na bhetavyaṃ na boddhavyaṃ
na śrāvyaṃ vādino vacaḥ
jhaṭiti prativaktavyaṃ
sabhāsu vijigīṣubhiḥ
//
na bhetavyaṃ na boddhavyaṃ
na śrāvyaṃ vādino vacaḥ
jhaṭiti prativaktavyaṃ
sabhāsu vijigīṣubhiḥ
//
asaṃbhramo vilajjatvam
avajñā prativādini
hāso rājñaḥ stavaś ceti
pañcaite jayahetavas
//
asaṃbhramo vilajjatvam
avajñā prativādini
hāso rājñaḥ stavaś ca iti
pañca ete jaya-hetavas
//
uccair udghoṣya jetavyaṃ
madhyasthaś ced apaṇḍitas
paṇḍito yadi tatraiva
pakṣapāto 'dhiropyatām
//
uccair udghoṣya jetavyaṃ
madhya-sthaś ced apaṇḍitas
paṇḍito yadi tatra eva
pakṣa-pāto 'dhiropyatām
//
VAR. 3b: udghoṣya; ed.: udghuṣya (L)
lobho hetur dhanaṃ sādhyaṃ
dṛṣṭāntas tu purohitas
ātmotkarṣo nigamanam
anumāneṣv ayaṃ vidhis
//
lobho hetur dhanaṃ sādhyaṃ
dṛṣṭāntas tu purohitas
ātmotkarṣo nigamanam
anumāneṣv ayaṃ vidhis
//
abhyāsyaṃ lajjamānena
tattvaṃ jijñāsunā ciram
jigīṣunā hriyaṃ tyaktvā
kāryaḥ kolāhalo mahān
//
abhyāsyaṃ lajjamānena
tattvaṃ jijñāsunā ciram
jigīṣunā hriyaṃ tyaktvā
kāryaḥ kolāhalo mahān
//
pāṭhanair granthanirmāṇaiḥ
pratiṣṭhā tāvad āpyate
evam ca tathyavyutpattir
āyuṣo 'nte bhaven na vā
//
pāṭhanair grantha-nirmāṇaiḥ
pratiṣṭhā tāvad āpyate
evam ca tathya-vyutpattir
āyuṣo 'nte bhaven na vā
//
stotāraḥ ke bhaviṣyanti
mūrkhasya jagatītale
na stauti cet svayaṃ ca svaṃ
kadā tasyāstu nirvṛtis
//
stotāraḥ ke bhaviṣyanti
mūrkhasya jagatī-tale
na stauti cet svayaṃ ca svaṃ
kadā tasya astu nirvṛtis
//
vācyatāṃ samayo 'tītaḥ
spaṣṭam agre bhaviṣyati
iti pāṭhayatāṃ granthe
kāṭhinyaṃ kutra vartate
//
vācyatāṃ samayo 'tītaḥ
spaṣṭam agre bhaviṣyati
iti pāṭhayatāṃ granthe
kāṭhinyaṃ kutra vartate
//
agatitvam atiśraddhā
jñānābhāsena tṛptatā
trayaḥ śiṣyaguṇā hy ete
mūrkhācāryasya bhāgyajās
//
agatitvam atiśraddhā
jñāna-ābhāsena tṛptatā
trayaḥ śiṣya-guṇā hy ete
mūrkha-ācāryasya bhāgya-jās
//
yadi na kvāpi vidyāyāṃ
sarvathā kramate matis
māntrikās tu bhaviṣyāmo
yogino yatayo 'pi vā
//
yadi na kva api vidyāyāṃ
sarvathā kramate matis
māntrikās tu bhaviṣyāmo
yogino yatayo 'pi vā
//
avilambena saṃsiddhau
māntrikair āpyate yaśas
vilambe karmabāhulyaṃ
vikhyāpyāvāpyate dhanam
//
avilambena saṃsiddhau
māntrikair āpyate yaśas
vilambe karma-bāhulyaṃ
vikhyāpya avāpyate dhanam
//
sukhaṃ sukhiṣu duḥkhe 'pi
jīvanaṃ duḥkhaśāliṣu
anugrahāyate yeṣāṃ
te dhanyāḥ khalu māntrikās
//
sukhaṃ sukhiṣu duḥkhe 'pi
jīvanaṃ duḥkha-śāliṣu
anugrahāyate yeṣāṃ
te dhanyāḥ khalu māntrikās
//
VAR.: 12b em: sukhe sukhiṣu
yāvad ajñānato maunam
ācāro vā vilakṣaṇas
tāvan māhātmyarūpeṇa
paryavasyati māntrike
//
yāvad ajñānato maunam
