Sātvatatantra, prathamaḥ paṭalaḥ
śrīsūta uvāca /
ya eko bahudhā kṛṣṇaḥ sṛṣṭyādau bahudheyate /
tam ahaṃ śaraṇaṃ yāmi paramānandavigraham // SatvT_1.1
kailāsaśikharāsīnaṃ śivaṃ śivakaraṃ param /
nāradaḥ paripapraccha sarvabhūtahite rataḥ // SatvT_1.2
bhagavan śrotum icchāmi harer adbhutakarmaṇaḥ /
śrīkṛṣṇasyāprameyasya nānā līlātanūr vibhoḥ // SatvT_1.3
yadarthaṃ yatsvarūpaṃ ca yadyat kāle yathā rataḥ /
gṛhṇāti bhagavān svasthas tan mamākhyātum arhasi // SatvT_1.4
avatāranimittaṃ yac cirād vigrahasambhavam /
prathamaṃ tattvato brūhi tvaṃ parāparavittamaḥ // SatvT_1.5
śrīśiva uvāca /
pṛṣṭaṃ mahābhāga tvayā bhāgavatottama /
yad ahaṃ noditaḥ samyagbhagavadvīryavarṇane // SatvT_1.6
śrīviṣṇor avatārāṇāṃ virājaś ca mahāmate /
kathane naiva paśyāmi pāraṃ varṣaśatair api /
tathāpi sāram uddhṛtya tantrarūpeṇa nārada // SatvT_1.7
varṇayāmi yathaivoktam īśvareṇa dayālunā /
jayapūrvaṃ namaskṛtya goparūpiṇam īśvaram // SatvT_1.8
vakṣye sātvatatantrākhyaṃ bhagavadbhaktivardhanam /
yadāsīd ekam avyaktaṃ nityaṃ cidrūpam avyayam // SatvT_1.9
brahmeti yad vidur vijñā bhagavān iti sātvatāḥ /
tadāsantam ivātmānaṃ matvā dṛśya vinā vibhuḥ // SatvT_1.10
dviprakāram abhūt satyaṃ sattābhūtvā svayaṃ svayam /
tac cicchaktisvarūpeṇa prakṛtiḥ puruṣo mahān // SatvT_1.11
sarvalokaikanilayo bhagavān iti śabdyate /
tasyaiva śaktiḥ prakṛtiḥ kāryakāraṇarūpiṇī // SatvT_1.12
guṇatrayasvarūpeṇa yā svayaṃ bhidyate punaḥ /
yaḥ kālas taṃ vadanty eke hareś ceṣṭāṃ duranvayām // SatvT_1.13
yasmād guṇatrayakṣobhāt pṛthagbhūto 'bhavat purā /
jīvasya yasmād bhavati śubhāśubhaphalagrahaḥ // SatvT_1.14
tat karma mahato janmahetur avyaktamūrtimat /
bhāvānāṃ pariṇāmo hi yato bhavati sarvadā // SatvT_1.15
tam evāhur vedavidaḥ sūkṣmarūpaṃ svabhāvakam /
ukto 'yaṃ puruṣaḥ sākṣād īśvaro bhagavattanuḥ // SatvT_1.16
kālakarmasvabhāvasthaḥ prakṛtiṃ prati noditaḥ /
puruṣādhiṣṭhitā devī prakṛtir guṇasaṃgrahā // SatvT_1.17
mahattattvam abhūt tattatparijñānakriyātmakam /
tasmāj jāto hy ahaṃkāras trividho daivanoditāt // SatvT_1.18
vaikārikas taijasaś ca tāmasaś ceti yaṃ viduḥ /
vaikārikān manodevā jātā jñānakriyādhipāḥ // SatvT_1.19
marutkeśau diśaḥ sūryo nāsatyo jñānanodakāḥ /
vahnīndramitrakopetā ete karmāpanodakāḥ // SatvT_1.20
rājasād viṣayagrāhajñānakarmasvarūpiṇaḥ /
tvagrasajñā śrutiś cakṣur ghrāṇaṃ buddhiś ca tanmayāḥ // SatvT_1.21
vākpāṇipāyūpasthāś ca gatiś ceti kriyātmakāḥ /
tāmasāt pañcabhūtāni tanmātrāṇi ca bhāgaśaḥ // SatvT_1.22
prathamaṃ tāmasāj jajñe śabdas tasmād abhūn nabhaḥ /
śabdarūpāt tu nabhasaḥ sparśas tasmād abhūn marut // SatvT_1.23
maruto 'bhūt tatas tejas tejaso rūpam uttamam /
rūpamātrād raso jajñe tasmād āpo 'bhavan śucīḥ // SatvT_1.24
adbhyo jāto gandhaguṇo gandhād bhūmir ajāyata /
mahattattvam ahaṃkāraḥ saśabdasparśatejasaḥ // SatvT_1.25
rasagandhāv ime sarve smṛtā prakṛtivikriyāḥ /
śabdasya prakṛter eva saṃdṛśyante yato budhaiḥ // SatvT_1.26
ato 'bhavan prakṛtayo vikārān vikṛtīr viduḥ /
ākāśe śabdamātraṃ syād vāyau sparśaḥ saśabdakaḥ // SatvT_1.27
rūpaṃ tejasi śabdaś ca sparśaś caiva jale tathā /
rasaśabdasparśarūpaṃ pṛthivyāṃ sarvam eva hi // SatvT_1.28
kāraṇānāṃ yataḥ kārye samanvayavidhis tataḥ /
dṛśyate tv adhikas tatra guṇo yāvati kaś ca ha // SatvT_1.29
mahadādīni tattvāni puruṣasya mahātmanaḥ /
kāryāvatārarūpāṇi jānīhi dvijasattama // SatvT_1.30
sarvāṇy etāni saṃgṛhya puruṣasyecchayā yā /
aṃśair utpādayāmāsur virājaṃ bhuvanātmakam // SatvT_1.31
tasya cāntargataṃ chidraṃ pañcāśatkoṭivistṛtam /
daśottarādhikair etaiḥ saptabhir bahir āvṛtam // SatvT_1.32
tam āhuḥ puruṣasyaiva gehaṃ yatrāviśat svayam /
yato 'cetanam evāsīt kevalaṃ sarvavistaram // SatvT_1.33
narād utpannatattvānāṃ saṃgrahe nārasaṃjñake /
ayanaṃ tasya yad abhūt tasmān nārāyaṇaḥ smṛtaḥ // SatvT_1.34
virāḍdehe yad avasad bhagavān purasaṃjñake /
ataḥ puruṣanāmānam avāpa puruṣaḥ paraḥ // SatvT_1.35
yadā sa bhagavān devo mūlaprakṛtivistaraḥ /
nārāyaṇena rūpeṇa virajam aviśat svayam // SatvT_1.36
tadā cetanam āpādya cirād vigraha utthitaḥ /
samaṣṭiśabdatāvācyo dvisaptabhuvanāśrayaḥ // SatvT_1.37
yasmin carācaraṃ bhūtaṃ sraṣṭā brahmāhares tanūḥ /
tatra lokamayaṃ yāvat taṃ virājaṃ vido viduḥ // SatvT_1.38
tasyābhimāninaṃ jīvaṃ vairājaṃ puruṣābhidham /
tadantaryāmiṇaṃ devaṃ nārāyaṇam anāmayam // SatvT_1.39
sarvajīvaikanilayaṃ bhagavantaṃ pracakṣate /
avatārasahasrāṇāṃ nidhānaṃ bījam avyayam // SatvT_1.40
yasyāṃśena rajoyuktaḥ sṛṣṭau brahmā vyajāyata /
viṣṇuḥ sattvaguṇādhīśaḥ sthitau sthāpayituṃ jagat // SatvT_1.41
tamasā rudrarūpo 'bhūt pratisaṃcaraṇo vibhuḥ /
ete viṣṇor guṇamayā avatārāḥ kriyākṛtāḥ // SatvT_1.42
eṣām aṃśāvatārān me nibodha gadato mama /
brahmaṇo 'ṃśena samabhūn marīcir atrir aṅgirāḥ // SatvT_1.43
pulastyaḥ pulahaś caiva kratur dakṣo dvijottama /
bhṛgur vasiṣṭho 'tharvā ca kardamādyāḥ prajeśvarāḥ // SatvT_1.44
eṣāṃ putrāś ca pautrāś ca prapautrāś ca mahaujasaḥ /
sṛṣṭyartham udgatāḥ sarve bhagavadvīryasaṃyutāḥ // SatvT_1.45
viṣṇor aṃśena samabhūd dharmo yajño bṛhattrivṛt /
svāyambhuvādyā manavo dvisaptā lokaviśrutāḥ // SatvT_1.46
eṣāṃ putrāś ca pautrāś ca tathendrādyāś ca devatāḥ /
viṣṇvaṃśayuktā lokānāṃ pālakāḥ kathitā mayā // SatvT_1.47
rudrasyāṃśena śataśo jātā rudragaṇāḥ pṛthak /
sarpāś ca śataśo jātā ye ca hiṃsrāḥ svabhāvataḥ // SatvT_1.48
ete saṃkṣepataḥ proktā rudrasyāṃśās tamojuṣaḥ /
saṃhāriṇo 'sya jagato ghorarūpā vilakṣaṇāḥ // SatvT_1.49
atha te sampravakṣyāmi līlādehān hareḥ pṛthak /
śuddhasattvamayān śāntān lokapremāspadān śṛṇu // SatvT_1.50
ya īśa eko bhagavān ananto brahmasvarūpī puruṣo 'dhiyajñaḥ /
pātuṃ punar viśvam asau svakāryaṃ bheje tanūs taṃ praṇamāmi kṛṣṇam // SatvT_1.51
iti śrīsātvatatantre śivanāradasaṃvāde prathamaḥ paṭalaḥ // SatvT_1.52
Sātvatatantra, dvitīyaḥ paṭalaḥ
śrīsiva uvāca /
sākṣād babhūva bhagavān paripātum īśo vedān yugādisamaye hayaśīrṣanāmā /
hatvā suretaravarau madhukaiṭabhākhyau nastaś cakāra viśrutīḥ śrutibhir vimṛgyaḥ // SatvT_2.1
lokān nivṛttiparatāṃ pracikīrṣur ādau bhūtvā catuḥsanatayā bhagavān vimuktyai /
provāca yogam amalaṃ viśadāśayebhyo bhogān viraktiparatāṃ svayam ācacāra // SatvT_2.2
deveṣu nāradatanur bhagavān viśuddhaṃ naiṣkarmyayogam avahat khalu pāñcarātram /
dharmaṃ tathā bhagavatā kathitaṃ viśeṣaśiṣyeṣv asau paramanirvṛtim ādadhānam // SatvT_2.3
ādau dadhāra dharaṇīdharaṇāya dhātuḥ svāyambhuvoktiparipālakakāla eva /
nārāyaṇo 'khilagurur gurukoladehaṃ tenāhanad ditisutaṃ daśanāgraghātaiḥ // SatvT_2.4
bhūmer adho dharaṇimaṇḍalam aprameyaḥ śeṣākhya āsa jagataḥ sthitaye nitāntam /
yasmin kalārpitam idaṃ likhivac cakāsti nāgādhipair munigaṇaiḥ parisevitāṅghriḥ // SatvT_2.5
tasmād adhaḥ kamaṭha āsa viśālarūpī brahmāṇḍabhāṇḍaparivistṛtādivyakāyaḥ /
śeṣo 'pi yatra paribhāti sutantutulyo yaṃ cāryamā pitṛpatiḥ samupāsate vai // SatvT_2.6
dṛṣṭvā dṛśārdhavayasāpi vihāya mātur dehaṃ dhruvaṃ madhuvane tapasābhitaptam /
bhūtvā kṛpāmayavapur bhagavān svalokaṃ prādāt stuvanti yatayo munayo 'pi yaṃ vai // SatvT_2.7
ālokya kardamatapo bhagavān vibhūtyai saṃśuddhadivyavapuṣāvirabhūt saśuklaḥ /
tasmā adād varamajātmajaputrarūpam ānandabindupayasā ca cakāra tīrtham // SatvT_2.8
yajñe sa eva rucinā manuputriputra āhūtisūtir asurāraṇivahnikalpaḥ /
trailokyagopanavidhau suranātha īśa nāmnā suyajña iti viśrutakīrtir āśiḥ // SatvT_2.9
siddheśvaraś ca samabhūt kapilākhya īśaḥ śrīdevahūtitanayo vitatāna tasyai /
yogaṃ svaśaktisahitaṃ cidacidvibhāgaṃ sāṃkhyaṃ tathā svabhimukheṣu jagāda śuddham // SatvT_2.10
yogeśvaro 'tritanayo bhagavān ananto dattākhya āsa samatāvavadat svacaryām /
prahlādahaihayayaduṣv aparāyaṇeṣu śiṣyeṣu śikṣitakathāṃ kathayan gurubhyaḥ // SatvT_2.11
nārāyaṇo nara ṛṣipravarāvabhūtāṃ dharmasya dakṣaduhitary adhimūrtipatnyām /
dhīropakārakaruṇāśayakāyaśuddhaṃ tīvraṃ tapaḥ pracaratāṃ surarājatāpam // SatvT_2.12
nābher abhūd ṛṣabhasaṃjñasadāptakāmo yogeśvaraḥ sutaśatair avadat prajābhyaḥ /
dharmaṃ tataḥ paramayogijanāvacaryāṃ naiṣkarmyalakṣaṇaparāṃ svayam ācacāra // SatvT_2.13
dhātrantike susanakādibhir īryamāṇe cetoguṇān vigalituṃ bhagavān sa haṃsaḥ /
provāca tattvam amalaṃ sadayārdracittā yasmād guṇāguṇavibhāgam abhūn munīnām // SatvT_2.14
vene mṛte dvijajanair anu bāhuyugmaṃ saṃmathyamānasamaye pṛthurūpa āsīt /
lokakṣudhāṃ praśamayan pṛthivīṃ dudoha sarvāṇi bhūtikaraṇāni ca sarvabhūtyai // SatvT_2.15
dakṣasya yajñavihite śivaśaktihetoḥ prāptājyabhāmam adhikaṃ bhṛguṇābhidattam /
tatrāṣṭabāhur abhavad bhagavān bhavāya prāptā nutiḥ suranarādikṛtāpi tena // SatvT_2.16
jātaḥ priyavratakule gaya ity udārakīrtiṃ tatāna bhagavān tanuvāṅmanobhiḥ /
tenāpi yajñatanur īśvara indrarūpī spardhāṃ cakāra mahatāṃ madam ādadhānaḥ // SatvT_2.17
saṃvatsarasya tanayaḥ sa ha yāminīnām ālokanādivividhaṃ mudam ācikīrṣuḥ /
śrīkāmadevavapuṣā hy avatīrya devo devyomayā madanakelibhir ārarāma // SatvT_2.18
prācīnabarhitanayāṃs tapasā sutaptān dṛṣṭvā svaśāntavapuṣāvirabhūd anantaḥ /
dattvā svapādabhajanaṃ vasatāṃ gṛheṣu kanyāṃ ca vṛkṣajanitām adiśad dayāluḥ // SatvT_2.19
svārociṣe tuṣitayā dvijavedaśīrṣāj jāto vibhuḥ sakaladharmabhṛtāṃ variṣṭhaḥ /
yad brahmacaryāniyamān ṛṣayo 'py aśikṣan sākṣāj jagadgurutayāvacacāra śuddhān // SatvT_2.20
dharmād abhūt sutatayā bhagavāṃs tṛtīye manvantare trijagataḥ sthitaye kṛpāluḥ /
śrīsatyasena iti durjanayakṣarakṣān yas tān apāharad asau suranāthamitraḥ // SatvT_2.21
turye 'ntare sarasi vāraṇarājarājaṃ grāheṇa tīvrabalinā parikarṣayantam /
nārāyaṇety abhihite harir uddadhāra tasmād bhavārṇavajalād api devarājaḥ // SatvT_2.22
vaikuṇṭha āsa bhagavān dvijavarya mudrā devyā mayā tadanurūpajayābhidhānaḥ /
vaikuṇṭhadarśanam akārayad aprameyas tasyāu pañcamamanoḥ samaye prasiddham // SatvT_2.23
ṣaṣṭhe 'ntare tu bhagavān dvijaśāpakhinnadehān surān avanatān avalokya sannaḥ /
vairājavipratanayo 'jitasaṃjña īśo devāsurair amathayat sahasā payodhim // SatvT_2.24
devāsure jalanidher mathanād viṣaṣṇe hastāc cyute girivare sahasārdracittaḥ /
bhūtvā tu kūrmavapur adbhutam uddadhāra mene ca parvatavivartanagātrakaṇḍūm // SatvT_2.25
dugdhāmbudhāv ururujāṃ pracikīrṣur īśa ādāya pūrṇakalaśaṃ sudhayā nitāntam /
āyurvidhānanigamaṃ khalu yajñabhoktā dhanvantariḥ samabhavad bhagavān narāṇām // SatvT_2.26
