avyapetavyapetātmā vyāvṛttir varṇasaṃhateḥ /
yamakaṃ tac ca pādānām ādimadhyāntagocaram // KDd_3.1 //
ekadvitricatuṣpādayamakānāṃ vikalpanāḥ /
ādimadhyāntamadhyāntamadhyādyādyantasarvataḥ // KDd_3.2 //
atyantabahavas teṣāṃ bhedāḥ saṃbhedayonayaḥ /
sukarā duṣkarāś caiva darśyante tatra ke cana // KDd_3.3 //
mānena mānena sakhi praṇayo bhūt priye jane /
khaṇḍitā kaṇṭham āśliṣya tam eva kuru satrapam // KDd_3.4 //
meghanādena haṃsānāṃ madano madanodinā /
nunnamānaṃ manaḥ strīṇāṃ saha ratyā vigāhate // KDd_3.5 //
rājanvatyaḥ prajā jātā bhavantaṃ prāpya sāṃpratam /
caturaṃ caturambhodhiraśanorvīkaragrahe // KDd_3.6 //
araṇyaṃ kaiś cid ākrāntam anyaiḥ sadma divaukasām /
padātirathanāgāśvarahitair ahitais tava // KDd_3.7 //
madhuraṃ madhur ambhojavadane vada netrayoḥ /
vibhramaṃ bhramarabhrāntyā viḍambayati kiṃ nv idam // KDd_3.8 //
vāraṇo vā raṇoddāmo hayo vā smara durdharaḥ /
na yato nayato 'ntaṃ nas tad aho vikramas tava // KDd_3.9 //
rājitair ājitaikṣṇyena jīyate tvādṛśair nṛpaiḥ /
nīyate ca punas tṛptiṃ vasudhā vasudhārayā // KDd_3.10 //
karoti sahakārasya kalikotkalikottaram /
manmano manmano 'py eṣa mattakokilanisvanaḥ // KDd_3.11 //
kathaṃ tvadupalambhāśāvihatāv iha tādṛśī /
avasthā nālam āroḍhum aṅganām aṅganāśinī // KDd_3.12 //
nigṛhya netre karṣanti bālapallavaśobhinā /
taruṇā taruṇān kliṣṭān alino nalinonmukhāḥ // KDd_3.13 //
viśadā viśadāmattasārase sārase jale /
kurute kuruteneyaṃ haṃsī mām antakāmiṣam // KDd_3.14 //
viṣamaṃ viṣam anveti madanaṃ madanandanaḥ /
sahendukalayāpoḍhamalayā malayānilaḥ // KDd_3.15 //
māninī mā ninīṣus te niṣaṅgatvam anaṅga me /
hāriṇī hāriṇī śarma tanutāṃ tanutāṃ yataḥ // KDd_3.16 //
jayatā tvanmukhenāsmān akathaṃ na kathaṃ jitam /
kamalaṃ kam alaṃkurvad alimad dali matpriye // KDd_3.17 //
ramaṇī ramaṇīyā me pāṭalāpāṭalāṃśukā /
vāruṇīvāruṇībhūtasaurabhā saurabhāspadam // KDd_3.18 //
iti pādādiyamakam avyapetaṃ vikalpitam /
vyapetasyāpi varṇyante vikalpās tasya ke cana // KDd_3.19 //
madhur eṇadṛśāṃ mānaṃ madhureṇa sugandhinā /
sahakārodgamenaiva śabdaśeṣaṃ kariṣyati // KDd_3.20 //
karo 'titāmro rāmāṇāṃ tantrītāḍanavibhramam /
karoti serṣyaṃ kānte vā śravaṇotpalatāḍanam // KDd_3.21 //
sakalāpollasanayā kalāpinyānu nṛtyate /
meghālī nartitā vātaiḥ sakalāpo vimuñcati // KDd_3.22 //
svayam eva galanmānakali kāmini te manaḥ /
kalikām atha nīpasya dṛṣṭvā kāṃ nu spṛśed daśām // KDd_3.23 //
āruhyākrīḍaśailasya candrakāntasthalīm imām /
nṛtyaty eṣa lasaccārucandrakāntaḥ śikhāvalaḥ // KDd_3.24 //
uddhṛtā rājakād urvī dhriyate 'dya bhujena te /
varāheṇoddhṛtā yāsau varāher uparisthitā // KDd_3.25 //
kareṇa te raṇeṣv antakareṇa dviṣatāṃ hatāḥ /
kareṇavaḥ kṣaradraktā bhānti saṃdhyāghanā iva // KDd_3.26 //