ācāro vā vilakṣaṇas
tāvan māhātmya-rūpeṇa
paryavasyati māntrike
//
cārān vicārya daivajñair
vaktavyaṃ bhūbhujāṃ phalam
grahacāraparijñānaṃ
teṣām āvaśyakaṃ yatas
//
cārān vicārya daivajñair
vaktavyaṃ bhūbhujāṃ phalam
graha-cāra-parijñānaṃ
teṣām āvaśyakaṃ yatas
//
putra ity eva pitari
kanyakety eva mātari
garbhapraśneṣu kathayan
daivajño vijayī bhavet
//
putra ity eva pitari
kanyaka īty eva mātari
garbha-praśneṣu kathayan
daivajño vijayī bhavet
//
āyuspraśne dīrgham āyur
vācyaṃ mauhūrtikair janais
jīvanto bahumanyante
mṛtāḥ prakṣyanti kaṃ punas
//
āyus-praśne dīrgham āyur
vācyaṃ mauhūrtikair janais
jīvanto bahumanyante
mṛtāḥ prakṣyanti kaṃ punas
//
sarvaṃ koṭidvayopetaṃ
sarvaṃ kāladvayāvadhi
sarvaṃ vyāmiśram iva ca
vaktavyaṃ daivacintakais
//
sarvaṃ koṭi-dvaya-upetaṃ
sarvaṃ kāla-dvaya-avadhi
sarvaṃ vyāmiśram iva ca
vaktavyaṃ daiva-cintakais
//
nirdhanānāṃ dhanāvāptiṃ
dhaninām adhikaṃ dhanam
bruvāṇāḥ sarvathā grāhyā
lokair jyautiṣikā janās
//
nirdhanānāṃ dhana-avāptiṃ
dhaninām adhikaṃ dhanam
bruvāṇāḥ sarvathā grāhyā
lokair jyautiṣikā janās
//
śatasya lābhe tāmbūlaṃ
sahasrasya tu bhojanam
daivajñānām upālambho
nityaḥ kāryaviparyaye
//
śatasya lābhe tāmbūlaṃ
sahasrasya tu bhojanam
daivajñānām upālambho
nityaḥ kārya-viparyaye
//
api sāgaraparyantā
vicetavyā vasuṃdharā
deśo hy aratnimātre 'pi
nāsti daivajñavarjitas
//
api sāgara-paryantā
vicetavyā vasuṃdharā
deśo hy aratni-mātre 'pi
nāsti daivajña-varjitas
//
vārān ke cid grahān ke cit
ke cid ṛkṣāṇi jānate
tritayaṃ ye vijānanti
te vācaspatayaḥ svayam
//
vārān ke cid grahān ke cit
ke cid ṛkṣāṇi jānate
tritayaṃ ye vijānanti
te vācas-patayaḥ svayam
//
naimittikāḥ svapnadṛśo
devatānām [[amī trayaḥ]]
nisargaśatravaḥ sṛṣṭā
daivajñānām amī trayas
//
naimittikāḥ svapna-dṛśo
devatānām [[amī trayaḥ]]
nisarga-śatravaḥ sṛṣṭā
daivajñānām amī trayas
//
svasthair asādhyarogaiś ca
jantubhir nāsti kiṃ cana
kātarā dīrgharogāś ca
bhiṣajāṃ bhāgyahetavas
//
svasthair asādhya-rogaiś ca
jantubhir na asti kiṃ cana
kātarā dīrgha-rogāś ca
bhiṣajāṃ bhāgya-hetavas
//
nātidhairyaṃ pradātavyaṃ
nātibhītiś ca rogiṇi
naiścintyān nādime dānaṃ
nairāśyād eva nāntime
//
na atidhairyaṃ pradātavyaṃ
na atibhītiś ca rogiṇi
naiścintyān nā adime dānaṃ
nairāśyād eva na antime
//
bhaiṣajyaṃ tu yathākāmaṃ
pathyaṃ tu kaṭhinaṃ vadet
ārogyaṃ vaidyamāhātmyād
anyathātvam apathyatas
//
bhaiṣajyaṃ tu yathākāmaṃ
pathyaṃ tu kaṭhinaṃ vadet
ārogyaṃ vaidya-māhātmyād
anyathātvam apathyatas
//
nidānaṃ roganāmāni
sātmyāsātmye cikitsitam
sarvam apy upadekṣyanti