dhanvantarer amṛtapūrṇaghaṭe svavārā cūrṇīyamāna amare śaraṇaṃ praviṣṭe /
mohiny abhūt sa bhagavān asurāsurāṇāṃ mohāya tāpaviramāya sadāptakāmaḥ // SatvT_2.27
satyavratāya janatarpaṇataḥ svarūpaṃ mātsyaṃ mahākaruṇayā pravitatya sadyaḥ /
kalpārṇave 'py avadad acyuta ātmatattvaṃ bhūrūpanāvivasate viharan dvijebhyaḥ // SatvT_2.28
trailokyaduḥkhadalanāya nṛsiṃharūpaṃ kṛtvā svabhaktam avituṃ kila lāṅgalāgraiḥ /
dhṛtvāsurendram asurendraviśālatīvravakṣaḥsthalaṃ sthalam ivāgranakhair dadāra // SatvT_2.29
yasmin prapaśyati baliḥ sagaṇaṃ trilokaṃ tenāpi vāmanatanuṃ bhagavān gṛhītvā /
saṃyācya sammitapadatritayaṃ baleḥ svaṃ kṛtvā triviṣṭapam adād aditeḥ sutebhyaḥ // SatvT_2.30
bhaktān ahaṃ samanuvarta iti svavācaṃ sākṣāt prakartum iva bhūvivare praviṣṭaḥ /
vairocaner gṛham arakṣayad aprameyo nāmnā gadādhara iti kṣapayan dayāvān // SatvT_2.31
bhūtvā tu bhārgavakule nijatātanāśād rāmo mahāparaśukaṃ parigṛhya tīkṣṇam /
kṣatraṃ nivārya kṣititalaṃ parihṛtya bhūyo dattvā dvijāya hy avasat sa mahendrapṛṣṭhe // SatvT_2.32
vṛndārakaiḥ pariniṣevitapādapadmaḥ śrīrāmacandra iti sūryakulābdhijātaḥ /
devārināśanavidhau kuśikānvayena nīto maheśadhanur ājagavaṃ babhañja // SatvT_2.33
jñātvā tato bhṛgukulodbhavadhīravīraṃ rāmaṃ sugaurarucirāṃ pariṇīya sītām /
gatvā gṛhān gṛhapateḥ pitur āptajāyāvācaṃ niśamya vanavāsam agāt sabhāryaḥ // SatvT_2.34
tīrtvā gāṅgapayo 'nujānugamanāc chrīcitrakūṭaṃ giriṃ tyaktvā duṣṭavirādharādhadamano dhāvan dhanur dhārayan /
hatvā krūrasurendravairihariṇaṃ mārīcasaṃjñaṃ tato laṅkeśāhṛtasītayā khalu punaḥ prāpto dṛśām īdṛśām // SatvT_2.35
candraṃ caṇḍakaraṃ pracaṇḍapavanaṃ mene sumandānilaṃ mālāṃ mālatimallikāṃ śucikalāṃ gītaṃ sphuliṅgāyitam /
ity evaṃ vanitāparāyaṇanaraṃ hāsyann ivālokayan ṛkṣaṃ manmathasāyakāhṛtamano reme priyāśaṅkayā // SatvT_2.36
gatvā vānararājavālinamahāmitreṇa setuṃ tato baddhvā vāridhim ātarat taratamaṃ sākaṃ plavaṃgair mudā /
chittvā rākṣasayakṣalakṣam amalā sītā saputrānujaṃ laṅkeśaṃ jvaladagninā bhagavatā cāptā punaḥ sā purī // SatvT_2.37
sūryādiśaktim avihṛtya śaśāsa bhūmiṃ govipraprājñaparisevanasarvadharmaḥ /
udriktabhaktinamitān anayat svanāthān sarvān vanādhivasataḥ svapadaṃ suśāntam // SatvT_2.38
tasyānujo bharatasaṃjña udārabuddhī rāmājñayā nijagṛhe nivasann api śrīm /
tyaktvā vanasthavratavān abhavat tato vai gandharvakoṭimathanaṃ viharaṃś cakāra // SatvT_2.39
śrīlakṣmaṇas tadavaro vanam etya rāmaṃ sītāṃ niṣecya bahukaṣṭa āsīt /
bāhye 'pi cāsya vacasā vanam etya dehaṃ saṃtyajya tatpadam agād arisainyavahniḥ // SatvT_2.40
śatrughnasaṃjña uruvikramaśuddhabuddhiḥ śauryeṇa darpadalano dviṣatāṃ dayāluḥ /
dīneṣu daityalavaṇāntaka āryasevī svānyeṣu sāmyamatirājanatābhirāmaḥ // SatvT_2.41
mārkaṇḍanāmamunaye bhuvanāni deṣṭuṃ māyālaye tanutare jaṭhare mukundaḥ /
nyagrodhapattrapuṭakośaśayāna āsīd aṅguṣṭhapānaparamaḥ śiśur aprameyaḥ // SatvT_2.42
vṛtrasya ghoravapuṣā paritāpitānāṃ saṃrakṣaṇāya bhagavān yudhi nirjarāṇām /
ādyo hy abhūd garuḍakiṃnaragītakīrtis teṣāṃ suduḥkhabhayaśokavināśaśīlaḥ // SatvT_2.43
aṅguṣṭhaparvasumitān śramaṇān dvijāgryān dṛṣṭvā tu goṣpadapayogatasarvadehān /
brahmaṇya indrahasitān samidaṃśuhastān gurvarcanāya kṛpayāvad amūn prapannān // SatvT_2.44
duṣyantabījam adhigamya śakuntalāyāṃ jāto hy ajo 'pi bhagavān adhiyajñakart
/
vismāpayan bahunṛpān bahuvājimedhān sākṣād iyāja bahu dānam adād ameyaḥ // SatvT_2.45
sarvān janān kaliyuge balabuddhihīnān dṛṣṭvā kṛpāparavaśo vasuvīryajāyām /
jātaḥ parāśarasakāśata ādidevo vedān samāhitatayā vibhajiṣyati sma // SatvT_2.46
vṛṣṇeḥ kule tu bhagavān baladevanāmā yasmād balān atibalān adalat surārīn /
yal lāṅgalāgrakalanāt kururājadhānī dhāneva dhāmasahitā calitātibhītā // SatvT_2.47
bhūmer janasya nijapādaparāyaṇasya vṛṣṇer ajo 'pi bhagavān sukham ādadhānaḥ /
jāto bhaviṣyati yaśo vipulaṃ prakartuṃ śrīkṛṣṇa ity abhihito 'khilaśaktipūrṇaḥ // SatvT_2.48
jāto nijena vapuṣā vasudevagehe gatvā tu gokulam atho viharan vinodaiḥ /
bālākṛtir viśadabālakabhāṣāhāsair gogopagopavanitāmudam āśu kartā // SatvT_2.49
kaṃsānuśiṣṭasuraśatrugaṇān ulūkīmukhyān haniṣyati vrajasthitaye mahādrim /
dhṛtvocchilīndhram iva sapta dināni vāmahaste pragṛhya suranāthamadaṃ pramārṣṭā // SatvT_2.50
dhātrā yadā sapaśugopaśiśau praṇīte buddher bhramo halabhṛto 'bhavad aprameyaḥ /
tat saṃharan sapaśupālakulasvarūpaṃ kṛtvā vidhiṃ vividhamohamalāt sa dhartā // SatvT_2.51
vṛndāvane surabhivādyavilāsagītair godhugvadhūjanamanojajavaṃ dadhānaḥ /
kartā mahāmadanakelivihāragoṣṭhīvismāpanaṃ niśi niśācarakhecarāṇām // SatvT_2.52
kaṃsasya raṅgasadanaṃ sabale praṇīte svāphalkinā bhavadhanus tarasā vibhajya /
cāṇūraśūraśamanaṃ sahakaṃsamājau kartā dvipaṃ kuvalayaṃ sahasā nihatya // SatvT_2.53
sāṃdīpanaṃ mṛtasutaṃ gurudakṣiṇārthī dattvā jarāsutabalaṃ yavanaṃ ca hatvā /
śrīrukmiṇīprabhṛtidāraśataṃ vivāhya tābhyaḥ sutān daśadaśānu janiṣyati sma // SatvT_2.54
bhaumaṃ nihatya sagaṇaṃ divi devamātur dātuṃ tadīyamaṇikuṇḍalam ādidevaḥ /
gatvā surendratarurājavaraṃ priyāyāḥ prītau samuddharaṇato ditijān sa jetā // SatvT_2.55
bāṇāsurasya samare mama vīryanāśāl labdhāmaratvam adhikaṃ yudhi bhūpabandhūn /
jitvā yudhiṣṭhiranṛpakratunā vivāhabījaṃ nipātya gurubhārataraṃ prahartā // SatvT_2.56
loke pradarśya sutarāṃ dvijadevapūjāṃ svasyāpy apārakaruṇāṃ nijasevakebhyaḥ /
trātvā parīkṣitanṛpaṃ paramāstradagdhaṃ pārthāya bhūtim avalokayitā dvijārthe // SatvT_2.57
kāmena snehabhayarāgakuṭubasaṃdhe yasmin mano nivasataḥ śamalaṃ nirasya /
dātā svarūpam amalaṃ pariśuddhabhāvaḥ sākṣāt svarūpaniratasya ca kiṃ nu vakṣye // SatvT_2.58
yat pādapaṅkajaparāgaparāyaṇānām agre cakāsti na ca muktisukhaṃ nitāntam /
kiṃ vānyadarpitabhayaṃ khalu kālavegaiḥ sākṣān mahāsukhasamudragatāntarāṇām // SatvT_2.59
gaṅgāditīrthatapahomavratādikebhyaḥ kīrtiṃ svakīyam adhikāṃ samudīrya loke /
atyunnataṃ dvijakulaṃ dvijaśāpavyājād dhatvā svalokam amalaṃ tanunābhigantā // SatvT_2.60
tasmād bhaviṣyati sutaḥ sukhado janānāṃ pradyumnasaṃjña urugāyaguṇānurūpaḥ // SatvT_2.61
kartā mudaṃ muditavaktrasucārugātraiḥ pātrair ivāmṛtapayo manujān pracchan /
tatrāpy ajo 'nujanitāpyaniruddhanāmānāmnāṃ pravartakatayā manasīśvaro 'pi // SatvT_2.62
yasmād uṣāharaṇato bhujavīryanāśād bāṇo bhaviṣyati śivānugaśāntadehaḥ /
vyāsād bhaviṣyati [... au2 ṇeichenjh] bhagavān araṇyāṃ yogī janān prati gadiṣyati vedasāram // SatvT_2.63
śrīmatsuśāntam amalaṃ bhagavatpraṇītaṃ yac chraddhayā kalijanā api yānti śāntim /
buddhāvatāram adhigamya kalāvalakṣair veṣair mater ativimohakaraṃ pralobham // SatvT_2.64
pākhaṇḍaśāstram adhikalpya suradviṣāṇāṃ kartā jinasya tanayo bhagavān gayāyām /
pākhaṇḍaśāstrabahule nijavedamārge naṣṭe dvijātibhir asatpathi vartamāne // SatvT_2.65
kalkyāvatārataraṇis taruṇāndhakāratulyaṃ tudan nṛpagaṇaṃ kṛtadharmagoptā /
sākṣād bhaviṣyati sarasvatisaṃjñitāyāṃ śrīsārvabhauma iti vedagupo dvijāgryāt // SatvT_2.66
kṛtvā puraṃdaraśriyaṃ balaye 'tidāsyan goptāṣṭame manuyuge viditānubhāvaḥ /
āyuḥ karo navamanoḥ samaye janānāṃ nītiṃ vidhātum amarārivināśanāya // SatvT_2.67
goptā bhaviṣyati jagajjanadhārayāsau bhūtvā śrutendrasahito bhagavān apāraḥ /
bhūtvā viśūcisadane dvijarājaśambhoḥ sāhityakarmaparavān daśame 'ntare saḥ // SatvT_2.68
pātāmarān [... au3 ṇeichenjh] viśvak [... au1 ṇeichenjh] senasaṃjño yat sainyapūgasamarād amarārināśaḥ /
manvantaraikadaśame 'rthakariprapautraḥ śrīdharmasetur iti viśruta ādidevaḥ // SatvT_2.69
hatvāsurān surapatau vidhṛter apatye dātā tṛtīyabhavanaṃ bhagavān svayambhūḥ /
jāto dviṣaṇmanuyuge yugapālanāya viprāt svaśaktimahasaḥ sunṛtākhyato vai // SatvT_2.70
khyāto bhaviṣyati tato bhagavān svadhāmā yasmāj janā jagati saukhyam apāram āpuḥ /
bhāvye trayodaśayuge bhavitādidevaḥ śrīdevahotratanayo bhagavān bṛhatyām // SatvT_2.71
yogeśvaro divi divaspatiśakramitro yogād ameyavapuṣā sa vitānatulyaḥ /
satrāyaṇasya sadane bhagavān anādidevo 'pi devavanitātanayo 'bhijātaḥ // SatvT_2.72
ante 'ntare karaṇakarmavitānatantūn vistārayiṣyati jagaddhitakāmaśīlaḥ /
ete mayā bhagavataḥ kathitā dvijāte śuddhāvatāranicayā jagato hitārthāḥ /
sampūrṇatāṃśakalayā paribhāvanīyā jñānakriyābalasamādibhir ābhivyaktāḥ // SatvT_2.73
yal līlātanubhir nityaṃ pālyate sacarācaram /
tam ahaṃ śaraṇaṃ yāmi kṛṣṇaṃ brahmāṇḍanāyakam // SatvT_2.74
Sātvatatantra, tṛtīyaḥ paṭalaḥ
śrīnārada uvāca /
kathitā bhagavān viṣṇor avatārā mahātmanaḥ /
sampūrṇāṃśakalābhedair bhāvanīyās tvayā prabho // SatvT_3.1
nirvikalpasya kṛṣṇasya brahmaṇaḥ paramātmanaḥ /
katham aṃśakalābhāga etad varṇaya no vibho // SatvT_3.2
śrīśiva uvāca /
satyam uktaṃ tvayā brahman kṛṣṇasya jagadātmanaḥ /
avatāreṣu sarveṣu bhedād aṃśakalāḥ svataḥ // SatvT_3.3
na varṇayanti nipuṇā jñānino bhagavatparāḥ /
avikārād acyutāc ca nirbhedād brahmarūpiṇaḥ // SatvT_3.4
kiṃ tu jñānaprabhāvādeḥ pūrṇāṃśāṃśānudarśanāt /
pūrṇam aṃśakalābhāgaṃ vadanti jagadīśituḥ // SatvT_3.5
santi yady api sarvatra jñānavīryaguṇādayaḥ /
tathāpi kāryataḥ kecid dṛśyante na hi sarvataḥ // SatvT_3.6
aiśvaryajñānadharmāś ca vairāgyaṃ śrīr yaśas tathā /
eṣāṃ saṃdarśanāt sākṣāt pūrṇo vidvadbhir ucyate // SatvT_3.7
eteṣām api bhāgānām alpālpadarśanād asau /
vibhāty aṃśakalābhedo bhagavān bhagabhedadhṛk // SatvT_3.8
aṃśas turīyo bhāgaḥ syāt kalā tu ṣoḍaśī matā /
śatabhāgo vibhūtiś ca varṇyate kavibhiḥ pṛthak // SatvT_3.9
ato jñānasya dharmasya vairāgyaiśvaryayoḥ śriyaḥ /
yaśasaḥ pṛthagbhedaṃ mattaḥ śṛṇu dvijottama // SatvT_3.10
utpattipralayau caiva vidyāvidye gatāgatī /
eṣāṃ jñānaṃ vadanty aṅga jñānaṃ ṣaḍvidham uttamam // SatvT_3.11
satyaṃ śaucaṃ dayā maunaṃ dharmaś cāturvidhaḥ smṛtaḥ /
amāno vyatirekaś ca aindriyas tu vaśīkṛtaḥ // SatvT_3.12
evaṃ caturvidho bhadra vairāgyaḥ samudāhṛtaḥ /
aṇimā laghimā caiva mahimā tadanantaram // SatvT_3.13
prākāmyaṃ caiva prāptiś ca īśitā vaśitā tathā /
kāmasyāvasitā hy ete aṣṭaiśvaryāḥ prakīrtitāḥ // SatvT_3.14
bhṛtyāmātyasuhṛdbandhuputrapautrakalatrakāḥ /
vāsobhūṣaṇakośāś ca senikā caturaṅgiṇī // SatvT_3.15
gṛhā bhūr astraśastre ca durgādyāḥ śriya īritāḥ /
yaśas tu puṃso bhavati karmato guṇatas tathā // SatvT_3.16
karma caturvidhaṃ proktaṃ sṛṣṭisthitilayātmakam /
tayā līlāvatārāṇāṃ caritaṃ paramādbhutam // SatvT_3.17
guṇāny aparimeyāṇi kīrtitāni manīṣibhiḥ /
