sāndrānandāvabodhātmakamanupamitaṃ kāladeśāvadhibhyāṃ
nirmuktaṃ nityamuktaṃ nigamaśatasahasreṇa nirbhāsyamānam /
aspaṣṭaṃ dṛṣṭamātre punarurupuruṣārthātmakaṃ brahma tattvaṃ
tattāvad bhāti sākṣād gurupavanapure hanta bhāgyaṃ janānām //
evaṃ durlabhyavastunyapi sulabhatayā hastalabdhe yadanyat
tanvā vācā dhiyā vā bhajati bata janaḥ kṣudrataiva sphuṭeyam /
ete tāvad vayaṃ tu sthirataramanasā viśvapīḍāpahatyai
niśśeṣātmānamenaṃ gurupavanapurādhīśamevāśrayāmaḥ //
sattvaṃ yattat purābhyāmaparikalanato mirmalaṃ tena tāvad
bhūtairbhūtenidrayaiste vapuriti bahuśaḥ śrūyate vyāsavākyam /
tat svacchatvād yadacchāditaparasukhacidjarbhanirbhāsarūpaṃ
tasmin dhanyā ramante śrutimatimadhure sugrahe vigrahe te //
niṣkampe nityapūrṇe niravadhi paramānandapīyūṣarūpe
nirlīnānekamuktāvalisubhagatame nirmalabrahmasindhau /
kallolollāsatulyaṃ khalu vimalataraṃ sattvamāhustadātmā
kasmānno niṣkalastvaṃ sakala iti vacastvatkalāsveva bhūman! //
nirvyāpāro'pi niṣkāraṇamaja! bhajase yat kriyāmīkṣaṇākhyāṃ
tenaivodeti līnā prakṛtirasatikalpāpi kalpādikāle /
tasyāḥ saṃśuddhamaṃśaṃ kamapi tamatirodhāyakaṃ sattvarūpaṃ
sa tvaṃ dhṛtvā dadhāsi svamahimavibhavākuṇṭha! vaikuṇṭḥa! rūpam //
tatte pratyagradhārādharalalitakalāyāvalīkelikāraṃ
lāvaṇyasyaikasāraṃ sukṛtijanadṛśāṃ pūrṇapuṇyāvatāram /
lakṣmīniśśaṅkalīlānilayanamamṛtasyandohamantaḥ
siñcat sañcintakānāṃ vapuranukalaye mārutāgāranātha! //
kaṣtā te sṛṣṭiceṣṭā bahutarabhavakhedāvahā jīvabhājāmityevaṃ
pūrvamālocitamajita! mayā naivamadyābhijāne /
no cejjīvāḥ kathaṃ vā sadhurataramidaṃ tvadvapuścidrasārdraṃ
netraiḥ śrotraiśca pītvā paramarasasudhāmbhodhipūre rameran //
namrāṇāṃ sannidhatte satatamapi purastairanabhyārthitānapyarthān
kāmānajasraṃ vitarati paramānandasāndrāṃ gatiṃ ca /
itthaṃ niśśeṣalabhyo niravadhikaphalaḥ pārijāto hare! tvaṃ
kṣudraṃ taṃ śakravāṭīdrumamabhilaṣati vyarthamarthivrajo'yam //
kāruṇyāt kāmamanyaṃ dadati khalu pare svātmadastvaṃ viśeṣā-
daiśvaryādīśate'nye jagati parajane svātmano'pīśvarastvam /
tvayyuccairāramanti pratipadamadhure cetanāḥ sphītabhāgyāstvaṃ
cātmārām evetyatulaguṇagaṇādhāra! śaure! namaste //
eśvaryaṃ śaṅkarādīśvaraviniyamanaṃ viśvatejoharāṇāṃ
tejassaṃhāri vīryaṃ vimalamapi yaśo nispṛhaiścopagītam /
aṅgāsaṅgā sadā śrīrakhilavidasi na kvāpi te saṅgavārtā
tad vātāgāravāsin! murahara! bhagavacchabdamukhyāśrayo'si //
sūryaspardhikirīṭamūrdhvatilakaprodbhāsiphālāntaraṃ
kāruṇyākulanetramārdrahasitollāsaṃ sunāsāpuṭam /
gaṇḍodyanmakarābhakuṇḍalayugaṃ kaṇṭhojjvalatkaustubhaṃ
tvadrūpaṃ vanamālyahīrapaṭalaśrīvatsadīpraṃ bhaje //
keyūrāṅgadakaṅkaṇottamamahāratnāṅgulīyāṅkitaśrīmadbāhucatuṣkasaṅgatagadāśaṅkhāripaṅkeruhām /
kāñcit kāñcinakāñcilācchitalasatpītāmbarālambinīmālambe vimalāmbujadyutipadāṃ mūrtiṃ tavārticchidam //
yat trailokyamahīyaso'pi mahitaṃ sammohanaṃ mohanāt
kāntaṃ kāntinidhānato'pi madhuraṃ mādhuryadhuryādapi /
saundaryottarato'pi sundarataraṃ tvadrūpamāścaryato'pyāścaryaṃ
bhuvane na kasya kutukaṃ puṣṇāti viṣṇo! vibho! //
tattādṛṅmadhurātmakaṃ tava vapuḥ samprāpya sampanmayī
sā devī paramotsukā cirataraṃ nāste svabhakteṣvapi /
tenāsyā bata kaṣṭamacyut! vibho! tvadrūpamānojñakapremasthairyamayādacāpalabalāccāpalyavārtodabhūt //
lakṣmīstāvakarāmaṇīyakahṛtaiveyaṃ pareṣvasthiret
yasminnanyadapi pramāṇamadhunā vakṣyāmi lakṣmīpate! /
ye tvaddhynaguṇānukīrtanarasāsaktā hi bhaktā janās
teṣveṣā vasati sthiraiva dayitaprastāvadattādarā //
evambhūtamanojñatānavasudhāniṣyandasandohanaṃ
tvadrūpaṃ paracidrasāyanamayaṃ cetoharaṃ śṛṇvatām /
sadyaḥ prerayate matiṃ madayate romāñcayatyṅgakaṃ
vyāsiñcatyapi śītabāṣpavisarairānandamūrcchodbhavaiḥ //
evambhūtatayā hi bhaktyabhihito yogaḥ sa yogadvayat
karmajñānamayād bhṛśottamataro yogīśvarairgīyate /
saundaryaikarasātmake tvayi khalu premaprakarṣātmikā
bhaktirniḥśramameva viśvapuruṣairlabhyā ramāvallam! //
niṣkāmaṃ niyatasvadharmacaraṇaṃ yat karmayogābhidhaṃ
tad dūretyaphalaṃ yadaupaniṣadajñānopalabhyaṃ punaḥ /
tat tvavyaktatayā sudurgamataraṃ cittasya tasmād vibho!