rogiṇaḥ sadane striyas
//
nidānaṃ roga-nāmāni
sātmya-asātmye cikitsitam
sarvam apy upadekṣyanti
rogiṇaḥ sadane striyas
//
jṛmbhamāṇeṣu rogeṣu
mriyamāṇeṣu jantuṣu
rogatattveṣu śanakair
vyutpadyante cikitsakās
//
jṛmbhamāṇeṣu rogeṣu
mriyamāṇeṣu jantuṣu
roga-tattveṣu śanakair
vyutpadyante cikitsakās
//
pravartanārtham ārambhe
madhye tv auṣadhahetave
bahumānārtham ante ca
jihīrṣanti cikitsakās
//
pravartana-artham ārambhe
madhye tv auṣadha-hetave
bahumāna-artham ante ca
jihīrṣanti cikitsakās
//
lipsamāneṣu vaidyeṣu
cirād āsādya rogiṇam
dāyādāḥ saṃprarohanti
daivajñā māntrikā api
//
lipsamāneṣu vaidyeṣu
cirād āsādya rogiṇam
dāyādāḥ saṃprarohanti
daivajñā māntrikā api
//
rogasyopakrame sāntvaṃ
madhye kiṃ cid dhanavyayas
śanair anādaras śāntau
snāto vaidyaṃ na paśyati
//
rogasya upakrame sāntvaṃ
madhye kiṃ cid dhana-vyayas
śanair anādaras śāntau
snāto vaidyaṃ na paśyati
//
daivajñatvaṃ māntrikatā
bhaiṣajyaṃ cāṭukauśalam
ekaikam arthalābhāya
dvitriyogas tu durlabhas
//
daivajñatvaṃ māntrikatā
bhaiṣajyaṃ cāṭu-kauśalam
eka-ekam artha-lābhāya
dvi-tri-yogas tu durlabhas
//
anṛtaṃ cāṭuvādaś ca
dhanayogo mahān ayam
satyaṃ vaiduṣyam ity eṣa
yogo dāridryakārakas
//
anṛtaṃ cāṭuvādaś ca
dhana-yogo mahān ayam
satyaṃ vaiduṣyam ity eṣa
yogo dāridrya-kārakas
//
kātaryaṃ durvinītatvaṃ
kārpaṇyam avivekatām
sarvaṃ mārjanti kavayaḥ
śālīnāṃ muṣṭikiṃkarās
//
kātaryaṃ durvinītatvaṃ
kārpaṇyam avivekatām
sarvaṃ mārjanti kavayaḥ
śālīnāṃ muṣṭi-kiṃkarās
//
na kāraṇam apekṣante
kavayaḥ stotum udyatās
kiṃ cid astuvatām teṣāṃ
jihvā phuraphurāyate
//
na kāraṇam apekṣante
kavayaḥ stotum udyatās
kiṃ cid astuvatām teṣāṃ
jihvā phuraphurāyate
//
stutaṃ stuvanti kavayo
na svato guṇadarśinas
kītaḥ kaś cid alir nāma
kiyatī tatra varṇanā
//
stutaṃ stuvanti kavayo
na svato guṇa-darśinas
kītaḥ kaś cid alir nāma
kiyatī tatra varṇanā
//
ekaiva kavitā puṃsāṃ
grāmāyāśvāya hastine
antato 'nnāya vastrāya
tāmbūlāya ca kalpate
//
eka aiva kavitā puṃsāṃ
grāmāya aśvāya hastine
antato 'nnāya vastrāya
tāmbūlāya ca kalpate
//
śabdākhyam aparaṃ brahma
saṃdarbheṇa pariṣkṛtam
vikrīyate katipayair
vṛthānyair viniyujyate
//
śabda-ākhyam aparaṃ brahma
saṃdarbheṇa pariṣkṛtam
vikrīyate katipayair
vṛtha ānyair viniyujyate
//
varṇayanti narābhāsān
vāṇīṃ labdhvāpi ye janās
labdhvāpi kāmadhenuṃ te
lāṅgale viniyuñjate
//
varṇayanti nara-ābhāsān
vāṇīṃ labdhva āpi ye janās
labdhva āpi kāma-dhenuṃ te
lāṅgale viniyuñjate
//
praśaṃsanto narābhāsān
pralapanto 'nyathānyathā
kathaṃ tarantu kavayaḥ
kāmapāramyavādinas
//
praśaṃsanto nara-ābhāsān