tathāpy ahaṃ dviṣaṣṭhīṃ te varṇayāmy anupūrvaśaḥ // SatvT_3.18
brahmaṇyaś ca śaraṇyaś ca bhaktavātsalyam eva ca /
dātṛtvaṃ satyasaṃdhatvaṃ vikrāntatvaṃ niyamyatā // SatvT_3.19
durjayatvaṃ duḥsaratvaṃ niṣevyatvaṃ sahiṣṇutā /
akṣobhyatvaṃ svatantratvaṃ nairapekṣyaṃ svasauṣṭhavam // SatvT_3.20
śauryam audāryam āstikyaṃ sthairyaṃ dhairyaṃ prasannatā /
gāmbhīryaṃ praśrayaḥ śīlaṃ prāgalbhyam ṛtamaṅgalam // SatvT_3.21
śamo damo balaṃ dākṣyaṃ kṣemaṃ harṣo 'nahaṃkṛtiḥ /
saṃtoṣa ārjavaṃ sāmyaṃ manobhāgyaṃ śrutaṃ sukham // SatvT_3.22
tyāgo bhayaṃ pāvanaṃ ca tejaḥ kauśalam āśrayaḥ /
dhṛtiḥ kṣamā smṛtir lajjā śraddhā maitrī dayonnatiḥ // SatvT_3.23
śāntiḥ puṣṭiḥ svavākśuddhir buddhir vidyā svarakṣatā /
ete te bhagabhedās tu kathitā hy anupūrvaśaḥ // SatvT_3.24
eṣāṃ prakāśo yatrāsīt sa pūrṇaḥ parikīrtitaḥ /
aṃśaprakāśād aṃśaḥ syāt kalāyās tu kalā smṛtā // SatvT_3.25
vibhūtes tu vibhūtiḥ syād eṣa bhedo na hi svataḥ /
nirvikalpasya satyasya parabrahmasvarūpiṇaḥ // SatvT_3.26
nārāyaṇasya śuddhasya śrīkṛṣṇasya mahātmanaḥ /
yataḥ kṛṣṇāvatāreṇa bhagabhedāḥ pṛthak pṛthak // SatvT_3.27
saṃdarśitāḥ pṛthakkārye tasmāt sampūrṇa ucyate /
hayagrīvādyavatāre tasmād alpatarā yataḥ // SatvT_3.28
darśitā bhagabhedā vai tasmād aṃśāḥ prakīrtitāḥ /
yato rāmo matsyakūrmavarāhā narakesarī // SatvT_3.29
manvantarāvatārāś ca yajñādyā hayaśīrṣavān /
tathā śuklādayo hy āvirbhāvā ṛṣabha ātmavān // SatvT_3.30
naranārāyaṇo dattaḥ kalau ca buddhakalkinau /
jñānakarmaprabhāvādyair aṃśā viṣṇoḥ prakīrtitāḥ // SatvT_3.31
kumāranāradavyāsā brahmarātādayaḥ kalāḥ /
jñānāṃśayuktāḥ śrīviṣṇor avatārā mahātmanaḥ // SatvT_3.32
gayaḥ pṛthuś ca bharataḥ śaktiyuktāḥ kalā matāḥ /
guṇāvatārā brahmādyās tadaṃśā ye vibhūtayaḥ // SatvT_3.33
eṣā mayā te kathitā sampūrṇāṃśakalābhidā /
kāryānurūpā viprendra bhagabhedapradarśanāt // SatvT_3.34
na brahmaṇo bhidā vipra śrīkṛṣṇasya ca sattama /
nārāyaṇasya vā saumya hy avatārisvarūpiṇaḥ // SatvT_3.35
śrīnārada uvāca /
avatārisvarūpaṃ me varṇayasva sadāśiva /
kiṃ brahma paramaṃ sākṣāt kiṃ vā nārāyaṇo vibhuḥ // SatvT_3.36
kiṃ vā vaikuṇṭhalokeśaḥ śrīkṛṣṇaḥ puruṣottamaḥ /
kim ekatattvam eteṣām athavā kiṃ pṛthak pṛthak // SatvT_3.37
śrīśiva uvāca // SatvT_3.38
śṛṇu tat paramaṃ guhyaṃ brahmadāyāda sattama /
avatārisvarūpaṃ me yathā varṇayato dvija // SatvT_3.39
ekam eva paraṃ tattvam avatāri sanātanam /
śrīkṛṣṇabrahmapuruṣaiḥ saṃjñābhir dīyate pṛthak // SatvT_3.40
yathā bhānoḥ prakāśasya maṇḍalasyāpṛthaksthitiḥ /
tathā śrīkṛṣṇadevasya brahmaṇaḥ puruṣasya ca // SatvT_3.41
ataḥ sātvatatantrajñā bhaktiniṣṭhā vilakṣaṇāḥ /
śrīkṛṣṇākhyaṃ paraṃ dhāma paramānandam uttamam // SatvT_3.42
vaikuṇṭhalokanilayaṃ śuddhasattvātmavigraham /
vadanti śāśvataṃ satyaṃ svabhaktagaṇasevitam // SatvT_3.43
vedāntino jñānaniṣṭhā jñānaśāstrānusārataḥ /
vadanti brahma paramaṃ prakāśātmakam avyayam // SatvT_3.44
apāṇipādanayanaśrotratvagghrāṇavigraham /
sarvaśaktiyutaṃ tejomayaṃ vāṅmanasāpadam // SatvT_3.45
ānandamātraṃ saṃśuddhaṃ cidvyaktaṃ sarvakāraṇam /
hairaṇyagarbhās traividyā nārāyaṇam anāmayam // SatvT_3.46
sahasraśirasaṃ devaṃ paramānandam avyayam /
anantaśaktiṃ sarveṣāṃ puruṣaṃ prakṛteḥ param // SatvT_3.47
vadanti karmaparamāḥ sthityutpattyantabhāvanam /
sarvānandakaraṃ śāntaṃ saṃsārārṇavatārakam // SatvT_3.48
ataḥ kṛṣṇasya devasya brahmaṇaḥ puruṣasya ca /
vastuto naiva bhedo hi varṇyate tair api dvija // SatvT_3.49
yathārtho bahudhā bhāti nānākaraṇavṛttibhiḥ /
tathā sa bhagavān kṛṣṇo nāneva paricakṣate // SatvT_3.50
ataḥ sarvam etenāpi śrīkṛṣṇaḥ puruṣottamaḥ /
līlāmānuṣarūpeṇa devakījaṭharaṃ gataḥ // SatvT_3.51
ataḥ sarvāvatārāṇāṃ kāraṇaṃ kṛṣṇa ucyate /
sṛṣṭyādyanekakāryāṇi darśitāni yataḥ svataḥ // SatvT_3.52
sa eva sarvalokānām ārādhyaḥ puruṣottamaḥ /
muktyādyarthaṃ nṛlokasya mānuṣatvaṃ yato gataḥ // SatvT_3.53
atas taṃ puruṣā nityaṃ bhaktibhedena nityadā /
bhajanti hy apavargeśaṃ pareśaṃ tadakāmyayā // SatvT_3.54
mayā te kathitā vipra avatārā mahātmanaḥ /
kim anyat kathayāmy adya tvaṃ hi bhāgavatottamaḥ // SatvT_3.55
Sātvatatantra, caturthaḥ paṭalaḥ
śrīnārada uvāca /
nāsti tṛptiḥ śṛṇvato me tava vāgamṛtaṃ hareḥ /
yaśaḥ paramakalyāṇam avatārakathāśrayam // SatvT_4.1
tathāpi sāmprataṃ hy etac chrutvā kautūhalaṃ mama /
bhaktibhedaṃ bhagavato bhāvanīyaṃ sadā nṛbhiḥ // SatvT_4.2
brūhi me bhagavan viṣṇor bhaktibhedaṃ sadāśiva /
yaj jñātvā hy añjasā viṣṇoḥ sāmyaṃ yāti janaḥ prabho // SatvT_4.3
śrīśiva uvāca /
sādhu pṛṣṭaṃ tvayā sādho paraṃ guhyatamaṃ yataḥ /
anyasmai na mayā proktaṃ vinā bhāgavatān narāt // SatvT_4.4
yadaivāvocaṃ māṃ kṛṣṇo dhyānāt tuṣṭamanā vibhuḥ /
tadaivāhaṃ niṣiddho 'smi abhaktoktau kṛpālunā // SatvT_4.5
tadā cāhaṃ tasya pādapaṅkaje śirasā nataḥ /
babhāṣa etad bhagavān bhaktān nirdeṣṭum arhasi // SatvT_4.6
tadā prītamanā devo mām uvāca satāṃ gatiḥ /
śṛṇuṣva śiva bhadraṃ te bhaktān vakṣyāmi sātvatān // SatvT_4.7
maddhyānaniṣṭhān matprāṇān madyaśaḥśravaṇotsukān /
bhaktān jānīhi me deva sarvalokapraṇāmakān // SatvT_4.8
tebhyaḥ paramasaṃtuṣṭo bhaktibhedaṃ sasādhanam /
bravīmi śiva te bhaktis tenaiva samprasidhyati // SatvT_4.9
yadi tvadvākyaniṣṭhaḥ syād yo 'pi ko 'pi sadāśiva /
tasmai prītamanā vācyo bhaktibhedaḥ sasādhanaḥ // SatvT_4.10
tad idaṃ te pravakṣyāmi bhaktibhedaṃ sasādhanam /
yato bhāgavataśreṣṭho bhagavatkīrtanapriyaḥ // SatvT_4.11
ekaiva bhaktiḥ śrīviṣṇoḥ prītir ity ucyate budhaiḥ /
nirguṇatvād akhaṇḍatvād ānandatvād dvijottama // SatvT_4.12
kiṃ tu jñānakriyālīlābhedaiḥ sā trividhā matā /
tān śṛṇuṣvānupūrvyeṇa mattaḥ svavahito dvija // SatvT_4.13
sarvāntaryāmiṇi harau manogatir avicyutā /
sā nirguṇajñānamayī sākṣād api garīyasī // SatvT_4.14
sarvendriyāṇāṃ sarveśe viṣṇau gatir anuttamā /
svābhāvikī bhāgavatī karmajā muktihelinī // SatvT_4.15
harilīlāśrutoccāre jātā premamayī tu yā /
satsaṅgajānyāsād grāhyā sarvadā sā hy anuttamā // SatvT_4.16
tāsāṃ sādhanasāmagrī kramataḥ śṛṇu sattama /
yām āśritya samāpnoti jano bhaktiṃ janārdane // SatvT_4.17
svānurūpasvadharmeṇa vāsudevārpaṇena ca /
hiṃsārahitayogena bhagavatpratimādiṣu // SatvT_4.18
śrutidṛṣṭisparśapūjāstutipratyabhinandanaiḥ /
viṣayāṇāṃ virāgeṇa svaguroḥ paricaryayā // SatvT_4.19
nivṛttiśāstraśravaṇair uttameṣu kṣamādibhiḥ /
sameṣu mitrabhāvena dīneṣu dayayā tathā // SatvT_4.20
bhagavanmūrtyabhidhyānair yaśasāṃ śrutikīrtanāt /
bhūteṣu bhagavaddṛṣṭyā nirguṇā bhaktir ucyate // SatvT_4.21
labdhvā tāṃ nirguṇāṃ bhaktiṃ muktiṃ cāpi na manyate /
muktiḥ saivety abhihitā bhagavadbhāvakāriṇī // SatvT_4.22
atha bhāgavatībhakteḥ sādhanaṃ śṛṇu sattama /
yat sarvayatnataḥ kāryaṃ puruṣeṇa manīṣiṇā // SatvT_4.23
śrīguror upadeśena bhagavadbhaktitatparaiḥ /
yathākāryaṃ svakaraṇair bhagavatpādasevanam // SatvT_4.24
vācoccāro harer nāmnāṃ karṇābhyāṃ karmaṇāṃ śrutiḥ /
hastābhyāṃ bhagavaddehapratimādiṣu sevanam // SatvT_4.25
jihvayā bhagavaddattanaivedyaharaṇaṃ mudā /
nāsayā kṛṣṇapādābjalagnagandhānujighraṇam // SatvT_4.26
bhagavadgātranirmālyaharaṇaṃ śirasā tathā /
dṛṣṭvā viṣṇujanādīnām īkṣaṇaṃ sādareṇa ca // SatvT_4.27
manasā bhagavadrūpacintanaṃ śirasorasā /
bāhupādādibhir viṣṇor vandanaṃ parayā mudā // SatvT_4.28
arthādīnām ānayanam īśvarārthena sarvaśaḥ /
etaiḥ svasādhanair nityaṃ bhagavatpādasevanam // SatvT_4.29
āśu sampadyate bhaktiḥ kṛṣṇe bhāgavatī satī /
yadendriyāṇāṃ sarveṣāṃ kṛṣṇe paramapūruṣe // SatvT_4.30
svābhāvikī ratir abhūt sā vai bhāgavatī matā /
etadbhaktiparo vipra cāturvargyaṃ na manyate // SatvT_4.31
tasyām antaḥ sarvasukham adhikaṃ vāpi labhyate /
atha premamayībhakteḥ kāraṇaṃ dvijasattama // SatvT_4.32
śṛṇu viśvāsam āpanno niścayātmikayā dhiyā /
sadguror upadeśena labdhvā satsaṅgam ādṛtaḥ // SatvT_4.33
caturvidhānāṃ śrīviṣṇoḥ karmaṇāṃ śravaṇaṃ satām /
teṣv evaṃ kīrtanaṃ teṣāṃ manasā cāpi cintanam // SatvT_4.34
vacasā grahaṇaṃ teṣāṃ tatparāṇāṃ praśaṃsanam /
yady aśakto bhavet kīrtau smaraṇe cāpi sarvaśaḥ // SatvT_4.35
tadā tu bhagavannāmnām āvṛttau vṛttayet sadā /
sadā śaśvat prītiyukto yaḥ kuryād etad anvaham // SatvT_4.36
tasyāśu bhaktiḥ śrīkṛṣṇe jāyate sadbhir ādṛtā /
evaṃ premamayīṃ labdhvā bhittvā saṃsāram ātmanaḥ // SatvT_4.37
āśu sampadyate śāntiṃ paramānandadāyinīm /
labdhvāpi bhaktā bhagavadrūpaśīlaguṇakriyāḥ // SatvT_4.38
nānusaṃdhatta etā vai vinā bhaktiṃ janārdane /
yady anyasādhanāny anyabhaktau kuryād atantritaḥ // SatvT_4.39
na tatra kaścid doṣaḥ syād dharisevā yataḥ kṛtā /
kiṃ tu yad bhaktiniṣṭhā syāt tām evāpnoti mānavaḥ // SatvT_4.40
phalabhedena bhedaḥ syāt sādhanena na bhidyate /
pṛthag eṣa mayākhyāto bhaktibhedaḥ sasādhanaḥ // SatvT_4.41
niṣkāmaḥ phalarūpaś ca nityo mokṣasukhādhikaḥ /
sakāmaḥ saguṇo vipra bahudhokto maharṣibhiḥ // SatvT_4.42
kiṃ bhūyaḥ kathayāmy adya vada māṃ dvijasattama /
śrīnārada uvāca /
vidheyaṃ kathitaṃ sarvaṃ tvayā me surasattama /
niṣedhanīyaṃ kiṃ cātra bhaktistambhakaraṃ ca yat // SatvT_4.43
hānivṛddhikaraṃ cāpi mukhyasādhanam eva ca /
kathayasva mahādeva śraddhāsevāparāya me // SatvT_4.44
śrīśiva uvāca /
bhaktīnāṃ sādhanānāṃ yad bahirbhūtaṃ mahāmune /
niṣedhanīyaṃ tat tāsāṃ bhaktānāṃ puruṣottame // SatvT_4.45
dehapravāhād ādhikyaṃ viṣayādaraṇaṃ ca yat /
bhaktistambhakaraṃ proktaṃ bhaktiniṣṭhe dvijottama // SatvT_4.46
samāsena mayā proktaṃ niṣedhastambhanaṃ tava /
bhaktighnadoṣaṃ śṛṇu taṃ sarvathā varjanaṃ nṛṇām // SatvT_4.47
nirguṇāyāṃ prāṇihiṃsā bhāgavatyām ahaṃkṛtiḥ /
premamayyāṃ satāṃ dveṣo bhaktināśakarā ime // SatvT_4.48
sarvabhaktivyatikaraḥ svaguror vāganādaraḥ /
dveṣeṇa narakaṃ yāti kurvan bhaktim api dvijaḥ // SatvT_4.49
doṣadṛṣṭyā doṣavān syāt tatra doṣaphalaṃ bhavet /
martyadṛṣṭyā kṛtaṃ sarvaṃ bhavet kuñjaraśaucavat // SatvT_4.50
sarvasādhanamukhyā hi gurusevā sadādṛtā /
yayā bhaktir bhagavati hy añjasā syāt sukhāvahā // SatvT_4.51
tasmāt sarvaprayatnena guror vāgādareṇa vai /
kāryā saiva tu tat sarvā bhagavadbhaktivardhinī // SatvT_4.52
nirguṇā bhaktiniṣṭhena kāryā bhūtadayā sadā /
bhāgavatyāṃ kāyamanovacasāṃ pariniṣṭhitā // SatvT_4.53
premamayyāṃ satāṃ prītyā śravaṇaṃ yaśasāṃ hareḥ /
mukhyāḥ sādhanasampattyaḥ kathitās te dvijottama // SatvT_4.54
sarvamūlaṃ kṛṣṇapādaśaraṇaṃ parikīrtitam /
yad vinā sravate bhaktir āmabhāṇḍāt payo yathā // SatvT_4.55
śrīnārada uvāca /
