṃ ca dānaṃ dhammā ete sappurisānuyātā, etaṃ hi dānaṃ dibbaṃ
vadanti etena hi gacchati devalokanti"
Atthe'va suttatto'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Pa. Niga: tena hi cetasiko dhammo dāna'nti.

5. Sa. Pu: na vattabbaṃ: cetasiko dhammo dāna'nti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Pa. Anu: nanu vuttaṃ bhagavatā: "pañcimāni bhikkhave dānāni mahādānāni aggaññāni
rattaññāni vaṃsaññāni porāṇāniasaṃkiṇṇāni asaṃkiṇṇapubbāni na saṅkiyanti na
saṅkiyissanti appatikuṭṭhāni3- samaṇehi brāhmaṇehi viññuhi. Katamāni pañca: idha
bhikkhave ariyasāvako.

1. Senāsana - sīmu 2. Sukhindriyo - [PTS 3.] Appaṭikuṭṭhāni - sīmu, machasaṃ,
[BJT Page 294] [\x 294/] pāṇātipātaṃ pahāya pāṇātipātā paṭivirato hoti. Pāṇātipātā
paṭivirato bhikkhave ariyasāvako aparimāṇānaṃ sattānaṃ abhayaṃ deti, averaṃ deti,
abyāpajjhaṃ deti. Aparimāṇānaṃ sattānaṃ abhayaṃ datvā averaṃ datvā abyapajjhaṃ datvā
aparimāṇassa abhayassa averassa abyāpajjhassa bhāgī hoti. Idaṃ bhikkhave paṭhamaṃ
dānaṃ mahādānaṃ aggaññaṃ rattaññaṃ vaṃsaññaṃ porāṇaṃ asaṃkiṇṇaṃ asaṃkiṇṇapubbaṃ
na saṅkīyati na saṅkīyissati, appatikuṭṭhaṃ samaṇehi brāhmaṇehi viññuhi.

Puna ca paraṃ bhikkhave ariyasāvako adinnādānaṃ pahāya -pekāmesu micchācāraṃ pahāya
-pe- musāvādaṃ pahāya -pesurāmerayamajjapamādaṭṭhānaṃ pahāya
surāmerayamajjapamādaṭṭhānā paṭivirato bhikkhave ariyasāmako aparimāṇānaṃ sattānaṃ
abhayaṃ deti, averaṃ deti, abyāpajjhaṃ deti. Aparimāṇānaṃ sattānā abhayaṃ datvā averaṃ
datvā abyāpajjhaṃ datvā aparimāṇassa abhayassa averassa abyāpajjhassa bhāgī hoti. Idaṃ
bhikkhave [PTS Page 342] [\q 342/] pañcamaṃ dānaṃ mahādānaṃ aggaññaṃ rattaññaṃ
vaṃsaññaṃ porāṇaṃ asaṃkiṇṇaṃ asaṃkiṇṇapubbaṃ na saṃkiyatina saṃkiyisasti,
appatikuṭṭhaṃ1samaṇehi brāhmaṇehi viññuhi imāni kho bhikkhave pañca dānāni
mahādānāni aggaññāni rattaññāni vaṃsaññāni porāṇāni asaṃkiṇṇāniasaṃkiṇṇapubbāni na
saṅkīyanti na saṅkiyissanti, appatikuṭṭhāni samaṇehi brāhmaṇehi viññrahī"[a] atthe'va
suttanto'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Pa. Niga: tena hi cetasiko dhammo dāna'nti.

6. Sa. Pu: na vattabbaṃ: deyyadhammo dāna'nti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: nanu vuttaṃ bhagavatā "idhekacco annaṃ deti, pānaṃ deti, vatthaṃ deti, yānaṃ deti,
mālaṃ deti, gandhaṃ deti, vilepanaṃ deti, seyyaṃ deti, āvasathaṃ deti, padīpeyyaṃ detī"ti.
Atthe'va suttanto'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Niga: tena hi deyyadhammo dāna'nti.

2. Appaṭikuṭṭhaṃ - sīmu, machasaṃ [a] aṭṭhakaṅguttara - abhisandasuttaṃ.

[BJT Page 296] [\x 296/]
7. Sa. Pu: deyyadhammo dāna'nti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Pa. Anu: deyyadhammo iṭṭhaphalo kantaphalo manuññaphalo asecanakaphalo sukhudrayo
sukhavipāko'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: dānaṃ iṭṭhaphalaṃ vuttaṃ bhagavatā: cīvaraṃ dānanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Pa. Anu: cīvaraṃ iṭṭhaphalaṃ kantaphalaṃ manuññaphalaṃ asecanakaphalaṃ sukhudrayaṃ1-
sukhavipākanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

9. Sa. Pu: dānaṃ iṭṭhaphalaṃ vuttaṃ bhagavatā: piṇḍapāto dānaṃ -pe senāsanaṃ dānaṃ -pe-
gilānapaccaya bhesajjaparikkhāro dānanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Pa. Anu: gilānapaccayabhesajjaparikkhāro iṭṭhaphalo kantaphalo manuññaphalo
manuññaphalo asecanakaphalo sudhudrayo2 sukhavipāko'ti. [PTS Page 343] [\q 343/]
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Pa. Niga: tena hi na vattabbaṃ: deyyadhammo dānanti.

Dānakathā niṭṭhitā.

1. -2. Sukhindriyaṃ - [PTS]
[BJT Page 298] [\x 298/]
7. 5 Paribhogamayapuññakathā.
1. Sa pu: paribhogamayaṃ puññaṃ vaḍḍhati'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: paribhogamayo phasso vaḍḍhati, vedanā vaḍḍhati, saññā vaḍḍhati, cetanā
vaḍḍhati, cittaṃ vaḍḍhati, saddhā vaḍḍhati, viriyaṃ vaḍḍhati, sati vaḍḍhati, samādhi
vaḍḍhati, paññā vaḍḍhati'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

2. Sa pu: paribhogamayaṃ puññaṃ vaḍḍhati'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: latā viya vaḍḍhati, māluvā viya vaḍḍhati, rukkho viya vaḍḍhati tiṇaṃ viya
vaḍḍhati, muñajapuñjo1- viya vaḍḍhati'ti,
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

3. Sa pu: paribhogamayaṃ puññaṃ vaḍḍhati'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: dāyako dāṃ datvā na samannāharati hoti puññanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: anāvaṭṭantassa2- hoti, anābhogassa hoti, asamannāharantassa hoti,
amanasikarontassa hoti, acetayantassa hoti, apatthayantassa hoti, apaṇidahantassa hotīti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu āvaṭṭantassa hoti ābhotassa hoti samannāharantassa hoti, manasikarontassa
hoti, cetaytassa hoti, patthayantassa hoti, paṇidahantassa hotī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
[PTS Page 344] [\q 344/]
1. Puñajapuñjo [PTS 2.] Anāvaṭṭaṃ tassa - simu, anāvaṭṭentassa - machasaṃ, anāvajjantassa
- syā.

[BJT Page 300] [\x 300/]
Anu. ha: hañci āvaṭṭantasa hoti, ābhogassa hoti, samantāharantassa hoti, manasikarontassa
hoti, cetayantassa hoti, patthayantassa hoti, paṇidahantassa hoti,
Anu pā: no ca vata re vattabbe paribhogamayaṃ vaḍḍhati'ti.

4. Sa pu: paribhogamayaṃ puññaṃ vaḍḍhati'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Dāyako dānaṃ datvā kāvitakkaṃ vitakketi, vyāpāda viyāpāda vitakkaṃ vitakketi,
vihiṃsāvitakkaṃ vitakketi. Hoti puññanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: dvinnaṃ phassānaṃ -pe- dvinnaṃ cittānaṃ samodhānaṃ hoti'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

3. Sa pu: dvinnaṃ cittānaṃ samodhānaṃ hotī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: kusalākusalā sāvajjānavajjā hīnappaṇītā1 kaṇhasukkasappaṭibhāgā dhammā
sammukhibhāvaṃ āgacchanti'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

6. Sa. Pu kusalākusalā sāvajjānavajjā hīnappaṇītā kaṇhasukkasappaṭibhāgā dhammā
sammukhībhāvaṃ āgacchantī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: nanu vuttaṃ bhagavatā "cattāri'māni bhikkhave suviduravidurāni. Katamāni cattāri:
nabhañca bhikkhave paṭhavī ca, idaṃ paṭhamaṃ suviduriduraṃ. Orimañca bhikkhave tīraṃ
sumaddassa pārimaṃ tīraṃ, idaṃ dutiyaṃ suviduraviduraṃ. Yato ca bhikkhave verocano
abbhudeti, yattha ca atthameti, idaṃ tatiyaṃ suviduraviduraṃ. Satañca bhikkhave dhammo,
2- asatañca dhammo2idaṃ catutthaṃ suviduraviduraṃ. Imāni kho bhikkhave cattāri
suviduravidurānī'ti.

1. Hīṇapaṇītā - machasaṃ 2. Dhammā - sīmu.
[BJT Page 302] [\x 302/]
Nabhañca dūre paṭhavī ca dūre pāraṃ samuddassa tadāhu dūre, [PTS Page 345] [\q 345/]
yato ca verocano abbhudeti pabhaṅkaro yattha ca atthameti, tato bhave1- durataraṃ
vadanti satañca dhammaṃ asatañca dhammaṃ. Abyāyiko hoti sataṃ samāgamo yāvampi
tiṭṭheyya tathe'va hoti, khippaṃ hi veti2- asataṃ samāgamo tasmā sataṃ dhammo asabbhi
ārakā'ti[a]
Attheva suttattoti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Niga: tena hi na vattabbaṃ: kusalākusalā sāvajjānavajjā hinappaṇītā
kaṇhasukkasappaṭibhāgā dhammā sammukhibhāvaṃ āgacchantī'ti.

7. Pa. Pu: na vattabbaṃ paribhogamayaṃ suññaṃ vaḍḍhati'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Pa. Anu: nanu vuttaṃ bhagavatā.
"Ārāmaropā3- vanaropā ye janā setukārakā, papañca udapānañca ye dadanti upassayaṃ,
tesaṃ divā ca ratto ca sadā puññaṃ pavaḍḍhati, dhammaṭṭhā sīlasampannā te janā
saggagāmino'ti[b]
Atthe'va suttanto'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Pa. Niga: tena hi paribhogamayaṃ puññaṃ vaḍḍhatī'ti.

8. Pa. Pu: na vattabbaṃ paribhogamayaṃ suññaṃ vaḍḍhati'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Pa. Anu: nanu vuttaṃ bhagavatā "cattāro me bhikkhave [PTS Page 346] [\q 346/]
puññābhisandākusalābhisandā sukhassāhārā sovaggikā sukhavipākā saggasaṃvattanikā
iṭṭhāya kanatāya manāpāya hitāya sukhāya saṃvattanti. Katame cattāro: yassa bhikkhave

1. Heva [PTS 2.] Bhaveti - sīmu 3. Ārāmā ropā - sīmu [a] catukkaṅguttara - suvidurasutta [b]
devatāsaṃyutta - vanaropasutta

[BJT Page 304] [\x 304/]
Bhikkhave cīvaraṃ paribhuñjamāno appamāṇaṃ ceto samādhiṃ upasampajja viharati,
appamāṇo tassa puññābhisando kusalābhisando sukhassāhāro sovaggiko sukhavipāko
saggasaṃvattaniko ṭṭhāya kantāya manāpāya hitāya sukhāya saṃvattati. Yassa bhikkhave
bhikkhu piṇḍapātaṃ paribhuñjamāno -pesenāsanaṃ paribhuñajamano -pe
gilānapaccayabhesajjaparikkhāraṃ paribhuñjamāno appamāṇaṃ cetosamādhiṃ upasampajja
viharati, appamāṇo tassa puññābhisando kusalābhisando sukhassāhāro sovaggiko
sukhavipāko saggasaṃvattaniko iṭṭhāya kantāya manāpāya hitāya sukhāya saṃvattati. Ima
kho bhikkhave cattāro puññābhisandā kusalābhisandā sukhassahārā sovaggikā sukhavipākā
saggasaṃvattanikā iṭṭhāya kantāya manāpāya hitāya sukhāya saṃvattantī"ti[a]
Pa. Paṭiññā: āmantā
Pa. Niga: tena hi paribhogamayaṃ suññaṃ vaḍḍhati'ti.

9. Pa. Pu: paribhogamayaṃ suññaṃ vaḍḍhati'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: dāyako dānaṃ deti, paṭiggahako paṭiggahetvā na paribhuñjati jaḍḍeti vissajjeti.
Hoti puññanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Anu. ha: hañci dāyako dānaṃ deti paṭiggahako paṭiggahetvā na paribhuñjati jaḍḍheti
vissajjeti. Hoti puññaṃ,
Anu. Pā: no ca vata re vattabbe paribhogamayaṃ puññaṃ vaḍḍatī'ti.

10. Sa. Pu: paribhogamayaṃ suññaṃ vaḍḍhati'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: dāyako dānaṃ deti, paṭiggahake paṭiggahite rājāno vā haranti, corā vā haranti, aggi
vā dahati, udakaṃ vā vahati, appiyā vā dāyādā haranti. Hoti puññanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Anu. ha: hañci dāyako dānaṃ deti paṭiggahake paṭiggahite rājāno vā haranti, corā vā
haranti, aggi vā dahati, udakaṃ vā vahati, appiyā va dāyadā haranti, hoti puññaṃ,
Anu. Pā: no [PTS Page 347] [\q 347/] ca vata re vattabbe paribhogamayaṃ puññaṃ
vaḍḍatī'ti.

Paribhogamayapuññakathā niṭṭhitā.

[A] catukkaṅguttara - puññābhisanda suttaṃ

[BJT Page 306] [\x 306/]
7. 6 Itodinnakathā.
1. Ito dinnena tattha yāpentī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: ito cīvaraṃ denti, taṃ cīvaraṃ tattha paribhuñjantī"ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: ito piṇḍapātaṃ denti -pe- ito senāsanaṃ denti -pe- ito
gilānapaccayabhesajjaparikkhāraṃ denti -pe ito khādinīyaṃ denti -peito pānīyaṃ denti, taṃ
pānīyaṃ tattha paribhuñjantī"ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

2. Ito dinnena tattha yāpentī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: añño aññassa kārako, parakataṃ sukhadukkhaṃ, añño karoti, añño paṭisaṃvedati"ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

3. Na vattabbaṃ ito dinnena tattha yāpentī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: nanu petā attano atthāya dānaṃ dentaṃ anumodenti, cittaṃ pasādenti, pītaṃ
uppādenti, somanassaṃ paṭilabhantī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Anu. ha: hañci petā attano atthāya dānaṃ dentaṃ anumodenti, cittaṃ sādenti, pītaṃ
uppādenti, somanassaṃ paṭilabhanti,
Anu. Pā: tena vata re vattabbe ito dinnena tattha yāpentī'ti.

1. Taṃ pānīyaṃ - [PTS] ūnaṃ

[BJT Page 308] [\x 308/]
1. Pa. Pu: na vattabbaṃ ito dinnena tattha yāpentī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Pa. Anu: nanu vuttaṃ bhagavatā:

"Unname udakaṃ vuṭṭhaṃ yathā ninnaṃ pavattati [PTS Page 348] [\q 348/] evameva ito
dinnaṃ petānaṃ upakappati.

Yathā vārivahā purā paripurenti sāgaraṃ
Evameva ito dinnaṃ petānaṃ upakappati.

Na hi tattha kasī atthi gorakkhettha na vijjati vaṇijjā tādisi natthi hiraññena kayākayaṃ1ito
dinnena yāpenti petā kālakatā2tahi"nti[a.]
Atthe'va suttanto'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Pa. Niga: tena hi ito dinnena tattha yāpentī'ti.

5. Pa. Pu: na vattabbaṃ ito dinnena tattha yāpentī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Pa. Anu: nanu vuttaṃ bhagavatā "pañcamāni bhikkhave ṭhanāni sampassannāmātāpitaro
puttaṃ icchanti kule jāyamānaṃ katamāni pañca: bhato vā no bharissati, kiccaṃ vā no
karissati, kulavaṃso ciraṃ ṭhassati, dāyajjaṃ3- paṭipajjissati4, athavā pana petānaṃ
kālakatānaṃ dakkhiṇaṃ anuppadassati imāni kho bhikkhave pañcaṭhānāni sampassannā
mātāpitaro puttaṃ icchanti kule jāyamānanti.

Pañca ṭhātānisampassaṃ puttaṃ icchanti paṇḍitā bhato vā no bharissati kiccaṃ vā no
karissati.

1. Kāyakkayaṃ - [PTS 2.] Kālaṅkatā - machasaṃ 3. Dāyajjaṃ - sīmu
4. Paṭijjati - [PTS a] buddakapāṭha - nirokuḍḍasuttaṃ

[BJT Page 310] [\x 310/]
Kulavaṃso ciraṃ tiṭṭhe dāyajjaṃ paṭipajjissati [PTS Page 349] [\q 349/] athavā pana
petānaṃ dakkhiṇānuppadassati1-

hānānetāni sampassaṃ puttaṃ icchanti paṇḍitā
Tasmā satto sappurisā kataññu katavedino

Bharanti mātāpitaro pubbekatatamanussaraṃ2-
Karonti tesaṃ kiccāni yathā taṃ pubbakāritaṃ

Ovādakāri bhataposī kulavaṃsaṃ ahāpayaṃ saddho sīlena sampanno putto hoti
pasaṃsiyo'ti[a]
Atthe'va suttantoti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Pa. Niga: tena hi ito dinnena tattha yāpentī'ti.

Ito dinnakathā niṭṭhitā.

1. Dakkhiṇaṃ anuppadassati - [PTS 2.] Pubbekatamanussari - sīmu, pubbekataṃ anussaraṃ
- [PTS] pañcakaṅguttara - puttasuttaṃ.

[BJT Page 312] [\x 312/]
7. 7 Paṭhavī kammavipākotikathā.
1. Sa. Pu: paṭhavī kammavipāko'ti. Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: sukhavedaniyā, dukkhavedaniyā, adukkhamasukhavedaniyā, sukhāya vedanāya
sampayuttā, dukkhāya vedanāya sampayuttā, adukkhamusukhāya vedanāya sampayuttā,
phassena sampayuttā, vedanāya sampayuttā, saññāya sampayuttā, cetanāya sampayuttā,
cittena sampayuttā, sārammaṇā, atthi tāya āvaṭṭanā ābhogo samannāhāro manasikāro
cetanā patthanā paṇidhi'ti. [PTS Page 350] [\q 350/]
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

Sa. Anu: nanu nasukhavedaniyā, dukkhavedaniyā, adukkhamasukhavedaniyā, sukhāya
vedanāya sampayuttā, na dukkhāya vedanāya sampayuttā, na adukkhamusukhāya
vedanāya sampayuttā, na phassena sampayuttā, na sampayuttā, na cittena sampayuttā,
anārammaṇā, natthi tāya āvaṭṭanā ābhogo samannāhāro manasikāro cetanā patthanā
paṇidhi'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Anu. ha: hañci sukhavedaniyā na dukkhavedaniyā -peanārammaṇā, natthi tāya āvaṭṭanā
-pe paṇidhi,
Anu. Pā: no ca vata re vattabbe: paṭhavī kammavipākoti'

[BJT Page 314] [\x 314/]
2. Sa. Pu: phasso kammavipāko phasso sukhavedaniyo dukkhavedaniyo
adukkhamasukhavedaniyo, sukhāya vedanāya sampayutto, dukkhāya
-peadukkhamasukhāya vedanāya sampayutto, phassena sampayutto, vedanāya sampayutto,
saññāya sampayutto, cetanāya sampayutto, cittena sampayuttosārammaṇo1, atthi tassa
āvaṭṭanā -pe paṇidhi'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā

Sa. Anu: paṭhavī kammavipāko paṭhavī sukhavedaniyo dukkhavedaniyo
adukkhamasukhavedaniyo, sukhāya vedanāya sampayutto, dukkhāya vedanāya sampayuttā,
adukkhamasukhāya vedanāya sampayuttā, phassena sampayuttā vedanāya sampayutto,
saññāya sampayutto, cetanāya sampayutto, cittena sampayutto sārammaṇā atthi tassa
āvaṭṭanā ābhogo samannāhāro manasikāro cetanā panthanā paṇidhi'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: paṭhavī kammavipāko, paṭhavī na sukhavedaniyā, na dukkhavedaniyā
-peanārammaṇā, natthi tāya āvaṭṭanā -pe paṇidhi'ti. Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: phasso kammavipāko, phasso na sukhavedaniyo, na dukkhavedaniyo
-peanārammaṇo, natthi tassa āvaṭṭanā -pe paṇidhi'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: paṭhavī kammavipāko'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: paṭhavī paggahaniggahupagā chedanabhedanupagā'ti. [PTS Page 351] [\q 351/]

Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: kammavipāko paggahaniggahupago chedahabhedanupago'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

1. Sārammaṇa - [PTS]

[BJT Page 316 [\x 316/] 5.] Sa. Pu: labbhā paṭhavī ketuṃ vikketuṃ āṭhapetuṃ ocinituṃ
vicinitu'nti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: labbhā kammavipāko ketuṃ vikketuṃ āṭhapetuṃ ocinituṃ vicinitunti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: paṭhavī paresaṃ sādhāraṇā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: kammavipāko paresaṃ sādhāraṇo'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: kammavipāko paresaṃ sādhāraṇā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: nanu vuttaṃ bhagavatā:
"Asādhāraṇamaññesaṃ acorāharaṇo nidhi
Kayirāthamacco puññāni sace sucaritaṃ care"tiṃ.
Atthe'va suttanto'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Niga: tena hi na vattabbaṃ kammavipāko paresaṃ sādhāraṇo'ti.
8. Sa. Pu: paṭhavī kammavipāko'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: paṭhamaṃ paṭhavīsaṇṭhāti, pacchā sattā uppajjantī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: paṭhamaṃ vipāko uppajjati, pacchā paṭilābhāya kammaṃ karontī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

9. Sa. Pu: paṭhavī sabbasattānaṃ kammavipāko'ti. [PTS Page 352] [\q 352/]
Pa. Paṭiññā: āmantā

[BJT Page 318] [\x 318/]
Sa. Anu: sabbe sattā paṭhaviṃ paribhuñjantī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

10. Sa. Pu: sabbe sattā paṭhaviṃ paribhuñajanti'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: atthi keci paṭhaviṃ aparibhuñajitvā parinibbāyantī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: atthi keci kammavipākaṃ akhepetvā parinibbāyantī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

11. Sa. Pu: paṭhaviṃ cakkavattisattassa kammavipāko'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: añño sattā paṭhaviṃ paribhuñajantī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: cakkavattisattassa kammavipākaṃ aññe sattā paribhuñajantī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

12. Sa. Pu: cakkavattisattassa kammavipākaṃ aññe sattā paribhuñajanti'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: cakkavattisattassa phassaṃ vedanaṃ saññaṃ cetanaṃ cittaṃ saddhaṃ viriyaṃ satiṃ
samādhiṃ paññaṃ aññe sattā paribhuñjantī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

13. Sa. Pu: na vattabbaṃ paṭhavī kammavipāko'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: nanu atthi issariyasaṃvattaniyaṃ1- kammaṃ ādhipaccasaṃvattaniyaṃ 2- kammanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Anu. ha: hañci3- atthi issariyasaṃvattaniyaṃ kammaṃ ādhipaccasaṃvattaniyaṃ kammaṃ,
Anu. Pā: tena vata re vattabbe paṭhavī kammavipāko'ti.

Paṭhavī kammavipākotikathā [PTS Page 353] [\q 353/] niṭṭhitā.

1. Issariyasaṃvattanikaṃ - [PTS 2.] Akhipaccasaṃvattaniyaṃ - sīmu, machasaṃ,
adhipaccasaṃvattanikaṃ - [PTS 3.] Hañci - atthi -peayaṃ pāṭho sīmu, potthake natthi.

[BJT Page 320] [\x 320/]
1. Sa. Pu: jarāmaraṇaṃ vipāko'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: sukhavedaniyaṃ dukkhavedaniyaṃ adukkamasukhavedaniyaṃ, sukhāya vedanāya
sampayuttaṃ, dukkhāya vedanāya sampayuttaṃ, adukkhamasukhāya vedanāya
sampayuttaṃ, phassena sampayuttaṃ, vedanāya sampayuttaṃ, saññāya sampayuttaṃ,
cetanāya sampayuttaṃ, cittena sampayuttaṃ, sārammaṇaṃ, atthi tassa āvaṭṭanā ābhogo
samannāhāro manasikāro cetanā patthanā paṇidhī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu na sukhavedaniyaṃ, na dukkhavedaniyaṃ, -peanārammaṇaṃ, natthi tassa
āvaṭṭanā -pe- paṇidhī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Anu. ha: hañci na sukhavedaniyaṃ, na dukkhavedaniyaṃ -peanārammaṇaṃ, natthi tassa
āvaṭṭanā -pe- paṇidhi,
Anu. Pā: no ca vata re vattabbe1jarāmaraṇaṃ vipāko'ti.

2. Sa. Pu: phasso vipāko. Phasso sukhavedaniyo, dukkhavedaniyo-pesārammaṇo, atthi tassa
āvaṭṭanā -pe paṇidhi'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: jarāmaraṇaṃ vipāko. Jarāmaraṇaṃ sukhavedaniyaniyaṃ dukkhavedaniyaṃ -pe-
sārammaṇaṃ, atthi tassa āvaṭṭanā - pe paṇidhi'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

1. Vattabbe - pe- sīmu.

[BJT Page 322] [\x 322/]
3. Sa. Pu: jarāmaraṇaṃ vipāko jarāmaraṇaṃ na sukhavedaniyaṃ, na dukkhavedaniyaṃ
-peanārammaṇaṃ, natthi tassa āvaṭṭanā -pe paṇidhi'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: phasso vipāko phasso na sukhavedaniyo, na dukkhavedaniyo -peanārammaṇo,
natthi tassa āvaṭṭanā -pe paṇidhi'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: akusalānaṃ dhammānaṃ jarāmaraṇaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ vipāko'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: kusalānaṃ dhammānaṃ jarāmaraṇaṃ kusalānaṃ dhammānaṃ vipāko'ti. [PTS Page
354] [\q 354/]
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: kusalānaṃ dhammānaṃ jarāmaraṇaṃ vattabbaṃ kusalānaṃ dhammānaṃ vipāko'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: akusalānaṃ dhammānaṃ jarāmaraṇaṃ na vattabbaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ
vipāko'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: kusalānaṃ dhammānaṃ jarāmaraṇaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ vipāko'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: akusalānaṃ dhammānaṃ jarāmaraṇaṃ kusalānaṃ dhammānaṃ vipāko'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: akusalānaṃ dhammānaṃ jarāmaraṇaṃ na vattabbaṃ kusalānaṃ dhammānaṃ
vipāko'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: kusalānaṃ dhammānaṃ jarāmaraṇaṃ na vattabbaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ
vipāko'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

[BJT Page 324] [\x 324/]
8. Sa. Pu: akusalānañca akusalānañca dhammānaṃ jarāmaraṇaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ
vipāko'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: kusalānañca akusalānañca dhammānaṃ jarāmaraṇaṃ kusalānaṃ dhammānaṃ
vipāko'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

9. Sa. Pu: kusalānañca akusalānañca dhammānaṃ jarāmaraṇaṃ na vattabbaṃ kusalānaṃ
dhammaṃ vipāko'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: kusalānañca akusalānañca dhammānaṃ jarāmaraṇaṃ na vattabbaṃ akusalānaṃ
dhammānaṃ vipāko'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

10. Sa. Pu: na vattabbaṃ "jarāmaraṇaṃ vipāko'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: nanu atthi dubbaṇṇasaṃvattaniyaṃ kammaṃ, appāyukasaṃvattaniyaṃ kamamnti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Anu. ha: hañci atthi dubbaṇṇasaṃvattiniyaṃ kammaṃ, appāyukasaṃvattaniyaṃ [PTS Page
355] [\q 355/] kammaṃ,
Anu. Pā: tana vata re vattabbe jarāmaraṇaṃ vipāko'ti.

Jarāmaraṇaṃ vipākotikathā niṭṭhitā.

[BJT Page 326] [\x 326/]
7. 9 Ariyadhammavipākakathā
1. Sa. Pu: natthi ariyadhammavipāko'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: nanu mahapphalaṃ sāmaññaṃ, mahapphalaṃ brahmaññanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Anu. ha: hañci mahapphalaṃ sāmañññaṃ, mahapphalaṃ, brahmaññaṃ,
Anu. Pā: no ca vata re vattabbe natthi ariyadhammavipāko'ti.

2. Sa. Pu: natthi ariyadhammavipāko'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: nanu atthi sotāpattiphalaṃ pa. Paṭiññā: āmantā
Anu. ha: hañci atthi sotāpattiphalaṃ anu. Pā: no ca vata re vattabbe natthi
ariyadhammavipāko'ti.
Sa. Anu: nanu atthi sakadāgāmiphalaṃ -peanāgāmiphalaṃ -pe arahattaphalanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Anu. ha: hañci atthi arahattaphalaṃ anu. Pā: no ca vata re vattabbe natthi
ariyadhammavipāko'ti.

3. Sa. Pu: sotāpattiphalaṃ na vipāko'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: dānaphalaṃ na vipāko'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: sotāpattiphalaṃ na vipāko'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā

[BJT Page 328] [\x 328/]
Sa. Anu: sīlaphalaṃ -pe- bhāvanāphalaṃ na vipāko'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: sakadāgāmiphalaṃ-pe- anāgāmiphalaṃ -pearahattaphalaṃ na na vipāko'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
[PTS Page 356] [\q 356/] sa. Anu: dānaphalaṃ na vipāko'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: arahattaphalaṃ na vipāko'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: sīlaphalaṃ -pe- bhāvanāphalaṃ na vipāko'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: dānaphalaṃ na vipāko'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: sotāpattiphalaṃ vipāko'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: dānaphalaṃ vipāko'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: sakadāgāmiphalaṃ -pe- anāgāmiphalaṃ -pearahattaphalaṃ vipāko'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

9. Sa. Pu: sīlaphalaṃ -pe- bhāvanāphalaṃ vipāko'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: sotāpattiphalaṃ vipāko'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

10. Sa. Pu: bhāvanāphalaṃ vipāko'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: sakadāgāmiphalaṃ -pe- anāgāmiphalaṃ -pearahattaphalaṃ vipāko'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

11. Sa. Pu: kāmāvacaraṃ kusalaṃ savipākanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā

[BJT Page 330] [\x 330/]
Sa. Anu: lokuttaraṃ kusalaṃ savipākanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

12. Sa. Pu: rūpāvacaraṃ kusalaṃ -pe-arūpāvacaraṃ kusalaṃ savipākanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: lokuttaraṃ kusalaṃ savipākanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

13. Sa. Pu: lokuttaraṃ kusalaṃ avipākanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: kāmāvacaraṃ kusalaṃ avipākanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

14. Sa. Pu: lokuttaraṃ kusalaṃ avipākanti. [PTS Page 357] [\q 357/]
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: rūpāvacaraṃ kusalaṃ-pe- arūpāvacaraṃ kusalaṃ avipākanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

15. Sa. Pu: kāmāvacaraṃ kusalaṃ savipākaṃ ācayagāmī'ti. 1-
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: lokuttaraṃ kusalaṃ savipākaṃ ācayagāmī'ti1-.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

16. Sa. Pu: rūpāvacaraṃ kusalaṃ -pearūpāvacaraṃ kusalaṃ savipākaṃ ācayagāmī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: lokuttaraṃ kusalaṃ savipākaṃ ācayagāmī'ti1-.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

17. Sa. Pu: lokuttaraṃ kusalaṃ savipākaṃ ācayagāmī'ti. 2-
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: kāmāvacaraṃ kusalaṃ savipākaṃ ācayagāmī'ti2-.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

18. Sa. Pu: lokuttaraṃ kusalaṃ savipākaṃ ācayagāmī'ti. 2-
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: rūpāvacaraṃ kusalaṃ -pearūpāvacaraṃ savipākaṃ apacayagāmi'ti2-.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

Ariyadhammavipākatā niṭṭhitā.
1. Ācayagāmiṃti - sīmu 2. Apacayagāmiṃti - simu.


[BJT Page 332] [\x 332/]
7. 10 Vipāko vipākadhammadhammeti kathā.
1. Sa. Pu: vipāko vipākadhammadhamme'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
A. Anu: tassa vipāko vipākadhammadhammo'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: vatassa vipāko vipākadhammadhamme'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
A. Anu: tassa tasse'va natthi dukkhassa antakiriyā, natthi vaṭṭupacchedo, natthi anupādā
parinibbānanti. [PTS Page 358] [\q 358/]
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: vipāko vipākadhammadhamme'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: vipāko'ti vā vipākadhammadhammo'ti vā, vipākadhammadhammo'ti vā vipāko'ti
vā1ese se ekaṭṭhe same samabhāgo tajjāte'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: vipāko vipākadhammadhamme'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: vipāko ca vipākadhammadhammo ca, vipākadhammadhammo ca vipāke ca
sahagato sahajātā saṃsaṭṭhā sampayuttā ekuppādā ekanirodhā ekavatthukā ekārammaṇā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

1. Vipāko vā - sīmu.

[BJT Page 334] [\x 334/]

5. Sa. Pu: vipāko vipākadhammadhamme'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: taññe'va akusalaṃ, so akusalassa vipāko, taññe'va kusalaṃ, so kusalassa vipāko'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: vipāko vipākadhammadhamme'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: yeneva cittena pāṇaṃ hanti teneva cittena niraye paccati, yeneva cittena dānaṃ deti
teneva cittetana sagge modaniti
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: na vattabbaṃ vipāko vipākadhammadhamme'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Anu: nanu vipākā cattāro khandhā arūpino aññamaññapaccayā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Anu. ha: hañci vipākā cattāro khandhā arūpino aññamaññapaccayā,
Anu. Pā: tena vata re vattabbe vipāko vipākadhammadhammo'ti.

Vipāko vipākadhammadhammoti [PTS Page 359] [\q 359/] kathā niṭṭhitā
Sattamo vaggo niṭṭhito

Tassa uddānaṃ:
Saṅgaho, sampayutto, cetasiko dhammo, cetasikaṃ dānaṃ, paribhogamayaṃ puññaṃ
vaḍḍhati, ito dinnena tattha yāpenti, paṭhavī kammavipāko, jarāmaraṇaṃ vipāko, natthi
ariyadhammavipāko, vipāko vipākadhammadhammo'ti. [PTS Page 360] [\q 360/]

[PTS Page 360] [\q 360/]
[BJT Page 336] [\x 336/]
Aṭṭhamo vaggo
8. 1 Gatikathā
1. Sa. Pu: cha gatiyo'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nanu pañcagatiyo vuttā bhagavatā "nirayo tiracchānayoni petativisayo manussā
devā"ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Anu. ha: hañci pañcagatiyo vuttā bhagavatā: nirayo tiracchanayoni pettivisayo manussā
devā,
Anu. Pā: no ca vata re vattabbe cha gatiyo'ti.

2. Sa. Pu: cha gatiyo'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nanu kālakañjikā asurā petānaṃ samānavaṇṇā samānabhogā samānāhāra
samānāyukā petehi saha āvāhavivāhaṃ
Gacchantīti. Pa. Paṭiññā: āmantā. Anu. ha: hañci kālakañajitā asurā petānaṃ samānavaṇṇā
samānabhogā samānāhārā samānāyukā petehi saha āvāhavivāhaṃ gacchanti,
Anu. Pā: no ca vata re vattabbe cha gatiyo'ti.

3. Sa. Pu: cha gatiyo'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nanu vepacittiparisā1- devānaṃ samānavaṇṇā samānabhogāsamānāhārā
samānāyukā devehi saha āvāhavivāhaṃ gacchantī'ti,
Pa. Paṭiññā: āmantā.

1. Vepacittisaparisā - sīmu.

[BJT Page 338] [\x 338/]
Anu. ha: hañci vepacittaparisā1- devānaṃ samānavaṇṇā samānabhogā samānāhārā
samānāyukā devehi saha āvāhāvivāhaṃ gacchanti.
Anu. Pā: no ca vata re vattabbe cha gatiyo'ti.

4. Sa. Pu: cha gatiyo'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nanu vepacittiparisā pubbadevā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Anu. ha: hañci vepacittiparisā pubbadevā,
Anu. Pā: no ca vata re vattabbe cha gatiyo'ti.

5. Sa. Pu: na vattabbaṃ cha gatiyo'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā. [PTS Page 361] [\q 361/]
Sa. Anu: nanu atthi asurakāyo'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Anu. ha: hañci atthi asurakāyo,
Anu. Pā: tena vata re vattabbe cha gatiyo'ti.
Gatikathā niṭṭhitā.

1. Vepacitti saparisā - sīmu.

[BJT Page 340] [\x 340/]
1. Sa. Pu: atthi antarābhāvo'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: kāmabhavo'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: atthi antarābhāvo'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: rūpabhavo'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: atthi antarābhāvo'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: arūpābhavo'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: atthi antarābhāvo'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: kāmabhavassa ca rūpabhavassa ca antare atthi antarābhavo'ti. Pa. Paṭi: na hevaṃ
vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: atthi antarābhāvo'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: rūpabhavassa ca arūpabhavassa ca antare atthi"antarābhavo'ti pa. Paṭi: na hevaṃ
vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: kāmabhavassa ca rūpabhavassa ca antare natthi antarābhāvo'ti pa. Paṭiññā:
āmantā.

[BJT Page 342] [\x 342/]
Anu. ha: hañci kāmabhavassa ca rūpabhavassa ca antare natthi antarābhavo,
Anu. Pā: no ca vata re vattabbe atthi antarābhavo'ti.

7. Sa. Anu: rūpabhavassa ca arūpabhavassa ca antare natthi antarābhavo'ti [PTS Page 362]
[\q 362/] pa. Paṭiññā: āmantā. Anu. ha: hañci rūpabhavassa ca arūpabhavassa ca antare
natthi antarābhavo, anu. Pā: no ca vata re vattabbe atthi antarābhavo'ti.
8. Sa. Anu: atthi antarābhavo'ti pa. Paṭiññā: āmantā. Sa. Anu: pañcamī sā yoni, chaṭṭhami
sā gati, aṭṭhami sā viññāṇaṭṭhiti dasamo so sattavāso'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

9. Sa. Anu: atthi antarābhavo'ti pa. Paṭiññā: āmantā. Sa. Anu: antarābhāvo bhavo, gati,
sattāvāso, saṃsāro, yoni, viññāṇaṭṭhiti, , attabhāvapaṭilābho'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe
10. Sa. Anu: atthi antarābhavupagaṃ kammanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: atthi antarābhavupagā sattā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: antarābhave sattā jāyanti jiyanti mīyanti cavanti uppajjantī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: antarābhave atthi rūpaṃ1- vedanā saññā saṅkhārā viññāṇanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

1. Rūpā - sī

[BJT Page 344] [\x 344/]
11. Sa. Pu: atthi kāmabhavo kāmabhavo bhavo, gati, sattāvāso, saṃsāro, yoni, viññāṇaṭṭhiti,
attabhāvapaṭilābho'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā. Sa. Anu: atthi antarābhavo antarābhavo bhavo, gati, sattāvaso,
saṃsaṃro, yoni, viññāṇaṭṭhiti, attabāvapaṭilābho'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

12. Sa. Pu: atthi kāmabhavupagaṃ kammanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā. Sa. Anu: atthi antarābhavupagaṃ kammanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

13. Sa. Pu: atthi kāmabhavupagā sattā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā. [PTS Page 363] [\q 363/] sa. Anu: atthi antarābhavupagā sattā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

14. Sa. Pu: kāmabhave sattā jāyanti jiyanti mīyanti cavanti uppajjantī'ti pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: antarābhave sattā jāyanti jiyanti mīyanti cavanti uppajjantī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

15. Sa. Pu: kāmabhave atthi rūpaṃ vedanā saññā saṅkhārā viññāṇanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā. Sa. Anu: antarābhave atthi rūpaṃ vedanā saññā saṅkhārā viññāṇanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

16. Sa. Pu: kāmabhave pañcavokārabhavo'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā. Sa. Anu: antarābhavo pañcavokārabhavo'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

[BJT Page 346] [\x 346/]
17. Sa. Pu: atthi rūpabhavo rūpabhavo bhavo gati sattāvāso saṃsāro yoni viññāṇatthiti
antabhāvapaṭilābhoti.
Pa. Paṭiññā: āmantā. Sa. Anu: atthi antarābhavo antarābhavo bhavo gati sattāvaso saṃsāro
yoni viññāṭṭhiti antabhāvapaṭilābho'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

18. Sa. Pu: atthi rūpabhāvupagaṃ kammanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā. Sa. Anu: atthi antarābhāvupagaṃ kammanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

19. Sa. Pu: atthi rūpabhāvupagaṃ sattā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā. Sa. Anu: atthi antarābhāvupagaṃ sattā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

20. Sa. Pu: rūpabhave sattā jāyanti jiyanti miyanti cavanti uppajjantī'ti pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: antarābhave sattā jāyanti jiyanti mīyanti cavanti uppajjanti'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
[PTS Page 364] [\q 364/]
21. Sa. Pu: rūpabhave atthi rūṃ vedanā saññā saṅkhārā viññāṇanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā. Sa. Anu: antarābhave atthi rūpaṃ vedanā saññā saṅkhārā viññāṇa: nti
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

22. Sa. Pu: rūpabhavo pañcavokārabhavo'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā. Sa. Anu: antarābhavo pañcavokārabhavo'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

[BJT Page 348] [\x 348/]
22. Sa. Pu: atthi arūpabhavo arūpabhavo bhavo gati sattāvāso saṃsāro yoni viññāṇatthiti
antabhāvapaṭilābhoti.
Pa. Paṭiññā: āmantā. Sa. Anu: atthi antarābhavo antarābhavo bhavo gati sattāvaso saṃsāro
yoni viññāṭṭhiti antabhāvapaṭilābho'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

23. Sa. Pu: atthi arūpabhāvupagaṃ kammanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā. Sa. Anu: atthi antarābhāvupagaṃ kammanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

25. Sa. Pu: atthi arūpabhāvupagaṃ sattā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā. Sa. Anu: atthi antarābhāvupagaṃ sattā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

26. Sa. Pu: arūpabhave sattā jāyanti jiyanti miyanti cavanti uppajjantī'ti pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: antarābhave sattā jāyanti jiyanti mīyanti cavanti uppajjanti'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

27. Sa. Pu: arūpabhave atthi vedanā saññā saṅkhārā viññāṇanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā. Sa. Anu: antarābhave atthi vedanā saññā saṅkhārā viññāṇanti
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

28. Sa. Pu: arūpabhavo catuvokārabhavo'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā. [PTS Page 365] [\q 365/] sa. Anu: antarābhavo catuvokārabhavo'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

[BJT Page 350] [\x 350/]
29. Sa. Pu: atthi antarābhavo'ti
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: sabbesaññeva sattānaṃ atthi antarābhavo'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: sabbesaññeva sattānaṃ natthi attarābhavo'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Anu. ha: hañci sabbesaññeva sattānaṃ natthi antarābhavo,
Anu. Pā: no ca vata re vattabbe atthi antarābhavo'ti.

30. Sa. Pu: atthi antarābhavo'ti
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: ānantarikassa1- puggalassa atthi antarābhavo'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: ānattarikassa puggalla natthi attarābhavo'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Anu. ha: hañci ānantarikassa puggalassa natthi antarābhavo,
Anu. Pā: no ca vata re vattabbe atthi antarābhavo'ti.

31. Sa. Pu: na āntanarikassa puggalassa atthi antarābhavo'ti
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: ānantarikassa puggalassa atthi antarābhavo'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

Sa. Pu: ānantarikassa puggalassa natthi attarābhavo'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: na ānantarikassa puggalassa natthi antarābhavo'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

1. Ānattariyassa - sīmu, machasaṃ

[BJT Page 352] [\x 352/]
Sa. Anu: nirayupagassa puggalassa -peasaññasattupagassa puggalassa -pearūpupagassa
puggalassa atthi antarābhavo'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: arūpupagassa puggalassa natthi attarābhavo'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Anu. ha: hañci arūpupagassa puggalassa natthi antarābhavo,
Anu. Pā: no ca vata re vattabbe atthi antarābhavo'ti.

33. Sa. Anu: na arūpupagassa puggalassa natthi attarābhavo'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
[PTS Page 366] [\q 366/] sa. Anu: arūpupagassa puggalassa atthi antarābhavo'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

34. Sa. Anu: arūpupagassa puggalassa natthi attarābhavo'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: na arūpupagassa puggalassa natthi antarābhavo'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

35. Pa. Anu: na vattabbaṃ atthi attarābhavo'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: nanu antarāparinibbāyī puggalo atthi'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Anu. ha: hañci antarāparinibbāyī puggalo atthi,
Anu. Pā: tena vata re vattabbe atthi antarābhavo'ti.

[BJT Page 354] [\x 354/]
36. Sa. Pu: antarāparinibbāyī puggalo atthi'ti katvā atthi antarābhavo'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: upahaccaparinibbāyī puggalo atthi'ti katvā atthi upahaccabhavo'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

37. Sa. Pu: antarāparinibbāyī puggalo atthi'ti katvā atthi antarābhavo'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: asaṅkhāraparinibbāyī puggalo -pe- sasaṅkhāraparinibbāyī puggalo atthi'ti katvā
atthi sasaṅkhārabhavo'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

Antarābhavakathā niṭṭhitā.

[BJT Page 356] [\x 356/]
8. 3 Kāmaguṇakathā.
1. Sa. Pu: pañceva kāmaguṇā kāmadhātu'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: nanu atthi tappaṭisaññutto chando'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Anu. ha: hañci atthi tappaṭisaññutto chando,
Anu. Pā: no ca vata re vattabbe pañceva kāmaguṇā kāmadhātu'ti.

2. Sa. Anu: nanu atthi tappaṭisaññutto rāgo, tappaṭisaññutto chando, tappaṭisaññutto [PTS
Page 367] [\q 367/] chandarāgo, tappaṭisaññutto saṅkappo, tappaṭisaññutto rāgo,
taññuppaṭisaññutto saṅkhapparāppo, tappaṭisaññuto rāgo, taññuppaṭipati, ta
taññuppaṭisaññutatto saṅkapparāgo, tappaṭisaññuttā pīti, tappaṭisaññuttaṃ somanassaṃ,
tappaṭisaññuttaṃ pitisomanassanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Anu. ha: hañci atthi tappaṭisaññuttaṃ pītisomanassaṃ,
Anu. Pā: no ca vata re vattabbe pañceva kāmaguṇā kāmadhātu'ti.

3. Sa. Pu: pañceva kāmaguṇā kāmadhātu'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: manussānaṃ cakkhu na kāmadhātu'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: manussānaṃ sotaṃ -pe- manussānaṃ ghānaṃ kāyo -pe manussānaṃ mano jivhā1-pe-
manussānaṃ kāyo -pemanussānaṃ mano na kāmadhātu'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: manussānaṃ mano na kāmadhātu'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā

[BJT Page 358] [\x 358/]
Sa. Anu: nanu vuttaṃ bhagavatā'
"Pañcakāmaguṇā loke mano chaṭṭhā paveditā, ettha chandaṃ virājetvā evaṃ dukkhā
pamuccatī"ti[a]
Atthe'va suttanto'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Niga: tena hi na vattabbaṃ manussānaṃ mano kāmadhātu'ti.

5. Sa. Pu: pañceva kāmaguṇā kāmadhātu'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: kāmaguṇā bhāvo gati sattāvāso saṃsāro yoni viññāṇaṭṭhiti attabhāvapaṭilābho'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: atthi kāmaguṇupagaṃ kammanti
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: atthi kāmaguṇupagā sattā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: kāmaguṇe sattā jāyanti, jiyanti, jiyanti, mīyanti, cavanti, uppajjantī'ti. [PTS Page
368] [\q 368/]
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: kāmaguṇe atthi rūpaṃ1- vedanā saññā saṅkhārā viññāṇanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: kāmaguṇā pañcavokārabhavo'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: kāmaguṇe sammāsambuddhā uppajjanti, paccekasambuddhā uppajjanti.
Sāvakayugaṃ uppajjatī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: kāmadhātu bhavo gati sattāvaso saṃsāro yoni viññāṇaṭṭhiti attabhāvapaṭilābhoti.
Pa. Paṭiññā: āmantā

1. Rūpā - sīmu [a]suttanipāta hemavata sutta

[BJT Page 360] [\x 360/]
Sa. Anu: kāmaguṇā bhavo gati sattāvāso saṃsāro yoni viññāṇaṭṭhiti attabhāvapaṭilābho'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: atthi kāmadhātupagaṃ kammanti
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: atthi kāmaguṇupagaṃ kammanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: atthi kāmakhātupagaṃ sattā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: atthi kāmaguṇupagā sattā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

9. Sa. Pu: kāmadhātuyā sattā jāyanti jiyanti mīyanti cavanti uppajjantī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: kāmaguṇe1- sattā jāyanti jiyanti mīyanti cavanti uppajjanti'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

10. Sa. Pu: kāmadhātuyā atthi rūpaṃ2- vedanā saññā saṅkhārā viññāṇanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: kāmaguṇe1- atthi rūpaṃ2- vedanā saññā saṅkhārā viññāṇanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

11. Sa. Pu: kāmadhātu pañcavokārabhavo'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: kāmaguṇā pañcavokārabhavo'ti. [PTS Page 369] [\q 369/]
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

1. Kāmaguṇā - [PTS 2.] Rūpā - sīmu.

[BJT Page 362] [\x 362/]
12. Sa. Pu: kāmadhātuyā sammasasambuddhā uppajjanti, pacceka sambuddhā uppajjanti,
sāvakayugaṃ uppajjatī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: kāmaguṇe sammāsambuddhā uppajjanti, paccekasambuddhā uppajjanti,
sāvakayugaṃ uppajjatī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

13. Pa. Pu: nanu vuttaṃ bhagavatā: "pañcime bhikkhave kāmaguṇā katame pañca:
cakkhuviññeyyā rūpā iṭṭhā kantā manāpā piyarūpā kāmupasaṃhitā rajaniyā sotaviññeyyā
saddā -peghānaviññeyyā gandhā-pejivhā viññeyyā rāsā
-Pe- kāyaviññeyyā phoṭṭhabbā iṭṭhā kantā manāpā piyarūpā kāmupasaṃhitā rajaniyā ime
kho bhikkhave pañcakāmaguṇā"ti[a] atthe'va suttanto'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Paṭi. Ā: tena hi pañceva kāmaguṇā kāmadhātu'ti.

Kāmaguṇakathā niṭṭhitā.
[A] majjhimanikāya - mahādukkhakkhandhasutta, arayapariyesanasutta

[BJT Page 364] [\x 364/]
8. 4 Kāmakathā
1. Sa. Pu: pañcevāyatanā kāmā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: nanu atthi tappaṭisaṃyutto chando'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Anu. ha: hañci atthi tappaṭisaṃyutto chando,
Anu. Pā: no ca vata re vattabbe pañcevāyatanā kamā'ti.

2. Sa. Anu: nanu, atthi tappaṭisaṃyutto rāgo, tappaṭisaṃyutto chando, tappaṭisaṃyutto
chandarāgo, tappaṭisaṃyutto saṅkappo, tappaṭisaṃyutto rāgo, tappaṭisaṃyutto
saṅkapparago, tappaṭisaṃyuttā pīti. Tappaṭisaṃyuttaṃ somanasasaṃ, tappaṭisaṃyuttaṃ
pītisomanassanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Anu. ha: hañci atthi tappaṭisaṃyuttaṃ pitisomanassaṃ,
Anu. Pā: no ca vata re vattabbe: pañcevāyatanā kāmā'ti. [PTS Page 370] [\q 370/]

3. Pa. Pu: na vattabbaṃ pañcevāyatanā kāmā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Pa. Anu: nanu vuttaṃ bhagavatā: "pañcime bhikkhave kāmaguṇā katame pañca:
cakkhuviññeyyā rūpā iṭṭhā kantā manāpā piyarū kāmupasaṃhitā rajanīyā. Sotaviññeyyā
saddā -pe-

[BJT Page 366] [\x 366/]
Ghānaviññeyyā gandhā -pe- jivhāviññeyyā rasā -pe kāyaviññeyyā phoṭṭhabbā iṭṭhā knatā
manāpā piyarūpā kāmupasaṃhitā rajanīyā. Ime kho bhikkhave pañcakāmaguṇā"[a] atthe'va
suttanto'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Pa. Niga: tena hi pañcevāyatanā kāmā'ti.

4. Sapu: pañcevāyatanā kāmā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: nanu vuttaṃ bhagavatā: "pañcime bhikkhave kāmaguṇā katame pañca:
cakkhuviññeyyā rūpā -pe- kāyaviññeyyā phoṭṭhabbā iṭṭhā kantā manāpā piyarūpā
kāmupasaṃhitārajanīyā+ api ca kho1bhikkhave nete kāmā2kāmaguṇā nāmete3ariyassa
vinaye vuccanti.

Saṅkapparāgo purisassa kāmo na te kāmā yāni citrāniloke, saṅkapparāgo purisassa kāmo
tiṭṭhanti critrāni tatheva loke athettha4dhirā vinayanti chandanti"[b] atthe'va suttanto'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Paṭi. Ā: tena hi navattabbaṃ: pañcevāyatanā kāmā'ti.

Kāmakathā niṭṭhitā

[A] majjhamanikāya - mahā dukkhakkhandhasutta, ariyapariyesanasutta +ime kho
bhikkhave pañcakāmaguṇā" iti potthakesu adhikaṃ 1. Api ca - sabbattha 2. Nete - sīmu,
[PTS 3.] Kāmaguṇā nāma te - [PTS 4.] Atthettha - sīmu [b] aṅguttara - chakkanipāta -
mahāvaggaṃ.

[BJT Page 368] [\x 368/]
8. 5 Rūpadhātukathā
1. Sa. Pu: rūpino dhammā rūpadhātu'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
[PTS Page 371] [\q 371/] sa. Anu: rūpaṃ bhāvo gati sattāvāso saṃsāro yoni viññāṇaṭṭhiti
attabhāvapaṭilābho'ti. Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: atthi rūpupagaṃ kammanti
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: atthi rūpupagā sattā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: rūpe sattā jāyanti, jiyanti, jiyanti, mīyanti, cavanti, uppajjantī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: rūpe atthi rūpaṃ vedanā saññā saṅkhārā viññāṇanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: rūpaṃ pañcavokārabhavo'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: rūpadhātu bhavo gati -peattabhāvapaṭilābho'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: rūpaṃ bhavo gati -peattabhāvapaṭilābho'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: atthi rūpadhātupagaṃ kammanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: atthi rūpupagaṃ kammanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

[BJT Page 370] [\x 370/]
4. Sa. Pu: atthi rūpadhātupagā sattā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: atthi rūpupagaṃ sattā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: rūpadhātuyā sattā jāyanti jiyanti mīyanti cavanti uppajjanti'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: rūpe sattā jāyanti jiyanti mīyanti cavanti uppajjanti'ti?
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: rūpe atthi rūpaṃ1- vedanā saññā saṅkhārā viññāṇanti
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: rūpe atthi rūpaṃ1- vedanā saññā saṅkhārā viññāṇanti?
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
[PTS Page 372] [\q 372/]
7. Sa. Pu: rūpadhātu pañcavokārabhavo'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: rūpaṃ pañcavokārabhavo'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: rūpino dhammā rūpadhātu, kāmadhātuyā atthi rūpanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: sā'va kāmadhātu sā rūpadhātu'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

9. Sa. Pu: sā'va kāmadhātu rūpadhātu'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: kāmabhavena samannāgato puggalo dvīhi bhavehi samannāgato hoti,
kāmabhavena rūpabhatvana cā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

Rūpadhātukathā niṭṭhitā 1. Rūpā - sīmu.

[BJT Page 372] [\x 372/]
8. 6 Arūpadhātukathā
1. Sa. Pu: arūpino dhammā arūpadhātu'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: vedanā bhāvo gati sattāvāso saṃsāro yoni viññāṇaṭṭhiti attabhāvapaṭilābho'ti. Pa.
Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: atthi vedanupagaṃ kammanti
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: atthi vedanupagā sattā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: vedanāya sattā jāyanti, jiyanti, jiyanti, mīyanti, cavanti, uppajjantī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: vedanā atthi vedanā saññā saṅkhārā viññāṇanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: vedanā catuvokārabhavo'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: arūpadhātu bhavo gati -peattabhāvapaṭilābho'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā. [PTS Page 373] [\q 373/]
Sa. Anu: vedanā bhavo gati -peattabhāvapaṭilābho'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: atthi arūpadhātupagaṃ kammanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā

[BJT Page 374] [\x 374/]
Sa. Anu: atthi vedanupagaṃ kammanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: atthi arūpadhātupagā sattā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: atthi vedanupagā sattā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: arūpadhātuyā sattā jāyanti jiyanti mīyanti cavanti uppajjanti'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: vedanāsattā jāyanti jiyanti mīyanti cavanti uppajjanti'ti?
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
4. Sa. Pu: arūpadhātuyā atthi vedanā saññā saṅkhārā viññāṇanti
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: vedanāya atthi vedanā saññā saṅkhārā viññāṇanti?
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: arūpadhātu catuvokārabhavo'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: vedanā catuvokārabhavo'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: arūpino dhammā arūpadhātu, kāmadhātuyā atthi vedanā saññā saṅkhārā
viññāṇanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: sāva1- kāmadhātu sā arūpadhātu'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

1. Sā ca - sīmu

[BJT Page 376] [\x 376/]
7. Sa. Pu: sāva kāmadhātu sā arūpadhātu'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: kāmabhavena samannāgato puggalo dvīhi bhavehi samannāgato hoti,
kāmabhavena ca arūpabhavena cā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe
8. Sa. Pu: rūpino dhammā rūpadhātu, arūpino dhammā arupadhātu, kāmadhātuyā atthi
rūpaṃ vedanā saññā sāṅkhāra viññāṇanti. [PTS Page 374] [\q 374/]
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: sāva kāmadhātu, sā rūpadhātu, sā arūpadhātu'ti
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

9. Sa. Pu: sāva kāmadhātu, sā rūpadhātu, sā arūpadhātu'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: kāmabhavena samannāgato puggalo tīhi bhavehi samannāgato hoti, kāmabhavena
ca rūpabhavena ca arūpabhavena cā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe - pe-

Arūpadhātukathā niṭṭhitā.

[BJT Page 378] [\x 378/]
8. 7 Rūpadhātuyā āyatana kathā.
1. Sa. Pu: atthi1- saḷāyataniko attabhāvo rūpadhātuyā'ti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: atthi tattha ghānāyatananti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: atthi tattha gandhāyatananti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: atthi tattha jivhāyatananti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: atthi tattha rasāyatananti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: atthi tattha kāyāyatananti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: atthi tattha phoṭṭhabbāyatananti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: natthi tattha gandhāyatananti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: natthi tattha ghānāyatananti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: natthi tattha rasāyatanti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: natthi tattha jivhāyatananti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

1. Atthi [PTS] potthaka ūnaṃ

[BJT Page 380] [\x 380/]
6. Sa. Pu: natthi tattha phoṭṭhabbāyatananti. [PTS Page 375] [\q 375/]
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: natthi tattha kāyāyatananti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: atthi tattha cakkhāyatanaṃ, atthi rūpāyatananti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: atthi tattha ghānāyatanaṃ, atthi gandhāyatananti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: atthi tattha cakkhāyatanaṃ, atthi rūpāyatananti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: atthi tattha jivhāyatanaṃ, atthi rasāyatanaṃ -pe- atthi tattha
Kāyāyatanaṃ, atthi phoṭṭhabbāyatananti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

9. Sa. Pu: atthi tattha sotāyatanaṃ, atthi saddāyatanaṃ -peatthi tattha manāyatanaṃ. Atthi
dhammāyatananti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: atthi tattha ghānāyatanaṃ atthi gandhāyatananti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

10. Sa. Pu: atthi tattha manāyatanaṃ, atthi dhammāyatananti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: atthi tattha jivhāyatanaṃ -pe atthi tattha kāyāyatanaṃ, atthi phoṭṭhabbāyatananti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

11. Sa. Pu: atthi tattha ghānāyatanaṃ, natthi gandhāyatananti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: atthi tattha cakāyatanaṃ, natthi rūpāyatanti. Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

12. Sa. Pu: atthi tattha ghānāyatanaṃ, natthi gandhāyatanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: atthi tattha sotāyatanaṃ natthi saddhāyatanaṃ -pe- atthi tattha manāyatanaṃ, natthi
dhammāyatanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

[BJT Page 382 [\x 382/] 13.] Sa. Pu: atthi tattha jivhāyatanaṃ, atthi rasāyatanaṃ -pe- atthi
tattha kāyāyatanaṃ, natthi phoṭṭhabbāyatanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: atthi tattha cakkhāyatanaṃ, natthi rūpāyatananti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
[PTS Page 376] [\q 376/]
14. Sa. Pu: atthi tattha kāyāyatanaṃ, natthi phoṭṭhabbāyatannti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: atthi tattha sotāyatanaṃ, natthi saddhāyatanaṃ -peatthi tattha manāyatanaṃ, natthi
dhammāyatananti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

15. Sa. Pu: atthi tattha cakkhāyatanaṃ, atthi rūpāyatanaṃ tena cakkhunā taṃ rūpaṃ passatī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: atthi tattha ghānāyatanaṃ atthi gandhāyatanaṃ, tena ghanena taṃ gandhaṃ
ghāyatī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

16. Sa. Pu: atthi tattha cakkhāyatanaṃ, atthi rūpāyatanaṃ, tena cakkhunā taṃ rūpaṃ passatī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: atthi tattha jivhāyatanaṃ, atthi rasāyatanaṃ, tāya jivhāya taṃ rasaṃ sāyati -pe- atthi
tattha kāyāyatanaṃ, atthi phoṭṭhabbāyatanaṃ, tena kāyena taṃ phoṭṭhabbaṃ phusatī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

17. Sa. Pu: atthi tattha sotāyatanaṃ, atthi saddhāyatanaṃ, -pe- atthi tattha manāyatanaṃ, athi
dhammāyatanaṃ, tena manena taṃ dhammaṃ vijānātī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: atthi tattha ghānāyatanaṃ, atthi gandhāyatanaṃ, tena ghānena taṃ gandhaṃ
ghāyatī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

[BJT Page 384] [\x 384/]
18. Sa. Pu: atthi tattha manāyatanaṃ, atthi dhammāyatanaṃ, tena manena taṃ dhammaṃ
vijānātī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: atthi tattha jivhāyatanaṃ, atthi rasāyatanaṃ -pe- attha tattha kāyāyatanaṃ, atthi
phoṭṭhabbāyatanaṃ, tena kāyena taṃ phoṭṭhabbaṃ phusatī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

19. Sa. Pu: atthi tattha ghanāyatanaṃ, atthi gandhāyatanaṃ, na va tena ghanena taṃ gandhaṃ
ghāyatī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: atthi tattha cakkhāyatanaṃ, atthi rūpāyatanaṃ, na ca tena cakkhunā rūpaṃ passatī'ti.
[PTS Page 377] [\q 377/]
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

20. Sa. Pu: atthi tattha ghānāyatanaṃ, atthi gandhāyatanaṃ, na ca tena ghanena taṃ gandhaṃ
ghāyatī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: atthi tattha sotāyatanaṃ, atthi saddhāyatanaṃ, -peatthi tattha manāyatanaṃ, atthi
dhammāyatanaṃ, na ca tena manena taṃ dhammaṃ vijjānātī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

21. Sa. Pu: atthi tattha jivhāyatanaṃ, atthi rasāyatanaṃ, -peatthi tattha kāyāyatanaṃ, atthi
phoṭṭhabbāyanaṃ, na ca tena kāyena taṃ phoṭṭhabbaṃ phusatī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: atthi tattha cakkhāyatanaṃ, atthi rūpāyatanaṃ, na ca tena cakkhunā taṃ rūṃ
passatī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

22. Sa. Pu: atthi tattha kāyāyatanaṃ, atthi phoṭṭhabbāyatanaṃ, na ca tena kāyena taṃ
phoṭṭhabbaṃ phussatī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: atthi tattha sotāyatanaṃ, atthi saddhāyatanaṃ, -peattha tattha manāyatanaṃ, atthi
dhammāyatanaṃ, na ca tena manena taṃ dhammaṃ vijjānātī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

[BJT Page 386] [\x 386/]
23. Sa. Pu: atthi tattha ghānāyatanaṃ, atthi gandhāyatanaṃ, tena ghānena taṃ gandhaṃ
ghāyatī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: atthi tattha mulagandho sāragandho tacagandho pattagandho pupphagandho
phalagandho āmagandho vissagandho sugandho duggandho'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

24. Sa. Pu: atthi tattha jivhāyatanaṃ, atthi rasāyatanaṃ, tāya jivhāya taṃ rasaṃ sāyatī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: atthi tattha mularaso khandharaso tacaraso pattaraso puppharaso phalaraso
ambilaṃ mudhuraṃ tittakaṃ kaṭukaṃ loṇiyaṃ khāriyaṃ lambilaṃ+ kasāvo sādu asādu'ti. [PTS
Page 378] [\q 378/]
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

25. Sa. Pu: atthi tattha kāyāyatanaṃ, atthi phoṭṭhabbāyatanaṃ, tena kāyena taṃ phoṭṭhabbaṃ
phussatī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: atthi tattha kakkhalaṃ mudukaṃ saṇhaṃ1pharusaṃ sukhasamphassaṃ
dukkhasamphassaṃ garukaṃ lahukanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

26. Sa. Pu: na vattabbaṃ, saḷāyataniko attabhāvo rūpadhātuyā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: nanu atthi tattha ghānanimittaṃ jivhānimittaṃ kāyanimittanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Anu. ha: hañci atthi tattha ghānanimittaṃ jivhānimittaṃ kāyanimittaṃ,
Anu. Pā: tena vata re vattabbe: saḷāyataniko attabhāvo rūpadhātuyā'ti.