pralapanto 'nyatha ānyathā
kathaṃ tarantu kavayaḥ
kāma-pāramya-vādinas
//
yat sandarbhe yad ullekhe
yad vyaṅgye nibhṛtaṃ manas
samādher api taj jyāyāḥ
śaṃkaro yadi varṇyate
//
yat sandarbhe yad ullekhe
yad vyaṅgye nibhṛtaṃ manas
samādher api taj jyāyāḥ
śaṃkaro yadi varṇyate
//
[bandhavaḥ]
[bandhavaḥ]
gṛhiṇī bhaginī tasyāḥ
śvaśurau śyāla ity api
prāṇinām kalinā sṛṣṭāḥ
pañca prāṇā ime 'pare
//
gṛhiṇī bhaginī tasyāḥ
śvaśurau śyāla ity api
prāṇinām kalinā sṛṣṭāḥ
pañca prāṇā ime 'pare
//
jāmātaro bhāgineyā
mātulā dārabāndhavās
ajñātā eva gṛhiṇāṃ
bhakṣayanty ākhuvad gṛhe
//
jāmātaro bhāgineyā
mātulā dāra-bāndhavās
ajñātā eva gṛhiṇāṃ
bhakṣayanty ākhu-vad gṛhe
//
mātulasya balaṃ mātā
jāmātur duhitā balam
śvaśurasya balaṃ bhāryā
svayam evātither balam
//
mātulasya balaṃ mātā
jāmātur duhitā balam
śvaśurasya balaṃ bhāryā
svayam eva atither balam
//
jāmātur vakratā tāvad
yāvac chyālasya bālatā
prabudhyamāne sāralyaṃ
prabuddhe 'smin palāyanam
//
jāmātur vakratā tāvad
yāvac chyālasya bālatā
prabudhyamāne sāralyaṃ
prabuddhe 'smin palāyanam
//
bhāryā jyeṣṭhā śiśuḥ śyālaḥ
śvaśrūḥ svātantryavartinī
śvaśuras tu pravāsīti
jāmātur bhāgyadhoraṇī
//
bhāryā jyeṣṭhā śiśuḥ śyālaḥ
śvaśrūḥ svātantrya-vartinī
śvaśuras tu pravāsi īti
jāmātur bhāgya-dhoraṇī
//
bhūṣaṇair vāsanaiḥ pātraiḥ
putrāṇām upalālanais
sakṛd āgatya gacchantī
kanyā nirmārṣṭi mandiram
//
bhūṣaṇair vāsanaiḥ pātraiḥ
putrāṇām upalālanais
sakṛd āgatya gacchantī
kanyā nirmārṣṭi mandiram
//
gṛhiṇī svajanaṃ vakti
śuṣkāhāraṃ mitāśanam
patipakṣyāṃs tu bahvāśān
kṣīrapāṃs taskarān api
//
gṛhiṇī sva-janaṃ vakti
śuṣka-āhāraṃ mita-āśanam
pati-pakṣyāṃs tu bahv-āśān
kṣīra-pāṃs taskarān api
//
bhārye dve putraśālinyau
bhaginī pativarjitā
aśrāntakalaho nāma
yogo 'yaṃ gṛhamedhinām
//
bhārye dve putra-śālinyau
bhaginī pati-varjitā
aśrānta-kalaho nāma
yogo 'yaṃ gṛha-medhinām
//
bhārye dve bahavaḥ putrā
dāridryaṃ rogasaṃbhavas
jīrṇau ca mātāpitarāv
ekaikaṃ narakādhikam
//
bhārye dve bahavaḥ putrā
dāridryaṃ roga-saṃbhavas
jīrṇau ca mātā-pitarāv
ekaikaṃ naraka-adhikam
//
[uttamaṛṇāḥ]
[uttama-ṛṇāḥ]
smṛte sīdanti gātrāṇi
dṛṣṭe prajñā vinaśyati
aho mahad idaṃ bhūtam
uttamarṇābhiśābdhitam
//
smṛte sīdanti gātrāṇi
dṛṣṭe prajñā vinaśyati
aho mahad idaṃ bhūtam
uttama-rṇa-abhiśābdhitam
//
antako 'pi hi jantūnām
antakālam apekṣate
na kālaniyamaḥ kaś cid
uttamārṇasya vidyate
//
antako 'pi hi jantūnām
anta-kālam apekṣate
na kāla-niyamaḥ kaś cid
uttamārṇasya vidyate
//
na paśyāmo mukhe daṃṣṭrāṃ
na pāśaṃ vā karāñjale
uttamārṇam avekṣyaiva
tathāpy udvejite manas