kṛṣṇapādābjaśaraṇaṃ vada me bahuvittama /
vinā yena pumān yāti kurvan bhaktim api śramam // SatvT_4.56
śrīśiva uvāca /
kāyavāṅmanasāṃ sākṣāt kṛṣṇe paramapūruṣe /
pariniṣṭhāśrayaṃ yad vai śaraṇaṃ parikīrtitam // SatvT_4.57
etad vai trividhaṃ proktaṃ vedavidbhir dvijottama /
prathamaṃ madhyamaṃ śreṣṭhaṃ kramaśaḥ śṛṇu tan mune // SatvT_4.58
dharme tīrthe ca devādau rakṣakatvamaghāditaḥ /
yad buddhiniṣṭhitaṃ kṛṣṇe kṛtaṃ tat prathamaṃ smṛtam // SatvT_4.59
kalatraputramitreṣu dhane gehagavādiṣu /
yan mamatvāśrayaṃ kṛṣṇe kṛtaṃ tan madhyamaṃ smṛtam // SatvT_4.60
dehādāv ātmano yāvad ātmatvāśrayaṇādi yat /
tat sarvaṃ kṛṣṇapādābje kṛtaṃ śreṣṭhaṃ prakīrtitam // SatvT_4.61
īśvaraṃ tadadhīnaṃ ca taddharmaṃ ca sanātanam /
hitvānyad āśrayaṃ tasya vastuto naiva dṛśyate // SatvT_4.62
etaccharaṇasampanno bhaktimān puruṣottame /
punāti sarvabhuvanaṃ hṛdisthenācyutena saḥ // SatvT_4.63
tasmād bhaktādṛter viṣṇor deho 'pi naiva satpriyaḥ /
kim utānye vibhūtādyāḥ paramānandarūpiṇaḥ // SatvT_4.64
śrīnārada uvāca /
bhaktānāṃ lakṣaṇaṃ sākṣād brūhi me surattama /
tathaiva teṣv ahaṃ prītiṃ kariṣyāmi samāhitaḥ // SatvT_4.65
śrīśiva uvāca /
bhaktānāṃ lakṣaṇaṃ sākṣād durvijñeyaṃ nṛbhir mune /
vaiṣṇavair eva tad vedyaṃ padāny ahir aher iva // SatvT_4.66
tathāpi sāratas teṣāṃ lakṣaṇaṃ yad alaukikam /
vakṣye tat te muniśreṣṭha viṣṇubhakto yato bhavān // SatvT_4.67
maccittā nirahaṃkārā mamakāravivarjitāḥ /
śāstrānuvartinaḥ śāntāḥ suhṛdaḥ sarvadehinām // SatvT_4.68
yadā sarveṣu bhūteṣu hiṃsantam api kaṃcana /
na hiṃsanti tadā muktā nirguṇā bhagavatparāḥ // SatvT_4.69
harisevāṃ vinā kiṃcin manyante nātmanaḥ priyam /
vāsudevaparā dehageha indriyavṛttayaḥ // SatvT_4.70
rāgadveṣādirahitā mānāmānavivarjitāḥ /
sadā saṃtuṣṭamanaso bhaktā bhāgavatā matāḥ // SatvT_4.71
satprītiparamāḥ śuddhāḥ śrutikīrtyuktiniṣṭhitāḥ /
traivargikaparālāpasnehasaṅgavivarjitāḥ // SatvT_4.72
sadvākyakāriṇaḥ kṛṣṇayaśasy utsukamānasāḥ /
hariprītiparā ete bhaktā lokapraṇāmakāḥ // SatvT_4.73
bhaktānāṃ lakṣaṇaṃ hy etat sāmānyena nirūpitam /
idānīm ātmajijñāsyaṃ lakṣaṇaṃ trividhaṃ śṛṇu // SatvT_4.74
sarvātmānaṃ hariṃ jñātvā sarveṣu prītimān naraḥ /
sevāparo dveṣahīno janeṣu sa ca sattamaḥ // SatvT_4.75
jñātvāpi sarvagaṃ viṣṇuṃ tāratamyena prītimān /
śreṣṭhamadhyamanīceṣu hy ātmanaḥ sa tu madhyamaḥ // SatvT_4.76
pratimādiṣv eva harau prītimān na tu sarvage /
prāṇiprāṇavadhatyāgī prākṛtaḥ sa tu vaiṣṇavaḥ // SatvT_4.77
yasyendriyāṇāṃ sarveṣāṃ harau svābhāvikī ratiḥ /
sa vai mahābhāgavato hy uttamaḥ parikīrtitaḥ // SatvT_4.78
yasya yatnenendriyāṇāṃ viṣṇau prītir hi jāyate /
sa vai bhāgavato vipraḥ madhyamaḥ samudāhṛtaḥ // SatvT_4.79
yasyendriyaiḥ kṛṣṇasevā kṛtā prītivivarjitā /
sa prākṛto bhāgavato bhaktaḥ kāmavivarjitaḥ // SatvT_4.80
harilīlāśrutoccāraṃ yaḥ prītyā kurute sadā /
sa vai mahābhāgavato hy uttamo lokapāvanaḥ // SatvT_4.81
śravaṇaṃ kīrtanaṃ viṣṇau prītyāyāsau tu yo naraḥ /
kuryād aharahaḥ śaśvat prītimān sa ca madhyamaḥ // SatvT_4.82
yāmaikamātraṃ yaḥ kuryāc chravaṇaṃ kīrtanaṃ hareḥ /
prītyā viṣṇujanadveṣahīnaḥ prākṛta ucyate // SatvT_4.83
yady anyalakṣaṇaṃ cānyabhakte lakṣyeta sajjanaiḥ /
tathāpi niṣṭhām ālakṣya taṃ taṃ jānīhi sattama // SatvT_4.84
yaddharmaniṣṭhā ye bhaktā bhavanti dvijasattama /
tatprasaṅgādyanuṣṭhānaṃ tatprīteḥ kāraṇaṃ param // SatvT_4.85
tathāpi nirguṇā ye ca ye ca bhāgavatā matāḥ /
teṣu prītir mahābhāga duṣkareti mayocyate // SatvT_4.86
harilīlāśrutopacārapareṣu satataṃ tvayā /
kāryā prītis tava harer yathā bhaktir na naśyati // SatvT_4.87
ity etat kathitaṃ vipra sādhūnāṃ lakṣaṇaṃ pṛthak /
bhakteṣu prītikaraṇaṃ janānāṃ muktikāraṇam // SatvT_4.88
sādhanena mayā bāla bhaktibhedo nirūpitaḥ /
sa sārvavarṇikaḥ śuddhaḥ sarvāśramiśramāpahaḥ // SatvT_4.89
sarvakālabhavo nityaḥ sarvadaiśikasiddhidaḥ /
caturyugeṣv abhimato bhagavatpriyasādhakaḥ // SatvT_4.90
Sātvatatantra, pañcamaḥ paṭalaḥ
śrīnārada uvāca /
kathitaṃ me suraguro bhagavadbhaktilakṣaṇam /
caturyuge 'py abhimataṃ sarvalokasukhāvaham // SatvT_5.1
adhunā vada deveśa janānāṃ hitakāmyayā /
yugānurūpaṃ śrīviṣṇoḥ sevayā mokṣasādhanam // SatvT_5.2
prajānāṃ lakṣaṇaṃ viṣṇor bhūtir liṅgaṃ pṛthagvidham /
dharmaṃ ca nāmasaṃkhyā ca samāsena sureśvara // SatvT_5.3
śrīśiva uvāca /
kṛte yuge prajāḥ sarvāḥ śuddhā rāgādivarjitāḥ /
autpattikena yogena śāntāḥ śamadṛśo matāḥ // SatvT_5.4
teṣāṃ tu bhagavaddhyānaṃ saṃsārārṇavatārakam /
tad eva paramo dharmas tadyugasya mahāmate // SatvT_5.5
taddhyānaṃ trividhaṃ proktaṃ daśabhir nāmabhir yutam /
nirālambaṃ sāvalambaṃ sarvāntaryāmidhāraṇam // SatvT_5.6
tatṣaḍaṅgayutaṃ kuryāt samādhyavadhim uttamam /
duḥkhagrahaṃ nirālambaṃ prathamaṃ śṛṇu sattama // SatvT_5.7
ahiṃsā brahmacaryaṃ ca satyaṃ lajjā hy akāryataḥ /
asteyo 'saṃcayo maunam asaṅgam abhayaṃ dayā // SatvT_5.8
dharme sthairyaṃ ca viśvāso yamā dvādaśa sattama /
yamādyam aṅgaṃ prathamaṃ kuryād dhyātā hy atandritaḥ // SatvT_5.9
dehaśaucaṃ manaḥśaucaṃ jāpyaṃ homaṃ tapo vratam /
śrāddham atithiśuśrūṣāṃ tīrthasevāṃ sutuṣṭidām // SatvT_5.10
parārthehāṃ guroḥ sevāṃ dviṣaṅniyamasaṃjñitam /
kuryād dhyānaṃ dvitīyāṅgaṃ tṛtīyāṅgaṃ ca me śṛṇu // SatvT_5.11
svajānulagne pādāgre kuryāj jaṅghe 'ntarāntare /
utsaṅgamadhye hastau dvau tat sthānam āsanaṃ smṛtam // SatvT_5.12
praṇavenaiva mantreṇa pūrakumbhakarecakaiḥ /
viparyayeṇa vā kuryāt turyāṅgaṃ prāṇasaṃyamam // SatvT_5.13
viṣayebhyas tv indriyāṇāṃ saṃyamaṃ manasā hṛdi /
kuryād atandrito yogī pratyāhāraṃ tu pañcamam // SatvT_5.14
prāṇena manasaḥ sākṣāt sthairyaṃ dhyānāṅgam uttamam /
kuryāt samāhito yogī svanāsāgrāvalokanaḥ // SatvT_5.15
tejomayaṃ svaprakāśam avāṅmanasagocaram /
lakṣīkṛtya dhiyā tiṣṭhed yāvan naiva prakāśate // SatvT_5.16
evaṃ cāharahaḥ kurvan yogī saṃśuddhakilbiṣaḥ /
cirāt prāpnoti paramāṃ samādhiṃ brahmaṇaḥ padam // SatvT_5.17
sāvaśeṣaṃ harer dhyānaṃ śṛṇu vipra samāsataḥ /
tenaiva vidhinā yukto manasā cintayed yathā // SatvT_5.18
hṛtpadmakarṇikāmadhye śuddhasattvatanuṃ harim /
puruṣaṃ caturbhujaṃ dhyāyec chuddhasphaṭikasaṃnibham // SatvT_5.19
jaṭādharaṃ valkalinaṃ kṛṣṇasārājinottaram /
akṣamālāṃ yajñasūtraṃ tathā daṇḍakamaṇḍalum // SatvT_5.20
bibhrāṇaṃ hṛdyugārādhyaṃ brahmacāriṇam avyayam /
mukhāravindaṃ sunasaṃ subhruvaṃ sukapālinam // SatvT_5.21
suvarṇaśakalābhātaṃ sudvijaṃ kambukaṃdharam /
dīrghāyatacaturbāhuṃ karapallavaśobhitam // SatvT_5.22
sucakṣuṣaṃ suhṛdayaṃ sūdaraṃ valibhir yutam /
nimnanābhiṃ sucārūrujānujaṅghāpadaṃ śubham // SatvT_5.23
cārvaṅgulidalākāraṃ nakhacandradyutiprabham /
evaṃ cintayato rūpaṃ viṣṇor lokamanoharam // SatvT_5.24
tasyāśu paramānandaḥ sampad āśu bhaviṣyati /
āśusiddhikaraṃ cātaḥ sarvāntaryāmidhāraṇam // SatvT_5.25
śṛṇu svavahito vipra mānastambhavivarjitam /
sarvaṃ carācaram idaṃ bhagavadrūpādhiṣṭhitam // SatvT_5.26
bhāvayed dveṣahīnena kāyavāṅmanasā dvija /
uttamān mānayed bhaktyā samān mitratayā dvija // SatvT_5.27
adhamān dayayā śatrūn upekṣeta dayānvitaḥ /
evaṃ bhāvayatas tasya yāvat sarvātmadarśanam // SatvT_5.28
acirāt paramānandasaṃdohaṃ manasāpnuyāt /
tretāyāṃ prāṇinaḥ sarve japahomaparāyaṇāḥ // SatvT_5.29
suvinītāḥ sukhāvṛttā mahāśālā mahātmanaḥ /
teṣāṃ tu bhagavadyāgo hy añjasā muktisādhakaḥ // SatvT_5.30
sa eva paramo dharmas tretāyāṃ dvijasattama /
tasmin yajanti raktābhaṃ yajñamūrtiṃ jagadgurum // SatvT_5.31
nityanaimittikaiḥ sattrair yāgair nāmāṣṭakāyutaiḥ /
traividyena vidhānena yānti muktiṃ tadā janāḥ // SatvT_5.32
dvāpare tu janā hṛṣṭāḥ puṣṭāḥ karmakṛtikṣamāḥ /
bhogānuṣaktamanasaḥ sukhaduḥkhatvam āvṛtāḥ // SatvT_5.33
bhagavatpūjanaṃ teṣāṃ mokṣasādhanam uttamam /
sāṅgopāṅgaṃ kevalaṃ ca dvividhaṃ pūjanaṃ smṛtam // SatvT_5.34
tad eva paramo dharmo dvāparasya yugasya vai /
tasmin yajanti puruṣā mahārājoktalakṣaṇam // SatvT_5.35
pītavarṇaṃ vedamantrair nāmnāṃ dvādaśabhiḥ samam /
kalau prajā mandabhāgyā alasā duḥkhasaṃyutāḥ // SatvT_5.36
śiśnodaraparāḥ kṣudrā dīnā malinacetasaḥ /
teṣām ekavidhaṃ proktam añjasā muktikāraṇam // SatvT_5.37
sarvasaukhyakaraṃ cāpi kṛṣṇanāmānukīrtanam /
yataḥ kaliyugasyādau bhagavān puruṣottamaḥ // SatvT_5.38
avatīrya yaśas tene śuddhaṃ kalimalāpaham /
dhyānayogakriyāḥ sarvāḥ sa saṃhatya dayāparaḥ // SatvT_5.39
svakīye yaśasi sthāpya gato vaikuṇṭham uttamam /
sa tāta paramo devo devakīdevinandanaḥ // SatvT_5.40
indranīlasamaḥ śyāmas tantramantrair ya ijyate /
tasmin kaliyuge vipra śrutvā hariyaśo 'malāḥ // SatvT_5.41
prāyo bhaktā bhaviṣyanti tasmāc chreṣṭhayugaḥ kaliḥ /
ataḥ kṛtādiṣu prajāḥ kalau sambhavam ātmanaḥ // SatvT_5.42
vāñchanti dharmaparamā bhagavadbhaktikāraṇam /
dhyāneneṣṭayā pūjanena yat phalaṃ labhyate janaiḥ // SatvT_5.43
kṛtādiṣu kalau tad vai kīrtanādiṣu labhyate /
na deśakālakartṇāṃ niyamaḥ kīrtane smṛtaḥ // SatvT_5.44
tasmāt kalau paro dharmo harikīrteḥ sukīrtanam /
yataḥ kaliṃ praśasanti śiṣṭāstriyugavartinaḥ // SatvT_5.45
yatra kīrtanamātreṇa prāpnoti paramaṃ padam /
kṛtādāv api ye jīvā na muktā nijadharmataḥ // SatvT_5.46
te 'pi muktiṃ prayāsyanti kalau kīrtanamātrataḥ /
kaler doṣasamudrasya guṇa eko mahān yataḥ // SatvT_5.47
nāmnāṃ saṃkīrtanenaiva cāturvargaṃ jano 'śnute /
kṛtādiṣv api viprendra harināmānukīrtanam // SatvT_5.48
tapādisādhyaṃ tad bhūyaḥ kalāv ubhayatāṃ gatam /
tasmāt kaliyuge viṣṇor nāmakīrtanam uttamam // SatvT_5.49
sādhanaṃ bhaktiniṣṭhānāṃ sādhyaṃ caiva prakīrtitam /
yena kenāpi bhāvena kīrtayan satataṃ harim // SatvT_5.50
hitvā pāpaṃ gatiṃ yānti kim utacchraddhayā gṛṇan /
kalau nāmaparā eva satataṃ dvijasattama // SatvT_5.51
uktā mahābhāgavatā bhagavatpriyakāriṇaḥ /
tasmāt sarvātmanā vipra kuru śrīkṛṣṇakīrtanam // SatvT_5.52
śraddhayā satataṃ yukta etad eva mahāphalam // SatvT_5.53
Sātvatatantra, ṣaṣṭhaḥ paṭalaḥ
śrīnārada uvāca /
kathitaṃ me tvayā deva harināmānukīrtanam /
pāpāpahaṃ mahāsaukhyaṃ bhagavadbhaktikāraṇam // SatvT_6.1
tatrāhaṃ yāni nāmāni kīrtayāmi surottama /
tāny ahaṃ jñātum icchāmi sākalyena kutūhalāt // SatvT_6.2
śrīśiva uvāca /
bhūmyambutejasāṃ ye vai paramāṇūn api dvija /
śakyante gaṇituṃ bhūyo janmabhir na harer guṇān // SatvT_6.3
tathāpi mukhyaṃ vakṣyāmi śrīviṣṇoḥ paramādbhutam /
nāmnāṃ sahasraṃ pārvatyai yadi hoktaṃ kṛpālunā // SatvT_6.4
samādhiniṣṭhaṃ māṃ dṛṣṭvā pārvatī varavarṇinī /