Rūpadhātuyā āyatanakathā niṭṭhitā.

+Lapilakaṃ? 1. Saṇhakaṃ - sīmu.

[BJT Page 388] [\x 388/]
8. 8 Arūpe rūpakathā
1. Sa. Pu: atthi rūpaṃ arūpesu'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: rūpabhavo rūpagati rūpasattāvāso rūpasaṃsāro rūpayoni rūpaattabhāvapaṭilābho'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: nanu arūpabhavo arūpagati arūpasattāvaso arūpasaṃsāro arūpayoni
arūpaattabhāvapaṭilābho'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Anu. ha: hañci arūpabhavo -pearūpaattabhāva paṭilābho,
Anu. Pā: no ca vata re vattabbe: atthi rūpaṃ arūpesu'ti.

3. Sa. Pu: atthi rūpaṃ arūpesu'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: pañca vokārabhavo gati sattāvāso saṃsāro yoni viññāṇaṭṭhiti attabāvapaṭilābho'ti.
[PTS Page 379] [\q 379/]
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: nanu catukāra bhavo -peattabhāvapaṭilābho'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Anu. ha: hañci catuvokārabhavo gati -peattabhāva paṭilābho,
Anu. Pā: no ca vata re vattabbe: atthi rūpaṃ arūpesu'ti.

5. Sa. Pu: atthi rūpaṃ arūpadhātuyā so ca rūpabhavo rūpagati. Rūpasattāvāso rūpasaṃsāro
rūpayoni rūpaattabhāvapaṭilābho'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā

[BJT Page 390] [\x 390/]
Sa. Anu: atthi rūpaṃ arūpesu so ca rūpabhavo rūpagati -pe rūpaattabhāvapaṭilābho'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: atthi rūpaṃ rūpadhātuyā so ca pañcavokārabhavo gati
-pearūpaattabhāvapaṭilābho'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu. Atthi rūpaṃ arūpesu so ca pañcavokārabhāvo gati
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: atthi rūpaṃ arūpesu so ca arūpabhavo arūpagati. Arūpasattāvāso arūpasaṃsāro
arūpayoni arūpaattabhāvapaṭilābho'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā

Sa. Anu: atthi rūpaṃ arūdhātuyā so ca arūpabhavo arūpagati -pearūpaattabhāvapaṭilābho'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: atthi rūpaṃ arūpesu so catuvokārabhavo gati -pe aattabhāvapaṭilābho'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu. Atthi rūpaṃ arūpadhātuyā so ca catuvokārabhāvo gati -pe- attabhāvapaṭilābho'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

9. Sa. Pu: atthi rūpaṃ arūpesu'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: nanu rūpānaṃ nissaraṇaṃ arūpaṃ vuttaṃ bhagavātā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Anu. ha: hañci rūpānaṃ nissaraṇaṃ arūpaṃ vuttaṃ bhagavatā,
Anu. Pā: no ca vata re vattabbe: atthi rūpaṃ arūpesu'ti.

[BJT Page 392] [\x 392/]
10. Sa. Pu: rūpānaṃ nissaraṇaṃ arūpaṃ vuttaṃ bhagavā atthi rūpaṃ arūpesu'ti. [PTS Page 380]
[\q 380/]
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: kāmānaṃ nissaraṇaṃ nekkhammaṃ vuttaṃ bhagavatā atthi nekkhammesu kāmā,
atthi anāsavesu āsavā, atthi apariyāpennesu pariyāpannā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

Arūpe rūpakathā niṭṭhitā.

[BJT Page 394] [\x 394/]
8. 9 Rūpaṃ kammantikathā
1. Sa. Pu: kusalena cittena samuṭṭhitaṃ kāyakammaṃ rūpaṃ kusalanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: sārammaṇaṃ, atthi tassa āvaṭṭanā ābhogo samannāhāre manasikāro cetanā
patthanā paṇidhi'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

2. Sa. Anu: nanu anārammaṇaṃ, natthi tassa āvaṭṭanā ābhogo samannāhāro manasikāro
cetanā patthanā paṇidhi'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Anu. ha: hañci anārammaṇaṃ, natthi tassa āvaṭṭanā -pe- paṇidhi,
Anu. Pā: no ca vata re vattabbe: kusalena cittena samuṭṭhitaṃ kāyakammaṃ rūpaṃ
kusala'nti.

3. Sa. Pu: kusalena cittena samuṭṭhito phasso kusalo sārammaṇo, atthi tassa āvaṭṭanā -pe
paṇidhi'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: kusalena cittena samuṭṭhitaṃ kāyakammaṃ rūpaṃ kusalaṃ sārammaṇaṃ, atthi tassa
āvaṭṭanā -pe- paṇidhi'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: kusalena cittena samuṭṭhitā vedanā -pe saññā - cetanā - saddhā - viriyaṃ - sati -
samādhi -pe- paññā kusalā sārammaṇā, atthi tāya āvaṭṭanā -pe- paṇidhi'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
[PTS Page 381] [\q 381/]
[BJT Page 396] [\x 396/]
Sa. Anu: kusalena cittena samuṭṭhitaṃ kāyakammaṃ rūpaṃ kusalaṃ sārammaṇaṃ, atthi tassa
āvaṭṭanā -pe- paṇidhi'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: kusalena cittena samuṭṭhitaṃ kāyakammaṃ rūpaṃ kusalaṃ anārammaṇaṃ, na tthi
tassa āvaṭṭanā -pe- paṇidhi'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: kusalena cittena samuṭṭhito phasso kusalo anārammaṇo, natthi tassa āvaṭṭanā -pe
paṇidhi'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: kusalena cittena samuṭṭhitaṃ kāyakammaṃ rūpaṃ kusalaṃ asārammaṇaṃ, atthi
tassa āvaṭṭanā -pe paṇidhi'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: kusalena cittena samuṭṭhitā vedanā -pe saññā - cetanā - saddhā - viriyaṃ - sati -
samādhi -pe- paññā kusalā anārammaṇā, natthi tāya āvaṭṭanā -pe- paṇidhi'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: kusalena cittena samuṭṭhitaṃ kāyakammaṃ rūpaṃ kusalanti. Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: yaṃ kiñci kusalena cittena samuṭṭhitaṃ rūpaṃ sabbaṃ taṃ kusalanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
8. Sa. Pu: kusalena cittena samuṭṭhitā kāyakammaṃ rūpaṃ kusalanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: kusalena cittena samuṭṭhitaṃ rūpāyatanaṃ kusalanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

9. Sa. Pu: kusalena cittena samuṭṭhitaṃ kāyakammaṃ rūpaṃ kusalantita
Pa. Paṭiññā: āmantā

[BJT Page 398] [\x 398/]
Sa. Anu: kusalena cittena samuṭṭhitaṃ saddāyatanaṃ -pe gandhāyatanaṃ-pe- rasāyatanaṃ -pe
phoṭṭhabbāyanaṃ -pe [PTS Page 382] [\q 382/] paṭhavīdhātu -pe āpodhātu -pe-
tejodhātu -pe vāyodhātu kusalā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

10. Sa. Pu: kusalena cittena samuṭṭhitaṃ rūpāyatanaṃ abyākatanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: kusalena cittena samuṭṭhitaṃ kāyakammaṃ rūpaṃ abyākatanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

11. Sa. Anu: kusalena cittena samuṭṭhitaṃ saddāyatanaṃ -pe gandhāyatanaṃ-pe- rasāyatanaṃ
-pe phoṭṭhabbāyanaṃ -pe paṭhavīdhātu -pe āpodhātu -pe- tejodhātu -pe vāyodhātu
abyākatā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: kusalena cittena samuṭṭhitaṃ kāyakammaṃ rūpaṃ abyākatanti
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

12. Sa. Pu: kusalena cittena samuṭṭhitaṃ kāyakammaṃ rūpaṃ anārammaṇaṃ kusalanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: kusalena cittena samuṭṭhitaṃ rūpāyatanaṃ anārammaṇaṃ kusalanti
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

13. Sa. Pu: kusalena cittena samuṭṭhitaṃ kāyakammaṃ rūpaṃ anārammaṇaṃ kusalanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: kusalena cittena samuṭṭhitaṃ saddāyatanaṃ -pe gandhāyatanaṃ-pe- rasāyatanaṃ -pe
phoṭṭhabbāyanaṃ -pe paṭhavīdhātu -pe āpodhātu -pe- tejodhātu -pe vāyodhātu
anārammaṇā kusalā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

[BJT Page 400] [\x 400/]
14. Sa. Pu: kusalena cittena samuṭṭhitaṃ rūpāyatanaṃ anārammaṇaṃ abyākatanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: kusalena cittena samuṭṭhitaṃ kāyakammaṃ rūpaṃ anārammaṇaṃ abyākatanti
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

15. Sa. Pu: kusalena cittena samuṭṭhitaṃ saddāyatanaṃ -pe [PTS Page 383] [\q 383/]
gandhāyatanaṃ-pe- rasāyatanaṃ -pe phoṭṭhabbāyanaṃ -pe paṭhavīdhātu -pe āpodhātu -pe-
tejodhātu -pe vāyodhātu anārammaṇā abyākatā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: kusalena cittena samuṭṭhitaṃ kāyakammaṃ rūpaṃ anārammaṇaṃ abyākatanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

16. Sa. Pu: kusalena cittena samuṭṭhitaṃ kāyakammaṃ rūpaṃ phassasampayuttaṃ kusalanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: kusalena cittena samuṭṭhitaṃ rūpāyatanaṃ phassa vippayuttaṃ kusalanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

17. Sa. Pu: kusalena cittena samuṭṭhitaṃ kāyakammaṃ rūpaṃ phassavippayuttaṃ kusalanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: kusalena cittena samuṭṭhitaṃ saddāyatanaṃ -pe gandhāyatanaṃ-pe- rasāyatanaṃ -pe
phoṭṭhabbāyanaṃ -pe paṭhavīdhātu -pe āpodhātu -pe- tejodhātu -pe vāyodhātu
phassavippayuttā kusalā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

18. Sa. Pu: kusalena cittena samuṭṭhitaṃ kāyakammaṃ rūpāyatanaṃ phassavippayuttaṃ
abyākatatti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: kusalena cittena samuṭṭhitaṃ kāyakammaṃ rūpaṃ phassavippayuttaṃ abyākatanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

[BJT Page 402] [\x 402/]
19. Sa. Pu: kusalena cittena samuṭṭhitaṃ saddāyatanaṃ -pe gandhāyatanaṃ-pe- rasāyatanaṃ
-pe phoṭṭhabbāyanaṃ -pe paṭhavīdhātu -pe āpodhātu -pe- tejodhātu -pe vāyodhātu
phassavippayuttā, abyākatā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: kusalena cittena samuṭṭhitaṃ kāyakammaṃ rūpaṃ phassavippayuttaṃ abyākatanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

20. Sa. Pu: kusalena cittena samuṭṭhitaṃ kāyakammaṃ rūpaṃ anārammaṇaṃ
phassavippayuttaṃ kusalanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
[PTS Page 384] [\q 384/] sa. Anu: kusalena cittena samuṭṭhitaṃ rūpāyatanaṃ
anārammaṇaṃ kusalanti
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

21. Sa. Pu: kusalena cittena samuṭṭhitaṃ kāyakammaṃ rūpaṃ anārammaṇaṃ
phassavippayuttaṃ kusalanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: kusalena cittena samuṭṭhitaṃ saddāyatanaṃ -pe gandhāyatanaṃ-pe- rasāyatanaṃ -pe
phoṭṭhabbāyanaṃ -pe paṭhavīdhātu -pe āpodhātu -pe- tejodhātu -pe vāyodhātu
anārammaṇā phassavippayuttā kusalā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

22. Sa. Pu: kusalena cittena samuṭṭhitaṃ rūpayatanaṃ anārammaṇaṃ phassavippayuttaṃ
abyākatanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: kusalena cittena samuṭṭhitaṃ kāyakammaṃ rūpaṃ anārammaṇaṃ
phassavippayuttaṃ abyākatanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

23. Sa. Pu kusalena cittena samuṭṭhitaṃ saddāyatanaṃ -pe gandhāyatanaṃ-pe- rasāyatanaṃ
-pe phoṭṭhabbāyanaṃ -pe paṭhavīdhātu -pe āpodhātu -pe- tejodhātu -pe vāyodhātu
anārammaṇā phassavippayuttā abyākatā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā

[BJT Page 404] [\x 404/]
Sa. Anu: kusalena cittena samuṭṭhitaṃ kāyakammaṃ rūpaṃ anārammaṇaṃ
phassavippayuttaṃ abyākatanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

24. Sa. Pu: kusalena cittena samuṭṭhitaṃ vacīkammaṃ rūpaṃ kusalanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: sārammaṇaṃ, atthi tassa āvaṭṭanā -pe paṇidhi'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

25. Sa. Anu: nanu anārammaṇaṃ, natthi tassa āvaṭṭanā paṇidhi'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Anu. ha: hañci anārammaṇaṃ, natthi tassa āvaṭṭanā -pe- paṇidhi,
Anu. Pā: no ca vata re vattabbe: kusalena cittena samuṭṭhitaṃ vacīkammaṃ rūpaṃ kusalanti.
[PTS Page 385] [\q 385/]

26. Sa. Pu kusalena cittena samuṭṭhito phasso kusalo sārammaṇo, atthi tassa āvaṭṭanā -pe
paṇidhi'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: kusalena cittena samuṭṭhitaṃ vacīkammaṃ rūpaṃ kusalaṃ sārammaṇaṃ, atthi tassa
āvaṭṭanā -pe- paṇidhi'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

27. Sa. Pu: kusalena cittena samuṭṭhitā vedanā -pe saññā - cetanā - saddhā - viriyaṃ - sati -
samādhi -pe- paññā kusalā sārammaṇā, atthi tāya āvaṭṭanā -pe- paṇidhi'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā

Sa. Anu: kusalena cittena samuṭṭhitaṃ vacīkammaṃ rūpaṃ kusalaṃ sārammaṇaṃ, atthi tassa
āvaṭṭanā -pe- paṇidhi'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

[BJT Page 406] [\x 406/]
28. Sa. Pu: kusalena cittena samuṭṭhitaṃ vacīkammaṃ rūpaṃ kusalaṃ anārammaṇaṃ, na tthi
tassa āvaṭṭanā -pe- paṇidhi'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: kusalena cittena samuṭṭhito phasso kusalo anārammaṇo, natthi tassa āvaṭṭanā -pe
paṇidhi'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

29. Sa. Pu: kusalena cittena samuṭṭhitaṃ vacīkammaṃ rūpaṃ kusalaṃ anārammaṇaṃ, natthi
tassa āvaṭṭanā -pe paṇidhi'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: kusalena cittena samuṭṭhitā vedanā -pe saññā - cetanā - saddhā - viriyaṃ - sati -
samādhi -pe- paññā kusalā anārammaṇā, natthi tāya āvaṭṭanā -pe- paṇidhi'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

30. Sa. Pu: kusalena cittena samuṭṭhitaṃ vacīkammaṃ rūpaṃ kusalanti. Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: yaṃ kiñci kusalena cittena samuṭṭhitaṃ rūpaṃ sabbaṃ taṃ kusalanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
(Yathā kāyakammaṃ tathā vacīkammanti)

31. Sa. Pu: akusalena cittena samuṭṭhitaṃ kāyakammaṃ rūpaṃ akusalanti. [PTS Page 386] [\q
386/]
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: sārammaṇaṃ, atthi tassa āvaṭṭanā ābhogo samannāhāre manasikāro cetanā
patthanā paṇidhi'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

32. Sa. Anu: nanu anārammaṇaṃ, natthi tassa āvaṭṭanā ābhogo samannāhāro manasikāro
cetanā patthanā paṇidhi'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā

[BJT Page 408] [\x 408/]
Anu. ha: hañci anārammaṇaṃ, natthi tassa āvaṭṭanā ābhogo ābhogo samannāhāro
manasikāro cetanā patthanā paṇidhi,
Anu. Pā: no ca vata re vattabbe: akusalena cittena samuṭṭhitaṃ kāyakammaṃ rūpaṃ
akusala'nti.

33. Sa. Pu: akusalena cittena samuṭṭhito phasso akusalo sārammaṇo atthi tassa āvaṭṭanā
-pe- paṇidhi'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: akusalena cittena samuṭṭhitaṃ kāyakammaṃ rūpaṃ akusalaṃ sārammaṇaṃ, atthi
tassa āvaṭṭanā -pe- paṇidhi'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

34. Sa. Pu: akusalena cittena samuṭṭhitā vedanā-pe saññā - cetanā -perāgo -pe - doso -
moho-pe- māno -pediṭṭhi -pevicikicchā -pe- thinaṃ -pe- uddhaccaṃ -pe anottappaṃ akusalaṃ
sārammaṇaṃ, atthi tassa āvaṭṭanā -pe paṇidhi'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā

Sa. Anu: akusalena cittena samuṭṭhitaṃ kāyakammaṃ rūpaṃ akusalaṃ sārammaṇaṃ, atthi
tassa āvaṭṭanā -pe- paṇidhi'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

35. Sa. Pu: akusalena cittena samuṭṭhitaṃ kāyakammaṃ rūpaṃ akusalaṃ anārammaṇaṃ, na
tthi tassa āvaṭṭanā -pe- paṇidhi'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: akusalena cittena samuṭṭhito phasso akusalo anārammaṇo natthi tassa āvaṭṭanā
-pe paṇidhi'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

36. Sa. Pu: akusalena cittena samuṭṭhitaṃ kāyakammaṃ rūpaṃ akusalaṃ asārammaṇaṃ, atthi
tassa āvaṭṭanā -pe- paṇidhi'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
[PTS Page 387] [\q 387/]
[BJT Page 410] [\x 410/]
Sa. Anu: akusalena cittena samuṭṭhitā vedanā -pe saññācetanā - rāgodoso - moho -pe- māno
-pe diṭṭhi -pevicikicchā -pe- thinaṃ -pe- uddhaccaṃ -peabhirikaṃ -pe anottappaṃ akusalaṃ
anārammaṇā, natthi tassa āvaṭṭanā -pepaṇidhi'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

37. Sa. Pu: akusalena cittena samuṭṭhitaṃ kāyakammaṃ rūpaṃ akusalanti. Pa. Paṭiññā:
āmantā
Sa. Anu: yaṃ kiñci kusalena cittena samuṭṭhitaṃ rūpaṃ sabbaṃ taṃ akusalanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

38. Sa. Pu: akusalena cittena samuṭṭhitaṃ vacīkammaṃ rūpaṃ akusalanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: sārammaṇaṃ, atthi tassa āvaṭṭanā -pe paṇidhi'ti
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
39. Sa. Anu: nanu anārammaṇaṃ, natthi tassa āvaṭṭanā -pe paṇidhi'ti
Pa. Paṭiññā: āmantā
Anu. ha: hañci anārammaṇaṃ, natthi tassa āvaṭṭanā -pe- paṇidhi,
Anu. Pā: no ca vata re vattabbe: akusalena cittena samuṭṭhitaṃ vacīkammaṃ rūpaṃ
akusala'nti.

40. Sa. Pu: akusalena cittena samuṭṭhito phasso akusalo sārammaṇo atthi tassa āvaṭṭanā
-pe- paṇidhi'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: akusalena cittena samuṭṭhitaṃ vacīkammaṃ rūpaṃ akusalaṃ sārammaṇaṃ, atthi
tassa āvaṭṭanā -pe- paṇidhi'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

[BJT Page 312] [\x 312/]
41. Sa. Pu: akusalena cittena samuṭṭhitā vedanā-pe saññā - cetanā -perāgo -pe - doso -
moho-pe- māno -pediṭṭhi -pevicikicchā -pe- thinaṃ -pe- uddhaccaṃ
abhirikkaṃ-pe-anottappaṃ akusalaṃ sārammaṇaṃ, atthi tassa āvaṭṭanā -pe paṇidhi'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā

Sa. Anu: akusalena cittena samuṭṭhitaṃ vacīkammaṃ rūpaṃ akusalaṃ sārammaṇaṃ, atthi
tassa āvaṭṭanā -pe- paṇidhi'ti. [PTS Page 388] [\q 388/]
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

42. Sa. Pu: akusalena cittena samuṭṭhitaṃ vacīkammaṃ rūpaṃ akusalaṃ anārammaṇaṃ,
natthi tassa āvaṭṭanā -pe- paṇidhi'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: akusalena cittena samuṭṭhito phasso akusalo anārammaṇo natthi tassa āvaṭṭanā
-pe paṇidhi'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

43. Sa. Pu: akusalena cittena samuṭṭhitaṃ vacīkammaṃ rūpaṃ akusalaṃ anārammaṇaṃ, atthi
tassa āvaṭṭanā -pe paṇidhi'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: akusalena cittena samuṭṭhitā vedanā -pe saññācetanā - rāgodoso - moho -pe- māno
-pe diṭṭhi -pevicikicchā -pe- thinaṃ -pe- uddhaccaṃ -peabhirikaṃ -pe anottappaṃ akusalaṃ
anārammaṇā, natthi tassa āvaṭṭanā -pepaṇidhi'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

44. Sa. Pu: akusalena cittena samuṭṭhitaṃ vacīkammaṃ rūpaṃ akusalanti. Pa. Paṭiññā:
āmantā
Sa. Anu: yaṃ kiñci akusalena cittena samuṭṭhitaṃ rūpaṃ sabbaṃ taṃ akusalanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

[BJT Page 414] [\x 414/]
45. Sa. Pu: akusalena cittena samuṭṭhitaṃ vacīkammaṃ rūpaṃ akusalanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: akusalena cittena samuṭṭhitaṃ rūpāyatanaṃ akusalanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

46. Sa. Pu: akusalena cittena samuṭṭhitaṃ vacīkammaṃ rūpaṃ kusalantita
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: akusalena cittena samuṭṭhitaṃ saddāyatanaṃ -pe gandhāyatanaṃ-perasāyatanaṃ -pe
phoṭṭhabbāyanaṃ -pe paṭhavīdhātu -pe āpodhātu -petejodhātu -pe vāyodhātu -peasuci
-peassu -pe- lohitaṃ -pe sedo akusaloti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

47. Sa. Pu: akusalena cittena samuṭṭhitaṃ rūpāyatanaṃ abyākatanti. [PTS Page 389] [\q 389/]

Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: akusalena cittena samuṭṭhitaṃ vacīkammaṃ rūpaṃ abyākatanti. Pa. Paṭi: na hevaṃ
vattabbe -pe-

48. Sa. Anu: akusalena cittena samuṭṭhitaṃ saddāyatanaṃ -pe gandhāyatanaṃ-perasāyatanaṃ
-pe phoṭṭhabbāyanaṃ -pe paṭhavīdhātu -pe āpodhātu -petejodhātu -pe vāyodhātu asuci
-peassu -pelohitaṃ -pe sedo abyākātoti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: akusalena cittena samuṭṭhitaṃ vacīkammaṃ rūpaṃ abyākatanti
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

49. Sa. Pu: akusalena cittena samuṭṭhitaṃ vacīkammaṃ rūpaṃ anārammaṇaṃ akusalanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā

[BJT Page 416] [\x 416/]
Sa. Anu: akusalena cittena samuṭṭhitaṃ rūpāyatanaṃ anārammaṇaṃ akusalanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

50. Sa. Pu: akusalena cittena samuṭṭhitaṃ vacīkammaṃ rūpaṃ anārammaṇaṃ akusalanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: akusalena cittena samuṭṭhitaṃ saddāyatanaṃ -pe gandhāyatanaṃ-perasāyatanaṃ -pe
phoṭṭhabbāyanaṃ -pe paṭhavīdhātu -pe āpodhātu -petejodhātu -pe vāyodhātu -peasuci
-peassu -pe- lohitaṃ -pesedo anārammaṇo akusalo'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

51. Sa. Pu: akusalena cittena samuṭṭhitaṃ rūpāyatanaṃ anārammaṇaṃ abyākatanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: akusalena cittena samuṭṭhitaṃ vacīkammaṃ rūpaṃ anārammaṇaṃ abyākatanti
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

52. Sa. Pu: akusalena cittena samuṭṭhitaṃ saddāyatanaṃ -pe gandhāyatanaṃ-perasāyatanaṃ
-pe phoṭṭhabbāyanaṃ -pe paṭhavīdhātu -pe āpodhātu -petejodhātu -pe vāyodhātu -pe-asuci
-pe- assu -pe- lohitaṃ -pe sedo anārammaṇā abyākatā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: akusalena cittena samuṭṭhitaṃ vacīkammaṃ rūpaṃ anārammaṇaṃ abyākatanti.
[PTS Page 390] [\q 390/]
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

53. Sa. Pu: akusalena cittena samuṭṭhitaṃ vacīkammaṃ rūpaṃ phassasampayuttaṃ
akusalanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: akusalena cittena samuṭṭhitaṃ rūpāyatanaṃ phassa vippayuttaṃ akusalanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

[BJT Page 418] [\x 418/]
54. Sa. Pu: akusalena cittena samuṭṭhitaṃ vacīkammaṃ rūpaṃ phassavippayuttaṃ akusalanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: akusalena cittena samuṭṭhitaṃ saddāyatanaṃ -pe gandhāyatanaṃ-perasāyatanaṃ -pe
phoṭṭhabbāyanaṃ -pe paṭhavīdhātu -pe āpodhātu -petejodhātu -pe vāyodhātu -peasuci
-pelohitaṃ -pe- sedo phassavippayuttā akusalā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

55. Sa. Pu: akusalena cittena samuṭṭhitaṃ rūpāyatanaṃ phassavippayuttaṃ abyākatatti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: akusalena cittena samuṭṭhitaṃ vacīkammaṃ rūpaṃ phassavippayuttaṃ 1-
abyākatanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

56. Sa. Pu: akusalena cittena samuṭṭhitaṃ saddāyatanaṃ -pe gandhāyatanaṃ-perasāyatanaṃ
-pe phoṭṭhabbāyanaṃ -pe paṭhavīdhātu -pe āpodhātu -petejodhātu -pe vāyodhātu -peasuci
-peassu -pe- lohitaṃ -pe sedo phassavippayuttā, 2abyākatā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: akusalena cittena samuṭṭhitaṃ vacīkammaṃ rūpaṃ phassavippayuttaṃ abyākatanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

57. Sa. Pu: akusalena cittena samuṭṭhitaṃ vacīkammaṃ rūpaṃ anārammaṇaṃ
phassavippayuttaṃ akusalanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: akusalena cittena samuṭṭhitaṃ rūpāyatanaṃ anārammaṇaṃ akusalanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

1. Rūpaṃ anārammaṇaṃ phassavippayuttaṃ - sīmu, machasaṃ, syā 2. Sedo anārammaṇo
phassavippayutto - sīmu, machasaṃ syā

[BJT Page 420] [\x 420/]
58. Sa. Pu: akusalena cittena samuṭṭhitaṃ vacīkammaṃ rūpaṃ anārammaṇaṃ
phassavippayuttaṃ akusalanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
[PTS Page 391] [\q 391/] sa. Anu: akusalena cittena samuṭṭhitaṃ saddāyatanaṃ -pe
gandhāyatanaṃ-perasāyatanaṃ -pe phoṭṭhabbāyanaṃ -pe paṭhavīdhātu -pe āpodhātu
-petejodhātu -pe vāyodhātu -peasuci -peassu -pelohitaṃ -pe sedo anārammaṇā
phassavippayuttā akusalā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

59. Sa. Pu: akusalena cittena samuṭṭhitaṃ rūpayatanaṃ anārammaṇaṃ phassavippayuttaṃ
abyākatanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: akusalena cittena samuṭṭhitaṃ vacīkammaṃ rūpaṃ anārammaṇaṃ
phassavippayuttaṃ abyākatanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

60. Sa. Pu akusalena cittena samuṭṭhitaṃ saddāyatanaṃ -pe gandhāyatanaṃ-pe- rasāyatanaṃ
-pe phoṭṭhabbāyanaṃ -pe paṭhavīdhātu -pe āpodhātu -pe- tejodhātu -pe vāyodhātu -peasuci
-peassu -pe-lohitaṃ -pe sedo anārammaṇā phassavippayuttā abyākatā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: akusalena cittena samuṭṭhitaṃ vacīkammaṃ rūpaṃ anārammaṇaṃ
phassavippayuttaṃ abyākatanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

61. Sa. Pu: na vattabbaṃ rūpaṃ kusalanampi akusampi'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Pa. Anu: nanu kāyakammaṃ vacikammaṃ kusalampi akusalampī'ti. Pa. Paṭiññā: āmantā
Anu. ha: hañci kāyakammaṃ vacīkammaṃ kusalampi, akusalampi,
Anu. Pā: tena vata re vattabbe rūpaṃ kusalampi akusalampī'ti.

[BJT Page 422] [\x 422/]
62. Sa. Pu: rūpaṃ kusalanampi akusampi'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Pa. Anu: cakkhāyatanaṃ kusalampi akusalampī'ti. Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

63. Sa. Pu: rūpaṃ kusalanampi akusampi'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: sotāyatanaṃ -pe- ghānāyatanaṃ -pejivhāyatanaṃ -pe kāyāyatanaṃ -perūpāyatanaṃ
-pe- saddāyatanaṃ -pe gandhāyatanaṃ [PTS Page 392 [\q 392/] -@]pa- rasāyatanaṃ
-pephoṭṭhabbāyatanaṃ -pe- paṭhavi dhātu -peapodhātu -petejodhātu -pevāyodhātu -peasuci
-peassu -pe lohitaṃ -pe- sedo kusalo'pi akusalopi'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

64. Sa. Pu: kāyo rūpaṃ, kāyakammaṃ rūpanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Pa. Anu: mano rūpaṃ, manokammaṃ rūpanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

65. Sa. Pu: mano arūpaṃ, manokammaṃ arūpanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Pa. Anu: kāyo arūpaṃ, kāyakammaṃ arūpanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

66. Sa. Pu: kāyo rūpaṃ, kāyakammaṃ arūpanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Pa. Anu: mano rūpaṃ, manokammaṃ arūpanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

67. Sa. Pu: mano arūpaṃ, manokammaṃ arūpanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Pa. Anu: kāyo arūpaṃ, kāyakammaṃ arūpanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

[BJT Page 424] [\x 424/]
68. Sa. Pu: kāyo rūpanti, kāyakammaṃ rūpanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Pa. Anu: cakkhāyatanaṃ rūpanti, cakkhuviññāṇaṃ rūpanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

69. Sa. Pu: kāyo rūpanti, kāyakammaṃ rūpanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Pa. Anu: sotāyatanaṃ rūpanti, sotāyatanaviññāṇaṃ rūpanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

70. Sa. Pu: kāyo rūpanti, kāyakammaṃ rūpanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Pa. Anu: ghanāyatanaṃ rūpanti, ghānaviññāṇaṃ rūpanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

71. Sa. Pu: kāyo rūpanti, kāyakammaṃ rūpanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Pa. Anu: javihāyatanaṃ rūpanti, jivhāviññāṇaṃ rūpanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

72. Sa. Pu: kāyo rūpanti, kāyakammaṃ rūpanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
[PTS Page 393] [\q 393/] pa. Anu: kāyāyatanaṃ rūpanti, kāyaviññāṇaṃ rūpanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

73. Sa. Pu: rūpaṃ kammaṃnti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: nanu vuttaṃ bhagavatā: "cetanāhaṃ bhikkhave kammaṃ vadāmi cetayitvā kammaṃ
karoti kāyena vācāya manasā"ti [a] atthe'va suttanto'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Anu. Pā: tena hi na vattabbaṃ: rūpaṃ kamma'nti.

[A] chakkaṅguttara - mahāvagga - nibbekhikasutta

[BJT Page 426] [\x 426/]
74. Sa. Pu: rūpaṃ kammanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: nanu vuttaṃ bhagavatā' "kāye vā ānanda sati kāyasañcetanā hetu uppajjati ajjhattaṃ
sukhadukkhaṃ, vācāya vā ānanda sati vacisañcetanā hetu uppajjati ajjhattaṃ sukhadukkhaṃ,
mane vā ānanda sati manosañcetanā hetu uppajjati ajjhattaṃ sukhadukkha"nti[a] atthe'va
suttanto'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Anu. Ā: tena hi na vattabbaṃ rūpaṃ kammanti.

75. Sa. Pu: rūpaṃ kammanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: nanu vuttaṃ bhagavatā "tividhā bhikkhave, kāyasañcettā akusalaṃ kāyakammaṃ
dukkhadrayaṃ dukkhavipākaṃ, catubbidhā bhikkhave, vacīsañcetanā akusalaṃ vacīkammaṃ
dukkhudrayaṃ dukkhavipākaṃ, tividhā bhikkhave, manosañcetanā akusalaṃ manokammaṃ
dukkhudrayaṃ dukkhavipākaṃ. Tividhā bhikkhave, kāyasañcetanā kusalaṃ kāyakammaṃ
sukhudrayaṃ sukhavipākaṃ, catubbidhā bhikkhave, vacisañcetanā kusalaṃ vacikammaṃ
sukhudrayaṃ sukhavipākaṃ, tividhā bhikkhave, manosañcetanā kusalā manokammaṃ
sukhudrayaṃ sukhavipākanti" atthe'va suttanto'ti
Pa. Paṭiññā: āmantā
[PTS Page 394] [\q 394/] anu. Ā: tena hi na vattabbaṃ rūpaṃ kammanti.

[A] saṃyutta - nidānavagga - nibebdhikasutta

[BJT Page 428] [\x 428/]
76. Sa. Pu: rūpaṃ kammanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: nanu vuttaṃ bhagavatā' "svāyaṃ ānanda samiddhi moghapuriso pāṭaliputtassa1-
paribbājakassa evaṃ puṭṭho evaṃ byākayye: sañcetaniyaṃ āvuso pāṭaliputta1- kammaṃ
katvā kāyena vācāya manasā sukhavedaniyaṃ, sukhaṃ so vedayati sañcetaniyaṃ āvuso
pāṭaliputta, kammaṃ katvā kāyena vācāya manasā dukkhavedaniyaṃ, dukkhaṃ so vedayati
sañcetatiyaṃ āvuso pāṭaliputta, kammaṃ katvā kāyena vācāya manasā adukkhambasukhaṃ
vedaniyaṃ, adukkhamasukhaṃ so vedayatī'ti evaṃ byākaramāno kho ānanda,
samiddhimoghapuriso pāṭaliputtassa paribbājakassa sammābyākaramāno byākareyya"ti[a]
atthe'va suttanto'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Anu. Ā: tena hi na vattabbaṃ rūpaṃ kammanti.
Rūpaṃ kammattikathā niṭṭhitā.

[A] majjhimanikāya - tatiyapaṇṇasaka - mahākammavibhaṅgasutta 1. "Potaliputtassa",
"potaliputta" - mahākammavibhaṅgasutta

[BJT Page 430] [\x 430/]
8. 10 Jīvitindriyakathā
1. Sa. Pu: natthi rūpaṃ jivinindriyanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: natthi rūpinaṃ dhammānaṃ āyu ṭhiti yapanā yāpanā iriyanā vattanā pālanāti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: atthi rūpinaṃ dhammānaṃ āyu ṭhiti yapanā yāpanā iriyanā vattanā pālanā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Anu. ha: hañci atthi rūpinaṃ dhammānaṃ āyu ṭhiti yapanā yāpanā iriyanā vattanā pālanā,
Anu. Pā: no ca vata re vattabbe natthi rūpaṃ jivinindriyanti1-
[PTS Page 395] [\q 395/]
3. Sa. Pu: atthi arūpinaṃ dhammānaṃ āyu ṭhiti yapanā yāpanā iriyanā vattanā pālanā, atthi
arūpajīvitindriyanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: atthi rūpinaṃ dhammānaṃ āyu ṭhiti yapanā yāpanā iriyanā vattatā pālanā, atthi
rūpajīvitindriyanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: atthi rūpinaṃ dhammānaṃ āyu ṭhiti yapanā yāpanā iriyanā vattanā pālanā, natthi
rūpajīvitindriyanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: atthi arūpinaṃ dhammānaṃ āyu ṭhiti yapanā yāpanā iriyanā vattanā pālanā, natthi
arūpajīvitindriyanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

1. Natthi jīvitindriyanti - [PTS]

[BJT Page 432] [\x 432/]
5. Sa. Pu: arūpinaṃ dhammānaṃ āyu arūpajīvitindriyanti
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: rūpinaṃ dhammānaṃ āyu rūpajīvitindriyanti
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: rūpinaṃ dhammānaṃ āyu na vattabbaṃ rūpajīvitindriyanti
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: arūpinaṃ dhammānaṃ āyu na vattabbaṃ arūpajīvitindriyanti
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: rūpinaṃ dhammānaṃ āyu arūpajīvitindriyanti
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: arūpinaṃ dhammānaṃ āyu arūpajīvitindriyanti
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: arūpinaṃ dhammānaṃ āyu na vattabbaṃ rūpajīvitindriyanti
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: rūpinaṃ dhammānaṃ āyu na vattabbaṃ arūpajīvitindriyanti
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
9. Sa. Pu: rūpinañca arūpinañca dhammānaṃ āyu arūpajīvitindriyanti
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: rūpinañca arūpinañca dhammānaṃ āyu rūpajīvitindriyanti
[PTS Page 396] [\q 396/] pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

10. Sa. Pu: rūpinañca arūpinañca dhammānaṃ āyu na vattabbaṃ rūpajīvitindriyanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: rūpinañca arūpinañca dhammānaṃ āyu na vattabbaṃ arūpajīvitandriyanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

[BJT Page 434] [\x 434/]
11. Sa. Pu: natthi rūpajīvitindriyanti
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: nirodhaṃ samāpannassa natthi jīvitindriyanti
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

12. Sa. Pu: nirodhaṃ samāpannassa atthi jīvitindriyanti
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: hañci nirodhaṃ samāpannassa atthi jīvitindriyanti
Anu. Pā: no ca vata re vattabbe: natthi rūpajīvitindriyanti.

13. Sa. Pu: nirodhaṃ samāpannassa atthi jīvitindriyanti
Pa. Paṭiññā: āmantā
Pa. Vi: saṅkhārakkhandhapariyāpannanti. Sa. Anu: nirodhaṃ samāpannassa atthi
saṅkhārakkhandho'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

14. Sa. Pu: nirodhaṃ samāpannassa atthi saṅkhārakkhandho'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: nirodhaṃ samāpannassa atthi vedanākkhandho -pesaṅkhārakkhandho -pe-
viññāṇkhakhandho'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

15. Sa. Pu: nirodhaṃ samāpannassa atthi vedanākkhandho -pe saññākkhandhandho -pe
viññāṇakkhandho'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: na nirodhaṃ samāpanno'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

16. Sa. Pu: natthi rūpajīvitindriyanti
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: asaññasattānaṃ natthi jīvitindriyanti
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

[BJT Page 436] [\x 436/]
17. Sa. Pu: asaññasattānaṃ atthi jīvitindriyanti
Pa. Paṭiññā: āmantā
[PTS Page 397] [\q 397/] sa. Anu: hañci asaññasattānaṃ atthi jīvitindriyanti
Anu. Pā: no ca vata re vattabbe: natthi rūpajīvitindriyanti.

18. Sa. Pu: asaññasatnānaṃ atthi jīvitindriyanti
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Pu: katamakkhandhapariyāpannanti.
Pa. Vi: saṅkhārakkhandhapariyāpannanti. Sa. Anu: asaññasattānaṃ natthi
saṅkhārakkhandho'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

19. Sa. Pu: asaññasattānaṃ atthi saṅkhārakkhandho'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: atthi vedanākkhandho -pe- saññākkhandho -pe viññāṇkhakhandho'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

20. Sa. Pu: asaññasattānaṃ atthi vedanākkhandho -pe saññākkhandho -pe
viññāṇakkhandho'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: pañcamavokārabhavo'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

21. Sa. Pu upapattesiyena cittena samuṭṭhitaṃ jīvitindriyaṃ upapattesiye citte bhijjamāne
ekadesaṃ bhijjatī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: upapattesiyena cittena samuṭṭhito phasso uppattesiye citte bhijjamāne ekadeso
bhijjati'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

[BJT Page 438] [\x 438/]
22. Sa. Pu upapattesiyena cittena samuṭṭhito phasso uppattesiye citte bhijjamāne avaseso
bhijjatī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: upapattesiyena cittena samuṭṭhito jīvitindriyaṃ uppattesiye citte bhijjamāne
anavasesaṃ bhijjati'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

23. Pa. Pu: dve jīvitindriyāni'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Pa. Anu: dvīhi jivitehi jivati, dvīhi maraṇehi mīyatī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā1-

Jīvitindriyakathā [PTS Page 398] [\q 398/] niṭṭhitā

1. Na hevaṃ vattabbe - [PTS,] syā

[BJT Page 440] [\x 440/]
1. Sa. Pu: kammahetu arahā arahattā parihāyatī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: kammahetu sotāpanno sotāpattiphalā parihāyatī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: kammahetu arahā arahattā parihāyatī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: kammahetu sakadāgāmī -pe- anāgāmi anāgāmiphalā
Parihāyatī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: kammahetu sotāpanno sotāpattiphalā na parihāyatī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: kammahetu arahā arahattā na parihāyatī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: kammahetu sakadāgāmī -pe- anāgāmi anāgāmiphalā na parihāyatī'ti
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: kammahetu arahā arahattā na parihāyatī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

[BJT Page 442] [\x 442/]
5. Sa. Pu: kammahetu arahā arahattā parihāyatī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: paṇātipātakammassa hetu'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: adinnādānakammassa hetu -pekāmesumicchācārakammassa hetu
-pemusāvādakammassa hetu -pe pisunāvācākammassa hetu -pepharusāvācākammassa
hetu-pesamphappalāpakamamssa hetu -pe mātughātakamssa1- hetu
-pepitughātakammassa2- hetu -pearahantaghātakamssa3- hetu -pe ruhiruppādakammassa
hetu -pesaṅghabhedakammassa hetūti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: katamassa kammassa hetūti.
Pa. Vi: handa bhi arahantānaṃ abbhācikkhatiti. [PTS Page 399] [\q 399/]

6. Sa. Pu: arahantānaṃ abbhācikkhitakammassa hetu arahā arahattā parihāyatīti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: ye keci arahantānaṃ abbhācikkhanti, sabbe te arahattaṃ sacchikarontīti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

Kammahetukathā niṭṭhitā
Aṭṭhamo vaggo niṭṭhito

Tassuddānaṃ:
Chagatiyo, antarābhavo, pañceva kāmaguṇā kāmadhātu, pañceva āyatanā kāmā, rūpino
dhammā rūpadhātu, arūpino dhammā arūpadhātu, saḷāyataniko attabhāvo rūpadhātuyā.
Atthirūpaṃ arūpesu, rūpaṃ kammaṃ, rūpaṃ jīvitaṃ, kammahetu parihāyati'ti. [PTS Page 400]
[\q 400/]

1. Mātughātakakammassa - syā 2. Pitughātakakammassa - syā, 3. Arahattaghātakammassa
- syā

[PTS Page 400] [\q 400/]
[BJT Page 444] [\x 444/]
Navamo vaggo
9. 1 Aniyasaṃsakathā.
1. Sa. Pu: ānisaṃsadassāvissa saññojanānaṃ pahānanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: nanu saṅkhāre aniccato manasikaroto saññojanā pahīyantīti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. ha: hañci saṅkhāre aniccato manasikaroto saññojanā pahīyanti,
Sa. Pā: no ca vata re vattabbe: ānisaṃsadassāvissa saññojanānaṃ pahānanti.

2. Sa. Pu: nanu saṅkhāre dukkhato -perogato -pegaṇḍato -pesallato -peaghato -pe- ābādhato
-pe parato -pe- palokato -peītito -pe upaddavato -pebhayato -peupasaggato -pe calato
-pepabhaṅguto -peaddhuvato1-pe atāṇato -pealeṇato -peasaraṇato -pe asaraṇibhūtato
-perittato2-petucchato -pe suññato -peanattato -peādinavato -pe vipariṇāmadhammato
manasikaroto saññojanā pahiyantīti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. ha: hañci saṅkhāre vipariṇāmadhammato manasikaroto saññojanā pahiyanti
Sa. Pā: no ca vata re vattabbe: ānisaṃsadassāvissa saññojanānaṃ pahānanti.

1. Adhuvato - sīmu syā, [PTS 2.] Riccato - [PTS]

[BJT Page 446] [\x 446/]
3. Sa. ha: saṅkhāre ca aniccato manasikaroti, nibbane ca anisaṃsadassāvi hotīti
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: dvinnaṃ phassānaṃ -pe- dvinnaṃ cittānaṃ samodhānaṃ hotīti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: saṅkhāre ca dukkhato -perogato -pe vipariṇāmadhammato manasikaroti, nibbāne
ca ānisaṃsadassāvi hotī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

4. Sa. ha: saṅkhāre ca vipariṇāmadhammato manasikaroti, nibbane ca anisaṃsadassāvi
hotīti
[PTS Page 401] [\q 401/] pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: dvinnaṃ phassānaṃ -pe- dvinnaṃ cittānaṃ samodhānaṃ hotīti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

5. Pa. Pu: na vattabbaṃ: ānisaṃsadassāvissa saññojanānaṃ pahānanti
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Anu: nanu vuttaṃ bhagavatā: "idha bhikkhave, bhikkhu nibbāne sukhānupassi viharati
sukhasaññī sukhapaṭisaṃvedī sattaṃ samitaṃ abbokiṇṇaṃ cetasā adhimuccamāno paññāya
pariyogāhamāno"ti[a] attheva suttantoti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Paṭi. Ā: tena hi ānisaṃsadassāvissa saññojanānaṃ pahānanti.

Anisaṃsakathā niṭṭhitā

[A] sattakaṅguttara - anusayavagga - navamasuttaṃ samantāharitabbaṃ.

[BJT Page 448] [\x 448/]
9. 2 Amatārammaṇakathā.
1. Sa. Pu: amatārammaṇaṃ saññojananti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: amataṃ saññojaniyaṃ1ganthanīyaṃ2oghanīyaṃ3 yoganīyaṃ4nīvaraṇiyaṃ
parāmaṭṭhaṃ upadāniyaṃ saṃkilesiyanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu amataṃ asaññojaniyaṃ5agatthanīyaṃ6pe asaṃkilesiyanti. Pa. Paṭiññā: āmantā.
Anu. ha: hañci amataṃ asaññojaniyaṃ -peasaṃkilesiyaṃ,
Anu. Pā: no ca vata re vattabbe' amatārammaṇaṃ saññojananti.

2. Sa. Pu: amataṃ ārabbha rāgo uppajjatī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu amataṃ rāgaṭṭhāniyaṃ7- rajanīyaṃ kamaniyaṃ madanīyaṃ bandhaniyaṃ
mucchanīyanti8-
[PTS Page 402] [\q 402/] pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu amataṃ na rāgaṭṭhāniyaṃ na rajanīyaṃ na kamanīyaṃ na madaniya na
bandhaniyaṃ na mucchanīyanti. Pa. Paṭiññā: āmantā.
Anu. ha: hañci amataṃ na rāgaṭṭhāniyaṃ na rajanīyaṃ na kamanīyaṃ na madanīyaṃ na
bandhanīyaṃ na mucchanīyaṃ,
Anu. Pā: no ca vata re cattabbe: "amataṃ ārabbha rāgo uppajjati"ti.
1. Saññejaniyaṃ - [PTS 2.] Ganthanīyaṃ - sīmu, machasaṃ, syā 3. Oghanīyaṃ - sīmu,
machasaṃ, syā 4. Yoganiyaṃ - sīmu, machasaṃ, syā 5. Asaññojaniyaṃ - [PTS 6.]
Agatthaniyaṃ - sīmu, machasaṃ, syā 7. Rāgaṭṭhāniyaṃ -[PTS 8.] Rajaniyaṃ kamaniyaṃ
madaniyaṃ bandhaniyaṃ mucchaniyaṃ - machasaṃ, syā

[BJT Page 450] [\x 450/]
3. Sa. Pu: amataṃ ārabbha doso uppajjati'ti
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: amataṃ dosaṭṭhāniyaṃ kopaṭṭhāniyaṃ paṭighaṭṭhāniyanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu amataṃ na dosaṭṭhāniyaṃ na kopaṭṭhāniyaṃ na paṭighaṭṭhāniyanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Anu. ha: hañci amataṃ na dosaṭṭhāniyaṃ na kopaṭṭhaniyaṃ na paṭighaṭṭhāniyaṃ,
Anu. Pā no ca vata re vattabbe: amataṃ ārabbha doso uppajjatī'ti

4. Sa. Pu: amataṃ ārabbha moho uppajjati'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: amataṃ mohaṭṭhāniyaṃ aññāṇakaraṇaṃ acakkhukaraṇaṃ paññānirodhiyaṃ
vighātapakkhiyaṃ anibbānasaṃvattaniyanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu amataṃ na mohaṭṭhāniyaṃ na aññāṇakaraṇaṃ na acakkhukaraṇaṃ
paññāvuddhiyaṃ avighātapakkhiyaṃ nibbānasaṃvattaniyanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Anu. ha: hañci amataṃ na mohaṭṭhāniyaṃ na aññāṇakaraṇaṃ -pe nibbānasaṃvattaniyaṃ,
Anu. Pā: no ca vata re vattabbe amataṃ ārabbha moho uppajjatī"ti.

5. Sa. Pu: rūpaṃ ārabbha saññojanā uppajjanti. Rūpaṃ saññojaniyaṃ ganthanīyaṃ
-pesaṃkilesiyanti. [PTS Page 403] [\q 403/]
Pa. Paṭiññā: āmantā.

[BJT Page 452] [\x 452/]
Sa. Anu: amataṃ ārabbha saññojanā uppajjanti. Amataṃ saññojaniyaṃ -pesaṃkilesiyanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: rūpaṃ ārabbha rāgo uppajjati. Rūpaṃ rāgaṭṭhāniyaṃ rajaniyaṃ kamanīyaṃ
madanīyaṃ bandhaniyaṃ mucchaniyanti
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: amataṃ ārabbha rāgo uppajjati amataṃ rāgaṭṭhāniyaṃ -pe- mucchaniyanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: rūpaṃ ārabbha doso uppajjati. Rūpaṃ dosaṭṭhāniyaṃ kopaṭṭhāniyaṃ
paṭighaṭṭhaniyanti
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: amataṃ ārabbha doso uppajjati amataṃ dosaṭṭhāniyaṃ kopaṭṭhāniyaṃ
paṭighaṭṭhāniyanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: rūpaṃ ārabbha moho uppajjati. Rūpaṃ mohaṭṭhāniyaṃ aññāṇakaraṇaṃ
-peanibbānasaṃvattaniyanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: amataṃ ārabbha moho uppajjati amataṃ mohaṭṭhāniyaṃ aññāṇakaraṇaṃ
-peanibbānasaṃvattaniyanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
9. Sa. Pu: amataṃ ārabbha saññojanā uppajjanti, amataṃ asaññojaniyaṃ1aganthanīyaṃ
anoghanīyaṃ2ayoganīyaṃ3 anivaraṇiyaṃ aparāmaṭṭhaṃ anupādāniyaṃ asaṃkilesiyanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.

1. Asaññojanīyaṃ - [PTS 2.] Aganthaniyaṃ anoghaniyaṃ - sīmu, machasaṃ, syā 3.
Ayoghaniyaṃ - sīmu, ayoganīyaṃ - machasaṃ, syā

[BJT Page 454] [\x 454/]
Sa. Anu: rūpaṃ ārabbha saññojanā uppajjati. Rūpaṃ asaññojanīyaṃ
aganthanīyaṃ1--peasaṃkilesiyanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

10. Sa. Pu: amataṃ ārabbha rāgo uppajjati. Amataṃ na rāgaṭṭhaniyaṃ na rajanīyaṃ na
kamanīyaṃ na madaniyaṃ na bandhanīyaṃ na mucchaniyanti1pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: rūpaṃ ārabbha rāgo uppajjati rūpaṃ na rāgaṭṭhaniyaṃ -pe- na mucchaniyanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
[PTS Page 404] [\q 404/]
11. Sa. Pu: amataṃ ārabbha doso uppajjati amataṃ na dosaṭṭhāniyaṃ na kopaṭṭhāniyaṃ na
paṭighaṭṭhāniyanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: rūpaṃ ārabbha doso uppajjati rūpaṃ na dosaṭṭhāniyaṃ na kopaṭṭhāniyaṃ na
paṭighaṭṭhāniyanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

12. Sa. Pu: amataṃ ārabbha moho uppajjati amataṃ na mohaṭṭhāniyaṃ na aññāṇakaraṇaṃ
-pe- na nibbānasaṃvattaniyanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: rūpaṃ ārabbha moho uppajjati rūpaṃ na mohaṭṭhāniyaṃ na aññāṇakaraṇaṃ -pe- na
nibbānasaṃvattaniyanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

13. Pa. Pu: na vattabbaṃ: amatārammaṇaṃ saññojananti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.

1. Na rajanīyaṃ na madaniyaṃ na bandhaniyaṃ na mucchaniyaṃ - sīmu, machasaṃ.

[BJT Page 456] [\x 456/]
Pa. Anu: nanu vuttaṃ bhagavatā "nibbānaṃ nibbānato sañjānāti nibbānaṃ nibbānato
sañjānitvā nibbānaṃ maññati, nibbānasmiṃ maññati, nibbānato maññati, nibbānaṃ me'ti
maññati, nibbānaṃ abhinandati'ti[a] atthe'va suttanto'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Ā: tena hi "amatārammaṇaṃ saññojana"nti.
Amatārammaṇakathā niṭṭhitā

[A] majjhimanikāya - mulapariyāyasutta
[BJT Page 458] [\x 458/]
9. 3 Rūpaṃ sārammaṇanti kathā. 1. Sa. Pu: rūpaṃ sārammaṇanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nanu natthi tassa āvajjanā1ābhogo -pe- paṇidhi'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Anu. ha: hañci natthi tassa āvajjanā1ābhogo -pe- paṇidhi,
Anu. Pā: no ca vata re vattabbe: rūpaṃ sārammaṇanti.

2. Sa. Pu: phasso sārammaṇo, atthi tassa āvajjanā1ābhogo -pe paṇidhī'ti. [PTS Page 405] [\q
405/]
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: rūpaṃ sārammaṇaṃ, atthi tassa āvajjanā1ābhogo -pe paṇidhī'ti. Pa. Paṭi: na hevaṃ
vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: vedanā -pe- saññā -pe- cetanā -pecittaṃ -pe saddhā -pe- viriyaṃ -pe- sati -pe-
samādhi -pe- paññā -pe- rāgo -pe- doso -pemoho -pe māno -pe- diṭṭhi -pe-vicikicchā -pe-
thinaṃ -pe uddhaccaṃ -peahirikaṃ -pe anottappaṃ sārammaṇaṃ, atthi tassa āvajjanā1ābhogo
-pe- paṇidhī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: rūpaṃ sārammaṇaṃ, atthi tassa āvajjanā1ābhogo -pe paṇidhi'ti. Pa. Paṭi: na hevaṃ
vattabbe -pe-

1. Āvaṭṭanā - sīmu, machasaṃ, [PTS]

[BJT Page 460] [\x 460/]
4. Sa. Pu: rūpaṃ sārammaṇaṃ, natthi tassa āvajjanā ābhogo -pe- paṇidhi'ti. Pa. Paṭiññā:
āmantā.
Sa. Anu: phasso sārammaṇo, natthi tassa āvajjanā ābhogo -pe- paṇidhi'ti. Pa. Paṭi: na hevaṃ
vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: rūpaṃ sārammaṇaṃ, natthi tassa āvajjanā ābhogo -pe- paṇidhi'ti. Pa. Paṭiññā:
āmantā.
Sa. Anu: vedanaṃ -pe- saññā -pe- anottappaṃ sārammaṇo, natthi tassa āvajjanā ābhogo -pe
paṇidhi'ti. Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
6. Pa. Pu: na vattabbaṃ rūpaṃ sārammaṇanti,
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Anu: nanu rūpaṃ sappaccayanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Anu. ha: hañci rūpaṃ sappaccayaṃ,
Anu. Pā: tena vata re vattabbe' rūpaṃ sārammaṇanti.

Rūpaṃ sārammaṇantikathā niṭṭhitā.

[BJT Page 462] [\x 462/]
9. 4 Anusayā anārammaṇā'ti kathā.
1. Sa. Pu: anusayā anārammaṇā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā. [PTS Page 406] [\q 406/]
Sa. Anu: rūpaṃ nibbānaṃ cakkhāyatanaṃ -pephoṭṭhabbāyatananti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: kāmarāgānusayo anārammaṇo'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: kāmarāgo kāmarāgapariyuṭṭhānaṃ kāmarāgasaññojanaṃ kāmogho kāmayogo
kāmacchandanīvaraṇaṃ anārammaṇanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: kāmarāgo kāmarāgapariyuṭṭhānaṃ kāmarāga saññojanaṃ kāmaghā kāmaiyogo
kāmacchandanīvaraṇaṃ sārammaṇanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: kāmārāgānusayo sārammaṇoti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
4. Sa. Pu: kāmarāgānusayo anārammaṇo'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Pu: katamakkhandhapariyāpanno'ti.
Pa. Vi: saṅkhārakkhandhapariyāpanno'ti.
Sa. Anu: saṅkhārakkhandho anārammaṇo'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: saṅkhārakkhandho anārammaṇo'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: vedanākkhandho saññājhandho viññāṇakkhandho anārammaṇo'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

[BJT Page 464] [\x 464/]
6. Sa. Pu: kāmarāgānusayo saṅkhārakkhandhapariyāpanno anārammaṇo'ti pa. Paṭiññā:
āmantā.
Sa. Anu: kāmarāgo saṅkhārakkhandheparipanno anārammaṇo'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: kāmarāgo saṅkhārakkhandhapariyāpanno sārammaṇo'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Pu: kāmarāgānusayo saṅkhārakkhandhapariyāpanno sārammaṇo'ti
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
[PTS Page 407] [\q 407/]
8. Sa. Pu: kāmarāgānusayo saṅkhārakkhandhapariyāpanno anārammaṇo, kāmarāgo
saṅkhārakkhandhapariyāpanno sārammaṇo'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: saṅkhārakkhandho ekadeso sārammaṇo, ekadeso anārammaṇo'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

9. Sa. Pu: saṅkhārakkhandho ekadeso sārammaṇo, ekadeso anārammaṇo'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: vedanākkhandho -pe- saññākkhandho -pe viññāṇakkhandho ekadeso sārammaṇo,
ekadeso anārammaṇo'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

10. Sa. Pu: paṭighānusayo mānānusayo diṭṭhānusayo vicikicchānusayo bhavarāgānusayo
aviccānusayo anārammaṇo'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: avijjā avijjogho avijjāyogo avijjānusayo avijjāpariyuṭṭhānaṃ avijjāsaññojanaṃ
avijjānīvaraṇaṃ anārammaṇanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

[BJT Page 466] [\x 466/]
11. Sa. Pu: avijjā avijjogho -peavijjānīvaraṇaṃ sārammaṇanti1-
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: avijjānusayo sārammaṇo'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

12. Sa. Pu: avijjānusayo anārammaṇo'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Pu: katamakkhandhapariyāpanno'ti.
Pa. Vi: saṅkhārakkhandhapariyāpanno'ti.
Sa. Anu: saṅkhārakkhandho anārammaṇo'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
13. Sa. Pu: saṅkhārakkhandho anārammaṇo'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: vedanākkhandho saññājhandho viññāṇakkhandho anārammaṇo'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

12. Sa. Pu: avijjānusayo anārammaṇo'ti pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: katamakkhandha pariyāpanno'ti.
Pa. Vi: saṅkhārakkhandhapariyāpanno'ti.
Sa. Anu: saṅkhārakkhandho anārammaṇo'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

15. Sa. Pu: saṅkhārakkhandho anārammaṇo'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: vedanākkhandho saññājhandho viññāṇakkhandho anārammaṇo'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

16. Sa. Pu: avijjānusayo saṅkhārakkhandhapariyāpanno anārammaṇo'ti pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: avijjā saṅkhārakkhandheparipanno anārammaṇo'ti. [PTS Page 408 [\q 408/] 2]
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

1. Sārammaṇo'ti - machasaṃ, sīmu 2. Saṅkharakkhandha pariyāpanno anārammaṇo'ti -
sīmu.

[BJT Page 468] [\x 468/]
17. Sa. Pu: avijjā saṅkhārakkhandhapariyāpanno sārammaṇo'ti pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: avijjānuso saṅkhārakkhandheparipanno sārammaṇo'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

18. Sa. Pu: avijjānusa saṅkhārakkhandhapariyāpanno anārammaṇo, avijjā
saṅkhārakkhandhapariyāpannā sārammaṇā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: saṅkhārakkhandho ekadeso sārammaṇo ekadeso anārammaṇo'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

19. Sa. Pu: saṅkhārakkhandho ekadeso sārammaṇo, ekadeso anārammaṇo'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: vedanākkhandho saññājhandho viññāṇakkhandho ekadeso sārammaṇo, ekadeso
anārammaṇo'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

20. Sa. Pu: na vattabbaṃ "anusayā anārammaṇo'ti1-
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Anu: puthujjano kusalābyākate citte vattamāne sānusayo'ti vattabbo'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Anu: atthi tesaṃ anusayānaṃ ārammaṇanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Pa. Ā: tena hi anusayā anārammaṇā'ti.

21. Pa. Pu: puthujjano kusalābyākate citte vattamāne sārāgo'ti vattabbo'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Anu: atthi tassa rāgassa ārammaṇantita
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Pa. Ā: tena hi rāgo anārammaṇo'ti.

Anusayā anārammaṇātikathā [PTS Page 409] [\q 409/] niṭṭhitā.

1. Anārammaṇoti - simu

[BJT Page 470] [\x 470/]
5. 9. Ñāṇaṃ anārammaṇanti kathā.
1. Sa. Pu: ñāṇaṃ anārammaṇanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: rūpaṃ nibbānaṃ cakkhāyatanaṃ -pephoṭṭhabbāyatananti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: ñāṇaṃ anārammaṇanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: paññā paññindriyaṃ paññābalaṃ sammādiṭṭhi dhammavicaya sambojjhaṅgo
anārammaṇo'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu paññā paññindriyaṃ paññābalaṃ, sammādaṭṭhi dhammavicaya sambojjhaṅgo
sārammaṇo'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: ñāṇaṃ sārammaṇanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: ñāṇaṃ anārammaṇanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: katamakkhandhapariyāpannanti.
Pa. Vi: saṅkhārakkhandhapariyāpannati.
Sa. Anu: saṅkhārakkhadho anārammaṇo'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: saṅkhārakkhandho anārammaṇanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: vedanākkhandho saññākkhandho viññāṇakkhandho anārammaṇo'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

[BJT Page 472] [\x 472/]
6. Sa. Pu: ñāṇaṃ saṅkhārakkhandhapariyāpannaṃ anārammaṇanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: paññā saṅkhārakkhandhapariyāpannā anārammaṇā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: paññā saṅkhārakkhandhapariyāpannaṃ sārammaṇanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: ñāṇaṃ saṅkhārakkhandhapariyāpannā sārammaṇā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
[PTS Page 410] [\q 410/]
8. Sa. Pu: ñāṇaṃ saṅkhārakkhandhapariyāpannaṃ anārammaṇanaṃ, paññā
saṅkhārakkhandhapariyāpannā sārammaṇā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: saṅkhandho ekadoso sārammaṇo, ekadeso anārammaṇo'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
9. Sa. Pu: saṅkhārakkhandho ekadeso sāramamaṇo, ekadeso pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: vedanakkhandho saññākkhandho viññāṇakkhandho ekadeso sārammaṇo, ekadeso
anārammaṇo'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

10. Pa. Pu na vattabbaṃ ñāṇaṃ anārammaṇanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Anu: arahā cakkhuviññāṇasamaṅgi ñāṇiti vattabbo'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Anu: atthi tassa ñāṇassa ārammaṇanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Pa. Ā. Tena hi ñāṇaṃ anārammaṇanti.

[BJT Page 474] [\x 474/]
11. Pa. Pu: arahā cakkhuviññāṇasamaṅgi vattabbo'ti.
Sa. Paṭiññā: āmantā
Pa. Anu: atthi tāya paññāya ārammaṇanti.
Sa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Paṭi. Ā: tena hi paññā anārammaṇā'ti.

Ñāṇa anārammaṇantikathā niṭṭhitā.

[BJT Page 476] [\x 476/]
Atītānāgatārammaṇakathā++
1. Sa. Pu: atītārammaṇaṃ cittaṃ anārammaṇanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nanu atītārammaṇanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Anu. ha: hañci atītārammaṇaṃ,
Anu. Pā: no ca vata re vattabbe: atītārammaṇaṃ cittaṃ anārammaṇanti
[PTS Page 411] [\q 411/] anu. Ā: atītārammaṇaṃ cittaṃ anārammaṇanti micchā.
Paṭi. ha: hañci vā pana anārammaṇaṃ,
Paṭi. Pā: no va vata re vattabbe: atītārammaṇanti.
Paṭi. Ā: anārammaṇaṃ cittaṃ atītārammaṇanti micchā.

2. Sa. Pu: atītārammaṇaṃ cittaṃ anārammaṇanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nanu atītaṃ ārabbha atthi āvajjanā -pe paṇidhi'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā+
Anu. ha: hañci atītaṃ ārabbha atthi āvajjanā -pe paṇidhi,
Anu. Pā: no ca vata re vattabbe: atītārammaṇaṃ cittaṃ anārammaṇanti

+(Hañci -pe- āmantā) sīmu, adhikaṃ, ++ ekovāyaṃ pañho - sīmu pottheke davidhā vibhatto
dissete

[BJT Page 478] [\x 478/]
3. Sa. Pu: anāgatārammaṇaṃ cittaṃ anārammaṇanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nanu anāgatārammaṇanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Anu. ha: hañci anāgatārammaṇaṃ,
Anu. Pā: no ca vata re vattabbe: anāgatārammaṇaṃ cittaṃ anārammaṇanti
Anu. Ā: anāgatārammaṇaṃ cittaṃ anārammaṇanti micchā.
Paṭi. ha: hañci vā pana anārammaṇaṃ;
Paṭi. Pā: no va vata re vattabbe: anāgatārammaṇanti.
Paṭi. Ā: anārammaṇaṃ cittaṃ anāgatārammaṇanti micchā.