//
na paśyāmo mukhe daṃṣṭrāṃ
na pāśaṃ vā kara-añjale
uttamārṇam avekṣya eva
tatha āpy udvejite manas
//
[dāridryam]
[dāridryam]
śatrau sāntvaṃ pratīkāraḥ
sarvarogeṣu bheṣajam
mṛtyau mṛtyuñjayadhyānaṃ
dāridrye tu na kiṃ cana
//
śatrau sāntvaṃ pratīkāraḥ
sarva-rogeṣu bheṣajam
mṛtyau mṛtyuñjaya-dhyānaṃ
dāridrye tu na kiṃ cana
//
śaktiṃ karoti saṃcāre
śītoṣṇe marṣayaty api
dīpayaty udare vahniṃ
dāridryaṃ paramauṣadham
//
śaktiṃ karoti saṃcāre
śīta-uṣṇe marṣayaty api
dīpayaty udare vahniṃ
dāridryaṃ parama-auṣadham
//
giraṃ skhalantīṃ mīlantīṃ
dṛṣṭiṃ pādau visaṃsthulau
protsāhayati yācñāyāṃ
rājājñeva daridratā
//
giraṃ skhalantīṃ mīlantīṃ
dṛṣṭiṃ pādau visaṃsthulau
protsāhayati yācñāyāṃ
rāja-ājña īva daridratā
//
VAR. 55b: em.: visaṃsthulau; ed.: visaṃsphuṭau
jīryanti rājavidveṣā
jīryanty avihitāny api
ākiṃcanyabalāḍhyānām
antato 'śmāpi jīryati
//
jīryanti rāja-vidveṣā
jīryanty avihitāny api
ākiṃcanya-bala-āḍhyānām
antato 'śma āpi jīryati
//
nāsya corā na piśunā
na dāyādā na pārthivās
dainyaṃ rājyād api jyāyo
yadi tattvaṃ prabudhyate
//
na asya corā na piśunā
na dāyādā na pārthivās
dainyaṃ rājyād api jyāyo
yadi tattvaṃ prabudhyate
//
[dhaninaḥ]
[dhaninaḥ]
prakāśayaty ahaṃkāraṃ
pravartayati taskarān
protsāhayati dāyādāṃl
lākṣmīḥ kiṃ cid upasthitā
//
prakāśayaty ahaṃkāraṃ
pravartayati taskarān
protsāhayati dāyādāṃl
lākṣmīḥ kiṃ cid upasthitā
//
viḍambayanti ye nityaṃ
vidagdhān dhanino janās
ta eva tu viḍambyante
śriyā kimcidupekṣitās
//
viḍambayanti ye nityaṃ
vidagdhān dhanino janās
ta eva tu viḍambyante
śriyā kim-cid-upekṣitās
//
prāmāṇyabuddhiḥ stotreṣu
devatābuddhir ātmani
kīṭabuddhir manuṣyeṣu
nūtanāyāḥ śriyaḥ phalam
//
prāmāṇya-buddhiḥ stotreṣu
devatā-buddhir ātmani
kīṭa-buddhir manuṣyeṣu
nūtanāyāḥ śriyaḥ phalam
//
śṛṇvanta eva pṛcchanti
paśyanto 'pi na jānate
viḍambanāni dhanikāḥ
stotrāṇīty eva manvate
//
śṛṇvanta eva pṛcchanti
paśyanto 'pi na jānate
viḍambanāni dhanikāḥ
stotrāṇi ity eva manvate
//
āvṛtya śrīmadenāndhān
anyonyakṛtasaṃvidas
svairaṃ hasanti+pārśvasthā
bālonmattapiśācavat
//
āvṛtya śrī-madena andhān
anyonya-kṛta-saṃvidas
svairaṃ hasanti+pārśva-sthā
bāla-unmatta-piśāca-vat
//
stotavyaiḥ stūyante nityaṃ
sevanīyaiś ca sevyate
na bibheti na jihreti
tathāpi dhaniko janas
//
stotavyaiḥ stūyante nityaṃ
sevanīyaiś ca sevyate
na bibheti na jihreti
tatha āpi dhaniko janas
//
kṣaṇamātraṃ grahāveśo
yāmamātraṃ surāmadas
lakṣmīmadas tu mūrkhāṇām
ādeham anuvartate
//
kṣaṇa-mātraṃ graha-āveśo
yāma-mātraṃ surā-madas
lakṣmī-madas tu mūrkhāṇām
ā-deham anuvartate