apṛcchat paramaṃ devaṃ bhagavantaṃ jagadgurum // SatvT_6.5
tadā tasyai mayā prokto matparo jagadīśvaraḥ /
nāmnāṃ sahasraṃ ca tathā guṇakarmānusārataḥ // SatvT_6.6
tad ahaṃ te 'bhivakṣyāmi mahābhāgavato bhavān /
yasyaikasmaraṇenaiva pumān siddhim avāpnuyāt // SatvT_6.7
udyannavīnajaladābham akuṇṭhadhiṣṇyaṃ vidyotitānalamanoharapītavāsam /
bhāsvanmayūkhamukuṭāṅgadahārayuktaṃ kāñcīkalāpavalayāṅgulibhir vibhātam // SatvT_6.8
brahmādidevagaṇavanditapādapadyaṃ śrīsevitaṃ sakalasundarasaṃniveśam /
gogopavanitāmunivṛndajuṣṭaṃ kṛṣṇaṃ purāṇapuruṣaṃ manasā smarāmi // SatvT_6.9
oṃ namo vāsudevāya kṛṣṇāya paramātmane /
praṇatakleśasaṃhartre paramānandadāyine // SatvT_6.10
oṃ śrīkṛṣṇaḥ śrīpatiḥ śrīmān śrīdharaḥ śrīsukhāśrayaḥ /
śrīdātā śrīkaraḥ śrīśaḥ śrīsevyaḥ śrīvibhāvanaḥ // SatvT_6.11
paramātmā paraṃ brahma pareśaḥ parameśvaraḥ /
parānandaḥ paraṃ dhāma paramānandadāyakaḥ // SatvT_6.12
nirālambo nirvikāro nirlepo niravagrahaḥ /
nityānando nityamukto nirīho nispṛhapriyaḥ // SatvT_6.13
priyaṃvadaḥ priyakaraḥ priyadaḥ priyasaṃjanaḥ /
priyānugaḥ priyālambī priyakīrtiḥ priyāt priyaḥ // SatvT_6.14
mahātyāgī mahābhogī mahāyogī mahātapāḥ /
mahātmā mahatāṃ śreṣṭho mahālokapatir mahān // SatvT_6.15
siddhārthaḥ siddhasaṃkalpaḥ siddhidaḥ siddhasādhanaḥ /
siddheśaḥ siddhamārgāgraḥ siddhalokaikapālakaḥ // SatvT_6.16
iṣṭo viśiṣṭaḥ śiṣṭeṣṭo mahiṣṭho jiṣṇur uttamaḥ /
jyeṣṭhaḥ śreṣṭhaś ca sarveṣṭo viṣṇur bhrājiṣṇur avyayaḥ // SatvT_6.17
vibhuḥ śambhuḥ prabhur bhūmā svabhūḥ svānandamūrtimān /
prītimān prītidātā ca prītidaḥ prītivardhanaḥ // SatvT_6.18
yogeśvaro yogagamyo yogīśo yogapāragaḥ /
yogadātā yogapatir yogasiddhividhāyakaḥ // SatvT_6.19
satyavrataḥ satyaparaḥ trisatyaḥ satyakāraṇaḥ /
satyāśrayaḥ satyaharaḥ satpāliḥ satyavardhanaḥ // SatvT_6.20
sarvānandaḥ sarvaharaḥ sarvagaḥ sarvavaśyakṛt /
sarvapātā sarvasukhaḥ sarvaśrutigaṇārṇavaḥ // SatvT_6.21
janārdano jagannātho jagattrātā jagatpitā /
jagatkartā jagaddhartā jagadānandamūrtimān // SatvT_6.22
dharāpatir lokapatiḥ svarpatir jagatāṃpatiḥ /
vidyāpatir vittapatiḥ satpatiḥ kamalāpatiḥ // SatvT_6.23
caturātmā caturbāhuś caturvargaphalapradaḥ /
caturvyūhaś caturdhāmā caturyugavidhāyakaḥ // SatvT_6.24
ādidevo devadevo deveśo devadhāraṇaḥ /
devakṛd devabhṛd devo deveḍitapadāmbujaḥ // SatvT_6.25
viśveśvaro viśvarūpī viśvātmā viśvatomukhaḥ /
viśvasūr viśvaphalado viśvago viśvanāyakaḥ // SatvT_6.26
bhūtakṛd bhūtabhṛd bhāvo bhūtātmā bhūtabhāvanaḥ /
bhūtido bhūtivistāro vibhūtir bhūtipālakaḥ // SatvT_6.27
nārāyaṇo nāraśāyī nārasūr nārajīvanaḥ /
nāraikaphalado nāramuktido nāranāyakaḥ // SatvT_6.28
sahasrarūpaḥ sāhasranāmā sāhasravigrahaḥ /
sahasraśīrṣā sāhasrapādākṣibhujaśīrṣavān // SatvT_6.29
padmanābhaḥ padmagarbhaḥ padmī padmanibhekṣaṇaḥ /
padmaśāyī padmamālī padmāṅkitapadadvayaḥ // SatvT_6.30
vīryavān sthairyavān vāgmī śauryavān dhairyavān kṣamī /
dhīmān dharmaparo bhogī bhagavān bhayanāśanaḥ // SatvT_6.31
jayanto vijayo jetā jayado jayavardhanaḥ /
amāno mānado mānyo mahimāvān mahābalaḥ // SatvT_6.32
saṃtuṣṭas toṣado dātā damano dīnavatsalaḥ /
jñānī yaśasvān dhṛtimān sahaojobalāśrayaḥ // SatvT_6.33
hayagrīvo mahātejā mahārṇavavinodakṛt /
madhukaiṭabhavidhvaṃsī vedakṛd vedapālakaḥ // SatvT_6.34
sanatkumāraḥ sanakaḥ sanandaś ca sanātanaḥ /
akhaṇḍabrahmavratavān ātmā yogavivecakaḥ // SatvT_6.35
śrīnārado devaṛṣiḥ karmākarmapravartakaḥ /
sātvatāgamakṛl lokahitāhitaprasūcakaḥ // SatvT_6.36
ādikālo yajñatattvaṃ dhātṛnāsāpuṭodbhavaḥ /
dantāgranyastabhūgolo hiraṇyākṣabalāntakaḥ // SatvT_6.37
pṛthvīpatiḥ śīghravego romāntargatasāgaraḥ /
śvāsāvadhūtahemādriḥ prajāpatipatistutaḥ // SatvT_6.38
ananto dharaṇībhartā pātālatalavāsakṛt /
kāmāgnijavano nāgarājarājo mahādyutiḥ // SatvT_6.39
mahākūrmo viśvakāyaḥ śeṣabhṛk sarvapālakaḥ /
lokapitṛgaṇādhīśaḥ pitṛstutamahāpadaḥ // SatvT_6.40
kṛpāmayaḥ svayaṃ vyaktir dhruvaprītivivardhanaḥ /
dhruvastutapado viṣṇulokado lokapūjitaḥ // SatvT_6.41
śuklaḥ kardamasaṃtaptas tapastoṣitamānasaḥ /
mano'bhīṣṭaprado harṣabindvañcitasarovaraḥ // SatvT_6.42
yajñaḥ suragaṇādhīśo daityadānavaghātakaḥ /
manutrātā lokapālo lokapālakajanmakṛt // SatvT_6.43
kapilākhyaḥ sāṃkhyapātā kardamāṅgasamudbhavaḥ /
sarvasiddhagaṇādhīśo devahūtigatipradaḥ // SatvT_6.44
datto 'tritanayo yogī yogamārgapradarśakaḥ /
anasūyānandakaraḥ sarvayogijanastutaḥ // SatvT_6.45
nārāyaṇo naraṛṣir dharmaputro mahāmanāḥ /
maheśaśūladamano maheśaikavarapradaḥ // SatvT_6.46
ākalpāntatapodhīro manmathādimadāpahaḥ /
ūrvaśīsṛgjitānaṅgo mārkaṇḍeyapriyapradaḥ // SatvT_6.47
ṛbhavo nābhisukhado merudevīpriyātmajaḥ /
yogirājadvijasraṣṭā yogacaryāpradarśakaḥ // SatvT_6.48
aṣṭabāhur dakṣayajñapāvano 'khilasatkṛtaḥ /
dakṣeśadveṣaśamano dakṣajñānapradāyakaḥ // SatvT_6.49
priyavratakulotpanno gayanāmā mahāyaśāḥ /
udārakarmā bahuvinmahāguṇagaṇārṇavaḥ // SatvT_6.50
haṃsarūpī tattvavaktā guṇāguṇavivecakaḥ /
dhātṛlajjāpraśamano brahmacārijanapriyaḥ // SatvT_6.51
vaiśyaḥ pṛthuḥ pṛthvidogdhā sarvajīvanadohakṛt /
ādirājo janāvāsakārako bhūsamīkaraḥ // SatvT_6.52
praceto'bhiṣṭutapadaḥ śāntamūrtiḥ sudarśanaḥ /
divārātrigaṇādhīśaḥ ketumān ajanāśrayaḥ // SatvT_6.53
śrīkāmadevaḥ kamalākāmakelivinodakṛt /
svapādaratido 'bhīṣṭasukhado duḥkhanāśanaḥ // SatvT_6.54
vibhur dharmabhṛtāṃ śreṣṭho vedaśīrṣo dvijātmajaḥ /
aṣṭāśītisahasrāṇāṃ munīnām upadeśadaḥ // SatvT_6.55
satyaseno yakṣarakṣodahano dīnapālakaḥ /
indramitraḥ surārighnaḥ sūnṛtādharmanandanaḥ // SatvT_6.56
harir gajavaratrātā grāhapāśavināśakaḥ /
trikūṭādrivanaślāghī sarvalokahitaiṣaṇaḥ // SatvT_6.57
vaikuṇṭhaśubhrāsukhado vikuṇṭhāsundarīsutaḥ /
ramāpriyakaraḥ śrīmān nijalokapradarśakaḥ // SatvT_6.58
vipraśāpaparīkhinnanirjarārtinivāraṇaḥ /
dugdhābdhimathano vipro virājatanayo 'jitaḥ // SatvT_6.59
mandārādridharaḥ kūrmo devadānavaśarmakṛt /
jambūdvīpasamaḥ sraṣṭā pīyūṣotpattikāraṇam // SatvT_6.60
dhanvantarī rukśamano 'mṛtadhuk rukpraśāntakaḥ /
āyurvedakaro vaidyarājo vidyāpradāyakaḥ // SatvT_6.61
devābhayakaro daityamohinī kāmarūpiṇī /
gīrvāṇāmṛtapo duṣṭadaityadānavavañcakaḥ // SatvT_6.62
mahāmatsyo mahākāyaḥ śalkāntargatasāgaraḥ /
vedāridaityadamano vrīhibījasurakṣakaḥ // SatvT_6.63
pucchāghātabhramatsindhuḥ satyavratapriyapradaḥ /
bhaktasatyavratatrātā yogatrayapradarśakaḥ // SatvT_6.64
narasiṃho lokajihvaḥ śaṅkukarṇo nakhāyudhaḥ /
saṭāvadhūtajalado dantadyutijitaprabhaḥ // SatvT_6.65
hiraṇyakaśipudhvaṃsī bahudānavadarpahā /
pravadastutapādābjo bhaktasaṃsāratāpahā // SatvT_6.66
brahmendrarudrabhītighno devakāryaprasādhakaḥ /
jvalajjvalanasaṃkāśaḥ sarvabhītivināśakaḥ // SatvT_6.67
mahākaluṣavidhvaṃsī sarvakāmavarapradaḥ /
kālavikramasaṃhartā grahapīḍāvināśakaḥ // SatvT_6.68
sarvavyādhipraśamanaḥ pracaṇḍaripudaṇḍakṛt /
ugrabhairavasaṃtrastaharārtivinivārakaḥ // SatvT_6.69
brahmacarmāvṛtaśirāḥ śivaśīrṣaikanūpuraḥ /
dvādaśādityaśīrṣaikamaṇir dikpālabhūṣaṇaḥ // SatvT_6.70
vāmano 'ditibhītighno dvijātigaṇamaṇḍanaḥ /
tripadavyājayāñcāptavalitrailokyasampadaḥ // SatvT_6.71
pannakhakṣatabrahmāṇḍakaṭāho 'mitavikramaḥ /
svardhunītīrthajanano brahmapūjyo bhayāpahaḥ // SatvT_6.72
svāṅghrivārihatāghaugho viśvarūpaikadarśanaḥ /
balipriyakaro bhaktasvargadogdhā gadādharaḥ // SatvT_6.73
jāmadagnyo mahāvīryaḥ parśubhṛt kārtavīryajit /
sahasrārjunasaṃhartā sarvakṣatrakulāntakaḥ // SatvT_6.74
niḥkṣatrapṛthvīkaraṇo vīrajid viprarājyadaḥ /
droṇāstravedapravado maheśagurukīrtidaḥ // SatvT_6.75
sūryavaṃśābjataraṇiḥ śrīmaddaśarathātmajaḥ /
śrīrāmo rāmacandraś ca rāmabhadro 'mitaprabhaḥ // SatvT_6.76
nīlavarṇapratīkāśaḥ kausalyāprāṇajīvanaḥ /
padmanetraḥ padmavakraḥ padmāṅkitapadāmbujaḥ // SatvT_6.77
pralambabāhuś cārvaṅgo ratnābharaṇabhūṣitaḥ /
divyāmbaro divyadhanur diṣṭadivyāstrapāragaḥ // SatvT_6.78
nistriṃśapāṇivīreśo 'parimeyaparākramaḥ /
viśvāmitragurur dhanvī dhanurvedavid uttamaḥ // SatvT_6.79
ṛjumārganimitteṣu saṃghatāḍitatāḍakaḥ /
subāhur bāhuvīryāḍhyabahurākṣasaghātakaḥ // SatvT_6.80
prāptacaṇḍīśadordaṇḍacaṇḍakodaṇḍakhaṇḍanaḥ /
janakānandajanako jānakīpriyanāyakaḥ // SatvT_6.81
arātikuladarpaghno dhvastabhārgavavikramaḥ /
pitṛvāksaktarājyadhīr vanavāsakṛtotsavaḥ // SatvT_6.82
virādharādhadamanaś citrakūṭādrimandiraḥ /
dvijaśāpasamucchannadaṇḍakāraṇyakarmakṛt // SatvT_6.83
caturdaśasahasrograrākṣasaghnaḥ kharāntakaḥ /
triśiraḥprāṇaśamano duṣṭadūṣaṇadūṣaṇaḥ // SatvT_6.84
chadmamārīcamathano jānakīvirahārtihṛt /
jaṭāyuṣaḥ kriyākārī kabandhavadhakovidaḥ // SatvT_6.85
ṛṣyamūkaguhāvāsī kapipañcamasakhyakṛt /
vāmapādāgranikṣiptadundubhyasthibṛhadgiriḥ // SatvT_6.86
sakaṇṭakāradurbhedasaptatālaprabhedakaḥ /
kiṣkindhādhipavālighno mitrasugrīvarājyadaḥ // SatvT_6.87
āñjaneyasvalāṅgūladagdhalaṅkāmahodayaḥ /
sītāvirahavispaṣṭaroṣakṣobhitasāgaraḥ // SatvT_6.88
girikūṭasamutkṣepasamudrādbhutasetukṛt /
pādaprahārasaṃtrastavibhīṣaṇabhayāpahaḥ // SatvT_6.89
aṅgadoktiparikliṣṭaghorarāvaṇasainyajit /
nikumbhakumbhadhūmrākṣakumbhakarṇādivīrahā // SatvT_6.90
kailāsasahanonmattadaśānanaśiroharaḥ /
agnisaṃsparśasaṃśuddhasītāsaṃvaraṇotsukaḥ // SatvT_6.91
kapirākṣasarājāṅgaprāptarājyanijāśrayaḥ /
ayodhyādhipatiḥ sarvarājanyagaṇaśekharaḥ // SatvT_6.92
acintyakarmā nṛpatiḥ prāptasiṃhāsanodayaḥ /
duṣṭadurbuddhidalano dīnahīnaikapālakaḥ // SatvT_6.93
sarvasampattijananas tiryaṅnyāyavivecakaḥ /
śūdraghoratapaḥpluṣṭadvijaputraikajīvanaḥ // SatvT_6.94
duṣṭavākkliṣṭahṛdayaḥ sītānirvāsakārakaḥ /
turaṃgamedhakratuyāṭ śrīmatkuśalavātmajaḥ // SatvT_6.95
satyārthatyaktasaumitriḥ sūnnītajanasaṃgrahaḥ /
satkarṇapūrasatkīrtiḥ kīrtyālokāghanāśanaḥ // SatvT_6.96
bharato jyeṣṭhapādābjaratityaktanṛpāsanaḥ /
sarvasadguṇasampannaḥ koṭigandharvanāśakaḥ // SatvT_6.97
lakṣmaṇo jyeṣṭhanirato devavairigaṇāntakaḥ /
indrajitprāṇaśamano bhrātṛmān tyaktavigrahaḥ // SatvT_6.98
śatrughno 'mitraśamano lavaṇāntakakārakaḥ /
āryabhrātṛjanaślāghyaḥ satāṃ ślāghyaguṇākaraḥ // SatvT_6.99
vaṭapattrapuṭasthāyī śrīmukundo 'khilāśrayaḥ /
tanūdarārpitajaganmṛkaṇḍatanayaḥ khagaḥ // SatvT_6.100
ādyo devagaṇāgraṇyo mitastutinatipriyaḥ /
vṛtraghoratanutrastadevasanmantrasādhakaḥ // SatvT_6.101
brahmaṇyo brāhmaṇaślāghī brahmaṇyajanavatsalaḥ /
goṣpadāpsugaladgātravālakhilyajanāśrayaḥ // SatvT_6.102
dausvastir yajvanāṃ śreṣṭho nṛpavismayakārakaḥ /