tvatpremātmakabhaktireva satataṃ svadīyasī śreyasī //
atyāyāsakarāṇi karmapaṭalānyācarya niryanmalā
bodhe bhaktipathe'thavāpyuvitatāmāyānti kiṃ tāvatā /
kliṣṭvā tarkapathe paraṃ tava vapurbrahmākhyamanye punaś
cittārdratvamṛte vicintya bahubhiḥ sidhyanti janmāntaraiḥ //
tvadbhaktistu kathārasāmṛtajñarīnirmajjanena svayaṃ
sidhyanti vimalapraṣodhapadavīmakleśatastanvatī /
sadyaḥ siddhikarī jayatyayi vibho! saivāstu me tvatpada-
premaprauḍhirasārdratā drutataraṃ vātālayādhīśvara! //
paṭhanto nāmāni pramadabharasindhau nipatitāḥ
smaranto rūpaṃ te varada! kaṭhayanto guṇakaṭhāḥ /
caranto ye bhaktāstvapi khalu ramante paramamu-
nahaṃ dhanyān manye samadhigatasarvābhilaṣitān //
gadakliṣṭaṃ kaṣṭaṃ tava caraṇasevārasabhare-
'pyanāsaktaṃ cittaṃ bhavati bata viṣṇo! kuru dayām /
bhavatpādāmbhojasmaraṇarasiko nāmanivahā-
nahaṃ gāyaṃgāyaṃ kuhacana vivatsyāmi vijane //
kṛpā te jātā cet kimiva na hi labhyaṃ tanubhṛtāṃ
madīyakleśaughapraśamanadaśā nāma kiyatī /
na ke ke loke'sminnaniśamayi śokābhirahitā
bhavadbhaktā muktāḥ sukhagatimasaktā vidadhate //
muniprauḍhā rūḍhā jagati khalu gūḍhātmagatayo
bhavatpādāmbhojasmaraṇavirujo nāradmukhāḥ /
carantīś! svairaṃ satataparinirbhātaparacit-
sadānandādvaitaprasaraparimagnāḥ kimaparam //
bhavadbhaktiḥ sphītā bhavatu mama saiva praśamaye-
daśeṣakleśaughaṃ na khalu hṛdi sandehakaṇikā /
na ced vyāsasyoktistava ca vacanaṃ naigamavaco
bhavenmithyā rathyāpuruṣavacanaprāyamakhilam //
bhavadbhaktistāvat pramukhamadhurā tvādguṇarasāt
mimapyārūḍhā cedakhilaparitāpapraśamanī /
pūnaścānte svānte vimalapari bodhodayamilan
mahānandādvaitaṃ diśati kimataḥ prārthyamaparam //
vidhūya kleśān me kuru caraṇayugmaṃ dhṛtarasaṃ
bhavatkṣetraprāptau karamapi ca te pūjanavidhau /
bhavanmūrtyāloke nayanamatha te pādatulasī-
parighrāṇe ghrāṇaṃ śravaṇamapi te cārucarite //
prabhūtādhivyādhiprasabhavalite māmakahṛdi
tvadīyaṃ tad rūpaṃ paramarasacidrūpamudiyāt /
udañcadromāñco galitabahuharṣāśrūnivaho
yathā vismaryāsaṃ durupaśamapīḍāparibhavan //
marudgehādhīś! tvayi khalu parāñco'pi sukhino
bhavatsnehī so'haṃ subahu paritapye ca kimidam /
akīrtiste mā bhūd varada! gadabhāraṃ praśamayan
bhavatbhaktottaṃsaṃ jhaṭiti kuru māṃ kaṃsadamana! //
kimuktairbhūyobhistava hi karuṇā yāvadudiyādahaṃ
tāvad deva! prahitavividhārtapralapitaḥ /
puraḥ klṛpte pāde varada! tava neṣyāmi divasān
yathāśakti vyaktaṃ natinutiniṣevā viracayan //
kalyatāṃ mama kuruṣva tāvatīṃ kalyate bhavadupāsanaṃ yayā /
spaṣṭamaṣṭavidhayogacaryayā puṣṭayāśu tava tuṣṭimāpnuyām //
bhrahmacaryadṛḍhatādibhiryamairāplvādiniyamaiśca pāvitāḥ /
kurmahe dṛḍhamamī sukhāsanaṃ paṅkajādyamapi vā bhavatparāḥ //
tāramantaranucintya santataṃ prāṇavāyumabhiyamya nirmalāḥ /
indriyāṇi viṣayādathāpahṛtyāsmahe bhavadupāsanonmukhāḥ //
asphuṭe vapuṣi prayatnato dhārayema dhiṣaṇāṃ muhurmuhuḥ /
tena bhaktirasamantarādratāmudvahema bhavadaṅghricintakāḥ //
visphuṭāvayavabhedasundaraṃ tvadvapuḥ suciraśīlanāvaśāt /
aśramaṃ manasi cintayāmahe dhyānayoganiratāstvadāśrayāḥ //
dhyāyatāṃ sakalamūrtimīdṛśīmunmiṣanmadhuratāhṛtātmanām /
sāndramodarasarūpamāntaraṃ brahma rūpamayi! te'vibhāsate //
tatsamāsvadanarūpiṇīṃ sthitiṃ tvatsamādhimayi viśvanāyaka! /
āśritāḥ punarataḥ paricyutāvārabhemahi ca dhāraṇādikam //
itthamabhyasananirbharollasattvatparātmasukhakalpitotsavāḥ /
muktabhaktakulamaulitāṃ gatāḥ sañcarema śukanāradādivat //
tvatsamādhivijaye tu yaḥ punarmaṅkṣu mokṣarasikaḥ krameṇa vā /Ṇ
yogavaśyamanilaṃ ṣaḍāśrayairunnayatyaja! suṣumṇayā śanaiḥ //
liṅgadehamapi santyajannatho līyate tvayi pare nirāgrahaḥ /
ūrdhvalokakutukī tu mūrdhataḥ sārdhameva karaṇairnirīyate //
agnivāsaravalarkṣapakṣagairuttarāyaṇajuṣā ca daivataiḥ /
prāpito ravipadaṃ bhavatparo modavān dhruvapadāntamīyate //
āsthito'tha maharālaye yadā śeṣavaktradahanoṣmaṇārdyate /
īyate bhavadupāśrayastadā vedhasaḥ padamataḥ puraiva vā //
tatra vā tava pade'thavā vasan prākṛtapralaya eti muktatām /
svecchayā khalu purāpi mucyate saṃcibhidya jagadaṇḍamojasā //
tasya ca kṣitipayomahoniladyomahatprakṛtisaptakāvṛtī /
tattadātmakatayā viśan sukhī yāti te padamanāvṛtaṃ vibho! //
arcirādigatimīdṛśīṃ vrajan vicyutiṃ na bhajate jagatpate! /
saccidītmaka! bhavadguṇodayānuccarantamanileśa! pāhi mām //
vyaktāvyaktamidaṃ na kiñcidabhavat prāk prākṛtaprakṣaye
māyāyāṃ guṇasāmyaruddhavikṛtau tvayyāgatāyāṃ layam /
no mṛtyuśca tadāmṛtaṃ ca samabhūnnāhno na rātreḥ sthiti-
statraikastvamaśiṣyathāḥ kila parānandaprakāśātmanā //
kālaḥ karma guṇāśca jīvanivahā viśvaṃ ca kāryaṃ vibho!
cillīlāratimeyuṣi tvayi tadā nirlīnatāmāyayuḥ /
teṣāṃ naiva vadantyasattvamayi bhoḥ! śaktyātmanā tiṣṭhatām
no cet kiṃ gaganaprasunasadṛśāṃ bhūyo bhavet sambhavaḥ //
evañca dviparārdhakālavigatāvīkṣāṃ sisṛkṣātmikāṃ
bibhrāṇe tvayi cukṣume tribhuvanībhāvāya māyā svayam /
māyātaḥ khalu kālaśaktirakhilādṛṣṭaṃ svabhāvo'pi ca
prādurbhūya guṇān vikāsya vidadhustasyāḥ sahāyakriyām //
māyāsannihito'praviṣṭavapuṣā sākṣīti gīto bhavān
bhedaistāṃ pratibimbato viviśivān jīvo'pi naivāparaḥ /
kālādipratibodhitātha bhavatā sañcoditā ca svayaṃ
māyā sā khalu buddhitattvamasṛjad yo'sau mahānucyate //
tatrāsau triguṇātmako'pi ca mahān sattvapradhānaḥ svayaṃ
jīve'smin khalu nirvikalpamahamityudbodhaniṣpādakaḥ /
cakre' smin savikalpabodhakamahantattvaṃ mahān khalvasu
saṃpuṣṭaṃ triguṇaistamotibahulaṃ viṣṇo! bhavatpreraṇāt //
so'haṃ ca triguṇakramāt trividhatāmāsādyavaikāriko
bhūyastaijasatāmasāviti bhavannādyena sattvātmanā /
devānidriyamānino'kṛta diśāvātārkapāśyaśvino
vahnīndrācyutamitrakān vidhuvidhiśrīrudraśārīrakān //
bhūman! mānasabuddhyahaṅkṛtimilaccittākhyavṛttyanvitaṃ
taccāntaḥ karaṇaṃ vibho! tava balāt sattvāṃś evāsṛjat /
jātastaijasato daśendriyagaṇastattāmasāṃśāt puna-
stanmātraṃ nabhaso marutpurapate! śabdo'jani tvadbalāt //
śabdād vyāma tataḥ sasarjitha vibho! sparśaṃ tato mārutaṃ
tasmād rūpamato maho'thaca rasaṃ toyaṃ gandhaṃ mahīm /
evaṃ mādhava! pūrvapūrvakalanādādyādyadharmānvitaṃ
bhūtagrāmamimaṃ tvameva bhagavan! prākāśayastāmasāt //
ete bhūtagaṇāstathendriyagaṇā devāśca jātāḥ pṛthaṅ
no śekurbhuvanāṇḍanirmitividhādevairamībhistadā /
tvaṃ nānāvidhasūktibhirnutaguṇastattvānyamūnyāviśaṃ-
śceṣṭāśaktimudīrya tāni baṭayan hairaṇyamaṇḍaṃ vyadhāḥ //
aṇḍaṃ tat khalu pūrvasṛṣṭasalile'tiṣṭhat sahasraṃ samā
nirbindannakṛthāścaturdaśajagadrūpaṃ virāḍāhvayam /
sāhasraiḥ karapādamūrdhanīvahairniśśeṣajīvātmako
nirbhāto'si marutpurādhipa! sa māṃ trāyasva sarvāmayāt //
evaṃ caturdaśajaganmayatāṃ gatasya
pātālamīśa! tava pādatalaṃ vadanti /
pādordhvadeśamapi deva! rasātalaṃ ta