4. Sa. Pu: anāgatārammaṇaṃ cittaṃ anārammaṇanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nanu anāgataṃ ārabbha atthi āvajjanā -pe- paṇidhi'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Anu. ha: hañci anāgataṃ ārabbha atthi āvajjanā -pe- paṇidhi,
Anu. Pā: no ca vata re vattabbe: anāgatārammaṇaṃ cittaṃ anārammaṇanti

5. Sa. Pu: paccuppannaṃ ārabbha atthi āvajjanā -pe paṇidhi, paccuppannārammaṇaṃ cittaṃ
sārammaṇanti
Pa. Paṭiññā: āmantā. [PTS Page 412] [\q 412/]
Sa. Anu: atītaṃ ārabbha atthi āvajjanā -pe paṇidhi atītārammaṇaṃ cittaṃ sārammaṇanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

[BJT Page 480] [\x 480/]
6. Sa. Pu: paccuppannaṃ ārabbha atthi āvajjanā -pe paṇidhi, paccuppannārammaṇaṃ cittaṃ
sārammaṇanti
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: anāgataṃ ārabbha atthi āvajjanā-pe-paṇidhi anāgatārammaṇaṃ cittaṃ
sārammaṇanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: atītaṃ ārabbha atthi āvajjanā -pe paṇidhi, atītārammaṇaṃ cittaṃ anārammaṇanti
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: paccuppannaṃ ārabbha atthi āvajjanā-pe paṇidhi paccuppannārammaṇaṃ cittaṃ
sārammaṇanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: anāgataṃ ārabbha atthi āvajjanā -pe paṇidhi, anāgatārammaṇaṃ cittaṃ
anārammaṇanti
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: paccuppanaārabbha atthi āvajjanā -pe paṇidhi, paccuppannārammaṇaṃ cittaṃ
anārammaṇanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

9. Pa. Pu: na vattabbaṃ atītānāgatārammaṇaṃ cittaṃ anārammaṇanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Anu: nanu atitārammaṇāgataṃ natthi'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Anu. ha: hañci atītānāgataṃ natthi,
Anu. Pā: tena vata2- re vattabbe: atītānāgatārammaṇaṃ cittaṃ anārammaṇanti.

Atītānāgatārammaṇakathā niṭṭhitā.

1. Atītārammaṇaṃ - [PTS 2.] No ca vata - sīmu.

[BJT Page 482] [\x 482/]
9. 7 Vitakkānupatitakathā.
1. Sa. Pu: sabbaṃ cittaṃ vitakkānupatitanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: sabbaṃ cittaṃ vicārānupatitaṃ pitānupatitaṃ sukhānupatitaṃ dukkhānupatitaṃ
somanassānupatitaṃ [PTS Page 413] [\q 413/] domanassānupatitaṃ upekkhānupatitaṃ
saddhānupatitaṃ viriyānupatitaṃ1- satānupatitaṃ samādhānupatitaṃ paññānupatitaṃ
rāgānupatitaṃ dosānupatitaṃ -peanottappānupatitanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: sabbaṃ cittaṃ vitakkānupatitanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nanu atthi avitakko vicāramatto samādhi'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Anu. ha: hañci atthi avitakko vicāramatto samādhi, no ca vata re vattabbe: sabbaṃ cittaṃ
vitakkānupatitanti.

3. Sa. Pu: sabbaṃ cittaṃ vitakkānupatitanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nanu atthi avitakko avicāro samādhi'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Anu. ha: hañci atthi avitakko avicāro samādhi, no ca vata re vattabbe: sabbaṃ cittaṃ
vitakkānupatitanti.

4. Sa. Pu: sabbaṃ cittaṃ vitakkānupatitanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nanu samādhi vuttā bhagavatā: "savitakko savicāro samādhi, avitakko vicāramatto
samādhi, avitakko avicāro samādhi"ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Anu. ha: hañci tayo samādhi vuttā bhagavata "savitakko savicāro samādhi, avitakko
vicāramatto samādhi, avitakko samādhī"ti,
Anu. Pā: no ca vata re vattabbe: sabbaṃ cittaṃ vitakkānupatitanti.
Citakkānupatitakathā niṭṭhitā. 1. Viriyānupatinaṃ - machasaṃ
[BJT Page 484] [\x 484/]
9. 8 Vitakkavipphārasaddakathā.
1. Sa. Pu: sabbaso vitakkayato vicārayato vitakkavipphāro saddo'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: sabbaso phusayato phassavipphāro saddo, sabbaso [PTS Page 414] [\q 414/]
vedayato vedanāvipphāro saddo, sabbaso sañjanato saññāvipphāro saddo, sabbaso cetayato
cetanāvipphāro saddo, sabbaso cintayato cittavipphāro saddo, sabbaso sarato sativipphāro
saddo, sabbaso pajānato paññāvipphāro saddo'ti. Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: sabbaso vitakkayato vicārayato vitakkavipphāro saddo'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: vitakkavipphāro saddo sotaviññeyyo, sotasmiṃ paṭihaññati, sotassa āpāthaṃ
āgacchati'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: nanu vitakkavipphāro saddo na sotaviññeyyo, na sotasmiṃ paṭihaññati, na sotassa
āpāthaṃ āgaccha'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Anu. ha: hañci vitakkavipphāro saddo na sotaviññeyyo, na sotasmiṃ paṭihaññati, na
sotassa āpāthaṃ āgacchati,
Anu. Pā: no ca vata re vattabbe: sabbaso vitakkayato vicārayato vitakkavipphāro saddo'ti.

Vitakkavipphārasaddakathā niṭṭhitā.

[BJT Page 486] [\x 486/]
9. 9. Na yathācittassa vācātikathā.
1. Sa. Pu: na yathācittassa vācā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: aphassakassa vācā, avedanakassa vācā, asaññakassa vācā, acetanakassa vācā,
avittakassa vācā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu saphassakassa vācā, savedanakassa vācā, sasaññakassa vācā, sacetanakassa
vācā savittakassa vācā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Anu. ha: hañci saphassakassa vācā -pesacittakassa vācā,
Anu. Pā: no ca vata re vattabbe: na yathācittassa vācāti. [PTS Page 415] [\q 415/]

2. Sa. Pu: na yathācittassa vācā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: anāvajjantassa1- vācā, -peanābhogasa2 vācā, -peapaṇidahantassa vācā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu āvajjantassa vācā, ābhogassa3pepaṇidahantassa vācā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Anu. ha: hañci āvajjantassa vācā ābhogassa3vācā -pe paṇidahantassa vācā,
Anu. Pā: no ca vata re vattabbe: na yathācittassa vācāti.

1. Anāvaṭṭentassa - machasaṃ, anāvaṭṭantassa - [PTS 2.] Anābhogantassa - sīmu 3.
Ābhogantassa - sīmu.

[BJT Page 488] [\x 488/]
3. Sa. Pu: na yathācittassa vācā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nanu vācā cittasamuṭṭhānā cittena sahajātā cittena saha ekuppādā"ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Anu. ha: hañci vācā cittasamuṭṭhānā, cittena sahajātā, cittena saha ekuppādā,
Anu. Pā: no ca vata re vattabbe: na yathācittassa vācāti.

4. Sa. Pu: na yathācittassa vācā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: na bhaṇitukāmo bhaṇati, na kathetukāmo katheti, na ālapitukāmo ālapati, na
voharitukāmo voharatī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu bhaṇitukāmo bhaṇati, kathetukāmo katheti, ālapitukāmo ālapati,
voharitukāmo voharatī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Anu. ha: hañci bhaṇitukāmo bhaṇati, kathetukāmo katheti, ālapitukāmo ālapati,
voharitukāmo voharati,
Anu. Pā: no ca vata re vattabbe: na yathācittassa vācāti.

5. Sa. Pu: na vattabbaṃ "na yathācittassa vācā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nanu atthi koci aññaṃ bhaṇissāmi'ti aññaṃ bhaṇati, aññaṃ kathessāmī'ti aññaṃ
katheti, aññaṃ ālapissāmī'ti aññaṃ katheti, aññaṃ ālapissāmī'ti aññaṃ ālapati, aññaṃ
voharissāmī'ti aññaṃ voharati'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Anu. ha: hañci atthi koci aññaṃ bhaṇissāmīti aññaṃ bhaṇati [PTS Page 416 [\q 416/]
-@]pa aññaṃ voharissamī'ti aññaṃ voharati,
Anu. Pā: no ca vata re vattabbe: "na yathācittassa vācā"ti.

Na yathācittassa vācāti kathā niṭṭhitā

[BJT Page 490] [\x 490/]
9. 10. Na yathācittassa kāyakammantikathā.
1. Sa. Pu: yathācittassa kāyakammanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: aphassakassa kāyakammaṃ -peacittakassakāyakammanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu saphassakassa kāyakammaṃ -pesacittakassa kāyakammanti
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Anu. ha: hañci saphassakassa kāyakammaṃ-pesacittakassa kāyakammaṃ,
Anu. Pā: no ca vata re vattabbe: na yathācittassa kāyakammanti.

2. Sa. Pu: na yathācittassa kāyakammanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: anāvajjantassa kāyakammaṃ -pe- apaṇidahantassa kāyakammanti pa. Paṭi: na
hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu āvajjantassa1-kāyakammaṃ-pe-paṇidahantassa kāyakammanti pa. Paṭiññā:
āmantā.
Anu. ha: hañci āvajjantassa kāyakammaṃ-pe-paṇidahantassa kāyakammaṃ, anu. Pā: no ca
vata re vattabbe: na yathācittassa kāyakammanti.

1. Anāvaṭṭentassa - [PTS] āvaṭṭentassa - machasaṃ

[BJT Page 492] [\x 492/]
3. Sa. Pu: na yathācittassa kāyakammanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nanu kāyakammaṃ cittasamuṭṭhānaṃ cittena sahajātā cittena sahajātaṃ saha
ekuppādā"ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā. [PTS Page 417] [\q 417/]
Anu. ha: hañci kāyakammaṃ cittasamuṭṭhānaṃ cittena sahajātaṃ cittena saha ekuppādaṃ,
Anu. Pā: no ca vata re vattabbe: na yathācittassa kāyakammanti.

4. Sa. Pu: na yathācittassa kāyakammanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: na abhikkamitukāmo abhikkamati, na paṭikkamitukāmo paṭikkamati na
aloketukāmo āloketi, na viloketukāmo nasammiñajitukāmo sammiñjeti, na pasāretukāmo
pasāreti'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu abhikkamitukāmo abhikkamati, paṭikkamitukāmo paṭikkamati, āloketukāmo
aloketi, viloketukāmo viloketi sammiñajitukāmo sammiñjeti, pasāretukāmo pāsāretī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Anu. ha: hañci abhikkamati, -pepasāretukāmo pasāreti,
Anu. Pā: no ca vata re vattabbe: na yathācittassa kāyakammanti.

[BJT Page 494] [\x 494/]
5. Sa. Pu: na vattabbaṃ na yathācittassa kāyakammanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nanu atthi koci aññatra gacchissāmī'ti aññatra gacchati -pe aññaṃ pasāressāmī'ti
aññaṃ pasāretī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Anu. ha: hañci atthi koci aññatra gacchissāmi'ti aññatra gacchati -pe aññaṃ pasāressamī'ti
aññaṃ pasāreti,
Anu. Pā: no ca vata re vattabbe: na yathācittassa kāyakammanti.

Na yathācittassa kāyakammantikathā niṭṭhitā.
[BJT Page 496] [\x 496/]
9. 11 Atitānāgatehi samannāgatakathā.
1. Sa. Pu: atītena samannāgato'ti
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nanu atītaṃ niruddhaṃ vigataṃ viparinataṃ atthaṅgataṃ abbhatthaṅganti
Pa. Paṭiññā: āmantā. [PTS Page 418] [\q 418/]
Anu. ha: hañci atītaṃ niruddhaṃ vigataṃ viparinataṃ atthaṅgataṃ abbhatthaṅgataṃ,
Anu. Pā: no ca vata re vattabbe: "atitena samannāgato'ti.

2. Sa. Pu: anāgatena samannāgato'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nanu anāgataṃ ajātaṃ abhūtaṃ asañjātaṃ anibbattaṃ anabhinibbāttaṃ apātubhūtanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Anu. ha: hañci anāgataṃ ajātaṃ abhūtaṃ asañjātaṃ anibbattaṃ anabhinibbattaṃ apātubhūtaṃ,
Anu. Pā: no ca vata re vattabbe: "anāgatena samannāgato'ti.

4. Sa. Pu: atitena rūpakkhandhena samannāgato anāgatena rūpakkhandhena samannāgato
paccuppannena rūpakkhandhena samannāgato'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: tīhi rūpakkhandhehi samannāgato'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

[BJT Page 498] [\x 498/]
4. Sa. Pu: atitehi pañcahi khandhehi samannāgato anāgatehi pañcahi khandhehi
samannāgetā paccuppannehi pañcahi samannāgato'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: paṇṇarasahi khandhehi samannāgato'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: atitena cakkhāyatanena samannāgato anāgatehi cakkhāyatane samannāgetā,
paccuppannena cakkhāyatanena samannāgato'ti pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: tīhi cakkhāyatanehi samannāgato'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: atitehi dvādasahi āyatanehi samannāgato, anāgatehi dvādasahi āyatanehi
samannāgato, paccuppannehi dvādasahi āyatanehi samannāgato'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: chattiṃsāyatanehi samannāgato'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: atitāya cakkhudhātuyā samannāgato, anāgatāya cakkhudhātuyā samannāgato,
paccuppannoya cakkhudhātuyā samannāgato'ti
[PTS Page 419] [\q 419/] pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: tīhi cakkhudhātūhi samannāgato'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: atitehi aṭṭhārasahi dhātūhi samannāgato, anāgatehi aṭṭhārasahi dhātūhi
samannāgato, paccuppannāhi aṭṭhārasahi dhātūhi samannāgato'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: catupaññāsadhātūhi samannāgato'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

[BJT Page 500] [\x 500/]
9. Sa. Pu: atitena cakkhundriyena samannāgato, anāgatena cakkhundriyena samannāgato,
paccuppannena cakkhundriyena samannāgato'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: tīhi cakkhundriyena samannāgato'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

10. Sa. Pu: atitehi bāvisatindriyehi samannāgato, anāgatehi bāvisatindriyehi samannāgato
paccuppannehi bāvisatindriyehi samannāgato'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: chasaṭṭhindriyehi samannāgato'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

11. Pa. Pu: na vattabbaṃ atitānāgatehi samannāgato'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Anu: nanu atthi aṭṭhavimokkhajhāyī, catunnaṃ jhānānaṃ nikāmalābhi,
navannaṃ1anupubbavihārasamāpattīnaṃ lābhī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Anu. ha: hañci, atthi aṭṭhavimokkhajhāyī, catunnaṃ jhānānaṃ nikāmalābhi, navannaṃ
anupubbavihārasamāpattinaṃ lābhī,
Anu. Pā: tena vata re vattabbe: "atitānāgatehi samannāgato'ti.

Atītanāgatehi samannāgatakathā niṭṭhitā navamo vaggo niṭṭhito
Tassa uddānaṃ:
Ānisaṃsadassāvissa aññojanānaṃ pahānaṃ, amatārammaṇaṃ saññojanaṃ, [PTS Page 420] [\q
420/]
Rūpaṃ sārammaṇaṃ, anusayā anārammaṇā, evamevaṃ ñāṇaṃ,
Atitānāgatārammaṇaṃ cittaṃ, sabbaṃ cittaṃ vitakkānupatitaṃ,
Sabbaso vitakkayato vicārayato vitakkavipphārasaddo,
Na yathācittassa vācā, tatheva kāyakammaṃ, atitānāgatehi samannāgato'ti. [PTS Page 421]
[\q 421/]

1. Catunnaṃ - sīmu, [PTS]

[PTS Page 421] [\q 421/]
[BJT Page 502] [\x 502/]
Dasamo vaggo
10. 1 Nirodhakathā
1. Sa. Pu: upapattesiye pañcakkhandhe aniruddhe kiriyā pañcakkhandhā uppajjantī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: dasannaṃ khandhānaṃ samodhānaṃ hoti, dasa khandhā sammukhibhāvaṃ
āgacchanti'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: dasannaṃ khandhānaṃ samodhānaṃ hoti, dasa khandhā sammukhibhāvaṃ
āgacchanti'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: dvinnaṃ phassānaṃ -pe- dvinnaṃ cittānaṃ samodhānaṃ hotī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: upapattesiye pañcakkhandhe aniruddhe kiriyā cattāro khandhāuppajjantī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: navannaṃ khandhānaṃ samodhānaṃ hoti, nava khandhā sammukhibhāvaṃ
āgacchanti'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: navannaṃ khandhānaṃ samodhānaṃ hoti, nava khandhā sammukhibhāvaṃ
āgacchanti'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: dvinnaṃ phassānaṃ -pe- dvinnaṃ cittānaṃ samodhānaṃ hotī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

[BJT Page 504] [\x 504/]
3. Sa. Pu: upapattesiye pañcakkhandhe aniruddhe kiriyā ñāṇaṃ uppajjantī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: channaṃ khandhānaṃ samodhānaṃ hoti, cha khandhā sammukhibhāvaṃ
āgacchanti'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: channaṃ khandhānaṃ samodhānaṃ hoti, cha khandhā sammukhibhāvaṃ
āgacchanti'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: dvinnaṃ phassānaṃ -pe- dvinnaṃ cittānaṃ samodhānaṃ hotī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
[PTS Page 422] [\q 422/]
4. Sa. Pu: upapattesiye pañcakkhandhe aniruddhe magge uppajjanti'ti
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Anu: mato maggaṃ bhāveti, kālaṃ kato maggā bhāveti'ti.
Sa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

Nirodhakathā niṭṭhitā.

[BJT Page 506] [\x 506/]
10. 2 Rūpaṃ maggotikathā
1. Sa. Pu: maggasamaṅgissa rūpaṃ maggo'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: sārammaṇaṃ, atthi tassa āvajjanā1ābhogo samannāhāro manasikāro cetanā patthanā
paṇidhi'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu anārammaṇaṃ, natthi tassa āvajjanā1-pe paṇidhi'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Anu. ha: hañci anārammaṇaṃ, natthi tassa āvajjanā1-pe- paṇidhi, anu. Pā: no ca vata re
vattabbe: "maggamaṅgissa rūpaṃ maggo"ti.

2. Sa. Pu: sammā vācā maggo'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: sārammaṇaṃ, atthi tāya āvajjanā1pe paṇidhi'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu anārammaṇaṃ, natthi tāya āvajjanā1-pe paṇidhi'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Anu. ha: hañci anārammaṇā, natthi tāya āvajjanā1-pe- paṇidhi, anu. Pā: no ca vata re
vattabbe: "sammāvācā maggo"ti
3. Sa. Pu: sammākammanto -pe- sammāājīvo maggo'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: sārammaṇā, atthi tassa āvajjanā1-pe paṇidhi'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

1. Āvaṭṭanā - sīmu, machasaṃ, [PTS]

[BJT Page 508] [\x 508/]
Sa. Anu: nanu anārammaṇo, natthi tassa āvajjanā1--pe paṇidhi'ti. [PTS Page 423] [\q 423/]
pa. Paṭiññā: āmantā.
Anu. ha: hañci anārammaṇo, natthi tassa āvajjanā1-pe paṇidhi, anu. Pā: no ca vata re
vattabbe: "sammāājīvo maggo'ti.

4. Sa. Pu: sammādiṭṭhi maggo, sā ca sārammaṇā, atthi tāya āvajjanā1-pe paṇidhi'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: sammāvācā maggo, sā ca sārammaṇaṃ, atthi tāya āvajjanā-pe- paṇidhi'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: sammādiṭṭhi maggo, sā ca sārammaṇā, atthi tāya āvajjanā-pe paṇidhi'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: sammākammanto -pe- sammāājīvo maggo, sā ca sārammaṇo, atthi tassa
āvajjanā-pe- paṇidhi'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: sammāsaṅkappo -pe sammāvāyāmo -pe sammāsati sammāsamādhi maggo, sā ca
sārammaṇā, atthi tassa āvajjanā -pe paṇidhi'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: sammāvācā maggo, sā ca sārammaṇā, atthi tāya āvajjanā-pe- paṇidhi'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: sammāsamādhi maggo, so ca sārammaṇo, atthi tassa āvajjanā -pe- paṇidhi'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: sammākammanto -pesammāmaājivo maggo, so ca sārammaṇo, atthi tassa
āvajjanā-pe- paṇidhi'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

1. Āvaṭṭanā - sīmu, machasaṃ, [PTS]

[BJT Page 510] [\x 510/]
8. Sa. Pu: sammāvācā maggo, sā ca anārammaṇā, natthi tāya āvajjanā -pe- paṇidhi'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: sammādiṭṭhi maggo, sā ca anārammaṇā, natthi tāya āvajjanā-pe- paṇidhi'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

9. Sa. Pu: sammāvācā maggo, sā ca anārammaṇā, natthi tāya āvajjanā -pe- paṇidhi'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: sammāsaṅkappo -pe sammāvāyāmo -pe- sammāsati [PTS Page 424 [\q 424/]
-@]pa- sammāsamādhi maggo, so ca anārammaṇaṃ, natthi tassa āvajjanā -pe- paṇidhi'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

10. Sa. Pu: sammākammanto -pe- sammāājīvo maggo, so ca anārammaṇo, natthi tassa
āvajjanā -pe- paṇidhi'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: sammādiṭṭhi -pe- sammasaṅkappo -pe sammāvāyāmo -pe- sammāsati
-pesammāsamādhi maggo, so ca anārammaṇo, natthi tassa āvajjanā-pe paṇidhi'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

11. Sa. Pu: na vattabbaṃ "maggesaṅgissa rūpaṃ maggo"ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Anu: nanu sammāvācā, sammākammanto, sammāājīvo maggo'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Anu. ha: hañci sammāvācā, sammākammanto, sammaājivo maggo,
Anu. Pā: tena vata re vattabbe: maggasamaṅgissa rūpaṃ maggo'ti.
Rūpaṃ maggo'ti kathā niṭṭhitā.

[BJT Page 512] [\x 512/]
10. 3 Pañcaviññāṇasamaṅgissa maggakathā.
1. Sa. Pu: pañca viññāṇasamaṅgissa atthi maggabhāvanā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nanu pañcaviññāṇā uppannavatthukā uppannārammaṇā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Anu. ha: hañci pañca viññāṇā uppannavatthukā uppannārammaṇā,
Anu. Pā: no ca vata re vattabbe pañcaviññāṇasamaṅgissa atthi maggabhāvanā'ti.

2. Sa. Pu: nanu pañca viññāṇā purejātavatthukā purejātārammaṇā, ajjhattikavatthukā
bāhirārammaṇā, asambhinnavatthukā asambhinnārammaṇā, nānā vatthukā nānārammaṇā,
[PTS Page 425] [\q 425/] na aññamaññassa gocaravisayā paccanubhonti, na
asamannāhārā uppajjanti, na amanasikārā uppajjanti, na abbokiṇṇā uppajjanti, na apubbaṃ
acarimaṃ uppajjanti, na aññamaññassa samanantarā uppajjanti -pe- nanu pañcaviññāṇā
anābhogā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Anu. ha: hañci pañca viññāṇā anābhogā,
Anu. Pā: no ca vata re vattabbe: pañcaviññāṇasamaṅgissa atthi maggagabhāvanā'ti.

3. Sa. Pu: cakkhu viññāṇasamaṅgissa atthi maggabhāvanā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: cakkhuviññāṇaṃ suññataṃ ārabbha uppajjatī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

[BJT Page 514] [\x 514/]
4. Sa. Pu: cakkhuviññāṇaṃ suññataṃ ārabbha uppajjatī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: cakkhuñca paṭicca suññatañca uppajjati cakkhuviññāṇanti.
Pa. Paṭi: no hevaṃ vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: cakkhuñca paṭicca suññatañca uppajjatī cakkhuviññāṇanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: "cakkhuñca paṭicca suññatañca uppajjati cakkhuviññāṇanti"nti attheva suttantoti.
Pa. Paṭi: natthi
Sa. Anu: "cakkhuñca paṭicca rūpe ca uppajjati cakkhuviññāṇa"nti[a] attheva suttantoti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Anu. ha: hañci "cakkhuñca paṭicca rūpe ca uppajjati cakkhuviññāṇa"nti attheva suttanto.
Anu. Pā: no ca vata re vattabbe cakkhuñca paṭicca suññatañca uppajjati cakkhuviññāṇanti.

6. Sa. Pu: cakkhuviññāṇasamaṅgissa atthi maggabhāvanā'ti
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: cakkhuviññāṃ atītānāgataṃ ārabbha uppajjatī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: cakkhuviññāṇasamaṅgissa atthi maggabhāvanā'ti
Pa. Paṭiññā: āmantā. [PTS Page 426] [\q 426/]
Sa. Anu: cakkhuviññāṃ phassaṃ ārabbha vedanaṃ ārabbha saññaṃ ārabbha cetanā ārabbha
cittaṃ ārabbha cakkhuṃ ārabbha -pe kāyaṃ ārabbha -pe- saddaṃ ārabbha -pe phoṭṭhabbaṃ
ārabbhaṃ uppajjatī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

[A] majjhimanikāya, uparipaṇṇāsaka - jajakkasutta
[BJT Page 516] [\x 516/]
8. Sa. Pu: manoviññāṇasamaṅgissa atthi maggabhāvanā, manoviññāṇaṃ suññaṃtaṃ ārabbha
uppajjati'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: cakkhuviññāṇasamaṅgissa atthi maggabhāvanā, cakkhuviññāṇaṃ suññataṃ
ārabbha uppajjatī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

9. Sa. Pu: manoviññāṇasamaṅgissa atthi maggabhāvanā, manoviññāṇaṃ atitānāgataṃ
ārabbha uppajjati'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: cakkhuviññāṇasamaṅgissa atthi maggabhāvanā, cakkhuviññāṇaṃ atītānāgataṃ
ārabbha uppajjatī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

10. Sa. Pu: manoviññāṇasamaṅgissa atthi maggabhāvanā, manoviññāṇaṃ phassaṃ ārabbha
-pevedanaṃ ārabbha -pephoṭṭhabbaṃ ārabbha uppajjati'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: cakkhuviññāṇasamaṅgissa atthi maggabhāvanā, cakkhuviññāṇaṃ phassaṃ ārabbha
-pevedanaṃ ārabbha -pe- phoṭṭhabbaṃ ārabbha uppajjatī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

11. Sa. Pu: na vattabbaṃ pañcaviññāṇasamaṅgissa atthi maggabhāvanā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Anu: nanu vuttaṃ bhagavatā: "idha bhikkhave bhikkhu cakkhunā rūpaṃ disvā na
nimittaggāhī hoti, nānubyañjanaggāhī -pe sotena saddaṃ sutvā -pe- ghānena gandhaṃ
ghāyitvā -pe- jivhāya rasaṃ sāyitvā -pe kāyena phoṭṭhabbaṃ pusitvā na nimittaggāhī hoti
nānubyañjanaggāhī"ti[a] attheva suttanto'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Paṭi. Ā: tena hi pañcaviññāṇasamaṅgissa atthi maggabhāvanā'ti.

Pañcaviññāṇasamaṅgissa maggakathā [PTS Page 427] [\q 427/] niṭṭhitā.

[A] majjhimanikāya, mulapaṇṇasakaka - mahāgopālaka sutta

[BJT Page 518] [\x 518/]
10. 4 Pañcaviññāṇā kusalāpi akusalāpī'tikathā.
1. Sa. Pu: pañcaviññāṇā kusalā'pi akusalāpi'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nanu pañcaviññāṇā uppannavatthukā uppannārammaṇā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Anu. ha: hañci pañca viññāṇā uppannavatthukā uppannārammaṇā,
Anu. Pā: no ca vata re vattabbe: pañcaviññāṇā kusalā'pi. Akusalāpi'ti.

2. Sa. Pu: nanu pañcaviññāṇā purejātavatthukā purejātārammaṇā ajjhattikavatthukā
bāhirārammaṇā asambhinnavatthukā asambhinnārammaṇā nānā vatthukā nānārammaṇā na
aññamaññassa gocaravisayaṃ paccanubhonti. Na asamannāhārā uppajjanti, na amanasikārā
uppajjanti, na abbokiṇṇā uppajjanti, na apubbaṃ acarimaṃ uppajjanti, na aññamaññassa
samanantarā uppajjanti -pe nanu pañcaviñāñāṇā anābhogā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Anu. ha: hañci pañcaviññāṇā anābhogā,
Anu. Pā: no ca vata re vattabbe pañcaviññāṇā kusalāpi akusalā'piti.

3. Sa. Pu: cakkhuviññāṇaṃ akusalanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: cakkhuviññāṇaṃ suññataṃ ārabbha uppajjatī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: cakkhuviññāṇaṃ suññataṃ ārabbha uppajjatī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.

[BJT Page 520] [\x 520/]
Sa. Anu: cakkhuñca paṭicca suññatañca uppajjati cakkhuviññāṇanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: cakkhuñca paṭacca suññatañca uppajjati cakkhuviññāṇanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: "cakkhuñca paṭicca suññatañca uppajjati cakkhuviññāṇa"nti atthe'va suttanto'ti.
Pa. Paṭiññā: natthi
Sa. Anu: "cakkhuñca paṭicca rūpe ca uppajjati cakkhu viññāṇa'nti[a] atthe'va suttanto'ti.
[PTS Page 428] [\q 428/]
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Anu. ha: hañci cakkhuñca paṭicca rūpe ca uppajjati cakkhuviññāṇa'nti atthe'va suttanto,
Anu. Pā: no ca vata re vattabbe: cakkhuñca paṭicca suññatañca uppajjati cakkhuviññāṇa'nti.

6. Sa. Pu: cakkhuviññāṇa kusalampi akusalāpi'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: cakkhuviññāṇaṃ atītānāgataṃ ārabbha uppajjatī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: cakkhuviññāṇa kusalampi akusalāpi'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: cakkhuviññāṇaṃ phassaṃ ārabbha -pecittaṃ ārabbha -pe-cakkhuṃ ārabbha -pekāyaṃ
ārabbha -pe- saddaṃ ārabbha -pephoṭṭhabbaṃ ārabbha uppajjatī"ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: manoviññāṇaṃ kusalampi akusalāpi manoviññāṇaṃ suññataṃ ārabbha uppajjatī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: cakkhuviññāṇaṃ kusalampi akusalampi cakkhuviññāṇaṃ suññataṃ ārabbha
uppajjatī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

[A] majjhimanikāya, uparipaṇṇāsaka - jajakka sutta
[BJT Page 522] [\x 522/]
9. Sa. Pu: manoviññāṇa kusalampi akusalāpi manoviññāṇaṃ atitānāgataṃ ārabbha
uppajjati'ti
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: cakkhuviññāṇaṃ kusalampi akusalampi cakkhuviññāṇaṃ atitānāgataṃ ārabbha
uppajjati'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

10. Sa. Pu: manoviññāṇa kusalampi akusalāpi manoviññāṇaṃ phassaṃ ārabbha -pecittaṃ
ārabbha -pe- kāyaṃ ārabbha -pe saddaṃ ārabbha -pe- phoṭṭhabbaṃ ārabbha uppajjati'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: cakkhuviññāṇaṃ kusampi akusalampi cakkhuviññāṇaṃ phassaṃ ārabbha
-pephoṭṭhabbaṃ ārabbha uppajjati'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

11. Pa. Pu: na vattabbaṃ: pañcaviññāṇaṃ kusalampi akusalampi'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Anu: nanu vuttaṃ bhagavatā "idha bhikkhave bhikkhu [PTS Page 429] [\q 429/]
cakkhunā rūpaṃ disvā nimittaggāhī hoti -pe- na nimittaggāhī hoti -pesotena saddaṃ sutvā
-pe kāyena phoṭṭhabbaṃ phusitvā nimittaggāhī hoti -pe- na nimittaggāhī hotī'ti[a] atthe'va
suttanto'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Ā: tena hi "pañcaviññāṇā kusalā'pi akusalāpī'ti

Pañcaviññāṇā kusalāpi akusalāpi'ti kathā niṭṭhitā.

[A] majjhimanikāya, mulapaṇṇāsaka - mahāgopālaka sutta

[BJT Page 524] [\x 524/]
10. 5 Pañcaviññāṇā sābhogāti kathā.
1. Sa. Pu: pañcaviññāṇā sābhogā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nanu pañcaviññāṇā uppannavatthukā uppannārammaṇā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Anu. ha: hañci pañca viññāṇā uppannavatthukā uppannārammaṇā,
Anu. Pā: no ca vata re vattabbe: pañcaviññāṇa sābhogā"ti.

2. Sa. Pu: nanu pañcaviññāṇā purejātavatthukā purejātārammaṇā ajjhattikavatthukā
bāhirārammaṇā asambhinnavatthukā asambhinnārammaṇā nānā vatthukā nānārammaṇā na
aññamaññassa gocaravisayaṃ paccanubhonti. Na asamannāhārā uppajjanti, na amanasikārā
uppajjanti, na abbokiṇṇā1 uppajjanti, na apubbaṃ acarimaṃ uppajjanti, nanu pañcaviññaṇā
na aññamaññassa samanantarā uppajjanti pa. Paṭiññā: āmantā.
Anu. ha: hañci pañcaviññāṇā na aññamassa samanantarā uppajjanti,
Anu. Pā: no ca vata re vattabbe "pañcaviññāṇā sahabhogā"ti.

3. Sa. Pu: cakkhuviññāṇaṃ sābhoganti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: cakkhuviññāṇaṃ suññataṃ ārabbha uppajjatī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

1. Abbhokiṇṇā - sīmu

[BJT Page 526] [\x 526/]
4. Sa. Pu: cakkhuviññāṇaṃ suññataṃ ārabbha uppajjatī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā. [PTS Page 430] [\q 430/]
Sa. Anu: cakkhuñca paṭicca suññatañca uppajjati cakkhuviññāṇanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: cakkhuñca paṭicca suññatañca uppajjati cakkhuviññāṇanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: "cakkhuñca paṭicca suññatañca uppajjati cakkhuviññāṇa"nti atthe'va suttanto'ti.
Pa. Paṭiññā: natthi
Sa. Anu: "cakkhuñca paṭicca rūpe ca uppajjati cakkhu viññāṇa'nti atthe'va suttanto'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Anu. ha: hañci cakkhuñca paṭicca rūpe ca uppajjati cakkhuviññāṇa'nti atthe'va suttanto,
Anu. Pā: no ca vata re vattabbe: cakkhuñca paṭicca suññatañca uppajjati cakkhuviññāṇa'nti.

6. Sa. Pu: cakkhuviññāṇaṃ sābhoganti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: cakkhuviññāṇaṃ atītānāgataṃ ārabbha uppajjatī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: cakkhuviññāṇaṃ sābhoganti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: cakkhuviññāṇaṃ phassaṃ ārabbha -pephoṭṭhabbaṃ ārabbha uppajjatī"ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

[BJT Page 528] [\x 528/]
8. Sa. Pu: manoviññāṇaṃ sābhogaṃ, manoviññāṇaṃ suññataṃ ārabbha uppajjatī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: cakkhuviññāṇaṃ sābhogaṃ, cakkhuviññāṇaṃ suññataṃ ārabbha uppajjatī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

9. Sa. Pu: manoviññāṇa sābhogaṃ manoviññāṇaṃ atitānāgataṃ ārabbha uppajjati'ti
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: cakkhuviññāṇaṃ sābhogaṃ, cakkhuviññāṇaṃ atitānāgataṃ ārabbha uppajjati'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
[PTS Page 431] [\q 431/]
10. Sa. Pu: manoviññāṇaṃ sābhogaṃ, manoviññāṇaṃ phassaṃ ārabbha -pe- phoṭṭhabbaṃ
ārabbha uppajjati'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: cakkhuviññāṇaṃ sābhogaṃ, cakkhuviññāṇaṃ phassaṃ ārabbha -pephoṭṭhabbaṃ
ārabbha uppajjati'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

11. Pa. Pu: na vattabbaṃ: pañcaviññāṇaṃ sābhogā"ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Anu: nanu vuttaṃ bhagavatā "idha bhikkhave bhikkhu cakkhunā rūpaṃ disvā
nimittaggāhī hoti -pe- na nimittaggāhī hoti -pesotena saddaṃ sutvā -pe kāyena
phoṭṭhabbaṃ phusitvā nimittaggāhī hoti -pe- na nimittaggāhī hotī'ti[a] atthe'va suttanto'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Ā: tena hi "pañcaviññāṇā sabhogā'ti.

Pañcaviññāṇā sābhogāti kathā niṭṭhitā.

[A] majjhimanikāya, mulapaṇṇāsaka - mahāgopālaka sutta

[BJT Page 530] [\x 530/]
10. 6 Davīhi sīlehī'ti kathā.
1. Sa. Pu: maggasamaṅgī dvīhi sīlehi samannāgato'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: maggasamaṅgī dvīhi phassehi dvīhi vedanāhi dvīhi saññāhi dvīhi cetanāhi dvīhi
cittehi dvīhi saddhāhi dvīhi viriyehi dvīhi satihi dvīhi samādhihi dvīhi paññāhi
samannāgato'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: maggasamaṅgī lokiyena sīlena samannāgato'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: maggasamaṅgī lokiyena phassena lokiyāya vedanāya lokiyāya saññāya lokiyāya
cetanāya lokiyena cittena lokiyāya saddhāya lokiyena viriyena lokiyāya satiyā lokiyena
samādhinā lokiyāya paññāya samannāgato'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: maggasamaṅgī lokiyena ca lokuttasarena ca sīlena samannāgato'ti pa. Paṭiññā:
āmantā. [PTS Page 432] [\q 432/]
Sa. Anu: maggasamaṅgī lokiyena ca lokuttarena ca phassena mannāgato -pe- lokiyāya ca
lokuttarāya ca paññāya samannāgāto'ti
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: maggasamaṅgī lokiyena sīlena samannāgato'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: maggasamaṅgī puthujjano'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

[BJT Page 532] [\x 532/]
5. Sa. Pu: maggasamaṅgī lokiyāya sammāvācāya samannāgato'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: maggasamaṅgī lokiyāya sammādiṭṭhiyā samannāgato'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: maggasamaṅgī lokiyāya sammāvācāya samannāgato'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: maggasamaṅgī lokiyena sammāsaṅkappena -pelokiyena sammāvāyāmena
-pelokiyāya sammāsatiyā -pe lokiyena sammāsamādhinā samannāgato'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: maggasamaṅgī lokiyena sammākammantena -pelokiyena sammāājivena
samannāgato'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: maggasamaṅgī lokiyāya sammādiṭṭhiyā -pelokiyena sammāsamādhinā
samannāgato'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: maggasamaṅgī lokiyāya lokuttarāya ca sammāvācāya samannāgato'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: maggasamaṅgī lokiyāya ca lokuttarāya ca sammādiṭṭhiyā samannāgato'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

9. Sa. Pu: maggasamaṅgī lokiyāya ca lokuttarāya sammāvācāya samannāgato'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: maggasamaṅgī lokiyena ca lokuttarena ca sammāsaṅkappena -pe- lokiyena ca
lokuttarena ca sammāvāyāmena [PTS Page 433 [\q 433/] -@]palokiyāya ca lotuttarāya ca
sammasatiyā -pe lokiyena ca lotuttarena ca sammāsamādhinā samannāgato'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

[BJT Page 534] [\x 534/]
10. Sa. Pu: maggasamaṅgī lokiyena ca lokuttarena ca sammāājivena samannāgato'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: maggasamaṅgī lokiyāya ca lokuttarāya ca sammādiṭṭhiyā samannāgato'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

11. Sa. Pu: maggasamaṅgī lokiyena ca lokuttarena ca sammāājivena samannāgato'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: maggasamaṅgī lokiyena ca lokuttarena ca sammāsaṅkappena -pe- lokiyena ca
lokuttarena ca sammāsamādhinā samannāgato'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

12. Sa. Pu: na vattabbaṃ: maggasamaṅgī dvīhi sīlehi samannāgato'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Anu: lokiye sīle niruddhe maggo uppajjatī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Anu: dussīlo khaṇḍasīlo jintasīlo maggaṃ bhāvetī'ti. Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Pa. Ā: tena hi maggasamaṅgī dvīhi sīlehi samannāgato'ti.

Dvīhi sīlehī'ti kathā niṭṭhitā.

[BJT Page 536] [\x 536/]

10. 7 Sīlaṃ acetasikanti kathā.
1. Sa. Pu: sīlaṃ acetasikanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: rūpaṃ nibbānaṃ cakkhāyatanaṃ -pe kāyāyatanaṃ -pe rūpāyatanaṃ
-pephoṭṭhabbāyatananti. [PTS Page 434] [\q 434/]
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: sīlaṃ acetasikanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: phasso acetasiko'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: sīlaṃ acetasikanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: vedanā -pe- saññā -pe- cetanā -pesaddhā -pe viriyaṃ -pe- sati -pesamādhi -pe-
paññā acetasikā'ti pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: phasso cetasiko'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: sīlaṃ cetasikanti. Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: vedanā -pe- saññā -pe- cetanā -pesaddhā -pe-viriyaṃ -pe- sati -pe- samādhi -pe-
paññā cetasikā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: sīlaṃ cetasikanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

[BJT Page 538] [\x 538/]
6. Sa. Pu: sīlaṃ acetasikanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: aniṭṭhaphalanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Pu: nanu iṭṭhaphalanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Anu. ha: hañci iṭṭhaphalaṃ,
Anu. Pā: no ca vata re vattabbe sīlaṃ acetasikanti'

9. Sa. Pu: saddhāiṭṭhaphalā, saddhā cetasikā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: sīlaṃ iṭṭhaphalaṃ, sīlaṃ cetasikanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: viriyaṃ -pe- sati -pe- samādhi -pepaññā iṭṭhaphalā, paññā cetasikā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: sīlaṃ iṭṭhāphalaṃ, sīlaṃ cetasikanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

9. Sa. Pu: sīlaṃ iṭṭhaphalaṃ, sīlaṃ acetasikanti. [PTS Page 435] [\q 435/]
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: saddhā iṭṭhāphalā, saddhā acetasikā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

10. Sa. Pu: sīlaṃ iṭṭhaphalaṃ, sīlaṃ acetasikanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: viriyaṃ -pe- sati -pe- samādhi -pepaññā iṭṭhāphalā, paññā acetasikā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

11. Sa. Pu: sīlaṃ iṭṭhaphalaṃ, acetasikanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.

[BJT Page 540] [\x 540/]
Sa. Anu: aphalaṃ, avipākanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Pu: nanu saphalaṃ savipākanti. Pa. Paṭiññā: āmantā.
Anu. ha: hañci saphalaṃ savipākaṃ,
Anu. Pā: no ca vata re vattabbe sīlaṃ acetasika'nti.

12. Sa. Pu: cakkhāyatanaṃ acetasikaṃ, avipākanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: sīlaṃ acetasikaṃ avipākantati.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

13. Sa. Pu: sotāyatanaṃ -pe- kāyāyatanaṃ -perūpāyatanaṃ -pe phoṭṭhabbāyatanaṃ acetasikaṃ,
avipākayanti
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: sīlaṃ acetasikaṃ, avipākanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

14. Sa. Pu: sīlaṃ acetasikaṃ savipākanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: cakkhāyatanaṃ acetasikaṃ savipākanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

15. Sa. Pu: sīlaṃ acetasikaṃ savipākanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: sotāyatanaṃ -pe- kāyāyatanaṃ -perūpāyatanaṃ -pe phoṭṭhabbāyatanaṃ acetasikaṃ
savipākanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

16. Sa. Pu: sasmāvācā acetasikā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: sammādiṭṭhi acetasikāti'.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
[PTS Page 436] [\q 436/]
[BJT Page 542 [\x 542/] 17.] Sa. Pu sammāvācā acetasikā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: sammāsaṅkappo -pe sammāvāyāmo -pe- sammāsati -pesammāsamādhi acetasiko'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

18. Sa. Pu: sammākammanto -pe- sammāājīvo acetasikoti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: sammādiṭṭhi acetasikā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

19. Sa. Pu: sammāājīvo acetasikoti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: sammāsaṅkappo -pe- sammāvāyāmo -pe sammāsati -pe- sammāsamādhi
acetasiko'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

20. Sa. Pu sammādiṭṭhi cetasikā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: sammāvācā cetasikā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

21. Sa. Pu: sammādiṭṭhi cetasiko'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: sammākammanto -pe- sammāājīvo cetasikā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

22. Sa. Pu: sammāsaṅkappo -pe sammāvāyāmo -pe sammāsati -pesammāsamādhi cetasiko'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: sammāvācā cetasikā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

[BJT Page 544 [\x 544/] 23.] Sa. Pu sammāsamādhi cetasiko'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: sammākammanto -pe- sammāājīvo -pecetasiko'ti pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

24. Sa. Pu: na vattabbaṃ: sīlaṃ acetasikanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Anu: sīle uppajjatvā niruddhe dussīlo hotī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Pa. Ā: tena hi sīlaṃ acetasikanti.

Sīlaṃ acetasikanti kathā [PTS Page 437] [\q 437/] niṭṭhitā.

[BJT Page 546] [\x 546/]
10. 8 Sīlaṃ na cittānuparivattīti kathā.
1. Sa. Pu: sīlaṃ na cittānuparivatta'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: rūpaṃ nibbānaṃ cakkhāyatanaṃ -pephoṭṭhabbāyatannti
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: sīlaṃ na cittānupariyattī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: phasso na cittānuparivattī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: sīlaṃ na cittānuparivattī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: vedanā -pe- saññā -pe- cetanā -pesaddhā -pe viriyaṃ-pe-sati -pesamādhi-pe-paññā
cittānupārivatti'ti pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: phasso cittānuparivattī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: sīlaṃ cittānuparivattī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: vedanā -pe- saññā -pe- cetanā -pesaddhā -pe-viriyaṃ -pe- sati -pe- samādhi -pe-
paññā cittānuparivattī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: sīlaṃ cittānuparivatti'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

[BJT Page 548] [\x 548/]
6. Sa. Pu: sammāvācā na cittānuparivatti'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: sammādiṭṭhi na cittānuparivatti'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: sammāvācā na cittānuparivattī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: sammāsaṅkappo -pe sammāvāyāmo -pe- sammāsati -pesammāsamādhi na
cittānuparivatti'ti
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: sammākammanto -pe- sammāājīvo na cittānuparivatti'ti [PTS Page 438] [\q 438/]
pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: sammādiṭṭhi na cittānuparivattī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

9. Sa. Pu: sammāājīvo na cittānuparivattī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: sammāsaṅkappo -pe- sammāvāyāmo -pe sammāsati -pe- sammāmādhi na
cittānuparivatti'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

10. Sa. Pu: sammādiṭṭhi cittānuparivatti'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: sammāvācā cittānuparivattī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

11. Sa. Pu: sammādiṭṭhi cittānuparivattī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: sammākammanto -pe- sammāājīvo cittānuparivattī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
[BJT Page 550] [\x 550/]
12. Sa. Pu sammāsaṅkappo -pe- sammāvāyāmo -pe sammāsati -pe- sammāmādhi
cittānuparivatti'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: sammāvācā cittānuparivattī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

13. Sa. Pu: sammāsamādhi cittānuparivattī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: sammākammanto -pe- sammāājīvo cittānuparivattī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

14. Sa. Pu: na vattabbaṃ: sīlaṃ na cittānuparivatti'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: sīle uppajjitvā niruddhe dussīlo hotī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Pa. Ā: tena hi sīlaṃ na cittānuparivatti'ti.

Sīlaṃ na cittānuparivattiti kathā [PTS Page 439] [\q 439/] niṭṭhitā.

[BJT Page 552] [\x 552/]
10. 9 Samādānahetukathā.
1. Sa. Pu: samādānahetukaṃ sīlaṃ vaḍḍhati'ti
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: samādānahetuko phasso vaḍḍhati, vedanā vaḍḍhati, saññā vaḍḍhati, cetanā
vaḍḍhati, cittaṃ vaḍḍhati, saddhā vaḍḍhati, viriyaṃ vaḍḍhati, sati vaḍḍhati, samādhi
vaḍḍhati, paññāvaḍḍhati,
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: samādānahetukaṃ sīlaṃ vaḍḍhati'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: latā viya vaḍḍhati, māluvā viya vaḍḍhati, rukkho viya vaḍḍhati, tiṇaṃ viya
vaḍḍhati, muñjapuñjo viya vaḍḍhati'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: samādānahetukaṃ sīlaṃ vaḍḍhati'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: sīlaṃ samādiyitvā kāmavitakkaṃ vitakkentassa vyāpādavitakkaṃ vitakkentassa
vihiṃsāvitakkaṃ vitakkentassa sīlaṃ vaḍḍhati'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: dvinnaṃ phassānaṃ -pe- dvinnaṃ cittānaṃ samodhānaṃ hotī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: dvinnaṃ phassānaṃ -pe- dvinnaṃ cittānaṃ samodhānaṃ hotī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: kusalākusalā sāvajjānavajjā hīnappaṇītā kaṇhasukkasappaṭibhāgā dhammā
sammukhibhāvaṃ āgacchantī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

[BJT Page 554] [\x 554/]
5. Sa. Pu: kusalākusalā sāvajjānavajjā hinappaṇītā kaṇhasukkasappaṭibhāgā dhammā
sammukhibhāvaṃ āgacchanti'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nanu vuttaṃ bhagavatā "cattārimāni bhikkhave suviduravidurāni. Katamāni cattāri:
nabhañca1bhikkhave paṭhavī ca, idaṃ paṭhama ṃsuviduraviduraṃ -pe- tasmā sataṃ
dhammo asabbhi ārakā"ti[a] attheva suttanto'ti. [PTS Page 440] [\q 440/]
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Ā: tena hi na vattabbaṃ "kusalākusalā sāvajjānavajjā hinappaṇītā
kaṇhasukkasappaṭibhāgā dhammā sammukhibhāvaṃ āgacchanti"ti. +

6. Sa. Pu: na vattabbaṃ: samādānahetukaṃ sīlaṃ vaḍḍhati'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Anu: nanu vuttaṃ bhagavatā:
"Ārāmaropā vanaropā ye janā setukārākā -pe dhammaṭṭhā sīlasampannā te janā
saggagāmino"ti[b]
Atthe'va suttanto'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Ā: tena hi samādānahetukaṃ sīlaṃ vaḍḍhati'ti.

Samādānahetukathā niṭṭhitā.

1. Labhañca - [PTS a] catukkaṅguttara - suviduravidura sutta +ettha - na hevaṃ vattabba
-pe- iti, - sīmu, [PTS,] potthakesu adhikaṃ [b@]davatāsaṃyutta - vanaropa sutta

[BJT Page 556 [\x 556/] 10. 10] Viññatti silanti kathā.
1. Sa. Pu: viññanti sīlanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: pāṇātipātā veramaṇī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: adinnādānā veramaṇī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: kamesu micchācārā veramaṇī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: musāvādā veramaṇī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: surāmerayamajjapamādaṭṭhānā veramaṇī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu abhivādanaṃ sīlaṃ, paccuṭṭhānaṃ sīlaṃ, añjalikammaṃ sīlaṃ, sāmicikammaṃ sīlaṃ,
āsanābhihāro sīlaṃ, seyyābhihāro sīlaṃ, pādodakābhihāro sīlaṃ, pādakaṭhalikābhihāro1
sīlaṃ, nahāne piṭṭhikammaṃ sīlanti. [PTS Page 441] [\q 441/]
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: pāṇātipātā veramaṇī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: surāmerayamajjapamādaṭṭhānā veramaṇī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

3. Pa. Pu: na vattabbaṃ: viññatti sīlanti
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Anu: dussilanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Pa. Ā: tena hi viññanti sīlanti.

Viññatti sīlantikathā niṭṭhitā

1. Pādakathaliyābhibhāro - sīmu, [PTS] pādakathalikābhibhāro - machasaṃ.

[BJT Page 558] [\x 558/]
10. 11 Aviññatti dusilyantikathā.
1. Sa. Pu: aviññanti dusīlyanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: pāṇātipāto'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: adinnādānanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: kamesu micchācāro'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: musāvādo'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: surāmerayamajjapamādaṭṭhānanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: pāpakammaṃ samādiyitvā dānaṃ dadantassa puññca apuññva ubho vaḍḍhanti'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: puññca apuññca ubho vaḍḍhantī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: dvinnaṃ phassānaṃ -pe- dvinnaṃ cittānaṃ samodhānaṃ hotī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: dvinnaṃ phassānaṃ -pe- dvinnaṃ cittānaṃ samodhānaṃ hotī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā. [PTS Page 442] [\q 442/]
Sa. Anu: kusalākusalā sāvajjānavajjā hīnappaṇītā kaṇsukkasappaṭibhāgā dhammā
sammukhibhāvaṃ āgacchanti'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

[BJT Page 560] [\x 560/]
4. Sa. Pu: kusalākusalā sāvajjānavajjā hīnappaṇītā kaṇsukkasappaṭibhāgā dhammā
sammukhibhāvaṃ āgacchanti'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nanu vuttaṃ bhagavatā "cattāri"māni bhikkhave suviduravidurāni katamāni cattāri:
nabhañca1- bhikkhave paṭhavī ca idaṃ paṭhamaṃ suviduraviduraṃ -pe- tasmā sataṃ
dhammo asabbhi ārakā"ti[a] atthe'va suttanto'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Ā: tena hi na vattabbaṃ: kusalākusalā sāvajjānavajjā hīnappaṇītā
kaṇhasukkasappaṭibhāgā dhammā sammukhibhāvaṃ āgacchantī'ti.

5. Sa. Pu: pāpākammaṃ samādiyitvā cīvaraṃ dadantassa, piṇḍapātaṃ dadantassa, senāsanaṃ
dadantassa, gilānapaccayabhesajja parikkhāraṃ dadantassa, abhivādanārahassa
abhivādentassa, paccuṭṭhānārahassa paccuṭṭhentassa. Añjalikammārahassa añjalikammaṃ
karontassa. Sāmicikammārahassa sāmici2 kammaṃ karontassa, āsanārahassa āsanaṃ
dadantassa, maggārahassa maggaṃ dadantassa puññca apuññca ubho vaḍḍhantī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: puññca apuññva ubho vaḍḍhanti'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: dvinnaṃ phassānaṃ -pe- dvinnaṃ cittānaṃ samodhānaṃ hotī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: dvinnaṃ phassānaṃ -pe- dvinnaṃ cittānaṃ samodhānaṃ hotī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: kusalākusalā sāvajjānavajjā hīnappaṇītā kaṇsukkasappaṭibhāgā dhammā
sammukhibhāvaṃ āgacchanti'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

1. Labhañca - [PTS 2.] Sammici - [PTS] catukkaṅguttara - suvidura vidura sutta

[BJT Page 562] [\x 562/]
7. Sa. Pu: kusalākusalā sāvajjānavajjā hīnappaṇītā kaṇsukkasappaṭibhāgā dhammā
sammukhibhāvaṃ āgacchanti'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā. [PTS Page 443] [\q 443/]
Sa. Anu: nanu vuttaṃ bhagavatā "cattāri"māni bhikkhave suviduravidurāni katamāni cattāri:
nabhañca bhikkhave paṭhavī ca, idaṃ paṭhamaṃ suviduraviduraṃ -pe- tasmā sataṃ dhammo
asabbhi ārakā"ti[a] atthe'va suttanto'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Ā: tena hi na vattabbaṃ: kusalākusalā sāvajjānavajjā hīnappaṇītā
kaṇhasukkasappaṭibhāgā dhammā sammukhibhāvaṃ āgacchantī'ti.

8. Pa. Pu: na vattabbaṃ: samādinno āsī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Anu: nanu pāpakammaṃ samādinno āsī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Anu. ha: hañci pāpakammaṃ samādinno āsi,
Anu. Pā: tena vata re vattabbe: aviññatti dussilyanti.

Aviññatti dussīlyanti kathā niṭṭhitā dasamo vaggo niṭṭhito.

Tassa uddānaṃ:
Nirodho rūpaṃ maggoti pañcaviññāṇasamaṅgino
Atthi maggabhāvanā kusalāpi akusalāpiti
Sābhogo dvīhi sīlehi sīlaṃ acetasikanti
Na cittānuparivatti samādānahetu vaḍḍhati.
Viññatti sīlaṃ aviññatti dussilyanti bhavanti te.

Dutiyo paṇṇāsako.
[A] catukkaṅguttara, rohitassavagga - 7 suttaṃ.
[PTS Page 444] [\q 444/]
[BJT Vol Kvu 3] [\z Kv /] [\w III /]
[BJT Page 002] [\x 2/]
Abhidhammapiṭake

Kathāvatthuppakaraṇaṃ

Tatiyo bhāgo

Namo tassa bhagavato arahato sammāsambuddhassa.

Ekādasamo vaggo

11. 1.

Tissopi anusayakathā

1. Sa. Pucchā: anusayā abyākatā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anuyogo: vipākābayākatā kirayābyākatā, rūpaṃ nibbānaṃ cakkhāyatanaṃ
-Pe- phoṭṭhabbāyatananti.
Pa. Paṭikkhepo: na hevaṃ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: kāmarāgānusayo abyākato'ti. Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: kāmarāgo kāmarāgapariyuṭṭhānaṃ kāmarāgasaññojanaṃ kāmogho kāmayogo
kāmacchandanīvaraṇaṃ abyākatanti. Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
3. Sa.Pu: kāmarāgo kāmarāgapariyuṭṭhānaṃ -pekāmacchandanīvaraṇaṃ akusalanti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: kāmarāgānusayo akusalo'ti.
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

[BJT Page 004] [\x 4/]

4.Sa.Pu: paṭighānusayo abyākato'ti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: paṭighaṃ paṭighapariyuṭṭhānaṃ paṭighasaññojanaṃ abyākatanti.
Pa.Paṭi: nahevaṃ vattabbe -pe-

5.Sa.Pu: paṭighaṃ paṭighapariyuṭṭhānaṃ paṭighasaññojanaṃ akusalanti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: parighānusayo akusalo'ti.
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

6.Sa.Pu: mānānusayo abyākato'ti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: māno mānapariyuṭṭhānaṃ mānasaññojanaṃ abyākatanti.
Pa.Paṭi: nahevaṃ vattabbe -pe-

7. Sa.Pu: māno mānapariyuṭṭhānaṃ mānasaññojanaṃ akusalanti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: mānānusayo akusalo'ti.
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
[PTS Page 445] [\q 445/]
8. Sa.Pu: diṭṭhānusayo abyākato'ti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: diṭṭhi diṭṭhogho diṭṭhayogo diṭṭhipariyuṭṭhānaṃ diṭṭhisaññojanaṃ abyākatanti.
Pa.Paṭi: nahevaṃ vattabbe -pe-

9.Sa.Pu: diṭṭhi diṭṭhogho diṭṭhayogo diṭṭhipariyuṭṭhānaṃ diṭṭhisaññojanaṃ akusalanti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: diṭṭhānusayo akusalo'ti.
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

10. Sa.Pu: vicikicchānusayo abyākato'ti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: vicikicchā vicikicchāpariyuṭṭhānaṃ vicikicchāsaññojanaṃ vicikicchānīvaraṇaṃ
abyākatanti.
Pa.Paṭi: nahevaṃ vattabbe -pe-

11. Sa.Pu: vicikicchā vicikicchāpariyuṭṭhānaṃ vicikicchāsaññojanaṃ vicikicchānīvaraṇaṃ
akusalanti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: vicikicchānusayo akusalo'ti.
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-


12. Sa.Pu: bhavarāgānusayo abyākato'ti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: bhavarāgo bhavarāgapariyuṭṭhānaṃ bhavarāgasaññojanaṃ abyākatanti.
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

13. Sa.Pu: bhavarāgo bhavarāgapariyuṭaṭhānaṃ bhavarāgasaññojanaṃ akusalanti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: bhavarāgānusayo akusalo'ti. Kāmarāgasaññojanaṃ

Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

14. Sa.Pu: avijajānusayo abyākato'ti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: avijajā avijejāgho avijajāyogo
Avijajāpariyuṭaṭhānaṃ avijajāsaṃñeñājanaṃ avijajānīvaraṇaṃ abyākatanti.
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

15. Sa.Pu: avijjā avijjogho avijjāyogo avijjāpariyuṭaṭhānaṃ avijjānivaraṇaṃ akusalanti.
Abyākato'ti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
[PTS Page 446] [\q 446/] sa.Anu: avijjānusayo akusalo'ti

Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
[BJT Page 008] [\x 8/]
16. Sa.Pu: na vattabbaṃ: anusayā abyākatā,ti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: puthujjano kusalābyākate citte vattamāne sānusayo.,Ti vattabbo,ti.

Sa.Paṭiññā:
Pa.Anu: kusalā, kusalā dhammā sammukhībhāvaṃ āgacchantī'ti.

Sa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

17. Pa.Pu: puthujjano kusalābyākate citte vattamāne sarāgo'ti vattabbo'ti.
Sa.Paṭiññā: āmantā.
Pa.Anu: kusalā, kusalā dhammā sammukhībhāvaṃ āgacchantī'ti.
Kāmarāgapariyuṭṭhānaṃ kāmarāgasaññojanaṃ
Sa.Paṭi:na hevaṃ vattabbe -pe- kāmayogo kāmacchaṇdanīvaraṇaṃ abyākatanti.
Pa.Ā: tena hi rāgo abhyākato'ti. Hevaṃ vattabbe -pe-

18. Sa.Pu: anusayā ahetukā'ti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: rūpaṃ nabbānaṃ cakkhāyatanaṃ -pe- phoṭṭhabbāyatanti.

Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

19. Sa.Pu: kāmarāgānusayo ahetuko'ti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: kāmarāgo kāmarāgapariyuṭṭhānaṃ kāmarāgasaññojanaṃ kāmacchaṇdanīvaraṇaṃ
ahetukanti.
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

20. Sa.Pu: kāmarāgo kāmarāgapariyuṭṭhānaṃ -pekāmacjandanīvaraṇaṃ sahetukanti.3
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: kāmarāgānusayo sahetuko'ti.

Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
1. Anusayo abyākato'ti - sīmu. 2 Kāmarāganīvaraṇaṃ - [PTS]
Sa.Pu: paṭighānusayo -pe- mānānusayo -pe- diṭṭhānusayo -pe- vicikicchānusayo -pe-
bhavarāgānusayo -pe avijjānusayo ahetuko'ti. Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: avijjā avijjogho avijjāyogo avijjāpariyuṭṭhānaṃ avijjāsaññojanaṃ avijjānīvaraṇaṃ
ahetukanti.

Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
[PTS Page 447] [\q 447/]
22. Sa.Pu: avijjā avijjogho -pe- avijjānīvaraṇaṃ sahetukanti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: avijjānusayo sahetuko'ti.

Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

23. Pa.Pu: na vattabbaṃ 'anusayā ahetukā'ti1
Sa.Paṭiññā: āmantā.
Pa.Anu: puthujjano kusalābyākate citte vattamāne sānusayo'ti vattabbo'ti.

Sa.Paṭiññā: āmantā.
Pa.Anu: anusayā tena hetunā sahetukā'ti.
Sa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Pa.Ā: tena hi anusayā ahetukā'ti.

24. Pa.Pu: 'puthujjano kusalābyākate catte vattamāne sarāgo'ti vattabbo'ti.
Sa.Paṭiññā: āmantā.
Pa.Anu: rāgo tena hetunā sahetuko'ti.
Sa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Pa.Ā: tena hi rāgo ahetuko'ti.

25. Sa.Pu: anusayā cittavippayuttā 'ti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: rūpaṃ nibbānaṃ cakakhāyatanaṃ -pe- phoṭaṭhabbāyatanti.
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe- anusayo ahetuko'ti -sīmu

[BJT Page 012] [\x 12/]
26. Sa.Pu: kāmarāgānusayo cittavippayutto'ti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: kāmarāgo kāmarāgapariyuṭṭhānaṃ kāmarāgasaññojanaṃ kāmogho kāmayogo
kāmacchaṇdanīvaraṇaṃ cittavippayuttanti.
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

27. Sa.Pu: kāmarāgo -pe- kāmacchandanivaraṇaṃ cittavippayutanti. Abyākato'ti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: kāmarāgānusayo cittavippayutto'ti.

Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
28. Sa.Pu: kāmarāgānusayo cittavippayutetā'ti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: katamakkhandhapariyāpanno'ti.
Pa.Vi: saṅkārakkhandhapariyāpanno'ti.
[PTS Page 448] [\q 448/] sa.Anu: saṅkārakkhandho cittavippayutto'ti.
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

29. Sa.Pu: saṅkārakkhandho cittavippayutto'ti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: vedanākkhandho saññākkhandho cittavippayutto'tī.

Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

30. Sa.Pu: kāmarāgānusayo saṅkhārakkhandhapariyāpanno cittavippayutto'ti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: kāmarāgo saṅkhārakkhandhapariyāpanno cittavippayutto'ti.

Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

31. Sa.Pu: kāmarāgo saṅkhārakkhandhapariyāpanno cittasamapayutto'ti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: kāmarāgānusayo saṅkhārakkhandhapariyāpanno cittasamapayutto'ti.

Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
[BJT Page 014] [\x 14/]
32. Sa.Pu: kāmarāgānusayo saṅkhārakkhandhapariyāpanno cittavippayutto' kāmarāgo
saṅkhārakkhandhapariṭāyāpanno cittasamappayutto'ti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: saṅkhārakkhandho ekadeso cittasamapayutto ekadeso cittavippayutto'ti.
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

33. Sa.Pu saṅkharakkhandho ekadeso cittasamapayutto ekadeso cittavippayutto'ti.
Pa.Paṭiññā āmantā.
Sa.Anu vedanakkhandho saññākakhandho1 ekadeso cittasamapayutto ekada so
cittavippuyutto'ti.
Pa.Paṭi na hevaṃ vattabbe -pe-
34. Sa.Pu: paṭighānusayo mānānusayo diṭiṭhānusayo vicikicachānusayo bhavarāgānusayo
avijjānusayo cittavippayutto'ti.
Pa.Paṭi āmantā.
Sa. Anu: avijjā avijjogho avijjāyogo -peavijjānīvaraṇaṃ cittavippayuttanti.
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
[PTS Page 449] [\q 449/]
35. Sa.Pu: avijjā avijjogho avijjāyogo -peavijjānīvaraṇaṃ cittavippayuttanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: avijjānusayo cittasamapayutto'ti.
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

36. Sa.Pu: avijjānusayo cittavippayutto'ti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: katamakkhandhapariyāpanno'ti.
Pa.Pavi: saṅkhārakkhandhapariyāpanno'ti.
Sa.Anu: saṅkhārakkhandho cittavippayutto'ti.
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabeba -pe
1 Viññāṇakkhandho -[PTS.]

[BJT page 16.]
37. Sa.Pu: saṅkhārakkhandho cittavippayutto'ti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: vedanākkhandho saññākkhandho cittavippayutto'ti.
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

38.Sa.Pu: avijjānusayo saṅkhārakkhandhapariyāpanno cittavippayutto'ti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: avijjā saṅkhārakkhandhapariyāpannā cittavippayuttā'ti.
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
39. Sa.Pu:avijjā saṅkhārakkhandhapariyāpannā cittasamapayuttā'ti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: avijjānusayo saṅkhārakkhandhapariyāpanno cittasamapayuttā'ki.
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

40. Sa.Pu: avijjānusayo saṅkhārakkhandhaparayāpanno cittavippayutto, avijjā
saṅkhārakkhandhaparyāpannā cittasamapayuttā'ti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: saṅkhārakkhandho ekadeso cittasamapayutto, ekadeso cittavippayutto'ti
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

41. Sa.Pu: saṅkhārakkhandho ekadeso cittasamapayutto, ekadeso cittavippayutto'ti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: vedanākkhandho saññākkhandho ekadeso cittasamapayutto ekadeso
Cittavippayutto'ti.
[PTS Page 450] [\q 450/] pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

[BJT Page 018. [\x 18/] ]
42.Pa.Pu: na vattabbaṃ 'anusayā cittavippayuttā'ti.
Sa.Paṭiññā: āmantā.
Pa.Anu: puthujjano kasalābyākate citte vattamāne sānusayo'ti vattabbo'ti.
Sa.Paṭiññā: āmantā.
Pa.Anu: anusayā tena cittena samapayuttā'ti.
Sa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Pa.Ā: tena hi anusayā cittavippayuttanti'ti..
43. Pa.Pu: 'puthujjano kusalābyākate citte vattamāne sarāgo'ti vattabboti
Sa.Paṭiññā: āmantā.
Pa.Anu: rāgo tena cittena samapayutto'ti.
Sa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Pa.Ā: tena hi rāgo cittavippayutto'ti.
Tisesā'pi anusayakathā niṭiṭhitā.

[BJT page 020.]
11. 2.

1. Sa.Pu: aññāṇe vigate ñāṇavippayutte citte vattamāne na vattabbaṃ 'ñāṇī'ti
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: rāge vigate na vattabbaṃ: vītarāgo'ti.
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

2. Sa.Pu: aññāṇe vigate ñāṇavippayutte citte vattamāne na vattabbaṃ
'Ñāṇī'ti
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: dose vigate -pe- mohe vigate -pa- kilese vigate .
Na vattabbaṃ:nikakileso'ti.
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
3. Sa.Pu: rāge vigate vattabbaṃ: vītarāgo'ti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Ñāṇe vigate ñāṇavippayutte citte vattamāne
Vattabbaṃ: ñāṇī'ti.
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
[PTS Page 451] [\q 451/]
4. Sa.Pu: dose vigate-pe- mohe vigate-pe- kilese vigate vattabbaṃ:
Nikakileso'ti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: aññāṇe vigate ñāṇavippayutte citte vattamāne vattabbaṃ:
Ñāṇī'ti.
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
5. Sa.Pu: aññāṇe vigate ñāṇavippayutte citte vattamāne na vattabbaṃ
'Ñāṇī'ti
Sa.Paṭiññā: āmantā.
Pa.Anu: atītena ñāṇena ñāṇī, nirudedhana vigatena paṭippassadedhana ñāṇena
Ñaṇī'ti.
Sa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

Ñaṇakathā naṭiṭhitā.

[BJT page 022.]

11. 3.
Ñaṇaṃ cittavippayuttantikathā.
1. Sa.Pu: ñāṇaṃcittavippayuttanti. Pa.Paṭiññā: āmantā.

Sa.Anu: rūpaṃ nibbānaṃ
. Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

2. Sa.Pu: ñāṇaṃcittavippayuttanti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: paññā pañañinñiyaṃ paññābalaṃ samamādiṭaṭhī
dhamamavicayasamebājakadhaṅgo cittavippayutto'ti.

Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-


3. Sa.Pu: paññā paññinñiyaṃ paññābalaṃ samamādiṭaṭhi dhammavicayasamebājjhaṅgo
cittasamapayutto'ti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: ñāṇaṃ cittasamapayuttanti.
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-


4.Sa.Pu: ñāṇaṃ cittavippayuttanti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
[PTS Page 452] [\q 452/] sa.Anu: katamakkhandhapariyāpannanti.
Pa.Vi: saṅkhārakkhandhapariyāpannanti.
Sa.Anu: saṅkhārakkhandho cittavippayutto'ti..
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe
5. Sa.Pu: saṅkharakkhandho cittavippayutto'ti.
Pa.Paṭiññā. Āmantā.
Sa.Anu: vedanākakhandho, saññākakhandho cittavippayutto'ti. Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe
-pe-

[BJT page 024.]
6. Sa.Pu: ñāṇaṃ saṅkhārakkhandhapariyāpannaṃ cittavippayuttanti.
Pa.Paṭiññā: āmantā. Sa.Anu: paññāsaṅṇārakkhandhapariyāpannā cittavippayuttā'ti.
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
7. Sa.Pu: paññā saṅkhārakkhandhapariyāpannā cittavippayuttā'ti. Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: ñāṇaṃ saṅkhārakkhandhapariyāpannaṃ cittasamapayuttanti.
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

8. Sa.Pu: ñāṇaṃ saṅkhārakkhandhapariyāpannaṃ cittavippayuttaṃ, paññā
saṅkhārakkhandhapariyāpannā cittasamapayuttā'ti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: saṅkhārakkhandho ekadeso cittasamapayutto, ekadeso cittavippayutto,ti.
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

9.Sa.Pu: saṅkhārakakhandho ekadeso cittasamapayutto ekadeso cittavippatto'ti.
Pa.Paṭiññā: āmantā. Vedanākkhandho, saññākkhandho ekadeso cittasamapayutto ekadeso
cittavippayutto'ti. Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

10. Pa.Pu: na vattabbaṃ ñāṇaṃ cittavippayutta'nti.
Sa.Paṭiññā: āmantā.
Pa.Anu: "arahā cakkhuviññāṇasamaṅgī ñāṇī'ti vattabbo"ti.
Sa.Paṭiññā: āmantā. Pa.Anu: ñāṇaṃ tena cittena samapayutta'nti.
[PTS Page 453] [\q 453/] sa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Pa.Pā: tena hi ñāṇaṃ cittavippayuttanti.

[BJT page 026.]

11. Pa.Pu: arahā cakakhuviññāṇasamaṅgī pññāvā'ti vattabbo'ti.
Sa.Paṭiññā: āmantā.
Pa.Anu: paññā tena cittena samapayuttā'ti.
Sa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Pa.Pā: tena hi paññā cittavippayuttā'ti.
Ñāṇaṃ cittavippayuttanti kathā niṭaṭhitā.

[BJT Page 028] [\x 28/]

11.4.
1. Idaṃ dukakhantikathā.
Sa.Pu: idaṃ dukkhanti vācaṃ bhāsato, idaṃ dukkha'nti ñāṇaṃ pavattatī'ti.
Pa.Paṭiññā: āmantā. Sa.Anu: ayaṃ samudayo'ti1 vācaṃ bhāsato 'ayaṃ samudayo'ti.
Ñāṇaṃpavattati'ti. Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

[Two and half pages missing 2.] Sa.Pu: iddhibalena samannāgato kappaṃ tiṭeṭhayyāti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: atītaṃ kappaṃ tiṭeṭhayya, anāgataṃ kappaṃ tiṭeṭayyāti'ti.
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
3. Sa.Pu: iddhibalena samannāgato kappaṃ tiṭeṭhayyāti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: ddhe kappe tiṭeṭhayya, tayo kappe tiṭeṭayyāti'ti.
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

4. Sa.Pu: iddhibalena samannāgato kappaṃ tiṭeṭhayyāti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: sati jīvite jīvitāvasese tiṭeṭhayya,asati jīvite jīvitāvasese tiṭeṭhayyā'ti.
Pa.Paṭiññā: sati jīvite jīvitāvasese tiṭeṭhayyā'ti. Anu. ha: hañci sati jīvitāvasese tiṭṭheyya,
Anu.Pā: no ca vata revattabbe "iddhabalena samannāgato kappaṃ tiṭṭhevā"ti.

Asati jīvite jīvite jīvitāvasese tiṭṭheyya,1 mano tiṭṭheyya, kālaṃ kato tiṭṭheyyā'ti2.
1.Tiṭṭheyyā'ti-sīmu, machasaṃ, [PTS ,]syā,
2. Na hevaṃ vattabbe -sīmu, machasaṃ,[PTS,] syā, adhikaṃ.

[BJT Page 036. [\x 36/] ]

5. Sa.Pu: iddhibalena samannāgato kappaṃ tiṭeṭhayyā'ti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: uppanno phasesā mā nirujjhī'ti labbhā iddhiyā paggahetunti.
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa.Anu: uppannā vedanā -pe- uppannā saññā -peuppannā cetanā -pe- uppannaṃ cittaṃ
-peuppannā saddhā -peuppannaṃ viriyaṃ -pe- uppannā sati -pe- uppannā [PTS Page 457]
[\q 457/] samādhi, -pe- uppannā paññā mā nirujjhi'ti labbhā iddhiyā paggahetunti.
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
6.Sa.Pu: iddhibalena samannāgato kappaṃ tiṭṭheyyā'ti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: rūpaṃ niccaṃ hetū'ti labbhā iddhiyā paggahetunti.
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa.Anu: vedanā -pe- saññā-pe- saṅkhārā -pe- viññāṇaṃ niccaṃ hotū'ti labbhā iddhiyā
paggahetunti.
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
7.Sa.Pu: iddhibalenasamannāgato kappaṃ tiṭṭheyyā'ti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: jātidhammā sattā mā jāyiṃsū'ti labbhā iddhi paggahetunti.
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa.Anu: jarādhammā sattā mā jīyiṃsū'ti1 -pe- vyādhidhammā sattā mā vyādhiṃsū'ti -pe-
maraṇadhammā sattā mā mīyiṃsū'ti labbhā iddhīyā paggahetunti.
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

1.Jīriṃsū'ti - machasaṃ, [PTS.]

[BJT Page 038] [\x 38/]
8.Pa.Pu: na vattabbaṃ iddhibalena samannāgato kappaṃ tiṭṭheyyā'ti.
Sa.Paṭiññā: āmantā.
Pa.Anu: nanu vuttaṃ bhagavatā "yassa kassaci ānanda cattāro iddhipādā bhāvitā bahulīkatā
yānīkatā vatthukatā anuṭṭhitāya paricitā susamāraddhā so ākaṅkhamāno1 kappaṃ vā
tiṭṭheyya kappāvasesaṃ vā"ti[a] attheva suttanto'ti.
Sa.Paṭiññā: āmantā.
Pa.Ā: tena hi iddhibalena samannāgato kappaja tiṭṭheyyā'ti.

9. Sa.Pu: iddhibalena samannāgato kappaṃ tiṭṭheyyā'ti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: nanu vuttaṃ bhagavatā "catunnaṃ bhikkhave dhammānaṃ natthi koci pāṭibhogo
samaṇo vā brāhmaṇo vā devo vā māro vā brahmā vā doci vā lokasmiṃ. Katamesaṃ
catunnaṃ jarādhammo mā jīrī'ti natthi koci [PTS Page 458] [\q 458/] pāṭibhogo samaṇo
vā brāhmaṇo vā devo vā māro vā brahmā vā koci vā lokasmiṃ. Vyādhidhammo mā
vyādhīyīti -pemaraṇadhammo mā mīyīti -pe- yāni kho pana tāni pubbekatāni pāpakāni
kammāni saṃkilesikāni ponobhavikāni2 nissārāni3, dukkhavipākāni āyatiṃ jāti jarā
maraṇīyāni, tesaṃ vipāko mā nibbattī'ti natthi koci pāṭibhogo samaṇo vā brāhmaṇo vā
devo vā māro vā brahmā vā koci vā lokasmiṃ. Imesaṃ kho bhikkhave catunnaṃ dhammānaṃ
natthi koci pāṭibhogo samaṇo vā brāhmaṇo vā devo vā māro vā brahmā vā koci vā
lokasmiṃ"nti[b] atthe'va suttanto'ti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Ā. Tena hi na vattabbaṃ 'iddhibalena samannāgato kappaṃ tiṭṭheyyā'ti.

Iddhibalakathā niṭṭhitā.
---------------------------------
1.Akaṅkhamāno so ānanda - [PTS]
[A.] Dīghanikāya -mahāparinibbānasutta,- iddhipādasaṃyuttacāpālavagga - cetiyasutta -
udānapāḷi
2. Ponobhavikāni - machasaṃ.
3. Sadarāni - machasaṃ.
Catukkaṅguttara - pāṭibhogasutta

[BJT Page 040] [\x 40/]
11. 6.
Samādhikathā

1.Sa.Pu: vattasantati samādhī'ti.
Pa.Paṭiññā: āmantā
Sa.Anu: atītā cittasantati samādhī'ti.
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

2. Sa.Pu: cittasantati samādhī'ti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: anāgatā cittasantati samādhī'ti.
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

3. Sa.Pu: cittasantati samidhī'ti.
Pa.Paṭiññā: āmantā1.
Sa.Anu: nanu atītaṃ niruddhaṃ anāgataṃ jātaṃ,
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Anu. ha: hañci atītaṃ niruddhaṃ anāgataṃ ajātanti.
Anu.Pā: no ca vata re vattabbe "cittasantati samādhī"ti.

4.Pa.Pu: ekacittakkhaṇiko samādhī'ti.
Sa.Paṭiññā: āmantā.
Pa.Anu: cakkhviññāṇasamaṅgī samāpanno'ti.
Sa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Pa.Anu: setaviññāṇasamṅgī -pe- ghānaviññāṇasamaṅgī -pekāyaviññāṇasamaṅgī -pe- [PTS
Page 459] [\q 459/] akusalacittasamaṅgī -perāgasahagataṃ -pedosasahagataṃ -pe-
anottappasahagataṃ cittasamaṅgī samāpanno'ti.
Sa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
-----------------------------
1.Cittasattati -pe- āmantā - [PTS] ūnaṃ

[BJT Page 042] [\x 42/]

5.Sa.Pu: cittasantati samidhī'ti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: akusalacittasantati samādhī'ti.
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa.Anu: rāgasahagatā -pe- dosasahagatā -pe- moha sahagatā -pe- anottappasahagatā
cittasantati samādhī'ti.
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

6.Pa.Pu: na vattabbaṃ 'cittasantati samādhī'ti.
Sa.Paṭiññā āmantā.
Pa.Anu: nanu vuttaṃ bhagavatā: "ahaṃ kho āvuso nigaṇṭhā1 pahomi aniñjamāno2 kāyena,
abhāsamāno vācaṃ, satta rattandivāni ekantasukhapaṭisaṃvedī viharitu"nti[a] atthe'va
suttanto'ti.
Sa.Paṭiññā: āmantā.
Pa.Ā: tena hā 'cittasantati samādhī'ti.

Samidhikathā niṭṭhitā.

1.Nigaṇha - sīmu, [PTS.]
2.Aniccamāno - sīmu.
[A.] Majjhimanikāya - cūḷadukkhakhandhasutta.

[BJT Page 044] [\x 44/]

11. 7.
Dhammaṭṭhitatā kathā

1.Sa.Pu: dhammaṭṭhitatā parinipphannā'ti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: tāya ṭhitatā parinipphannā'ti.
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

2. Sa.Pu:tāya ṭhitatā parinipphannā'ti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: tāya taye'va natthi dukkhassa antakiriyā, natthi vaṭṭūpacchedo, natthi anupādā
parinibbananti.
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
[PTS Page 460] [\q 460/]
3. Sa.Pu: rūpassa ṭhitatā parinipphannā'ti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: tāya ṭhitatā parinipphannā'ti.
Pa.Paṭi: nahevaṃ vattabbe -pe-

4. Sa.Pu: ṭhitatā parinipphannā'ti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: tāya tāye'va natthi dukkhassa antakiriyā, natthi vaṭṭūpacchedo, natthi anupādā
parinibbānanti.
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

5. Sa.Pu: vedanāya ṭhitatā -pe- saññāya ṭhitatā -pesaṅkhārānaṃ ṭhitatā -pe- viññāṇassa
ṭhitatā parinipphannā'ti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: tāya ṭhitatā parinipphannā'ti.
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

6. Sa.Pu: tāya ṭhitatā parinipphannā'ti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu:tāya tāye'va natthi dukkhassa antakiriyā, natthi vaṭṭupacchedo, natthī anupādā
parinibbānanti.
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

Dhammaṭṭhitatākathā niṭṭhitā.

[BJT Page 046] [\x 46/]

11. 8.
Aniccatā kathā

1. Sa.Pu:aniccatā parinipphannā'ti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: tāya aniccatāya aniccatā parinipphannā'ti.
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

2. Sa.Pu: tāya niccatāya tāya aniccatā parinipphannā'ti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: tāya tāye'va natthi dukkhassa antakiriyā natthi vaṭpecchedo natthi anupādā
parinibbānanti.
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

3. Sa.Pu: jarā parinipphannā'ti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: tāya jarāya jarā parinipphannā'ti.
[PTS Page 461] [\q 461/] pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

4. Sa.Pu: tāya jarāya jarā parinipphannā'ti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: tāya tāye'va natthi dukkhassa antakiriyā natthi vaṭpecchedo natthi anupādā
parinibbānanti.
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

5. Sa.Pu: maraṇaṃ parinipphanna'nti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: tassa maraṇassa maraṇaṃ parinipphanna'nti.
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

6. Sa.Pu: tassa maraṇassa maraṇaṃ parinipphanna'nti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: tassa tasseva natthi dukkhassa antakiriyā natthi vaṭpecchedo natthi anupādā
parinibbānanti.
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

[BJT Page 048] [\x 48/]
7. Sa.Pu: rūpaṃ parinipphannaṃ rūpassa aniccatā atthi'ti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: aniccatā parinipphannā. Aniccatāya aniccatā atthi
Pa.Paṭi: nahevaṃ vattabbe -pe-

8. Sa.Pu: rūpaṃ parinipphannaṃ rūpassa jarā atthi'ti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: jarā parinipphannā. Jarāya jarā atthi
Pa.Paṭi: nahevaṃ vattabbe -pe-

9. Sa.Pu: rūpaṃ parinipphannaṃ rūpassa bhedo atthī'ti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: maraṇaṃ parinipphannā. Maraṇadda bhedo atthi
Pa.Paṭi: nahevaṃ vattabbe -pe-

10. Sa.Pu: vedanā -pe- saññā -pe- saṅkhārā -pe viññāṇaṃ parinipphannaṃ viññāṇassa
aniccatā atthi'ti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: aniccatā parinipphannā. Aniccatāya aniccatā atthī'ti.
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

11. Sa.Pu viññāṇaṃ parinipphannaṃ viññāṇassa jarā atthi'ti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: jarā parinipphannā. Jarāya jarā atthī'ti
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
[PTS Page 462] [\q 462/]
12. Sa.Pu: viññāṇaṃ parinipphantaṃ viññāṇassa bhedo atthi, antarādhānaṃ atthī'ti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: maraṇaṃ parinipphannā. Maraṇassa bhedo atthi, antaradhānaṃ atthī'ti.
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

Aniccatākathā niṭṭhitā

Ekādasamo vaggo niṭṭhito.

Tassa uddānaṃ
Anusayā abyākatā ahetukā cittavippayuttā
Ñāṇe vigate ñāṇī ñāṇaṃ cittavippayuttaṃ
Yattha saddo ñāṇaṃ pavattati.
Iddhibalena samannāgato kappaṃ tiṭṭheyya
Cittasantati samādhi dhammaṭṭhitatā aniccatā'ti.
[PTS Page 463] [\q 463/]
[PTS Page 463] [\q 463/]
[BJT Page 050] [\x 50/]

Dvādasamo vaggo
12. 1.
Saṃvaro kammanti kathā
1. Sa.Pu: saṃvaro kammanti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: cakkhundriyasaṃvaro cakkhukammanti.
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa.Anu: sotindriyasaṃvaro -pe- ghānindriyasaṃvaro -pejivhindriyasaṃvaro -pe-
kāyindirayasaṃvaro kāyakammanti.
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
2. Sa.Pu: kāyindriyasaṃvaro kāyakammanti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: cakkhundriyasaṃvaro cakkhukammanti.
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

3. Sa.Pu: kāyindriyasaṃvaro kāyakammanti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: sotindriyasaṃvaro -pe- ghānindriyasaṃvaro -pejivhindriyasaṃvaro jivhākammanti.
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa.Anu: manindriyasaṃvaro manokammanti.
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

4. Sa.Pu: manindriyasaṃvaro manokammanti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: cakkhundriyasaṃvaro cakkhukammanti.
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

[BJT Page 052] [\x 52/]
Sa.Pu: manindriyasaṃvaro manokammanti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: sotindriyasaṃvaro -pe- ghānindriyasaṃvaro -pejivhindriyasaṃvaro -pe-
kāyindirayasaṃvaro kāyakammanti.
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

6. Sa.Pu: asaṃvaro kammanti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: cakkhundriya asaṃvaro cakkhukammanti.
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa.Anu: sotindriya asaṃvaro -pe- ghānindriya asaṃvaro -pe- jivhindriya asaṃvaro -pe-
kāyindiraya asaṃvaro kāyakammanti.
[PTS Page 464] [\q 464/] pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

7. Sa.Pu: kāyindri asaṃvaro kāyakammanti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: cakkhundriya asaṃvaro cakkhukammanti.
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

8. Sa.Pu: kāyindiraya asaṃvaro kāyakammanti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: sotindriya asaṃvaro -pe- ghānindriya asaṃvaro -pejivhindriya asaṃvaro
jivhākammanti.
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa.Anu: manindriya asaṃvaro manokammanti.
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

9. Sa.Pu: manindriya asaṃvaro manokammanti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: cakkhundriya asaṃvaro cakkhukammanti.
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

[BJT Page 054] [\x 54/]

10. Sa.Pu: manindiraya asaṃvaro manokammanti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: sotindriya asaṃvaro -pe- ghānindriya asaṃvaro -pejivhindriya asaṃvaro -pe-
kāyindiraya asaṃvaro kāyakammanti.
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

Pa.Pu: na vattabbaṃ saṃvaro'pi asaṃvaro'pi kammanti.
Sa.Paṭiññā: āmantā.
Pa.Anu: nanu vuttaṃ bhagavatā "idha bhikkhave bhikkhu cakkhunā rūpaṃ disvā
nimittaggāhī hoti -pe na nimittaggāhī hoti. Sotena saddaṃ sutvā -pe- manasā dhammaṃ
viññāya nimittaggāhī hoti -pe na nimittaggāhī hotī'ti[a] atthe'va suttanto'ti.
Sa.Paṭiññā: āmantā.
Pa.Ā: tena hi "saṃvaro'pi asaṃvaro'pi kammanti.

Saṃvaro kammantikathā niṭṭhitā.

[A.]Majjhimanikāya, mūlapaṇṇāsaka - mahāgopālakasutta.

[BJT Page 056] [\x 56/]

12. 2.
Kammakathā.

1. Sa.Pu: sabbaṃ kammaṃ savipākanti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
[PTS Page 465] [\q 465/] sa.Anu: sabbā cetanā savipākā'ti.
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

2. Sa.Pu: sabbā cetanā savipākā'ti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: vipākābyākatā cetanā savipākā'ti.
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

3. Sa.Pu: sabbā cetanā savipākā'ti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: kiriyābyākatā cetanā savipākā'ti.
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

4. Sa.Pu: sabbā cetanā savipākā'ti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: kāmāvacara vipākābyākatā cetanā savipākā'ti.
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

5. Sa.Pu: sabbā cetanā savipākā'ti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: rūpāvacarā arūpāvacarā apariyāpannā vipākābyākatā cetanā savipākā'ti.
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

Sa.Pu: sabbā cetanā savipākā'ti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: kāmāvacarā kiriyābyākatā cetanā savipākā'ti.
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

[BJT Page 058] [\x 58/]
Sa.Pu: sabbā cetanā savipākā'ti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: rūpāvacarā arūpāvacarā kiriyābyākatā cetanā savipākātī'ti.
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa.Anu: vipākābyākatā cetanā avipākā'ti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Anu. ha: hañci vipākābyākatā cetanā avipākā.
Anu.Pā: no ca vata re vattabbe "sabbā cetanā savipākā"ti.
Sa.Anu: kiriyābyākatā cetanā avipākā'ti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Anu. ha: hañci kiriyābyākatā cetanā avipākā'ti.
Anu pā: no ca vata re vattabbe "sabbā cetanā savipākā"ti.
Sa.Anu. Kāmāvacarā rūpāvacarā arūpāvacarā apariyāpantā vipākābyākatā cetanā avipākāti.
[PTS Page 466] [\q 466/] pa.Paṭiññā: āmantā.
Anu. ha: hañci apariyāpannā vipākābyākatā cetanā avipākā.
Anu pā: no ca vata re vattabbe "sabbā cetanā savipākā"ti.
Sa.Anu. Kāmāvacarā rūpāvacarā arūpāvacarā kiriyābyākatā cetanā avipākāti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Anu. ha: hañci arūpāvacarā kiriyābyākatā cetanā avipākā,
Anu.Pā: no ca vata re vattabbe "sabbā cetanā savipākā"ti.
Sa.Anu: kiriyābyākatā cetanā avipākā'ti.

[BJT Page 060] [\x 60/]

8.Pa.Pu: na vattabbaṃ sabbaṃ kammaṃ savipākanti.
Sa.Paṭiññā: āmantā.
Pa.Anu: nanu vuttaṃ bhagavatā: "nāhaṃ bhikkhave sañcetanikānaṃ kammānaṃ katānaṃ
upacitānaṃ appaṭisaṃviditvā byantībhāvaṃ vadāmi. Tañca kho diṭṭhe vā dhamme uppajje
vā apare vā pariyāye"ti[a] atthe'va suttanto'ti.
Sa.Paṭiññā: āmantā.
Pa.Ā: tena hi "sabbaṃ kammaṃ savipāka"nti.

Kammakathā niṭṭhitā.
--------------------------------
[A.]Dasakaṅguttara - paṭhamasañcetanikasutta.

[BJT Page 062] [\x 62/]

12. 3.

Saddo vipākoti kathā.

1. Sa.Pu: saddo vipāko'ti.
Pa. iññā: āmantā.
Sa.Anu: sukhavedanīyo dukkhavedanīyo adukkhamasukhavedanīyo, sukhāya vedanāya
sampayutto dukkhāya vedanāya sampayutto adukkhamasukhāya vedanāya sampayutto,
phassena sampayutto vedanāya sampayutto saññāya sampayutto cetanāya sampayutto
cittena sampayutto sārammaṇo atthi tassa āvaṭṭanā ābhogo samannāhāro manasikāro cetanā
patthanā paṇidhī'ti.
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe1 -pe-
Sa.Anu: nanu na sukhavedanīyo na dukkhavedanīyo -peanārammaṇo natthi tassa āvaṭṭanā
-pe- paṇidhī'ti,
Pa.Paṭiññā: āmantā.
[PTS Page 467] [\q 467/] anu. ha: hañci na sukhavedanīyo -peanārammaṇo. Natthi
tassa āvaṭṭanā -pe- paṇidhi,
Anu.Pā: no ca vata re vattabbe 'saddo vipāko'ti.

2.Sa.Pu: phasso vipāko, phasso sukhavedanīyo-pesārammaṇo. Atthi tassa āvaṭṭanā -pe
paṇidhī'ti.
Pa.Paṭiññā: āmantā. Sa.Anu: saddo vipāko, saddo sukhavedanīyo -pe- sārammaṇo. Atthi
tassa āvaṭṭanā -pepiṇidhī'ti.
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
---------------------------------
1.Āmantā - [PTS]

[BJT Page 064] [\x 64/]

3.Sa.Pu: saddo vipāko, saddo na srakhavedanīyo -peanārammaṇo. Atthi tassa āvaṭṭanā -pe-
piṇidhī'ti.
Pa.Paṭiññā: āmantā. Sa.Anu: phasso vipāko, phasso na sukhavedanīyo na dukkhavedanīyo
-pe- anārammaṇo. Atthi tassa āvaṭṭanā -pe- paṇidhī'ti.
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

4.Pa.Pu: na vattabbaṃ 'saddo vipāko'ti.
Sa.Paṭiññā: āmantā.
Pa.Anu: nanu vuttaṃ bhagavatā: "so tassa kammassa katattā upacittā ussannattā upulattā
brahmassaro hoti karavīkabhāṇī"ti.[A]
Sa.Paṭiññā: āmantā.
Pa.Ā: tena hi 'saddo vipāko'ti.

Saddo vipākotikathā niṭṭhitā.

[A.] Dīghanikāya - lakkhaṇasutta.

[BJT Page 066] [\x 66/]
12. 4.
Saḷāyatanakathā.

1. Sa.Pu: catkhāyatanaṃ vipāko'ti.
Pa. iññā: āmantā.
Sa.Anu: sukhavedanīyo dukkhavedanīyo -pe- sārammaṇo atthi tassa āvaṭṭanā -pe-
paṇidhī'ti.
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe1 -pe-
Sa.Anu: nanu na sukhavedanīyo -pe- anārammaṇo natthi tassa āvaṭṭanā -pe- paṇidhī'ti,
Pa.Paṭiññā: āmantā.
[PTS Page 468] [\q 468/] anu. ha: hañci na sukhavedanīyo -peanārammaṇo. Natthi
tassa āvaṭṭanā -pe- paṇidhi,
Anu.Pā: no ca vata re vattabbe 'cakkhāyatanaṃ vipāko'ti.

2.Sa.Pu: phasso vipāko, phasso sukhavedanīyo-pesārammaṇo. Atthi tassa āvaṭṭanā -pe
paṇidhī'ti.
Pa.Paṭiññā: āmantā. Sa.Anu: cakkhāyatanaṃ vipāko, cakkhāyatanaṃ sukhavedanīyaṃ -pe-
sārammaṇaṃ. Atthi tassa āvaṭṭanā -pe- piṇidhī'ti.
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

3.Sa.Pu: cakkhāyatanaṃ vipāko, cakkhāyatanaṃ na srakhavedanīyaṃ -pe- anārammaṇaṃ.
Atthi tassa āvaṭṭanā -pe- piṇidhī'ti.
Pa.Paṭiññā: āmantā. Sa.Anu: phasso vipāko, phasso na sukhavedanīyo -pe- anārammaṇo.
Atthi tassa āvaṭṭanā -pe paṇidhī'ti.
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
[BJT Page 068] [\x 68/]

4. Sa.Pu: sotāyatanaṃ -pe- ghānāyatanaṃ -pe- jivhāyatanaṃ -pe- kāyāyatanaṃ vipāko'ti.
Pa. iññā: āmantā.
Sa.Anu: sukhavedanīyaṃ dukkhavedanīyaṃ -pe- sārammaṇaṃ atthi tassa āvaṭṭanā -pe-
paṇidhī'ti.
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe1 -pe-
Sa.Anu: nanu sukhavedanīyaṃ-pe- anārammaṇaṃ natthi tassa āvaṭṭanā -pe- paṇidhī'ti,
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Anu. ha: hañci sukhavedanīyaṃ -pe- anārammaṇaṃ. Natthi tassa āvaṭṭanā -pe- paṇidhi,
Anu.Pā: no ca vata re vattabbe 'kāyāyatanaṃ vipāko'ti.

5.Sa.Pu: phasso vipāko, phasso sukhavedanīyo-pesārammaṇo. Atthi tassa āvaṭṭanā -pe
paṇidhī'ti.
Pa.Paṭiññā: āmantā. Sa.Anu: kāyāyatanaṃ vipāko, kāyāyatanaṃ sukhavedanīyaṃ -pe-
sārammaṇaṃ. Atthi tassa āvaṭṭanā -pe- piṇidhī'ti.
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

6.Sa.Pu: kāyāyatanaṃ vipāko, kāyāyatanaṃ na srakhavedanīyaṃ -pe- anārammaṇaṃ. Atthi
tassa āvaṭṭanā -pe- piṇidhī'ti.
[PTS Page 469] [\q 469/] pa.Paṭiññā: āmantā. Sa.Anu: phasso vipāko, phasso na
sukhavedanīyo -pe- anārammaṇo. Atthi tassa āvaṭṭanā -pe paṇidhī'ti.
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

4.Pa.Pu: na vattabbaṃ 'saḷāyatanaṃ vipāko'ti.
Sa.Paṭiññā: āmantā.
Pa.Anu: nanu saḷāyatanaṃ kammassa katattā uppannanti.
Sa.Paṭiññā: āmantā.
Anu. ha: hañci saḷāyatanaṃ kammassa katattā uppannā,
Anu.Pā: tena vata re vattabbe "saḷāyatanaṃ vipāko"ti.

Saḷāyatana kathā niṭṭhitā

[BJT Page 070] [\x 70/]
12. 5.
Sattakkhattuparamakathā

1.Sa.Pu. Sattakkhattuparamo puggalo sattakkhattuparamatā niyato'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: mātā jīvitā voropito, pitā jīvitā voropito, arahā jīvitā voropito, duṭṭhena cittena
tathāgatassa lohitaṃ uppāditaṃ, saṅgho bhinno' ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe - pe -
2. Sa. Pu: sattakkhattuparamo puggalo sattakkhattuparamatāniyato' ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: abhabbo antarā dhammaṃ abhisametunti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ pattabbe - pe -
3. Sa. Pu: abhabbo antarā dhammaṃ abhisametunti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: mātā jīvitā voropito, pitā jīvitā voropito, arahā jīvitā voropito, duṭṭhena cittena
tathāgatassa lohitaṃ uppāditaṃ, saṅgho bhinno 'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe - pe -
4. Sa. Pu: sattakkhattuparamo puggalo sattakkhattuparamatāniyato' ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: atthī so niyāmo yena niyāmena 1 sattakkhattuparamo puggalo
sattakkhattuparamatāniyato' ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe :- pe [PTS Page 470 [\q 470/] -]

1. Atthi so niyāmo yena nayamena - sīmu.
Atthi so niyamo yena niyamena - machasaṃ.

[BJT Page 072] [\x 72/]

Sa. Anu: atthi te satipaṭṭhānā - pe - sammappadhānā - pe - iddhipādā - pe - indriyā - pe -
balā - pe - te bojjhaṅgā yehi bojjhaṅgehi sattakkhattuparamo puggalo
sattakkhattuparamatāniyato' ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe - pe -

5. Sa. Pu: natthi so niyāmo yena niyāmena sattakkhattuparamo puggalo
sattakkhattuparamatāniyato 'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Anu. ha: hañci natthi so niyāmo yena niyāmena sattakkhattuparamo puggalo
sattakkhattuparamatā niyato,
Anu. Pā: no ca vata re vattabbe " sattakkhattuparamo puggalo sattakkhattuparamatāniyato
'ti.
6. Sa. Pu: natthi te satipaṭṭhānā - pe - te bojjhaṅgā yehi bojjhaṅgehi sattakakhattuparamo
puggalo sattakkhattuparamatāniyato' ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Anu. ha: hañci natthi te bojjhaṅgā yehi bojjhaṅgehi sattakkhattuparamo puggalo
sattakkhattuparamatāniyato.
Anu. Pā: no ca vata re vattabeba " sattakkhattuparamo puggalo sattakkhattuparamatāniyato
" ti.
7. Sa. Pu: sattakkhattuparamā puggalo sattakkhattuparamatāniyato ' ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: sakadāgāminiyāmenā 'ti. 1
Pa. Paṭi: sa hevaṃ vattabbe - pe -
Sa. Anu: anāgāmināyāmenā ' ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe - pe -

1. Niyamenāti - sīmu, machasaṃ.

[BJT Page 074] [\x 74/]

Sa. Anu: arahattaniyāmenā ' ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe - pe -
Sa. Anu: katamena nāyamainā ' ti.
Pa. Paṭiññā: sotāpattiniyāmenā ' ti.

8. Sa. Pu: sattakkhattuparamo puggalo sattakkhattuparamatāniyato ' ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: ye keci sotāpattiniyāmaṃ okkamanti sabbe te sattakkhattuparamatāniyato ' ti.
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe - pe -

9. Pa. Pu: na vattabbaṃ " sattakkhattuparamo puggalo sattakkhattuparamatāniyato [PTS
Page 471 [\q 471/] '] ti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Anu: nanu so sattakkhattuparamo ' ti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Anu. ha: hañci so sattakkhattuparamo,
Anu. Pā: tena vata re vattabbe " sattakkhattuparamo puggalo sattakkhattuparamatāniyato "
ti.

Sattakkhattuparamakathā niṭṭhitā.

[BJT Page 076] [\x 76/]

12. 6.
(Kolaṃkolakathā)

1. Pa.Pu: na vattabbaṃ : kolaṃkolo puggalo kolaṃkolatāniyato ' ti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Anu: nanu so kolaṃkolo ' ti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Anu. ha: hañci so kolaṃkolo,
Anu. Pā: tena vata re vattabbe " kolaṃkolo puggalo kolaṃkolatāniyato ' ti.

Kolaṃkolakathā niṭṭhitā.

[BJT Page 078] [\x 78/]

12. 7.
(Ekabījīkathā)

1. Pa. Pu: na vattabbaṃ " ekabījī puggalo ekabījitāniyato ' ti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Anu: nanu so ekabījī ' ti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Anu. ha: hañci so ekabījī,
Anu. Pā: tena vata re vattabbe " ekabījī puggalo ekabījitāniyato ' ti.

Ekabījikathā niṭṭhitā.

[BJT Page 080] [\x 80/]

12. 8.
(Jīvitāvoropanakathā)
Sa. Pu. Diṭṭhisampanno puggalo sañcicca pāṇaṃ jīvitā voropeyyā ' ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: diṭṭhisampanno puggalo sañcicca mātaraṃ jīvitā voropeyya - pe - pitaraṃ jīvitā
voropeyya - pe - arahantaṃ jīvitā voropeyya - pe - duṭṭhena cittena tathāgatassa lohitaṃ
uppādeyya - pe - saṅgha bhindeyyā [PTS Page 472 [\q 472/] '] ti .
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe - pe -
2. Sa. Pu: diṭṭhisampanno puggalo sañcicca pāṇaṃ jīvitā voropeyyā 'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: diṭṭhisampanenā puggalo satthari agāravo ' ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe - pe -
Sa. Anu: dhamme - pe - saṅghe - pe - sikkhāya agāravo ' ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe - pe -
Sa. Anu: nanu diṭṭhisampanno puggalo satthari sagāravo' ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Anu. ha: hañci diṭṭhisampanno puggalo satthari sagāravo,
Anu. Pā: no vata re vattabbe: diṭṭhisampanno puggalo sañcicca pāṇaṃ jīvitā voropeyyā ' ti.
Sa. Anu: nanu diṭṭhisampanno puggalo dhamme - pe - saṅghe - pe - sikkhāya sagāravo ' ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.

[BJT Page 082. [\x 82/] ]

Anu. ha: hañci diṭṭhisampanno puggalo sikkhāya sagāravo, anu. Pā: no ca vata re vattabbe
" diṭṭhisampanno puggalo sañcicca pāṇaṃ jīvitā voropeyyā " ti.

3. Sa. Pu: diṭṭhisampanno puggalo satthari agāravo ' ti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: diṭṭhisampanno puggalo buddhathūpe ohadeyya 1 omutteyya niṭṭhubheyya,
buddhathūpe apabyāmato2 kareyyā ' ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe - pe -
4. Sa. Pu: diṭṭhisampanno puggalo sañcicca pāṇaṃ jīvitā voropeyyā' ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nanu vuttaṃ bhagavatā " seyyathāpi bhikkhave mahāsamuddo ṭhitadhammo velaṃ
nātivattati, evameva kho yaṃ mayā sāvakānaṃ sikkhāpadaṃ paññattaṃ, tā mama sāvakā
jīvitahetū' pi nātikkamantī " ti [a] attheva suttanto [PTS Page 473] [\q 473/] ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Ā: tena hi na vattabbaṃ : diṭṭhisampanno puggalo sañcicca pāṇaṃ jīvitā voropeyyā 'ti.

Jīvitā voropana kathā niṭṭhitā.

1. Obhanteyyā - sīmu odayyo - aṭṭhakathā.
2. Asabbhyākato - sīmu.
[A] aṭṭhakaṅguttara - mahāvagga

[PTS Page 084] [\q 84/]
12.9
Duggatikathā.

1. Sa.Pu: diṭṭhisampannassa puggalassa pahīnā duggatī'ti.
Pa.Paṭiññā: āmantā
Sa.Anu: diṭṭhisampanno puggalo āpāyike rūpe rajjeyya'ti.
Pa.Paṭiññā: āmantā
Anu. ha: hañci diṭṭhisampano puggalo āpāyiko rūpe rajjeyya,
Anu.Pā: no ca vata re vattabbe "diṭṭhisampannassa puggalassa pahīnā duggatī"ti.
Anu.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

2. Sa.Pu: diṭṭhisampannassa puggalassa pahīnā duggatī'ti.
Pa.Paṭiññā: āmantā
Sa.Anu: diṭṭhasappanno puggalo āpāyike sadde -pe- gandhe -pe- rase -pe- poṭṭhabbe
rajjeyya -pe- amanussitthiyā tiracchānagatitthiyā nāgakaññāya methunaṃ dhammaṃ
paṭiseveyya, ajeḷakaṃ1 paṭigaṇśeyya2, kukkuṭasukaraṃ3 paṭigaṇheyya,
hatthigavāssavaḷavaṃ4 paṭigaṇheyya, tittiravaṭṭakaṃ morakapiñjalaṃ paṭigaṇheyyā'ti.
Pa.Paṭiññā:āmantā
Anu. ha: hañci diṭṭhisampanno puggalo -pe- tittiravaṭṭakaṃ morakapiñjalaṃ paṭigaṇheyya
Anu.Pā: no ca vata re vattabbe "diṭṭhisampannassa puggalassa pahīnā duggatī"ti.
3. Sa.Pu: diṭṭhisampannassa puggalassa pahīnā duggatī'ti. Diṭṭhisampanno puggalo
āpāyike rūpe rajjeyyā'ti.
Pa.Paṭiññā: āmantā
Sa.Anu: arahato paṭiññā duggati, arahā āpāyike rūpe rajjeyyā'ti.
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe------------------------------
1.Ajelakaṃ - sīmu
2.Paṭiggaṇhayya - sīmu, machasaṃ, syā, [PTS.]
3.Kukkuḷa sukaraṃ - [PTS]
4.Hatthigavāssavalavaṃ - sīmu.
[BJT Page 086] [\x 86/]
4.Sa.Pu: diṭṭhisampannassa puggalassa pahīnā duggatī'ti. Diṭṭhisampanno puggalo āpāyike
sadde -pe- gandhe -perase -pe- phoṭṭhabbe -pe- tittiravaṭṭakaṃ morakapiñjalaṃ1
paṭigaṇheyyā'ti.
[PTS Page 474] [\q 474/] pa.Paṭiññā: āmantā
Sa.Anu: arahato pahinā duggati. Arahā -pe- tittiravaṭṭakaṃ morakapiñjalaṃ paṭigaṇheyyā'ti.
Pu.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe
5. Sa.Pu: arahato pahīnā duggati. Na ca arahā āpāyike rūpe rajjeyyā'ti.
Pa.Paṭiññā: āmantā
Sa.Anu: diṭṭhisampannassa puggalassa pahīnā duggatī"ti.Na ca diṭṭhisampanno puggalo
āpāyike rūpe rajjeyyā' ti.
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

6. Sa.Pu: arahato pahīnā duggati. Na ca arahā āpāyike sadde -pe- gandhe -pe- rase -pe
phoṭṭhabbe rajjeyya, amanussitthiyā tiracchānagatitthiyā nāgakaññāya methunaṃ dhammaṃ
paṭiseveyya, ajeḷakaṃ paṭigaṇheyya, kukkuṭasukaraṃ paṭigaṇheyya, hatthigavāssavaḷavaṃ
paṭigaṇheyya tittiravaṭṭakaṃ morakapiñjalaṃ paṭigaṇheyyā'ti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: diṭṭhasampannassa puggalassa pahīnā duggati, na ca diṭṭhasampanno puggalo-pe-
tittiravaṭṭakaṃ morakapiñjalaṃ paṭigaṇheyyā'ti.
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe
7. Sa.Pu: na vattabbaṃ "diṭṭhisampannassa puggalassa pahīnā duggatī'ti".
Pa.Paṭiññā: āmantā
Pa.Anu: diṭṭhisamanno puggalo nirayaṃ uppajjeyya -petiracthānayoniṃ uppajjeyya -pe-
pettivisayaṃ2 uppajjeyyā'ti. Sa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Pa.Ā: tenehi diṭṭhasampannassa puggalassa pahīnā duggatī'ti.
Duggatikathā [PTS Page 475] [\q 475/] niṭṭhitā
-----------------------------------
1.Tittiravaṭakamorakapiñjaḷaṃ - [PTS]
" " Kapiñjaraṃ - machasaṃ
" " Kapiñjalaṃ - syā
2.Pittivisayaṃ - sīmu, syā, [PTS.]

[BJT Page 088] [\x 88/]

12. 10
Sattamabhavikakathā
1.Pa.Pu: na vattabbaṃ sattamabhavikassa puggalassa pahīnā duggatī'ti.
Pa.Paṭiññā: āmantā
Pa.Anu: sattamabhaviko puggalo nirayaṃ uppajjeyya, tiracchānayoniṃ uppajjeyya,
pettivisayaṃ uppajjeyyā ti
Sa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Pa.Ā: tena hi sattamabhikassa puggalassa pahīnā duggatī'ti.

Dvādasamo vaggo niṭṭhito
Sattamabhavikakathā niṭṭhitā

Tassuddānaṃ
Saṃvaro kammaṃ tatheva asaṃvaro sabbaṃ kammaṃ savipākaṃ
Saddo vipāko saḷāyatanaṃ vipāko sattakkhattuparamo puggalo
Sattakkhattuparamatā niyato kolaṃkolo puggalo
Kolaṃkolatā niyato ekabījī puggalo ekabījitā niyato
Diṭṭhisampanno puggalo sañciccapāṇaṃ jīvitā voropeyya
Diṭṭhasampannassa puggalassa pahīnā duggati tatheva sattamabhavikassā'ti.
[PTS Page 476] [\q 476/]
[PTS Page 476] [\q 476/]
[PTS Page 090] [\q 90/]
Terasamo vaggo
13. 1.
Kappaṭṭhakathā.

1.Sa.Pu: kappaṭṭho kappaṃ tiṭṭheyyā'ti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: kappo ca saṇṭhāti, buddho ca loke uppajjatī'ti.
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

2.Sa.Pu: kappaṭṭho kappaṃ tiṭṭheyyā'ti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: kappo ca saṇṭhāti, saṅgho ca bhijjatī'ti
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

3.Sa.Pu: kappaṭṭho kappaṃ tiṭṭheyyā'ti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: kappo ca saṇṭhāti, kappaṭṭho ca kappaṭṭhiyaṃ kammaṃ karotī'ti.
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-


4. Sa.Pu: kappaṭṭho kappaṃ tiṭṭheyyā'ti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: kappo ca saṇṭhāti, kappaṭṭho ca puggalo kālaṃ karotī'ti.
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

5. Sa.Pu: kappaṭṭho kappaṃ tiṭṭheyyā'ti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: atītaṃ kappaṃ tiṭṭheyya, anāgataṃ kappaṃ tiṭṭheyyā'ti.
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

[BJT Page 082] [\x 82/]

6. Sa.Pu: kappaṭṭho kappaṃ tiṭṭheyyā'ti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: dve kappetiṭṭheyya, tayo kappe tiṭṭheyya. Cattāro kappe tiṭṭheyyā'ti.
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

7. Sa.Pu: kappaṭṭho kappaṃ tiṭṭheyyā'ti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: kappaṭṭho kappe ḍayhante kattha gacchatī'ti.
Pa.Paṭiññā: aññaṃ loka dhātuṃ gacchatī'ti.
Sa.Anu: mato gacchati, vehāsaṃ gacchatī'ti.
Pa.Paṭiññā: mato gacchatī'ti.
Sa.Anu: kappaṭṭhiyaṃ kammaṃ aparāpariya vepakkanti1.
[PTS Page 477] [\q 477/] pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-


8. Sa.Pu: vehāsaṃ gacchatīti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: kappaṭṭho iddhimā'ti.
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

9. Sa.Pu: kappaṭṭho iddhimā'ti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: kappaṭṭhena chandiddhipādo bhāvito viriyiddhipādo bhāvito cittiddhipādo bhāvito
vīmaṃsiddhipādo bhāvito'ti.
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
10.Sa.Pu: na vattabbaṃ ' kappaṭṭho kappaṃ tiṭṭheyyā'ti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Pa.Anu: nanu vuttaṃ bhagavatā.
"Āpāyiko nerayiko
Kappaṭṭho saṅghabhedako
Vaggarato adhammaṭṭho
Yogakkhemato2 dhaṃsatita
Saṅghaṃ samaggaṃ bhetvāna3
Kappaṃ nirayamhi paccatī"ti.[A]
Attheva suttanto'ti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Pa.Ā: tena hi " kappaṭṭho kappaṃ tiṭṭheyyā"ti.

Kappaṭṭhakathā niṭṭhitā
---------------------------
1.Aparāpariyaṃ ve pakkhanti - [PTS]
2.Yogakkhemato padhaṃsati - machasaṃ, syā,
3.Bhinditvāna - sīmu. Bhinditvā - machasaṃ
[A.]Dasakaṅguttara upāli vagga

[BJT Page 094] [\x 94/]

13.2
Kusalapaṭilābhakathā

1. Sa.Pu: kappaṭṭho kusalaṃ cittaṃ na paṭilābheyyā'ti
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: kappaṭṭho dānaṃ dadeyyā'ti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Anu. ha: hañci kappaṭṭho dānaṃ dadeyya,
Anu pā: no ca vata re vattabbe "kappaṭṭho kusalaṃ cittaṃ na paṭilabheyyā"ti.

2. Sa.Pu: kappaṭṭho kusalaṃ cittaṃ na paṭilabheyyā'ti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: kappaṭṭho cīvaraṃ dadeyya -pe- piṇḍapātaṃ dadeyya -pe- senāsanaṃ dadeyya
-pegilānapaccayabhesajjaparikkhāraṃ [PTS Page 478] [\q 478/] dadeyya -pe- khādanīyaṃ
dadeyya -pe- bhojanīyaṃ dadeyya -pe- pānīyaṃ dadeyya -pe- cetiyaṃ vandeyya -pecetiye
mālaṃ āropeyya -pe- gandhaṃ āropeyya -pe vilepanaṃ āropeyya -pe- cetiyaṃ padakkhiṇaṃ1
kareyyā'ti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Anu. ha: hañci kappaṭṭho cetiyaṃ padakkhiṇaṃ1 kareyya,
Anu pā: no ca vata re vattabbe "kappaṭṭho kusalaṃ vattaṃ na paṭilabheyyā'ti.

3. Sa.Pu: kappaṭṭho kusalaṃ cittaṃ paṭilabheyyā'ti.
Pa.Paṭiññā:āmantā.
Sa.Anu: tato vuṭṭhānaṃ kusalaṃ cittaṃ paṭilabheyyā'ti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Anu. ha: rūpāvacaraṃ -pe- arūpāvacaraṃ -pe- lokuttaraṃ kusalaṃ cittaṃ paṭilabheyyā'ti.
Anu pā: na hevaṃ vattabbe -pe-

Kusalapaṭilābhakathā niṭṭhitā
-------------------------------
1.Abhidakkhiṇaṃ - sīmu, machasaṃ, syā.

[BJT Page 096] [\x 96/]

13. 3.
Anantarāpayuttakathā

1. Pa.Pu: anantarāpayutto puggalo sammattaniyāmaṃ okkameyyā'ti.
Sa.Paṭiññā: āmantā.
Pa.Anu: macchattaniyāmañca sammattaniyāmañca ubho okkameyyā'ti.
Sa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

2. Pa.Pu: anantarāpayutto puggalo sammattaniyāmaṃ okkameyyā'ti.
Sa.Paṭiññā: āmantā.
Pa.Anu: nanu taṃ kammaṃ payuttaṃ kukkuccaṃ uppāditaṃ vippaṭisāriyaṃ janitanti.
Sa.Paṭiññā: āmantā.
Anu. ha: hañci taṃ kammaṃ payuttaṃ kukkuccaṃ uppāditaṃ vippaṭisāriyaṃ janitaṃ,
Anu.Pā: no ca vata re vattabbe "anantarāpayutto puggalo sammattaniyāmaṃ okkameyyā"ti.
[PTS Page 479] [\q 479/]
3.Sa.Pu: anantarā payutto puggalo abhabbo sammattaniyāmaṃ okkamitunti.
Sa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: mātā jīvitā voropitā, pitā jīvitā voropito, arahājīvitā voropito,duṭṭhena cittena
tathāgatassa lohitaṃ uppāditaṃ saṅgho bhinno'ti.
Sa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

[BJT Page 098] [\x 98/]

4.Sa.Pu: anantarāpayutto puggalo taṃ kammaṃ paṭisaṃharitvā kukkuccaṃ paṭivinodetvā
vippaṭisāriyaṃ paṭivinetvā1 abhabbo sammattaniyāmaṃ okkamitunti.
Sa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: mātā jīvitā voropitā pitā jīvitā voropito -pe- saṅgho bhinno'ti.
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

5. Sa.Pu: anantarāpayutto puggalo taṃ kammaṃ paṭisaṃharitvā kukkuccaṃ paṭivinodetvā
vippaṭisāriyaṃ paṭivanetvā1 abhabbo sammattaniyāmaṃ okkamitunti.
Sa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: nanu taṃ kammaṃ paṭisaṃhataṃ2 kukkuccaṃ paṭivinoditaṃ vippaṭisāriyaṃ
paṭivinītanti.
Sa.Paṭiññā: āmantā.
Anu. ha: hañci taṃ kammaṃ paṭisaṃhataṃ2 kukkuccaṃ paṭivinoditaṃ vippaṭisāriyaṃ
paṭivinītaṃ,
Anu.Pā: no ca vata re vattabbe "antarāpayutto puggalo taṃ kammaṃ paṭisaṃharitvā
kukkuccaṃ paṭivinodetvā vippaṭisāriyaṃ paṭivinetvā abhabbo sammattaniyāmaṃ
okkamitu'nti.

Pa.Pu: anantarāpayutto puggalo samattaniyāmaṃ okkameyyā'ti.
Sa.Paṭiññā: āmantā.
Pa.Anu: nanu taṃ kammaṃ payutto āsī'ti.
Sa.Paṭiññā: āmantā.
Anu. ha: hañci taṃ kammaṃ payutto āsī2.
Anu.Pā: no ca vata re vattabbe "antarāpayutto puggalo sammattaniyāmaṃ okkameyyā'ti.

Anattarāpayuttakathā [PTS Page 480] [\q 480/] niṭṭhitā.
---------------------------------
1.Paṭivinodetvā - sīmu, [PTS.]
2.Paṭisaṃhataṃ - machasaṃ, syā.

[BJT Page 100] [\x 100/]

13. 4.
Niyatassa niyāmakathā.

1.Sa.Pu: niyato niyāmaṃ okkamatī'ti
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: micchattaniyato sammattaniyāmaṃ okkamati, sammattaniyato micchattaniyāmaṃ
okkamatī'ti.
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

2. Sa.Pu. Niyato niyāmaṃ okkamatī'ti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: pubbe maggaṃ bhāvetvā pacchā niyāmaṃ okkamatī'ti.
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa.Anu: pubbe sotāpatti maggaṃ bhāvetvā pacchā sotāpattiniyāmaṃ okkamatī'ti.
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa.Anu: pubbe satipaṭṭhānaṃ -pe- sammappadhānaṃ -peiddhipādaṃ -pe- indriyaṃ -pe- balaṃ
-pebojjhaṅgaṃ bhāvetvā pacchāniyāmaṃ okkamatī'ti.
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

3.Pa.Pu: na vattabbaṃ niyato niyāmaṃ okkamatī'ti.
Sa.Paṭiññā: āmantā.
Pa.Anu. Bhabbo bodhisatto tāya jātiyā dhammaṃ nābhisametunti.
Sa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Pa.Ā: tena hi " niyato niyāmaṃ okkamatī"ti.
Niyatassa niyāmakathā niṭṭhitā

[BJT Page 102] [\x 102/]

13.5.
Nivutakathā.

1.Sa.Pu. Nivuto nīvāraṇaṃ jahatī'ti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: ratto rāgaṃ jahati. Duṭṭho dosaṃ jahati. Mūḷho mohaṃ jahati. Kiḷiṭṭho kilese
jahatī'ti.
[PTS Page 481] [\q 481/] pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa.Anu: rāgena rāgaṃ jahati, dosena dosaṃ jahati, mohena mohaṃ jahati, kilesena kilese
jahatī'ti.
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

2.Sa.Pu: rāgo cittasampayutto, maggo cittasampayutto'ti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: dvinnaṃ phassānaṃ -pe- dvinnaṃ cittānaṃ samodhānaṃ hotī'ti.
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

3.Sa.Pu: rāgo akusalo, maggo akusalo'ti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: kusalākusalā sāvajjānavajjā hīnappaṇītā kaṇhasukkasappaṭibhāgā dhammā
sammukhībhāvaṃ āgacchantī'ti.
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

4.Sa.Pu: kusalākusalā sāvajjānavajjā hīnappaṇītā kaṇhasukkasappaṭibhāgā dhammā
sammukhībhāvaṃ āgacchantī'ti. Pa.Paṭiññā: āmantā.

[BJT Page 104] [\x 104/]

Sa.Anu: nanu vuttaṃ bhagavatā "cattārimāni bhikkhave suvidūravidurāni katamāni cattāri:
nabhañca bhikkhave paṭhavī ca idaṃ paṭhamaṃ suvidūraviduraṃ -pe- tasmā sataṃ dhammo
asabbhī ārakā'ti[a] attheva suttanto'ti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Ā: tena hi na vattabbaṃ "kusalākusalā -pe- sammukhībhāvaṃ āgacchantī'ti.

5. Sa.Pu: nivuto nīvaraṇaṃ jahatī'ti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: nanu vuttaṃ bhagavatā "so evaṃ samāhite citte parisuddhe pariyodāte anaṅgane
vigatūpakkilese mudubhūte kammaniye ṭhite aneñjappatte āsavānaṃ khayañāṇāya cittaṃ
abhininnāmetī'ti[b] atthe'va suttanto'ti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Ā: tena hi na vattabbaṃ "nivuto nīvaraṇaṃ jahatī"ti.

6. Pa.Pu: na vattabbaṃ nivuto nīvaraṇaṃ jahatī'ti.
Sa.Paṭiññā: āmantā.
Pa.Anu: nanu vuttaṃ bhagavatā "tassa evaṃ jānato evaṃ [PTS Page 482] [\q 482/]
passato kāmāsavā'pi cittaṃ vimuccati -peavijjāsavā'pi cittaṃ vimuccatī"ti[c.] Attheva
suttanto'ti.
Sa.Paṭiññā: āmantā.
Pa.Ā: tena hi nivuto nīvaraṇaṃ jahatī'ti.

Nivutakathā niṭṭhitā.
---------------------------------
[A.]Catakkaṅguttara - rohitassa vagga
[B.C.] Dīghanikāya - sāmaññaphala sutta.

[BJT Page 106] [\x 106/]
13. 6.
Sammukhībhūkathā

1.Sa.Pu: sammukhībhūto saññojanaṃ jahatī'ti.
Pa. iññā: āmantā.
Sa.Anu: ratto rāgaṃ jahati, duṭṭho dosaṃ jahati, mūḷho mohaṃ jahati, kiliṭṭho kilese jahatī'ti.
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa.Anu: rāgena rāgaṃ jahati, dosena dosaṃ jahati, mohena mohaṃ jahati, kilesehi kilese
jahatī'ti.
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

2.Sa.Pu: rāgo cittasampayutto, maggo cittasampayutto'ti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: dvinnaṃ phassānaṃ -pe- dvinnaṃ cttānaṃ samodhānaṃ hotī'ti.
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

3. Sa.Pu: rāgo akusalo, maggo kusalo'ti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.
Sa.Anu: kusalākusalā sāvajjānavajjā hīnappaṇītā kaṇhasukkasappaṭibhāgā dhammā
sammukhībhāvaṃ āgacchantī'ti.
Pa.Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

4. Sa.Pu: kusalākusalā -pe- sammukhibhāvaṃ āgacchantī'ti.
Pa.Paṭiññā: āmantā.

[BJT Page 108] [\x 108/]

Sa. Anu: nanu vuttaṃ bhagavatā "cattārimāni bhikkhave suvidūravidūrāni. Katamāni cattāri:
nabhañca bhikkhave paṭhavī ca, idaṃ paṭhamaṃ suridū
Raviduraṃ -pe- tasmā sataṃ dhammo asabbhī ārakā"ti. [A]
Attheva suttanto'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Ā: tena hi vattabbaṃ"kusalākusalā -pe- sammukhī bhāvaṃ āgacchantī"ti. [PTS Page 483]
[\q 483/]
5. Sa. Pu: sammukhībhuto saññojanaṃ jahatī'ti pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nanu vuttaṃ bhagavatā"so evaṃ samāhite citte parisuddhe
-Pe- āsavānaṃ khayañāṇāya cittaṃ abhininnāmetī"ti[b.]
Attheva suttanto'ti.
Pa. Paṭi: āmantā.
Sa. Ā: tena hi na vattabbaṃ "sammūkhībhuto saññojanaṃ sahatī'ti.

6. Pa. Pu: na vattabbaṃ "sammukhībhuto saññojanaṃ jahatī"ti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nanu vuttaṃ bhagavatā: tassa evaṃ jānato evaṃ passato kāmāsavā'pi cittaṃ
vimuccati -pe-avijjāsavā'pi cittaṃ vimuccatī"ti. [C] atthe'va suttanto'ti.
Sa. Paṭi: āmantā.
Pa. Ā: tena hi sammukhībhuto saññojanaṃ jahatī"ti.

Sammukhībhūtakathā niṭṭhitā.

[A.] Catukkaṅguttara -rohissavagga [b.] Dīghanikāya sāmaññavilasutta. [C.]
Dīghanikāya-sāmañña
Phalasutta.

[BJT Page 110] [\x 110/]

13. 7.
Samāpanno assādetikathā.

1. Sa. Pu: samāpanno assādeti, jhānanikanti jhānārammaṇā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: taṃ jhānaṃ tassa jhānassa ārammaṇanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: taṃ jhānaṃ tassa jhānassa ārammaṇanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: tena phassena taṃ phassaṃ phūsati, tāya vedanāya.
Taṃ vedanaṃ vedeti, tāya saññāya taṃ saññaṃ
Jānāti, tāya cetanāya taṃ cetanaṃ ceteti,
Tena cittena taṃ cittaṃ cinteti, tena
Vitakkena taṃ vitakkaṃ vitakketi, tena vicārena
Taṃ vicāraṃ vicāreti, tāya pītiyā taṃ pīti piyāyati,
Tāya satiyā taṃ satiṃ sarati, tāya paññāya taṃ paññaṃ
Pajānātī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
[PTS Page 484] [\q 484/]
3. Sa. Pu: jhānanikanti cittasampayuttā, jhānaṃ cittasampayuttanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: dvinnaṃ phassānaṃ -pe- dvinnaṃ cittānaṃ samodhānaṃ
Hotī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: jhānanikanti akusalaṃ, jhānaṃ kusalanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: kusalākusalā sāvajjānavajjā hīnappaṇītā kaṇhasukkasappaṭibhāgā
Dhammā sammukhībhāvaṃ āgacchantī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

[BJT Page 112. [\x 112/] ]

5. Sa. Pu: kusalākusalā sāvajjānavajjā hīnappaṇītā kaṇhasukkasappaṭibhāgā dhammā
sammukhībhāvaṃ āgacchantī'ti. Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nanu vuttaṃ bhagavatā "cattārimāni bhikkhave suridūravidurāni. Katamāni cattāri:
nabhañca bhikkhave paṭhavī ca, idaṃ paṭhamaṃ
Suridūra viduraṃ -pe- tasmā sataṃ dhammo asabhi ārakā"ti
[A] atthe'va suttanto'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Ā: tena hi na vattabbaṃ: kusalākusalā sāvajjānavajjā hīnappaṇītā
Kaṇhasukkasappaṭibhāgā dhammā sambukhībhāvaṃ āgacchantī'ta 6. Pa. Pu: na vattabbaṃ
"samāpanno assādeti. Jhānanikanti jhānārammaṇā"ti.
Sa. Paṭiññā: āmantā. Pa. Anu: nanu vuttaṃ bhagavatā "idha bhikkhave bhikkhu vivicceva
kāmehi
Vivicca akusalehi dhammehi savitakkaṃ savicāraṃ vivekajaṃ pītisukhaṃ
Paṭhamaṃjhānaṃ upasampajja viharati. So taṃ assādeti.
Taṃ nikāmeti. Tena ca vittiṃ āpajjati. Vitakkavicārānaṃ
Vūpasamā -pe- dutiyaṃ jhānaṃ -pe tatiyaṃ jhānaṃ -pe-
Catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. So taṃ assādeti.
Taṃ nikāmeti. Tena ca vittiṃ āpajjatī"ti[b] atthe'va
Suttanto'ti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Ā: tena hi "samāpanno assādeti, jhānanikanti
Jhānārammaṇā"ti.