parāgatarurājīva vātair dhvastā bhaṭaiś camūḥ /
parāgatam iva kvāpi parāgatatam ambaram // KDd_3.27 //
pātu vo bhagavān viṣṇuḥ sadā navaghanadyutiḥ /
sa dānavakuladhvaṃsī sadānavaradantihā // KDd_3.28 //
kam aleḥ samakeśaṃ te kamalerṣyākaraṃ mukham /
kam alekhyaṃ karoṣi tvaṃ kamalevonmadiṣṇuṣu // KDd_3.29 //
mudā ramaṇam anvītam udāramaṇibhūṣaṇāḥ /
madabhramaddṛśaḥ kartum adabhrajaghanāḥ kṣamāḥ // KDd_3.30 //
uditair anyapuṣṭānām ārutair me hṛtaṃ manaḥ /
uditair api te dūti mārutair api dakṣiṇaiḥ // KDd_3.31 //
surājitahriyo yūnāṃ tanum adhyāsate striyaḥ /
tanumadhyāḥ kṣaratsvedasurājitamukhendavaḥ // KDd_3.32 //
iti vyapetayamakaprabhedo 'py eṣa darśitaḥ /
avyapetavyapetātmā vikalpo 'py asti tadyathā // KDd_3.33 //
sālaṃ sālambakalikāsālaṃ sālaṃ na vīkṣitum /
nālīn ālīnabakulān ālī nālīkinīr api // KDd_3.34 //
kālaṃ kālam anālakṣyatāratārakam īkṣitum /
tāratāramyarasitaṃ kālaṃ kālamahāghanam // KDd_3.35 //
yāma yāmatrayādhīnāyāmayā maraṇaṃ niśā /
yām ayām adhiyāsvārtyā yā mayā mathitaiva sā // KDd_3.36 //
ity ādipādayamakavikalpasyedṛśī gatiḥ /
evam eva vikalpyāni yamakānītarāṇy api // KDd_3.37 //
na prapañcabhayād bhedāḥ kārtsnyenākhyātum īpsitāḥ /
duṣkarābhimatā eva darśyante tatra ke cana // KDd_3.38 //
sthirāyate yatendriyo na hīyate yater bhavān /
amāyateyate 'py abhūt sukhāya te 'yate kṣayam // KDd_3.39 //
sabhāsu rājann asurāhatair mukhair mahīsurāṇāṃ vasurājitaiḥ stutāḥ /
na bhāsurā yānti surān na te guṇāḥ prajāsu rāgātmasu rāśitāṃ gatāḥ // KDd_3.40 //
tava priyā saccaritāpramatta yā vibhūṣaṇaṃ dhāryam ihāṃśumat tayā /
ratotsavāmodaviśeṣamattayā na me phalaṃ kiṃ cana kāntimattayā // KDd_3.41 //
bhavādṛśā nātha na jānate nate rasaṃ viruddhe khalu sannatenate /
ya eva dīnāḥ śirasā natena te caranty alaṃ dainyarasena tena te // KDd_3.42 //
līlāsmitena śucinā mṛdunoditena vyālokitena laghunā guruṇā gatena /
vyājṛmbhitena jaghanena ca darśitena sā hanti tena galitaṃ mama jīvitena // KDd_3.43 //
śrīmān amān amaravartmasamānamānam ātmānam ānatajagatprathamānamānam /
bhūmānam ānayata yaḥ sthitimān amāna nāmānam ānama tam apratimānamānam // KDd_3.44 //
sārayantam urasā ramayantī sārabhūtamurusāradharā tam /
sārasānukṛtasārasakāñciḥ sā rasāyanam asāram avaiti // KDd_3.45 //
nayānayālocanayānayānayān ayānayāndhān vinayānayāyate /
na yān ayāsīr jinayānayā nayān ayānayās tāñ janayānayāśritān // KDd_3.46 //
raveṇa bhaumo dhvajavartivīraver aveji saṃyaty atulāstragaurave /
raver ivograsya puro harer aver aveta tulyaṃ ripum asya bhairave // KDd_3.47 //
mayāmayālambyakalāmayāmayām ayām ayātavyavirāmayāmayā /
mayāmayārtiṃ niśayāmayāmayā mayāmayāmūṃ karuṇāmayāmayā // KDd_3.48 //