turaṃgamedhabahukṛd vadānyagaṇaśekharaḥ // SatvT_6.103
vāsavītanayo vyāso vedaśākhānirūpakaḥ /
purāṇabhāratācāryaḥ kalilokahitaiṣaṇaḥ // SatvT_6.104
rohiṇīhṛdayānando balabhadro balāśrayaḥ /
saṃkarṣaṇaḥ sīrapāṇiḥ musalāstro 'maladyutiḥ // SatvT_6.105
śaṅkhakundenduśvetāṅgas tālabhid dhenukāntakaḥ /
muṣṭikāriṣṭahanano lāṅgalākṛṣṭayāmunaḥ // SatvT_6.106
pralambaprāṇahā rukmīmathano dvividāntakaḥ /
revatīprītido rāmāramaṇo balvalāntakaḥ // SatvT_6.107
hastināpurasaṃkarṣī kauravārcitasatpadaḥ /
brahmādistutapādābjo devayādavapālakaḥ // SatvT_6.108
māyāpatir mahāmāyo mahāmāyānideśakṛt /
yaduvaṃśābdhipūrṇendur baladevapriyānujaḥ // SatvT_6.109
narākṛtiḥ paraṃ brahma paripūrṇaḥ parodayaḥ /
sarvajñānādisampūrṇaḥ pūrṇānandaḥ purātanaḥ // SatvT_6.110
pītāmbaraḥ pītanidraḥ pītaveśmamahātapāḥ /
mahoraskomahābāhur mahārhamaṇikuṇḍalaḥ // SatvT_6.111
lasadgaṇḍasthalīhaimamaulimālāvibhūṣitaḥ /
sucārukarṇaḥ subhrājanmakarākṛtikuṇḍalaḥ // SatvT_6.112
nīlakuñcitasusnigdhakuntalaḥ kaumudīmukhaḥ /
sunāsaḥ kundadaśano lasatkokanadādharaḥ // SatvT_6.113
sumandahāso rucirabhrūmaṇḍalavilokanaḥ /
kambukaṇṭho bṛhadbrahmā valayāṅgadabhūṣaṇaḥ // SatvT_6.114
kaustubhī vanamālī ca śaṅkhacakragadābjabhṛt /
śrīvatsalakṣmyālakṣyāṅgaḥ sarvalakṣaṇalakṣaṇaḥ // SatvT_6.115
dalodaro nimnanābhir niravadyo nirāśrayaḥ /
nitambabimbavyālabbikiṅkiṇīkāñcimaṇḍitaḥ // SatvT_6.116
samajaṅghājānuyugmaḥ sucārurucirājitaḥ /
dhvajavajrāṅkuśāmbhojaśarāṅkitapadāmbujaḥ // SatvT_6.117
bhaktabhramarasaṃghātapītapādāmbujāsavaḥ /
nakhacandramaṇijyotsnāprakāśitamahāmanāḥ // SatvT_6.118
pādāmbujayuganyastalasanmañjīrarājitaḥ /
svabhaktahṛdayākāśalasatpaṅkajavistaraḥ // SatvT_6.119
sarvaprāṇijanānando vasudevanutipriyaḥ /
devakīnandano lokanandikṛd bhaktabhītibhit // SatvT_6.120
śeṣānugaḥ śeṣaśāyī yaśodānatimānadaḥ /
nandānandakaro gopagopīgokulabāndhavaḥ // SatvT_6.121
sarvavrajajanānandī bhaktavallabhavavallabhaḥ /
valyavyaṅgalasadgātro ballavībāhumadhyagaḥ // SatvT_6.122
pītapūtanikāstanyaḥ pūtanāprāṇaśoṣaṇaḥ /
pūtanorasthalasthāyī pūtanāmokṣadāyakaḥ // SatvT_6.123
samāgatajanānandī śakaṭoccāṭakārakaḥ /
prāptaviprāśiṣodhīśo laghimādiguṇāśrayaḥ // SatvT_6.124
tṛṇāvartagalagrāhī tṛṇāvartaniṣūdanaḥ /
jananyānandajanako jananyāmukhaviśvadṛk // SatvT_6.125
bālakrīḍārato bālabhāṣālīlādinirvṛtaḥ /
gopagopīpriyakaro gītanṛtyānukārakaḥ // SatvT_6.126
navanītaviliptāṅgo navanītalavapriyaḥ /
navanītalavāhārī navanītānutaskaraḥ // SatvT_6.127
dāmodaro 'rjunonmūlo gopaikamatikārakaḥ /
vṛndāvanavanakrīḍo nānākrīḍāviśāradaḥ // SatvT_6.128
vatsapucchasamākarṣī vatsāsuraniṣūdanaḥ /
bakārir aghasaṃhārī bālādyantakanāśanaḥ // SatvT_6.129
yamunānilasaṃjuṣṭasumṛṣṭapulinapriyaḥ /
gopālabālapūgasthaḥ snigdhadadhyannabhojanaḥ // SatvT_6.130
gogopagopīpriyakṛd dhanabhṛn mohakhaṇḍanaḥ /
vidhātur mohajanako 'tyadbhutaiśvaryadarśakaḥ // SatvT_6.131
vidhistutapadāmbhojo gopadārakabuddhibhit /
kālīyadarpadalano nāganārīnutipriyaḥ // SatvT_6.132
dāvāgniśamanaḥ sarvavrajabhṛj janajīvanaḥ /
muñjāraṇyapraveśāptakṛcchradāvāgnidāraṇaḥ // SatvT_6.133
sarvakālasukhakrīḍo barhibarhāvataṃsakaḥ /
godhugvadhūjanaprāṇo veṇuvādyaviśāradaḥ // SatvT_6.134
gopīpidhānārundhāno gopīvratavarapradaḥ /
vipradarpapraśamano viprapatnīprasādadaḥ // SatvT_6.135
śatakratuvaradhvaṃsī śakradarpamadāpahaḥ /
dhṛtagovardhanagirir vrajalokābhayapradaḥ // SatvT_6.136
indrakīrtilasatkīrtir govindo gokulotsavaḥ /
nandatrāṇakaro devajaleśeḍitasatkathaḥ // SatvT_6.137
vrajavāsijanaślāghyo nijalokapradarśakaḥ /
suveṇunādamadanonmattagopīvinodakṛt // SatvT_6.138
godhugvadhūdarpaharaḥ svayaśaḥkīrtanotsavaḥ /
vrajāṅganājanārāmo vrajasundarīvallabhaḥ // SatvT_6.139
rāsakrīḍārato rāsamahāmaṇḍalamaṇḍanaḥ /
vṛndāvanavanāmodī yamunākūlakelikṛt // SatvT_6.140
gopikāgītikāgītaḥ śaṅkhacūḍaśiroharaḥ /
mahāsarpamukhagrastatrastanandavimocakaḥ // SatvT_6.141
sudarśanārcitapado duṣṭāriṣṭavināśakaḥ /
keśidveṣo vyomahantā śrutanāradakīrtanaḥ // SatvT_6.142
akrūrapriyakṛt krūrarajakaghnaḥ suveśakṛt /
sudāmadattamālāḍhyaḥ kubjācandanacarcitaḥ // SatvT_6.143
mathurājanasaṃharṣī caṇḍakodaṇḍakhaṇḍakṛt /
kaṃsasainyasamucchedī vaṇigvipragaṇārcitaḥ // SatvT_6.144
mahākuvalayāpīḍaghātī cāṇuramardanaḥ /
rāgaśālāgatāpāranaranārīkṛtotsavaḥ // SatvT_6.145
kaṃsadhvaṃsakaraḥ kaṃsasvasārūpyagatipradaḥ /
kṛtograsenanṛpatiḥ sarvayādasaukhyakṛt // SatvT_6.146
tātamātṛkṛtānando nandagopaprasādadaḥ /
śritasāṃdīpanigurur vidyāsāgarapāragaḥ // SatvT_6.147
daityapañcajanadhvaṃsī pāñcajanyadarapriyaḥ /
sāṃdīpanimṛtāpatyadātā kālayamārcitaḥ // SatvT_6.148
sairandhrīkāmasaṃtāpaśamano 'krūraprītidaḥ /
śārṅgacāpadharo nānāśarasaṃdhānakovidaḥ // SatvT_6.149
abhedyadivyakavacaḥ śrīmaddārukasārathiḥ /
khagendracihnitadhvajaś cakrapāṇir gadādharaḥ // SatvT_6.150
nandakīyadusenāḍhyo 'kṣayabāṇaniṣaṅgavān /
surāsurājeyaraṇyo jitamāgadhayūthapaḥ // SatvT_6.151
māgadhadhvajinīdhvaṃsī mathurāpurapālakaḥ /
dvārakāpuranirmātā lokasthitiniyāmakaḥ // SatvT_6.152
sarvasampattijananaḥ svajanānandakārakaḥ /
kalpavṛkṣākṣitamahiḥ sudharmānītabhūtalaḥ // SatvT_6.153
yavanāsurasaṃhartā mucukundeṣṭasādhakaḥ /
rukmiṇīdvijasaṃmantrarathaikagatakuṇḍinaḥ // SatvT_6.154
rukmiṇīhārako rukmimuṇḍamuṇḍanakārakaḥ /
rukmiṇīpriyakṛt sākṣād rukmiṇīramaṇīpatiḥ // SatvT_6.155
rukmiṇīvadanāmbhojamadhupānamadhuvrataḥ /
syamantakanimittātmabhaktarkṣādhipajit śuciḥ // SatvT_6.156
jāmbavārcitapādābjaḥ sākṣāj jāmbavatīpatiḥ /
satyabhāmākaragrāhī kālindīsundarīpriyaḥ // SatvT_6.157
sutīkṣṇaśṛṅgavṛṣabhasaptajid rājayūthabhit /
nagnajit tanayāsatyānāyikānāyakottamaḥ // SatvT_6.158
bhadreśo lakṣmaṇākānto mitravindāpriyeśvaraḥ /
murujit pīṭhasenānīnāśano narakāntakaḥ // SatvT_6.159
dharārcitapadāmbhojo bhagadattabhayāpahā /
narakāhṛtadivyastrīratnavāhādināyakaḥ // SatvT_6.160
aṣṭottaraśatadvyaṣṭasahastrastrīvilāsavān /
satyabhāmābalāvākyapārijātāpahārakaḥ // SatvT_6.161
devendrabalabhij jāyājātanānāvilāsavān /
rukmiṇīmānadalanaḥ strīvilāsāvimohitaḥ // SatvT_6.162
kāmatātaḥ sāmbasuto 'saṃkhyaputraprapautravān /
uśāśāgatapautrārthabāṇabāhusasrachit // SatvT_6.163
nandyādipramathadhvaṃsī līlājitamaheśvaraḥ /
mahādevastutapado nṛgaduḥkhavimocakaḥ // SatvT_6.164
brahmasvāpaharakleśakathāsvajanapālakaḥ /
pauṇḍrakāriḥ kāśirājaśirohartā sadājitaḥ // SatvT_6.165
sudakṣiṇāvratārādhyaśivakṛtyānalāntakaḥ /
vārāṇasīpradahano nāradekṣitavaibhavaḥ // SatvT_6.166
adbhutaiśvaryamahimā sarvadharmapravartakaḥ /
jarāsaṃdhanirodhārtabhūbhujeritasatkathaḥ // SatvT_6.167
nāraderitasanmitrakāryagauravasādhakaḥ /
kalatraputrasanmitrasadvṛttāptagṛhānugaḥ // SatvT_6.168
jarāsaṃdhavadhodyogakartā bhūpatiśarmakṛt /
sanmitrakṛtyācarito rājasūyapravartakaḥ // SatvT_6.169
sarvarṣigaṇasaṃstutyaś caidyaprāṇanikṛntakaḥ /
indraprasthajanaiḥ pūjyo duryodhanavimohanaḥ // SatvT_6.170
maheśadattasaubhāgyapurabhit śatrughātakaḥ /
dantavakraripucchettā dantavakragatipradaḥ // SatvT_6.171
vidūrathapramathano bhūribhārāvatārakaḥ /
pārthadūtaḥ pārthahitaḥ pārthārthaḥ pārthasārathiḥ // SatvT_6.172
pārthamohasamucchedī gītāśāstrapradarśakaḥ /
pārthabāṇagataprāṇavīrakaivalyarūpadaḥ // SatvT_6.173
duryodhanādidurvṛttadahano bhīṣmamuktidaḥ /
pārthāśvamedhāharakaḥ pārtharājyaprasādhakaḥ // SatvT_6.174
pṛthābhīṣṭaprado bhīmajayado vijayapradaḥ /
yudhiṣṭhireṣṭasaṃdātā draupadīprītisādhakaḥ // SatvT_6.175
sahadeveritapado nakulārcitavigrahaḥ /
brahmāstradagdhagarbhasthapuruvaṃśaprasādhakaḥ // SatvT_6.176
pauravendrapurastrībhyo dvārakāgamanotsavaḥ /
ānartadeśanivasatprajeritamahatkathaḥ // SatvT_6.177
priyaprītikaro mitravipradāridryabhañjanaḥ /
tīrthāpadeśasanmitrapriyakṛn nandanandanaḥ // SatvT_6.178
gopījanajñānadātā tātakratukṛtotsavaḥ /
sadvṛttavaktā sadvṛttakartā sadvṛttapālakaḥ // SatvT_6.179
tātātmajñānasaṃdātā devakīmṛtaputradaḥ /
śrutadevapriyakaro maithilānandavardhanaḥ // SatvT_6.180
pārthadarpapraśamano mṛtaviprasutapradaḥ /
strīratnavṛndasaṃtoṣī janakelikalotsavaḥ // SatvT_6.181
candrakoṭijanānandī bhānukoṭisamaprabhaḥ /
kṛtāntakoṭidurlaṅghyaḥ kāmakoṭimanoharaḥ // SatvT_6.182
yakṣarāṭkoṭidhanavān marutkoṭisvavīryavān /
samudrakoṭigambhīro himavatkoṭyakampanaḥ // SatvT_6.183
koṭyaśvamedhāḍhyaharaḥ tīrthakoṭyadhikāhvayaḥ /
pīyūṣakoṭimṛtyughnaḥ kāmadhukkoṭyabhīṣṭadaḥ // SatvT_6.184
śakrakoṭivilāsāḍhyaḥ koṭibrahmāṇḍanāyakaḥ /
sarvāmoghodyamo 'nantakīrtiniḥsīmapauruṣaḥ // SatvT_6.185
sarvābhīṣṭapradayaśāḥ puṇyaśravaṇakīrtanaḥ /
brahmādisurasaṃgītavītamānuṣaceṣṭitaḥ // SatvT_6.186
anādimadhyanidhano vṛddhikṣayavivarjitaḥ /
svabhaktoddhavamukhyaikajñānado jñānavigrahaḥ // SatvT_6.187
vipraśāpacchaladhvastayaduvaṃśogravikramaḥ /
saśarīrajarāvyādhasvargadaḥ svargisaṃstutaḥ // SatvT_6.188
mumukṣumuktaviṣayijanānandakaro yaśaḥ /
kalikālamaladhvaṃsiyaśāḥ śravaṇamaṅgalaḥ // SatvT_6.189
bhaktapriyo bhaktahito bhaktabhramarapaṅkajaḥ /
smṛtamātrākhilatrātā yantramantraprabhañjakaḥ // SatvT_6.190
sarvasampatsrāvināmā tulasīdāmavallabhaḥ /
aprameyavapur bhāsvadanarghyāṅgavibhūṣaṇaḥ // SatvT_6.191
viśvaikasukhado viśvasajjanānandapālakaḥ /
sarvadevaśiroratnam adbhutānantabhogavān // SatvT_6.192
adhokṣajo janājīvyaḥ sarvasādhujanāśrayaḥ /
samastabhayabhinnāmā smṛtamātrārtināśakaḥ // SatvT_6.193
svayaśaḥśravaṇānandajanarāgī guṇārṇavaḥ /
anirdeśyavapus taptaśaraṇo jīvajīvanaḥ // SatvT_6.194
paramārthaḥ paraṃvedyaḥ parajyotiḥ parāgatiḥ /
vedāntavedyo bhagavān anantasukhasāgaraḥ // SatvT_6.195
jagadbandhadhvaṃsayaśā jagajjīvajanāśrayaḥ /
vaikuṇṭhalokaikapatir vaikuṇṭhajanavallabhaḥ // SatvT_6.196
pradyumno rukmiṇīputraḥ śambaraghno ratipriyaḥ /
puṣpadhanvā viśvajayī dyumatprāṇaniṣūdakaḥ // SatvT_6.197
aniruddhaḥ kāmasutaḥ śabdayonir mahākramaḥ /
uṣāpatir vṛṣṇipatir hṛṣīkeśo manaḥpatiḥ // SatvT_6.198
śrīmadbhāgavatācāryaḥ sarvavedāntasāgaraḥ /
śukaḥ sakaladharmajñaḥ parīkṣinnṛpasatkṛtaḥ // SatvT_6.199
śrībuddho duṣṭabuddhighno daityavedabahiṣkaraḥ /
pākhaṇḍamārgapravado nirāyudhajagajjayaḥ // SatvT_6.200
kalkī kaliyugācchādī punaḥ satyapravartakaḥ /
vipraviṣṇuyaśo'patyo naṣṭadharmapravartakaḥ // SatvT_6.201
sārasvataḥ sārvabhaumo balitrailokyasādhakaḥ /
aṣṭamyantarasaddharmavaktā vairocanipriyaḥ // SatvT_6.202
āpaḥ karo ramānātho 'marārikulakṛntanaḥ /