Samāpanno assādetikathā [PTS Page 485] [\q 485/] niṭṭhitā.

[A.] Catukkaṅguttara - rohitassavagga.

[BJT Page 114. [\x 114/] ]

13. 8.

Asātarāgakathā.

1. Sa. Pu: atthi asātarāgo'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: dukkhābhinandino sattā atthi keci dukkhaṃ patthenti
Pihenti esanti gavesanti pariyesanti, dukkhaṃ ajjhosāya
Tiṭṭhantī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe.
Sa. Anu: nanu sukhābhinandino sattā atthi keci sukhaṃ patthenti
Pihenti esanti gavesanti pariyesanti, sukhaṃ ajjhosāya
Tiṭṭhantī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Anu. ha: hañci sukhābhinandino sattā atthi keci sukhaṃ patthenti pihenti esanti gavesanti
pariyesanti, sukhaṃ ajjhosāya tiṭṭhanti.
Anu. Pā: no ca vata re vattabbe: atthi asātarāgo'ti. 1

2. Sa. Pu: atthi asātarāgo'ti1.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: dukkhāya vedanāya rāgānusayo anuseti,
Sukhāya vedanāya paṭighānusayo anusetī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe.
Sa. Anu: nanu sukhāya vedanāya rāgānusayo anuseti, dukkhāya vedanāya
Paṭighānusayo anusetī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.

1. Assātarāgoti-sīmu.

[BJT Page 116] [\x 116/]

Anu. ha: hañci sukhāya vedanāya rāgānusayo anuseti.
Dukkhāya vedanāya paṭighānusayo anuseti.
Anu. Pā: no ca vata re vattabbe "atthi asātarāgo"ti.

3. Pa. Pu: na vattabbaṃ "atthi asātarāgo"ti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Anu: nanu vuttaṃ bhagavatā "se evaṃ anurodhavirodhaṃ samāpanno
Yaṃ kiñci vedanaṃ vediyati. 1 Sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā, so taṃ vedanaṃ
abhinandati abhivadati ajjhosāya tiṭṭhatī"ti[a] attheva suttanto'ti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Ā: tena hi 'atthi asātarāgo'ti.

Asātarāgakathā [PTS Page 486] [\q 486/] niṭṭhitā.

1. Vedayati-machasaṃ.
[A.] Macjhamanikāya mūlapaṇṇāsa-mahātaṇhāsaṅkhayasuttaṃ.

[BJT Page 118] [\x 118/]

13. 9.

Dhammataṇhā abyākatāti kathā.

1. Sa. Pu: dhammataṇhā abyākatā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: vipākābyākatā kiriyābyākatā, rūpaṃ nibbānaṃ cakkhāyatanaṃ
-Pe- phoṭṭhabbāyatana'nti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: dhammataṇhā abyākatā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: rūpataṇhā abyākatā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe-pe-

3. Sa. Pu: dhammataṇhā abayākatā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: saddataṇhā -pe- gandhataṇhā -perasataṇhā -pe-
Phoṭṭhabbataṇhā abyākatā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabba -pe-

4. Sa. Pu: rūpataṇhā akusalā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: dhammataṇhā akusalā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: saddataṇhā -pe- phoṭṭhabbataṇhā akusalā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: dhammataṇhā akusalā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: dhammataṇhā abyākatā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.

[BJT Page 120] [\x 120/]

Sa. Anu: nanu taṇhā akusalā vuttā bhagavatā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. ha: hañci taṇhā akusalā vuttā bhagavatā,
Sa. Pā: no ca vata re, vattabbe dhammataṇhā abyākatā'ti.

7. Sa. Pu: dhammataṇhā abayākatā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nanu lobho akusalo vutto bhagavatā, dhammataṇhā
Lobho'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. ha: hañci lobho akusalo vutto bhagavatā, dhammataṇhā
Lobho.
Anu. Pā: no ca vata re, vattabbe 'dhammataṇhā abyākatā'ti.

8. Sa. Pu: dhammataṇhā lobho abyākato'ti. [PTS Page 487] [\q 487/]
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: rūpataṇhā lobho abyākato'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

9. Sa. Pu: dhammataṇhā lobho abyākato'ti.
Pa. Paṭiññā āmantā.
Sa. Anu: saddataṇhā -pe- gandhataṇhā -perasataṇhā -pephoṭṭha-
Bbataṇhā lobho akusalo'ti.
Pa. Paṭi na hevaṃ vattabbe -pe-

10. Sa. Pu: saddataṇhā -pe- phoṭṭhabbataṇhā lobho akusalo'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: dhammataṇhā lobho akusalo'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

11. Sa. Pu: dhammataṇhā abyākatā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nanu vuttaṃ bhagavatā: "yāyaṃ taṇhā ponobhavikā1 nandirāga
Sahagatā tatratatrābhinndinī seyyathīdaṃ: kāmataṇhā bhavataṇhā
Vibhavataṇhā"ti[a] attheva suttanto'ti.
Pa. Paṭiññā. Āmantā.
Sa. Ā: tena hi na vattabbaṃ "dhammataṇhā abyākatā"ti.

12. Pa. Pu: na vattabbaṃ "dhammataṇhā abyākatā"ti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Anu: nanu sā dhammataṇhā'ti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Anu. ha: hañci sā dhammataṇhā,
Anu. Pā: tena vata re vattabbe "dhammataṇhā abyākatā"ti.

Dhammataṇhā abyākatātikathā [PTS Page 488] [\q 488/] niṭṭhitā.

1. Ponobbhavikā-machasaṃ. [A.] Dīghanikāya -mahāsatipaṭṭhānasutta.

[BJT Page 124] [\x 124/]

13. 10

Dhammataṇhā na dukkhasamudayotikathā.

1. Sa. Pu: dhammataṇhā na dukkhasamudayo'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: rūpataṇhā na dukkhasamudayo'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: dhammataṇhā na dukkhasamudayo'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: saddataṇhā -pe- gandhataṇhā -perasataṇha -pe-
Phoṭṭhabbataṇhā na dukkhasamudayo'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: rūpataṇhā dukkhasamudayo'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa anu: dhammataṇhā dukkhasamudayo'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: saddataṇhā -pe-gavdhataṇhā -perasataṇhā -pe-
Phoṭṭhabbataṇhā dukkhasamudayo'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: dhammataṇhā dukkhasamudayo'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: dhammataṇhā na dukkhasamudayo'ti?
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nanu taṇhā dukkhasamudayo vutto bhagavatā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Anu. ha: hañci taṇhā dukkhasamudayo vutto bhagavatā,
Anu. Pā: no ca vata re vattabbe "dhammataṇhā na dukkhasamudayo"ti.

[BJT Page 126] [\x 126/]

6. Sa. Pu: dhammataṇhā na dukkhasamudayo'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nanu lobho dukkhasamudayo vutto bhagavatā, 'dhammataṇhā
Lobho'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Anu. ha: hañci lobho dukkhasamudayo vutto bhagavatā dhammataṇhā
Lobho,
Anu. Pā: no ca vata re vattabbe "dhammataṇhā na dukkhasamudayo"ti.

7. Sa. Pu: dhammataṇhā lobho na dukkhasamudayo'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: rūpataṇhā lobho na dukkhasamudayo'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
[PTS Page 489] [\q 489/]
8. Sa. Pu: dhammataṇhā lobho na dukkhasamudayo'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: saddataṇhā -pe- gandhataṇhā -perasataṇhā -pe-
Phoṭṭhabbatanhā lobho na dukkha samudayo'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

9. Sa. Pu: rūpataṇhā lobho dukkhasamudayo'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: dhammataṇhā lobho dukkhasamudayo'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

10. Sa. Pu: saddataṇhā -pe- phoṭṭhabbataṇhā lobho dukkhasamudayo'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: dhammataṇhā lobho dukkhasamudayo'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

[BJT Page 128] [\x 128/]

11. Sa. Pu: dhammataṇhā na dukkhasamudayo'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nanu vuttaṃ bhagavatā "yā yaṃ taṇhā ponobhavikā1
Nandirāga sahagatā tatra tatrābivavdinī seyyathīdaṃ: kāmataṇhā
Bhavataṇhā vibhavataṇhā"ti[a] attheva suttanto'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Ā: tena hi na vattabbaṃ "dhammataṇhā na dukkhasamdayo"ti.

12. Pa. Pu: na vattabbaṃ "dhammataṇhā na dukkhasamudayo"ti
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Anu: nanu sā dhammataṇhā'ti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Anu. ha: hañci sā dhammataṇhā,
Anu, pā: no ca vata re vattabbe "dhammataṇhā dukkhasamudayo'ti. 2.

Dhammataṇhā na dukkhasamudayoti [PTS Page 490] [\q 490/] kathā niṭṭhitā.

Terasamo vaggo niṭṭhito.

Tassa udadānaṃ

Kappaṭṭho kappaṃ tiṭṭheyya, kappaṭṭho kusalaṃ cittaṃ na paṭilabheyya, anantarāpayutto
Puggalo sammattaniyāmaṃ okkameyya, niyato niyāmaṃ okkamati, nivuto nīvaraṇaṃ jahati.
Sammukhībhūto saññojanaṃ jahati, jhānanikanti, asātarāgo, dhammataṇhā abyākatā,
dhammataṇhā na dukkhasamudayo'ti. [PTS Page 491] [\q 491/]

1. Ponobbhavikā, machasaṃ. 2. Na dukkhasamudayoti- machasaṃ, sīmu. [A.]
Dīghanikāyamahāsatipaṭṭhānasutta.

[BJT Page 130] [\x 130/]

Cuddasamo vaggo.

14. 1.

Kusalākusala paṭisandahanakathā.

1. Sa. Pu: akusalamūlaṃ paṭisandahati kusalamulanti,
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: yā akusalassa uppādāya āvaṭṭanā-pe paṇidhi, sāva1 kusalassa uppādāya āvaṭṭanā
-pe-paṇidhī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe
2. Sa. Pu: akusalamūlaṃ paṭisandahati kusalamūlaṃ, navattabbaṃ yā akusalassa uppādāya
āvaṭṭanā -pepaṇidi, sāva kusalassa uppādāya āvaṭṭanā -pe- paṇidhī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā. Sa. Anu: kusalaṃ anāvaṭṭantassa2 uppajjati -pe- apaṇidahantassa3
Uppajjatī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe-pe-
Sa. Anu: kusalaṃ āvaṭṭantassa uppajjati-pepaṇidahantassa uppajjatī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Anu. ha: hañci kusalaṃ āvaṭṭantassa uppajjati -pepaṇidahantassa
Uppajjati.
Anu. Pā: no ca vata re vattabbe "akusalamūlaṃ paṭisandahati kusalamūla"nti.
3. Sa. Pu: akusalamūlaṃ paṭisandahati kusalamūlanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: akusalaṃ4 ayoniso manasikāroto uppajjatī'tī.
Pa. Paṭiññā: āmantā.

1. Sā ca -sīmu. 2. Appaṇidahantassa -machasaṃ 3. Anāvaṭṭentassa -machasaṃ
4. Akusalamūlaṃ-machasaṃ.

[BJT Page 132. [\x 132/] ]

Sa. Anu: kusalaṃ ayoniyo manasikaroto uppajjatī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanū kusalaṃ yoniso manasikaroto uppajjatī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Anu. ha: hañci kusalaṃ yoniyo manasikaroto uppajjati.
Anu. Pā: no ca vata re vattabbe. Akusalamūlaṃ paṭisandahati
Kusalamūlanti.

4. Sa. Pu: akusalamūlaṃ paṭisandahati kusalamūlanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: kāmasaññāya anantarā nekkhammasaññā uppajjati, byāpāda
Saññāya anantarā abyāpādasaññā uppajjati, vihiṃsāsaññāya
Anantarā avihiṃsāsaññā uppajjati, byāpādassa [PTS Page 492] [\q 492/] anantarā
Mettā uppajjati, aratiyā anantarā muditā uppajjati,
Paṭighassa1 anantarā upekkhā uppajjatī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
5. Sa. Pu: kusalamūlaṃ paṭisandahati akusalamūlanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: yā kusalassa uppādāya āvaṭṭanā -pe paṇidhi, sā'va2
Akusalassa uppādāya āvaṭṭanā -pe paṇidhī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: kusalamūlaṃ paṭisandahati akusalamūlaṃ, yā kusalassa uppādāya
Āvaṭṭanā-pe- paṇidhi, sā'va akusalassa uppādāya āvaṭṭanā
-Pe- paṇidhī'ti.
Pa. Paṭi: āmantā.
Sa. Anu: akusalaṃ anāvaṭṭantassa uppajjati -peapaṇidahantassa uppajjatī'ti. Pa. Paṭi: na
hevaṃ vattabbe -pe-

1. Paṭighāya -sīmu. 2. Sā ca-sīmu.

[BJT Page 134] [\x 134/]

Sa. Anu: nanu1 akusalaṃ āvaṭṭantassa uppajjati -pepaṇidahantassa
Uppajjatī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Anu. ha: hañci akusalaṃ āvaṭṭantassa uppajjati -pepaṇidahantassa
Uppajjati.
Anu. Pā: no ca vata re vattabbe, "kusalamūlaṃ paṭisandahati akusalamūlaṃ"
Nti.

7. Sa. Pu: kusalamūlaṃ paṭisandahati akusalamūlanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: kusalaṃ yonisomanasikaroto uppajjatī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: akusalaṃ yoniyomanasikarono uppajjatī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu akusalaṃ ayoniso manasikaroto uppajjatī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Anu. ha: hañci akusalaṃ ayonisomanasikaroto uppajjati,
Anu. Pā: no ca vata re vattabbe: kusalamūlaṃ paṭisandahati akusalamūlanti.

8. Sa. Pu: kusalamūlaṃ paṭisandahati akusalamūlanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nekkhammasaññāya anantarā kāmasaññā uppajjati, [PTS Page 493] [\q 493/]
abyāpāda
Saññāya anantarā byāpādasaññā uppajjati, avihiṃsāsaññāya
Anantarā vihiṃsā saññā uppajjati, mettāya antarā
Byāpādo uppajjati, karunāya anantarā vihiṃsā uppajjati, muditāya anantarā arati uppajjati,
upekkhāya anantarā
Paṭighaṃ uppajjati'ti.
Pa. Paṭi. Na hevaṃ vattabbe -pe-

1. Nanu- [pts.] Ūnaṃ.

[BJT Page 136] [\x 136/]

9. Pa. Pu: na vattabbaṃ akusalamūlaṃ paṭisandahati kusalamūlaṃ, kusalamūlaṃ
Paṭisavdahati akusalamūlanti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Anu: nanu yasmiññeva vatthusmiṃ rajjati, tasmiññeva vatthusmiṃ virajjati tasmiññeva
vatthusmiṃ rajjatī'ti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Anu. ha: hañci yasmiññeva vatthusmiṃ virajjati tasmiññeva vatthusmiṃ
Rajjati, 1
Anu. Pā: tena vata re vattabbe "akusalamūlaṃ paṭisandahati kusalamūlaṃ,
Kusalamūlaṃ paṭisavdahati akusalamūla"nti.

Kusalākusalapaṭisavdahanakathā niṭṭhitā.

Rajjatī-sīmu.

[BJT Page 138] [\x 138/]
14. 2.

Saḷāyatanuppattikathā.

1. Sa. Pu: saḷāyatanaṃ apubbaṃ acarimaṃ mātukucchismiṃ saṇṭhātī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: sabbaṅgapaccayā abhinindriyo1 mātukuccismiṃ okkamatī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: upapattesiyena cittena cakkhāyatanaṃ sanṭhātī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: upapattesiyena cittena hatthā saṇṭhanti, pādā saṇṭhanti,
Sīsaṃ ṣaṇṭhāti, kanṇo saṇṭhāti, nāsikā saṇṭhāti, mukhaṃ saṇṭhāti, dantā saṇṭhantī'ti. Pa.
Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
[PTS Page 494] [\q 494/]
3. Sa. Pu: upapattesiyena cittena sotāyatanaṃ -peghānāyatanaṃ -pe- jivhāyatanaṃ saṇṭhātī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: upapattesiyena cittena hatthā saṇṭhanti, pādā saṇṭhanti, sīsaṃ
Saṇṭhāti, kaṇṇo saṇṭhāti, nāsikā saṇṭhāti, mukaṃ saṇṭhāti,
Dantā sanṭhanti'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-


1. Abhinindriyo -sabbattha.

[BJT Page 140] [\x 140/]

4. Pa. Pu: mātukucchigatassa pacchā cakkhāyatanaṃ uppajjatī'ti. Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Anu: mātukucchismiṃ cakkhupaṭilābhāya kammaṃ karotī'ti.
Sa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

5. Pa. Pu: mātukucchigatassa pacchā sotāyatanaṃ -peghānāyatanaṃ-pe-
Jivhāyatanaṃ uppajjatī'ti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Anu: mātukucchismiṃ jivhāyatanapaṭilābhaya kammaṃ karotī'ti
Sa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

6. Pa. Pu: mātukuccigatassa paccā kesā lomā nakā dantā aṭṭhi
Uppajjantī'ti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Anu: mātukucchismiṃ aṭṭhipaṭilābhāya kammaṃ karotī'ti.
Sa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: na vattabbaṃ mātukucchigatassa paccā kesā lomā nakhā
Dantā aṭṭhi uppajjantī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nanu vuttaṃ bhagavatā.

"Paṭhamaṃ kalalaṃ hoti kalalā hoti abbudaṃ
Abbudā jāyate pesī pesī nibbattatī ghano
Ghanā pasākhā jāyanti kesā lomā nakhā'pi ca.

Yañcassa bhuñjate1. Mātā annaṃ pānañca bhojanaṃ.
Tena so tattha yāpeti mātukucchigato naro'ti"[a]
Atthe'va suttanto'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Ā: tena hi "mātukuccigatassa pacchā kesā lomā nakhā dantā
Aṭṭhi uppajjantī"ti.

Saḷāyatanuppattikathā [PTS Page 495] [\q 495/] niṭṭhitā.

1. Guñjati sīmu. [A.] Saṃyuttanikāya - sakkasaṃyutta-indakasutta.

[BJT Page 142] [\x 142/]

14. 3.
Anantarapaccayakathā

1. Sa. Pu: cakkhuviññāṇassa anantarā sotaviññāṇaṃ uppajjatī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: yā cakkhuviññāṇassa uppādāya āvaṭṭanā -pe-paṇidhi,
Sā'va sotaviññāṇassa uppādāya āvaṭṭanā -pe-paṇidhī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: cakkhuviññāṇassa anantarā sotaviññāṇaṃ uppajjati, 1 na
Na vattabbaṃ 'yā cakkhuviññāṇassa uppādāya āvaṭṭanā -pe-
Paṇidhi, sāva' sotaviññāṇassa uppādāya āvaṭṭanā -pe-
Paṇī'dhīti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: sotaviññāṇaṃ anāvaṭṭantassa uppajjati -peapaṇidahannassa
Uppajjatī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu sotaviññāṇaṃ āvaṭṭantassa uppajjati -pepaṇidahantassa
Uppajjatī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Anu. ha: hañci sotaviññāṇaṃ āvaṭṭantassa uppajjati-pe-
Paṇidahantassa uppajjati.
Anu. Pā: no ca vata re vattabbe " cakkhuviññāṇassa anantarā sotaviññāṇaṃ uppajjatī'ti.
1. Upapajjatī'ti - sīmu, [tps.]
[BJT Page 144] [\x 144/]

3. Sa. Pu: cakkhuviññāṇassa anantarā sotaviññāṇaṃ uppajjatī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: cakkuviññāṇaṃ rūpanimittaṃ manasikaroto uppajjatī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: sotaviññāṇaṃ rūpanimittaṃ manasikaroto uppajjatī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: cakkhuviññāṇaṃ rūpārammaṇaññeva na aññārammaṇanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: sotaviññāṇaṃ rūpārammaṇaññeva na aññārammaṇanni.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: cakkhuñca paṭicca rūpe ca uppajjati cakkhuviññāṇanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā. [PTS Page 496] [\q 496/]
Sa. Anu: cakkhuñca paṭicca rūpe ca uppajjati sotaviññāṇanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: cakkhuñca paṭicca rūpe ca uppajjati sotaviññāṇanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: "cakkhuñca paṭicca rūpe ca uppajjati sotaviññāṇanti"
Atthe'va suttanto'ti.
Pa. Paṭi: natthi.
Sa. Anu: "cakkhuñca paṭicca rūpe ca uppajjati cakku viññāṇanti"
Atthe'va suttanto'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Anu. ha: hañci "cakkhuñca paṭicca rūpe ca uppajjati cakkhuviññāṇa"nti
Atthe'va suttanto,
Anu. Pā: no ca vata re vattabbe "cakkuñca paṭicca rūpe ca
Uppajjati sotaviññāṇa"nti.

[BJT Page 146] [\x 146/]

7. Sa. Pu: cakkhuviññāṇassa anantarā sotaviññāṇaṃ uppajjatī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: taññe'va cakkhuviññāṇaṃ taṃ sotaviññāṇanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: sotaviññāṇassa anantarā ghānaviññāṇaṃ uppajjati, ghānaviññāṇassa anantarā
jivhāviññāṇaṃ uppajjati, jivhā
Viññāṇassa anantarā kāyaviññāṇaṃ uppajjatī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: yā jihvāviññāṇassa uppādāya āvaṭṭanā -pe-paṇidi sā'va
Kāyaviññāṇassa uppadāya āvaṭṭanā -pe paṇidhī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

9. Sa. Pu: jivhāviññāṇassa anantarā kāyaviññāṇaṃ uppajjati, na vattabbaṃ "yā
jivihāviññāṇassa uppādāya āvaṭṭanā -pe-
Paṇidhi, sā'va kāyaviññāṇassa uppādayā āvaṭṭanā -pe-
Paṇīdhi'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Anu. ha: hañci kāyaviññāṇaṃ āvaṭṭantassa uppajjati. -Pe-paṇidahantassa
Uppajjati.
Anu. Pā: no ca vata re vattabbe "jivhāviññāṇassa anantarā kāya
Viññāṇaṃ uppajjatī"ti. [PTS Page 497] [\q 497/]

10. Sa. Pu: jivhāviññāṇassa anantarā kāyaviññāṇaṃ uppajjatī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.

[BJT Page 148] [\x 148/]

Sa. Anu: jivhāviññāṇaṃ rasanimittaṃ manasikaroto uppajjatī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: kāyaviññāṇaṃ rasanimittaṃ manasikaroto uppajjatī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

11. Sa. Pu: jivhāviññāṇaṃ rasārammaṇaññe'va na aññārammaṇanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: kāyaviññāṇaṃ rasārammaṇañño'va na aññārammaṇanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

12. Sa. Pu: jivhañca paṭicca rase ca uppajjati jivhā viññāṇanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: jivhañca paṭicca rase ca uppajjati kāyaviññāṇanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe-pe-
13. Sa. Pu: jivhañca paṭicca rase ca uppajjati kāyaviññāṇanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: "jivhañca paṭicca rase ca uppajjati kāyaviññāṇa"nti atthe'vasuttanto'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Anu. ha: hañci jivhañca paṭicca rase ca uppajjati jivhāviññāṇanti atthe 'va suttanto, 1. Anu.
Pā: no ca vata re vattabbe "jvhañca paṭicca rase ca uppajjati
Kāyaviññāṇa"nti.

1. Suttanto'ti-sīmu.

[BJT Page 150] [\x 150/]

14. Sa. Pu: jivhāviññāṇassa anantarā kāyaviññāṇaṃ uppajjatī'ti. Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: taññe'va jivhāviññāṇaṃ taṃ kāya viññāṇanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe-pe-

15. Pa. Pu: na vattabbaṃ pañcaviññāṇā aññamaññassa samanantarā uppajjanti'ti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Anu: nanu atthi koci naccati, gāyati, vādeti, rūpañca passati, sañdañca suṇāti, gandhañca
ghāyati rasañca sāyati,
Phoṭṭhabbañca phūsati,
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Anu. ha: nanu atthi koci naccati, gāyati, vādeti, rūpañca passati, [PTS Page 498] [\q 498/]
sañdañca suṇāti, gandhañca ghāyati rasañca sāyati,
Phoṭṭhabbañca phūsati,
Anu. Pā: tena vata re vattabbe "pañcaviññānā aññamaññassa
Samanantarā uppajjantī"ti.

Anantarapaccayakathā niṭṭhitā.

[BJT Page 152. [\x 152/] ]

14. 4.

Ariyarūpakathā.

1. Sa. Pu: ariyarūpaṃ mahābhūtānaṃ upādāya'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: ariyarūpaṃ kusalanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: mahābhūtā kusalā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: mahabhūtā abyākatā'ti.
Pa. Paṭañññā: āmantā.
Sa. Anu: ariyarūpaṃ abayākatanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe
3. Sa. Pu: ariyarūpaṃ mahābhūtānaṃ upādāyā'ti.
Pa. Paṭiññā āmantā.
Sa. Anu: ariyarūpaṃ anāsavaṃ asaṃyojaniyaṃ1 aganthanīyaṃ2
Anoghanīyaṃ 3ayoganīyaṃ4 anīvaraṇiyaṃ aparāmaṭṭhaṃ
Anupādāniyaṃ asaṃkilesikanti. 5
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: mahābhūtā anāsavā-pe- asaṃkilesikāti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: mahābhūtā sāsavā saṃyojaniyā -pesaṃkilesikā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: ariyarūpaṃ sāsavaṃ saṃyojaniyaṃ -pesaṃkilesikanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

5. Pa. Pu: na vattabbaṃ 'ariyarūpaṃ mahābhūtānaṃ upādāyā'ti.
Sa. Paṭiññā: āmantā. [PTS Page 499] [\q 499/]
Pa. Anu: nanu vuttaṃ bhagavatā: "yaṃ kiñci bhikkhave rūpaṃ cattāri mahābhūtāni
catunnañca mahābhūtānaṃ upādāya rūpa"nti attheva
Suttanto'ti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Ā: tena hi "ariyarūpaṃ mahābhūtānaṃ upādāya"ti. 4

Ariyarūpakathā niṭṭhitā.

1. Asaṃyejanīyaṃ-[pts. 2.] Agatthanīyaṃ sīmu, machasaṃ, syā. 3. Anoghaniyaṃ -sīmu,
machasaṃ, syā. 4. Ayoganiyaṃ -sīmu, machasaṃ, syā. 5 Asaṃkilesiyanti -machasaṃ. [A]

[BJT Page 154] [\x 154/]

14. 5.

Añño anusayotikatā.

1. Sa. Pu: añño kāmarāgānusayo aññaṃ kāmarāgapariyuṭṭhānanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: añño kāmarāgo aññaṃ kāmarāgapariyuṭṭhānanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: sveva kāmarāgo taṃ kāmarāgapariyuṭṭhānanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: sveva kāmārāgānusayo taṃ kāmarāgapariyuṭṭhānanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe-pe-

3. Sa. Pu: añño paṭighānusayo aññaṃ paṭighapariyuṭṭhānanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: aññaṃ paṭighaṃ aññaṃ paṭighapariyuṭṭhānanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: taññeva paṭighaṃ taṃ paṭighapariyuṭṭhānanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: sveva paṭighānusayo taṃ paṭighapariyuṭṭhānanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: añño mānānusayo aññaṃ mānapariyuṭṭhānanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: añño māno aññaṃ mānapariyuṭṭhānanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

[BJT Page 156] [\x 156/]

6. Sa. Pu: sveva māno taṃ mānapariyuṭṭhānanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: sveva mānānusayo taṃ mānapariyuṭṭhānanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
[PTS Page 500] [\q 500/]
7. Sa. Pu: añño diṭṭhānusayo aññaṃ diṭṭhipariyuṭṭhānanti.
Pa. Paṭiññā. Āmantā.
Sa. Anu: aññā diṭṭhi aññaṃ diṭṭhipariyuṭṭhānanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: sā'va diṭṭhi taṃ diṭṭhipariyuṭṭhānanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: sveva diṭṭhānusayo taṃ diṭṭhipariyuṭṭhānanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

9. Sa. Pu: añño vicikicchānusayo aññaṃ vicikicchāpariyuṭṭhānanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: añño vicikicchā aññaṃ vicikicchāpariyuṭṭhanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

10. Sa. Pu: sā'va vicikicchā taṃ vicikicchāpariyuṭṭhānanti
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: sveva vicikicchānusayo taṃ vicikicchāpariyuṭṭhānanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

11. Sa. Pu: añño bhavarāgānusayo aññaṃ bhavarāgapariyuṭṭhānanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: añño bavarāgo aññaṃ bhavarāgapariyuṭṭhānanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

[BJT Page 158] [\x 158/]

12. Sa. Pu: sveva bhavarāgo taṃ bhavarāgapariyuṭṭhānanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: sveva bhavarāgānusayo taṃ bhavarāgapariyuṭṭhānanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

13. Sa. Pu: añño avijjānusayo, aññaṃ avijjāpariyuṭṭhānanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: aññā avijjā, aññaṃ avijjāpariyuṭṭhānanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe-pe-

14. Sa. Pu: sā'va avijjā taṃ avijjāpariyuṭṭhānanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: sveva avajjānusayo taṃ avijjāpariyuṭṭhānanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

15. Pa. Pu: na vattabbaṃ añño anusayo aññaṃ pariyuṭṭhānanti. [PTS Page 501] [\q 501/]

Sa. Paṭiññā āmantā.
Pa. Anu: puthujjano kusalābhyākate citte vattamāne sānusayo'ti
Vattabbo'ti.
Sa. Paṭiññā āmantā.
Pa. Anu: pariyuṭṭhito'ti vattabbo'ti.
Sa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Pa. Ā: tena hi añño anusayo, aññaṃ pariyuṭṭhānanti.

16. Pa. Pu: kusalābyākate citte vattamāne sarāgo'ti vattabbo'ti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Anu: pariyuṭṭhito'ti vattabbo'ti.
Sa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Pa. Ā: tena hi añño rāgo, aññaṃ pariyuṭṭhānanti.

Añño anusayotikathā niṭṭhitā.

[BJT Page 160] [\x 160/]

14. 6.

Pariyuṭṭhānaṃ cittavippayuttantikathā.

1. Sa. Pu: pariyuṭṭhānaṃ cittavippayuttanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: rūpaṃ nibbānaṃ cakkhāyatanaṃ -pephoṭṭhabbāyatananti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: pariyuṭṭhānaṃ cittavippayuttanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: natthi sarāgaṃ cittaṃ, sadosaṃ cittaṃ, samohaṃ cittaṃ -pe-
Akusalaṃ cittaṃ, saṃkiliṭṭhaṃ cittanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Anu. ha: hañci atthi sarāgaṃ cittaṃ, sadosaṃ cittaṃ, samohaṃ cittaṃ
Pe- akusalaṃ cittaṃ saṃkiliṭṭhaṃ cittaṃ.
Anu. Pā: no ca vata re vattabbe 'pariyuṭṭhānaṃ cittavippayutta'nti.

Pariyuṭṭhānaṃ cittavippayuttantikathā [PTS Page 502] [\q 502/] niṭṭhitā.

[BJT Page 162. [\x 162/] ]

14. 7.

Pariyāpannakathā.

1. Sa. Pu: rūparāgo rūpadhātuṃ anuseti, rūpadhātupariyāpanno'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: samāpattesiyo upapattesiyo diṭṭhadhammasukhavihāro,
Samāpattesiyena cittena upapattesiyena cittena diṭṭhadhammasukha
Vihārena cittena sahagato sahajāto saṃsaṭṭho sampayutto
Ekuppādo ekanirodho ekavatthuko ekārammaṇo'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu na samāpattesiyo na upapattesiyo na diṭṭhadhammasukha
Vihāro, na samāpattesiyena cittena na upapattesiyena cittena na
diṭṭhadhammasukhavihārena cittena sahagato sahajāto saṃsaṭṭho sampayutto ekuppādo
ekanirodho ekavatthuko
Ekārammano'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Anu. ha, hañci na samāpattesiyo na upapattesiyo na diṭṭhadhammasukha
Vihāro -pe- ekārammaṇo, anu. Pā: no ca vata re vattabbe: rūparāgo rūpadhātuṃ anuseti,
Rūpadhātu pariyāpanno'ti.
2. Sa. Pu: rūparāgo rūpadhātuṃ anuseti, rūpadhātupariyāpanno'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: saddarāgo saddadhātuṃ anuseti, saddadhātupariyāpanno'ti.
Pa. Paṭi9 na hevaṃ vattabbe -pe-

[BJT Page 164] [\x 164/]

3. Sa. Pu: rūparāgo rūpadhātuṃ anuseti, rūpadhātupariyāpanno'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: gandharāgo -perasarāgo-pephoṭṭhabbarāgo
Phoṭṭhabbadhātuṃ anuseti, phoṭṭhabbadhātu pariyāpanno'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: saddarāgo saddadhātuṃ anuseti, na vattabbaṃ saddadhātupariyāpanno'ti. Pa.
Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: rūparāgo rūpadhātuṃ anuseti, na vattabbaṃ rūpadhātupariyā
Panno'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
[PTS Page 503] [\q 503/]
5. Sa. Pu: gandharāgo -pe- rasarāgo -pephoṭṭhabbarāgo
Phoṭṭhabbadhātuṃ anuseti, na vattabbaṃ phoṭṭhabbadhātupariyapa pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: rūparāgo rūpadhātuṃ anuseti, na vattabbaṃ: rūpadhātupariyā
Panno'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: arūparāgo arūpadhātuṃ anuseti, arūpadhātu pariyāpanno'ti. Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: samāpattesiyo upapattesiyo diṭṭhadhammasukhavihāro,
Samāpattesiyena cittena upapattesiyena cittena diṭṭhadhamma
Sukhavihārena cittena sahagato sahajāto saṃsaṭṭho
Sampayutto ekuppādo ekanirodho ekavatthuko ekārammaṇo'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe-pe-

[BJT Page 166] [\x 166/]

Sa. Anu: nanu na samāpattesiyo na upapattesiyo na diṭṭhadhammasukhavihāro, na
samāpattesiyena cittena sahagato
-Pe- ekārammano'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Anu. ha: hañci na samāpattesiyo na upapattesiyo -pe ekārammaṇo,
Anu. Pā: no ca vata re vattabbe "arūparāgo arūpadhātuṃ anuseti, arūpadhātupariyāpanno"ti.

7. Sa. Pu: arūparāgo arūpadhātuṃ anuseti, arūpadhātu pariyāpa
Nno'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: saddarāgo saddadhātuṃ anuseti, saddadhātu pariyāpanno'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: arūparāgo arūpadhātuṃ anuseti, arūpadhātu pariyā
Panno'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: gavdharāgo -pe- rasarāgo -pephoṭṭhabbarāgo
Phoṭṭhabbadhātuṃ anuseti, phoṭṭhabbadhātu pariyāpanno'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
9. Sa. Pu: saddarāgo saddadhātuṃ anuseti, na vattabbaṃ: saddadhātu
[PTS Page 504] [\q 504/] pariyāpanno'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: arūparāgo arūpadhātuṃ anuseti, na vattabbaṃ:
Arūpadhātupariyāpanno'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbaṃ -pe-

10. Sa. Pu: gavdharāgo -pe- rasarāgo1 -pepoṭṭhabbarāgo
Phoṭṭhabbadhātuṃ anuseti, na vattabbaṃ phoṭṭhabbadhātupariyāpanno'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.

1. Gavdharāgo -pe- rasarāgo- [pts] ūnaṃ

[BJT Page 168] [\x 168/]

Sa. Anu: arūparāgo arūpadhātuṃ anuseti, na vattabbaṃ:
Arūpadhātupariyāpanno'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

11. Pa. Pu: na vattabbaṃ: rūparāgo rūpadhātuṃ anuseti, rūpadhātu
Pariyāpanno, arūparāgo arūpadhātuṃ anuseti,
Arūpadhātu pariyāpanno'ti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Anu: nanu kāmarāgo kāmadhātuṃ anuseti, kāmadhātu
Pariyāpanno'ti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Anu. ha: hañci kāmarāgo kāmadhātuṃ anuseti, kāmadhātu pariyāpanno, anu. Pā: tena vata
re vattabbe "rūparāgo rūpadhātuṃ anuseti,
Rūpadhātupariyāpanno; arūparā arūpadhātuṃ anuseti,
Arūpadhātupariyāpanno'ti.

Pariyāpannakathā niṭṭhitā.

1. Gandharāgo -pe- rasarāgo- [pts] ūnaṃ.

[BJT Page 170] [\x 170/]

14. 8.

Abyākatakathā.

1. Sa. Pu: diṭṭhigataṃ abyākatanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: vipākābayākataṃ kiriyābyākataṃ rūpaṃ nibbānaṃ cakkhāyatanaṃ
-Pe- phoṭṭhabbāyatananti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: diṭṭhigataṃ abyākatanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: diṭṭhigatasampayutto phasso abyākato'ti. Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: diṭṭhigataṃ abyākatanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā. [PTS Page 505] [\q 505/]
Sa. Anu: diṭṭhigatasampayuttā vedanā -pe- saññā -pe cetanā -pe- cittaṃ abyākatanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: diṭṭhigatasampayutto phasso akusalo'ti. Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: diṭṭhigataṃ akusalanti. Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: diṭṭhigatasampayuttā vedanā -pe-saññā -pe cetanā -pe- cittaṃ akusalantī. Pa.
Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: diṭṭhigataṃ akusalanti. Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

[BJT Page 172] [\x 172/]
6. Sa. Pu: diṭṭhigataṃ abyākatanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: aphalaṃ avipākanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu saphalaṃ savipākantī.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Anu. ha: hañci saphalaṃ savipākaṃ,
Anu. Pā: no ca vata re vattabbe "diṭṭhigataṃ abyākata'nti.
7. Sa. Pu: diṭṭhigataṃ abyākatanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nanu micchādiṭṭhiparamāni vajjāni, 1vuttāni bhagavatā'ti. Pa. Paṭi: āmantā. Anu.
ha: hañci "micchādiṭṭhiparamāni vajjāni, 1 vuttāni bhagavatā'ti. Pa. Paṭiññā: āmantā.
Anu. ha: hañci "micchādiṭṭhiparamāni vajjāni. 1Vuttāni bhagavatā, anu. Pā: no ca vata re
vattabbe "diṭṭhigataṃ abyākata'nti.
8. Sa. Pu: diṭṭhigataṃ abyākatanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nanu vuttaṃ bhagavatā: "micchādiṭṭhi kho vaccha, akusalaṃ2 -pe- sammādiṭṭhi
kusala2nti. [A] attheva suttantā'ti. Pa. Paṭi: āmantā. Sa. Ā: tena hi na vattabbaṃ "diṭṭhigataṃ
abyākata"nti

9. Sa. Pu: diṭṭhigataṃ abyākatanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā. [PTS Page 506] [\q 506/]

1. Paramāni mahāsāvajjāni -machasaṃ. 2. Akusalā - sīmu, machasaṃ 3. Kusalā-sīmu,
machasaṃ
[A.] Majjhimanikāya -mahāvacchagottasutta.

[BJT Page 174] [\x 174/]

Sa. Anu: nanu vuttaṃ bhagavatā "micchādiṭṭhikassa ko ahaṃ puṇṇa dvinnaṃ
Gatīnaṃ aññataraṃ gatiṃ vadāmi:
Nirayaṃ vā tiracchānayoniṃ vā"ti [a] attheva suttanto'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Ā: tena hi na vattabbaṃ: diṭṭhigataṃ abyākatanti.

10. Pa. Pu: na vattabbaṃ "diṭṭhigataṃ abyākata"nti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Anu: nanu vuttaṃ bhagavatā "sassato loko'ti kho vaccha,
Abyākatametaṃ. Asassato loko'ti kho vaccha,
Abyākatametaṃ. Antavā loko'ti kho vaccha,
Abyākatametaṃ. Anantavā loko'ti kho vaccha,
-Pe- taṃ jīvaṃ taṃ sarīranti kho vaccha -pe- aññaṃ jīvaṃ
Aññaṃ sarīranti ko vaccha -pe- hoti tathāgato parammaraṇā'ti kho vaccha -pe na hoti
tathāgato
Parammaraṇā'ti kho vaccha -pe- heti ca na ca heti
Tathāgato parammaraṇā'ti ko vaccha -peneva hoti na na
Hoti tathāgato parammaraṇā'ti kho vaccha, abyākatameta"nti[b] attheva suttanto'ti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Ā: tena hi "diṭṭhigataṃ abayākata"nti.

11. Sa. Pu: diṭṭhigataṃ abyākatanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nanu vuttaṃ bhagavatā "micchādiṭṭhikassa bhikkhave purisapuggalassa
Yañceva kāyakammaṃ yathādiṭṭhi samattaṃ samādinnaṃ, yañca vacīkammaṃ -pe- yañca
manokammaṃ -pe- yā ca cetanā, yā ca patthanā, yo ca paṭhidhi, ye ca saṅkhārā, sabbe te
dhammā aniṭṭhāya akantāya amanāpāya ahitāya dukkhāya
Saṃvattantī"ti[c] attheva suttanto'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Pā: tena hi na vattabbaṃ "diṭṭhigataṃ abayākata"nti.

Abyākatakathā[PTS Page 507] [\q 507/] niṭṭhitā.

[A.] Macajhamanikāya -kukkuravatiyasutta. [B.]
Saṃyuttanikāya-abyākatasaṃtta-moggallānasuttaṃ
Samantāharitabbaṃ. [C.] Ekakaṅguttara- ekadhammapāḷi - dutiyavagga- 9 sutta.

[BJT Page 176] [\x 176/]

14. 9.

Apariyāpannakathā.

1. Sa. Pu: diṭṭhigataṃ apariyāpanna'nti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: maggo, phalaṃ, nibbānaṃ, sotāpattimaggo, sotāpatti
Phalaṃ, sakadāgāmimaggo, sakadāgāmiphalaṃ, anāgāmimaggo,
Anāgāmiphalaṃ, arahattamaggo, arahattaphalaṃ, satipaṭṭhānaṃ,
Sammappadhānaṃ iddhipādo, indriyaṃ, balaṃ, bojjhaṅgo'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

2. Pa. Pu: na vattabbaṃ diṭṭhigataṃ apariyāpannanti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Anu: 'puthujjano kāmesu vītarāgo'ti vattabbo'ti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Anu: 'vigatadiṭṭhiyo'ti vattabbo'ti.
Sa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Pa. Pā: tena hi diṭṭhigataṃ apariyāpannanti.

Apariyāpannakathā niṭṭhitā.

Cuddasamo vaggo.

Tassuddānaṃ:
Akusalamūlaṃ paṭisavdahati kusalamūlaṃ
Kusalamūlaṃ paṭisandahati akusalamūlaṃ
Saḷāyatanaṃ cha viññāṇakāyā
Ariyarūpaṃ mahābhūtānupādāya.
Svevānusayo taṃ pariyuṭṭhānaṃ
Yatādhātu taññevanuseti
Diṭṭhigataṃ abayākatamapariyāpannanti. [PTS Page 508] [\q 508/]

[BJT Page 178] [\x 178/]

Paṇṇarasamo vaggo.

15. 1.

Paccayakathā.

1. Sa. Pu: paccayatā vavatthitā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nanu vīmaṃsā hetu, so ca adipatī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. ha: hañci vīmaṃsā hetu, so ca adhipati.
Sa. Pā: tena vata re vattabbe "hetupaccayena paccayo,
Adhipatipaccayena paccayo"ti.

2. Sa. Anu: nanu chandādhipati sahajātānaṃ dhammānaṃ adipatī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. ha: hañci chandādhipati sahajātānaṃ dhammānaṃ adhipati,
Sa. Pā: tena vata re vattabbe "adhipatipaccayena paccayo, sahajāta
Paccayena paccayo"ti.

3. Sa. Anu: nanu viriyādhipati sahajātānaṃ dhammānaṃ adhipati'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. ha: hañci viriyādipati sahajātānaṃ dhammānaṃ adhipati,
Sa. Pā' tena vata re vattabbe "adhipatipaccayena paccayo, sahajāta
Paccayena paccayo"ti.

[BJT Page 180] [\x 180/]

4. Sa. Anu: nanu viriyādhipati sahajātānaṃ dhammanaṃ adhipatu, taṃ ca indriyanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. ha. Hañci viriyādhipati sahajātānaṃ dhammānaṃ adhipati taṃ ca indriyaṃ, sa. Pā: tena
vata re vattabbe "adhipatipaccayena paccayo,
Indriyapaccayena paccayo"ti.
5. Sa. Anu: nanu viriyādhipati sahajātānaṃ dhammanaṃ adhipati, taṃ ca indriyanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. ha. Hañci viriyādhipati sahajātānaṃ dhammānaṃ adhipati tañca maggaṅgaṃ, sa. Pā: tena
vata re vattabbe "adhipatipaccayena paccayo,
Maggapaccayena paccayo"ti.

6. Sa. Anu: nanu cittādhipati sahajātānaṃ dhammanaṃ adhipatī'ti. [PTS Page 509] [\q 509/]
pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. ha. Hañci cittādhipati sahajātānaṃ dhammānaṃ adhipati, sa. Pā: tena vata re vattabbe
"adhipatipaccayena paccayo,
Sahajātapaccayena paccayo"ti.

7. Sa. Anu: nanu cittādhipati sahajātānaṃ dhammanaṃ adhipati, so ca āhāro'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. ha. Hañci cittādhipati sahajātānaṃ dhammānaṃ adhipati so ca āhāro, sa. Pā: tena vata re
vattabbe "adhipatipaccayena paccayo,
Āhārapaccayena paccayo"ti.
8. Sa. Anu: nanu viriyādhipati sahajātānaṃ dhammanaṃ adhipati, tañca indriyanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. ha. Hañci cittādhipati sahajātānaṃ dhammānaṃ adhipati taṃ ca indriyaṃ, sa. Pā: tena
vata re vattabbe "adhipatipaccayena paccayo,
Indriyapaccayena paccayo"ti.
[BJT Page 182] [\x 182/]

9. Sa. Anu: vīmaṃsādhipati sahajātānaṃ dhammanaṃ adhipatī'ti. Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. ha. Hañci vīmaṃsādhipati sahajātānaṃ dhammānaṃ adhipati sa. Pā: tena vata re
vattabbe "adhipatipaccayena paccayo,
Sahajātapaccayena paccayo"ti.
10. Sa. Anu: nanu vavīmaṃsādhipati sahajātānaṃ dhammanaṃ adhipati, taṃ ca indriyanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. ha. Hañci vīmaṃsādhipati sahajātānaṃ dhammānaṃ adhipati taṃ ca indriyaṃ, sa. Pā:
tena vata re vattabbe "adhipatipaccayena paccayo,
Indriyapaccayena paccayo"ti.
11. Sa. Anu: nanu vīmaṃsādhipati sahajātānaṃ dhammanaṃ adhipati, taṃ ca maggaṅganti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. ha. Hañci vīmaṃsādhipati sahajātānaṃ dhammānaṃ adhipati taṃ ca maggaṅgaṃ, sa. Pā:
tena vata re vattabbe "adhipatipaccayena paccayo,
Maggapaccayena paccayo"ti.
12. Sa. Anu: nanu arivaṃ chassaṃ garuṃ katvā uppajjati paccavekkhaṇā, taṃ cārammaṇanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. ha. Hañci ariyaṃ dhammaṃ garuṃ katvā uppajjati paccavekkhaṇā, taṃ cārammaṇaṃ, sa.
Pā: tena vata re vattabbe "adhipatipaccayena paccayo,
Ārammaṇapaccayena paccayo"ti.
13. Sa. Anu: nanu purimā purimā kusalā dhammā pacchimānaṃ pacchimānaṃ
Kusalānaṃ dhammānaṃ anantarapaccayena paccayo, sā ca
Āsevanā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā. [PTS Page 510] [\q 510/]

[BJT Page 184] [\x 184/]

Sa. ha: hañci purimā purimā kusalā dhammā pacchimānaṃ
Pacchimānaṃ kusalānaṃ dhammānaṃ anantarapaccayena
Paccayo, sā ca āsevanā.
Sa. Pā: tena vata re vattabbe "anantarapaccayena paccayo
Āsevanapaccayena paccayo"ti.
14. Sa. Anu: nanu purimā purimā akusalā dhammā pacchimānaṃ pacchimānaṃ
Akusalānaṃ dhammānaṃ anantarapaccayena paccayo, sā ca
Āsevanā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. ha: hañci purimā purimā akusalā dhammā pacchimānaṃ
Pacchimānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ anantarapaccayena
Paccayo, sā ca āsevanā.
Sa. Pā: tena vata re vattabbe "anantarapaccayena paccayo
Āsevanapaccayena paccayo"ti.
15. Sa. Anu: nanu purimā purimā kiriyābyākatā dhammā pacchimānaṃ pacchimānaṃ
kiriyābyākatānaṃ dhammānaṃ anantarapaccayena paccayo, sā ca
Āsevanā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. ha: hañci purimā purimā kiriyābyākatā dhammā pacchimānaṃ
Pacchimānaṃ kiriyābyākatānaṃ dhammānaṃ anantarapaccayena
Paccayo, sā ca āsevanā.
Sa. Pā: tena vata re vattabbe "anantarapaccayena paccayo
Āsevanapaccayena paccayo"ti.

16. Pa: pu: na vattabbaṃ paccayatā vavatthitā'ti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Anu: hetupaccayena paccayo hoti, ārammaṇa paccayena paccayo
Hoti, anantarapaccayena paccayo hoti,
Samanantarapaccayena paccayo hotī'ti.
Sa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Pā: tena hi1 paccayatā vavatthitā'ti.

Paccayakathā2 niṭṭhitā.

1. Tena hi na vattabbaṃ- sīmu, syā, 2. Paccayatākathā-machasaṃ, syā.

[BJT Page 186] [\x 186/]

15. 2.

Aññamaññapaccayakathā.

1. Sa. Pu: avijjāpaccayāpisaṅkhārā, na vattabbaṃ 'saṅkhārapaccayāpi
Avijjā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nanu avijjā saṅkhārena sahajātā'ti. [PTS Page 511] [\q 511/]
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. ha: hañci avijjā saṅkhārena sahajātā,
Sa. Pā: tena vata re vattabbe "avijjāpaccayāpi saṅkhārā,
Saṅkhārapaccayāpi avijjā"ti.

2. Sa. Pu: taṇhāpaccayā upādānaṃ, na vattabbaṃ upādāna paccayāpi
Taṇhā'ti.
Pa. Paṭiñññā: āmantā.
Sa. Anu: nanu taṇhā upādānena sahajātā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. ha: hañci taṇhā upādānena sahajātā,
Sa. Pā: tena vata re vattabbe "taṇhāpaccayāpi upādānaṃ,
Upādānapaccayāpi taṇhā"ti.

[BJT Page 188] [\x 188/]

3. Pa. Pu: "jarāmaraṇapaccayā bhikkhave, jāti, jātipaccayā bhavo"ti
Attheva suttanto'ti.
Sa. Paṭi: natthi.
Pa. Niga: tena hi "avijjāpaccayāpi saṅkhārā, na vattabbaṃ,
Saṅkhārapaccayāpi avijjā'ti. Taṇhāpaccayāpi upādānaṃ, na
Vattabbaṃ upādānapaccayāpi taṇhā"ti.

4. Sa. Pu: "viññāṇapaccayā bhikkhave nāmarūpaṃ, nāmarūpapaccayāpi viññāṇa"nti[a]
attheva suttanto'ti. Pa. Paṭiññā: āmantā. Sa. Niga: tena hi avijjāpaccayāpi saṅkhārā,
saṅkhārapaccayāpi
Avijjā, taṇhāpaccayāpi upādānaṃ upādānapaccayāpi
Taṇhā'ti.

Aññamaññapaccayakathā niṭṭhitā.

[A] dīghanikāya -mahānidāna suttaṃ.

[BJT Page 190] [\x 190/]

15. 3.

Addhākathā

1. Sa. Pu: addhā parinipphanno'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: rūpanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: vedanā -pe- saññā -pe- saṅkhārā -peviññāṇanti.
2. Sa. Pu: atīto addhā parinipphanno'ti. [PTS Page 512] [\q 512/]
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: rūpanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: vedanā -pe- saññā -pe- saṅkhārā -peviññāṇanti. Pa. Paṭu: na hevaṃ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: anāgato addhā parinipphanno'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: rūpanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: vedanā -pe- saññā -pe- saṅkhārā -peviññāṇanti. Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe
4. Sa. Pu: paccuppanno addhā parinipphanno'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: rūpanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: vedanā -pe- saññā -pe- saṅkhārā -peviññāṇanti. Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe
[BJT Page 192] [\x 192/]

5. Sa. Pu: atītā rūpā vedanā saññā saṅkhārā viññāṇaṃ
Atīto addhā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: atītā pañcadhāti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
6. Sa. Pu: anāgatā rūpā vedanā saññā saṅkhārā viññāṇaṃ
Anāgato addhā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: anāgatā pañcadhāti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe
7. Sa. Pu: paccuppannā rūpā vedanā saññā saṅkhārā viññāṇaṃ
Paccuppanno addhā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: paccuppannā pañcadhāti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe
8. Sa. Pu: atītā pañcakkhandhā atīto addhā, anāgatā pañcakkhandhā anāgato addhā,
paccuppannā pañcakkhandhā paccuppanno addhāti.
Pa. Paṭiññā: āmantā. [PTS Page 513] [\q 513/]
Sa. Anu: paṇṇarasaddhā'ti. Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe
9. Sa. Pu: atītāni dvādasāyatanāni atīto addhā, anāgatāni dvādasāyatanāni anāgato addhā,
paccuppannāni dvādasāyatanāni paccuppanno addhā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: chattiṃsa addhā'ti. Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe
10. Sa. Pu: atītā aṭṭhārasa dhātuyo atīto addhā, anāgatā aṭṭhārasa dhātuyo anāgato addhā,
paccuppannā aṭṭhārasa dhātuyo paccuppanno addhā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: catupaññāsaddhāti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe
[BJT Page 194] [\x 194/]

11. Sa. Pu: atītāni bāvīsatindriyāni atīto addhā, anāgatāni bāvīsatindriyāni anāgato addhā,
paccuppannāni bāvīsatindriyāni paccuppanno addhā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: chasaṭṭhi addhāti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe
12. Pa. Pu: na vattabbaṃ addhā parinipphanno'ti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Anu: nanu vuttaṃ bhagavatā: "tīnimāni bhikkhave kathāvatthuni. Katamāni
Tīṇi: atītaṃ vā bikkhave, addhānaṃ ārabbha kathaṃ
Katheyya: evaṃ ahosi atītamaddhānanti. 1 Anāgataṃ vā
Bhikkhave, addhānaṃ ārabbha kathaṃ katheyya: evaṃ bhavissati
Anāgatamaddhānanti2. Etarahi vā bhikkhave, paccuppannaṃ
Addhānaṃ ārabbha kathaṃ katheyya: evaṃ hoti
Etarahi paccuppannanti. Imāni kho bhikkhave, tīni
Kathāvatthunī"ti[a] attheva suttanto'ti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Pā: tena hi addhā parinipphanno'ti.

Addhākathā [PTS Page 514] [\q 514/] niṭṭhitā.

1. Atītaṃ addhānanti - sīmu, [pts]
2. Anāgataṃ adadhānanti -sīmu, [pts]
[A.] Tikaṅguttara- mahāvagga.

[BJT Page 196] [\x 196/]

15. 4.

Khaṇa - laya - muhuttakathā.

1. Sa. Pu: khaṇo parinipphanno -pe- layo parinipphanno
-Pe- muhuttaṃ parinipphannanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: rūpanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: vedanā -pe- saññā -pe- saṅkhārā -pe-
Viññāṇanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
2. Pa. Pu: na vattabbaṃ muhuttaṃ parinipphannanti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Anu: nanu vuttaṃ bhagavatā: "tīṇimāni bhikkhave, katāvatthuni. Katamāni tīṇi: atītaṃ
vā bhikkhave, addhānaṃ ārabbha
Kathaṃ katheyya: evaṃ ahosi atītamaddhānanti.
Anāgataṃ vā bhikkhave addhānaṃ ārabbha kathāṃ
Katheyya: evaṃ bhavissati anāgatamaddhānanti. Etarahi vā
Paccuppannaṃ addhānaṃ ārabbha kataṃ katheyya:
Evaṃ hoti etarahi paccuppannanti imāni ko bhikkhave,
Tīṇi kathāvatthuni'ti[a] attheva suttanto'ti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Pā: tena hi muhuttaṃ parinīpphannanti.

Khaṇa -laya -muhuktakathā niṭṭhitā.

[A.] Tikaṅguttara -mahāvagga.
[BJT Page 198] [\x 198/]

15. 5.

Āsavakathā.

1. Sa. Pu: cattāro āsavā anāsavā'ti.
Sa. Paṭi: āmantā.
Sa. Anu: maggo -pe- phalaṃ -pe- nibbānaṃ -pe-
Sotāpattimaggo -pesotāpattiphalaṃ
-Pe- bojjhaṅgo'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

2. Pa. Pu: na vattabbaṃ: cattāro āsavā anāsavā'ti.
Sa. Paṭi: āmantā.
Pa. Anu: atthaññeva āsavā yehi āsavehi te āsavā sāsavā honti'ti. [PTS Page 515] [\q 515/]
sa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Pa. Niga: tena hi cattāro āsavā anāsavā'ti.

Āsavakathā niṭṭhitā.

[BJT Page 200] [\x 200/]

15. 6.

Jarāmaraṇakathā.

1. Sa. Pu: lokuttarānaṃ dhammānaṃ jarāmaraṇaṃ lokuttaranti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: maggo phalaṃ nibbānaṃ sotāpattimaggo -pe-
Sotāpattiphalaṃ -pebojjhaṅgo'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Ana sotāpattimaggassa jarāmaraṇaṃ sotāpatti maggo'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe
2. Sa. Pu: sotāpattimaggassa jarāmaraṇaṃ sotāpatti maggoti.
Pa. Paṭiññā āmantā.
Sa. Anu: sotāpattiphalassa jarāmaraṇaṃ sotāpattiphalanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: sakadāgāmimaggassa -pe- sakadāgāmiphassa -pe-
Anāgāmimaggassa -pe- anāgāmiphalassa -pe-
Arahattamaggassa jarāmaraṇaṃ arahattamaggo1ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

[BJT Page 202] [\x 202/]

3. Sa. Pu: arahattamaggassa jarāmaranaṃ arahattamaggo'ti
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: arahattaphalassa jarāmaranaṃ arahattaphalanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: satipaṭṭhānānaṃ -pe- sammappadhānānaṃ -pe-
Iddhipādānaṃ -pe- indriyānaṃ -pebalānaṃ -pe-
Bojjhaṅgānaṃ jarāmaranaṃ bojjhaṅgo'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

4. Pa. Pu: na vattabbaṃ lokuttarānaṃ dhammānaṃ jarāmaranaṃ loku
Ttaranti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Anu: lokiyanti.
Sa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Pa. Pā: tena hi lokuttaranti.

Jarāmaraṇakathā [PTS Page 516] [\q 516/] niṭṭhitā.

[BJT Page 204] [\x 204/]

15. 7.

Saññāvedayitakathā.

1. Sa. Pu: saññāvedayitanirodhasamāpatti lokuttarāti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: maggo -pe- phalaṃ -pe- nibbānaṃ -pesotāpatti
Maggo -pe- sotāpattiphalaṃ -pebojjhaṅgo'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

2. Pa. Pu: na vattabbaṃ saññāvedayitanirodhasamāpatti lokuttarā'ti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Anu: lokiyā'ti.
Sa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Pa. Pā: tena hi lokuttarāti.

Saññāvedayitakathā niṭṭhitā.

[BJT Page 206] [\x 206/]

15. 8
Dutiyasaññāvedayitakathā

1. Sa. Pu: saññāvedayitanirodhasamāpatti lokiyā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: rūpanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: vedanā -pe- saññā -pe- saṅkhārā -pe-viññāṇanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe sa. Anu: kāmāvacarāti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: rūpāvacarā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: arūpāvacarā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

2. Pa. Pu: na vattabbaṃ saññāvedasitanirodhasamāpatti lokiyā'ti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Anu: lokuttarā'ti.
Sa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Pa. Pā: tena hi lokiyā'ti.

Dutiyasaññāvedayitakathā [PTS Page 517] [\q 517/] niṭṭhitā.

[BJT Page 208] [\x 208/]

15. 9.

Tatiyasaññāvedayitakathā.

1. Sa. Pu: saññāvedayitanirodhaṃ samāpanno1 kālaṃ kareyyāti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: atthi saññāvedayitanirodhaṃ samāpannassa. 1
Māraṇantiyo2 phasso, māraṇantiyā3 vedanā,
Māraṇantiyā saññā, māraṇantiyā cetanā,
Māranantiyaṃ cittanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: natthi saññāvedayitanirodhaṃ samāpannassa, 1 māraṇantiyo2
Phasso, māraṇantiyā vedanā, māraṇantiyā saññā,
Māraṇantiyā cetanā, māraṇantiyaṃ3 cittanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. ha: hañci natthi saññāvedayitanirodaṃ samāpannassa māraṇantiyo
Phasso, māraṇantiyā vedanā, māranantiyā saññā,
Māraṇantiyā cetanā, māraṇantiyaṃ cittaṃ.
Sa. Pā: no ca vata re vattabbe 'saññā vedayitanirodaṃ
Samāpanno kālaṃ kareyyā'ti.

3. Sa. Pu: saññāvedayitanirodaṃ samāpanno kālaṃ kareyyā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: atthi saññāvedayitanirodaṃ samāpannassa phasso vedanā
Saññā cetanā cittanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: natthi saññāvedayitanirodaṃ samāpannassa phasso
Vedanā saññā cetanā cittanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: aphassakassa kālakiriyā4 āvedakassa kālakiriyā -pe-
Acittakassa kālakiriyā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

1. Nirodhasamāpannassa - [pts 2.] Maraṇantiyo -sīmu, [pts]
3. Maraṇantiyaṃ-sīmu, [pts 4.] Kālaṃ kiriyā -machasaṃ,

[BJT Page 210] [\x 210/]

Sa. Anu: nanu saphassakassa kālakiriyā -pesacittakassa kālakiriyā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. ha: hañci saphassakassa kālakiriyā -pesacittakassa kālakiriyā.
Sa. Pā: no va vata re vattabbe "saññāvedayitanirodhaṃ samāpanno
Kālaṃ kareyya"ti.

5. Sa. Pu: saññāvedayitanirodhaṃ samāpanno kālaṃ kareyyā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: saññāvedayitanirodhaṃ samāpannassa kāye visaṃ kameyya, satthaṃ kameyya, aggi.
1 Kameyyā'ti. Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
[PTS Page 518] [\q 518/]
6. Sa. Pu: saññāvedayitanirodaṃ samāpannassa kāye visaṃ
Kameyya, satthaṃ kameyya, aggi1. Kameyyā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. ha: hañci saññāvedayitanirodhaṃ samāpannassa kāye visaṃ
Kameyya, satthaṃ kameyya, aggi kameyya,
Sa. Pā: no ca vata re2. Vattabbe "saññāvedayita nirodhaṃ
Samāpanno kālaṃ kareyyā"ti.

7. Sa. Pu: saññāvedayitanirodhaṃ samāpanno kālaṃ kareyyā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: saṃññāvedayitanirodaṃ samāpannassa kāye visaṃ kameyya,
Satthaṃ kameyya, aggi1 kameyyā'ti,
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: na nirodaṃ samāpanno'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

8. Pa. Pu: saññāvedayitanirodhaṃ samāpanno na kālaṃ kareyyā'ti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.

1. Aggiṃ -sīmu. 2. No cata re -syā.

[BJT Page 212] [\x 212/]

Pa. Anu: atthi so niyāmo yena niyāmena niyato saññāvedayitanirodhaṃ samāpanno na kālaṃ
kareyyā'ti.
Sa. Paṭi: natthi. Pa. ha: hañci natthi so niyāmo yena niyāmena niyato
saññāvedayitanirodhaṃ samāpanno na kālaṃkareyya, 1,
Pa. Pā: no ca vata re2 vattabbe "saññāvedayita nirodaṃ samāpanno na kālaṃ kareyyā"ti.
9. Sa. Pu: cakkhuviññāṇasamaṅgī na kālaṃkareyyā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: atthi so niyāmo yena niyāmena niyato cakkhuviñññāṇasamaṅgī
Na kālaṃkareyya'ti.
Pa. Paṭi: natthi.
Sa. ha: hañci natthi so niyāmo yena niyāmena niyato
Cakkhuviññāṇasamaṅgī na kālaṃkareyya,
Sa. Pā: no ca vata re vattabbe "cakkhuviññāṇasamaṅgī na
Kālaṃkareyyā"ti.

Tatiyasaññāvedayitakathā niṭṭhitā.

1. Kālaṃ kareyya-sīmu. 2. No vata re - syā.

[BJT Page 214] [\x 214/]

15. 10.

Asaññasattupikakathā.