matāṃ dhunānāramatām akāmatām atāpalabdhāgrimatānulomatā /
matāv ayaty uttamatāvilomatām atāmyatas te samatā na vāmatā // KDd_3.49 //
kālakālagalakālakālamukhakālakāla kālakālapanakālakālaghanakāla kāla /
kālakālasi takā lakā lalanikālakālakālakālagatu kālakālakalikālakāla // KDd_3.50 //
saṃdaṣṭayamakasthānam antādī pādayor dvayoḥ /
uktāntargatam apy etat svātantryeṇādya kīrtyate // KDd_3.51 //
upoḍharāgāpy abalā madena sā madenasā manyurasena yojitā /
na yojitātmānam anaṅgatāpitāṃ gatāpi tāpāya mamāsa neyate // KDd_3.52 //
ardhābhyāsaḥ samudgaḥ syāt tasya bhedās trayo matāḥ /
pādābhyāso 'py anekātmā vyajyate sa nidarśanaiḥ // KDd_3.53 //
nāsthe yaḥ sa tvayā varjyaḥ paramāyatamānayā /
nā stheyaḥsattvayāvarjyaḥ param āyatamānayā // KDd_3.54 //
narā jitā mānanayāsam etya na rājitā mānanayā sametya /
vināśitā vaibhavatāpanena vināśitā vai bhavatāpanena // KDd_3.55 //
kalāpināṃ cārutayopayanti vṛndāni lāpoḍhaghanāgamānām /
vṛndānilāpoḍhaghanāgamānāṃ kalāpināṃ cārutayo 'payanti // KDd_3.56 //
naman dayāvarjitamānasātmayā na mandayāvarjitamānasātmayā /
urasy upāstīrṇapayodharadvayaṃ mayā samāliṅgyata jīviteśvaraḥ // KDd_3.57 //
sabhā surāṇām abalā vibhūṣitā guṇais tavārohi mṛṇālanirmalaiḥ /
sa bhāsurāṇām abalā vibhūṣitā vihārayan nirviśa saṃpadaḥ purām // KDd_3.58 //
kalaṃ kam uktaṃ tanumaddhyanāmikā stanadvayī ca tvadṛte na hanty ataḥ /
na yāti bhūtaṃ gaṇane bhavanmukhe kalaṅkamuktaṃ tanumad dhy anāmikā // KDd_3.59 //
yaśaś ca te dikṣu rajaś ca sainikā vitanvate 'jopama daṃśitā yudhā /
vitanv atejo 'pamadaṃ śitāyudhā dviṣāṃ ca kurvanti kulaṃ tarasvinaḥ // KDd_3.60 //
bibharti bhūmer valayaṃ bhujena te bhujaṅgamo 'mā smarato mad añcitam /
śṛṇūktam ekaṃ svam avetya bhūdharaṃ bhujaṃ gamo mā sma rato madaṃ citam // KDd_3.61 //
smarānalo mānavivardhito yaḥ sa nirvṛtiṃ te kim apākaroti /
samantatas tāmarasekṣaṇe na samaṃ tatas tām arase kṣaṇena // KDd_3.62 //
prabhāvato nāmana vāsavasya prabhāvato 'nāma navāsavasya /
prabhāv ato nāma na vā savasya vicchittir āsīt tvayi piṣṭapasya // KDd_3.63 //
paraṃ parāyā balavā raṇānāṃ dhūlīsthalīr vyoma vidhāya rundhan /
paraṃ parāyā balavāraṇānāṃ paramparāyā balavāraṇānām // KDd_3.64 //
na śraddadhe vācam alajja mithyā bhavadvidhānām asamāhitānām /
bhavadvidhānām asamāhitānāṃ bhavadvidhānām asamāhitānām // KDd_3.65 //
sannāhitomānamarājasena sannā hitomānamarājasena /
sann āhito mānam arājasena saṃnāhito mānama rājase na // KDd_3.66 //
sakṛd dvis triś ca yo 'bhyāsaḥ pādasyaivaṃ pradarśitaḥ /
ślokadvayaṃ tu yuktārthaṃ ślokābhyāsaḥ smṛto yathā // KDd_3.67 //
vināyakena bhavatā vṛttopacitabāhunā /
svamitroddhāriṇābhītā pṛthvīyam atulāśritā // KDd_3.68 //
vināyakena bhavatā vṛttopacitabāhunā /