gulphadvayam khalu mahātalamadbhutātman //
jaṅghe talātalamatho sutalaṃ ca jān
kiñcorubhāgayugalaṃ vitalātele dve /
kṣoṇītalaṃ jaghanamambaramaṅga! nābhir-
vakṣaśca śakranilayastava cakrepāṇe! //
grīvā mahastava mukhaṃ ca janastapastu
phālaṃ śirastava samastamayasya satyam /
evaṃ jaganmayantayo! jagadāśrītaira-
pyanyairnibaddhavapuṣe bhagavan! namaste //
tvadbrahmarandhrapadamīśvara! viśvakanda-
cchandāṃsi keśaṣ! dhanāstava keśapāśāḥ /
ullāsicilliyugalaṃ druhiṇasya gehaṃ
pakṣmāṇi rātridivasau savitā ca netre //
niśśeṣaviśvaracanā ca kaṭākṣamokṣaḥ
karṇau diśo'śviyugalaṃ tava nāsike dve /
lobhatrape ca bhagavannadharottaroṣṭhau
tārāgaṇāśca radanāḥ śamanaśca daṃṣṭrā //
māyā vilāsahasitaṃ śvasitaṃ samīro
jihvā jalaṃ vacanamīś! śakuntapaṅktiḥ /
siddhādayaḥ svaragaṇā mukharandhramagnir
devā bhujāḥ stanayugaṃ tava dharmadevaḥ //
pṛṣṭhaṃ tvadharmaiha deva! manaḥ sudhāṃśu-
ravyaktameva hṛdayāmbujamamnujākṣa! /
kukṣiḥ samudranivahā vasanaṃ tu sandhye
śephaḥ prajāpatirasau vṛṣṇau ca mitraḥ //
śroṇīsthalaṃ mṛgagaṇāḥ padayornakhāste
hastyṣṭrasaindhavamukhā gamanaṃ tu kālaḥ /
viprādivarṇabhavanaṃ vadanābjabāhu-
cārūruyugmacaraṇaṃkaruṇāmbudhe! te //
saṃsāracakramāyi cakradhara! kriyāste
vīryaṃ mahāsuragaṇo'sthikulāni śailāḥ /
nāḍyaḥ saritsamudayāstaravaśca roma
jīyādidaṃ vapuranirvacanīyamīś! //
īdṛg jaganmayavapustava karmabhājāṃ
karmāvasānasamaye smaraṇīyamāhuḥ /
tasyāntarātmavapuṣe vimalāt mane te
vātālayādhipa! namo'stu nirundhi rogān //
evaṃ deva! caturdaśātmakajagadrūpeṇa jātaḥ punas
tasyodharvaṃ khalu satyalokanikalaye jāto'si dhātā svayam /
yaṃ śaṃsanti hiraṇyagarbhamakhilatrailokyajīvātmakaṃ
yo'bhūt sphītarajovikāravikasannānāsisṛkṣārasaḥ //
so'yaṃ viśvavisargadattahṛdayaḥ saṃpaśyamānaḥ svayaṃ
bodhaṃ khalvanavāpya viśvaviṣayaṃ hi cintākulastasthivān /
tāvat tvaṃ jagatāṃ pate! tapa tapetyevaṃ hi vaihāyasīṃ
vāṇīmenamaśiśravaḥ śrutisukhāṃ kurvaṃstapaḥpreraṇām //
ko'sau māmavadat pumāniti jalāpūrṇe jaganmaṇḍale
dikṣūdvīkṣya kimapyanīkṣitavatā vākyārthamutpaśyatā /
divyaṃ varṣasahasramāttatapasā tena tvamārādhitas
tasmai darśitavānasi svanilayaṃ vaikuṇṭhamekādbhutam //
māyā yatra kadāpi no vikurute bhāte jagadbhyate bahiḥ
śokakrodhavimohasādhvasamukhā bhāvāstu dūraṃ gatāḥ /
sāndrānandajharī ca yatra paramajyotiḥ prakāśātmake
tat te dhāma vibhāvitaṃ vijayate vaikuṇṭharūpaṃ vibho! //
yasmin nāma caturbhujā harimaṇiśyāmāvadātatviṣo
nānābhūṣaṇaratnadīpitadiśo rājadvimānālayāḥ /
bhaktiprāptatathāvidhonnatapadā dīvyanti divyo janās
tat te dhāma nirastasarvaśamalaṃ vaikuṇṭharūpaṃ jayet //
nānādivyavadhūjanairabhivṛtā vidyullatātulyayā
viśvonmādanahṛdyagātralatayā vidyotitāśāntarā /
tvatpādāmbujasauramaikakutukāllakṣmīḥ svayaṃ lakṣyate
yasmin vismayanīyadivyavibhavā tat te oadaṃ dehi me //
tatraivaṃ pratidarśite nijapade ratnāsanādhyāsitaṃ
bhāsvatkoṭilasatkirīṭakaṭakādyākalpadīprākṛti /
śrīvatsāṅkitamāttakaustubhaṇicchāyāruṇaṃ kāraṇaṃ
viśveṣāṃ tava rūpamaikṣata vidhistat te vibho! bhātu me //
kālāmbhodakalāyakomalarucī cakreṇa cakraṃ diśā-
māvṛṇvānamudāramandahasitasyandaprasannānanam /
rājatkambugadāripaṅkajadharaśrīmadbhujāmaṇḍalaṃ
sraṣṭustuṣṭikaraṃ vapustava vibho! madrogamudvāsayet //
dṛṣṭvā sambhṛtasambhramaḥ kamalabhūstvatpādapāthoruhe
harṣāveśavaśaṃvado nipatitaḥ prītyā kṛtārthībhavan /
jānāsyeva manīṣitaṃ mama vibho! jñānaṃ tadāpādaya
dvaitādvaitabhavatsvarūpaparamityācaṣṭa taṃ tvāṃ bhaje //
ātāmre caraṇe vinamramatha taṃ hastena haste spṛśan
bodhaste bhavitā na sargavidhibhirbando'pi sañjāyate /
ityābhāṣya giraṃ pratoṣyta nitarāṃ taccittagūḍhaḥ svayaṃ
sṛṣṭau taṃ samudairayaḥ sa bhagavannullāsayollāghatām //
evaṃ tāvat prākṛtaprakṣayānte brāhme kalpe hyādime labdhajanmā /
brahmā bhūyastvatta evāpya vedān sṛṣṭiṃ cakre pūrvakalpopamānām //
so'yaṃ caturyugasahasramitānyahāni
tāvanmitāśca rajanīrbahuśo nināya /
nidrātyasau tvayi nilīya samaṃ svasṛṣṭair
naimittikapralayamāhurato'sya rātrim //
asmādṛśāṃ punaraharmukhakṛtyatulyāṃ
sṛṣṭiṃ karotyanudinaṃ sa bhavatprasādāt /
prāg brāhmakalpajanuṣāṃ ca parāyuṣāṃ tu
suptaprabodhanasamāsti tadā visṛṣṭiḥ //
pañcāśadabdamadhunā svavayordharūpam
ekaṃ parārdhamativṛtya hi vartate'sau /
tatrāntyarātrijanitān kathayāmi bhūman!
paścād dināvataraṇe ca bhavadvilāsān //
dināvasāne'tha sarojayoniḥ suṣuptikāmastvayi sannililye /
jaganti ca tvajjaṭharaṃ samīyustadedamekārṇavamāsa viśvam //
tavaiva veṣe phaṇirāji śeṣe jalaikaśeṣe bhuvane sma śeṣe /
ānandasāndrānubhavasvarūpaḥ svayoganidrāparimudritātmā //
kālākhyaśaktiṃ pralayāvasāne prabodhayetyādiśatā kilādau /
tvayā prasuptaṃ parisuptaśaktivrajena tatrākhilajīvadhāmnā //
caturyugāṇāṃ ca sahasramevaṃ tvayi prasupte punaradvitīye /
kālākhyaśaktiḥ prathamaprabuddhā prāvodhayat tvāṃ kila viśvanātha //
vibudhya ca tvaṃ jalagarbhaśāyin! vilokya lokānakhilān pralīnān /
teṣveva sūkṣmātmatayā nijāntaḥ sthiteṣu viśveṣu dadātha dṛṣṭim //
tatastvadīyādayi! nābhirandhrādudañcitaṃ kiñcana divyapadmam /
nilīnaniśśeṣapadārthamālāsaṅkṣeparūpaṃ mukulāyamānam //
tadetadambhoruhakuḍmalaṃ te kalebarāt toyapathe prarūḍḥam /
bahirnirītaṃ paritaḥ sphuradbhiḥ svadhāmabhirdhvāntamalaṃ nyakṛntat //
saṃphullapatre nitarāṃ vicitre tasmin bhavadvīryadhṛte saroje /
sa padmajanmā vidhirāvirāsīt svayaṃprabuddhākhilavedarāśiḥ //
asmin parātman! nanu pādmakalpe tvamitthamutthāpitapadmayoniḥ /
anantabhumā mama rogarāśiṃ nirundhi vātālayavās! viṣṇo! //
sthitaḥ sa kamalodbhavastava hi nābhipaṅkeruhe
kutaḥ svididamambudhāvuditamityanālokaayan /
tadīkṣaṇakutūhalāt pratidiśaṃ vivṛttānanaś
caturvadanatāmagād vikasadaṣṭadṛṣṭyambujām //
mahārṇavavighūrṇtaṃ kamalameva tat kevalaṃ
vilokya tadupāśrayaṃ tava tanuṃ tu nālokayan /
ka eṣa kamalodare mahati nissahāyo hyahaṃ
kutaḥ svididamambujaṃ samajanīti cintāmagāt //
amuṣya hi saroruhaḥ kimapi kāraṇaṃ sambhaved
itisma kṛtaniścayaḥ sa khalu nālarandhrādhvanā /
sayogabalavidyayā samavarūḍhavān prauḍhadhīs
tvadīyamatimohanaṃ na tu kalebaraṃ dṛṣṭavān //
tataḥ sakalanālikāvivaramārgago mārgayan
praysya śatavatsaraṃ kimapi naiva sandṛṣṭavān /
nivṛtya kamalodare sukhaniṣaṇṇa ekāgradhīḥ
samādhibalamādadhe bhavadanugrahaikāgrahī //
śatena parivatsarairdṛḍhasamādhibandhollasat
prabodhaviśdīkṛtaḥ sa khalu padminīsambhavaḥ /
adṛṣṭacaramadbhutaṃ tava hi rūpamantardṛśā
vyacaṣṭa parituṣṭadhīrbhujagabhogabhāgāśrayam //
kirīṭamakṛṭollasat kaṭakahārakeyūrayug
maṇisphuritamekhalaṃ suparivītapītāmbaram /
kalāyakusumaprabhaṃ galatalollasatkaustubhaṃ
vapustadayi! bhāvaye kamalajanmane darśitam //
śrutiprakaradarśitapracuravaibhava! śrīpate!