//
śrīr māsam ardhamāsaṃ vā
ceṣṭitvā vinivartate
vikāras tu tadārabdho
nityaṃ laśunagandhavat
//
śrīr māsam ardha-māsaṃ vā
ceṣṭitvā vinivartate
vikāras tu tad-ārabdho
nityaṃ laśuna-gandha-vat
//
kaṇṭḥe madaḥ kodravajo
hṛdi tāmbūlajo madas
lakṣmīmadas tu sarvāṅge
putradāramukheṣv api
//
kaṇṭḥe madaḥ kodrava-jo
hṛdi tāmbūla-jo madas
lakṣmī-madas tu sarvāṅge
putra-dāra-mukheṣv api
//
yatrāsīd asti vā lakṣmīs
tatronmadaḥ pravartatām
kule 'py avataraty eṣa
kuṣṭhāpasmāravat katham
//
yatrā asīd asti vā lakṣmīs
tatra unmadaḥ pravartatām
kule 'py avataraty eṣa
kuṣṭhā-apasmāra-vat katham
//
adhyāpayanti śāstrāṇi
tṛṇīkurvanti paṇḍitān
vismārayanti jātiṃ svāṃ
varāṭāḥ pañcaṣā kare
//
adhyāpayanti śāstrāṇi
tṛṇīkurvanti paṇḍitān
vismārayanti jātiṃ svāṃ
varāṭāḥ pañcaṣā kare
//
bibhartu bhṛtyān dhaniko
dattāṃ vā deyam arthiṣu
yāvad yācakasādharmyaṃ
tāval loko na mṛṣyati
//
bibhartu bhṛtyān dhaniko
dattāṃ vā deyam arthiṣu
yāvad yācaka-sādharmyaṃ
tāval loko na mṛṣyati
//
[piśunāḥ]
[piśunāḥ]
dhanabhāro hi lokasya
piśunair eva dhāryate
kathaṃ te taṃ laghūkartuṃ
yatante 'parathā svatas
//
dhana-bhāro hi lokasya
piśunair eva dhāryate
kathaṃ te taṃ laghūkartuṃ
yatante 'parathā svatas
//
śramānurūpaṃ piśune
kim upakriyate nṛpais
dviguṇaṃ triguṇaṃ caiva
kṛtānto lālayiṣyati
//
śrama-anurūpaṃ piśune
kim upakriyate nṛpais
dvi-guṇaṃ tri-guṇaṃ ca eva
kṛta-anto lālayiṣyati
//
Gokarṇe Bhadrakarṇe ca
japo duṣkarmanāśanas
rājakarṇe japaḥ sadyaḥ
sarvakarmavināśanas
//
Gokarṇe Bhadrakarṇe ca
japo duṣkarma-nāśanas
rāja-karṇe japaḥ sadyaḥ
sarva-karma-vināśanas
//
na svārthaṃ kimcid icchanti
na preryante ca kena cit
parārtheṣu pravartante
śaṭhāḥ santaś ca tulyavat
//
na sva-arthaṃ kim-cid icchanti
na preryante ca kena cit
para-artheṣu pravartante
śaṭhāḥ santaś ca tulya-vat
//
kālāntare hy anarthāya
gṛdhro gehopari sthitas
khalo gṛhasamīpasthaḥ
sadyo 'narthāya dehinām
//
kāla-antare hy anarthāya
gṛdhro geha-upari sthitas
khalo gṛha-samīpa-sthaḥ
sadyo 'narthāya dehinām
//
[lobhinaḥ]
[lobhinaḥ]
śuṣkopavāso dharmeṣu
bhaiṣajyeṣu ca laṅghanam
japayajñaś ca yajñeṣu
rocate lobhaśālinām
//
śuṣka-upavāso dharmeṣu
bhaiṣajyeṣu ca laṅghanam
japa-yajñaś ca yajñeṣu
rocate lobha-śālinām
//
kiṃ vakṣyatīva dhanikād
yāvad udvijate 'dhanas
kiṃ prakṣyatīti lubdho 'pi
tāvad udvijate tatas
//
kiṃ vakṣyati iva dhanikād
yāvad udvijate 'dhanas
kiṃ prakṣyati iti lubdho 'pi
tāvad udvijate tatas
//
sarvam ātithyaśāstrārthaṃ
sākṣāt kurvanti lobhinas
bhikṣākabalam ekaikaṃ
ye hi paśyanti meruvat
//
sarvam ātithya-śāstra-arthaṃ