svamitroddhāriṇābhītā pṛthvī yamatulāśritā // KDd_3.69 //
ekākāracatuṣpādaṃ tan mahāyamakāhvayam /
tasyāpi dṛśyate 'bhyāsaḥ sā parā yamakakriyā // KDd_3.70 //
samānayāsamānayā samānayā sa mānayā /
samānayāsamāna yā samānayāsamānayā // KDd_3.71 //
dharādharākāradharā dharābhujāṃ bhujā mahīṃ pātum ahīnavikramāḥ /
kramāt sahante sahasā hatārayo rayoddhurā mānadhurāvalambinaḥ // KDd_3.72 //
āvṛttiḥ prātilomyena pādārdhaślokagocarā /
yamakaṃ pratilomatvāt pratilomam iti smṛtam // KDd_3.73 //
yāmatāśa kṛtāyāsā sā yātā kṛśatā mayā /
ramaṇārakatā te 'stu stutetākaraṇāmara // KDd_3.74 //
nādino 'madanā dhīḥ svā na me kā cana kāmitā /
tāmikā na ca kāmena svādhīnā damanodinā // KDd_3.75 //
yā na mānayamārāvikaśonānajanāsanā /
yām udāraśatādhīnām āyām āyam anādi sā // KDd_3.76 //
sā dināmayam āyāmā nādhītā śaradāmuyā /
nāsanājananā śokavirāmāya na mānayā // KDd_3.77 //
varṇānām ekarūpatvaṃ yady ekāntaram ardhayoḥ /
gomūtriketi tat prāhur duṣkaraṃ tadvido yathā // KDd_3.78 //
madano madirākṣīṇām apāṅgāstro jayed ayam /
madeno yadi tat kṣīṇam anaṅgāyāñjaliṃ dadhe // KDd_3.79 //
āhur ardhabhramaṃ nāma ślokārdhabhramaṇaṃ yadi /
tad iṣṭaṃ sarvatobhadraṃ bhramaṇaṃ yadi sarvataḥ // KDd_3.80 //
manobhava tavānīkaṃ nodayāya na māninī /
bhayād ameyāmā mā vā vayam enomayā nata // KDd_3.81 //
sāmāyāmā mā yā māsā mārānāyāyānā rāmā /
yānāvārārāvānāyā māyārāmā mārāyāmā // KDd_3.82 //
yaḥ svarasthānavarṇānāṃ niyamo duṣkareṣv asau /
iṣṭaś catuḥprabhṛty eṣa darśyate sukaraḥ paraḥ // KDd_3.83 //
āmnāyānām āhāntyā vāg ītīr gītīr bhītīḥ prītīḥ /
bhogo rogo modo moho dheye dhecche deśe kṣeme // KDd_3.84 //
kṣitivijitisthitivihitivrataratayaḥ paragatayaḥ /
uru rurudhur guru dudhuvur yudhi kuravaḥ svam arikulam // KDd_3.85 //
śrīdīptī hrīkīrtī dhīnītī gīḥprītī /
edhete dve dve te ye neme deveśe // KDd_3.86 //
sāmāyāmā mā yā māsā mārānāyāyānā rāmā /
yānāvārārāvānāyā māyārāmā mārāyāmā // KDd_3.87 //
nayanānandajanane nakṣatragaṇaśālini /
aghane gagane dṛṣṭir aṅgane dīyatāṃ sakṛt // KDd_3.88 //
alinīlālakalataṃ kaṃ na hanti ghanastani /
ānanaṃ nalinacchāyanayanaṃ śaśikānti te // KDd_3.89 //
anaṅgalaṅghanālagnanānātaṅkā sadaṅganā /
sadānagha sadānanda natāṅgāsaṅgasaṃgata // KDd_3.90 //
agā gāṃ gāṅgakākākagāhakāghakakākahā /
ahāhāṅga khagāṅkāgakaṅkāgakhagakākaka // KDd_3.91 //
re re rorūrurūrorugāgogo 'gāṅgago 'gaguḥ /
kiṃ kekākākukaḥ kāko mā mā mām āma māmama // KDd_3.92 //
devānāṃ nandano devo nodano vedanindinaḥ /
divaṃ dudāva nādena dāne dānavanandinaḥ // KDd_3.93 //
sūriḥ surāsurāsārisāraḥ sārāsisārasāḥ /
sasāra sarasīḥ sīrī sasūruḥ sa surārasī // KDd_3.94 //
nūnaṃ nunnāni nānena nānanenānanāni naḥ /
nānenā nanu nānūnenainenānān ino ninīḥ // KDd_3.95 //