hare! jaya jaya prabho! padamupaiṣi diṣṭyā dṛśoḥ /
kuruṣva dhiyamāśu me bhuvananirmitau karmaṭhām
iti druhiṇavarṇitasvaguṇabaṃhimā pāhi mām //
labhasva bhuvanatrayīracanadakṣatāmakṣatāṃ
gṛhāṇa madanugrahaṃ kuru tapaśca bhūyo vidhe! /
bhavatvakhilasādhanī mayi ca bhaktiratyutkaṭe-
tyudīrya giramādadhā muditacetasaṃ vedhasam //
śataṃ kṛtatapāstataḥ sa khalu divyasaṃvatsarā-
navāpya ca tapobalaṃ matibalaṃ ca pūrvādhikam /
udīkṣya kila kampitaṃ payasi paṅkajaṃ vāyunā
bhavatbalavijṛmbhitaḥ pavanapāthasī pītavān //
tavaiva kṛpayā punaḥ sarasijena tenaiva sa
prakalpya bhuvanatrayīṃ pravavṛte prajānirmitau /
tathāvidhakṛpābharo gurumarutpurādhīśvara!
tvamāśu paripāhi māṃ gurudayokṣitairīkṣitaiḥ //
vaikuṇṭḥa! vardhitabalo'tha bhavatprasādā-
dambhojayonirasṛjat kila jīvadehān /
sthāsnūni bhūruhamayāni tathā tiraścāṃ
jātīrmanuṣyanivahānapi devabhedān //
mithyāgrahāsmimatirāgavikopabhītir
ajñānavṛttimiti pañcavidhāṃ sa sṛṣṭvā /
uddāmatāmasapadārthavidhānadūnas
tene tvadīyacaraṇasmaraṇaṃ viśuddhyai //
tāvat sasarja manasā sanakaṃ sanandaṃ
bhūyaṃ sanātanamuniṃ ca sanatkumāram /
te sṛṣṭikarmaṇi tu tena niyujyamānās
tvatpādabhaktirasikā jagṛhurna vāṇīm //
tāvat prakopamuditaṃ pratirundhato'sya
bhrūmadhyato'jani mṛḍo bhavadekadeśaḥ /
nāmāni me kuru padāni ca hā viriñcet
yadau rurod kila tena sa rudranāmā //
ekādaśāhvayatayā ca vibhinnarūpaṃ
rudraṃ vidhāya dayitā vanitāśca dattvā /
tāvantyadatta ca padāni bhavatpraṇunnaḥ
prāha prajāviracanāya ca sadāraṃ tam //
rudrābhisṛṣtabhayadākṛtirudrasaṅgha-
saṃpūryamāṇābhuvanatrayabhītacetāḥ /
mā mā prajāḥ sṛja tapaścara maṅgalāyet
yācaṣṭa taṃ kamalabhūrbhavadīritātmā //
tasyātha sargarasikasya marīciratris
tatrāṅgirāḥ kratuminiḥ pulahaḥ pulastyaḥ /
aṅgādajayata bhṛguśca vasiṣṭhadakṣau
śrīnāradaśca bhagavān bhavadaṅghridāsaḥ //
dharmādikānabhsṛjannatha kardamaṃ ca
vāṇīṃ vidhāya vidhiraṅgajasaṅkulo'bhūt /
tvadbodhitaiḥ sanakadakṣamukhaistanūjair
udbodhitaśca virarāma tamo vimuñcan //
devān purāṇanivahānapi sarvavidyāḥ
kurvan nijānanagaṇāccaturānano'sau /
putreṣu teṣu vinidhāya sa sargavṛddhim
aprāpnuvaṃstava padāmbujamāśrito'bhūt //
jānannupāyamatha dehamajo vibhajya
strīpuṃsabhāvamabhajanmanutadvadhūbhyām /
tābhyāṃ ca mānuṣakulāni vivardhayaṃstvaṃ
govinda! mārutapurādhipa! rundhi rogān //
krameṇa sarge parivardhamāne kadāpi divyāḥ sanakādayaste /
bhavadvilokāya vikuṇṭhalokaṃ prapedire mārutamandireśa! //
manojñanaiḥ śreyasakānanādyairanekavāpamiṇimandiraiśca /
anopamaṃ taṃ bhavato niketaṃ munīśvarāḥ prāpuratītakakṣyāḥ //
bhavaddidṛkṣūn bhavanaṃ vivikṣūn dvāḥsthau jayastān vijayo'pyarundhām /
teṣāṃ ca citte padamāpa kopaḥ sarvaṃ bhavatpreraṇayaiva bhūman //
vaikuṇṭhalokānucitapraceṣtau kaṣṭau yuvāṃ daityagatiṃ bhajetam /
iti praśaptau bhavadāśrayau tau harismṛtirno'stviti nematustān //
tedetadājñāya bhavānavāptaḥ sahaiva lakṣmyā bahirambujākṣa! /
khageśvarāṃsārpitacārubāhurānandayaṃstīnabhirāmamūrtyā //
prasādya gīrbhiḥ stuvato munīndrānananyanāthāvatha pārṣadau tau /
saṃrambhayogena bhavaistribhirmāmupetamityāttakṛpāṃ nyagādīḥ //
tvadīyabhṛtyau kila kāśyapāt tau surārivīrāvuditau ditau dvau /
sandhyāsamutpādanakaṣṭaceṣtau yamau ca lokasya yamāvivāyau //
hiraṇyapūrvaḥ kaśipuḥ kilaikaḥ puro hiraṇyākṣa iti pratītaḥ /
ubhau bhavannāthamaśeṣalokaṃ ruṣā nyarundhāṃ nijavāsanāndhau //
tayorhiraṇyākṣamahāsurendro raṇāya dhāvannanavāptavairī /
bhavatpriyāṃ kṣmāṃ salile nimajjya cacāra garvād vinadan gadāvān //
tato jaleśāt sadṛśaṃ bhavantaṃ niśamya babhrāma gaveṣayaṃstvām /
bhaktaikadṛśyaḥ sa kṛpānidhe! tvaṃ nirundhi rogān marudālayeśa! //
svāyambhuvo manuratho janasargaśīlo
dṛṣṭvā mahīmasamaye salile nimaghnām /ṣ
sraṣṭāramāpa śaraṇaṃ bhavadaṅghrisevā-
tuṣṭāśayaṃ munijanaiḥ saha satyaloke //
kaṣṭaṃ prajāḥ sṛjati mayyavanī nimagnā
sthānaṃ sarojabhava! kalpaya tat prajānām /
ityevameṣa kathito manuni svayambhū-
rambhoruhākṣa! tava pādayugaṃ vyacintīt //
hā hā vibho! jalamahaṃ nyapibaṃ purastād
adyāpi majjati mahī kimahaṃ karomi /
itthaṃ tvadaṅghriyugalaṃ śaraṇaṃ yato'sya
nāsāpuṭāt samabhavaḥ śiśukolarūpī //
aṅguṣṭḥamātravapurutpatitaḥ purastād
bhūyo'tha kumbhisadṛśaḥ samajṛmbhathāstvam /
abhre tathāvidhamudīkṣya bhavantamuccair
vismeratāṃ vidhiragāt saha sūnubhiḥ svaiḥ //
ko'sāvacintyamahimā kiṭirutthito me
ghoṇāpuṭāt kimu bhavedajitasya māyā /
itthaṃ vicintayati dhātariśailamātraḥ
sadyo bhavan kila jagarjitha ghoraghoram //
taṃ te ninādamupakarṇya janastapaḥsthāḥ
satyasthitāśca munayo nunuvurbhavantam /
tatstotraharṣulamanāḥ pariṇadya bhūyas
toyāśayaṃ vipulamūrtiravātarastvam //
ūrdhvaprasāriparidhūmrāvidhūtaromā
protkṣiptavāladhiravāṅmukhaghoraghoṇaḥ /
tūrṇapradīrṇajaladaḥ parighūrṇadakṣṇā
stot n munīcchiśirayannavateritha tvam //
antarjalaṃ tadanu saṅkulanakracakraṃ
bhrāmyattimiṅgilakulaṃ kaluṣormimālam /
āviśya bhīṣaṇaraveṇa rasātalasthā-
nākampayan vasumatīmagaveṣayastvam //
dṛṣṭvātha daityahatakena rasātalānte
saṃveśitāṃ jhaṭiti kūṭakiṭirvibho! tvam /
āpātukānavigaṇayya surārikheṭān
daṃṣṭrāṅkureṇa vasudhāmadadhāḥ salīlam //