sākṣāt kurvanti lobhinas
bhikṣākabalam eka-ekaṃ
ye hi paśyanti meru-vat
//
dhanapālaḥ piśāco hi
datte svāminy upasthite
dhanalubdhaḥ piśācas tu
na kasmai cana ditsate
//
dhana-pālaḥ piśāco hi
datte svāminy upasthite
dhana-lubdhaḥ piśācas tu
na kasmai cana ditsate
//
dātāro 'rthibhir arthyante
dātṛbhiḥ puno 'rthinas
kartṛkarmavyatīhārād
aho nimnonnataṃ kiyat
//
dātāro 'rthibhir arthyante
dātṛbhiḥ puno 'rthinas
kartṛ-karma-vyatīhārād
aho nimna-unnataṃ kiyat
//
svasminn asati nārthasya
rakṣakaḥ saṃbhaved iti
niścityaivaṃ svayam api
bhuṅkte lubdhaḥ kathaṃ cana
//
svasminn asati na arthasya
rakṣakaḥ saṃbhaved iti
niścitya evaṃ svayam api
bhuṅkte lubdhaḥ kathaṃ cana
//
prasthāsyamānaḥ praviśet
pratiṣṭheta dine dine
vicitrān ullikhed vighnāṃs
tiṣṭhāsur atithiś ciram
//
prasthāsyamānaḥ praviśet
pratiṣṭheta dine dine
vicitrān ullikhed vighnāṃs
tiṣṭhāsur atithiś ciram
//
[dhārmikāḥ]
[dhārmikāḥ]
pradīyate viduṣy ekaṃ
kavau daśa naṭe śatam
sahasraṃ dāmbhike loke
śrotriye tu na kimcana
//
pradīyate viduṣy ekaṃ
kavau daśa naṭe śatam
sahasraṃ dāmbhike loke
śrotriye tu na kim-cana
//
ghaṭakaṃ samyagārādhya
vairāgyaṃ paramaṃ vahet
tāvad arthāḥ prasiddhyanti
yāvac cāpalam āvṛtam
//
ghaṭakaṃ samyag-ārādhya
vairāgyaṃ paramaṃ vahet
tāvad arthāḥ prasiddhyanti
yāvac cāpalam āvṛtam
//
ekataḥ sarvaśāstrāṇi
tulasīkāṣṭham ekatas
vaktavyaṃ kiṃ cid ity uktaṃ
vastutas tulasī parā
//
ekataḥ sarva-śāstrāṇi
tulasī-kāṣṭham ekatas
vaktavyaṃ kiṃ cid ity uktaṃ
vastutas tulasī parā
//
vismṛtaṃ vāhaṭenedaṃ
tulasyāḥ paṭhatā guṇan
viśvasaṃmohinī vitta
dāyinīti guṇadvayam
//
vismṛtaṃ vāhaṭena idaṃ
tulasyāḥ paṭhatā guṇan
viśva-saṃmohinī vitta
dāyini īti guṇa-dvayam
//
kaupīnaṃ bhasitālepo
darbhā+rudrākṣamālikā
maunam ekāsikā ceti
mūrkhasaṃjīvanāni ṣaṭ
//
kaupīnaṃ bhasita-ālepo
darbhā+rudra-akṣa-mālikā
maunam eka-āsikā ca iti
mūrkha-saṃjīvanāni ṣaṭ
//
vāsaḥ puṇyeṣu tīrtheṣu
prasiddhaś ca mṛto gurus
adhyāpanāvṛttayaś ca
kīrtanīyā dhanārthibhis
//
vāsaḥ puṇyeṣu tīrtheṣu
prasiddhaś ca mṛto gurus
adhyāpana-āvṛttayaś ca
kīrtanīyā dhana-arthibhis
//
mantrabhraṃśe saṃpradāyaḥ
prayogaś cyutasaṃkṛtau
deśadharmas tv anācāre
pṛcchatāṃ siddham uttaram
//
mantra-bhraṃśe saṃpradāyaḥ
prayogaś cyuta-saṃkṛtau
deśa-dharmas tv anācāre
pṛcchatāṃ siddham uttaram
//
yathā jānanti bahavo
yathā vakṣyanti dātari
tathā dharmaṃ caret sarvaṃ
na vṛthā kiṃ cid ācaret
//
yathā jānanti bahavo
yathā vakṣyanti dātari
tathā dharmaṃ caret sarvaṃ
na vṛthā kiṃ cid ācaret
//
sadā japapaṭo haste
madhye madhye 'kṣimīlanam