iti duṣkaramārgo 'pi kiṃcidādarśitakramaḥ /
prahelikāprakārāṇāṃ punar uddiśyate gatiḥ // KDd_3.96 //
krīḍāgoṣṭhīvinodeṣu tajjñair ākīrṇamantraṇe /
paravyāmohane cāpi sopayogāḥ prahelikāḥ // KDd_3.97 //
āhuḥ samāgatāṃ nāma gūḍhārthāṃ padasaṃdhinā /
vañcitānyatra rūḍhena yatra śabdena vañcanā // KDd_3.98 //
vyutkrāntātivyavahitaprayogān mohakāriṇī /
sā syāt pramuṣitā yasyā durbodhārthā padāvalī // KDd_3.99 //
samānarūpā gauṇārthāropitair grathitā padaiḥ /
paruṣā lakṣaṇāstitvamātravyutpāditaśrutiḥ // KDd_3.100 //
saṃkhyātā nāma saṃkhyānaṃ yatra vyāmohakāraṇam /
anyathā bhāsate yatra vākyārthaḥ sā prakalpitā // KDd_3.101 //
sā nāmāntaritā yasyā nāmni nānārthakalpanā /
nibhṛtā nibhṛtānyārthā tulyadharmaspṛśā girā // KDd_3.102 //
samānaśabdopanyastaśabdaparyāyasādhitā /
saṃmūḍhā nāma yā sākṣān nirdiṣṭārthāpi mūḍhaye // KDd_3.103 //
yogamālātmakaṃ nāma yasyāḥ sā pārihārikī /
ekacchannāśritaṃ vyajya yasyām āśrayagopanam // KDd_3.104 //
sā bhaved ubhayacchannā yasyām ubhayagopanam /
saṃkīrṇā nāma sā yasyā nānālakṣaṇasaṃkaraḥ // KDd_3.105 //
etāḥ ṣoḍaśa nirdiṣṭāḥ pūrvācāryaiḥ prahelikāḥ /
duṣṭaprahelikāś cānyās tair adhītāś caturdaśa // KDd_3.106 //
doṣān aparisaṃkhyeyān manyamānā vayaṃ punaḥ /
sādhvīr evābhidhāsyāmas tā duṣṭā yās tv alakṣaṇāḥ // KDd_3.107 //
na may āgorasābhijñaṃ cetaḥ kasmāt prakupyasi /
asthānaruditair ebhir alam ālohitekṣaṇe // KDd_3.108 //
kubjām āsevamānasya yathā te vardhate ratiḥ /
naivaṃ nirviśato nārīr amarastrīviḍambinīḥ // KDd_3.109 //
daṇḍe cumbati padminyā haṃsaḥ karkaśakaṇṭake /
mukhaṃ valgu ravaṃ kurvaṃs tuṇḍenāṅgāni ghaṭayan // KDd_3.110 //
khātayaḥ kani kāle te sphātayaḥ sphītavalgavaḥ /
candre sākṣādbhavanty atra tāyavo mama dhāriṇaḥ // KDd_3.111 //
atrodyāne mayā dṛṣṭā vallarī pañcapallavā /
pallave pallave cārdrā yasyāḥ kusumamañjarī // KDd_3.112 //
surāḥ surālaye svairaṃ bhramanti daśanārciṣā /
majjanta iva mattās te saure sarasi saṃprati // KDd_3.113 //
nāsikyamadhyā paritaś caturvarṇavibhūṣitā /
asti kā cit purī yasyām aṣṭavarṇāhvayā nṛpāḥ // KDd_3.114 //
girā skhalantyā namreṇa śirasā dīnayā dṛśā /
tiṣṭhantam api sotkampaṃ vṛddhe māṃ nānukampase // KDd_3.115 //
ādau rājety adhīrākṣi pārthivaḥ ko 'pi gīyate /
sa nātanaś ca naivāsau rājā nāpi sanātanaḥ // KDd_3.116 //
hṛtadravyaṃ naraṃ tyaktvā dhanavantaṃ vrajanti kāḥ /
nānābhaṅgiśatākṛṣṭalokā veśyā na durdharāḥ // KDd_3.117 //
jitaprakṛṣṭakeśākhyo yas tavābhūmisāhvayaḥ /
sa mām adya prabhūtotkaṃ karoti kalabhāṣiṇi // KDd_3.118 //
śayanīye parāvṛtya śayitau kāminau ruṣā /
tathaiva śayitau rāgāt svairaṃ mukham acumbatām // KDd_3.119 //
vijitānnabhavadveṣigurupādahato janaḥ /
himāpahāmitradharair vyāptaṃ vyomābhinandati // KDd_3.120 //