abhyuddharannatha dharāṃ daśanāgralagna-
mustāṅkurāṅkita ivādhikapīvarātmā /
uddhātaghorasalilājjaladherudañcan
ktīḍāvarāhavapurīśvara! pāhi rogāt //
hiraṇyākṣaṃ tāvad varada! bhavadanveṣaṇaparaṃ
carantaṃ sāṃvarte payasi nijajaṅghāparimite /
bhavadbhukto gatvā kapaṭapaṭudhīrnāradamuniḥ
śanairūce nandan danujamapi nindaṃstava balam //
sa māyāvī viṣṇurharati bhavadīyaṃ vasumatīṃ
prabho! kaṣṭaṃ kaṣṭaṃ kimidamiti tenābhigaditaḥ /
nadan kvāsau kvāsāviti sa muninā darśitaptho
bhavantaṃ saṃprāpad dharaṇidharamudyantamudakāt //
aho āraṇyo'yaṃ mṛga iti hasantaṃ bahutarair
duruktairvidhyantaṃ ditisutamavajñāya bhagavan! /
mahīṃ dṛṣṭvā daṃṣṭrāśirasi cakitāṃ svena mahasā
payodhāvādhāya prasabhamudayuṅkthā mṛdhavidhau //
gadāpāṇau daitye tvamapi hi gṛhītonnatagado
niyuddhena krīḍan ghaṭaghaṭaravodghuṣṭaviyatā /
raṇālokaitsukyānmilati surasaṅghe drutamamuṃ
nirundhyāḥ sandhyātaḥ prathamamiti dhātrā jagadiṣe //
gadonmarde tasmiṃstava khalu gadāyāṃ ditibhuvo
gadāghātād bhūmau jhaṭiti patitāyāmahaha bhoḥ! /
mṛdusmerāsyastvaṃ danujakulanirmūlanacaṇaṃ
mahācakraṃ smṛtvā karabhuvi dadhāno ruruciṣe //
tataḥ śūlaṃ kālapratimaruṣi daitye visṛjati
tvayicchindatyenat karakalitacakrapraharaṇāt /
samāruṣṭo muṣṭyā sa khalu vitudaṃstvāṃ samatamod
galanmāye māyāstvayi kila jaganmohanakarīḥ //
bhavaccakrajyotiṣkaṇalavanipātena vidhute
tato māyācakre vitataghanaroṣāndhamanasam /
gariṣṭhābhirmuṣṭiprahṛtibhirabhighnantamasuraṃ
karāgreṇa svena śravaṇapadamūle niravadhīḥ //
mahākāyaḥ so'yaṃ tava karasarojapramathito
galadrakto vaktrādapatadṛṣibhiḥ ślāghitahatiḥ /
tadā tvāmudāmapramadabharavidyotihṛdayā
munīndrāḥ sāndrābhiḥ stutibhiranuvannadhvaratanam //
tvaci cchando romasvapi kuśagaṇaścakṣuṣi ghṛtaṃ
caturhotāro'ṅghrau srugapi vadane codara iḍā /
grahā jihvāyāṃ te parapuruṣa! karṇe ca camasā
vibho! somo vīryaṃ varada! galadeśe'pyupasandaḥ //
munīndrairityādistavanamukharairmoditamanā
mahīyasyā mūrtyā vimalatarakīrtyā ca vilasan /
svadhiṣṇyaṃ saṃprāptaḥ sukharasavihārī madhuripo!
nirundhyā rogaṃ me sakalamapi vātālayapate! //
samanusmṛtatāvakāṅghriyugmaḥ sa manuḥ paṅkajasambhavāṅgajanmā /
nijamantaramantarāyahīnaṃ caritaṃ te kathayan sukhaṃ nināya //
samaye khalu tatra kardamākhyo druhiṇacchāyabhavastadīyavācā /
ghṛtasargaraso nisargaramyaṃ bhagavaṃstvāmayutaṃ samāḥ siṣeve //
garuḍopari kālameghakamraṃ vilasatkelisarojapāṇipadmam /
hasitollasitānanaṃ vibho! tvaṃ vapurāviṣkuruṣe sma kardamāya //
stuvate pulakāvṛtāya tasmai manuputrīṃ dayitāṃ navāpi putrīḥ /
kapilaṃ ca sutaṃ svameva paścāt svagatiṃ cāpyanugṛhya nirgato'bhūḥ //
sa manuḥ śatarūpayā mahiṣyā guṇavatyā sutayā ca devahūtyā /
bhavadīritanāradopadiṣṭaḥ samagāt kardamamāgatipratīkṣam //
manunopahṛtāṃ ca devahūtiṃ taruṇīratnamavāpya kardamo'sau /
bhavadarcananirvṛto'pi tasyāṃ dṛḍhaśuśrūṣaṇayā dadhau prasādam //
sapunastvadupāsanaprabhāvād dayitākāmakṛte kṛte vimāne /
vanitākulasaṅkule navātmā vyaharad devapatheṣu devahūtyā //
śatavarṣamatha vyatītya so'yaṃ nava kanyāḥ samavāpya dhanyarūpāḥ /
vanayānasamudyato'pi kāntāhitakṛt tvajjananotsuko nyavātsīt //
nijabhartṛgirā bhavanniṣevāniratāyāmatha deva! devahūtyām /
kapilastvamajāyathā janānāṃ prathayiṣyan paramātmatattvavidyām //
vanameyuṣi kardame prasanne matasarvasvamupādiśañjananyai /
kapilātmaka! vāyumadireś! tvaritaṃ tvaṃ paripāhi māṃ gadaughāt //
matiriha guṇasaktā bandhakṛt teṣvasaktā
tvamṛtakṛduparundhe bhaktiyogastu saktim /
mahadanugamalabhyā bhaktirevātra sādhyā
kapilatanuriti tvaṃ devahūtyai nyagādīḥ //
prakṛtimahadahaṅkārāśca mātrāśca bhūtānyapi
hṛdapi daśākṣī pūruṣaḥ pañcaviṃśaḥ /
iti viditavibhāgo mucyate'sau prakṛtyāṃ
kapilatanuriti tvaṃ devahūtyai nyagādīḥ //
prakṛtigataguṇaughairnājyate pūruṣo'yaṃ
yadi tu sajati tasyāṃ tadguṇāstaṃ bhajeran /
madanubhajanatattvālocanaiḥ sāpyapeyāt
kapilatanuriti tvaṃ devahūtyai nyagādīḥ //
vimalamatirupāttairāsanādyairmadaṅgaṃ
guruḍasamadhirūḍhaṃ divyabhūṣāyudhāṅkam /
rucitulitatamālaṃ śīlayetānuvelaṃ
kapilatanuriti tvaṃ devahūtyai nyagādīḥ //
mama guṇaguṇalīlākarṇanaiḥ kīrtinādyair
mayi surasaridoghaprakhyacittānuvṛttiḥ /
bhavati paramabhaktiḥ sā hi mṛtyorvijetrī
kapilatanuriti tvaṃ devahūtyai nyagādīḥ //
ahaha bahulahiṃsāsañcitārthaiḥ kuḍumbaṃ
pratidinamanupuṣṇan strījito bālalālī /
viśati hi gṛhasakto yātanāṃ mayyabhaktaḥ
kapilatanuriti tvaṃ devahūtyai nyagādīḥ //
yuvatijaṭharakhinno jātabodho'pyakāṇḍe
prasavagalitabodhaḥ pīḍayollaṅghya bālyam /
punarapi bata muhyatyeva tāruṇyakāle
kapilatanuriti tvaṃ devahūtyai nyagādīḥ //
pitṛsuragaṇayājī dhārmiko yo gṛhasthaḥ
sa ca nipatati kāle dakṣiṇādhvopagāmī /
mayi nihitamakāṃ karma tūdakpathārthaṃ
kapilatanuriti tvaṃ devahūtyai nyagādīḥ //
iti suviditavedyāṃ deva! he devahūtiṃ
kṛtanutimanugṛhya tvaṃ gato yogisaṅghaiḥ /
vimalamatirathāsau bhaktiyogena muktā
tvamapi janahitīrthaṃ vartase prāgudīcyām //
parama! kimu bahūktyā tvatpadāmbhojabhaktiṃ
sakalabhayavinetrīṃ sarvakāmopanetrīm /
vadasi khalu dṛḍhaṃ tvaṃ tvad vidhūyāmayān me
gurupavanapureś! tvayyupādhatsva bhaktim //
daśo viriñcatanayo'tha manostanūjāṃ