śrutendrahitakṛd dhīravīramuktibalapradaḥ // SatvT_6.203
viṣvaksenaḥ śambhusakho daśamāntarapālakaḥ /
brahmasāvarṇivaṃśābdhihitakṛd viśvavardhanaḥ // SatvT_6.204
dharmasetur adharmaghno vaidhyatantrapadapradaḥ /
asurāntakaro devārthakasūnuḥ subhāṣaṇaḥ // SatvT_6.205
svadhāmā sūnṛtāsūnuḥ satyatejo dvijātmajaḥ /
dviṣaṇmanuyugatrātā pātālapuradāraṇaḥ // SatvT_6.206
daivahotrir vārhatoyo divaspatir atipriyaḥ /
trayodaśāntaratrātā yogayogijaneśvaraḥ // SatvT_6.207
sattrāyaṇo bṛhadbāhur vainateyo viduttamaḥ /
karmakāṇḍaikapravado vedatantrapravartakaḥ // SatvT_6.208
parameṣṭhī surajyeṣṭho brahmā viśvasṛjāṃpatiḥ /
abjayonir haṃsavāhaḥ sarvalokapitāmahaḥ // SatvT_6.209
viṣṇuḥ sarvajagatpātā śāntaḥ śuddhaḥ sanātanaḥ /
dvijapūjyo dayāsindhuḥ śaraṇyo bhaktavatsalaḥ // SatvT_6.210
rudro mūḍhaḥ śivaḥ śāstā śambhuḥ sarvaharo haraḥ /
kapardī śaṃkaraḥ śūlī tryakṣo 'bhedyo maheśvaraḥ // SatvT_6.211
sarvādhyakṣaḥ sarvaśaktiḥ sarvārthaḥ sarvatomukhaḥ /
sarvāvāsaḥ sarvarūpaḥ sarvakāraṇakāraṇam // SatvT_6.212
ity etat kathitaṃ vipra viṣṇor nāmasahasrakam /
sarvapāpapraśamanaṃ sarvābhīṣṭaphalapradam // SatvT_6.213
manaḥśuddhikaraṃ cāśu bhagavadbhaktivardhanam /
sarvavighnaharaṃ sarvāścaryaiśvaryapradāyakam // SatvT_6.214
sarvaduḥkhapraśamanaṃ cāturvargyaphalapradam /
śraddhayā parayā bhaktyā śravaṇāt paṭhanāj japāt // SatvT_6.215
pratyahaṃ sarvavarṇānāṃ viṣṇupādāśritātmanām /
etat paṭhan dvijo vidyāṃ kṣatriyaḥ pṛthivīm imām // SatvT_6.216
vaiśyo mahānidhiṃ śūdro vāñchitāṃ siddhim āpnuyāt /
dvātriṃśadaparādhānyo jñānājñānāc cared dhareḥ // SatvT_6.217
nāmnā daśāparādhāṃś ca pramādād ācared yadi /
samāhitamanā hy etat paṭhed vā śrāvayej japet // SatvT_6.218
smared vā śṛṇuyād vāpi tebhyaḥ sadyaḥ pramucyate /
nātaḥ parataraṃ puṇyaṃ triṣu lokeṣu vidyate // SatvT_6.219
yasyaikakīrtanenāpi bhavabandhād vimucyate /
atas tvaṃ satataṃ bhaktyā śraddhayā kīrtanaṃ kuru // SatvT_6.220
viṣṇor nāmasahasraṃ te bhagavatprītikāraṇam /
śrīnārada uvāca /
dhanyo 'smy anugṛhīto 'smi tvayātikaruṇātmanā /
yataḥ kṛṣṇasya paramaṃ sahasraṃ nāmakīrtitam // SatvT_6.221
yady ālasyāt pramādād vā sarvaṃ paṭhitum anvaham /
na śaknomi tadā deva kiṃ karomi vada prabho // SatvT_6.222
śrīśiva uvāca /
yadi sarvaṃ na śaknosi pratyahaṃ paṭhituṃ dvija /
tadā kṛṣṇeti kṛṣṇeti kṛṣṇeti pratyahaṃ vada // SatvT_6.223
etena tava viprarṣe sarvaṃ sampadyate sakṛt /
kiṃ punar bhagavannāmnāṃ sahasrasya prakīrtanāt // SatvT_6.224
yan nāmakīrtanenaiva pumān saṃsārasāgaram /
taraty addhā prapadye taṃ kṛṣṇaṃ gopālarūpiṇam // SatvT_6.225
Sātvatatantra, saptamaḥ paṭalaḥ
śrīśiva uvāca /
śṛṇvanti pratyahaṃ ye vai viṣṇor nāmasahasrakam /
kīrtayanty athavā vipra saṃsmaranty ādareṇa vā // SatvT_7.1
vā śataṃ vā viṃśatiṃ vāpi daśa vā pañca vā dvija /
ekaṃ vā kāmato bhaktyā viṣṇupādāmbujāśrayāḥ // SatvT_7.2
teṣāṃ phalasya puṇyānāṃ nāntaṃ paśyāmi nārada /
yatas tair bhagavān eva parānando vaśīkṛtaḥ // SatvT_7.3
yato nāmaiva paramaṃ tīrthaṃ kṣetraṃ ca puṇyadam /
nāmaiva paramaṃ daivaṃ nāmaiva paramaṃ tapaḥ // SatvT_7.4
nāmaiva paramaṃ dānaṃ nāmaiva paramā kriyā /
nāmaiva paramo dharmo nāmaivārthaḥ prakīrtitaḥ // SatvT_7.5
nāmaiva kāmo bhaktānāṃ mokṣo 'pi nāma kevalam /
eṣāṃ ca sādhanaṃ nāma kāmināṃ dvijasattama // SatvT_7.6
nāmaiva paramā bhaktir nāmaiva paramā gatiḥ /
nāmaiva paramaṃ jāpyaṃ nāmaiva prārthanaṃ param // SatvT_7.7
niṣkāmānāṃ dhanaṃ nāma muktibhuktisukhārthavat /
nāma syāt paramaṃ saukhyaṃ nāmaiva vairāgyakāraṇam // SatvT_7.8
sattvaśuddhikaraṃ nāma nāma jñānapradaṃ smṛtam /
mumukṣūṇāṃ muktipadaṃ kāmināṃ sarvakāmadam // SatvT_7.9
vaiṣṇavānāṃ phalaṃ nāma tasmān nāma sadā smaret /
saṃketitāt pārihāsyād dhelanājvaratāpataḥ // SatvT_7.10
kīrtitaṃ bhagavannāma sarvapāpaharaṃ smṛtam /
yāvatī pāpanirhāre śaktir nāmni hareḥ sthitā // SatvT_7.11
tāvat pāpijanaḥ pāpaṃ kartuṃ śaknoti naiva hi /
jñānājñānād dharer nāmakīrtanāt puruṣasya hi // SatvT_7.12
pāparāśiṃ dahaty āśu yathā tūlaṃ vibhāvasuḥ /
saṃkīrtitaṃ harer nāma śraddhayā puruṣeṇa vai // SatvT_7.13
tasya satyaphalaṃ dhatte kramaśo dvijasattamaḥ /
pāpanāśaṃ mahāpuṇyaṃ vairāgyaṃ ca caturvidham // SatvT_7.14
gurusevām ātmabodhaṃ bhrāntināśam anantaram /
sampūrṇānandabodhaṃ ca tatas tasmin labhet sthiram // SatvT_7.15
śrīnārada uvāca /
caturvidhaṃ tvayā proktaṃ vairāgyaṃ surasattama /
etad varṇaya lokasya hitāya jñānakāraṇam // SatvT_7.16
śrīśiva uvāca /
asaṅgarahito bhogaḥ kriyate puruṣeṇa yat /
viṣayāṇāṃ dvijaśreṣṭha tadamānaḥ prakīrtitaḥ // SatvT_7.17
bhogye svāduvihīne 'pi kriyate vṛttir ātmanaḥ /
dvitīyo vyatirekākhyas tad vijānīhi sattama // SatvT_7.18
manasaḥ prītirāhitye indriyair evaṃ bhujyate /
bhogas tṛtīyaḥ puruṣair indriyākhyaḥ prakīrtitaḥ // SatvT_7.19
manasaś cendriyāṇāṃ ca rāgarāhityam uttamam /
viṣayāharaṇaṃ vipra caturthaḥ parikīrtitaḥ // SatvT_7.20
eṣa nāma paraś cāśu jāyate dvijasattama /
jñānaṃ ca paramaṃ śuddhaṃ brahmānandapradāyakam // SatvT_7.21
tīrthair dānais tapobhiś ca homair jātyair vratamaikhaiḥ /
yogaiś ca vividhair vipra yad viṣṇoḥ paramaṃ padam // SatvT_7.22
na yānti mānavās tad vai nāmakīrtanamātrataḥ /
saṃyānty eva na saṃdehaṃ kuru vipra haripriyam // SatvT_7.23
mahāpātakayukto 'pi kīrtayitvā jagadgurum /
taraty eva na saṃdehaḥ satyam eva vadāmy aham // SatvT_7.24
kalikālamalaṃ cāpi sarvapātakam eva ca /
hitvā nāmaparo vipra viṣṇulokaṃ sa gacchati // SatvT_7.25
tasmān nāmaikamātreṇa taraty eva bhavārṇavam /
pumān atra na saṃdeho vinā nāmāparādhataḥ // SatvT_7.26
tadyatnenaiva puruṣaḥ śreyaskāmo dvijottamaḥ /
viṣṇor na kuryān nāmnas tu daśapāpān kathaṃcana // SatvT_7.27
śrīnārada uvāca /
śruto bhagavato vaktrād dvāviṃśadaparādhakam /
viṣṇor nāmnā daśa tathā etad varṇaya no prabho // SatvT_7.28
śrīśiva uvāca /
śrūyatām aparādhān vai viṣṇor vakṣyāmi nārada /
yān kṛtvā narakaṃ yānti mānavāḥ satataṃ mune // SatvT_7.29
asnātvā sparśanaṃ viṣṇor vinā śaṅkhena snāpanam /
aśauce sparśanaṃ sākṣād bhuktā pādodakagrahaḥ vā // SatvT_7.30
vinā śabdena pūjā ca vinā naivedyapūjanam /
uccāsanasthapūjā ca śīte vyajanavātakam // SatvT_7.31
udakyādarśanaṃ caiva ghaṇṭāyā bhūniveśanam /
pauṣe ca candanasparśo grīṣme cāsparśanaṃ tathā // SatvT_7.32
puṣpaṃ toyena saṃsparśaṃ vinā homaṃ mahotsavaḥ /
pūjāṃ kṛtvā pṛṣṭhadarśam agre ca bhramaṇaṃ tathā // SatvT_7.33
bhojanaṃ bhagavadvāre abhuktvā ca viṣādatā /
pādukārohaṇaṃ viṣṇor gehe kambalaveśanam // SatvT_7.34
vāmapādapraveśaś ca kūrdanaṃ pākabhojanam /
śleṣmaprakṣepaṇaṃ caiva tattṛṇair dantadhāvanam // SatvT_7.35
devāgre vāhanāroho naivedye dravyabuddhitā /
śālagrāme sthirāyāṃ ca śileti pratimeti ca // SatvT_7.36
harikīrter asaṃślāghā vaiṣṇave narasāmyatā /
viṣṇau ca devatāsāmyam anyoddeśanivedanam // SatvT_7.37
ete 'parādhā dvātriṃśad viṣṇor nāmnām atha śṛṇu /
satāṃ nāmnā śive viṣṇau bhidācāryāvamānatā // SatvT_7.38
vedanindā nāmni vādaḥ pāpecchā nāmasāhasāt /
nāmno dharmaiḥ sāmyabuddhir dānaṃ śraddhāvivarjitaiḥ // SatvT_7.39
śrutvāpi śraddhārāhityaṃ kīrtane cāpy ahaṃmatiḥ /
ete nāmnāṃ dvijaśreṣṭha hy aparādhā mayeritāḥ // SatvT_7.40
varjanīyā nṛbhir yatnair yato narakakāraṇāḥ /
śrīnārada uvāca // SatvT_7.41
viṣayāsaktacittānāṃ prākṛtānāṃ nṛṇāṃ prabho /
aparādhā harer āśu varjyā naiva bhavanti hi // SatvT_7.42
ato yena prakāreṇa taranti prākṛtā api /
aparādhān kṛtān deva tan mamākhyātum arhasi // SatvT_7.43
śrīśiva uvāca /
pradakṣiṇaśataṃ kṛtvā daṇḍavat praṇamed bhuvi /
aparādhaśataṃ tasya kṣamate svasya keśavaḥ // SatvT_7.44
pradakṣiṇaṃ sakṛt kṛtvā yo na jānuśiraṃ namet /
niṣphalaṃ tad bhavet tasya tasmāt pratyekaśo namet // SatvT_7.45
jagannātheti te nāma vyāhariṣyanti te yadi /
aparādhaśataṃ teṣāṃ kṣamate nātra saṃśayaḥ // SatvT_7.46
nāmno 'parādhās tarati nāmna eva sadā japāt /
vinā bhaktāparādhena tatprasādavivarjitaḥ // SatvT_7.47
sarvāparādhāṃs tarati viṣṇupādāmbujāśrayaḥ /
viṣṇor apy aparādhān vai nāmasaṃkīrtanāt taret // SatvT_7.48
viṣṇubhaktāparādhānāṃ naivāsty anyā pratikriyā /
śrīnārada uvāca /
bhaktāparādhān me brūhi yathā teṣāṃ pratikriyā /
anugrahāya lokānāṃ bhagavan mama cāpi hi // SatvT_7.49
śrīśiva uvāca /
viṣṇubhaktasya sarvasvaharaṇaṃ dvijasattama /
bhartsanaṃ cottame bhakte svapne cāpi prahāraṇam // SatvT_7.50
ete 'parādhā bhaktānāṃ śṛṇv eṣāṃ pratikriyā /
taddhanaṃ dviguṇaṃ dattvā kṛtvā pādābhivandanam // SatvT_7.51
kathayen me kṣamasveti taddoṣaṃ dhanakarṣaṇam /
yāvat tadbhartsanaṃ kṛtvā tāvan māsān samāhitaḥ // SatvT_7.52
nirmatsaraḥ paricaret tatprasādena śudhyati /
yāvaj jīvaṃ prahāre tu paricaryed atandritaḥ // SatvT_7.53
tatprasādena tatpāpān niṣkṛtir nānyathā bhavet /
akṛtvā niṣkṛtīn etān narakān nāsti niṣkṛtiḥ // SatvT_7.54
ajñānataḥ kṛte vipra tatprasādena naśyati /
jñānāt tu dviguṇaṃ kuryād eṣa dharmaḥ sanātanaḥ // SatvT_7.55
putre śiṣye ca jāyāyāṃ śāsane nāsti dūṣaṇam /
anyayā tu kṛte doṣo bhavaty eva na saṃśayaḥ // SatvT_7.56
keśākarṣe padāghāte mukhe ca carpaṭe kṛte /
na niṣkṛtiṃ prapaśyāmi tasmāt tān na samācaret // SatvT_7.57
Sātvatatantra, aṣṭamaḥ paṭalaḥ
śrīśiva uvāca /
atha te sampravakṣyāmi rahasyaṃ hy etad uttamam /
yac chraddhayā tu tiṣṭhan vai harau bhaktir dṛḍhā bhavet // SatvT_8.1
deve tīrthe ca dharme ca viśvāsaṃ tāpatāraṇāt /
taddhitvā kṛṣṇapādāmbuśaraṇaṃ praviśen mudā // SatvT_8.2
śaraṇaṃ me jagannāthaḥ śrīkṛṣṇaḥ puruṣottamaḥ /
tannāmni svagurau caiva brūyād etat samāhitaḥ // SatvT_8.3
hitvānyadevatāpūjāṃ balidānādinā dvija /
ekam eva yajet kṛṣṇaṃ sarvadevamayaṃ dhiyā // SatvT_8.4
nityaṃ naimitakaṃ kāryaṃ tathāvaśyakam eva ca /
gṛhāśramī viṣṇubhaktaḥ kuryāt kṛṣṇaṃ dhiyā smaran // SatvT_8.5
eteṣu cānyadevānāṃ yā pūjā vidhinā smṛtā /
sāpi kṛṣṇārcanāt paścāt kriyeta hṛdi taṃ smaran // SatvT_8.6
anyadā tv anyadevānāṃ pṛthakpūjāṃ na ca smaret /
kāmyaṃ niṣiddhaṃ ca tathā naiva kuryāt kadācana // SatvT_8.7
kalatraputramitrādīn hitvā kṛṣṇaṃ samāśritāḥ /
harikīrtiratā ye ca teṣāṃ kṛtyaṃ na vidyate // SatvT_8.8
kṛtvānyadevatāpūjāṃ sakāmāṃ balinā dvija /
bhaktibhraṣṭo bhaved āśu saṃsārān na nivartate // SatvT_8.9
kāmātmā niranukrośaḥ paśughātaṃ samācaran /
paśulomasamaṃ varṣaṃ narake paripacyate // SatvT_8.10
yajñe paśor ālabhane naiva doṣo 'sti yad vacaḥ /
api pravṛttī rāgiṇāṃ nivṛttis tu garīyasī // SatvT_8.11