1. Sa. Pu: saññāvedayitanirodhasamāpatti asaññasattupikā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: atthi saññāvedayitanirodhaṃ samāpannassa alobho
Kusalamūlaṃ, [PTS Page 519] [\q 519/] adoso kusalamūlaṃ, amoho kusalamūlaṃ,
Saddhā viriyaṃ sati samādhi paññā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: natthi saññāvedayitanirodhaṃ samāpannassa alobho kusalamūlaṃ, adoso
kusalamūlaṃ, amoho kusalamūlaṃ saddhā -pe- paññā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. ha: hañci natthi saññāvedayitanīrodhaṃ samāpannassa alobho kusalamūlaṃ, ādoso
kusalamūlaṃ, amoho kusalamūlaṃ, saddhā viriyaṃ sati samādhi paññā, sa. Pā: no ca vata re
vattabbe "saññāvedayitanirodhasamāpatti
Asaññasattupikā"ti.

3. Sa. Pu: saññāvedayitanirodhasamāpatti asaññasattupikā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: atthi saññāvedayitanirodhaṃ samāpannassa phasso vedanā saññā cetanā cittanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

[BJT Page 216] [\x 216/]

4. Sa. Pu: natthi saññāvedayitanirodaṃ samāpannassa phasso vedanā saññā cetanā cittanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: aḍhassakassa maggabhāvanā -pe- acittakassa maggabhāvanā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu saphassakassa maggabhāvanā -pesacittakassa maggabhāvanā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. ha: hañci saphassakassa maggabhāvanā -pesacittakassa maggabhāvanā,
Sa. Pā: no ca vata re vattabbe saññāvedayitanirodha samāpatti
Asaññasattupikā'ti.
Sa. Pu: saññāvedayitanirodhasamāpatti asaññasattupikā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: ye keci saññāvedayitanirodhaṃ samāpajjanti. Sabbe te
Asaññasattupikāti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

6. Pa. Pu: na vattabbaṃ saññāvedayitanirodhasamāpatti asaññasattupikā'ti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Anu: tanu idhāpi asaññī tatrāpi asaññi'ti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. ha: hañci idhāpi asaññī tatrāpi asaññi,
Pa. Pā: tena vata re vattabbe "saññāvedayita nirodhasamāpatti
Asaññasattupikā"ti.

Asaññasattupikakathā [PTS Page 520] [\q 520/] niṭṭhitā.

[BJT Page 218] [\x 218/]

15. 11.

Kammūpacayakathā.

1. Sa. Pu: aññaṃ kammaṃ, añño kammūpacayo'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: añño phasso, añño phassupacayo, aññā vedanā,
Añño vedanūpacayo, aññā saññā, añño saññūpacayo,
Aññā cetanā, añño cetanūpacayo, aññeṃ cittaṃ,
Añño cittupacayo, aññā saddhā, añño saddhūpacayo,
Aññaṃ viriyaṃ, añño viriyūpacayo, aññā sati, añño
Satupacayo, añño samādhi, añño samādhupacayo, aññā
Paññā, añño paññūpacayo, añño rāgo, añño rāgupacayo -peaññaṃ anottappaṃ, añño
Anottappupacayo'tī.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: aññaṃ kammaṃ, añño kammupacayoti.
Pa. Paṭiññā: āmantā,
Sa. Anu: kammupacayo kammena sahajāto'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: kammūpacayo kammena sahajāto'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: kusalena kammena sahajāto kammupacayo kusalo'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

[BJT Page 220] [\x 220/]

4. Sa. Pu: kusalena kammena sahajāto kammūpacayo kusalo'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: sukhāya vedanāya sampayuttena kammena sahajāto kammupacayo
Sukhāya vedanāya sampayutto'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: dukkhāya vedanāya -pe- adukkhamasukhāya vedanāya sampayuttena
Kammena sahajāto kammūpacayo adukkhamasukhāya vedanāya sampa
Yutto'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
5. Sa. Pu: kammūpacayo kammena sahajāto'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā. Sa. Anu: akusalena kammena sahajāto kammūpacayo akusaloti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: akusalena kammena sahajāto kammūpacayo akusalo'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā. [PTS Page 521] [\q 521/]
Sa. Anu: sukhāya vedanāya sampayuttena kammena sahajāto kammupacayo
Sukhāya vedanāya sampayutto'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: dukkhāya vedanāya -pe- adukkhamasukhāya vedanāya sampayuttena
Kammena sahajāto kammūpacayo adukkhamasukhāya vedanāya sampa
Yutto'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe
7. Sa. Pu: kammaṃ cittena sahajātaṃ, kammaṃ sārammaṇanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: ammūpacayo cittena sahajāto, kammūpacayo sarammaṇo'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: kammūpacayo cittena sahajāto, kammūpacayo anārammaṇo'ti.
Pa. Paṭiñññā: āmantā.

[BJT Page 222] [\x 222/]

Sa. Anu: kammaṃ cittena sahajātaṃ, kammaṃ anārammaṇanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

9. Sa. Pu: kammaṃ cittena sahajātaṃ, cittaṃ bhijjamānaṃ kammaṃ bhijjatī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: kammupacayo cittena sahajāto, cittaṃ bhijjamānaṃ kammūpacayo bhijjatīti. Pa.
Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

10. Sa. Pu: kammupacayo cittena sahajāto, cittaṃ bhijjamānaṃ kammūpacayo na bhijjatīti,
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: kammaṃ cittena sahajātaṃ, cittaṃ bhijjamānaṃ kammaṃ na
Bhijjatī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

11. Sa. Pu: kammambhi kammūpacayo'ti.
Pa. Paṭi: āmantā,
Sa. Anu: taññeva kammaṃ so kammūpacayo'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

12. Sa. Pu: kammamhi kammūpacayo, kammūpacayato vipāko nibbattatī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā. [PTS Page 522] [\q 522/]
Sa. Anu: taññeva kammaṃ, so kammupacayo, so kammavipāko'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

13. Sa. Pu: kammamhi kammūpacayo, kammūpacayato vipāko nibbattati,
Vipāko sārammaṇo'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: kammupacayo sārammaṇo'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

[BJT Page 224] [\x 224/]

14. Sa. Pu: kammupacayo anārammaṇo'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: vipāko anārammaṇo'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

15. Sa. Pu: aññaṃ kammaṃ, añño kammupacayo'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nanu vuttaṃ bhagavatā "idha puṇṇa, ekacco sabyāpajjhampi abyā
Pajjhampi kāyasaṅkhāraṃ abhisaṅkharoti, sabyāpajjhampi
Abyāpajjhampi vacīsaṅkhāraṃ -pe- manosaṅkhāraṃ
Abhisaṅkharoti. So sabyāpajjhampi abyāpajjhampi
Kāyasaṅkhāraṃ abisaṅkharitvā sabyāpajjhampi abyāpajjhampi
Vacīsaṅkhāraṃ -pe- manosaṅkhāraṃ abhisaṅkharitvā sabyāpapajjhampi abayāpajjhampi lokaṃ
upapajjati. Tamenaṃ
Sabyāpajjhampi abyāpajjhampi lokaṃ upapannaṃ samānaṃ
Sabyāpajjhampi abayāpajjhampi phassā phusanti. So
Sabyāpajjhehipi abayāpajjhehipi phassehi phūṭṭho samāno
Sabyāpajjhampi abayāpajjhampi vedanaṃ vedeti vokiṇṇa
Sukhadukkhaṃ, seyyathāpi manussā ekacce ca devā ecce ca
Vinipātikā. Iti kho puṇṇa, bhūtā bhūtassa upapatti1 hoti.
Yaṃ karoti tena upapajjati. Upapannametaṃ phassā phusanti.
Evampahaṃ puṇṇa, kammadāyādā sattā'ti vadāmi"ti, [a]
Attheva suttanto.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Pā: tena hi na vattabbaṃ "aññaṃ kammaṃ aññe kammūpacayo"ti,

Kammūpacayakathā [PTS Page 523] [\q 523/] niṭṭhitā.
Paṇṇarasamo vaggo.

Tassuddānaṃ:

"Paccayatā vavatthitā paṭiccasamuppado addhā ca khaṇo layo muhuttaṃ cattāro āsavā
anāsavā lokuttarānaṃ dhammānaṃ jarāmaraṇaṃ,
Lokuttarā saññāvedayitanirodhasamāpatti,
Lokiyā saññāvedayitanirodhasamāpatti,
Saññāvedayitanirodhaṃ samāpanno kālaṃ kareyya,
Sveva maggo asaññasattūpapattiyā,
Aññaṃ kammaṃ añño kammūpacayo"ti.

Tatiyo paṇṇāsako. [PTS Page 524] [\q 524/]

1. Upapatti-sīmu. [A.] Majjhimanikāya - majjhimapaṇṇasa - kukkuravatīyasutta.

[BJT Page 226] [\x 226/]

Soḷasamo vaggo.

16. 1.

Niggahakathā.

1. Sa. Pu: paro parassa cittaṃ niggaṇhātī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: paro parassa cittaṃ mā rajji, mā dussi, mā muyahi mā
Kilissī'ti niggaṇhātī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: paro parassa cittaṃ niggaṇhātī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: paro parassa uppanno phasso mā nirujjhī'ti
Niggaṇhātī'ti pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: paro parassa uppannā vedanā -peuppannā saññā
-Pe- uppannā cetanā -peuppannaṃ cittaṃ -pe-
Uppannā saddhā -pe- uppannaṃ viriyaṃ -pe- uppannā
Sati -pe- uppanno samādhi -peuppannā paññā mā
Nirujjhi'ti niggaṇhātī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: paro parissa cittaṃ niggaṇhātī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: paro parassa atthāya rāgaṃ pajahatī'ti -pedosaṃ
Pajahati -pe- anottappaṃ pajahatī'ti.
Pa. Paṭi: * na hevaṃ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: paro parassa cittaṃ nigganhātī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: paro parassa atthāya maggaṃ bhāveti -pesatipaṭṭhānaṃ
Bhāveti -pe- bojjhaṅgaṃ bhāvetī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

[BJT Page 228] [\x 228/]

5. Sa. Pu: paro parassa cittaṃ niggaṇhātī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: paro parassa atthāya dukkhaṃ parijānāti, samudayaṃ pajahati,
Nirodhaṃ sacchikaroti, maggaṃ bhāvetī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: paro parassa cittaṃ nigganhātī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā. [PTS Page 525] [\q 525/]
Sa. Anu: añño aññassa kārako, paraṃ kataṃ sūkhaṃ dukkhaṃ, añño
Karoti, añño paṭisaṃvedetī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-.

7. Sa. Pu: paro parassa cittaṃ niggaṇhātī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nanu vuttaṃ bhagavatā:
"Attanā'va kataṃ pāpaṃ
Attanā saṅkilissati.
Attanā akataṃ pāpaṃ
Attanā: va visujjhati.
Suddhi asuddhi paccattaṃ
Nāñño aññaṃ visodhaye"ti[a.]

Attheva suttanto'ti. Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Pā: tena hi na vattabbaṃ: "paro parassa cittaṃ nigganhātī'ti.

8. Pa. Pu: na vattabbaṃ paro parassa cittaṃ niggaṇhātī'ti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Anu: nanu atthi balappattā, atthi vasībhūtā'ti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. ha: hañci atthi ilappattā, atthi vasībhūtā.
Pa. Pā: tena vata re vattabbe "paro parassa cittaṃ niggaṇhātī"ti.

Niggahakathā niṭṭhitā.

[A.] Dhammapada.

[BJT Page 230] [\x 230/]

16. 2.

Paggaha kathā.

1. Sa. Pu: paro parassa cittaṃ paggaṇhātī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: paro parassa cittaṃ mā rajji, mā dussi, mā muyhi, mā
Kilissī'ti paggaṇhātī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: paro parassa cittaṃ paggaṇhātī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: paro parassa alobhaṃ kusalamūlaṃ janeti, adosaṃ [PTS Page 526] [\q 526/]
kusalamūlaṃ
Janeti, amohaṃ kusalamūlaṃ janeti, saddhaṃ janeti, viriyaṃ
Janeti, satiṃ janeti, samādhiṃ janeti, paññaṃ janetī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: pare parassa cittaṃ paggaṇhāti'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: paro parassa uppanno phasso mā nirujjhi'ti
Paggaṇhātī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: paro parassa uppannā vedanā -pe-uppannā saññā -pe-
Uppannā cetanā -pe- uppannaṃ cittaṃ -pe- uppannā
Saddhā -pe- uppannaṃ viriyaṃ -pe- uppannā sati -pe-
Uppanno samādhi -pe- uppannā paññā mā nirujjhī'ti
Paggaṇhātī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: paro parassa cittaṃ paggaṇhātī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: paro parassa atthāya rāgaṃ pajahati, dosaṃ pajahati, mohaṃ
Pajahati-pe- anottappaṃ pajahatī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

[BJT Page 232] [\x 232/]

5. Sa. Pu: paro parassa cittaṃ pagganhātī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: paro parassa atthāya maggaṃ bhāveti -pesatipaṭṭhānaṃ
Bhāveti -pe- bojjhaṅgaṃ bhāvetī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: paro parassa cittaṃ paggaṇhātī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: paro parassa atthāya dukkhaṃ parijānāti -pemaggaṃ
Bhāvetī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: paro parassa cittaṃ pagganhātī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: añño aññassa kārako, paraṃ kataṃ sukhaṃ dukkhaṃ, añño
Karoti, añño paṭisaṃvedetī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: paro parassa cittaṃ paggaṇhātī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nanu vuttaṃ bhagavatā. [PTS Page 527] [\q 527/]
"Attanāva kataṃ pāpaṃ -pe- nāñño aññā
Visodhaye"ti[a] attheva suttantoti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Pā: tena hi na vattabbaṃ: paro parassa cittaṃ paggaṇhāti'ti.

9. Pa. Pu: na vattabbaṃ paro parassa cittaṃ paggaṇhātī'ti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Anu: nanu ati balappattā atthi vasībhūtā'ti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. ha: hañci atthi balappattā atthi vasībhūtā.
Pa. Pā: tena vata re vattabbe "paro parassa cittaṃ paggaṇhā"ti.

Paggahakathā niṭṭhitā.

[A.] Dhammapada

[BJT Page 234] [\x 234/]

16. 3.
Sukhānuppadāna kathā.

1 Sa. Pu: paro parassa sukhaṃ anuppadetī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Pu: paro parassa dukkhaṃ anuppadetī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe-pe-

2. Sa. Pu: paro parassa dukkhaṃ anuppadetīti.
Pa. Piññā: āmantā.
Sa. Anu: paro parassa sukhaṃ anuppadetīti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: paro parassa sukhaṃ anuppadetīti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: paro parassa attano sukhaṃ anuppadeti, aññesaṃ sukhaṃ
Anuppadeti, tassa sukhaṃ anuppadetīti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: paro parassa nevattano, na aññesaṃ, na tassa sukhaṃ
Anuppadetīti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. ha: hañci paro parassa nevattano, na aññesaṃ, na tassa [PTS Page 528] [\q 528/]
sukhaṃ
Anuppadeti.
Sa. Pā: no ca vata re vattabbe "paro parassa sukhaṃ anuppadeti"ti.

5. Sa. Pu: paro parassa sukhaṃ anuppadetī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: añño aññassa kārako, paraṃ kataṃ sukhaṃ dukkhaṃ, añño
Karoti, añño paṭisaṃvedetī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

[BJT Page 236] [\x 236/]

6. Pa. Pu: na vattabbaṃ paro parassa sukhaṃ anuppadetī'ti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Anu: nanu āyasmā udāyī etadavoca:
"Bahunnaṃ 1 vata no bhagavā dukkhadhammānaṃ apahattā, bahunnaṃ
Vata no bhagavā sukhadhammānaṃ upahattā, bahunnaṃ1 vata no
Bhagavā akusalānaṃ dhammānaṃ apahattā, pahunnaṃ1 vata no
Bhagavā kusalānaṃ dhammānaṃ upahattā"ti. [A] attheva suttanto'ti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Pā: tena hi "paro parassa sukhaṃ anuppadetī"ti.
Sukhānuppadānakathā niṭṭhitā.

1. Bahūnaṃ- sīmu, machasaṃ. [A.] Majjhimanikāya -laṭukikopama suttaṃ.

[BJT Page 238] [\x 238/]

16. 4.
Adhigayhamanasikārakathā.

1. Sa. Pu: adigayha manasikarotī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: tena cittena taṃ cittaṃ pajānātī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabba -pe-

2. Sa. Pu: tena cittena taṃ cittaṃ pajānātī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: tena cittena taṃ cittaṃ 'citta'nti pajānātīti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: tena cittena taṃ cittaṃ pajānātīti.
Pa. Paṭiññā āmantā.
Sa. Anu: taṃ cittaṃ tassa cittassa ārammaṇanti. [PTS Page 529] [\q 529/]
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: taṃ cittaṃ tassa cittassa ārammaṇanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: tena phassena taṃ phassaṃ phūsati, tāya vedanāya -pe-
Tāya saññāya -pe- tāya cetanāya -pe- tena cittena
-Pe- tena vitakkena -pe- tena vicārena -pe- tāya
Pītiyā -pe- tāya satiyā -pe- tāya paññāya taṃ paññaṃ
Pajānātīti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: atītaṃ atītanti manasikaronto anāgataṃ anāgatanti
Manasikarotīti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: atītaṃ atītanti manasikaronto anāgataṃ anāgatanti
Manasikarotīti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.

[BJT Page 240] [\x 240/]

Sa. Anu: dvinnaṃ phassānaṃ -pe- dvinnaṃ cittānaṃ samodhānaṃ hotīti. Pa. Paṭi: na hevaṃ
vattabbe -pe-
Sa. Anu: atītaṃ atītanti manasikaronto paccuppannaṃ paccuppannanti
Manasikarotīti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: atītaṃ atītanti manasikaronto paccuppannaṃ paccuppanti manasikarotīti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: dvinnaṃ phassānaṃ -pe- dvinnaṃ cittānaṃ samodhānaṃ
Hotīti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: atītaṃ atītanti manasikaronto anāgataṃ anāgatanti manasikaroti, paccuppannaṃ
paccuppannanti manasikarotīti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabba -pe-

7. Sa. Pu: atītaṃ atītanti manasikaronto anāgataṃ anāgatanti manasikaroti, paccuppannaṃ
paccuppannanti manasikarotīti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: tiṇṇaṃ phassānaṃ -pe- tiṇṇaṃ cittānaṃ samodhānaṃ
Hotīti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: anāgataṃ anāgatanti manasikaronto atītaṃ atītanti
Manasikarotīti. [PTS Page 530] [\q 530/]
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe
8. Sa. Pu: anāgataṃ anāgatanti manasikaronto atītaṃ atītanti manasikarotīti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: dvinnaṃ phassānaṃ -pe- dvinnaṃ cittānaṃ samodhānaṃ
Hotīti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

[BJT Page 242] [\x 242/]

Sa. Anu: anāgataṃ anāganti manasikaronto paccuppannaṃ paccuppannanti manasikarotīti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabba -pe-

9. Sa. Pu: anāgataṃ anāgatanti manasikaronto paccuppannaṃ paccuppanna
Nti manasikarotīti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: dvinnaṃ phassānaṃ -pe- dvinnaṃ cittānaṃ samodhānaṃ
Hotīti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: anāgataṃ anāgatanti manasikaronto atītaṃ atītanti
Manasikaroti, paccuppannaṃ paccuppannanti manasikarotīti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe
10. Sa. Pu: anāgataṃ anāgatanti manasikaronto atītaṃ atītanti
Manasikaroti, paccuppannaṃ paccuppannanti manasikarotīti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: tiṇṇaṃ phassānaṃ -pe- tiṇṇaṃ cittānaṃ samodhānaṃ hotīti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe-pe-
Sa. Anu: paccuppantaṃ paccuppannanti manasikaronto atītaṃ atītanti
Manasikarotīti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

11. Sa. Pu: paccuppannaṃ paccuppannanti manasikaronto atītaṃ atītanti manasikarotiti pa.
Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: dvinnaṃ phassānaṃ -pe- dvinnaṃ cittānaṃ samodhānaṃ
Hotīti. Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: paccuppannaṃ paccuppannanti manasikaronto anāgataṃ
Anāgatanti manasikarotīti. [PTS Page 531] [\q 531/]
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

[BJT Page 244] [\x 244/]

12. Sa. Pu: paccuppannaṃ paccuppannanti manasikaronto anāgataṃ
Anāgatanti manasikarotīti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: dvinnaṃ phassānaṃ -pe- dvinnaṃ cittānaṃ samodhānaṃ
Hotīti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

13. Sa. Pu: paccunnaṃ paccuppannantī manasikaronto atītaṃ atītanti manasikaroti, anāgataṃ
anāgatanti manasikarotī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: tiṇṇaṃ phassānaṃ -pe- tiṇṇaṃ cittānaṃ samodhānaṃ
Hotīti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

14. Pa. Pu: na vattabbaṃ "adhigayha manasikarotī"ti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Anu: nanu vuttaṃ bhagavatā:

"Sabbe saṅkārā aniccāti yadā paññāya passati
Atha nibbivdati dukkhe esa maggo visuddhiyā.

Sabbe saṅkhārā dukkhāti yadā paññāya passati
Atha nibbindati dukkhe esa maggo visuddhiyā,

Sabbe dhammā anattāti yadā pañññāya passati
Atha nibbivdati dukkhe esa maggo visuddhiyā"ti, [a.]
Attheva suttantoti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Pā: tena hi 'adhigayha manasikarotī'ti.
Adhigayhamanasikārakathā [PTS Page 532] [\q 532/] niṭṭhitā.

[A] dhammapada.

[BJT Page 246] [\x 246/]

16. 5.

Rūpaṃ hetūti kathā.

1. Sa. Pu: rūpaṃ hetu'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: alobho hetūti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: adoso hetu -pe- amoho hetu -pe-
Lobho hetu -pe- doso hetu -pe-
Moho hetu'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: rūpaṃ hetu'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: sārammaṇaṃ, atthi tassa āvaṭṭanā1 -pe paṇidhī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu anārammaṇaṃ, natthi tassa āvaṭṭanā1 -pe paṇidhī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. ha: hañci anārammaṇaṃ, natthi tassa āvaṭṭanā1 -pe- paṇidhi,
Sa. Pā: no ca vata re vattabbe: "rūpaṃ hetu"ti.

3. Sa. Pu: alobho hetu sārammaṇo, atthi tassa āvaṭṭanā1 -pe-
Paṇidhī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: rūpaṃ hetu sārammaṇaṃ, atthi tassa āvaṭṭanā1 -pe-
Paṇidhī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

1. Āvajjanā -syā

[BJT Page 248] [\x 248/]

4. Sa. Pu: adoso hetu -pe- amoho hetu -pelobho
Hetu -pe- doso hetu -pemoho hetu
Sārammaṇo, atthi tassa āvaṭṭanā 1 -pe paṇidhī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: rūpaṃ hetu sārammaṇaṃ, atthi tassa āvaṭṭanā -pe-paṇidhi'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: rūpaṃ hetu anārammaṇaṃ2, natthi tassa āvaṭṭanā -pe-
Paṇidhī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: alobho hetu anārammaṇo, natthi tassa āvaṭṭanā1,
-Pe-paṇidhīti. Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: rūpaṃ hetu anārammaṇaṃ, natthi tassa āvaṭṭanā-pe paṇīdhiti. [PTS Page 533] [\q
533/]
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: adoso hetu -pe- amoho hetu -pe-
Lobho hetu -pe- doso hetu -pemoho hetu
Anārammaṇo, natthi tassa āvaṭṭanā -pe paṇidhiti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

7. Pa. Pu: na vattabbaṃ rūpaṃ hetūti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Anu: nanu mahābhūtā upādārūpānaṃ3 upādāya hetutī
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. ha: hañci mahābhūtā upādārūpānaṃ upādāya hetu,
Pa. Pā: tena vata re vattabbe 'rūpaṃ hetu'ti.

Rūpaṃ hetūtikathā niṭṭhitā.

1. Āvajjanā -syā 2. Sārammaṇaṃ -[pts. 3.] Upādāya rūpānaṃ.

[BJT Page 250] [\x 250/]

16. 6.

Rūpaṃ sahetukantikathā.

1. Sa. Pu: rūpaṃ sahetukanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: alobhahetunāti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe-pe-
Sa. Anu: adosahetunāti-pe- amohahetunāti -pe-
Lobhahetunāti -pe- dosahetunāti -pemohahetunāti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: rūpaṃ sahetukantī.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: sārammanaṃ, atthi tassa āvaṭṭanā -pe paṇidhīti
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu anārammaṇa, natthi tassa āvaṭṭanā -pe paṇidhiti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. ha: hañci anārammaṇa, natthi tassa āvaṭṭanā -pe paṇidhi,
Sa. Pā: no cavata re vattabbe "rūpaṃ sahetuka"nti.

3. Sa. Pu: alobho sahetuko sārammaṇo, atthi tassa āvaṭṭanā
-Pe- paṇidhīti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: rūpaṃ sahetukaṃ sārammaṇaṃ, atthi tassa āvaṭṭanā
-Pe- paṇidhīti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
[PTS Page 534] [\q 534/]
4. Sa. Pu: adoso sahetuko -pe amoho -pe- saddhā -pe-
Viriyaṃ -pe- sati -pe- samādhi -pepaññā -pe-lobho
-Pe- doso-pe- moho -pemāno -pe- diṭṭhi
-Pe- vicikicchā -pe- thinaṃ -peuddhaccaṃ-pe- ahirikaṃ
-Pe- anottappaṃ sahetukaṃ sārammaṇaṃ, atthi tassa
Āvaṭṭanā -pe- paṇidhiti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.

[BJT Page 252] [\x 252/]

Sa. Anu: rūpaṃ sahetukaṃ sārammaṇaṃ, atthi tassa āvaṭṭanā -pe-
Paṇidhīti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: rūpaṃ sahetukaṃ anārammaṇaṃ, natthi tassa āvaṭṭanā -pe-
Paṇidhīti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: alobho sahetuko anārammaṇo, natthi tassa āvaṭṭanā
-Pe- paṇidhīti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: rūpaṃ sahetukaṃ anārammaṇa, natthi tassa āvaṭṭanā-pe-
Paṇīdhīti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: adoso sahetuko -peanotattappaṃ sahetukaṃ
Anārammaṇaṃ, natthi tassa āvaṭṭanā -pe paṇidhīti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

7. Pa. Pu: na vattabbaṃ rūpaṃ sahetuka'nti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Anu: nanu rūpaṃ sappaccayanti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. ha: hañci rūpaṃ sappaccayaṃ,
Pa. Pā: tena vata re vattabbe "rūpaṃ sahetuka"nti.

Rūpaṃ sahetukantikathā niṭṭhitā.

[BJT Page 254] [\x 254/]

16. 7.

Rūpaṃ kusalākusalantikathā.

1. Sa. Pu: rūpaṃ kusalanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: sārammaṇaṃ, atthi tassa āvaṭṭanā1 -pe paṇidhīti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe-pe-
Sa. Anu: nanu anārammaṇaṃ, natthi tassa āvaṭṭanā1 -pe paṇidhīti,
Pa. Paṭiññā: āmantā. [PTS Page 535] [\q 535/]
Sa. ha: hañci anārammaṇaṃ, natthi tassa āvaṭṭanā -pe- paṇidhi,
Sa. Pā: no ca vata re vattabbe rūpaṃ kusala'nti.

2. Sa. Pu: alobho kusalo sārammaṇo, atthi tassa āvaṭṭanā-pe-
Paṇidhīti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: rūpaṃ kusalaṃ sārammaṇaṃ, atthi tassa āvaṭṭanā -pe-
Paṇidhīti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
3. Sa. Pu: adoso kusalo -pe-amoho kusalo -pe-saddā
Kusalā -pe- viriyaṃ -pe- sati -pe-samādi -pe- paññā
Kusalā sārammaṇā, atthi tāya2 āvaṭṭanā -pe paṇidhīti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: rūpaṃ kusalaṃ sārammaṇaṃ, atthi tassa āvaṭṭanā -pe-
Paṇīdhīti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

1. Āvajjanā-syā 2. Tassa-sīmu [pts.]

[BJT Page 256] [\x 256/]

4. Sa. Pu: rūpaṃ kusalaṃ anārammaṇaṃ, natthi tassa āvaṭṭanā -pe-
Paṇīdhīti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: alobho kusalo anārammaṇo, natthi tassa āvaṭṭanā
-Pe- paṇīdhīti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: rūpaṃ kusalaṃ anārammaṇaṃ, natthi tassa āvaṭṭanā1 -pe-
Paṇidhīti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: adoso kusalo -pe- paññā kusalā anārammaṇā, natthi tāya2 āvaṭṭanā1 -pe-
paṇidhīti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: rūpaṃ akusalanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: sārammaṇaṃ, atthi tassa āvaṭṭanā1 -pe paṇidhīti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu anārammaṇaṃ, natthi tassa āvaṭṭanā -pe paṇidhīti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. ha: hañci anārammaṇaṃ, natthi tassa āvaṭṭanā -pe-paṇidhi,
Sa. Pā no ca vata re vattabbe "rūpaṃ akusala"nti.

7. Sa. Pu: lobho akusalo sārammaṇo, atthi tassa āvaṭṭanā-pe-
Paṇidhīti. [PTS Page 536] [\q 536/]
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: rūpaṃ akusalaṃ sārammaṇaṃ, atthi tassa āvaṭṭanā1 -pe-
Paṇidhīti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

1. Āvajjanā-syā 2. Tassa -sīmu. [Pts.]

[BJT Page 258] [\x 258/]

8. Sa. Pu: doso akusalo -pe- moho -pemāno -pe-
Anottappaṃ akusalaṃ sārammaṇaṃ, atthi tassa āvaṭṭanā
Pe- paṇidhīti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: rūpaṃ akusalaṃ sārammaṇaṃ, atthi tassa āvaṭṭanā -pe-
Paṇīdhīti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

9. Sa. Pu: rūpaṃ akusalaṃ anārammaṇaṃ, natthi tassa āvaṭṭanā -pe-
Paṇīdīti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: lobho akusalo anārammaṇo, natthi tassa āvaṭṭanā
-Pe- paṇīdhīti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe-pe-

10. Sa. Pu: rūpaṃ akusalaṃ anārammaṇaṃ, natthi tassa āvaṭṭanā -pe-
Paṇidhīti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: doso -pe- moho -pe anottappaṃ akusalaṃ
Anārammaṇaṃ, natthi tassa āvaṭṭanā -pepaṇīdhīti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

11. Pa. Pu: na vattabbaṃ rūpaṃ kusalampi akusalampīti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Anu: nanu kāyakammaṃ vacīkammaṃ kusalampi akusalampīti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. ha: hañci kāyakammaṃ vacīkammaṃ kusalampi akusalampi,
Pa. Pā: tena vata re 'vattabbe rūpaṃ kusalampi akusalampiti.
Rūpaṃ kusalākusalantikathā niṭṭhitā.

[BJT Page 260] [\x 260/]

16. 8.

Rūpaṃ vipākoti kathā.

1. Sa. Pu: rūpaṃ vipākoti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: rūpaṃ sukhavedaniyaṃ, dukkhavedaniyaṃ, adukkhamasukhavedaniyaṃ, [PTS Page
537] [\q 537/]
Sukhāya vedanāya sampayuttaṃ, dukkhāya vedanāya sampayuttaṃ.
Adukkhamasukhāya vedanāya sampayuttaṃ, phassena sampayuttaṃ,
-Pe- cittena sampayuttaṃ sārammaṇaṃ atthi tassa
Āvaṭṭanā -pe- paṇidhīti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu na sukhavedaniyaṃ -pe- na dukkhavedaniyaṃ -pe-
Anārammaṇaṃ, natthi tassa āvaṭṭanā -pe paṇidhīti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. ha: hañci na sukhavedaniyaṃ -pe- na dukkhavedaniyaṃ -pe-
Anārammaṇaṃ, nattha tassa āvaṭṭanā -pe paṇidhi,
Sa. Pā: no ca vata re vattabbe "rūpaṃ vipāko"ti.

2. Sa. Pu: phasso vipāko, phasso sukhavedaniyo -pedukkha
Vedaniyo -pe- sārammaṇo, natthi tassa āvaṭṭanā -pe paṇidhīti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: rūpaṃ vipāko, rūpaṃ sukhavedanīyaṃ -pedukkhavedaniyaṃ
-Pe- sārammaṇaṃ, atthi tassa āvaṭṭanā -pe- paṇidhīti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: rūpaṃ vipāko, rūpaṃ na sukhavedaniyaṃ-pe- na dukkhavedaniyaṃ
-peanārammaṇaṃ, natthi tassa āvaṭṭanā -pe-paṇidhiti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.

[BJT Page 262. [\x 262/] ]

Sa. Anu: phasso vipāko, phasso na sukhavedaniyo -pe- na
Dukkhavedaniyo -pe- anārammaṇo, natthi tassa
Āvaṭṭanā -pe- paṇīdhīti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

4. Pa. Pu: na vattabbaṃ 'rūpaṃ vipāko'ti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Anu: nanu kammassa katattā uppannā cittacetasikā dhammā
Vipākoti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. ha: hañci kammassa katattā uppannā cittacetasikā dhammā vipāko,
Pa. Pā: tena vata re vattabbe: "kammassa katattā uppannaṃ rūpaṃ
Vipāko"ti.

Rūpaṃ vipākoti [PTS Page 538] [\q 538/] kathā niṭṭhitā.

[BJT Page 264] [\x 264/]

16. 9.

Rūpaṃ rūpāvacarārūpāvacaranti kathā.

1. Sa. Pu: atthi rūpaṃ rūpāvacaranti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: samāpattesiyaṃ upapattesiyaṃ diṭṭhadhammasukha vihāraṃ samāpatte
Siyena cittena upapattesiyena cittena diṭṭhadhammasukhavihārena
Cittena sahagataṃ sahajātaṃ saṃsaṭṭhaṃ sampayuttaṃ ekuppādaṃ
Ekanirodhaṃ ekavatthukaṃ ekārammaṇanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu na samāpattesiyaṃ na upapattesiyaṃ na diṭṭhadhammasukhavihāraṃ
Na samāpattesiyena cittena na upapattesiyena cittena na
Diṭṭhadhammasukhavihārena cittena sahagataṃ sahajātaṃ saṃsaṭṭhaṃ
Sampayuttaṃ ekuppādaṃ ekanirodhaṃ ekavatthukaṃ ekārammaṇanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. ha: hañci na samāpattesiyaṃ na upapattesiyaṃ na diṭṭhadhammasukhavihāraṃ
Na samāpattesiyena cittena -pe ekārammaṇaṃ,
Sa. Pā: no ca vata re vattabbe "atthi rūpaṃ rūpāvacara'nti.

2. Sa. Pu: atthi rūpaṃ arūpāvacaranti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: samāpattesiyaṃ upapattesiyaṃ diṭṭhadhammasukha vihāraṃ samāpatte
Siyena cittena upapattesiyena cittena diṭṭhadhammasukhavihārena
Cittena sahagataṃ sahajātaṃ saṃsaṭṭhaṃ sampayuttaṃ ekuppādaṃ
Ekanirodhaṃ ekavatthukaṃ ekārammaṇanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

[BJT Page 266] [\x 266/]

Sa. Anu: nanu na samāpattesiyaṃ na upapattesiyaṃ na diṭṭhadhammasukhavihāraṃ
Na samāpattesiyena cittena na upapattesiyena cittena na
Diṭṭhadhammasukhavihārena cittena sahagataṃ sahajātaṃ saṃsaṭṭhaṃ
Sampayuttaṃ ekuppādaṃ ekanirodhaṃ ekavatthukaṃ ekārammaṇanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. ha: hañci na samāpattesiyaṃ na upapattesiyaṃ
-Pe- ekavatthukaṃ ekārammaṇaṃ,
Sa. Pā: no ca vata re vattabbe "atthi rūpaṃ arūpāvacara'nti.

3. Pa. Pu: na vattabbaṃ atthi rūpaṃ rūpāvacaraṃ, atthi rūpaṃ arūpā
Vacaranti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Anu: nanu kāmāvacarakammassa katattā rūpā kāmā vacaranti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. ha: hañci kāmāvacarakammassa katattā rūpaṃ kāmāvacaraṃ, [PTS Page 539] [\q 539/]

Pa. Pā: tena vata re vattabbe "rūpāvacarakammassa katattā rūpaṃ
Rūpāvacaraṃ, arupāvacarakammassa katattā rūpaṃ arūpāvacaranti.

Rūpaṃ rūpāvacarārūpāvacaranti kathā niṭṭhitā.

[BJT Page 268] [\x 268/]

16. 10.
Rūparāgo rūpadhātupariyāpanno arūparāgo arūpadhātupariyāpannoti kathā.

1. Sa. Pu: rūparāgo rupadhātupariyāpanno'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: samāpattesiyo upapattesiyo diṭṭhadhammasukhavihāro samāpa
Ttesiyena cittena upapattesiyena cittena diṭṭhadhammasukhavihā
Rena cittena sahagato sahajāto saṃsaṭṭho sampayutto
Ekuppādo ekanirodho ekavatthuko ekārammano'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu na samāpattesiyo na upapattesiyo na diṭṭhadhammasukha
Vihāro, na samāpattesiyena cittena -peekavatthuko ekārammaṇo'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. ha: hañci na samāpattesiyo na upapattesiyo na diṭṭhadhammasukhavihāro, na
samāpattesiyena -pe- ekavatthuko
Ekārammano,
Sa. Pā: no ca vata re vattabbe "rūparāgo rūpadhātupariyā
Panno"ti.

2. Sa. Pu: rūparāgo rūpadhātupariyāpanno'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: saddarāgo saddadhātupariyāpanno'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: rūparāgo rūpadhātupariyāpanno'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: andharāgo -pe- rasarāgo -pephoṭṭhabbarāgo
Phoṭṭhabbadhātupariyāpanno'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

[BJT Page 270] [\x 270/]

4. Sa. Pu: saddarāgo na vattabbaṃ saddadhātupariyāpanno'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: rūparāgo na vattabbaṃ rūpadhātupariyāpanno'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: gandharāgo -pe- rasarāgo -pephoṭṭhabbarāgo na
Vattabbaṃ phoṭṭhabbadhātupariyāpanno'ti. [PTS Page 540] [\q 540/]
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: rūparāgo na vattabbaṃ rūpadhātu pariyāpanno'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: arūparāgo arūpadhātupariyāpannoti.
Pa. Paṭiññā: āmantā,
Sa. Anu: arūparāgo na vattabbaṃ arūpadhātupariyāpanno'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: arūparāgo arūpadhātupariyāpanno'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: samāpattesiyo upapattesiyo diṭṭhadhamma sukhavihāro
Samāpattesiyena cittena upapattesiyena cittena diṭṭhadhammasukha
Vihārena cittena sahagato sahajāto saṃsaṭṭho sampayutto
Ekuppādo ekanirodho ekavatthuko ekārammaṇo'ti.
Pa. Pi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu na samāpattesiyo na upapattesiyo na diṭṭhadhammasukha
Vihāro na samāpattesiyena cittena -peekavatthuko
Ekārammaṇo'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.

[BJT Page 272] [\x 272/]

Sa. ha: hañci na samāpattesiyo na upapattesiyo na diṭṭhammasukhavihāro na
samāpattesiyena cittena na upapatte
Siyena cittena na diṭṭhadhammasukhavihārena cittena sahagato
Sahajāto saṃsaṭṭho sampayutto ekuppādo ekanirodho
Ekavatthuko ekārammaṇo.
Sa. Pā: no ca vata re vattabbe"arūparāgo arūpadhātu pariyāpanno'ti

8. Sa. Pu: arūparāgo arūpadhātupariyāpanno'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: saddarāgo saddadhātu pariyāpanno'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

9. Sa. Pu: arūparāgo arūpadhātupariyāpanno'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: gandharāgo -pe- rasarāgo -pephoṭṭhabbarāgo
Phoṭṭhabbadhātu pariyāpannoti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
10. Sa. Pu: saddarāgo na vattabbaṃ saddadhātupariyāpannoti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: arūparāgo na vattabbaṃ arūpadhātupariyāpanno'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

11. Sa. Pu: gavdharāgo -perasarāgo-pephoṭṭhabba rāgo na
Vattabbaṃ phoṭṭhabbadhātupariyāpanno'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: arūparāgo na vattabbaṃ arūpadhātu pariyāpanno'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
[PTS Page 541] [\q 541/]
[BJT Page 274] [\x 274/]

12. Pa. Pu: na vattabbaṃ rūparāgo rūpadhātupariyāpanno, aruparāgo
Arupadhātupariyāpanno'ti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Anu: nanu kāmarāgo kāmadhātupariyāpanno'ti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. ha: hañci kāmarāgo kāmadhātupariyāpanno,
Pa. Pā: tena vata re vattabbe "rūparāgo rūpadhātu pariyāpanno,
Arūparāgo arūpadhātupariyāpanno'ti.

Rūparāgo rupadhātupariyāpanno arūparāgo arūpadātupariyāpannoti kathā niṭṭhitā.


Soḷasamo vaggo niṭṭhito

Tassa uddānaṃ:

"Cittaniggaho cittapaggaho
Sukhānuppadānaṃ adhigayhamanasikāro
Rūpaṃ hetu rūpaṃ sahetukaṃ
Rūpaṃ kusalampi, akusalampi

Rūpaṃ vipāko atthi rūpaṃ
Rūpāvacaraṃ, atthi rūpaṃ arūpāvacaraṃ
Sabbe kilesā kāmadhātu pariyāpannā"ti. [PTS Page 542] [\q 542/]

[BJT Page 276] [\x 276/]

Sattarasamo vaggo.

17. 1.

Atthi arahato puññupacayoti kathā.

1. Sa. Pu: atthi arahato puññupacayo'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: atthi arahato apuññūpacayo'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: natthi arahato apuññūpacayo'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: natthi arahato puññupacayo'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: atthi arahato puññūpacayo'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: arahā puññābhisaṅkāraṃ abhisaṅkharoti, āneñjābisaṅkhāraṃ
Abhisaṅkharoti, gatisaṃvattanikaṃ. Kammaṃ karoti, bhavasaṃvatta
Nikaṃ1 kammaṃ karoti, issariyasaṃvattanikaṃ kammaṃ karoti,
Ādipacca2 saṃvattanikaṃ kammaṃ karoti, mahābhogasaṃvattanikāṃ kammaṃ karoti,
vahāparivāra-
Saṃvattanikaṃ kammaṃ karoti, devasobhagyasaṃvattanikaṃ kammaṃ
Karoti, manussasobhagyasaṃvattanikaṃ kammaṃ karotī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
4. Sa. Pu: atthi arahato puññapacayo'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: arahā ācinātīti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: arahā apacinātī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

1. Saṃvattaniyaṃ -machasaṃ, sayā. 2. Adhipacca -bahusu.

[BJT Page 278] [\x 278/]

Sa. Anu: arahā pajahatīti -pe- arahā upādiyatīti -pearahā
Visinetīti -pe- arahā ussinetīti -pearahā vidhūpetīti
-Pe- arahā sandhūpetīti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
[PTS Page 543] [\q 543/] sa. Anu: nanu arahā nevācināti na apavināti. Apacinitvā
ṭhito'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. ha: hañci arahā nevācināti nāpacināti, apacinitvā ṭhito.
Sa. Pā: no ca vata re vattabbe "atthi arahato puññūpacayo"ti.
Sa. Anu: nanu arahā neva pajahati, na upādiyati, pajahitvā ṭhito neva
Visineti, na ussineti, visinetvā ṭhito. Neva vidhūpeti, na sandhupeti, vidhūpetvā ṭhito'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. ha: hañci arahā neva vidhūpeti, na sandhūpeti, vidhūpetvā ṭhito,
Sa. Pā: no ca vata re vattabbe "atthi arahato puññūpacayo"ti.

8. Pa. Pu: natthi arahato puññupacayoti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Anu: arahā dānaṃ dadeyyāti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. ha: hañci arahā dānaṃ dadeyya,
Pa. Pā: no ca vata re vattabbe "natthi arahato puññūpacayo"ti.
Pa. Anu: arahā cīvaraṃ dadeyya-pe- piṇḍapātaṃ dadeyya -pe-
Senāsanaṃ dadeyya -pe- gilānapaccaya bhesajjaparikkhāraṃ dadeyya -pe- khādanīyaṃ
dadeyya -pe-bhojanīyaṃ dadeyya
-Pe- cetiyaṃ vandeyya -pe- cetiye mālaṃ āropeyya
-Pe- gandhaṃ āropeyya-pevilepanaṃ āropeyya
-Pe- cetiyaṃ abidakkhiṇaṃ kareyyāti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. ha: hañci arahā cetiyaṃ abidakkhiṇaṃ kareyya,
Pa. Pā: no ca vata re vattabbe "natthi arahato puññūpacayo"ti.

Atthi arahato puññūpacayoti kathā niṭṭhitā.

[BJT Page 280] [\x 280/]

17. 2.

Natthi arahato akālamaccūti kathā.

1. Sa. Pu: natthi arahato akālamaccūti.
Pa. Paṭiññā: āmantā. [PTS Page 544] [\q 544/]
Sa. Anu: natthi arahantaghātako'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: natthi arahato akālamaccūti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: yo arahantaṃ jīvitā voropeti, sati jivite jīvitāvasese
Jīvitā voropeti, asati jivite jīvitāvasese jīvitā
Voropetīti.
Pa. Paṭiññā: sati jivito jīvitāvasese jīvitā voropetīti.
Sa. ha: hañci sati jivito jīvitāvasese jīvitā voropeti.
Sa. Pā: no ca vata re vattabbe "natthi arahato akālamaccū"ti.
Sa. Anu: asati jivite jīvitāvasese jīvitā voropeti, natthi
Arahantaghātako'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: natthi arahato akālamaccūti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: arato kāye visaṃ na kameyya, satthaṃ na kameyya, aggiṃ1
Na kameyyāti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

1. Aggi-machasaṃ.

[BJT Page 282] [\x 282/]

Sa. Anu: nanu arahato kāye visaṃ kameyya, satthaṃ kameyya, aggiṃ
Kameyyāti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. ha: hañci arahato ye visaṃ kameyya, satthaṃ kameyya, aggiṃ
Kameyya,
Sa. Pā: no ca vata re vattabbe "natthi arahato akālamaccu"ti.

4. Sa. Pu: arahato kāye visaṃ na kameyya, satthaṃ na kameyya,
Aggiṃ na kameyyāti.
Pa. Paṭiññā: āmantā. Sa. Anu: natthi arahantaghātako'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

5. Pa. Pu: atthi arahato akālavamaccū'ti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Anu: nanu vuttaṃ bhagavatā "nāhaṃ bhikkhave, sañcetanikānaṃ kammānaṃ katānaṃ
upacitānaṃ appaṭisaṃveditvā1. Byantibāvaṃ vadāmi,
Tañca ko diṭṭhe vā dhamme2 upapajje vā3 apare vā
Pariyāye' ti[a.] Attheva suttantoti. [PTS Page 545] [\q 545/]
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Pā: tena hi "natthi arahato akālamaccū"ti.
Natthi arahato akālamaccūti kathā niṭṭhitā.

1. Appaṭisaṃviditvā - a. Ni.

2. Diṭṭheva dhamme - sīmu, chesaṃ, syā, [pts, 3.] Upapajjaṃvā -machasaṃ
Uppajjetvā - [pts a.] Dasakaṅguttara - karajakāyacaggo.

[BJT Page 284] [\x 284/]

17. 3.

Sabbamidaṃ kammatoti kathā.

1. Sa. Pu: sabbamidaṃ. 1 Kammato'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: kammampi kammatoti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: sabbamidaṃ kammatoti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: sabbamidaṃ pubbekatahetūti.
Pa. Paṭi: na hevaṃvattabbe -pe-

3. Sa. Pu: sabbamidaṃ. 1 Kammatoti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: sabbavidaṃ kammavipākatoti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: sabbavidaṃ. 1 Kammavipākatoti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: kammavipākena pāṇaṃ haneyyāti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Pu: pāṇātipāto saphaloti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: kammavipāko saphaloti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Pu: kammavipāko aphaloti.
Pa. Paṭiññā: āmantā. Sa. Anu: pāṇātipāto aphalo'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

1. Sabbaṃ idaṃ - [pts]

[BJT Page 286] [\x 286/]

5. Sa. Puccā: kammavipākena adinnaṃ ādiyeyya -pemusā bhaṇeyya
-Pe- pisuṇaṃ bhaṇeyya -pe- pharusaṃ bhaṇeyya -pe- samphaṃ
Palapeyya1 -pe- sandhiṃ chindeyya -pe nillopaṃ hareyya
-Pe- ekāgārikaṃ kareyya -peparipatthe tiṭṭheyya
-Pe- paradāraṃ gaccheyya -pegāmaghātakaṃ2 kareyya
-Pe- nigamghātakaṃ3 kareyya -pekammavipākena dānaṃ
Dadeyya -pe- cīvaraṃ [PTS Page 546] [\q 546/] dadeyya -pe-piṇḍapātaṃ dadeyya
-Pe- senāsanaṃ dadeyya -pegilānapaccaya bhesajja
Parikkhāraṃ dadeyyāti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: gilānapaccayabhesajjaparikkhāro saphaloti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: kammavipāko saphaloti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: kammavipāko aphaloti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: gilānapaccayabhesajjaparikkhāro aphaloti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbaṃ -pe-

9. Pa. Pu: na vattabbaṃ 'sabbamidaṃ kammato'ti.
Sa. Paṭiñññā: āmantā.
Pa. Anu: nanu vuttaṃ bhagavatā:
"Kammunā vattati loko
Kammunā vattatī pajā,
Kammanibandhanā sattā.
Rathassāṇīva yāyato. [A]
Kammena kittiṃ labhate pasaṃsaṃ
Kammena jāniṃ ca vadhaṃ ca bandhā.
Taṃ kammanānākaraṇaṃ viditvā
Kasmā vade natthi kammanti lokoti"ti[a]
Attheva suttantoti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Pā: tena hi "sabbamidaṃ kammato"ti.

Sabbamidaṃ kammatoti kathā niṭṭhitā.

1. Samaphappalapeyya -[pts 2.] Gāmaghātaṃ -[pts. 3.] Nigamaghātaṃ-[pts.]
[A.] Majjhimanikāya, suttanipāta -vāseṭṭhasuttaṃ.

[BJT Page 288] [\x 288/]

17. 4.

Indriyabaddhakathā.

1. Sa. Pu: indriyabaddhaññeva dukkhanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: indriyabaddhaññeva aniccaṃ saṅkhataṃ paṭiccasamuppannaṃ [PTS Page 547] [\q
547/] khayadhammaṃ vayadhammaṃ virāgadhammaṃ nirodhadhammaṃ
viparināmadhammanti. Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu anindriyabaddhaṃ aniccaṃ saṅkhataṃ paṭicca samuppannaṃ khayadhammaṃ
virāgadhammaṃ nirodhadhammaṃ viparināmadhammanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. ha: hañci anindriyabaddhaṃ nuccaṃ saṅkhataṃ paṭiccasamuppannaṃ khayadhammaṃ
Vayadhammaṃ virāgadhadhammaṃ nirodhadhammaṃ viparināmadhammaṃ,
Sa. Pā: no ca vata re vattabbe: "indriyabaddhaññeva dukkha"nti.

2. Sa. Pu: indriyabaddhaṃ aniccaṃ saṅkhataṃ paṭiccasamuppannaṃ khayadhammaṃ
vayadhammaṃ virāgadhammaṃ nirodhadhammaṃ viparināmadhammaṃ, pa. Paṭiññā:
āmantā.
Sa. Anu: indriyabaddhaṃ aniccaṃ saṅkhataṃ -peviparināmadhammaṃ
Tañca na dukkhanti. Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
[BJT Page 290] [\x 290/]

3. Sa. Pu: indriyabaddhaṃ aniccaṃ saṅghataṃ -peviparināmadhammaṃ
Tañca dukkhanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: anindriyabaddhaṃ aniccaṃ saṅkhataṃ -peviparināmadhammaṃ,
Tañca dukkhanti.
Pa. Paṭi: na heva vattabbe -pe
4. Sa. Pu: indriyabaddhaññeva dukkhanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nanu "yadaniccaṃ taṃ dukkhaṃ" vuttaṃ bhagavatā, anindriyabaddhaṃ
Aniccanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. ha: hañci "yadaniccaṃ taṃ dukkhaṃ" vuttaṃ bhagavatā, anindriyabaddhaṃ
Aniccaṃ,
Sa. Pā: no ca vata re vattabbe: indriyabaddhaññeva dukkhanti.

5. Pa. Pu: na vattabbaṃ indriyabaddhaññeva dukkhanti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Anu: yathā indriyabaddhassa dukkhassa pariññāya bhagavati brahmacariyaṃ
Vussati, evamevaṃ anindriyabaddhassa dukkhassa pariññāya bhagavati
Brahmacariyaṃ vussati'ti.
Sa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Pa. Anu: yathā indriyabaddhaṃ dukkhaṃ pariññātaṃ na puna [PTS Page 548] [\q 548/]
uppajjati,
Evamevaṃ anaṭandriyabaddhaṃ dukkhaṃ pariññātaṃ na puna uppajjatī'ti.
Sa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Pa. Pā: tena hi "indriyabaddhaññeva dukkha"nti.

Indriyapaddhakathā niṭṭhitā.

[BJT Page 292] [\x 292/]

17. 5.

hapetvā ariyamagganti kathā.

1. Sa. Pu: ṭhapetvā ariyamaggaṃ avasesā saṅkhārā dukkhā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: dukkhasamudayopi dukkho'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: dukkhasamudayopi dukkho'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: tīṇeva ariyasaccānī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: tīṇeva ariyasaccānīti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nanu cattāri ariyasaccāni vuttāni bhagavatā: "dukkhaṃ dukkha
Samudayo dukkhanirodo dukkhanirodhagāminī paṭipadā"ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. ha: hañci cattāri ariyasaccāni vuttāni bhagavatā: dukkhaṃ dukkhasamudayo
dukkhanirodho dukkhanirodhagāminī paṭipadā,
Sa. Pā: no ca vata re vattabbe: "tīṇeva ariyasaccānī"ti.
4. Sa. Pu: dukkhasamudayo'pi dukkho'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Pu: kenaṭṭhenāti.
Pa. Vi: aniccaṭṭhenāti.
Sa. Anu: ariyamaggo anicco'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: ariyamaggo dukkho'ti. [PTS Page 549] [\q 549/]
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

[BJT Page 294] [\x 294/]
5. Sa. Pu: ariyamaggo anicco, so ca na dukkhoti. Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: dukkhasamudayo anicco, so ca na dukkho, ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: dukkhasamudayo anicco, so ca dukkho'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: ariyamaggo anicco, so ca dukkho'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe-pe-

7. Pa. Pu: na vattabbaṃ ṭhapetvā ariyamaggaṃ avasesā saṅkhārā dukkhā'ti
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Anu: nanu sā dukkhanirodhagāminī paṭipadāti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. ha: hañci sā dukkhanirodhagāminī paṭipadā,
Pa. Pā: tena vata re vattabbe: "ṭhapetvā ariyamaggaṃ avasesā
Saṅkhārā dukkhā"ti.

hapetvā ariyamagganti kathā niṭṭhitā.

[BJT Page 17. [\x 17/] 6.]

Na vattabbaṃ saṅgho dakkhiṇaṃ patigaṇhātīti kathā.

1. Sa. Pu: na vattabbaṃ saṅgho dakkhiṇaṃ patigaṇhātīti. 1
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nanu saṅgho āhuneyyo pāhuneyyo dakkhiṇeyyo
Añjalikaraṇīyo anuttaraṃ puññakkhettaṃ lokassā'ti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. ha: hañci saṅgho āhuneyyopāhuneyyo dakkhiṇeyyo
Añjalikaraṇīyo anuttaraṃ puññakkhettaṃ lokassa,
Pa. Pā: tena vata re vattabbe: 'saṅkho dakkhiṇaṃ patigaṇhātīki1.

2. Sa. Pu: na vattabbaṃ 'saṅgho dakkhiṇaṃ patigaṇhātī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nanu cattāro purisayugā aṭṭhapurisapuggalā dakkhiṇeyyā vuttā
Bhagavatāti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. ha: hañci cattāro purisayugā aṭṭhapurisapuggalā dakkhiṇeyyā [PTS Page 550] [\q 550/]
vuttā
Bhagavatā.
Sa. Pā: tena vata re vattabbe: "saṅgho dakkhiṇaṃ patigaṇhātī"ti1.
3. Sa. Pu: na vattabbaṃ 'saṅgho dakkhiṇaṃ patigaṇhātī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nanu atthi kici saṅghassa dānaṃ dentīti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. ha: hañci atthi keci saṅghassa dakkhiṇaṃ denti.
Sa. Pā: tena vata re vattabbe: "saṅgho dakkhiṇaṃ patigaṇhātī'ti.


1. Paṭiggaṇahātīti- sīmu, machasaṃ, syā. Paṭigaṇhātīti- [pts.]

[BJT Page 298] [\x 298/]
Sa. Anu: nanu atthi keci saṅghassa cavaraṃ denti -pepiṇḍapātaṃ
Denti -pe- senāsanaṃ denti -pegilānapaccayabhesajja
Parikkhāraṃ denti -pe- khādanīyaṃ denti -pe- bhojanīyaṃ
Denti -pe- pānīyaṃ dentī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. ha: hañci atthi keci saṅghassa pānīyaṃ dentī,
Sa. Pā: tena vata re vattabbe: "saṅgho dakkhiṇaṃ patigaṇhātī"ti.

4. Sa. Pu: na vattabbaṃ saṅ dakkhiṇaṃ patigaṇhātīti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nanu vuttaṃ bhagavatā:
"Āhutiṃ1 jātavedova
Mahāmeghaṃva medinī2.
Saṅgho samādhisampanno
Patigaṇhāti dakkhiṇa"nti.
Attheva suttantoti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Pā: tena hi "saṅgho dakkhiṇaṃ patigaṇhātī"ti.

5. Pa. Pu: saṅgho dakkhiṇaṃ patigaṇhātīti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Anu: maggo paṭigaṇhāti, phalaṃ paṭigaṇhātīti.
Sa. Paṭu: na hevaṃ vattabbe-pe-

Na vattabbaṃ saṅgho dakkiṇaṃ patigaṇhātīti [PTS Page 551] [\q 551/] kathā niṭṭhitā.

1. Āhuti - sīmu, syā. Paṭasī 2. Medanī-machasaṃ, syā.

[BJT Page 300] [\x 300/]

17. 7.

Na vattabbaṃ saṅgho dakkhiṇaṃ visodhetīti kathā.

1. Sa. Pu: na vattabbaṃ saṅgho dakkhinaṃ visodhetīti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nanu saṅgho āhuneyyo pāhuneyyo dakkhiṇeyyo
Ajaññalikaraṇīyo anuttaraṃ puññakkhettaṃ lokassāti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. ha: hañci saṅgho āhuneyyo -peanuttaraṃ puññakkhettaṃ
Lokassa,
Sa. Pā: tena vata re vattabbe "saṅgho dakkhiṇaṃ visodhetī"ti.
2. Sa. Pu: na vattabbaṃ saṅgho dakkhiṇaṃ visodhetīti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nanu cattāro purisayugā aṭṭhapurisapuggalā dakèkhiṇeyya
Vuttā bhagavatāti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. ha: hañci cattāro purisayugā aṭṭhapurisapuggalā dakkhiṇeyyā
Vuttā bhagavatā,
Sa. Pā: tena vata re vattabbe "saṅgho dakkhiṇaṃ visodhetī"ti.

3. Sa. Pu: na vattabbaṃ saṅgho dakkhiṇaṃ visodhetī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.

[BJT Page 302] [\x 302/]

Sa. Anu: nanu atthi keci saṅghassa dānaṃ datvā dakkhiṇaṃ ārādhentī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. ha: hañci 'atthi keci saṅghassa dānaṃ datvā dakkhiṇaṃ ārādhenti,
Sa. Pā: tena vata re vattabbe "saṅgho dakkhiṇaṃ visodhetī"ti.
Sa. Anu: nanu atthi keci saṅghassa cīvaraṃ datvā -pe-pinḍapānataṃ
Datvā -pe- senāsanaṃ datvā -pe-gilānapaccayabhesajja
Parikkhāraṃ datvā -pe- khādanīyaṃ datvā -pe- bhojanīyaṃ
Datvā -pe- pānīyaṃ datvā dakkinaṃ ārādhentīti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. ha: hañci atthi keci saṅghassa pānīyaṃ datvā dakkhiṇaṃ ārādhenti,
Sa. Pā: tena vata re vattabbe: "saṅgho dakkhiṇaṃ visodhetī"ti.

4. Pa. Pu: saṅgho dakkhiṇaṃ visodhetīti.
Sa. Paṭiññā: āmantā. [PTS Page 552] [\q 552/]
Pa. Anu: maggo visodheti, phalaṃ visodhetīti.
Sa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

Na vattabbaṃ saṅgho dakkhiṇaṃ visodhetīti kathā niṭṭhitā.

[BJT Page 304] [\x 304/]

17. 8.
Na vattabbaṃ saṅgho bhuñjatīti kathā.

1. Sa. Pu: na vattabbaṃ 'saṅgho bhuñjati, pivati, khādati, sāyatī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nanu atthi keci saṅghabhattāni karonti, uddesabhattāni karonti, yāgupānāni
karontī'ti. Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. ha: hañci atthi keci saṅghabhattāni karonti, uddesabhattāni karonti, yāgupānāni karonti.
Sa. Pā: tena vata re vattabbe "saṅgho bhuñjati, pivati, khādati, sāyatī'ti.
2. Sa. Pu: na vattabbaṃ 'saṅgho bhuñjati, pivati khādati, sāyatī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nanu vuttaṃ bhagavatā "gaṇabhojanaṃ paramparabhojanaṃ
Atirittabhojanaṃ anatirittabhojana"nti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. ha: hañci vuttaṃ bhagavatā gaṇabhojanaṃ paramparabhojanaṃ atiritta
Bhojanaṃ anatirittabhojanaṃ,
Sa. Pā: tena vata re vattabbe "saṅgho bhuñjati, pivati khādati,
Sāyatī"ti.
3. Sa. Pu: na vattabbaṃ 'saṅgho bhuñjati, pivati khādati sāyatī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.

[BJT Page 306] [\x 306/]

Sa. Anu: nanu aṭṭhapānāni vuttāni bhagavatā: 'ambhapānaṃ jambupānaṃ
Vecapānaṃ mocapānaṃ madhupānaṃ muddikapānaṃ sālukapānaṃ
Phārusakapānanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. ha: hañci aṭṭhapānāni vuttāni bhagavatā: 'ambapānaṃ jambupānaṃ
Vocapānaṃ mocapānaṃ madhupānaṃ muddikapānaṃ [PTS Page 553] [\q 553/]
sālukapānaṃ
Phārusakapānaṃ,
Sa. Pā: tena vata re vattabbe 'saṅgho bhuñjati pivati khādati sāyatī'ti

4. Sa. Pu: saṅgho bhuñjati pivati khādati sāyatī'ti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Anu: maggo bhuñjati pivati khādati sāyati, phalaṃ bhuñjati pivati
Khādati sāyatī'ti.
Sa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

Na vattabbaṃ saṅgho bhuñjatīti kathā niṭṭhitā.

[BJT Page 308] [\x 308/]

17. 9.

Na vattabbaṃ saṅghassa dinnaṃ mahapphalanti kathā.

1. Sa. Pu: na vattabbaṃ "saṅghassa dinnaṃ mahapphala"nti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nanu saṅgho āhuneyyo pāhuneyyo dakkhiṇeyyo
Añjalikaraṇīyo anuttaraṃ puññakkhettaṃ lokassā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. ha: hañci saṅgho āhuneyyo -peanuttaraṃ puññakkhettaṃ
Lokassa,
Sa. Pā: tena vata re vattabbe: "saṅghassa dinnaṃ mahapphala"nti.

2. Sa. Pu: na vattabbaṃ 'saṅghassa dinnaṃ mahapphala'nti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nanu cattāro purisayugā aṭṭhapurisapuggalā dakkhiṇeyyā vuttā
Bhagavatā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. ha: hañci cattāro purisayugā aṭṭhapurisapuggalā dakkhiṇeyyā
Vuttā bhagavatā,
Sa. Pā: tena vata re vattabbe "saṅghassa dinnaṃ mahapphala"nti.

3. Sa. Pu: na vattabbaṃ 'saṅghassa dinnaṃ mahapphala'nti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nanu vuttaṃ bhagavatā "saṅghe gotami, dehi, saṅghe te
Dinne ahañceva pūjito bhavissāmi, saṅgho cā"ti[a. PTS Page 554] [\q 554/]
Attheva suttanto'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Pā: tena hi saṅghassa dinnaṃ mahapphala'nti.
Majjhimanikāya - dakkhiṇāvibhaṅgasutta.

[BJT Page 310] [\x 310/]

4. Sa. Pu: na vattabbaṃ saṅghassa dinnaṃ mahapphalanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nanu sakko devānamindo bhagavantaṃ etadavoca:
"Yajamānānaṃ1 manussānaṃ
Puññapekhāna2 pāninaṃ
Tarotaṃ olachitaṃ3 lu%%ṃ
Kattha dinnaṃ mahapphalanti.
Cattāro ca paṭipannā
Cattāro ca phale ṭhitā
Esa saṅgho ujubhuto
Paññāsīlasamāhito.

Yajamānānaṃ1 manussānaṃ
Puññapekhāna2 pāṇinaṃ
Karotaṃ opadhikaṃ3 puññaṃ
Saṅghe dinnaṃ mahapphalanti. [A]

Eso hi saṅgho vipulo mahaggato
Esappameyyo udadhīva sāgaro
Ete hi seṭṭhā naravīra sāvakā
Pabhaṅkarā dhammamudīrayanti. 4

Tesaṃ sudinnaṃ suhutaṃ suyiṭṭhaṃ
Ye saṅghamuddissa dadanti dānaṃ
Sā dakkhiṇā saṅghagatā patiṭṭhitā
Mahapphalā lokavidūna5 vaṇṇitā.