labdhvā prasūtimiha ṣoḍaśa cāpa kanyāḥ /
dharme trayodaśa dadau piṛṣu svadhāṃ ca
svāhāṃ havirbhuji satīṃ giriśe tvadaṃśe //
mūrtirhi dharmagṛhiṇī suṣuve bhavantaṃ
nārāyaṇaṃ narasakhaṃ mahitānubhāvam /
yajjanmani pramuditāḥ kṛtaturyaghoṣāḥ
puṣpotkarān pravavṛṣurnunuvuḥ suraughāḥ //
daityaṃ sahasrakavacaṃ kavacaiḥ parītaṃ
sāhasravatsaratapassamarābhilavyaiḥ /
paryāyanīrmitatapassamarau bhavantau
śiṣṭaikakaṅkaṭamamuṃ nyahatāṃ salalim //
anvācarannupadiśannapi mokṣadharmaṃ
tvaṃ bhrātṛmān badarikāśramamadhyavātsīḥ /
śakro'tha te śamatapobalanissahātmā
divyāṅganāparivṛtaṃ prajighāya māram //
kāmo vasantamalayānilabandhuśālī
kāntākaṭākṣaviśikhairvikasadvilāsaiḥ /
vidhyanmuhurmuhurakampamudīkṣya ca tvāṃ
bhītastvāyātha jagade mṛduhāsabhājā //
bhītyālamaṅgajavasantasurāṅganā! vo
manmānasaṃ tviha juṣudhvamiti bruvāṇaḥ /
tvaṃ vismayena paritaḥ stuvatāmathaiṣāṃ
pradarśayaḥ svaparicārakakātarākṣīḥ //
sammohanāya militā madanādayste
tvaddāsikāparimalaiḥ kila mohamāpuḥ /
dattāṃ tvayā ca jagṛhustrapayaiva sarva-
svarvāsigarvaśamanīṃ punarurvaśīṃ tām //
dṛṣṭvorvaśīṃ tvaṃ kathāṃ ca niśamya śakraḥ
paryākulo'jāni bhavanmahimāvamarśāt /
evaṃ praśāntaramaṇīyataro'vatāras
tvatto'dhiko varada! kṛṣṇatanustvameva //
dakṣastu dhāturatilālanayā rajondho
nātyādṛtastvayi ca kaṣṭamaśāntirāsīt /
yena vyanrundha sa bhavattanumeva śarvaṃ
yajño ca vairapiśune svasutāṃ vyamānīt //
kruddheśamarditamakhaḥ sa tu kṛttaśīrṣo
devaprasāditaharādatha labdhajīvaḥ /
tvat pūritakratuvaraḥ punarāpa śāntiṃ
sa tvaṃ praśāntikara! pāhi marutpureś! //
uttānapādanṛpatermanunandanasya
jāyā babhūva surucirnitarāmabhīṣṭā /
anyā sunītiriti bhartunarāddatā sā
tvāmeva nityamagatiḥ śaraṇaṃ gatābhūt //
aṅke pituḥ suruciputrakamutramaṃ taṃ
dṛṣṭvā dhruvaḥ kila sunītisuto'dhirokṣyan /
ācikṣipe kila śiśuḥ sutarāṃ surucyā
dussantyajā khalu bhavadvimukhairasūyā //
tvanmohite pitari paśyati dāravaśye
dūraṃ duruktinihataḥ sa gato nijāmbām /
sāpi svakarmagatisantaraṇāya puṃsāṃ
tvatpādameva śaraṇaṃ śiśave śaśaṃsa //
ākarṇya so'pi bhavadarcaniścitātmā
mānī niretya nagarāt kila pañcavarṣaḥ /
sandṛṣṭanāradaniveditamantramārgas
tvāmārarādha tapasā madhukānanānte //
tāte viṣaṇṇahṛdaye nagarīṃ gatena
śrīnāradena parisāntvitacittavṛttau /
bālastvadarpitamanāḥ kramavardhitena
ninye kaṭhoratapasā kila pañca māsān //
tāvat tapobalanirucchvasite digante
devārthitastvamudayatkaruṇārdracetāḥ /
tvadrūpacidrasanilīnamateḥ purastā-
dāvirbabhūvitha vibho! garuḍādhirūḍhaḥ //
tvaddarśanapramadabhārataraṅgitaṃ taṃ
dṛgbhyāṃ nimagnamiva rūparasāyane te /
tuṣṭūṣamāṇamavagamya kapoladeśe
saṃspṛṣṭavānasi dareṇa tathādareṇa //
tāvad vibodhavimalaṃ praṇuvantameṇa-
mābhāṣathāstvamavagamya tadīyabhāvam /
rājyaṃ ciraṃ samanubhūya bhajasva bhūyaḥ
sarvottaraṃ dhruva! padaṃ vinivṛttihīnam //
ityūcuṣi tvayi gate nṛpanandano'sā-
vānanditākhilajano nagarīmupetaḥ /
reme ciraṃ bhavadanugrahapūrṇakāmas
tāte gate ca vanamādṛtarājyabhāraḥ //
yakṣeṇa deva! nihate punaruttame'smin
yakṣaiḥ sa yuddhanirato virato manūkyā /
śāntyā prasannahṛdayād dhanadādupetāt
tvadbhaktimeva sudṛḍhāmavṛṇonmahātmā //
ante bhavatpuruṣanītavimānayāto
mātrā samaṃ dhruvapade mudito'yamāste /
evaṃ svabhṛtyajanapālanaloladhīstvaṃ
vātālayādhipa! nirundhi mamāmayaughān //
jātasya dhruvakula eva tuṅgakīrte-
raṅgasya vyajani sutaḥ sa venanāmā /
yaddoṣavyathitamatiḥ sa rājavarya-
stvatpāde vihitamanā vanaṃ gato'bhūt //
pāpo'pi kṣititalapālanāya venaḥ
paurādyairupanihitaḥ kaṭhiravīryaḥ /
sarvebhyo nijabalameva sampraśaṃsan
bhūcakre tava yajanānyayaṃ nyarautsīt //
samprāpte hitakathanāya tāpasaudhe
matto'nyo bhavanapatirna kaścaneti /
tvannindāvacanaparo munīśvaraistaiḥ
śāpāgnau śalabhadaśāmanāyi venaḥ //
tannāśāt khalajanabhīrukairmunīndrai-
stanmātrā ciraparirakṣite tadaṅge /
tyaktāghe parimathitādathorudaṇḍād
dordaṇḍe parimathite tvamāvirāsīḥ //
vikhyātaḥ pṛthuriti tāpasopadiṣṭaiḥ
sūtādyaiḥ pariṇutabhāvibhūrivīryaḥ /
venārtyā kabalitasampadaṃ dharitrī-
mākrāntāṃ nijadhanuṣā samāmakārṣī //
bhūyastāṃ nijakulamukhyavatsayuktair
devādyaiḥ samucitacārubhājanesu /
annādīnyabhilaṣitāni yāni tāni
svacchandaṃ surabhitanūmadūduhastvam //
ātmānaṃ yahati sakhaistvayi tridhāma-
nnārabdhe śatatamavājimedhayāge /
spardhāluḥ śatamakha etya nīcaveṣo
hṛtvāśvaṃ tava tanayāt parājito'bhūt //
devendraṃ muhuriti vājinaṃ harantaṃ
vahnau taṃ munavaramaṇḍale juhūṣau /
rundhāne kamalabhave kratoḥ samāptau
sākṣāt tvaṃ madhuripumaikṣathāḥ svayaṃ svam //
taddataṃ varamupalabhya bhaktimekāṃ
gaṅgānte vihitapadaḥ kadāpi deva! /
satrasthaṃ muninivahaṃ hitāni śaṃsa-
nnaikṣiṣṭhāḥ sanakamukhān munīn purastāt //
vijñānaṃ sanakamukhoditaṃ dadhānaḥ
svātmānaṃ svayamagamo vanāntasevī /
tattādṛkpṛthuvapurīśa! satvaraṃ me
rogaughaṃ praśamaya vātagehavāsin! //
pṛthostu naptā pṛthudharmakarmaṭhaḥ prācīnabarhiryuvatau śatadrutau /
pracetaso nāma sucetasaḥ sutānajījanat tvatkaruṇāṅkurāniva //
pituḥ sisṛkṣāniratasya śāsanād bhavattapasyāniratā daśāpi te /
payonidhiṃ paścimametya tattaṭe sarovaraṃ sandadṛśurmanoharam //
tadā bhavattīrthamidaṃ samāgato bhavo bhavatsevakadarśanādṛtaḥ /