sarvaṃ brahmeti vādaś ca
sadyaspratyayahetavas
//
sadā japa-paṭo haste
madhye madhye 'kṣi-mīlanam
sarvaṃ brahma iti vādaś ca
sadyas-pratyaya-hetavas
//
āmadhyāhnaṃ nadīvāsaḥ
samāje devatārcanam
satataṃ śuciveṣaś cety
etad dambhasya jīvitam
//
ā-madhya-ahnaṃ nadī-vāsaḥ
samāje devatā-arcanam
satataṃ śuci-veṣaś cety
etad dambhasya jīvitam
//
tāvad dīrghaṃ nityakarma
yāvat syād draṣṭṛmelanam
tāvatsaṃkṣipyate sarvaṃ
yāvad draṣṭā na vidyate
//
tāvad dīrghaṃ nitya-karma
yāvat syād draṣṭṛ-melanam
tāvat-saṃkṣipyate sarvaṃ
yāvad draṣṭā na vidyate
//
ānandabāṣparomāñcau
yasya svecchāvaśaṃvadau
kiṃ tasya sādhanair anyaiḥ
kiṃkarāḥ sarvapārthivās
//
ānanda-bāṣpa-romāñcau
yasya svecchā-vaśaṃvadau
kiṃ tasya sādhanair anyaiḥ
kiṃkarāḥ sarva-pārthivās
//
[durjanāḥ]
[durjanāḥ]
daṇḍyamānā vikurvanti
lālyamānās tatas tarām
durjanānām ato nyāyyaṃ
dūrād eva visarjanam
//
daṇḍyamānā vikurvanti
lālyamānās tatas tarām
durjanānām ato nyāyyaṃ
dūrād eva visarjanam
//
adānam īṣaddānaṃ ca
kimcitkopāya durdhiyām
saṃpūrṇadānaṃ prakṛtir
virāmo vairakāraṇam
//
adānam īṣad-dānaṃ ca
kim-cit-kopāya durdhiyām
saṃpūrṇa-dānaṃ prakṛtir
virāmo vaira-kāraṇam
//
jyāyān asaṃstavo duṣṭair
īrṣyāyai saṃstavaḥ punas
apatyasaṃbandhavidhiḥ
svānarthāyaiva kevalam
//
jyāyān asaṃstavo duṣṭair
īrṣyāyai saṃstavaḥ punas
apatya-saṃbandha-vidhiḥ
sva-anarthāya eva kevalam
//
jñāteyaṃ jñānahīnatvaṃ
piśunatvaṃ daridratā
milanti yadi catvāri
tad diśe 'pi namo namas
//
jñāta īyaṃ jñāna-hīnatvaṃ
piśunatvaṃ daridratā
milanti yadi catvāri
tad diśe 'pi namo namas
//
parachidreṣu hṛdayaṃ
paravārtāsu ca śravas
paramarmāsu vācaṃ ca
khalānām asṛjad vidhis
//
para-chidreṣu hṛdayaṃ
para-vārtāsu ca śravas
para-marmāsu vācaṃ ca
khalānām asṛjad vidhis
//
viṣeṇa pucchalagnena
vṛścikaḥ prāṇinām iva
kalinā daśamāṃśena
sarvaḥ kālo 'pi dāruṇas
//
viṣeṇa puccha-lagnena
vṛścikaḥ prāṇinām iva
kalinā daśama-aṃśena
sarvaḥ kālo 'pi dāruṇas
//
yatra bhāryāgiro vedā
yatra dharmo 'rthasādhanam
yatra svapratibhā mānaṃ
tasmai śrīkalaye namas
//
yatra bhāryā-giro vedā
yatra dharmo 'rtha-sādhanam
yatra sva-pratibhā mānaṃ
tasmai śrī-kalaye namas
//
kāmam astu jagat sarvaṃ
kālasyāsya vaśaṃvadam
kālakālaṃ prapannānāṃ
kālaḥ kiṃ naḥ kariṣyati?
//
kāmam astu jagat sarvaṃ
kālasya asya vaśaṃvadam
kāla-kālaṃ prapannānāṃ
kālaḥ kiṃ naḥ kariṣyati?
//
kavinā nīlakaṇṭhena
kaler etad viḍambanam
racitaṃ viduṣāṃ prītyai
rājāsthānānumodanam
//
kavinā nīlakaṇṭhena
kaler etad viḍambanam
racitaṃ viduṣāṃ prītyai
rājāsthāna-anumodanam
//
iti Nīlakaṇṭha-viracitaṃ Kaliviḍambanaṃ saṃpūrṇam