Etādisaṃ yaññamanussarantā
Ye vedajātā viharanti leke
Vineyya maccheramalaṃ samūlaṃ6
Aninditā saggamupenti ṭhāna"nti. [PTS Page 555] [\q 555/]
Attheva suttantoti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Pā: tena hi saṅghassa dinnaṃ mahapphalanti.

Na vattabbaṃ saṅghassa dinnaṃ mahapphalanti kathā niṭṭhitā

1. Yajamānaṃ-sīmu, machasaṃ, 2. Puññasekhāna-sīmu, 3. Opavitaṃ -sīmu.
4. Dhammaṃ udīrayanti -sīmu, 5. Lokavidunā -sīmu, 6. Samālaṃ-[pts]
[A.] Saṃyuttanikāya -sakka saṃyutta.

[BJT Page 312] [\x 312/]

17. 10.

Na vattabbaṃ buddhassa dinnaṃ mahapphalanti kathā.

1. Sa. Pu: na vattabbaṃ buddhassa dinnaṃ mahapphalanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nanu bhagavā dvipadānaṃ1. Aggo, dvipadānaṃ
Seṭṭho, dvipadānaṃ pamokkho, dvipadānaṃ
Uttamo, dvipādānaṃ pararo, asamo asamasamo
Appaṭisamo appaṭibhāgo appaṭipuggalo'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. ha: hañci bhagavā dvipadānaṃ1. Aggo, dvipadānaṃ seṭṭho, dvipadānaṃ pamokkho,
dvipa sa. Pā: tena vata re vattabbe "buddhassa dinnaṃ mahapphala"nti.

2. Sa. Pu: na vattabbaṃ buddhassa dinnaṃ mahapphalanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: atthi koci2 buddhena samasamo sīlena samādhinā paññāyā'ti.
Pa. Vi: natthi.
Sa. ha: hañci natthi koci2 buddhena samasamo sīlena samādhinā
Paññāyā'ti.
Sa. Pā: tena vana re vattabbe "buddhassa dinnaṃ mahapphala"nti.

1. Dīpadānaṃ -[pts] pa. A,
2. Keci-sīmu- [pts]
[BJT Page 314] [\x 314/]

3. Sa. Pu: na vattabbaṃ'buddhassa dinnaṃ mahapphala'nti
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: anu vuttaṃ bhagavatā:
"Nayimasmiṃ loke [PTS Page 556] [\q 556/] parasmiṃ vā pana1
Buddhena seṭṭho ca same ca vijjati
Yamāhuneyyānaṃ aggataṃ gato
Puññatthikānaṃ vipulaphalesina"nti.
Attheva suttantoti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Pā: tena hi "buddhassa dinnaṃ mahapphala"nti.

Na vattabbaṃ buddhassa dinnaṃ mahapphalanti kathā niṭṭhitā.

[BJT Page 316] [\x 316/]

17. 11.
Dakkhiṇāvisuddhi kathā.

1. Sa. Pu: dāyakato'va dānaṃ visujjhati, no paṭiggāhakato'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nanu atthi keci paṭiggāhakā āhuneyyā pāhuneyyā
Dakkhiṇeyyā añjalikaraṇīyā anuttaraṃ puññakkhettaṃ lokassāti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. ha: hañci atthi keci paṭiggāhakā āhuneyyā pāhuneyyā dakkhiṇeyyā añjalikaraṇīyā
anuttaraṃ puññakkhettaṃ lokassa,
Sa. Pā: no ca vata re vattabbe "dāyakato'va dānaṃ visujjhati,
No paṭiggāhakato"ti.

2. Sa. Pu: dāyakato'va dānaṃ visujjhati no paṭiggāhakato'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nanu cattāro purisayugā aṭṭhapurisapuggalā dakkhiṇeyyā
Vuttā bhagavatā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. ha: hañci cattāro purisayugā aṭṭhapurisapuggalā dakkhiṇeyyā vuttā bhagavatā, sa. Pā:
no ca vata re vattabbe "dāyakato'va dānaṃ visujjhati,
No paṭiggāhakato"ti.

[BJT Page 318] [\x 318/]

3. Sa. Pu: dāyakato'va dānaṃ visujjhati, no paṭiggāhakato'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā. [PTS Page 557] [\q 557/]
Sa. Anu: nanu atthi keci sotāpanne dānaṃ datvā dakkhiṇaṃ
Ārādhentīti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. ha: hañci atthi keci sotāpanne dānaṃ datvā dakkhiṇaṃ
Ārādhenti.
Sa. Pā: no ca vata re vattabbe "dāyakato'va dānaṃ
Visujjhati, no paṭiggāhakato"ti.
Sa. Anu: nanu atthi keci sakadāgāmissa -peanāgāmissa -pe-
Arahato dānaṃ datvā dakkhiṇaṃ ārādhentī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. ha: hañci atthi keci arahato dānaṃ datvā dakkhiṇaṃ
Ārādhenti,
Sa. Pā: no ca vata re vattabbe "dāyakato'va dānaṃ vusujjhati.
No paṭiggāhakato"ti.

4. Pa. Pu: paṭiggāhakato dānaṃ visujjhatīti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Anu: añño aññassa kārako, parakataṃ sukhadukkhaṃ, añño
Karoti, añño paṭisaṃvedetīti.
Sa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Pu: dāyakato'ca dānaṃ vusujjhati, no paṭiggāhakato'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
[BJT Page 320] [\x 320/]

Sa. Anu: nanu vuttaṃ bhagavatā: "catasso ko imā ānanda,
Dakkhiṇāvisuddhiyo, katamā catasso: atthānanda, dakkhiṇā
Dāyakato visujjhati no paṭiggāhakato. Atthānanda dakkhiṇā paṭiggāhakato visujjhati no
dāyakato.
Atthānanda dakkhiṇā dāyakato ceva visujjhati paṭiggakato ca.
Atthānanda dakkhīṇā neva dāyakato vusujjhati no
Paṭiggahakato. Imā kho ānanda, catasso dakkhiṇā
Visuddhiyo"ti [a.] Attheva suttantoti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Pā: tena hi na vattabbaṃ "dāyakato'va dānaṃ visujjhati
No paṭiggāhakato"ti.

Dakkhiṇāvisuddhikathā [PTS Page 558] [\q 558/] niṭṭhitā.

Sattarasamo vaggo niṭṭhito.

Tassuddānaṃ:

"Atthi arahato puññūpacayo, natthi arahato akālamaccu, sabbamidaṃ kammato,
Indriyabaddhaññeva dukkhaṃ, ṭhapetvāriyamaggaṃ avasesāsaṅkhārā dukkhā, saṅgho
dakkhīṇaṃ patigaṇhāti, saṅgho dakkhiṇaṃ visodheti, saṅgho bhuñjati pivati khādati sāyati,
Saṅghassa dinnaṃ mahapphalaṃ, na vattabbaṃ buddhassa dinnaṃ mahapphalaṃ, atthidānaṃ
visuddhiyā"ti. [PTS Page 559] [\q 559/]

[A.] Majjhamanikāya - dakkhaṇāvibhaṅgasutta.

[BJT Page 322] [\x 322/]

Aṭṭhārasamo vaggo.

18. 1.

Manussaloka kathā.

1. Sa. Pu: na vattabbaṃ buddho bhagavā manussaloke aṭṭhāsī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nanu atthi buddhavutthāni cetiyāni ārāmavihāragāmanigamanagarāni
Raṭṭhāni janapadāni'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. ha: hañci atthi buddhavutthāni cetiyāni āramavihāragāmanigamanagarāni
Raṭṭhāni janapadāni,
Sa. Pā: tena vata re vattabbe "buddho bhagavā manussaloke
Aṭṭhāsī"ti.

2. Sa. Pu: na vattabbaṃ "buddho bhagavā manussaloke aṭṭhāsī"ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nanu bhagavā lumbiniyā jāto, bodhiyā mūle abhisambuddho,
Bārāṇasiyaṃ bhagavatā dhammacakkaṃ pavattitaṃ, cāpāle cetiye
Āyusaṅkhāro ossaṭṭho, kusinārāyaṃ bhagavā parinibbuto'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. ha: hañci bhagavā lumabiniyā jāto -pekusinārāyaṃ bhagavā
Parinibbuto.
Sa. Pā: tena vata re vattabbe "buddho bhagavā manussaleke
Aṭṭhāsī"ti.

3. Sa. Pu: na vattabbaṃ "buddho bhagavā manussaloke aṭṭhāsī"ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.

[BJT Page 324] [\x 324/]

Sa. Anu: nanu vuttaṃ bhagavatā "ekamidāhaṃ bhikkhave samayaṃ ukkaṭṭhāyaṃ
Viharāmi subhagavane sālarājamule"ti[a] "ekamidāhaṃ bhikkhave samayaṃ uruvelāyaṃ
viharāmi ajapāle nigrodhe paṭhamābhisambu
Ddho"ti. [B] "ekamidāhaṃ bhikkhave samayaṃ rājagahe viharāmi
Veḷuvane kalandakanivāpe"ti. "Ekamidāhaṃ bhikkhave samayaṃ
Sāvatthiyaṃ viharāmi jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme"ti. [PTS Page 560] [\q 560/]
"Ekamidāhaṃ bhikkhave samayaṃ vesāliyaṃ viharāmi mahāvane
Kūṭāgārasālāya"nti attheva suttanto'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Pā: tena hi buddho bhagavā manussaloke aṭṭhāsī'ti.
4. Pa. Pu: bhagavā manussaloko aṭṭhāsī'ti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Anu: nanu bhagavā loke jāto loke saṃvaddho1
Lokaṃ abhibhuyya viharati anupalitto lokenā'ti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. ha: hañci bhagavā loke jāto loke saṃvaddho1
Lokaṃ abhibhuyya viharati anupalitto lokena,
Pa. Pā: no ca vata re vattabbe "buddho bhagavā manussaloke
Aṭṭhāsī"ti.

Manussaloka kathā niṭṭhitā.

[A.] Dīghanikāya mahāvagga- mahāpadānasutta.
[B.] Aṅguttara uruvelavagga- paṭhama uruvelasutta.
1. Sambuddho- sīmu.

[BJT Page 326] [\x 326/]

18. 2.
Dhammadesanā kathā.

1. Sa. Pu: na vattabbaṃ "buddhena bhagavatā dhammo desito"ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Pu: kena desito'ti.
Pa. Vi: abhinimmitena desito'ti.
Sa. Anu: abhinimmito jino satthā sammāsambuddho sabbaññū
Sabbadassāvī dhammassāmī dhammapaṭisaraṇo'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: na vattabbaṃ "buddhena bhagavatā dhammo desito"ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Pu: kena desito'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Pu: kena desito'ti.
Pa. Vi: āyasmatā ānandena desito'ti.
Sa. Anu: āyasmā ānando jino satthā sammāsambuddho sabbaññū
Sabbadassāmī dhammassāmī dhammapaṭisaraṇo"ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: na vattabbaṃ "buddhena bhagavatā dhammo desito"ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā. [PTS Page 561] [\q 561/]
Sa. Anu: nanu vuttaṃ bhagavatā "saṅkhittena'pi ko ahaṃ sāriputta dhammaṃ
Deseyyaṃ, vitthārana'pi kho ahaṃ sāriputta dhammaṃ deseyyaṃ, saṃkittavitthārena'pi ko
ahaṃ sāriputta dhammaṃ
Deseyyaṃ. Aññātāro ca dullabhā"ti[a] atthe'va
Suttanto'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Pā: tena hi "buddhena bhagavatā dhammo desito"ti.

[A]tikaṅguttara -devadūtavagga.

[BJT Page 328] [\x 328/]

4. Sa. Pu: na vattabbaṃ "buddhena bhagavatā dhammo desito"ti.
Pa. Paṭiññā āmantā.
Sa. Anu: nanu vuttaṃ bhagavatā "abhiññāyāhaṃ bhikkhave dhammaṃ desemi
No anabhiññāya. Sanidānāhaṃ bhikkhave dhammaṃ desemi no
Appaṭihāriyaṃ. Tassa1 mayhaṃ bhikkhave abhiññāya dhammaṃ
Desayato no anabhiññāya, sanidānaṃ dhammaṃ desayato
No anidānaṃ, sappaṭihāriyaṃ dhammaṃ desayato no
Appaṭihāriyaṃ, karaṇīyo ovādo, karaṇīyā anusāsanī,
Alañca pana vo bhikkhave tuṭṭhiyā, alaṃ attamanatāya, alaṃ somanassāya,
'sammāsambuddho bhagavā, svākkhāto2 dhammo, supaṭipanno3 saṅgho"ti. Imasmiñca pana
veyyākaraṇasmiṃ bhaññamāno dasasahassīlokadhātu akampitthā'ti. [A] attheva suttanto'ti.

Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Pā: tena hi "buddhena bhagavatā dhammo desito"ti.

Dhammadesanākathā niṭṭhitā.

1. Yañcassa-sīmu [pts 2.] Svākyāto-sīmu 3. Suppaṭipanno-sīmu, machaṣaṃ.
[A.] Tikaṅguttara -bharanḍuvagga

[BJT Page 330] [\x 330/]

18. 3.

Karuṇā kathā.

1. Sa. Pu: natthi "buddhassa bhagavato karunā"ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: natthi "buddhassa bhagavato mettā"ti. [PTS Page 562] [\q 562/]
Pa. Paṭu: na hevaṃ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: natthi "buddhassa bhagavato karuṇā"ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: natthi buddhassa bhagavato muditā -peupekkhā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: atthi buddhassa bhagavato mettā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: atthi buddhassa bhagavato karuṇāti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: atthi buddhassa bhagavato muditā -peupekkhā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: atthi buddhassa bhagavato karuṇā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: natthi buddhassa bhagavato karuṇā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: "bhagavā akāruṇiko'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu bhagavā karuṇiko lokahito lokānukampako
Lokatthacaro'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.

[BJT Page 332] [\x 332/]

Sa. ha: hañci bhagavā kāruṇiko lokahito lokānukampako
Lokatthacaro,
Sa. Pā: no ca vata re vattabbe 'natthi buddhassa bhagavato karuṇā'ti

6. Sa. Pu: natthi buddhassa bhagavato karunā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nanu bhagavā mahākaruṇāsamāpattiṃ samāpajji'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. ha: hañci bhagavā mahākaruṇāsamāpattiṃ samāpajji,
Sa. Pā: no ca vata re vattabbe, 'natthi buddhassa bhagavato
Karunā'ti.

[PTS Page 563 [\q 563/] 7.] Pa. Pu: atthi buddhassa bhagavato karunā'ti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Anu: bhagavā sarāgo'ti.
Sa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Pa. Pā: tena hi ' natthi buddhassa bhagavato karuṇā'ti.

Karuṇākathā niṭṭhitā.

[BJT Page 334] [\x 334/]

18. 4.

Gandhajātakathā.

1. Sa. Pu: buddhassa bhagavato accārapassāvo ativiya aññe gandhajāte
Adhigaṇhātī'ti1.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: bhagavā gandhabhoji'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu bhagavā odanakummāsaṃ bhuñjatī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. ha: hañci bhagavā odanakummāsaṃ bhuñjati,
Sa. Pā: no ca vata re vattabbe "buddhassa bhagavato uccārapassāvo ativiya añño gandhajāte
adhigaṇhātī'ti.

2. Sa. Pu: buddhassa bhagavato uccārapassāvo ativiya aññe gandhajāte
Adhigaṇhāti'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: atthi keci buddhassa bhagavato uccārapassāvaṃ nahāyanti. 2
Vilimpenti3 ucchādenti. 4 Peḷāyapaṭisāmenti. Karaṇḍāya
Nikkhipenti. 5 Āpaṇe pasārenti. 6 Tena ca gandhena gandha
Karaṇīyaṃ karontī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

Gandhajāta kathā niṭṭhitā.

1. Adhiggaṇhāti - machasaṃ. 2. Nhāyanti-machasaṃ, 3. Vilimpanti -machasaṃ.
4. Uccārenti-sīmu, [pts 5.] Nikkhipanti-machasaṃ, 6. Passārenti-sīmu.

[BJT Page 336] [\x 336/]

18. 5.
Ekamagga kathā

1. Sa. Pu: ekena ariyamaggena cattāri sāmaññaphalāni sacchikarotī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: catunnaṃ phassānaṃ -pe- catunnaṃ saññānaṃ samodhānaṃ
Hotī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: ekena ariyamaggena cattāri sāmaññaphalāni sacchikarotī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā. [PTS Page 564] [\q 564/]
Sa. Anu: sotāpattimaggenāti. 1
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: sakadāgāmu -pe- anāgāmimaggenāti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Pu: katamena maggenāti
Pa. Vi: arahattamaggenā'ti.
Sa. Anu: arahattamaggena sakkāyadiṭṭhiṃ vicikicchaṃ sīlabbataparāmāsaṃ
Jahatī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: arahattamaggena sakkāyadiṭṭhiṃ vicikicchaṃ sīlabbataparāmāsaṃ
Jahatī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nanu tiṇṇaṃ saññojanānaṃ pahānaṃ sotāpattiphalaṃ vuttaṃ bhagavatā'ti pa. Paṭi:
āmantā.
Sa. ha: hañci tiṇṇaṃ saññojanānaṃ pahānaṃ sotāpattiphalaṃ vuttaṃ
Bhagavatā,
Sa. Pā: no ca vata re vattabbe arahattamaggena sakkāyadiṭṭhiṃ
Vicikicchaṃ sīlabbataparāmāsaṃ jahatīti.

Maggoti- [pts]

[BJT Page 338] [\x 338/]

4. Sa. Pu: arahattamaggena oḷārikaṃ kāmarāgaṃ oḷārikaṃ byāpādaṃ
Jahatī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Pu: arahattamaggena oḷārikaṃ kāmarāgaṃ oḷārikaṃ byāpādaṃ
Jahatī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nanu kāmarāgabyāpādānaṃ tanubhāvaṃ sakadāgāmiphalaṃ vuttaṃ
Bhagavatā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. ha: hañci kāmarāgabyāpādānaṃ tanubhāvaṃ sakadāgāmī
Phalaṃ vuttaṃ bhagavatā.
Sa. Pā: no ca vata re vattabbe 'arahattamaggena oḷārikaṃ kāmarāgaṃ oḷārikaṃ byāpādaṃ
jahatī'ti.
5. Sa. Pu: arahattamaggena aṇusahagataṃ kāmarāgaṃ aṇulahagataṃ byāpādaṃ
Jahatī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: arahattamaggena aṇusahagataṃ kāmarāgaṃ aṇusahagataṃ byāpādaṃ
Jahatī'ti. [PTS Page 565] [\q 565/]
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nanu kāmarāgabyāpādānaṃ anavasesappahānaṃ anāgāmiphalaṃ vuttaṃ bhagavatā'ti
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. ha: hañci kāmarāgabyāpādānaṃ anavasesappahānaṃ anāgāmi
Phalaṃ vuttaṃ bhagavatā.
Sa. Pā: no ca vata re vattabbe 'arahattamaggena aṇusahagataṃ kāmarāgaṃ aṇusahagataṃ
byāpādaṃ jahatī'ti.

[BJT Page 340] [\x 340/]

6. Pa. Pu: na vattabbaṃ ekena ariyamaggena cattāri sāmaññaphalāni
Sacchikarotī'ti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Anu: bhagavatā sotāpattimaggo bhāvito'ti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Anu: bhagavā sotāpanno'ti.
Sa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Pa. Anu: bhagavatā sakadāgāmu -peanāgāmimaggo bhavito'ti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Anu: bhagavā anāgāmī'ti.
Sa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: bhagavā ekena ariyamaggena cattāri sāmaññaphalāni
Sacchikaroti, sāvakā catūhi ariyamaggehi cattārisāmaññaphalāni
Sacchikarontī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: sāvakā buddhassa bhagavato adiṭṭhaṃ dakkhanti1 anadhigataṃ
Adhigacchanti, asacchikataṃ sacchikarontī'ti. Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

Ekamagga kathā niṭṭhitā

1. Dakkhinti -sīmu, [pts]

[BJT Page 342] [\x 342/]
18. 6.

Jhānasaṅganti kathā.

1. Sa. Pu: jhānā jhānaṃ saṅkamatīti.
Pa. Paṭiññā: āmantā. [PTS Page 566] [\q 566/]
Sa. Anu: paṭhamā jhānaṃ tatiyaṃ jhānaṃ saṅkamatīti
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: jhānā jhānaṃ saṅkamatī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: dutiyā jhānaṃ catutthaṃ jhānaṃ saṅkamatī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: paṭhamā jhānā dutiyaṃ jhānaṃ saṅkamatī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: yā paṭhamassa jhānassa uppādāya āvaṭṭanā-pe paṇidhi,
Sā'va dutiyassa jhānassa uppādāya āvaṭṭanā -pe-
Paṇidhī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
4. Sa. Pu: paṭhamā jhānā dutiyaṃ jhānaṃ saṅkamati, 1na vattabbaṃ "yā
Paṭhamassa jhānassa uppādāya āvaṭṭanā -pe paṇidhi,
Sā'va dutiyassa jhānassa uppādāya āvaṭṭanā -pe-paṇīdhi'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: dutiyaṃ jhānaṃ anāvaṭṭhentassa uppajjati-pe-
Appaṇidahantassa uppajjatī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

1. Saṅkamatī'ti -sīmu, syā.

[BJT Page 244] [\x 244/]

Sa. Anu: nanu dutiyaṃ jhānaṃ āvaṭṭentassa uppajjati -pe-
Paṇidahantassa uppajjatī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. ha: hañci dutiyaṃ jhānaṃ āvaṭṭentassa uppajjati -pe-
Paṇidahantassa uppajjati.
Sa. Pā: no ca vata re vattabbe "paṭhamā jhanā dutiyaṃ jhānaṃ
Saṅkamatī'ti.

5. Sa. Pu: paṭhamā jhānā dutiyaṃ jhānaṃ saṅkamatī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: paṭhamaṃ jhānaṃ kāme ādīnavato manasikaroto
Uppajjati'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: dutiyaṃ jhānaṃ kāme ādīnavato manasikaroto
Uppajjatī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: paṭhamaṃ jhānaṃ savitakkaṃ savicāranti. [PTS Page 567] [\q 567/]
Pa. Paṭiññā āmantā.
Sa. Anu: dutiyaṃ jhānaṃ savitakkaṃ savicāranti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: paṭhamā jhānā dutiyaṃ jhānaṃ saṅkamatī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: taññeva paṭhamaṃ jhānaṃ taṃ dutiyaṃ jhānanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: dutiyā jhānā tatiyaṃ jhānaṃ saṅkamatī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: yā dutiyassa jhānassa uppādāya āvaṭṭanā1 -pe-
Paṇidhi, sā'va tatiyassa jhānassa uppādāya āvaṭṭanā
-Pe- paṇidhi'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

1. Āvajjanā-syā.

[BJT Page 346] [\x 346/]

8. Sa. Pu: dutiyā jhānā tatiyaṃ jhānaṃ saṅkamati, 1 na vattabbaṃ
"Yā dutiyassa jhānassa uppādāya āvaṭṭanā -pe-
Paṇidhi, sā'va tatiyassa jhānassa uppādāya āvaṭṭanā
-Pe- paṇidhī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: tatiyaṃ jhānaṃ anāvaṭṭentassa2 uppajjati -pe-
Appaṇidahantassa3 uppajjatī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu tatiyaṃ jhānaṃ āvaṭṭentassa uppajjati -pe-
Paṇidahantassa uppajjatī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. ha. Hañci tatiyaṃ jhānaṃ āvaṭṭentassa uppajjati -pe-
Paṇidahantassa uppajjati.
Sa. Pā: no ca vata re vattabbe dutiyā jhānā tatiyaṃ jhānaṃ
Saṅkamatī'ti.

9. Sa. Pu: dutiyā jhānā tatiyaṃ jhānaṃ saṅkamatī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: dutiyaṃ jhānaṃ vitakkavicāre ādinavato manasikaroto
Uppajjatī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: tatiyaṃ jhānaṃ vitakkavicāre ādīnavato manasikaroto
Uppajjatī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

10. Sa. Pu: dutiyaṃ jhānaṃ sappītikanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: tatiyaṃ jhānaṃ sappitikanti. [PTS Page 568] [\q 568/]
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

11. Sa. Pu: dutiyā jhānā tatiyaṃ jhānaṃ saṅkamatīti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.

1. Saṅkamati'ti - sīmu, syā, 2. Anāvaṭṭannassa-sīmu. [Pts.]
Anāvajjantassa -syā 3. Apaṇidahantassa -sīmu.

[BJT Page 348] [\x 348/]

Sa. Anu: taññeva dutiyaṃ jhānaṃ taṃ tatiyaṃ jhānanti
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

12. Sa. Pu: tatiyā jhānā catutthaṃ jhānaṃ saṅkamatī'ti
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: yā tatiyassa jhānassa uppādāya āvaṭṭanā -pe-
Paṇidhi, sā'va catutthassa jhānassa uppādāya āvaṭṭanā
-Pe- paṇidhīti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

13, Sa. Pu: tatiyā jhānā catutthaṃ jhānaṃ saṅkamati, na vattabbaṃ "yā tatiyassa jhānassa
uppādāya āvaṭṭanā -pepaṇādhi,
Sā'va catutthassa jhānassa uppādāya āvaṭṭanā -pe-
Paṇidhī'ti
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: catutthaṃ jhānaṃ anāvaṭṭentassa uppajjati -peappaṇi
Dahantassa uppajjatī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu catutthaṃ jhānaṃ āvaṭṭentassa uppajjati -pe-
Paṇidahantassa uppajjatī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. ha: hañci catutthaṃ jhānaṃ āvaṭṭentassa uppajjati -pe-
Paṇidahantassa uppajjati.
Sa. Pā: no ca vata re vattabbe "tatiyā jhānā catutthaṃ jhānaṃ
Saṅkamatī'ti.

14. Sa. Pu: tatiyā jhānā catuthaṃ jhānaṃ saṅkamatī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: tatiyaṃ jhānaṃ pītiṃ ādinavato manasikaroto
Uppajjatī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: catuttha jhānaṃ pītiṃ ādinavato manasikaroto.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

[BJT Page 350] [\x 350/]

15. Sa. Pu: tatiyaṃ jhānaṃ sukhasahagatanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: catutthaṃ jhānaṃ sukhasahagatanti. [PTS Page 569] [\q 569/]
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

16. Sa. Pu: tatiyā jhānā catutthaṃ jhānaṃ saṅkamatī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: taññeva tatiyaṃ jhānaṃ taṃ catutthaṃ jhānanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

17. Pa. Pu: na vattabbaṃ "jhānā jhānaṃ saṅkamatī'ti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Anu: nanu vuttaṃ bhagavatā "idha bhikkhave bhikkhu vivicceva kāmehi
(Paṭhamaṃ jhānaṃ ) -pe- catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharatī'ti. Attheva suttantā'ti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Pā: tena hi " jhānā jhānaṃ saṅkamatī'ti.

Jhānasaṅkanti kathā niṭṭhitā.

[BJT Page 352] [\x 352/]

18. 7.

Jhāntarika kathā
1. Sa. Pu: atthi jhānantarikā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: atthi phassantarikā -pe- atthi saññāntarikā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: atthi jhānantarikā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: dutiyassa ca jhānassa tatiyassa ca jhānassa antare atthi
Jhānantarikā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: atthi jhānantarikā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: tatiyassa ca jhānassa catutthassa ca jhānassa antare atthi
Jhānantarikā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe-pe-

4. Sa. Pu: dutiyassa ca jhānassa tatiyassa ca jhānassa antare natthi jhānantarikā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā. Sa. ha: hañci dutiyassa ca jhānassa tatiyassa ca jhānassa antare
[PTS Page 570] [\q 570/] natthi jhānantarikā,
Sa. Pā: no ca vata re vattabbe"atthi jhānantarikā'ti.

5. Sa. Pu: tatiyassa ca jhānassa catutthassa ca jhānassa antare natthi
Jhānantarikā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. ha. Hañci tatiyassa ca jhānassa catutthassa ca jhānassa antare
Natthi jhānantarikā,
Sa. Pā: ne ca vata re vattabbe "athi jhānantarikā"ti.

[BJT Page 354] [\x 354/]

6. Sa. Pu: paṭhamassa ca jhānassa dutiyassa ca jhānassa atere atthi jhāna
Ntarikā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: dutiyassa ca jhānassa tatiyassa ca jhānassa antare atthi
Jhānantarikā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: paṭhamassa ca jhānassa dutiyassa ca jhānassa antare atthi
Jhānantarikā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: tatiyassa ca jhānassa catutthassa ca jhānassa antare atthi
Jhānantarikā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: dutiyassa ca jhānassa tatiyassa ca jhānassa antare natthi
Jhānantarikā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: paṭhamassa ca jhānassa dutiyassa ca jhānassa antare natthi
Jhānantarikā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

9. Sa. Pu: tatiyassa ca jhānassa catutthassa ca jhānassa antare natthi
Jhānantarikā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: paṭhamassa ca jhānassa dutiyassa ca jhānassa antare natthi
Jhānantarikā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

10. Sa. Pu: avitakko vicāramatto samādhi jhānantarikā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: savitakko savicāro samādhi jhānantarikā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

11. Sa. Pu: avitakko vicāramatto samādhi jhānantarikā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā. [PTS Page 571] [\q 571/]
Sa. Anu: avitakko avicāro samādhi jhānantarikā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

[BJT Page 356] [\x 356/]

12. Sa. Pu: savitakko savicāro samādhi na jhānantarikā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: avitakko vicāramatto samādhi na jhānantarikā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

13. Sa. Pu: avitakko avicāro samādhi na jhānantarikā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: avitakko vicāramatto samādhi na jhānantarikā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

14. Sa. Pu: dvinnaṃ jhānānaṃ paṭuppannānaṃ1 antare avitakko
Vicāramatto samādhī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nanu avitakke vicāramatte samādhimhi vattamāno paṭhamaṃ
Jhānaṃ niruddhaṃ, dutiyaṃ jhānaṃ paṭuppannanti. 2.
Pa. Paṭññā: āmantā.
Sa. ha: hañci avitakke vicāramatte samādhimhi vattamāne paṭhamaṃ
Jhānaṃ niruddhaṃ, dutiyaṃ jhānaṃ paṭuppannaṃ, 2
Sa. Pā: no ca vata re vattabbe "dvinnaṃ jhānānaṃ paṭuppannānaṃ
Antare avitakko vicāramatto samādhi3 jhānantarikā"ti. 4
15. Pa. Pu: avitakko vicāramatto samādhi na jhānantarikā'ti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Anu: avitakko vicāramatto samādhi paṭhamaṃ jhānaṃ -pe-
Dutiyaṃ jhānaṃ -pe- tatiyaṃ jhānaṃ -pe catutthaṃ jhānanti.
Sa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Pa. Ā: tena hi "avitakko vicāramatto samādhijhānantarikā"ti.

1. Paṭupannānaṃ -sīmu, [pts. 2.] Anuppannaṃ-[pts] paṭupannaṃ-sīmu 3. Samādhīti-[pts]
4. Jhānantarikā'ti- ūnaṃ

[BJT Page 358] [\x 358/]

16. Sa. Pu: avitakko vicāramatto samādhi jhānantarikā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nanu tayo samādhi vuttā bhagavatā "savikakko savicāro
Samādhi, avitakko vicāramatto samādhi, avitakko
Avicāro samādhīti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. ha: hañci tayo samādhī vuttā bhagavatā savitakko -pe-
(Vicāramatto-pe-) avicāro samādhi,
Sa. Pā: ne ca vata re [PTS Page 572] [\q 572/] vattabbe "avitakko vicāramatto samādhi
Jhānantarikā"ti.

Jhānantarika kathā niṭṭhitā.

[BJT Page 360] [\x 360/]
18. 8.

Samāpanno saddaṃ suṇātīti kathā.

1. Sa. Pu: samāpanno saddaṃ suṇātī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: samāpanno cakkhunā rūpaṃ passati -pesotena -pe-
Ghānena -pe- jivhāya -pe- kāyena phoṭṭhabbaṃ phūsatī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: samāpanno saddaṃ suṇātī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: sotaviññāṇasamaṅgī samāpanno'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu samādhi manoviññāṇasamaṅgissā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. ha: hañci samādhi manoviññāṇasamaṅgissa.
Sa. Pā: no ca vata re vattabbe "samāpanno saddaṃ suṇātī"ti.

3. Sa. Pu: samādhi manoviññāṇasamaṅgissa , sotaviññāṇasamaṅgī saddaṃ
Suṇāti'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. ha: hañci samādhi manoviññāṇasamaṅgissa , sotaviññāṇasamaṅgī
Saddaṃ suṇāti,
Sa. Pā: no ca vata re vattabbe "samāpanno saddaṃ suṇātī"ti.

4. Sa. Pu: samādhi manoviññāṇasamaṅgissa, sotaviññāṇasamaṅgī saddaṃ
Suṇātī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.

[BJT Page 362] [\x 362/]

Sa. Anu: advinnaṃ phassānaṃ -pe- dvinnaṃ cittānaṃ samodhānaṃ
Hotī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

5. Pa. Pu: na vattabbaṃ samāpanno saddaṃ suṇātī'ti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Anu: nanu paṭhamassa jhānassa saddo kaṭhmako vutto bhagavatā'ti. [PTS Page 573] [\q
573/]
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. ha: hañci paṭhamassa jhānassa saddo kaṇṭako vutto bhagavatā,
Pa. Pā: tena vata re vattabbe "samāpanno saddaṃ suṇātī"ti.

6. Sa. Pu: "paṭhamassa jhānassa saddo kaṇṭhako vutto bhagavatā'ti
Samāpanno saddaṃ suṇātī"ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: dutiyassa jhānassa vitakko vicāro kaṇṭako vutto
Bhagavatā, atthi tassa vitakkavicārā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: "paṭhamassa jhānassa saddo kaṇṭhako vutto bhagavatā'ti
Samāpanno saddaṃ suṇātī"ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: tatiyassa jhānassa pīti kaṇṭhako -pe- catutthassa jhānassa
Assāsapassāsā kaṇṭhako, . . . Ākāsānañcāyatanaṃ
Samāpannassa rūpasaññā kaṇṭhako. . Viññāṇañcāyatanaṃ
Samāpannassa ākāsānañcāyatanasaññā kaṇṭhako. . .
Ākiñcaññāyatanaṃ samāpannassa viññāṇañcāyatanasaññā
Kaṇṭhako. . . Nevasaññā nāsaññāyatanaṃ samāpannassa
Ākiñcaññāyatanasaññā kaṇṭhako. . . Saññāvedahitanirodhaṃ
Samāpannassa saññā ca vedanā ca kaṇṭhako vutto bhagavatā,
Atthi tassa saññā ca vedanā cā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-


Samāpanno saddaṃ suṇātī'ti kathā niṭṭhitā.

[BJT Page 364] [\x 364/]

18. 9.

Cakkhunā rūpaṃ passatīti kathā.

1. Sa. Pu: cakkhunā rūpaṃ passatīti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: rūpena rūpaṃ passatī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: rūpena rūpaṃ passatī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: rūpena rūpaṃ paṭivijānātī'ti. [PTS Page 574] [\q 574/]
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: rūpena rūpaṃ paṭivijānātī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: rūpaṃ manoviññāṇanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: cakkhunā rūpaṃ passatī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: atthi cakkhussa āvaṭṭanā -pe- paṇidhī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu natthi cakkhussa āvaṭṭanā -pepaṇīdhī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. ha: hañci natthi cakkhussa āvaṭṭanā -pe paṇidhi,
Sa. Pā: no ca vata re vattabbe "cakkhunā rūpaṃ passatī"ti.

[BJT Page 366] [\x 366/]

5. Sa. Pu: sotena saddaṃ suṇāti'ti -pe ghānena gandhaṃ ghāyatī'ti
-Pe- jivhāya rasaṃ sāyatī'ti -pe kāyena poṭṭhabbaṃ
Phūsatī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: rūpena rūpaṃ phusatī'tī.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
6. Sa. Pu: rūpena rūpaṃ phusatī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: rūpena rūpaṃ paṭivijānāti'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: rūpena rūpaṃ paṭivijānātī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: rūpaṃ manoviññāṇanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
8. Sa. Pu: kāyena phoṭṭhabbaṃ phūsatī'ti.
Pa. Paṭiññā āmantā.
Sa. Anu: atthi kāyassa āvaṭṭanā -pe- paṇidhī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu natthi kāyassa āvaṭṭanā -pe paṇidhī'ti
Pa. Paṭiññā āmantā.
Sa. ha: hañci natthi kāyassa āvaṭṭanā -pe paṇidhi,
Sa. Pā: no ca vata re vattabbe "kāyena phoṭṭhabbaṃ phūsatī"ti.

[BJT Page 368] [\x 368/]

9. Pa. Pu: na vattabbaṃ 'cakkhunā rūpaṃ passati-pe kāyena
Phoṭṭhabbaṃ phūsatī'ti.
Sa. Paṭiññā: āmantā. [PTS Page 575] [\q 575/]
Pa. Anu: nanu vuttaṃ bhagavatā "idha bhikkhave bhikkhu cakkhunā rūpaṃ passati
-Pe- kāyena phoṭṭhabbaṃ phusatī'ti atthe'va suttanto'ti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Ā: tena hi 'cakkhunā rūpaṃ passati -pe kāyena phoṭṭhabbaṃ
Pūsatī'ti.

Cakkhunā rūpaṃ passatī'ti kathā niṭṭhitā

Aṭṭhārasamo vaggo niṭṭhito.

Tassa uddānaṃ.

Buddo bhagavā manussaloke aṭṭhāsi, buddhena bhagavatā dhammo desito, natthi
Buddhassa bhagavato karuṇā, buddhassa bhagavato uccārapassāvo ativiya aññe gandhajā
Te adhigaṇhāti, ekena ariyamaggena cattāri sāmaññaphalāni sacchikaroti, jhānā jhānaṃ
saṅkamati, atthi jhānantarikā, samāpanno saddaṃ suṇāti, cakkhunā rūpaṃ passati -pe-
kāyena poṭṭhabbaṃ phusati. [PTS Page 576] [\q 576/]

[BJT Page 370] [\x 370/]

Ekūnavīsatime vaggo.

19. 1.
Kilesajahana kathā.

1. Sa. Pu: atite kilese jahatī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: niruddhaṃ nirodheti, vigataṃ vigameti, khīṇaṃ khepeti,
Atthaṅgataṃ atthaṅgameti, abbhatthaṅgataṃ abbhatthaṅgametīti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: atite kilese jahatī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nanu atītaṃ niruddhanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. ha: hañci atītaṃ niruddhaṃ.
Sa. Pā: no ca vata re vattabbe "atīte kilese jahatī"ti.

3. Sa. Pu: atite kilese jahatī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nanu atītaṃ natthi'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. ha: hañci atītaṃ natthi,
Sa. Pā: no ca vata re vattabbe "atīte kilese jahatī"ti.

4. Sa. Pu: anāgate kilese jahatī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.

[BJT Page 372] [\x 372/]

Sa. Anu: ajātaṃ ajaneti, asañjātaṃ asañjaneti, anibbattaṃ anibbatteti, apātubhūtaṃ
apātubhāvetī'ti. Pa. Paṭiññā: na hevaṃ vattabbe -pe
5. Sa. Pu: anāgate kilese jahatī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nanu anāgataṃ ajātanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. ha: hañci anāgataṃ ajātaṃ.
Sa. Pā: no ca vata re vattabbe "anāgate kilese jahatī"ti.

6. Sa. Pu: anāgate kilese jahatī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nanu anāgataṃ natthi'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. ha: hañci anāgataṃ natthi,
Sa. Pā: no ca vata re vattabbe "anāgate kilese jahatī"ti. [PTS Page 577] [\q 577/]

7. Sa. Pu: paccuppanne kilese jahatī'ti.
Pa. Paṭi: āmantā.
Sa. Anu: ratto rāgaṃ jahati, duṭṭho dosaṃ jahati,
Mūḷho mohaṃ jahati, kiliṭṭho kilese jahatī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: rāgena rāgaṃ jahati, dosena dosaṃ jahati, mohena
Mohaṃ jahati, kilesehi kilese jahatī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: rāgo cittasampayutto, maggo cittasampayutto'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.

[BJT Page 374] [\x 374/]

Sa. Anu: dvinnaṃ phassānaṃ -pe- dvinnaṃ cittānaṃ samodhānaṃ hotī'ti. Pa. Paṭi: na hevaṃ
vattabbe -pe
9. Sa. Pu: rāgo akusalo, maggo kusalo'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: kusalākusalā sāvajjānavajjā hīnappaṇītā kaṇhasukkasappaṭibhāga
Dhammā sammukhībhāvaṃ āgacchanti'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

10. Sa. Pu: kusalākusalā sāvajjānavajjā hīnappaṇītā kaṇhasukkasappaṭibhāgā
Dhammā sammukhībhāvaṃ āgacchantī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nanu vuttaṃ bhagavatā "cattārimāni bhikkhave suvidūravidūrāni,
Katamāni cattāri: nabhañca bhikkhave paṭhavī ca idaṃ paṭhamaṃ
Suvidūravidūraṃ -pe- tasmā sataṃ dhammo asabhi ārakā"ti[a]
Atthe'va suttanto'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Pā: tena hi na vattabbaṃ 'kusalākusalā -pesammukhībhāvaṃ
Āgacchantī'ti.

11. Pa. Pu: na vattabbaṃ atīte kilese jahati, anāgato kilese jahati,
Paccuppanne kilese jahatī'ti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Anu: natthi kilese jahatī'ti1.
Sa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Pa. Pā: tena hi "atīte kilese jahati, anāgate kilese jahati,
Paccuppanne kilese jahatī'ti.

Kilesajahana [PTS Page 578] [\q 578/] kathā niṭṭhitā.

[A]catukkaṅguttara-rohitassavagga
1. Kilesajahanāti-[pts.]

[BJT Page 376] [\x 376/]

19. 2.

Suññatā kathā.

1. Sa. Pu: suññatā saṅkhārakkhandhapariyāpannā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: animittaṃ saṅkhārakkhandhapariyāpannanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: suññatā saṅkhārakkhandhapariyāpannā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: appaṇihito saṅkhārakkhandhapariyāpanno'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: animittaṃ na vattabbaṃ saṅkhārakkhandhapariyāpannanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: suññatā na vattabbā saṅkhārakkhandhapariyāpannāti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: appaṇihito na vattabbo saṅkhārakkhandhapariyāpanno'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: suññatā na vattabbā saṅkhārakkhandhapariyāpannāti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: suññatā saṅkhārakkhandhapariyāpannā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: saṅkhārakkhandho na anicco na saṅkhato na paṭiccasamuppa
Nno na khayadhammo na vayadhammo na virāgadhammo na
Nirodhadhammo na vipariṇāmadhammo'ti. Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

[BJT Page 378] [\x 378/]
Sa. Anu: nanu saṅkhārakkhandho anicco saṅkhato paṭicca samuppa
Nno khayadhammo vayadhammo virāgadhammo nirodhadhammo
Vipariṇāmadhammo'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. ha: hañci saṅkhārakkhandho anicco -pevipariṇāmadhammo,
Sa. Pā: no ca vata re vattabbe "suññatā saṅkhārakkhandhapariyāpannā'ti.

6. Sa. Pu: rūpakkhandhassa suññatā saṅkhārakkhandhapariyāpannā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā. [PTS Page 579] [\q 579/]
Sa. Anu: saṅkhārakkhandhassa suññatā rūpakkhandhapariyāpannā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: vedā-pe-saññā -peviññāṇakkhandhassa suññatā
Saṅkhārakkhandhapariyāpannā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: saṅkhārakkhandhassa suññatā viññāṇakkhandhapariyāpannāti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: saṅkhārakkhandhassa suññatā na vattabbā rūpakkhandhapariyāpannā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: rūpakkhandhassa suññatā na vattabbā "saṅkhārakkhandhapariyāpannā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

9. Sa. Pu: saṅkhārakkhandhassa suññatā na vattabbā vedanā -pe-
Saññā -peviññāṇakkhandhapariyāpannā'tī.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: viññāṇakkhandhassa suññatā na vattabbā saṅkhārakkhandhapariyā
Pannā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe-pe-

[BJT Page 380] [\x 380/]

10. Pa. Pu: na vattabbaṃ suññatā saṅkhārakkhandhapariyāpannā'ti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Anu: nanu vuttaṃ bhagavatā "suññamidaṃ bhikkhave saṃkhārā attena vā attatiyena vā
"ti[a] attheva suttanto'ti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Pā: tena hi "suññatā saṅkhārakkhandhapariyāpannā"ti.

Suññatā kathā niṭṭhitā.

[A.] Majjhimanikāya - [BJT Page 382] [\x 382/]

19. 3.

Sāmaññaphala kathā

1. Sa. Pu: sāmaññaphalaṃ asaṅkhatanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā. [PTS Page 580] [\q 580/]
Sa. Anu: nibbānaṃ tāṇaṃ leṇaṃ saraṇaṃ parāyaṇaṃ accutaṃ amatanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: sāmaññaphalaṃ asaṅkhataṃ, nibbānaṃ asaṅkhatanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: dve asaṅkhatānīti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: dve asaṅkhatānī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: dve tāṇāni -pe- antarikāvāti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: sāmaññaphalaṃ asaṅkhatanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: sāmaññaṃ saṅkhatanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: sāmaññaṃ asaṅkhatanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: sāmaññaphalaṃ asaṅkhatanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

1. Attarīkāvāti- [pts.]
[BJT Page 384] [\x 384/]

6. Sa. Pu: sotāpattiphalaṃ asaṅkhatanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: sotāpattimaggo asaṅkhato.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
7. Sa. Pu: sotāpattimaggo asaṅkhato'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: sotāpattiphalaṃ asaṅkhanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe
8. Sa. Pu: sakadāgāmi-pe- anāgāmi -pearahattaphalaṃ asaṅkhatanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: arahattamaggo asaṅkhato.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe
9. Sa. Pu: arahattamaggo asaṅkhato'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: arahattamaggo asaṅkhatanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe
10. Sa. Pu: sotāpattiphalaṃ asaṅkhataṃ, sakadāgāmī -peanāgāmi
[PTS Page 581 [\q 581/] -@]pa- arahattaphalaṃ asaṅkhataṃ, nibbānaṃ asaṅkhatanti. Pa.
Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: pañca asaṅkhatānī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

11. Sa. Pu: asaṅkhatānī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: pañca tāṇāni -pe- antarikā vā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe
Sāmaññaphala kathā niṭṭhitā.

[BJT Page 386] [\x 386/]

19. 4.

Patti kathā.

1. Sa. Pu: patti asaṅkhatā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: tāṇaṃ leṇaṃ saraṇaṃ parāyanaṃ accūtaṃ amatanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: patti asaṅkhatā, nibbānaṃ asaṅkhatanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: dve asaṅkhatānī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: dve asaṅkhatānī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: dve tāṇāni -pe- (dve) antarikā vā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: cīvarassa patti asaṅkhatā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nibbānaṃ -pe- amatanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: cīvarassa vatti asaṅkhatā, nibbānaṃ asaṅkhatanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: dve asaṅkhatānī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: dve asaṅkhatānī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: dve tāṇānā, -pe-(dve) antarivā'ti. [PTS Page 582] [\q 582/]
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

[BJT Page 388] [\x 388/]

7. Sa. Pu: piṇḍapātassa -pe- senāsanassa -pe gilānapaccayabhesajjaparikkhārassa patti
asaṅkhatā'ti. Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nibbānaṃ -pe- accutaṃ amatanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: gilānapaccayabhesajjaparikkhārassa patti asaṅkhatā, nibbānaṃ
Asaṅkhatanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: dve asaṅkhatāni'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

9. Sa. Pu: dve asaṅkhatānī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: dve tāṇāni -pe- (dve) antarikā vā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

10 Sa. Pu: cīvarassa patti asaṅkhatā -pepiṇḍapātassa -pe-
Senāsanassa -pegilānapaccayabhesajjaparikkhārassa patti
Asaṅkhatā, nibbānaṃ asaṅkhatanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: pañca asaṅkhatānī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

11. Sa. Pu: pañca asaṅtānī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: pañca tāṇāni -pe- (pañca) antarikā vā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe
12. Sa. Pu: paṭhamassa jhānassa patti asaṅkhatā (evaṃ sabbaṃ vitthāretabbaṃ), dutiyassa
jhānassa -pe- tatiyassa
Jhānassa -pe- catutthassa jhānassa -peākāsānañcā
Yatanassa -pe- viññāṇañcāyatanassa -peākiñcaññāyatanassa
-Pe- nevasaññānāsaññāyatanassa -pesotāpattimaggassa
-Pe- sotāpattiphalassa -pesakadāgāmimaggassa -pe-
Sakadāgāmiphalassa -pe- anāgāmimaggassa -peanāgāmi
Phalassa -pe- arahattamaggassa -pearahattaphalassa patti asaṅkhatā'ti. [PTS Page 583] [\q
583/]
Pa. Paṭiññā: āmantā.

[BJT Page 390] [\x 390/]

Sa. Anu: nibbānaṃ -pe- accutaṃ amatanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

13. Sa. Pu: dve asaṅkhatānī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: dve tāṇāni-pe- (dve) antarikā vā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

14. Sa. Pu: sotāpattimaggassa patti asaṅkhatā, sotāpattiphalassa patti
Asaṅkhatā -pe- arahattamaggassa patti asaṅkhatā, arahatta
Phalassa patti asaṅkhatā, nibbānaṃ asaṅkhatanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nava asaṅkhatāni'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

15. Sa. Pu: nava asaṅkhatānī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nava tāṇāni -pe- (nava) antarikā vā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

16. Pa. Pu: na vattabbaṃ patti asaṅkhatā'ti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Anu: patti rūpaṃ1 vedanā saññā saṅkhārā viññāṇanti.
Sa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Pa. Pā: tena hi "patti asaṅkhatā"ti.

Patti kathā niṭṭhitā.

1. Rūpā -sīmu.

[BJT Page 392] [\x 392/]

19. 5.

Tathatā kathā.

1. Sa. Pu: sabbadhammānaṃ tathatā asaṅkhatā'ti.
Pa. Paṭi: āmantā.
Sa. Anu: nibbānaṃ tānaṃ leṇaṃ saraṇaṃ parāyanaṃ accutaṃ amatanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: sabbadhammānaṃ tathatā asaṅkhatā, nibbānaṃ asaṅkhatanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu dve asaṅkhatāni'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
[PTS Page 584] [\q 584/]
3. Sa. Pu: dve asaṅkhatāni'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: dve tāṇāni -pe- (dve) antarikā vā'ti
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: rūpassa rūpatā, nanu rūpatā asaṅkhatā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nibbānaṃ pe amatanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: rūpassa rūpatā, nanu rūpatā asaṅkhatā, nibbānaṃ asaṅkhatanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: dve asaṅkhatānī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

[BJT Page 394] [\x 394/]

6. Sa. Pu: dve asaṅkhatāni'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: dve tāṇāni -pe- (dve) antarikā vā'ti
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: vedanāya vedanatā, nanu vedanatā -pe saññāya saññatā,
Nanu saññatā -pe- saṅkhārānaṃ saṅkhāratā, nanu saṅkhāratā
-Pe- viññāṇassa viññāṇatā, nanu viññāṇatā asaṅkhatā'ti. Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nibbānaṃ pe amatanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
8. Sa. Pu: rūpassa rūpatā, nanu rūpatā, -peviññāṇassa
Viññāṇatā, nanu viññāṇatā asaṅkhatā, nibbānaṃ
Asaṅkhatanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: cha asaṅkhatānī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

9. Sa. Pu: cha asaṅkhatānī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: cha tāṇāni-pe- (cha) antarikā vā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

10. Pa. Pu: na vattabbaṃ 'sabbadhammānaṃ tathatā asaṅkhatā'ti. Pa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Anu: sabbadhammānaṃ tathatā rūpaṃ1 vedanā saññā saṅkhārā
Vññāṇanti.
Sa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe [PTS Page 585] [\q 585/]
-Pe-
Pa. Pā: tena hi "sabbadhammānaṃ tathatā asaṅkhatā"ti.

Tathatā kathā niṭṭhitā.

1. Rūpā-sīmu.
[BJT Page 396] [\x 396/]

19. 6.

Kusala kathā

1. Sa. Pu: nibbānadhātu kusalā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: sārammaṇā, atthi tāya āvaṭṭanā -pepaṇīdhī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Paanu: nanu anārammaṇā, natthi tāya āvaṭṭanā -pe paṇidhī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. ha: hañca anārammanā, natthi tāya āvaṭṭanā-pe paṇidhi,
Sa. Pā: no ca vata re vattabbe 'nibbānadhātu kusalā'ti.

2. Sa. Pu: alobho kusalo sārammaṇo, atthi tassa āvaṭṭanā
-Pe- paṇidhī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nibbānadhātu kusalā sārammaṇā, atthi tāya āvaṭṭanā
-Pe- paṇidhī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: adoso kusalo-pe- amoho kusalo-pesaddhā
-Pe- viriyaṃ -pe- sati -pe- samādhi -pepaññā kusalā
Sārammaṇā, atthi tāya āvaṭṭanā -pe paṇidhī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nibbānadhātu kusalā sārammaṇā, atthi tāya āvaṭṭanā -pe-
Paṇidhī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
[BJT Page 398] [\x 398/]
4. Sa. Pu: nibbānadhātu kusalā anārammaṇā, natthi tāya āvaṭṭanā
-Pe- paṇidhī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: alobho kusalo anārammaṇo, natthi tassa āvaṭṭana
-Pe- paṇidhī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: nibbānadhātu kusalā anārammaṇā, natthi tāya āvaṭṭanā
-Pe- paṇidhī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā. [PTS Page 586] [\q 586/]
Sa. Anu: adoso kusalo -pe- amoho kusalo -pesaddhā
-Pe- viriyaṃ -pe- sati -pesamādhi-pepaññā kusalā
Anārammaṇā, natthi tāya āvaṭṭanā -pe- paṇidhī'ti. Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

6. Pa. Pu: na vattabbaṃ nibbānadhātu kusalā'ti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Anu: nanu nibbānadhātu anavajjā'ti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. ha: hañci nibbānadhātu anavajjā,
Pa. Pā: tena vata re vattabbe "nibbānadhātu kusalā"ti.

Kusala kathā niṭṭhitā.

19. 7.

Accantaniyāma kathā.

1. Sa. Pu: atthi puthujjanassa accantaniyāmatā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: mātughātako accantaniyato, pitughātako -pe-
Arahantaghātako-pe- ruhiruppādako -pe-
Saṅghabhedako accantaniyato'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: atthi puthujjanassa accantaniyāmatā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: accantaniyatassa puggalassa vicikicchā uppajjeyyā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. ha: hañci accantaniyatassa puggalassa vicikicchā uppajjeyya,
Sa. Pā: no ca vata re vattabbe "atthi puthujjanassa
Accantaniyāmatā'ti.
3. Sa. Pu: accantaniyatassa puggalassa vicikicchā nuppajjeyyā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: pahīnā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: pahīnā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: sotāpattimaggenā'ti. [PTS Page 587] [\q 587/]
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: sakadāgāmī -pe- anāgāmī -pearahattamaggenā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

[BJT Page 402] [\x 402/]

5. Sa. Pu: katamena maggenā'ti.
Pa. Vi: akusalena maggenā'ti.
Sa. Anu: akusalo maggo niyyāṇiko khayagāmī bodhagāmi
Anāsavo-pe- asaṅkilesiko'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu akusalo maggo aniyyāṇiko(-pe-)saṅkilesiko,
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. ha: hañci akusalo maggo aniyyāṇiko-pesaṅkilesiko,
Sa. Pā: no ca vata re vattabbe"accantaniyatassa puggalassa
Vicikicchā akusalena maggena pahīnā'ti.

6. Sa. Pu: sassatadiṭṭhiyā niyatassa puggalassa ucchedadiṭṭhi uppajjeyyāti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. ha: hañci sassatadiṭṭhiyā niyatassa puggalassa ucchedadiṭṭhi
Uppajjeyya,
Sa. Pā: no ca vata re vattabbe "atthi puthujjanassa accantaniyāmatā"ti
7. Sa. Pu: sassatadiṭṭhiyā niyatassa puggalassa ucchedadiṭṭhi nuppajjeyyā"ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: pahīnā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: pahīnā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: sotāpattimaggenā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: sakadāgāmimaggena -pe- anāgāmīvaggena -pe-
Arahattamaggenāti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

[BJT Page 404] [\x 404/]

9. Sa. Pu: katamena maggenā'ti.
Pa. Vi: akusalena maggenā'ti.
Sa. Anu: akusalo maggo niyyāṇiko khayagāmī bodhagāmī
Anāsavo-pe- asaṅkilesiko'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu akusalo maggo aniyyāṇiko-pesaṅkilesiko'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. ha: hañci akusalo maggo aniyyāṇiko-pesaṅkilesiko,
Sa. Pā: no ca vata [PTS Page 588] [\q 588/] re vattabbe "sassatadiṭṭiyā niyatassa
puggalassa
Ucchedadiṭṭhi akusalena maggena pahīnā"ti.

10. Sa. Pu: ucchedadiṭṭhiyā niyatassa puggalassa sassatadiṭṭhi uppajjeyyā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. ha: hañci ucchedadiṭṭhiyā niyatassa puggalassa sassatadiṭṭhi
Uppajjeyya,
Sa. Pā: no ca vata re vattabbe "atthi puthujjanassa accantaniyāmatā"ti

11. Sa. Pu: ucchedadiṭṭhiyā niyatassa puggalassa sassatadiṭṭhi nuppajjeyyāti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: pahīnā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

12. Sa. Pu: pahīnā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: sotāpattimaggenā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: sakadāgāmī maggena -peanāgāmimaggena -pe-
Arahattamagganā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe-pe-

[BJT Page 406] [\x 406/]

13. Sa. Pu: katamena maggenā'ti.
Pa. Vi: akusalena maggenā'ti.
Sa. Anu: akusalo maggo aniyyāṇiko-pesaṅkilesiko,
Sa. Pā: no ca vata re vattabbe "ucchedadiṭṭhiyā niyatassa pugagalassa
Sassatadiṭṭhi akusalena maggena pahīnā"ti.

14. Pa. Pu: na vattabbaṃ "atthi putujjanassa accantaniyāmatā"ti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Anu: nanu vuttaṃ bhagavatā "idha bhikkhave ekacco puggalo
Samannāgato hoti ekantakāḷakehi akusalehi dhammehi, so
Sakiṃ nimuggo nimuggo'va hetī"ti, [a] atthe'va suttantoti.
Sa. Paṭiññā: āmantā. [PTS Page 589] [\q 589/]
Pa. Pā: tena hi "atthi putujjanassa accantaniyāmatā"ti.

15. Sa. Pu: vuttaṃ bhagavatā "idha bhikkhave ekacco puggalo samannāgato
Hoti ekantakāḷakehi akusalehi dhammehi. So sakiṃ nimuggo
Nimuggo: ca hotī"ti. [A] katvā tena ca kāraṇena "atthi
Puthujjanassa accantaniyāmatā"ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: vuttaṃ bhagavatā "idha bhikkhave ekacco puggalo ummujjitvā
Nimujjatī"ti. [A.] Atthe'va suttanto'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: sabbakālaṃ ummujjitvā nimujjatī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

Sattakaṅguttara -udakupamasutta.

[BJT Page 408] [\x 408/]

16. Sa. Pu: vuttaṃ bhagavatā"idha bhikkhave ekacco puggalo samannāgato
Hoti ekantakāḷakehi akusalehi dhammehi. So sakiṃ nimuggo
Nimuggo: va hotī"ti katvā tena ca kāraṇena "atthi
Puthujjanassa accantaniyāmatā"ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: vuttaṃ bhagavatā "idha bhikkhave ekacco puggalo ummujjitvā
hito hoti, ummujjitvā vipassati, viloketi, ummujjitvā
Patarati, ummujjitvā patigādhappatto hotī"ti. [A] attheva
Suttanto'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: "sabbakālaṃ ummujjitvā patigādhappatto hotī"ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Accantaniyāma kathā niṭṭhitā.

[A.] Sattakaṅguttara - udakupamasutta.

[BJT Page 410] [\x 410/]

19. 8

Indriya kathā.

1. Sa. Pu: natthi lokiyaṃ saddhindriyanti. ?
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: natthi lokiyā saddhā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: natthi lokiyaṃ viriyindriyaṃ -pesatindriyaṃ -pesamādhindriyaṃ
-Pe- paññindriyanti. [PTS Page 590] [\q 590/]
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: natthi lokiyā paññā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: atthi lokiyā saddhā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: atthi lokiyā saddhindriyanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: atthi lokiyaṃ viriyaṃ -pe- sati -pesamādhi-pe-paññā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: atthi lokiyaṃ paññindriyanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: atthi lokiyo mano, atthi lokiyaṃ manindriyanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: atthi lokiyā saddhā, atthi lokiyaṃ saddhindriyanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: atthi lokiyo mano, atthi lokiyaṃ manindriyanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: atthi lokiyā paññā, atthi lokiyaṃ paññindriyanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

[BJT Page 412] [\x 412/]

7. Sa. Pu: atthi lokiyaṃ somanassaṃ, atthi lokiyaṃ somanassindriyaṃ,
Atthi lokiyaṃ jīvitaṃ, atthi lokiyaṃ jīvitindriyanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: atthi lokiyā saddhā, atthi lokiyaṃ saddhindriyanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: atthi lokiyaṃ jīvitaṃ, atthi lokiyaṃ jīvitindriyanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: atthi lokiyā paññā, atthi lokiyaṃ paññindriyanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
9. Sa. Pu: atthi lokiyā saddhā, atthi lokiyaṃ saddhindriyanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: atthi lokiyā mano, natthi lokiyaṃ manindriyanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe
10. Sa. Pu: atthi lokiyā paññā, natthi lokiyaṃ paññindriyanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: atthi lokiyo mano, natthi lokiyaṃ manindriyanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe
11. Sa. Pu: atthi lokiyā saddhā, natthi lokiyaṃ saddindriyanti. [PTS Page 591] [\q 591/]
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: atthi lokiyaṃ somanassaṃ, natthi lokiyaṃ somanassindriyaṃ,
Atthi lokiyaṃ jīvitaṃ, natthi lokiyaṃ jīvitindriyanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

12. Sa. Pu: atthi lokiyā paññā, natthi lokiyaṃ paññindriyanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.

[BJT Page 414] [\x 414/]
Sa. Anu: atthi lokiyo mano, natthi lokiyaṃ manindriyanti -pe-
Atthi lokiyaṃ jīvitaṃ, natthi lokiyaṃ jīvitindriyanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

13. Sa. Pu: atthi lokuttarā saddhā, atthi lokuttaraṃ saddhindriyanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: atthi lokiyā saddhā, atthi lokiyaṃ saddhindriyanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe
14. Sa. Pu: atthi lokuttaraṃ viriyaṃ -pe atthi lokuttarā paññā, atthi lokuttaraṃ paññindriyanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: atthi lokiyā paññā, atthi lokiyaṃ paññindriyanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe
15. Sa. Pu: atthi lokiyā saddhā, natthi lokiyaṃ saddhindriyanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: atthi lokuttarā saddhā, natthi lokuttaraṃ saddhindriyanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe
16. Sa. Pu: atthi lokiyaṃ viriyaṃ, -pe- atthi lokiyā paññā, natthi lokiyaṃ paññindriyanti. Pa.
Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: atthi lokuttarā paññā, natthi lokuttaraṃ paññindriyanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe
17. Sa. Pu: natthi lokiyāni pañcindriyanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.

[BJT Page 416] [\x 416/]
Sa. ;Nu: nanu vuttaṃ bhagavatā, "addasaṃ ko ahaṃ bhikkhave buddhacakkhunā
Lokaṃ olokento satte apparajakkhe tikkhindriye
Mudindriye svākāre dvākāre suviññāpaye [PTS Page 592] [\q 592/] duviññāpaye
Appekacce paralokavajjabhayadassāvino viharante"ti[a] atthe'va suttanto'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Pā: tena hi "atthi lokiyāni pañcindriyānī'ti.

Indrya kathā niṭṭhitā.

Ekunavīsatimo vaggo niṭṭhito.
Tasasuddānaṃ:

Atīte kilese jahati, anāgate kilese jahati, paccuppanne kilese jahati, suññatā
Saṅkhārakkhavdhapariyāpannā, sāmaññaphalaṃ asaṅkhataṃ, patti asaṅkhatā,
sabbadhammānaṃ tathatā
Asaṅkhatā, nibbānadhātu kusalā, atthi putujjanassa accantaniyāmatā, natthi lokiyāni
Pañcindriyānī'ti. [PTS Page 593] [\q 593/]

[A.] Majjhimanikāya, mūlapaṇṇāsaka -ariyapariyesana sutta.

[BJT Page 418] [\x 418/]

Vīsatime vaggo.

20. 1.
Asañciccakathā.

1. Sa. Pu: "asañcicca mātaraṃ jīvitā voropetvā ānantariko
Hetī"ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: asañcicca pāṇaṃ hanatvā pāṇātipātī hetī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: asañcicca mātaraṃ jīvitā voropetvā ānantariko
Hotī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: asañcicca adinnaṃ ādiyitvā -pemusābhaṇitvā musāvādī
Hotī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: asañcicca pānaṃ hantvā pānātipātī na hotī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: asañcicca mātaraṃ jīvitā voropetvā ānantariko na hotī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: asañcicca adinnaṃ ādiyitvā -pemusā bhaṇitvā musāvādi
Na hotī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: sañcicca mātaraṃ jīvitā voropetvā ānantariko na
Hotī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: asañcicca mātaraṃ jīvitā voropetvā ānantariko
Hotī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.

[BJT Page 420] [\x 420/]

Sa. Pu: "asañcicca mātaraṃ jīvitaṃ vorepetvā ānantariko
Hotī"ti atthe'va suttanto'ti.
Pa. Vi: natthi.
Sa. Anu: "asañcicca mātaraṃ jīvitaṃ vorepetvā ānantariko
Hotī"ti atthe'va suttanto'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. ha: hañci"asañcicca mātaraṃ jīvitaṃ vorepetvā ānantariko
Hotī"ti atthe'va suttanto.
Sa. Pā: no ca vata re vattabbe "asañcicca mātaraṃ jīvitaṃ vorepetvā ānantariko
Hotī"ti.