prakāśamāsādya puraḥ pracetasāmupādiśad bhaktatamastava stavam //
stavaṃ japantastamamī jalāntare bhavantamāseviṣatāyutaṃ samāḥ /
bhavatsukhāsvādarasādamīṣviyān babhūva kalo dhruvavanna śīghratā //
tapobhireṣāmatimātravardhibhiḥ sa yajñahiṃsānirato'pi pāvitaḥ /
pitāpi teṣām gṛhayātanāradapradarśitātmā bhavadātmatāṃ yayau //
kṛpābalenaiva tatḥ pracetasāṃ prakāśamāgāḥ patagendravāhanaḥ /
virājicakrādivarāyudhāṃśubhirbhujābhiraṣṭābhirudañcitadyutiḥ //
pracetasāṃ tāvadayācatāmapi tvameva kāruṇyabharād vārānadāḥ /
bhavadvicintāpi śivāyadehināṃ bhavatvasau rudranutiśca kāmadā //
avāpya kāntāṃ tanayāṃ mahīruhāṃ tayā ramadhvaṃ daśalakṣavatsarīm /
suto'stu dakṣo nanu tatkṣaṇācca māṃ prayāsyatheti nyagado mudaiva tān //
tataśca te bhūtalarodhinastarūn krūdhā dahanto druhiṇena vāritāḥ /
drumaiśca dattāṃ tanayāmavāpya tāṃ tvaduktakālaṃ sukhino'bhiremire //
avāpya dakṣaṃ ca sutaṃ kṛtādhvarāḥ pracetaso nāradalabdhayā dhiyā /
avāpurānandapadaṃ tathāvidhustvamīśa! vātālayanātha! pāhi mām //
priyavratasya priyaputrabhūtādāgnīdhrarājādudito hi nābhiḥ /
tvāṃ dṛṣṭavāniṣṭadamiṣṭamadhye tavaiva tuṣṭyai kṛtayajñakarmā //
abhiṣṭutastatra munīśvaraistvaṃ rājñā svatulyaṃ sutamarthyamānaḥ /
svayaṃ janiṣye'hamiti bruvāṇastirodadhā barhiṣi viśvamūrte! //
nābhipriyāyāmatha merudevyāṃ tvamaṃśato'bhūrṛṣabhābhidhānaḥ /
alokasāmānyaguṇaprabhāvaprabhāvitāśeṣajanapramodaḥ //
tvayi trilokībhṛti rājybhāraṃ nidhāya nābhiḥ saha merudevyā /
tapovanaṃ prāpya bhavanniṣevī gataḥ kilānandapadaṃ padaṃ te //
indrastvadutkarṣakṛtādamarṣād vavarṣa nāsminnajanābhavarṣe /
yadā tadā tvaṃ nijayogaśaktyā svavarṣamenad vyadadhāḥ suvarṣam //
jitendradattāṃ kamanīṃ jayantīmathodvahannātmaratāśayo'pi /
ajījanat tatra śataṃ tanūjān yeṣāṃ kṣitīṣo bharato'grajanmā //
navābhavan yogivarā navānye tvapālayan bhāratavarṣakhaṇḍān /
saikā tvaśītistava śeṣaputrāstapobalād bhūsurabhūyamīyuḥ //
uktvā sutebhyo'tha munīndramadhye viraktibhaktyanvitamuktimārgam /
svayaṃ gataḥ pāramahaṃsyavṛttimadhā jaḍonmattapiśācacaryām //
parātmabhūto'pi paropadeśaṃ kurvan bhavan sarvanirasyamānaḥ /
vikārahīno vicacāra kṛtsnāṃ mahīmahīnātmarasābhilīnaḥ //
śayuvrataṃ gomṛgakākacaryāṃ ciraṃ carannāpya paraṃ svarūpam /
davāhṛtāṅgaḥ kuṭakācale tvaṃ tāpān mamāpākuru vātanātha! //
madhyodbhavao bhuva ilāvṛtanāmri varṣe
gaurīpradhānavanitājanamātrabhāji /
śarveṇa mantranutibhiḥ sumupāsyamānaṃ
saṅkarṣaṇātmakamadhīśvara! samśraye tvām //
bhadrāśvanāmaka ilāvṛtapūrvavarṣe
bhadraśravobhirṛṣibhiḥ pariṇūyamānam /
kalpāntagūḍhanigamoddharaṇapravīṇaṃ
dhyāyāmi deva! hayaśīrṣatanuṃ bhavantam //
dhyāyāmi dakṣiṇagate harivarṣavarṣe
prāhlādamukhyapuruṣaiḥ pariṣevyamāṇam /
uttuṅgaśāntadhavalākṛtimekaśuddha-
jñānapradaṃ narahariṃ bhagavan! bhavantam //
varṣe pratīci lalitātmani ketumāle
līlāviśeṣalalitasmitaśobhanāṅgam /
lakṣmyā prajāpatisutaiśca niṣevyamāṇaṃ
tasyāḥ priyāya dhṛtakāmatanuṃ bhaje tvām //
ramye'pyudīci khalu ramyakanāmri varṣe
tadvarṣanāthamanuvarysaparyamāṇam /
bhaktaikavatsalamamatsarahṛtsu bhāntaṃ
matsyākṛtiṃ bhuvananātha! bhaje bhavantam //
varṣaṃ hiraṇmayasamāhvayamauttarāha-
māsīnamadridhṛtikarmaṭhakāmaṭhāṅgam /
saṃsevate pitṛgaṇapravaro'ryamāyaṃ
taṃ tvāṃ bhajāmi bhagavan! paracinmayātman! //
kiñcottareṣu kuruṣu priyayā dharaṇyā
saṃsevito mahitamantranutiprabhedaiḥ /
daṃṣṭrāgraghṛṣṭaghanapṛṣṭhagariṣṭhavarṣmā
tvaṃ pāhi vijñanutayajñavarāhamūrte! //
yāmyāṃ diśaṃ bhajati kimpuruṣākhyavarṣe
saṃsevito hanumatā dṛḍhabhaktibhājā /
sītābhirāmaparamādbhutarūpaśālī
rāmātmakaḥ parilasan paripāhi viṣṇo! //
śrīnāradena saha bhāratakhaṇḍamukhyais
tvaṃ sāṅkhyayoganutibhiḥ samupāsyamānaḥ /
ākalpakālamiha sādhujanābhiraksī
nārāyaṇo narasakhaḥ paripāhi bhūman! //
plākṣe'rkarūpamayi śālmala indurūpaṃ
dvīye bhajanti kuśanāmani vahnirūpam /
krauñce'mburūpamatha vāyumayaṃ ca śāke
tvāṃ brahmarūpamayi puṣkaranāmri lokāḥ //
sarvairdhruvīdibhiruḍuprakarairgrahaiśca
pucchādikeṣvavayaveṣvabhikalpyamānaiḥ /
tvaṃ śiṃśumāravapuṣā mahatāmupāsyaḥ
sandhyāsu rundhi narakaṃ mama sindhuśāyain! //
pātālamūlabhuvi śeṣatanuṃ bhavantaṃ
lolaikakuṇḍalavirājisahasraśīrṣam /
nīlāmbaraṃ dhṛtahalaṃ bhujagāṅganābhir-
juṣṭaṃ bhaje hara gadān gurugehanātha! //
ajāmilo nāma mahīsuraḥ purā caran vibho! dharmapathān gṛhāśramī /
gurorgirā kānanametya dṛṣṭavān sughṛṣṭaśīlāṃ kulaṭāṃ madākulām //
svataḥ praśānto'pi tadāhṛtāśayaḥ svadharmamutsṛja tayā samāraman /
adharmakārī daśamī bhavan punardadhau bhavannāmayute sute ratim //
sa mṛtyukāle yamarājakiṅgarān bhayaṅkarāmstrīnabhilakṣayan bhiyā /
purā manāk tvatsmṛtivāsanābalājjuhāva nārāyaṇanāmakaṃ sutam //
durāśayasyāpi tadātvanirgatatvadīyanāmākṣaramātravaibhavāt /
puro'bhipeturbhavadīyapārṣadāścaturbhujāḥ pītapaṭā manoharāḥ //
amuṃ ca sampāśya vikarṣato bhaṭān vimuñcatetyārurudhurbalādamī /
nivāritāste ca bhavajjanaistadā tadīyapāpaṃ nikhilaṃ nyavedayan //
bhavantu pāpāni kathaṃ tu niṣkṛte kṛte'pi bho daṇḍanamasti paṇḍitāḥ! /
na niṣkṛtiḥ kiīṃ viditā bhavādṛśāmiti prabho! tvatpuruṣā babhāṣire //