na spṛśaty āyudhaṃ jātu na strīṇāṃ stanamaṇḍalam /
amanuṣyasya kasyāpi hasto 'yaṃ na kilāphalaḥ // KDd_3.121 //
kena kaḥ saha saṃbhūya sarvakāryeṣu saṃnidhim /
labdhvā bhojanakāle tu yadi dṛṣṭo nirasyate // KDd_3.122 //
sahayā sagajā senā sabhaṭeyaṃ na cej jitā /
amātṛko 'yaṃ mūḍhaḥ syād akṣarajñas tu naḥ sutaḥ // KDd_3.123 //
sā nāmāntaritāmiśravañcitārūpayoginī /
evam evetarāsām apy unneyaḥ saṃkarakramaḥ // KDd_3.124 //
iti prahelikāmārgo duṣkarātmāpi darśitaḥ /
vidvatprayogato jñeyā mārgāḥ praśnottarādayaḥ // KDd_3.124*1 //
viśadabuddhir anena suvartmanā sukaraduṣkaramārgam evaiti hi /
na hi tadanyanaye 'pi kṛtaśramaḥ prabhur imaṃ nayam etum idaṃ vinā // KDd_3.124*2 //
kāvye doṣā guṇāś caiva vijñātavyā vicakṣaṇaiḥ /
doṣā vipattaye tatra guṇāḥ sampattaye yathā // KDd_3.124*3 //
apārthaṃ vyartham ekārthaṃ sasaṃśayam apakramam /
śabdahīnaṃ yatibhraṣṭaṃ bhinnavṛttaṃ visaṃdhikam // KDd_3.125 //
deśakālakalālokanyāyāgamavirodhi ca /
iti doṣā daśaivaite varjyāḥ kāvyeṣu sūribhiḥ // KDd_3.126 //
pratijñāhetudṛṣṭāntahānir doṣo na vety asau /
vicāraḥ karkaśaprāyas tenālīḍhena kiṃ phalam // KDd_3.127 //
samudāyārthaśūnyaṃ yat tad apārtham iheṣyate /
tan mattonmattabālānām ukter anyatra duṣyati // KDd_3.128 //
samudraḥ pīyate so 'yam aham adya jarāturaḥ /
amī garjanti jīmūtā harer airāvataḥ priyaḥ // KDd_3.129 //
idam asvasthacittānām abhidhānam aninditam /
itaratra kaviḥ ko vā prayuñjītaivamādikam // KDd_3.130 //
ekavākye prabandhe vā pūrvāparaparāhatam /
viruddhārthatayā vyartham iti doṣeṣu paṭhyate // KDd_3.131 //
jahi śatrukulaṃ kṛtsnaṃ jaya viśvaṃbharām imām /
na ca te ko 'pi vidveṣṭā sarvabhūtānukampinaḥ // KDd_3.132 //
asti kā cid avasthā sā sābhiṣaṅgasya cetasaḥ /
yasyāṃ bhaved abhimatā viruddhārthāpi bhāratī // KDd_3.133 //
paradārābhilāṣo me katham āryasya yujyate /
pibāmi taralaṃ tasyāḥ kadā nu daśanacchadam // KDd_3.134 //
aviśeṣeṇa pūrvoktaṃ yadi bhūyo 'pi kīrtyate /
arthataḥ śabdato vāpi tad ekārthaṃ mataṃ yathā // KDd_3.135 //
utkām unmanayanty ete bālāṃ tadalakatviṣaḥ /
ambhodharās taḍitvanto gambhīrāḥ stanayitnavaḥ // KDd_3.136 //
anukampādyatiśayo yadi kaś cid vivakṣyate /
na doṣaḥ punarukte 'pi pratyuteyam alaṃkṛtiḥ // KDd_3.137 //
hanyate sā varārohā smareṇākāṇḍavairiṇā /
hanyate cārusarvāṅgī hanyate mañjubhāṣiṇī // KDd_3.138 //
nirṇayārthaṃ prayuktāni saṃśayaṃ janayanti cet /
vacāṃsi doṣa evāsau sasaṃśaya iti smṛtaḥ // KDd_3.139 //
manorathapriyālokarasalolekṣaṇe sakhi /
ārādvṛttir asau mātā na kṣamā draṣṭum īdṛśam // KDd_3.140 //
īdṛśaṃ saṃśayāyaiva yadi jātu prayujyate /
syād alaṃkāra evāsau na doṣas tatra tadyathā // KDd_3.141 //
paśyāmy anaṅgajātaṅkalaṅghitāṃ tām aninditām /