kṛtvānyadevatāpūjāṃ paśuṃ hitvā narādhamāḥ /
yadi te svargatiṃ yānti narakaṃ yānti ke tadā // SatvT_8.12
sa māṃ punar bhakṣayitā yasya māṃsam adāmy aham /
iti māṃsaniruktaṃ vai varṇayanti manīṣiṇaḥ // SatvT_8.13
viṣṇubhaktiṃ samāśritya paśughātaṃ samācaran /
kṛtvānyadevatāpūjāṃ bhraṣṭo bhavati niścitam // SatvT_8.14
mānuṣyaṃ prāpya ye jīvā na bhajanti hareḥ padam /
te śocyā sthāvarādīnām apy ekaśaraṇā yadi // SatvT_8.15
ahaṃ brahmā surendrāś ca ye bhajāmo divāniśam /
tato 'dhiko 'sti ko devaḥ śrīkṛṣṇāt puruṣottamāt // SatvT_8.16
yatprasādaṃ pratīkṣante sarve lokāḥ sapālakāḥ /
sāpi lakṣmīr yac caraṇaṃ sevate tadanādṛtā // SatvT_8.17
tato 'dhiko 'sti ko devo lakṣmīkāntāj janārdanāt /
yan nāmni ke na saṃyānti puruṣāḥ paramaṃ padam // SatvT_8.18
dharmārthakāmamokṣāṇāṃ mūlaṃ yac caraṇārcanam /
tato 'dhiko 'sti ko devaḥ kṛpāsindhor mahātmanaḥ // SatvT_8.19
bhajanasyālpamātreṇa bahu manyeta yaḥ sadā /
tato 'dhiko 'sti ko devaḥ sukhārādhyāj jagadguroḥ // SatvT_8.20
yena kenāpi bhāvena yo 'pi ko 'pi bhajan janaḥ /
labhate 'bhīpsitāṃ siddhiṃ mokṣaṃ cāpy akutobhayam // SatvT_8.21
tato 'dhiko 'sti ko devaḥ devakīdevinandanāt /
yo jaganmuktaye kīrtim avatīrya tatāna ha // SatvT_8.22
ato 'nyadevatāpūjāṃ tyaktvā balividhānataḥ /
sadguror upadeśena bhajet kṛṣṇapadadvayam // SatvT_8.23
śṛṇuyāt pratyahaṃ viṣṇor yaśaḥ paramamaṅgalam /
uccārayen mukhenaiva nāma cittena saṃsmaret // SatvT_8.24
prītiṃ kuryād vaiṣṇaveṣu abhakteṣu vivarjayet /
daivopalabdhaṃ bhuñjāno nātiyatnaṃ caret sukhe // SatvT_8.25
gṛheṣv atithivat tiṣṭhed yady etān naiva bādhate /
eṣāṃ bādhe pṛthak tiṣṭhed vaiṣṇaveṣu ca saṅgavān // SatvT_8.26
brahmacārī gṛhī vāpi vānaprastho yatiś ca vā /
vinā vaiṣṇavasaṅgena naiva siddhiṃ labhej janaḥ // SatvT_8.27
bhaktasaṅgaṃ vinā bhaktir naiva jāyeta kasyacit /
bhaktiṃ vinā na vairāgyaṃ na jñānaṃ mokṣam aśnute // SatvT_8.28
ata āśramaliṅgāṃś ca hitvā bhakteḥ samaṃ vaset /
yatsaṅgāc chrutikīrtibhyāṃ harau bhaktiḥ prajāyate // SatvT_8.29
viṣṇubhaktaprasaṅgasya nimeṣeṇāpi nārada /
svargāpavargau na sāmyaṃ kim utānyasukhādibhiḥ // SatvT_8.30
ato yatnena puruṣaḥ kuryāt saṅgaṃ harer janaiḥ /
tiryañco 'pi yato muktiṃ labhante kimu mānuṣāḥ // SatvT_8.31
tatsaṅgenaiva puruṣo viṣṇuṃ prāpnoti niścitam /
vinā vairāgyajñānābhyāṃ yato viṣṇus tadantike // SatvT_8.32
yeṣāṃ saṅgāddhareḥ saṅgaṃ sakṛd ākarṇya mānavaḥ /
parityaktuṃ na śaknoti yadi bhadrasarid bhavet // SatvT_8.33
arasajño 'pi tatsaṅgaṃ yadi yāti kathaṃcana /
bhūtvā rasajño 'pi mahān karmabandhād vimucyate // SatvT_8.34
tatas taddharmanirato bhagavaty amalātmani /
prāpnoti paramāṃ bhaktiṃ sarvakāmapradāyinīm // SatvT_8.35
bhaktiṃ viditvā puruṣo muktiṃ necchati kaścana /
sālokyādipadaṃ cāpi kimu cānyasukhaṃ dvija // SatvT_8.36
phalaṃ vinā viṣṇubhaktā muktiṃ yānti dvijottama /
tata eva vidur nānya ānandamayam uttamam // SatvT_8.37
yato harir likhitavat hṛdaye vartate sadā /
teṣāṃ premalatābaddhaḥ paramānandavigrahaḥ // SatvT_8.38
Sātvatatantra, navamaḥ paṭalaḥ
śrīnārada uvāca /
iyān guṇo 'sti deveśa bhagavatpādasevane /
kuto bhajanti manujo anyadevaṃ kim icchayā // SatvT_9.1
śrīśiva uvāca /
yadādisatye viprendra narā viṣṇuparāyaṇāḥ /
na yajanti vinā viṣṇum anyadevaṃ kathaṃcana // SatvT_9.2
tadātmapūjāprāptyarthaṃ sarvadevamayaṃ ca vai /
pūjayāmo hṛṣīkeśaṃ kāyavāṅmanasā dvija // SatvT_9.3
tadā tuṣṭo vibhuḥ prāha devadevo rameśvaraḥ /
avatīrya yajiṣyāmi yuṣmāṃl lokāṃś ca yājayan // SatvT_9.4
tataḥ sarve janā yuṣmān yajiṣyanti samāhitāḥ /
anena pūjā yuṣmākaṃ bhaviṣyati sukhāvahā // SatvT_9.5
ahaṃ coktaḥ pṛthak tena śrīnivāsena brāhmaṇa /
kalpitair āgamair nityaṃ māṃ gopāya maheśvara // SatvT_9.6
madavajñāpāpaharaṃ nāmnāṃ sahasram uttamam /
paṭhiṣyasi sadā bhadraṃ prārthitena mayā punaḥ // SatvT_9.7
tato me hy āgamaiḥ kṛṣṇam ācchādya na tu devatāḥ /
yantrair mantraiś ca tantraiś ca darśitāḥ phaladā dvija // SatvT_9.8
tair āgamair mandadhiyā hitvā kṛṣṇaṃ jagadgurum /
bhajanti devatā anyā balidānena nityaśaḥ // SatvT_9.9
nānā devān samārādhya nānākāmasukhecchayā /
bhogāvasāne te yānti narakaṃ svatamomayam // SatvT_9.10
dṛṣṭvā tathāvidhāṃ lokān pāpāśaṅkitamānasaḥ /
gato 'haṃ vāsudevasya caraṇe śaraṇaṃ dvija // SatvT_9.11
stutiṃ ca cakre praṇataḥ praśrayānatakaṃdharaḥ /
samāhitamanā vipra prāñjaliḥ puruṣottamam // SatvT_9.12
oṃ namo 'stu kṛṣṇāya vikuṇṭhavedhase tvatpādalīlāśrayajīvabandhave /
sadāptakāmāya mahārthahetave vijñānavidyānidhaye svayambhuve // SatvT_9.13
eko 'si sṛṣṭeḥ purato laye tathā yugādikāle ca vidāṃ samakṣataḥ /
anyatra nānātanubhir virājate tasmā anantācaritāya te namaḥ // SatvT_9.14
pradhānakālāśayakarmasākṣiṇe tatsaṃgrahāpāravihārakāriṇe /
kṛṣṇāya nānātanum īyuṣe same kṛtānurāgāya namo namas te // SatvT_9.15
śṛṇvanti gāyanti gṛṇanti ye yaśo jagatpavitraṃ jagadīśitus tava /
te 'nyaṃ na paśyanti sukhāya hy ātmano vinā bhavatpādaniṣevaṇād bahiḥ // SatvT_9.16
niṣkiṃcanā ye tava pādasaṃśrayāḥ puṣṇanti te tat sukham ātmasambhavam /
jānanti tattvena vidus tataḥ parāḥ kāmaiḥ samākṛṣṭadhiyo vicakṣaṇāḥ // SatvT_9.17
ahaṃ tu sākṣāt tava pādapaṅkajaṃ nityaṃ bhajāno 'pi pṛthaṅmatir vibho /
purātmamānaṃ pracikīrṣur ātmanaḥ sakāśato 'py adya malaṃ nikṛntayan // SatvT_9.18
athāpi te deva padāmbujadvayaṃ nikāmalābhāya sadāstu me hareḥ /
yac cintanāt sarvamano'nukūlāt siddhir bhavaty eva kimu prakīrtanāt // SatvT_9.19
iti me saṃstutiṃ jñātvā bhagavān praṇatārtihā /
mamākṣigocaraṃ rūpam akarot sa dayāparaḥ // SatvT_9.20
sāndrānandamahendranīlamaṇivad dehodgataprollasatsvarṇair mauliṣu hārakuṇḍalayugaiḥ keyūrakāñcyaṅgadaiḥ /
mañjīrair vilasatpiśaṅgavalayaṃ lakṣmyāṅkitaṃ śāśvatam sarveśaṃ karuṇākaraṃ suravarair bhaktaiḥ samāsevitam // SatvT_9.21
dṛṣṭvā tatpadapaṅkajaṃ hṛdi dadhe govindadāmodaraśrīkṛṣṇeti mukhair vadan trijagato bhartur mudāhaṃ tadā /
netrair nirjharavāripūram iva me gātre ca harṣas tato vāṇyāṃ gadgadatāṃ vilokya bhagavān mām āha bhaktapriyaḥ // SatvT_9.22
jñatāṃ me suravarya vāñchitatarāṃ madbhaktasaṅgāvaliṃ tat te 'haṃ pravadāmi te karuṇayā bhaktāya sākaṃ varaiḥ /
mallīlāṃ gadato bhaviṣyati bhavatsarve janā vaiṣṇavāḥ /
bhāryā cāpi tayānukūlasukhadā bhaktāgraṇīr me bhavān // SatvT_9.23
etāvad uktvā bhagavān gato lokam alaukikam /
ahaṃ ca tān varāṃl labdhvā kṛtārtho 'smi dvijarṣabha // SatvT_9.24
atas tad dinam ārabhya pārvatī bhuvaneśvarī /
matsaṅgād vaiṣṇavī bhūtvā mām āpṛcchat sureśvarī // SatvT_9.25
bhavān mahābhāgavataḥ kumārādyā maheśvarāḥ /
kuberādyā devatāś ca nandīśādyāś ca me gaṇāḥ // SatvT_9.26
pṛthak pṛthag apṛcchan mā kṛṣṇapādāmbujāśrayāḥ /
kathāḥ paramakalyāṇīḥ sarvalokaikapāvanīḥ // SatvT_9.27
atha māṃ pṛcchatī vākyaṃ madvākyaṃ ca dvijottama /
saṃlikhaty apramatto 'sau gaṇeśo matsuto 'ntike // SatvT_9.28
mama teṣāṃ ca saṃvādaṃ kalā lokamanoharāḥ /
abhavaṃs tatra śāstrāṇi sarvalokahitāni vai // SatvT_9.29
tāni tantrāṇi śrotāraḥ samānīya mahītale /
sthāne sthāne muniśreṣṭha kathayiṣyanti bhūriśaḥ // SatvT_9.30
tvam apy enaṃ sātvatākhyaṃ tantraṃ bhagavataḥ priyam /
naimiṣe śaunakādīnāṃ samakṣaṃ kathayiṣyasi // SatvT_9.31
śrīnārada uvāca /
śrutaṃ bhagavato vaktrāt tantraṃ sātvatam uttamam /
tasmin hiṃsāniṣedhaṃ ca śrutvā me saṃśayo 'bhavat // SatvT_9.32
vedena vihitā hiṃsā paśūnāṃ yajñakarmaṇi /
yajñe vadho 'vadhaś caiva vedavidbhir nirūpitaḥ // SatvT_9.33
tanniṣedhe kathaṃ śrautaṃ smārtaṃ karma maheśvara /
varteta sarvalokasya ihāmutraphalapradam // SatvT_9.34
śrīśiva uvāca /
pravṛttaṃ ca nivṛttaṃ ca dvividhaṃ karma varṇitam /
śrutyā smṛtyā ca viprendra kāmyaṃ kāmijanāya vai // SatvT_9.35
pravṛttam avirodhena kurvan svar yāti mānavaḥ /
puṇyāvaśeṣe bhūpṛṣṭhe karmasaṃjñiṣu jāyate // SatvT_9.36
nivṛttam ācaran yogī bhogecchātyaktamānasaḥ /
prayāti paramāṃ siddhiṃ yato nāvartate gataḥ // SatvT_9.37
ataḥ pravṛttiniṣṭhasya nānākāmānurāgiṇaḥ /
ṣaḍvidhair niyamair viprābhyanujñaiva pradarśitā // SatvT_9.38
vidhir naivāsti hiṃsāyām abhyanujñā yataḥ kṛtā /
ato nivṛttihiṃsāyāṃ yajñe 'pi kathitā budhaiḥ // SatvT_9.39
ahiṃsā paramo dharmaḥ sarvavarṇāśramāditaḥ /
sa ca ācārato nṇām abhīṣṭaphalado bhavet // SatvT_9.40
viśeṣato viṣṇubhaktā hiṃsākarma tyajanti hi /
ahiṃsayā hi bhūtānāṃ bhagavān āśu tuṣyati // SatvT_9.41
ataḥ sarveṣu bhūteṣu bhagavān akhileśvaraḥ /
praviṣṭa īyate nānārūpaiḥ sthāvarajaṅgamaiḥ // SatvT_9.42
mayāpi hy āgame hiṃsā vihitā yā vidhānataḥ /
sāpi kāmukalokānāṃ kāmitāphalasiddhaye /
viṣṇubhaktā na vāñchanti matto 'pi kiyad eva hi /
atas teṣāṃ vidhāne 'pi hiṃsā nindyā prakīrtitā // SatvT_9.43
atas tvaṃ kāmyakarmāṇi parityajya viśeṣataḥ /
śrūyāḥ kṛṣṇakathāḥ puṇyāḥ sarvalokeṣṭasiddhidāḥ // SatvT_9.44
pravṛttaśāstraṃ śṛṇuyād yac chrutvā tatparo bhavet /
nivṛtte 'pi harer bhaktiyutaṃ mukhyaṃ prakīrtitam // SatvT_9.45
viśeṣataḥ kṛṣṇalīlākathā lokasumaṅgalāḥ /
kīrtayasva dvijaśreṣṭha śrūyāś caiva nirantaram // SatvT_9.46
hitvānyadevaśaraṇaṃ bhajanaṃ ca viśeṣataḥ /
ye bhajanti hareḥ pādaṃ kṛṣṇaikaśaraṇaṃ narāḥ // SatvT_9.47
ihāmutra te nityaṃ kṛtārthā bhagavatpriyāḥ /
paramānandasaṃdohaṃ prāpnuvanti nirantaram // SatvT_9.48
ye tu naivaṃvido 'śāntā mūḍhāḥ paṇḍitamāninaḥ /
yajanty avirataṃ devān paśūn hatvā sukhecchayā // SatvT_9.49
kāmabhogāvasāne taṃ te cchetsyanti viniścitam /
ity etat kathitaṃ vipra tantraṃ sātvatam uttamam // SatvT_9.50
viṣṇubhaktajanājīvyaṃ sarvasiddhipradāyakam /
śravaṇāt kīrtanād asya kṛṣṇe bhaktir hi jāyate // SatvT_9.51
bhaktiṃ labdhavataḥ sādho kim anyad avaśiṣyate /
yato bhagavatā proktaṃ tasya bhaktivivardhanam // SatvT_9.52
tantre 'smin kathitaṃ vipra viśvasambhavam uttamam /
avatārāś ca śrīviṣṇoḥ sampūrṇāṃśakalā bhidā // SatvT_9.53
bhaktibhedāś ca bhedānāṃ lakṣaṇaṃ ca pṛthagvidham /
yugānurūpaṃ śrīviṣṇoḥ sevayā mokṣasādhanam // SatvT_9.54
viṣṇor nāmasahasraṃ ca nāmamāhātmyam uttamam /
viṣṇor nāmnā vaiṣṇavānām aparādhasya ca niṣkṛtiḥ // SatvT_9.55
sarvasārarahasyaṃ ca tantrotpatteś ca kāraṇam /
hiṃsāvidhiniṣedhaṃ ca tava praśnānusārataḥ // SatvT_9.56
yan nāmaikaṃ karṇamūlaṃ praviṣṭaṃ vācānviṣṭaṃ cetanāsu smṛtaṃ vā /
dagdhvā pāpaṃ śuddhasattvāt taddehaṃ kṛtvā sākṣāt saṃvidhatte 'navadyam /
tasmād anantāya janārdanāya vederitānantaguṇākarāya /
mahānubhāvāya nirañjanāya nityātmalābhāya namo namas te // SatvT_9.57