6. Pa. Pu: na vattabbaṃ "mātughātako ānantariko"ti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Anu: nanū mātā jīvitā voropitā'ti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. ha: hañci mātā jīvitā voropitā,
Pa. Pā: tena vata re vattabbe "mātughātako ānantariko"ti.

7. Pa. Pu: na vattabbaṃ "pitughātako ānantariko"ti. [PTS Page 594] [\q 594/]
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Anu: nanū pitā jīvitā voropitā'ti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. ha: hañci pitā jīvitā voropitā,
Pa. Pā: tena vata re vattabbe "pitughātako ānantariko"ti.

8. Pa. Pu: na vattabbaṃ "arahantaghātako ānantariko"ti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Anu: nanū arahā jīvitā voropitā'ti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. ha: hañci arahā jīvitā voropitā,
Pa. Pā: tena vata re vattabbe "arahantaghātako ānantariko"ti.

[BJT Page 422] [\x 422/]

9. Pa. Pu: na vattabbaṃ "lohituppādako1. Ānantariko"ti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Anu: nanūtathāgatassa lohitaṃ uppāditanti. Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. ha: hañci tathāgatassa lohitaṃ uppāditaṃ, pa. Pā: tena vata re vattabbe "lohituppādako
ānantariko"ti.

10. Sa. Pu: "saṅghabhedako ānantariko"ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: "sabbe saṅghabhedakā ānantarikā"ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

11. Sa. Pu: sabbe saṅghabhedakā ānantarikā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: dhammasaññī saṅghabhedako ānantariko'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

12. Sa. Pu: dhammasaññī saṅghabhedako ānantariko'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nanu vuttaṃ bhagavatā "atthupāli saṅghabhedako āpāyiko
Nerayiko kappaṭṭho atekiccho, atthupāli saṅghabhedako na apāyiko na nerayiko na
kappaṭṭho na atekiccho"ti. [A]
Atthe'va suttanto'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Pā: tena hi na vattabbaṃ "dhammasaññī saṅghabhedako ānantariko"ti.
1. Ruhiruppādako -machasaṃ, lohiruppādako-simu.
[A.] Cullavaggapāḷi -saṅghabhedakkhandhaka.

[BJT Page 424] [\x 424/]

13. Pa. Pu: na vattabbaṃ "dhammasaññī saṅghabhedako ānantariko"ti. [PTS Page 595] [\q
595/]
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Anu: nanu vuttaṃ bhagavatā:
"Āpāyiko nerayiko
Kappaṭṭho saṅghabhedako
Vaggarato adhammaṭṭho
Yogakkhemā padhaṃsati1
Saṅghaṃ samaggaṃ bhetvāna
Kappaṃ nirayamhi paccatī"ti[a.]
Atthe'va suttanto'ti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Pā: tena hi "saṅghabhedako ānantariko"ti.

Asañcicca kathā niṭṭhitā.

1. Yogakkhemato dhaṃsati-sīmu.
[A]dasakaṅguttara -paṭhama ānandasutta.

[BJT Page 426] [\x 426/]

20. 2.

Ñāṇa kathā.

1. Sa. Pu: natthi putujjanassa ñāṇanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: natthi puthujjanassa paññā pajānanā vicayo pavicayo dhamma
Vicayo sallakkhaṇā upalakkhaṇā paccupalakkhaṇā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu atthi puthujjanassa paññā pajānanā vicayo -pe-
Paccupalakkhaṇā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. ha: hañci atthi puthujjanassa paññā pajānanā vicayo -pe-
Paccupalakkhaṇā.
Sa. Pā: no ca vata re vattabbe "natti puthujjanassa ñāṇa"nti.

2. Sa. Pu: natthi putujjanassa ñāṇanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: puthujjano paṭhamaṃ jhānaṃ samāpajjeyyāti. Pa. Paṭi: āmantā. Sa. ha: hañci
puthujjano paṭhamaṃ jhānaṃ samāpajjeyya,
Sa. Pā: no ca vata re vattabbe "natthi puthujjanassa ñāṇa"nti.

[BJT Page 428] [\x 428/]

3. Sa. Pu: puthujjano dutiyaṃ jhānaṃ -pe tatiyaṃ jhānaṃ -pe-
Catutthaṃ jhānaṃ -peākāsānagñcāyatanaṃ samāpajjeyya,
Viññāṇañcāyatanaṃ -peākiñcaññāyatanaṃ-penevasaññā
Nāsaññāyatanaṃ samāpajjeyya, putujjano dānaṃ dadeyya-pe-
[PTS Page 596] [\q 596/] cīvaraṃ dadeyya-pe- piṇḍapātaṃ dadeyya-pesenāsanaṃ
Dadeyya-pe-gilānapaccayabhesajjaparikkhāraṃ dadeyyā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. ha: hañci putujjano gilānapaccayabhesajjaparikkhāraṃ dadeyya,
Sa. Pā: no ca vata re vattabbe "natthi puthujjanassa ñāṇa"nti.

4. Pa. Pu: atthi puthujjanassa ñāṇanti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Anu: puthujjano tena ñāṇena dukkhaṃ parijānāti, samudayaṃ pajahati,
Nirodhaṃ sacchikaroti, maggaṃ bhāveti'ti.
Sa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

Ñāṇa kathā niṭṭhitā.

[BJT Page 430] [\x 430/]

20. 3.

Nirayapāla kathā.

1. Sa. Pu: natthi nirayesu nirayapālā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: natthi nirayesu kammakāraṇā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: atthi nirayesu kammakāraṇā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: atthi nirayesu nirayapālā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: atthi manussesu kammakāraṇā, atthi ca kāraṇikā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: atthi nirayesu kammakāraṇā, atthī ca kāraṇikā'ti. Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: atthi nirayesu kammakāraṇā, natthi ca kāraṇikā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: atthi manussesu kammakāraṇā, natthi ca kāraṇikā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
5. Sa. Pu: atthi nirayesu nirayapālā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.

[BJT Page 432] [\x 432/]

Pa. Anu: nanu vuttaṃ bhagavatā: [PTS Page 597] [\q 597/] "na vessabhu no'pi ca
pettirājā somo yamo vessavaṇo ca rājā sakāni kammāni hananti tattha ito
Paṇunnaṃ paralokapattanti" atthe'va suttanto'ti. Sa. Paṭi: āmantā. Pa. Pā: tena hi natthi
nirayesu nirayapālā'ti.

6. Sa. Pu: natthi nirayeyu nirayapālā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nanu vuttaṃ bhagavatā: "tamenaṃ bhikkhave nirayapālā pañcavidha
Bandhanaṃ nāma kammakāraṇaṃ kārenti: tattaṃ ayokhīlaṃ hatthe
Gamentī, tattaṃ ayokhīlaṃ dutiye hatthe gamenti, tattaṃ
Ayokhīlaṃ pāde gamenti, tattaṃ ayokhīlaṃ dutiye pāde
Gamenti, tattaṃ ayokhīlaṃ majjhe urasmiṃ gamentī. So tathe dukkhā tibbā kaṭukā vedanā
vedeti, na ca tāva kālaṃ karoti yāva. 1 Na taṃ pāpaṃ kammaṃ. 2 Byantīhotī"ti [a]
Atthe'va suttanto'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Pā: tena hi atthi nirayesu nirayapālā'ti.

7. Sa. Pu: natthi nirayesu nirayapālā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nanu vuttaṃ bhagavatā: "tamenaṃ bhikkhave nirayapālā saṃvese
Tvā kuṭhārīhi3 tacchanti. Tamenaṃ bhikkhave nirayapālā uddhapādaṃ4. Adhosiraṃ
ṭhapetvā vāsīhi tacchanti. Tamenaṃ
Bhikkhave nirayapālā rathe yojetvā ādittāya paṭhaviyā
Sampajjalitāya sajotibhūtāya sārenti'pi paccāsārentipi -petamenaṃ bhikkhave nirayapālā
mahantaṃ aṅgārapabbataṃ
Ādittaṃ sampajjalitaṃ [PTS Page 598] [\q 598/] sajotibhūtaṃ āropenti'pi oro
Pentī'pi -pe-

1. Yāva ca-sīmu. 2. Pāpakammaṃ -sīmu, machasaṃ, syā, [pts. 3.] Kudhārīhi -sīmu, [pts.]
4. Uddhaṃpādaṃ -sīmu, machasaṃ, [pts. A.] Majjhimanikāya, devaduta sutta.

[BJT Page 434] [\x 434/]

Tamenaṃ bhikkhave nirayapālā uddhapādaṃ adhosiraṃ gahetvā
Tattāya lohakumbhiyā pakkhipanti ādittāya sampajjalitāya
Sajotibhūtāya. So tattha pheṇuddehakaṃ paccati. So tattha
Pheṇuddehakaṃ paccamāno sakimpi uddhaṃ gacchati. Sakimpi
Adhogacchati. Sakimpi tiriyaṃ gacchati. So tattha tibbā kaṭukā
Vedanā vedeti, na ca tāva kālaṃ karoti yāva na taṃ pāpaṃ kammaṃ byantī hoti. Tamenaṃ
bhikkhave nirayapālā
Mahāniraye pakkhipanti. So ko pana bhikkhave mahānirayo:

"Catukkaṇṇo catudvāro vibhatto bhāgaso mito
Ayopākārapariyanto ayasā paṭikujjito.
Tassa ayomayābhumu jalitā tejasā yutā
Samantā yojanasataṃ eritvā tiṭṭhati sabbadā"ti. [A]

Atthe va suttanto'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Pā: tena hi atthi nirayesu nirayapālā'ti.
Nirayapāla kathā niṭṭhitā.


[A.] Majjhimanikāya -uparipaṇṇāsaka-devadūta sutta.

[BJT Page 436] [\x 436/]

20. 4.

Tiracchāna kathā.
1. Sa. Pu: atthi devesu tiracchānagatā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: atthi tiracchānagatesu devā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: atthi devesu tiracchānagatā'ti. [PTS Page 599] [\q 599/]
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: devaloko tiracchānayonī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: atthi devesu tiracchānagatā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: atthi tattha kīṭā paṭaṅgā makasā makkhikā ahī vicchikā
Satapadī gaṇḍuppādā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

4. Pa. Pu: natthi devesu tiracchānagatā'ti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Anu: nanu atthi tattha erāvaṇo nāma hatthināgo, sahassayuttaṃ
Dibbaṃ yānanti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. ha: hañci atthi tattha erāvano nāma hatthināgo, sahassayuttaṃ
Dibbaṃ yānaṃ,
Pa. Pā: tena vata re vattabbe 'atthi devesu tiracchānagatā"ti.

[A.] Majjhamanikāya, uparipaṇṇāsaka-devaduta sutta.

[BJT Page 438] [\x 438/]

5. Sa. Pu: atthi devesu tiracchānagatā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: atthi tattha hatthibandhā assabandhā yāvasikā kāraṇikā
Bhattakārakā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Pā: tena hi "natthi devesu tiracchānagatā"ti.

Tiracchāna kathā niṭṭhitā.

[BJT Page 440] [\x 440/]

20. 5.

Maggakathā.

1. Sa. Pu: pañcaṅgiko maggo'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nanu aṭṭhaṅgiko maggo vutto bhagavatā: seyyathīdaṃ
Sammādiṭṭhi -pe- sammāsamādhī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. ha: hañci aṭṭhaṅgiko maggo vutto bhagavatā: seyyathīdaṃ
[PTS Page 600] [\q 600/] sammādiṭṭhi -pe- sammāsamādhi.
Sa. Pā: no ca vata re vattabbe "pañcaṅgiko maggo"ti.

2. Sa. Pu: pañcaṅgiko maggo'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nanu vuttaṃ bhagavatā:
"Maggānaṭṭhaṅgiko1 seṭṭho
Saccānaṃ caturo padā
Virāgo seṭṭho dhammānaṃ
Dvipadānañca cakkhumā"ti [a]
Attha'va suttanto'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Pa: tena hi "aṭṭhaṅgiko maggo"ti.

3. Sa. Pu: sammāvācā maggaṅgaṃ, sā ca na maggo'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: sammādiṭṭhi maggaṅgaṃ, sā ca na maggo'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

1. Maggānaṃ aṭṭhaṅgiko- machasaṃ, [a.] Dhammapada.

[BJT Page 442] [\x 442/]

4. Sa. Pu: sammāvācā maggaṅgaṃ, sā ca na maggo'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: sammāsaṅkappo -pe- sammāvāyāmo -pe sammāsati
-Pe- sammāsamādi maggaṅgaṃ, so ca na maggo'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: sammākammanto -pe- sammā ājivo maggaṅgaṃ, so ca
Na maggo'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: sammādiṭṭhi -pe- sammāsamādi maggaṅgaṃ , so ca na
Maggo'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

6. Sa. Pu: sammādiṭṭhi maggaṅgaṃ, sā ca maggo'ti.
Pa. iññā: āmantā.
Sa. Anu: sammāvācā maggaṅgaṃ, sā ca maggo'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

7. Sa. Pu: sammādiṭṭhi maggaṅgaṃ, sā ca maggo'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: sammākammanto -pe- sammāājīvo maggaṅgaṃ,
So ca maggo'ti. [PTS Page 601] [\q 601/]
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

8. Sa. Pu: sammāsaṅkappo-pe sammāvāyāmo -pesammāsati
-Pe-sammāsamādhi maggaṅgaṃ, so ca maggo'ti.
Pa. Paṭi: āmantā.
Sa. Anu: sammāvācā-pe- sammākammanto -pesammā ājīvo
Maggaṅgaṃ, so ca maggo'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

9. Pa. Pu: ariyo aṭṭhaṅkiko maggo'ti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
[BJT Page 444] [\x 444/]

Pa. Anu: nanu vuttaṃ bhagavatā "pubbe'va ko panassa kāyakammaṃ
Vacīkammaṃ ājivo suparisuddho hoti evamasasāyaṃ ariyo
Aṭṭhaṅgiko maggo bhāvanā pāripūriṃ gacchatī"ti. [A] atthe'va
Suttanto'ti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Pā: tena hi "pañcaṅgiko maggo"ti.

10. Sa. Pu: pañcaṅgiko maggo'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nanu vuttaṃ bhagavatā: "yasmiṃ ko subhadda dhammavinaye ariyo
Aṭṭhaṅgiko maggo na upalabbhati, samaṇo'pi tattha na
Upalabbhati, dutiyo'pi tattha samano na upalabbhati, tatiyopi
Tattha samaṇo na upalabbhati, catuttho'pi tattha samaṇo na
Upalabbhati. Yasmiñca ko subhadda dhammavinaye ariyo aṭṭhaṅgiko maggo upalabbhati,
samaṇo'pi tattha upalabbhati
Dutiyo'pi -pe- tatiyo'pi -pecatuttho'pi tattha
Samano upalabbhati. Imasmiṃ kho subhadda dhammavinaye ariyo
Aṭṭhaṅgiko maggo upalabbhati. Idheva subhadda samaṇo, idha
Dutiyo samaṇo, idha tatiyo samaṇo, idha catuttho samaṇo. Suññā parappavādā samaṇehi
aññe"ti[b] atthe'va
Suttanto'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Pā: tena hi"aṭṭhaṅgiko maggo"ti.

Magga [PTS Page 602] [\q 602/] kathā niṭṭhitā.

[A.] Majjhimanikāya -mahāsaḷāyatanika suttaṃ.
[B.] Dīghanikāya -mahāparinibbāna sutta.

[BJT Page 446] [\x 446/]

20. 6.

Ñāṇa kathā.

1. Sa. Pu: dvādasavatthukaṃ ñāṇaṃ lokuttaranti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: dvādasa lokuttarañāṇānī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: dvādasa lokuttarañāṇānī'ti. Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: dvādasa sotāpattimagga'ti. Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe
3. Sa. Pu: dvādasa sotāpattimaggā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: dvādasa sotāpattiphalānī'ti. Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe sa. Anu: dvādasa
sakadāgāmī -pe- anāgāmi -pe- arahattamaggā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: dvādasa arahattamaggā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: dvādasa arahattaphalānī'ti. Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe
[BJT Page 448] [\x 448/]

5. Pa. Pu: na vattabbaṃ dvādasavatthukaṃ ñāṇaṃ lokuttaranti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Anu: nanu vuttaṃ bhagavatā: "idaṃ dukkhaṃ ariyasaccanti me
Bhikkhave pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi
Ñānaṃ udapādi vijjā udapādi paññā udapādi
Āloko udapādi. Taṃ kho panidaṃ dukkhaṃ ariyasaccaṃ
Pariññeyyanti me bhikkhave -pepariññatanti me
Bhikkhave -pe- idaṃ dukkhasamudayo ariyasaccanti me
Bhikkhave -pe- taṃ kho panidaṃ dukkhasamudayo ariyasaccaṃ
Pahātabbanti me bhikkhave -pe- pahīnanti me bhikkhave
-Pe- idaṃ dukkhanirodho1 ariyasaccanti me bhikkhave
-Pe- taṃ ko panidaṃ dukkhanirodho1 ariyasaccaṃ
Sacchikātabbanti me bhikkhave -pe- taṃ ko panidaṃ
Dukkhanirodhagāminīpaṭipadā ariyasasaccaṃ [PTS Page 603] [\q 603/] bhāvetabbanti
me
Bhikkhave -pe- bhāvitanti me bhikkhave pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi
-pe- āloko udapādī"ti[a]
Atthe'va suttanto'ti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Pā: tena hi "dvādasavatthukaṃ ñāṇaṃ lokuttara"nti.

Ñāṇa kathā niṭṭhitā.

Vīsatimo vaggo niṭṭhito.

Tassuddānaṃ:

Mātughātako ānantariko, pitughātako ānantariko, arahantughātako ānantariko,
lohituppādako ānantariko, saṅghabhedako ānantariko, natthi puthujjanassa ñāṇaṃ, natthi
nirayesu nirayapālā, atthi devesu tiracchānagatā, pañcaṅgiko maggo, dvādasavatthukaṃ
ñāṇaṃ lokuttaranti.

Catuttho paṇṇasako. [PTS Page 604] [\q 604/]

1. Dukkhanirodhaṃ-sīmu.

[A.] Mahāvaggasaṃyutta-dhammacakkappavattanasuttaṃ.

[BJT Page 450] [\x 450/]

Ekavīsatimo vaggo.

21. 1.

Sāsana kathā.

1. Sa. Pu: sāsanaṃ navaṃ katanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: satipaṭṭhānaṃ navaṃ katanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: sāsanaṃ navaṃ katantī.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: sammappadhānā-peiddhipādā-peindriyā -pe- balā
-Pe- bojjhaṅgā navaṃ katā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: pubbe akusalaṃ pacchā kusalaṃ katanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: pubbe sāsavaṃ-pe- saññojaniyaṃ1 -peganthanīyaṃ2-pe-
Oghanīyaṃ3 -pe- yoganīyaṃ4 -pe nīvaraṇiyaṃ5 -pe-
Parāmaṭṭhaṃ -pe- upādāniyaṃ -pesaṃkilesikaṃ. 6
Pacchā asaṅkilesikaṃ katanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: atthi koci tathāgatassa sāsanaṃ navaṃ karoti'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: atthi koci satipaṭṭhāne navaṃ karoti'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: atthi koci sammappadhāne -peiddhipāde -pe-
Indriye-pe- bale -pe- bojjhaṅge navaṃ karotī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

1. Saññojanīyaṃ - [pts. 2.] Gatthaniyaṃ -sīmu, machasaṃ, 3. Oghaniyaṃ -sīmu, machasaṃ
4. Yoganiyaṃ -sīmu, machasaṃ. 5. Nīvaraṇiyaṃ -[pts. 6.] Saṃkilesiyaṃ - [pts] machasaṃ.

[BJT Page 452. [\x 452/] ]

Pa. Anu: atthi koci pubbe akusalaṃ pacchā kusalaṃ karotī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: atthi koci pubbe sāsavaṃ -pesaṃkilesikaṃ pacchā
Asaṃkilesikaṃ karotī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: labbhā tathāgatassa sāsanaṃ puna navaṃ kātunti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: labbhā satipaṭṭhānā puna navaṃ kātunti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: labbhā sammappadhānā-peiddhipādā-pe-indriyā -pe-
Balā -pe- bojjhaṅgā puna navaṃ kātunti. [PTS Page 605] [\q 605/]
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: labbhā pubbe akusalaṃ pacchā kusalaṃ kātunti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: labbhā pubbe sāsavaṃ -pe- saṃkilesikaṃ pacchā
Asaṃkilesikaṃ kātunti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

Sasāna kathā niṭṭhitā.

[BJT Page 454] [\x 454/]

21. 2.

Avivitta kathā.

1. Sa. Pu: putujjano tedhātukehi dhammehi avivitto'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: puthujjano tedhātukehi phassehi -petedhātukāhi vedanāhi
-Pe- saññāhi -pe- cetanāhi -pecittehi -pe-
Saddhāhi -pe- viriyehi -pe- satihi -pesamādhīhi -pe-
Tedhātukāhi paññāhi avivitto'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: putujjano tedhātukehi dhammehi avivitto'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: yasmiṃ khaṇe puthujjano cīvaraṃ deti, tasmiṃ khaṇe paṭhamaṃ
Jhānaṃ upasampajja viharati-peākāsānañcāyatanaṃ
Upasampajjaviharatī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: yasmiṃ khaṇe putujjano piṇḍapātaṃ deti -pesenāsanaṃ
Deti -pe- gilānapaccayabhesajjaparikkhāraṃ deti, tasmiṃ
Khaṇe catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati -pe- nevasaññā
Nāsaññāyatanaṃ upasampajja viharatī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

3. Pa. Pu: na vattabbaṃ puthujjano tedhātukehi dhammehi avivitto'ti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Aṭu: puthujjanassa rupadhātuarūpadhātugaṃ kammaṃ pariññātanti.
Sa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Pa. Pā: tena hi "puthujjano tedhātukehi dhammehi avivitto"ti.

Avivitta [PTS Page 606] [\q 606/] kathā niṭṭhitā.

[BJT Page 456] [\x 456/]

21. 3.

Saññojana kathā.

1. Sa. Pu: atthi kiñci saññojanaṃ appahāya arahattappattī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: atthi kiñci sakkāyadiṭṭhiṃ appahāya -pevicikicchaṃ appahāya
-Pe- sīlabbataparāmāsaṃ appahāya -perāgaṃ appahāya
-Pe- dosaṃ appahāya -pe- mohaṃ appahāya -pe-
Anottappaṃ appahāya arahattappattī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: atthi kiñci saññojanaṃ appahāya arahattappattī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: arahā sarāgo sadoso samoho samāno samakkho
Sapaḷāpo saupāyāso sakileso'ti.
Pa. Paṭi na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu arahā nirāgo niddoso nimmoho nimmāno
Nimmakkho nippaḷāso nirupāyāso nikkileso'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. ha: hañci arahā nirāgo -pe nikkileso,
Sa. Pā: no ca vata re vattabbe "atthi kiñci saññojanaṃ appahāya
Arahattappattī"ti.

3. Pa. Pu: na vattabbaṃ "atthi kiñci saññojanaṃ appahāya arahattappa
Ttī"ti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Anu: arahā sabbaṃ buddhavisayaṃ jānātī'ti.
Sa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Pa. Pā: tena hi "atthi kiñci saññojanaṃ appahāya arahattappattī"ti.

Saññojana kathā niṭṭhitā.

[BJT Page 458] [\x 458/]

21. 4.

Iddhi kathā.

1. Sa. Pu: atthi adhippāyaiddhi buddhānaṃ vā sāvakānaṃ vā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā. [PTS Page 607] [\q 607/]
Sa. Anu: "niccapaṇṇarukkhā hontu"ti atthi adhippāya iddhi buddhānaṃ
Vā sāvakānaṃ vā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: niccapupphā rukkhā hontu -pe niccaphalitā rukkhā
Hontu-pe- niccaṃ juṇhaṃ hotu -pe niccaṃ khemaṃ
Hotu -pe- niccaṃ subhikkhaṃ hotu-pe niccaṃ suvatthi
Hotu"ti atthi adhippāyaiddhi buddhānaṃ vā sāvakānaṃ vā"ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: atthi adhippāyaiddhi buddhānaṃ vā sāvakānaṃ vā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: "uppanno phasso mā nirujjhī"ti atthi adhippāyaiddhi
Buddhānaṃ vā sāvakānaṃ vā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: uppannā vedanā -pe- saññā -pe cetanā -pe-cittaṃ
-Pe- saddhā -pe- viriyaṃ -pe- sati -pesamādhi -pe-
Paññā mā nirujjhi"ti. Atthi adhippāyaiddhi buddhānaṃ vā
Sāvakānaṃ vā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: atthi adhippāyaiddhi buddhānaṃ vā sāvakānaṃ vā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.

[BJT Page 460] [\x 460/]

Sa. Anu: rūpaṃ niccaṃ hotu'ti atthi adhippāyaiddhi buddhānaṃ vā
Sāvakānaṃ vā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: vedanā-pe- saññā-pe- saṅkhārā -pe viññāṇaṃ niccaṃ
Hotu'ti atthi adhippāyaiddhi buddhānaṃ vā sāvakānaṃ vā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: atthi adhippāyaiddhi buddhānaṃ vā sāvakānaṃvā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: jātidhammā sattā mā jāyiṃsū'ti atthi adhippāya iddhi-pe-
Jarādhammā sattā mā jiyiṃsū'ti1 -pevyādhidhammā sattā
Mā vyādhiṃsū'ti -pe- maraṇaṃ dhammā sattā mā mīyiṃsū'ti
Atthi adhippāyaiddhi buddhānaṃ vā sāvakānaṃ vā'ti.
Pa. Paṭi- na hevaṃ vattabbe -pe-

5. Pa. Pu: na vattabbaṃ atthi adhippāyaiddhi buddhānaṃ vā sāvakānaṃ
Vā'ti. [PTS Page 608] [\q 608/]
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Anu: nanu āyasmā piḷindhavaccho rañño māgadhassa seniyassa
Bimbisārassa pāsādaṃ suvaṇṇanetvava adhimucci, suvaṇṇo ca
Pana āsī'ti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. ha: hañci āyasmā piḷindavaccho rañño māgadhassa seniyassa
Bimbisārassa pāsādaṃ suvaṇṇanetvava adhimucci, suvaṇṇo ca
Pana āsi,
Pa. Pā: tena vata re vattabbe "atthi adhippāyaiddhi buddhānaṃ vā
Sāvakānaṃ vā"ti.

Iddhi kathā niṭṭhitā.

1. Mājariṃsu-sīmu, [pts.] Mājiriṃsū'ti -machasaṃ.

[BJT Page 462] [\x 462/]

21. 5.

Buddha kathā.

1. Sa. Pu: atthi buddhānaṃ buddhehi hīnātirekatā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: satipaṭṭhānato'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: sammappadhānato -peiddhipādato-peindriyato
-Pe- balato -pe- bojjhaṅgato -pevasībhāvato
-Pe- sabbaññutañāṇadassanato'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

Buddha kathā niṭṭhitā.

[BJT Page 464] [\x 464/]

21. 6.

Sabbadisā kathā.

1. Sa. Pu: sabbā disā buddhā tiṭṭhantī'ti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Anu: puratthimāya disāya buddho tiṭṭhatī'ti. 1
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: puratthimāya disāya buddho tiṭṭhatī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: kinnāmo so bhagavā, kiṃ jacco, kiṃ gotto,
Kinnāmā [PTS Page 609] [\q 609/] tassa bhagavato mātāpitaro, kinnāmaṃ tassa
Bhagavato sāvakayugaṃ, konāmo tassa bhagavato sāvakayugaṃ, konāmo tassa bhagavato
upaṭṭhāko, kīdisaṃ
Cīvaraṃ dhāreti, kīdisaṃ pattaṃ dhāreti, katarasmiṃ gāme vā
Nigame vā nagare vā raṭṭhe vā janapade vā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: dakkhiṇāya disāya -pe- pacchimāya disāya -peuttarāya
Disāya -pe- heṭṭhimāya disāya buddho tiṭṭhitī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: dakkhiṇāya disāya -pe- pacchimāya disāya -peuttarāya
Disāya -pe- heṭṭhimāya disāya buddho tiṭṭhati'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: heṭṭhimāya disāya buddho tiṭṭhatīti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: kinnāmo so bhagavā -pe- janapade vā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: uparimāya disāya buddho tiṭṭhatī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: uparimāya disāya buddho tiṭṭhatī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: cātummahārājike tiṭṭhati -petāvatiṃse tiṭṭhati -pe-
Yāme tiṭṭhati -pe- tusite tiṭṭhati -pe nimmāṇaratiyā
Tiṭṭhati -pe- paranimmita vasavattiyā tiṭṭhati -pe-buhmaloke
Tiṭṭhatī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

Sabbadisā kathā niṭṭhitā.

1. Buddho tiṭṭhātī'ti [pts]

[BJT Page 466] [\x 466/]

21. 7.

Dhamma kathā.

1. Sa. Pu: sabbe dhammā niyatā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: micchattaniyatā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: natthi aniyato rāsī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu atthi aniyato rāsī'ti. [PTS Page 610] [\q 610/]
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. ha: hañci atthi aniyato rāsi,
Sa. Pā: no ca vata re vattabbe "sabbe dhammā niyatā"ti.

2. Sa. Pu: sabbe dhammā niyatā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nanu tayo rāsī vuttā bhagavatā: micchattaniyato rāsi,
Sammattaniyato rāsi, aniyato rāsī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. ha: hañci tayo rāsī vuttā bhagavatā: micchatta niyato rāsi,
Sammattaniyato rāsi, aniyato rāsī'ti.
Sa. Pā: no ca vata re vattabbe "sabbe dhammā niyatā"ti.

3. Sa. Pu: rūpaṃ rūpaṭṭhena niyatanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: micchattaniyatanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

[BJT Page 468] [\x 468/]

Sa. Anu: sammattaniyatanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: vedanā-pe- saññā -pe- saṅkhārā -peviññāṇā
Viññāṇaṭṭhena niyatanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: micchattaniyatanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: sammattaniyatanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

5. Pa. Pu: na vattabbaṃ 'rūpaṃ rūpaṭṭhena niyataṃ -pevedanā
-Pe-saññā -pe- saṅkhārā -pe viññāṇaṃ viññāṇaṭṭhena
Niyata"nti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Anu: rūpaṃ hoti, vedanā hoti, saññā hoti, saṅkhārā
Honti, viññāṇaṃ hoti, vedanā -pe saññā -pe-
Saṅkhārā -pe- viññāṇaṃ -pe- rūpaṃ hoti, vedanā
Hoti, saññā hoti, saṅkhārā hontī"ti.
Sa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Pa. Paṭi: tena hi rūpaṃ rūpaṭṭhena niyataṃ, vedanā -pe saññā
-Pe- saṅkhārā -pe- viññāṇaṃ viññāṇaṭṭhena niyatanti.

Dhamma [PTS Page 611] [\q 611/] kathā niṭṭhitā.

[BJT Page 470] [\x 470/]

21. 8.

Kamma kathā

1. Sa. Pu: sabbe kammā niyatā'ti
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: micchattaniyatā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: sammattaniyatā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: natthi aniyato rāsi'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu atthi aniyato rāsi'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. ha: hañci atthi aniyato rāsi'ti.
Sa. Pā: no ca vata re vattabbe "sabbe kammā niyatā"ti.
2. Sa. Pu: sabbe kammā niyatā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nanu tayo rāsi vuttā bhagavatā: micchatta niyato rāsi,
Sammattaniyato rāsi, aniyato rāsi'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. ha: hañci tayo rāsi vuttā bhagavatā: micchattaniyato rāsi, sammattaniyato rāsi, aniyato
rāsi,
Sa. Pā: no ca vata re vattabbe "sabbe kammā niyatā"ti.

3. Sa. Pu: diṭṭhadhammavedaniyaṃ kammaṃ diṭṭhadhammavedanīyaṭṭhena niyatanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: micchatta niyatanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

Sa. Anu: sammattaniyatanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

4. Sa. Pu: upapajjavedanīyaṃ kammaṃ -peaparāpariyavedanīyaṃ kammaṃ
Aparāpariyavedanīyaṭṭhena niyatanti(
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: micchattaniyatanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: sammattaniyatanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

5. Pa. Pu: na vattabbaṃ "diṭṭhadhammavedaniyaṃ kammaṃ [PTS Page 612] [\q 612/]
diṭṭhamma vedaniyaṭṭhena
Niyataṃ, upapajjavedanīyaṃ kammaṃ -peaparāpariyavedanīyaṃ
Kammaṃ aparāpariya vedanīyaṭṭhena niyatanti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Anu: diṭṭhadhammavedanīyaṃ kammaṃ upapajjavedanīyaṃ hoti, aparāpariya
Vedanīyaṃ hoti-pe- upapajjavedaniyaṃ kammaṃ diṭṭhadhammavedanīyaṃ hoti,
aparāpariyavedaniyaṃ hoti -pe- aparāpariyavedaniyaṃ
Kammaṃ diṭṭhadhammavedaniyaṃ hoti, upapajjavedanīyaṃ hotī'ti.
Sa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Pa. Pā: tena hi "diṭṭhadhammavedanīyaṃ kammaṃ diṭṭhammavedanīyaṭṭhena niyataṃ,
Upapajjavedanīyaṃ kammaṃ -peaparāpariyavedanīyaṃ kammaṃ
Aparāpariya vedanīyaṭṭhena niyatanti.

Kamma kathā niṭṭhitā. Ekavīsatimo vaggo niṭṭhito.

Tassa uddānaṃ.

Sāsanaṃ navaṃ kataṃ- atthi koci tathāgatassa sāsanaṃ navaṃ karotilabbhā tathāgatassa
Sāsanaṃ puna navaṃ kātuṃ, putujjano tedhātukehi dhammehi avivitto, atthi kiñci saññojanaṃ
appahāya arahattappatti, atthi adhippāyiddhi buddhānaṃ vā sāvakānaṃ vā,
Atthi buddhānaṃ buddhehi hīnātirekatā, sabba disā buddhā tiṭṭhanti, sabbe dhammā
niyatā, sabbe kammā niyatā'ti. [PTS Page 613] [\q 613/]

[BJT Page 474] [\x 474/]

Dvāvīsatimo vaggo.

22. 1.

Parinibbāna kathā.

1. Sa. Pu: atthi kiñci saññojanaṃ appahāya parinibbānanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: atthi kiñci sakkāyadiṭṭhiṃ appahāya -pe anottappaṃ
Appahāya parinibbānanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: atthi kiñci saññojanaṃ appahāya parinibbānanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: arahā sarāgo -pe- sakileso'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabe -pe-
Sa. Anu: nanu arahā nirāgo -pe nikkileso'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. ha: hañci arahā nirāgo. . . Nikkileso,
Sa. Pā: no ca vata re vattabbe "atthi kiñci saññojanaṃ appahāya
Parinibbāna"nti.

3. Pa. Pu: na vattabbaṃ" atthi kiñci saññojanaṃ appahāya parinibbā
Na"nti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Anu: arahā sabbaṃ buddhavisayaṃ jānātī'ti.
Sa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Pa. Pā: tena hi "atthi kiñci saññojanaṃ appahāya parinibbāna"nti.

Parinibbāna kathā niṭṭhitā.

[BJT Page 476] [\x 476/]

22. 2.
Kusalacitta kathā.

1. Sa. Pu: arahā kusalacitto parinibbāyatī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: arahā puññābhisaṅkhāraṃ abhisaṅkharonto, 1 āneñjābhi
Saṅkhāraṃ abhisaṅkharonto, gati saṃvattaniyaṃ [PTS Page 614] [\q 614/] kammaṃ
Karonto, bhavasaṃvattaniyaṃ kammaṃ karonto, issariya
Saṃvattaniyaṃ kammaṃ karotto, ādhipaccasaṃvattaniyaṃ2
Kammaṃ karonto, mahābhogasaṃvattaniyaṃ kammaṃ karonto, mahāparivārasaṃvattaniyaṃ
kammaṃ karonto,
Devasobhaggiyasaṃvattaniyaṃ kammaṃ karonto, manussasobha
Ggiyasaṃvattaniyaṃ kammaṃ karonto parinibbāyatī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: arahā kusalacitto parinibbāyatī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: arahā ācinanto apacinanto pajahanto upādiyanto3
Visinento ussinento vidhūpento saṃdhūpento
Parinibbāyatī"ti.

Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu arahā nevācināti na apacināti apacinitvā ṭhito'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. ha: hañci arahā nevācināti na apacināti apacinitvā ṭhito,
Sa. Pā: no ca vata re vattabbe "arahā kusalacitto
Parinibbāyatī"ti.

1. Abhisaṃkaronto -sīmu, 2. Adhipaccasaṃvattaniyaṃ - sīmu, machasaṃ, [pts.]
3. Uppādiyanto-simu

[BJT Page 478] [\x 478/]

3. Sa. Anu: nanu arahā neva pajahati na upādiyati pajahitvā ṭhito -pe-
Neva visineti na ussineti visinetvā ṭhito -pe- nanu
Arahā neva vidhūpeti na saṃdhūpeti vidhūpetvā ṭhito'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. ha: hañci arahā neva vidhūpeti na saṃdhūpeti vidhūpetvā ṭhito.
Sa. Pā: ne ca vata re vattabbe "arahā kusalacitto parinibbāyati"ti.

4. Pa. Pu: na vattabbaṃ "arahaṃ kusalacitto parinibbāyatī"ti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Anu: nanu arahā upaṭṭhitasati1 sato sampajāno parinibbāyatī'ti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. ha: hañci arahā upaṭṭhitasati sato sampajāno parinibbāyati.
Pa. Pā: tena vata2 re vattabbe "arahā kusalacitto parinibbāyati"ti.

Kusalacitta [PTS Page 615] [\q 615/] kathā niṭṭhitā.

1. Upaṭṭhitassati-simu. Machasaṃ 2. No ca vata re -sī. Mu.

[BJT Page 480] [\x 480/]

22. 3.
Āneñja kathā.

1. Sa. Pu: arahā āneñje ṭhito parinibbāyatī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nanu arahā pakaticitte ṭhito parinibbāyatī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. ha: hañci arahā pakaticitte ṭhito parinibbāyati,
Sa. Pā: no ca vata re vattabbe "arahā āneñjeṭhito
Parinibbāyatī"ti.

2. Sa. Pu: arahā āneñje ṭhito parinibbāyatī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: arahā kiriyamaye ṭhito parinibbāyatī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu arahā vipākacitte ṭhito parinibbāyatī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. ha: hañci arahā vipākacitte ṭhito parinibbāyati,
Sa. Pā: no ca vata re vattabbe "arahā āneñjeṭhito
Parinibbāyatī"ti.

3. Sa. Pu: arahā aneñje ṭhito parinibbāyatī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: arahā kiriyābyākate citte ṭhito parinibbāyatī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu arahā vipākābyākate citte ṭhito parinibbāyatī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.

[BJT Page 482. [\x 482/] ]

Sa. ha: hañci arahā vipākābyākate citte ṭhito parinibbāyati.
Sa. Pā: no ca vata re vattabbe "arahā ānejjeṭhito
Parinibbāyatī"ti.

4. Sa. Pu: arahā āneñje ṭhito parinibbāyatī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā
Sa. Anu: nanu bhagavā catutthajjhānā vuṭṭhahitvā samanantarā parinibbu
To'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. ha: hañci bhagavā catutthajjhānā vuṭṭhahitvā samanantarā parinibbuto,
Sa. Pā: no ca vata re vattabbe "arahā āneñjeṭhito
Parinibbāyatī"ti.

Āneñja [PTS Page 616] [\q 616/] kathā niṭṭhitā.

[BJT Page 484] [\x 484/]

22. 4.

Dhammābhisamaya kathā.

1 Sa. Pu: atthi gabbhaseyyāya dhammābhisamayo'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: atthi gabbhaseyyāya dhammadesanā, dhamsamavaṇaṃ, dhammasākacchā,
Paripucchā, sīlasamādānaṃ, indriyesu guttadvāratā, bhojane
Mattaññūtā, pubbarattāpararattaṃ jāgariyānuyogo'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: natthi gabbhaseyyāya dhammadesanā, dhammasavaṇaṃ -pe-
Pubbarattāpararattaṃ jāgariyānuyogo'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. ha: hañci natthi gabbhaseyyāya dhammadesanā, dhammasavaṇaṃ -pe-
Pubbarattāpararattaṃ jāgariyānuyogo,
Sa. Pā: no ca vata re vattabbe " atthi gabbhaseyyāya dhammābhi
Samayo"ti.

2. Sa. Pu: atthi gabbhaseyyāya dhammābhisamayo'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nanu dve paccayā sammādiṭṭhiyā uppādāya. 1 Parato ca
Ghoso yoniso ca manasikāro'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. ha: hañci dve paccayā sammādiṭṭhiyā uppādāya. 1 Parato ca
Ghoso yoniso ca manasikāro,
Sa. Pā: no ca vata re vattabbe "atthi gabbhaseyyāya dhammābhisamayo"ti.

3. Sa. Pu: atthi gabbhaseyyāya dhammābhisamayo'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: suttassa pamattassa muṭṭhassatissa asampajānassa dhammābhisamayo'ti
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

Dhammābhisamaya kathā niṭṭhitā.

1. Upādāya -sīmu, [pts.]

[BJT Page 486] [\x 486/]

22 5-7

Tissopi kathā.

1. Sa. Pu: atthi gabbhaseyyāya arahattappattī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā. [PTS Page 617] [\q 617/]
Sa. Anu: suttassa pamattassa muṭṭhassatissa1 asampajānassa arahattappatti'ti
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: atthi supinagatassa dhammābhisamayo'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: suttassa pamattassa muṭṭhassatissa1 asampajānassa dhammābhisamayo'ti. Pa. Paṭi:
na hevaṃ vattabbe -pe
Tissopi kathā niṭṭhitā.

Muṭṭhasatissa -simu -[pts]

[BJT Page 488] [\x 488/]

22. 8.

Abyākata kathā.

1. Sa. Pu: sabbaṃ supinagatassa cittaṃ abyākatanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: supinantena pāṇaṃ haneyyā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. ha: hañci supinantena pāṇaṃ haneyya,
Sa. Pā: no ca vata re vattabbe "sabbaṃ supinagatassa cittaṃ
Abyākata"nti.

2. Sa. Pu: supinantena adinnaṃ ādiyye -pemusā bhaṇeyya -pe-
Pisuṇaṃ1 bhaṇeyya -pe- pharusaṃ bhaṇeyya -pe- samphaṃ
Palapeyya2 -pe- sandhiṃ chindeyya -pe nillopaṃ hareyya
-Pe- ekāgārikaṃ kareyya -peparipatthe tiṭṭheyya -pe-
Paradāraṃ gaccheyya -pe- gāmaghātakaṃ kareyya -pe nigamaghātakaṃ kareyya -pe-
supinantena methunaṃ dhammaṃ
Pitaseveyya-pe- supinagatassa asuci mucceyya -pe- supina
Ntena dānaṃ dadeyya -pe- civaraṃ dadeyya -pe- piṇḍapātaṃ
Dadeyya -pe- senāsanaṃ dadeyya -pegilānapaccayabhesajja
Parikkhāraṃ dadeyya -pe- khādanīyaṃ dadeyya -pe- bhojanīyaṃ
Dadeyya-pe- pānīyaṃ dadeyya -pecetiyaṃ vandeyya -pe-
Cetiye mālaṃ āropeyya -pegandhaṃ āropeyya
-Pe- vilepanaṃ āropeyya pe cetiyaṃ abhidakkhiṇaṃ
Kareyyā'ti. [PTS Page 618] [\q 618/]
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. ha: hañci supinantena cetiyaṃ abhidakkhiṇaṃ kareyya,
Sa. Pā: ne ca vata re vattabbe "sabbaṃ supinagatassa cittaṃ abyāka
Ta"nti.

1. Pisuṇaṃ -sīmu. 2. Samphaṃ phālāpeyya - sīmu, samphappalāpeyya - [pts.]

[BJT Page 490] [\x 490/]

3. Pa. Pu: na vattabbaṃ "sabbaṃ supinagatassa cittaṃ abyākata"nti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Anu: nanu supinagatassa cittaṃ abbohāriyaṃ vuttaṃ bhagavatā'ti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. ha: hañci supinagatassa cittaṃ abbohāriyaṃ vuttaṃ bhagavatā,
Pa. Pā: tena1 vata re vattabbe "sabbaṃ supinagatassa cittaṃ
Abyākata"nti.

Abyākata kathā niṭṭhitā.

1. No ca -sīmu,

[BJT Page 492. [\x 492/] ]

22. 9.

Āsevanapaccaya kathā.

1. Sa. Pu: natthi kāci āsevanapaccayatā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nanu vuttaṃ bhagavatā: "pāṇātipāto bhikkhave āsevito
Bhāvito bahulīkato nirayasaṃvattaniko tiracchānayonisaṃvatta
Niko pettivisayasaṃvattaniko, yo sabbalahuso
Pāṇātipātassa vipāko manussabhūtassa appāyukasaṃvattaniko
Hotī"ti[a.] Atthe'va suttanto'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Pā: tena hi "atthi kāci āsevanapaccayatā"ti.

2. Sa. Pu: natthi kāci āsevanapaccayatā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nanu vuttaṃ bhagavatā' "adinnādānaṃ bhikkhave asevitaṃ bhāvitaṃ
Bahulīkataṃ nirayasaṃvattanikaṃ tiracchānayonisaṃvattanikaṃ
Pettivisayasaṃvattanikaṃ, yo sabbalahuso adinnādānassa
Vipāko manussabhūtassa bhegabyasanasaṃvattaniko hoti -pe-
Yo sabbalahuso kāmesu micchācārassa vipāko manussa
Bhūtassa sapattaverasaṃvattaniko hoti -peyo sabba
Lahuso musāvādassa [PTS Page 619] [\q 619/] vipāko manussabhūtassa
abhūtabbhakkhāna
Saṃvattaniko1 hoti -pe- yo sabbalahuso pisunāya
Vācāya vipāko manussabhūtassa mittehi bhedanasaṃvattaniko
Hoti -pe- yo sabbalahuso pharusāya vācāya vipāko
Manussabhūtassa amanāpasaddasaṃvattaniko hoti -pe-
[A.] Aṭṭhakaṅguttara - duccaritavipākasutta
Abbhutababhakkhānasaṃvattanikeṃ - sīmu, [pts.]

[BJT Page 494] [\x 494/]

Yo sabbalahuso samphappalāpassa1. Vipāko manussabhūtassa
Anādeyyavācasaṃvattaniko hoti. Surāmerayapānaṃ bhikkhave
Asevitaṃ -pe- yo sabbalahuso surāmerayapānassa
Vipāko manussabhūtassa ummattakasaṃvattaniko hotī"ti, [a]
Atthe'va suttanto'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Pā: tena hi atthi kāci āsevanapaccayatā'ti.

3. Sa. Pu: natthi kāci āsevanapaccayatā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nanu vuttaṃ bhagavatā: "micchādiṭṭhi bhikkhave āsevitā bhāvitā
Bahulīkatā nirayasaṃvattanikā tiracchānayonisaṃvattanikā
Pettivisayasaṃvattanikā"ti. Atthe'va suttanto'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Pā: tena hi "atthi kāci āsevanapaccayatā"ti.

4. Sa. Pu: natthi kāci āsevanapaccayatā"ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nanu vuttaṃ bhagavatā "micchāsaṃkappo -pemicchāsamādhi
Bhikkhave āsevito bhāvito -pepettivisayasaṃvattana
Nikā"ti. Atthe'va suttanto'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Pā: tena hi "atthi kāci āsevanapaccayatā"ti.

4. Sa. Pu: natthi kāci āsevanapaccayatā"ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nanu vuttaṃ bhagavatā "micchāsaṃkappo -pemicchāsamādhi
Bhikkhave āsevito bhāvito -pepettivisayasaṃvatta
Niko"ti attheva suttanto'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Pā: tena hi atthi kāci āsevanapaccayatā'ti.

5. Sa. Pu: natthi kāci āsevanapaccayatā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.

1. Samphappalāpassa - sīmu. [A.] Aṭṭhakaṅguttaraduccaritavipākasutta.

[BJT Page 496] [\x 496/]

Sa. Anu: nanu vuttaṃ bhagavatā: "sammādiṭṭhi bhikkhave āsevitā bhāvitā
Bahulīkatā amatogadhā hoti amataparāyanā amatapariyosāna"ti. Sa. Pā: tena hi "atthi kāci
āsevanapaccayatā"ti.

6. Sa. Pu: natthi kāci āsevanapaccayatā'ti.
Pa. Paṭi: āmantā.
Sa. Anu: nanu vuttaṃ bhagavatā' sammāsaṃkappo bhikkhave āsevito
Bhāvito bahulīkato -pe- sammāsamādhi bhikkhave āsevito
Bhāvito bahulīkato [PTS Page 620] [\q 620/] amatogadho hoti amataparāyano
Amatapariyosāno"ti. Atthe'va suttanto'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Pā: tena hi "atthi kāci āsevanapaccayatā"ti.

Āsevanapaccaya kathā niṭṭhitā.

[BJT Page 498] [\x 498/]

22. 10.

Khaṇika kathā.

1. Sa. Pu: vakacittakkhaṇikā sabbe dhammā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: citte mahāpaṭhavī saṇṭhāti, mahāsamuddo saṇṭhāti,
Sinerupabbatarājā saṇṭhāti, āpo saṇṭhāti, tejo
Saṇṭhāti, vāyo saṇṭhāti, tiṇakaṭṭhavanappatayo1
Saṇṭhahantī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: eka cittakkhaṇikā sabbe dhammā'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: cakkhāyatanaṃ cakkhuviññāṇena sahajātanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

3. Sa. Pu: cakkhāyatanaṃ cakkhuviññāṇena sahajātanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nanu āyasmā sāriputto etadavoca: "ajjhattikañce2
Āvuso cakkhuṃ aparibhinnaṃ hoti, bahirā ca rupā na
Āpāthaṃ āgacchanti, no ca tajjo samannāhāro hoti,
Neva tāva tajjassa viññāṇabhāgassa3 pātubhāvo hoti.
Ajjhattikañceva āvuso cakkhuṃ aparibhinnaṃ hoti, bāhirā ca rūpā āpāthaṃ āgacchanti, no ca
tajjo
Samannāhāro hoti, neva tāva tajjassa viññāṇabhāgassa. 3
Pātubhāvo hoti. Yato ca kho āvuso, ajjhatti
Kañceva cakkhuṃ aparibhinnaṃ hoti, bāhirā ca rūpā āpāthaṃ
Āgacchanti, tajo ca samannā hāro hoti, evaṃ tajjassa
Viññāṇabhāgassa pātubhāvo hotī"ti. [A] attheva suttanto'ti. Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Pā: tena hi na vattabbaṃ: "cakkhāyatanaṃ cakkhuviññāṇena sahajā
Ta"nti.

1. Tiṇakaṭṭhavanappatiyo- sīmu, machasaṃ, [pts.]
2. Ajjhattikañceva -sīmu, machaṣaṃ.
3. Viññāṇabhāvassa-sīmu.
[A.] Majjhimanikāya-mahāhatthipadopama sutta.

[BJT Page 500] [\x 500/]

4. Sa. Pu: ekacittakkhaṇikā sabbe dhammāti.
Pa. Paṭi: āmantā.
Sa. Anu: sotāyatanaṃ -pe- ghānāyatanaṃ -pejivhāyatanaṃ -pe-
Kāyāyatanaṃ kāyaviññāṇena sahajātanti. [PTS Page 621] [\q 621/]
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: kāyāyatanaṃ kāyaviññāṇena sahajātanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nanu āyasmā sāriputto etadavoca:
"Ajjhattiko ce 1 āvuso, kāyo aparibhinno hoti,
Bāhirā ca phoṭṭhabbā na apāthaṃ āgacchanti, no ca -pe-
Ajjhattiko ceva āvuso kāyo aparibhinno hoti.
Bāhirā ca phoṭṭhabbā āpāthaṃ āgacchanti, no ca -pe-
Yato ca ko āvuso, ajjhattiko ceva kāyo
Aparibhinno hoti bāhirā ca phoṭṭhabbā āpāthaṃ
Āgacchanti, tajjo ca samannāhāro hoti, evaṃ
Tajjassa viññāṇabhāgassa pātubhāvo hotī"ti[a] attheva
Suttanto'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Pā: tena hi na vattabbaṃ "kāyāyatanaṃ kāyaviññāṇena sahajāta'nti.
6. Pa. Pu: na vattabbaṃ ekacittakkhaṇikā sabbe dhammā'ti.
Sa. Paṭiññā: āmantā.
Pa. Anu: sabbe dhammā niccā dhuvā sassatā aviparināma dhammā'ti.
Sa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Pa. Pā: tena hi ekacittakkhaṇikā sabbe dhammā"ti.

Khaṇika kathā niṭṭhitā.

Dvāvīsatimo vaggo niṭṭhito.

Tassuddānaṃ:

"Atthi kiñci saññojanaṃ appahāya parinibbānaṃ, arahā kusalaṃ citto parinibbāyati,
Arahā anejke ṭhito parinibbāyati, atthi gabbhaseyyāya dhammābhisamayo, atthi
gabbhaseyyāya arahattappatti, atthi supinagatassa dhammābisamayo, atthi supinagatassa
arahattappatti, sabbaṃ supinagatassa cittaṃ abyākataṃ,
Natthi kāci āsevanapaccayatā, ekacittakkhaṇikā sabbe dhammā. [PTS Page 622] [\q 622/]


1. Ceva-sīmu, machasaṃ.
[A.] Majjhimanikāya-mahāhatthipadopama sutta.

[PTS Page 622] [\q 622/]
[BJT Page 502] [\x 502/]

Tevīsatimo vaggo

23. 1.

Ekādhippāya kathā.

1. Sa. Pu: ekādhippāyena1 methuno dhammo patisevitabbo'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: ekādhippāyena assamaṇena2 hotabbaṃ abikkhunā hotabbaṃ
Jinnamūlena3 hotabbaṃ pārājikena hotabbanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: ekādhippāyena methuno dhammo patisevitabbo'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: ekādhippāyena pāṇo hantabbo -peadinnaṃ ādiyitabbaṃ
-Pe-musā bhaṇitabbā -pe- pisuṇaṃ bhaṇitabbaṃ -pe- pharusaṃ
Bhaṇitabbaṃ -pe- samphaṃ palapitabbaṃ -pesandhi cheditabbo4
-Pe- nillopaṃ kātabbaṃ -pe ekāgārikaṃ kātabbaṃ
-Pe- paripanthe ṭhātabbaṃ -peparadāro gantabbo -pe-
Gāmaghāto5 kātabbo -pe nigamaghāto6 kātabbo'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

Ekādhippāyakathā niṭṭhitā.

1. Ekādhippāyo-[pts.]
2. Asamanena -sīmu,
3. Jindamūlena -simu,
4. Cheditabbā-sīmu, [pts]
5. Gāmaghātako -simu, machaṣaṃ, syā
6. Nigamaghātako-simu. Machasaṃ, syā.

[BJT Page 504. [\x 504/] ]

23. 2.

Arahantavaṇṇa kathā.

1. Sa. Pu: arahantānaṃ vanṇena amanussā methunaṃ dhammaṃ patisevantī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: arahantānaṃ vaṇṇena amanussā pāṇaṃ hanantī -peadinnaṃ
Ādiyanti -pe- musā bhaṇanti -pe-pisuṇaṃ bhaṇanti -pe pharusaṃ bhaṇanti -pe-
samphaṃpalapanti -pe- sandhiṃ chindanti
-Pe- nillopaṃ haranti -pe ekāgārikaṃ karonti -pe-
Paripatthe tiṭṭhanti -pe- paradāraṃ gacchanti -pe gāmaghātaṃ karonti -pe- nigamaghātaṃ
karontī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

Arahantavaṇṇakhathā [PTS Page 623] [\q 623/] niṭṭhitā.

[BJT Page 506] [\x 506/]

23. 3.
Issariyakāmakāritā1 kathā.

1. Sa. Pu: bodhisatto issariyakāmakāritāhetu vinipātaṃ gacchatī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: bodhisatto issariyakāmakāritāhetu nirayaṃ gacchati-pe-
Sañjivaṃ gacchati -pe- kālasuttaṃ gacchati-petāpanaṃ gacchati
-Pe- patāpanaṃ2 gacchati -pe- saṅghātaṃ gacchati -pe-
Roruvaṃ gacchati -pe- avīciṃ gacchatī'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: bodhisatto issariyakāmakāritāhetu vinipātaṃ gacchati'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: bodhisatto issariyakāmakāritāhetu vinipātaṃ gacchatī'ti
Attheva suttanto'ti.
Pa. Paṭi: natthi.
Sa. ha: hañci bodhisatto issariyakāmakāritāhetu vinipātaṃ
Gacchatī'ti natthava suttanto.
Sa. Pā: no ca vata re vattabbe "bodhisatto issariyāmakāritā
Hetu vinipātaṃ gacchatī"ti.

3. Sa. Pu: bodhisatto issariyakāmakāritāhetu gabbhaseyyaṃ okkamatī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā. 3
Sa. Anu: bodhisatto issariyakāmakāritāhetu nirayaṃ upapajjeyya
-Pe- tiracchānayonīṃ uppajjeyyā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

1. Issariyakāmakārikākathā-machaṣaṃ
2. Mahātāpanaṃ-machasaṃ
3. Āmantā-natthi [pts.]

[BJT Page 508] [\x 508/]

4. Sa. Pu: bodhisatto issariyakāmakāritāhetu gabbhaseyyaṃ okkamatī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: bodhisatto iddhimāti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

5. Sa. Pu: bodhisatto iddhimāti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: bodhisattena1 chandiddhipādo bhāvito -pe-
Viriyiddhipādo -pecittiddhipādo-pevīmaṃsiddhipādo
Bhāvito'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
[PTS Page 624] [\q 624/]
6. Sa. Pu: bodhisatto issariyakāmakāritāhetu gabbhaseyyaṃ okkamatī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: 'bodhisatto issariyakāmakāritāhetu gabbhaseyyaṃ okkamatī'ti
Attheva suttanto'ti.
Pa. Paṭi: natthi.
Sa. ha: hañci 'bodhisatto issariyakāmakāritāhetu gabbhaseyyaṃ
Okkamatī'ti nattheva suttanto,
Sa. Pā: no ca vata revattabbe "bodhisatto issariyakāmakāritāhetu gabbhaseyyaṃ okkamatī"ti.

7. Sa. Pu: bodhisatto bassariyakāmakāritāhetu dukkarakārikaṃ ākāsī'ti
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: bodhisatto issariyakāmakāritāhotu sassato lokoti
Pccāgacchi2 asassato lokoti -peantavā lokoti
-Pe- anantavā lokoti -pe- taṃ jīvaṃ taṃ sarīranti
-Pe- aññaṃ jīvaṃ aññaṃ sarīranti -pehoti tathāgato
Parammaraṇāti -pe- neva hoti na na hoti tathāgato
Parammaraṇāti paccāgacchiti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

1. Bodhisatto -sīmu.
2. Pacchāgañji - [pts]

[BJT Page 510] [\x 510/]

8 Sa. Pu: bodhisatto issariyakāmakāritāhetu dukkarakārikaṃ akāsi'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: 'bodhisatto issariyakāmakāritāhetu dukkarakārikaṃ
Akāsī'ti nattheva suttanto.
Pa. Paṭi: natthi.
Sa. ha: 'hañci bodhisatto issariyakāmakāritāhetu dukkarakārikaṃ
Akāsī'ti natthava suttanto,
Sa. Pā: no ca vata re vattabbe 'bodhisatto issariyakāmakāritāhetu dukkarakārikaṃ akāsī'ti.

9. Sa. Pu: bodhisatto issariyakāmakāritāhetu aparantapaṃ akāsi,
Aññaṃ satthāraṃ uddīsī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: bodhisatto issariyakāmakāritāhetu sassato lokoti
Paccāgacchi [PTS Page 625 [\q 625/] -@]pa- neva hoti na na hoti tathāgato
Parammaraṇā'ti paccāgacchi'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

10. Sa. Pu: bodhisatto issariyakāmakāritāhetu aññaṃ satthāraṃ
Uddisī'ti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: 'bodhisatto issariyakāmakāritāhetu aññaṃ satthāraṃ uddisī'ti attheva suttantoti.
Pa. Paṭi: natthi.
Sa. ha: 'hañci bodhisatto issariyakāmakāritāhetu aññaṃ satthāraṃ
Uddīsī'ti nattheva suttanto,
Sa. Pā: no ca vata re vattabbe "bodhisatto issariyakāmakāritāhetu aññaṃ satthāraṃ uddīsī'ti.

Issariyakāmakāritā kathā niṭṭhitā.

[BJT Page 512] [\x 512/]

23. 4.

Patirūpa kathā.

1. Sa. Pu: attha na rāgo rāgapatirūpakoti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: atthi na phasso phassapatirupako, attha na vedanā
Vedanāpatirūpakā, atthi na saññā saññāpatirupakā, atthi na cetanā cetanāpatirūpakā, atthi na
cittaṃ cittapatirūpakaṃ,
Atthi na saddhā saddhāpatirupakā, atthi na viriyaṃ viriyapati
Rūpakaṃ, atthi na sati satipatirūpakā, atthi na samādhi
Samādhipatirupako, atthi na paññā paññāpati rūpakā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

2. Sa. Pu: atthi na doso dosapatirūpako-peatthi na moho
Mohapatirūpako -pe- atthi na kileso kilesapatirūpako'ti. Pa. Paṭiññā: āmantā. [PTS Page 626]
[\q 626/]
Sa. Anu: atthi na phasso phassapatirūpako -peatthi na paññā
Paññāpatirūpakā'ti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-

Patirupa kathā niṭṭhitā.

[BJT Page 514] [\x 514/]

23. 5.

Aparinipphanna kathā.

1. Sa. Pu: rūpaṃ aparinipphannanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: rūpaṃ na aniccaṃ, na saṅkhataṃ, na paṭiccasamuppannaṃ, na
Khayadhammaṃ, na vayadhammaṃ, na virāgadhammaṃ, na nirodhadhammaṃ,
Na viparināmadhammanti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu rūpaṃ aniccaṃ saṅkhataṃ paṭiccasamuppannaṃ khayadhammaṃ
Vayadhammaṃ virāgadhammaṃ nirodhadhammaṃ viparināmadhammanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. ha: hañci rūpaṃ aniccaṃ saṅkhataṃ -peviparināmadhammaṃ,
Sa. Pā: no ca vata re vattabbe "rūpaṃ aparinipphanna"nti.

2. Sa. Pu: dukkhaññeva parinipphannanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nanu "yadaniccaṃ taṃ dukkhaṃ? Vuttaṃ bhagavatā, rūpaṃ
Aniccanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. ha: hañci "yadaniccaṃ taṃ dukkhaṃ"vuttaṃ bhagavatā, rūpaṃ aniccaṃ,
Sa. Pā: no ca vata re vattabbe "dukkhaññeva parinipphanna"nti.

[BJT Page 516] [\x 516/]

3. Sa. Pu: vedanā -pe- saññā -pesaṅkhārā -pe- viññāṇaṃ
-Pe- cakkhāyatanaṃ -pe- dhammāyatanaṃ -pecakkhudhātu
-Pe- dhammadhātu -pe- cakkhundriyaṃ -peaññātāvindriyaṃ
Aparinipphannanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā. [PTS Page 627] [\q 627/]
Sa. Anu: aññātāvindriyaṃ na aniccaṃ -pe- na viparināmadhamma'nti.
Pa. Paṭi: na hevaṃ vattabbe -pe-
Sa. Anu: nanu aññātāvindriyaṃ aniccaṃ saṅkhataṃ -peviparināmadhammanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. ha: hañci aññātāvindriyaṃ aniccaṃ saṅkhataṃ paṭiccasamuppannaṃ
Khayadhammaṃ vayadhamma virāgadhammaṃ nirodhadhammaṃ viparināmadhammaṃ,
Sa. Pā: no ca vata re vattabbe "aññātāvindriyaṃ aparinipphanna"nti.

4. Sa. Pu: drakkhaññeva parinipphannanti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. Anu: nanu "yadaniccaṃ taṃ dukkhaṃ vuttaṃ bhagavatā, aññātāvindriyaṃ
Anicca'nti.
Pa. Paṭiññā: āmantā.
Sa. ha: hañci "yadaniccaṃ taṃ dukkhaṃ" vuttaṃ bhagavatā, aññātāvindriyaṃ
Aniccaṃ,
Sa. Pā: no ca vata re vattabbe "dukkhaññeva parinipphanna"nti.

Aparinipphanna kathā niṭṭhitā.

Tevīsatimo vaggo niṭṭhito.
[BJT Page 518] [\x 518/]

Tassa uddānaṃ:

Ekādhippāyena methuno dhammo patisevitabbo,
Arahantānaṃ vaṇṇena amanussā methunaṃ dhammaṃ patisevanti.
Bodhisatto issariyakāmakāritāhetu vinipātaṃ gacchati,
Gabbhaseyyaṃ okkamati dukkarakārikaṃ akāsi aparantapaṃ akāsi
Aññaṃ satthāraṃ uddīsi atthi na rāgo rāgapatirūpako,
Atthi na doso dosapatirupako atthi na moho mohapatirūpako,
Atthi na kileso kilesapatirūpako.
Rūpaṃ aparinipphannaṃ aññātāvivdriyaṃ aparinipphannanti. [PTS Page 628] [\q 628/]

(1)"Mahā niyāmo anusayā niggaho khuddakapañcamo
Parappavādamaddano suttamūlasamāhitā ujjotanā satthusamaye"ti.

Kathāvatthuppakaraṇe pañcatiṃsabhāṇavāraṃ niṭṭhitaṃ

Kathāvatthuppakaraṇaṃ samattaṃ.

Jaya(-