kālenaiva kaṭhoreṇa grastāṃ kiṃ nas tvadāśayā // KDd_3.142 //
kāmārtā gharmataptā vety aniścayakaraṃ vacaḥ /
yuvānam ākulīkartum iti dūty āha narmaṇā // KDd_3.143 //
uddeśānuguṇo 'rthānām anudeśo na cet kṛtaḥ /
apakramābhidhānaṃ taṃ doṣam ācakṣate yathā // KDd_3.144 //
sthitinirmāṇasaṃhārahetavo jagatām ajāḥ /
śaṃbhunārāyaṇāmbhojayonayaḥ pālayantu vaḥ // KDd_3.145 //
yatnasaṃbandhanirjñānahetuḥ ko 'pi kṛto yadi /
kramalaṅghanam apy āhur na doṣaṃ sūrayo yathā // KDd_3.146 //
bandhutyāgas tanutyāgo deśatyāga iti triṣu /
ādyantāv āyatakleśau madhyamaḥ kṣaṇikajvaraḥ // KDd_3.147 //
śabdahīnam anālakṣyalakṣyalakṣaṇapaddhatiḥ /
padaprayogo 'śiṣṭeṣṭo na śiṣṭeṣṭo hi duṣyati // KDd_3.148 //
avate bhavate bāhur mahīm arṇavaśakvarīm /
mahārājann ajijñāsau nāstīty āsāṃ girāṃ rasaḥ // KDd_3.149 //
dakṣiṇādrer upasaran mārutaś cūtapādapān /
kurute lalitādhūtapravālāṅkuraśobhinaḥ // KDd_3.150 //
ityādi śāstramāhātmyadarśanālasacetasām /
apabhāṣaṇavad bhāti na ca saubhāgyam ujjhati // KDd_3.151 //
ślokeṣu niyatasthānaṃ padacchedaṃ yatiṃ viduḥ /
tadapetaṃ yatibhraṣṭaṃ śravaṇodvejanaṃ yathā // KDd_3.152 //
strīṇāṃ saṃgītividhim ayam ādityavaṃśyo narendraḥ paśyaty akliṣṭarasam iha śiṣṭair ametyādi duṣṭam /
kāryākāryāṇy ayam avikalāny āgamenaiva paśyan vaśyām urvīṃ vahati nṛpa ity asti caivaṃ prayogaḥ // KDd_3.153 //
lupte padānte śiṣṭasya padatvaṃ niścitaṃ yathā /
tathā saṃdhivikārāntaṃ padam eveti varṇyate // KDd_3.154 //
tathāpi kaṭu karṇānāṃ kavayo na prayuñjate /
dhvajinī tasya rājñaḥ ketūdastajaladety adaḥ // KDd_3.155 //
varṇānāṃ nyūnatādhikye gurulaghvayathāsthitiḥ /
yatra tad bhinnavṛttaṃ syād eṣa doṣaḥ suninditaḥ // KDd_3.156 //
indupādāḥ śiśirāḥ spṛśantīty ūnavarṇatā /
sahakārasya kisalayāny ārdrāṇīty adhikākṣaram // KDd_3.157 //
kāmena bāṇā niśitā vimuktā mṛgekṣaṇāsv ity ayathāgurutvam /
madanabāṇā niśitāḥ patanti mṛgekṣaṇāsv ity ayathālaghutvam // KDd_3.158 //
na saṃhitāṃ vivakṣāmīty asaṃdhānaṃ padeṣu yat /
tad visaṃdhīti nirdiṣṭaṃ na pragṛhyādihetukam // KDd_3.159 //
mandānilena caratā aṅganāgaṇḍamaṇḍale /
luptam udbhedi gharmāmbho nabhasy asmanmanasy api // KDd_3.160 //
ādhivyādhiparītāya adya śvo vā vināśine /
ko hi nāma śarīrāya dharmāpetaṃ samācaret // DKd_3.160* //
luptam udbhedi gharmāmbho nabhasy asmanmanasy api /
āsu rātriṣv iti prājñair ajñātaṃ nyaṅgam īdṛśam // KDd_3.161 //
[For the repetition of 160cd in 161ab, most editions read: mānerṣye iha śīryete strīṇāṃ himaṛtau priye]
deśo 'drivanarāṣṭrādiḥ kālo rātriṃdivartavaḥ /
nṛttagītaprabhṛtayaḥ kalāḥ kāmārthasaṃśrayāḥ // KDd_3.162 //
carācarāṇāṃ bhūtānāṃ pravṛttir lokasaṃjñitā /
hetuvidyātmako nyāyaḥ sasmṛtiḥ śrutir āgamaḥ // KDd_3.163 //
teṣu teṣv ayathārūḍhaṃ yadi kiṃ cit pravartate /
kaveḥ pramādād deśādivirodhīty etad ucyate // KDd_3.164 //
karpūrapādapāmarśasurabhir malayānilaḥ /
kaliṅgavanasaṃbhūtā mṛgaprāyā mataṅgajāḥ // KDd_3.165 //
colāḥ kālāgaruśyāmāḥ kāverītīrabhūmayaḥ /
iti deśavirodhinyā vācaḥ prasthānam īdṛśam // KDd_3.166 //
padminī naktam unnidrā sphuṭaty ahni kumudvatī /
madhur utphullaniculo nidāgho meghadurdinaḥ // KDd_3.167 //
śravyahaṃsagiro varṣāḥ śarad āmattabarhiṇī /
hemanto nirmalādityaḥ śiśiraḥ ślāghyacandanaḥ // KDd_3.168 //
iti kālavirodhasya darśitā gatir īdṛśī /
mārgaḥ kalāvirodhasya manāg uddiśyate yathā // KDd_3.169 //
vīraśṛṅgārayor bhāvau sthāyinau krodhavismayau /
pūrṇasaptasvaraḥ so 'yaṃ bhinnamārgaḥ pravartate // KDd_3.170 //
itthaṃ kalācatuḥṣaṣṭau virodhaḥ sādhu nīyatām /
tasyāḥ kalāparicchede rūpam āvirbhaviṣyati // KDd_3.171 //
ādhūtakesaro hastī tīkṣṇaśṛṅgas turaṅgamaḥ /
gurusāro 'yam eraṇḍo niḥsāraḥ khadiradrumaḥ // KDd_3.172 //
iti laukika evāyaṃ virodhaḥ sarvagarhitaḥ /
virodho hetuvidyāsu nyāyākhyāsu nidarśyate // KDd_3.173 //
satyam evāha sugataḥ saṃskārān avinaśvarān /
tathā hi sā cakorākṣī sthitaivādyāpi me hṛdi // KDd_3.174 //
kāpilair asadudbhūtiḥ sthāna evopavarṇyate /
asatām eva dṛśyante yasmād asmābhir udbhavāḥ // KDd_3.175 //
nītir nyāyavirodhasya saiṣā sarvatra dṛśyatām /
athāgamavirodhasya prasthānaṃ darśayiṣyate // KDd_3.176 //
anāhitāgnayo 'py ete jātaputrā vitanvate /
viprā vaiśvānarīm iṣṭim akliṣṭācārabhūṣaṇāḥ // KDd_3.177 //
asāv anupanīto 'pi vedān adhijage guroḥ /
svabhāvaśuddhaḥ sphaṭiko na saṃskāram apekṣate // KDd_3.178 //
virodhaḥ sakalo 'py eṣa kadā cit kavikauśalāt /
utkramya doṣagaṇanāṃ guṇavīthīṃ vigāhate // KDd_3.179 //
tasya rājñaḥ prabhāveṇa tadudyānāni jajñire /
ārdrāṃśukapravālānām āspadaṃ suraśākhinām // KDd_3.180 //
rājñāṃ vināśapiśunaś cacāra kharamārutaḥ /
dhunvan kadambarajasā saha saptacchadodgamān // KDd_3.181 //
dolātipreraṇātrastavadhūjanamukhodgatam /
kāmināṃ layavaiṣamyād geyaṃ rāgam avardhayat // KDd_3.182 //
aindavād arciṣaḥ kāmī śiśiraṃ havyavāhanam /
abalāvirahakleśavihvalo gaṇayaty ayam // KDd_3.183 //
prameyo 'py aprameyo 'si sakalo 'py asi niṣkalaḥ /
ekas tvam apy aneko 'si namas te viśvamūrtaye // KDd_3.184 //
pañcānāṃ pāṇḍuputrāṇāṃ patnī pañcālakanyakā /
satīnām agraṇīś cāsīd daivo hi vidhir īdṛśaḥ // KDd_3.185 //
śabdārthālaṃkriyāś citrā mārgāḥ sukaraduṣkarāḥ /
guṇā doṣāś ca kāvyānām iti saṃkṣipya darśitāḥ // KDd_3.186 //
vyutpannabuddhir amunā vidhidarśitena mārgeṇa doṣaguṇayor vaśavartinībhiḥ /
vāgbhiḥ kṛtābhisaraṇo madirekṣaṇābhir dhanyo yuveva ramate labhate ca kīrtim // KDd_3.187 //
|| ity ācāryaśrīdaṇḍinaḥ kṛtau kāvyādarśe duṣkaranāmā tṛtīyaḥ paricchedaḥ samāptaḥ ||