śrutismṛtibhyāṃ vihitā vratādayaḥ punanti pāpaṃ na lunanti vāsanām /
anantasevā tu nikṛntati dvayīmiti prabho! tvatpuruṣā babhāṣire //
anena bho! janmasahasrakoṭibhiḥ kṛteṣu pāpeṣvapi niṣkṛtiḥ kṛtā /
tadagrahīnnāma bhayākulo hareriti prabho! tvatpuruṣā babhāṣire //
nṛṇāmabuddhyāpi mukundakīrtanaṃ dahatyaghaughān mahimāsya tādṛśaḥ /
yathāgniredhāṃsi yathauṣedhaṃ gadāniti prabho! tvatpuruṣā babhāṣire //
itīritairyāmyabhaṭairapāsṛte bhavadbhaṭānāṃ ca gaṇe tirohite /
bhavatsmṛtiṃ kañcana kālamācaran bhavatpadaṃ prāpi bhavadbhaṭairasau //
svakiṅgarāvedanaśaṅkito yamastvadaṅghribhakteṣu na gamyatāmiti /
svakīyabhṛtyānaśiśikṣaduccakaiḥ sa deva! vātālaynātha! pāhi mām //
pracetastu bhagavannaparo'pi dakṣas-
tvatsevanaṃ vyadhita sargavivṛddhikāmaḥ /
āvirbabhūvitha tadā lasadaṣṭabāhus-
tasmai varaṃ daditha tāṃ ca vadhūmasiknīm //
tasyātmajāstvayutamīśa! punaḥ sahasraṃ
śrīnāradasya vacasā tava mārgamāpuḥ /
naikatravāsamṛṣaye mumuce sa śāpaṃ
bhaktottamastvṛṣiranugnahameva mene //
ṣaṣṭyā tato duhitṛbhiḥ sṛjataḥ kulaughān
dauhitrasūnuratha tasya sa viśvarūpaḥ /
tvatstotravarmitamajāpayadindramājau
deva! tvadīyamahimā khalu sarvajaitraḥ //
prāk śūrasenaviṣaye kila citraketuḥ
putrāgrahī nṛpatiraṅgirasaḥ prabhāvāt /
labdhvaikaputramatha tatra hate sapatnī-
saṅghairamuhyadavaśastava māyayāsau //
taṃ nāradastu samamaṅgirasā dayāluḥ
samprāpya tāvadupadarśya sutasya jīvam /
kasyāsmi putra iti tasya girā vimohaṃ
tyakatvā tvadarcanavidhau nṛpatiṃ nyayuṅkta //
stotraṃ ca mantramapi nāradato'tha labdhvā
toṣāya śeṣavapuṣo nanu te tapasyan /
vidyādharādhipatitāṃ sa hi saptarātre
labdhvātyukuṇṭḥamatiranvabhajad bhavantam //
tasmai mṛṇāladhavalena sahasraśīrṣṇā
rūpeṇa baddhanutisiddhagaṇāvṛteṇa /
prādurbhavannacirato nutibhiḥ prasanno
dattvātmatattvamanugṛhya tirodadhātha //
tvadbhaktamauliratha so'pi ca lakṣalakṣaṃ
varṣāṇi harṣulamanā bhuvaneṣu kāmam /
sanṅgāpayan guṇagaṇaṃ tava sundarībhiḥ
saṅgatirekarahito lalitaṃ cacāra //
atyantasaṅgavilayāya bhavatpraṇunno
nūnaṃ sa rūpyagirimāpya mahatsamāje /
niśśaṅkamaṅkakṛtavallabhamaṅgajāriṃ
taṃ śaṅkaraṃ parihasannumayābhiśepe //
nissambhramastvayamayācitaśāpamokṣo
vṛtrāsuratvamupagamya surendrayodhī /
bhaktyātmatattvakathanaiḥ samare vicitraṃ
śatrorapi bhramamapāsya gataḥ padaṃ te //
tvatsevanena ditirindravadhodyatāpi
tān prtyutendrasuhṛdo maruto'bhilebhe /
duṣṭāśaye'pi śubhadaiva bhavanniṣevā
tattādṛśastvamava māṃ pavanālayeśa! //
hiraṇyākṣe potripravaravapuṣā deva! bhavatā
hate śolakrodhaglapitaghṛtiretasya sahajaḥ /
hiraṇyaprārambhaḥ kaśipuramarārātisadasi
pratijñāmātene tava kila vadhārthaṃ muraripo! //
vidhātāraṃ ghoraṃ sa khalu tapasitvā nacirataḥ
puraḥ sākṣātkurvan suranaramṛgādyairanidhanam /
varaṃ labdhvā dṛpto jagadiha bhavannāyakamidaṃ
parikṣundannindrādaharata divaṃ tvāmagaṇayan //
nihantuṃ tvāṃ bhūyastava padamavāptasya ca ripor-
bahirdṛṣṭerantardadhitha hṛdaye sūkṣmavapuṣā /
nadannuccaistatrāpyakhilabhuvanānte ca mṛgayan
bhiyā yātaṃ matvā sa khalu jitakāśī nivavṛte //
tato'sya prahlādaḥ samajani suto garbhavasatau
munervīṇāpāṇeradhigatabhabadbhaktimahimā /
sa vai jātyā daityaḥ śiśurapi sametya tvayi ratiṃ
gatastvadbhaktānāṃ varada! paramodāharaṇatām //
surārīṇāṃ hāsyaṃ tava caraṇadāsyaṃ nijasute
sa dṛṣṭvā diṣṭātmā gurubhiraśiśikṣacciramamum /
guruproktaṃ cāsāvidamidamabhadrāya dṛḍhami-
tyapākurvan sarvaṃ tava caraṇabhaktyaiva vavṛdhe //
adhīteṣu śreṣṭhaṃ kimiti paripṛṣṭe'tha tanaye
bhavadbhaktiṃ varyāmabhigadati paryākuladhṛtiḥ /
gurubhyo roṣitvā sahajamatirasyotyabhividan
vadhipāyānasmin vyatatut bhavatpādaśaraṇe //
sa śūlairāviddhaḥ subahu mathito diggajagaṇair-
mahāsarpairdaṣṭo'pyanaśanagarāhāravidhutaḥ /
girindrāvakṣipto'pyahaha paramātmannayi vibho!
tvayi nyastātmatvāt kimapi na nipīḍāmabhajata //
tataḥ śaṅkāviṣṭaḥ sa punaratiduṣṭo'sya janako
gurūktyā tadgeha kila varuṇapāśaistamaruṇat /
guroścāsānnidhye sa punaranugān daityatanayān
bhavadbhaktestattvaṃ paramapi vijñānamaśiṣat //
pitā śṛṇvan bālaprakaramakhilaṃ tvatstutiparaṃ
ruṣāndhaḥ prāhainaṃ kulahataka! kaste balamiti /
balaṃ me vaikuṇṭhastava ca jagatāṃ cāpi sa balaṃ
sa eva trailokyaṃ sakalamiti dhīro'yamagadīt //
are! kvāsau kvāsau sakalajagadātmā haririti
prabhinte sma stambhaṃ calitakaravālo ditisutaḥ /
ataḥ paścād viṣṇo! na hi vaditumīśo'smi sahasā
kṛpātman! viśvātman! pavanapuravāsin! mṛḍaya mām //
stambhe ghaṭṭayato hiraṇyakaśipoḥ karṇau samācūrṇaya-
nnādhūrṇajjagadaṇdakuṇḍakuharo ghorastavābhūd ravaḥ /
śrutvā yaṃ kila daityarājahṛdaye pūrvaṃ kadāpyaśrutaṃ
kampaḥ kaścana sampapāt calito'pyambhojabhūrviṣṭapāt //
daitye dikṣu visṛṣṭacakṣuṣi mahāsaṃrāmbhiṇī stambhataḥ
sambhūtaṃ na mṛgātmakaṃ na manujākāraṃ vapuste vibho! /
kiṃ kiṃ bhīṣaṇametadadbhutamiti vyudbhrāntacitte'sure
visphurjaddhavalograromavikasadvarṣmā samājṛmbhathāḥ //
taptasvarṇasavarṇaghūrṇadatirūkṣākṣaṃ saṭākesara-
protkampapranikumbitāmbaramaho jīyāt tavedaṃ vapuḥ /
vyāttavyāptamahādarīsakhamukhaṃ khaḍgogravalganmahā-
jihvānirgamadṛśyamānasumahādaṃṣṭrāyugoḍḍāmaram //
utsarpadvalibhaṅgabhīṣuṇahanuṃ hvasvasthavīyastara-
grīvaṃ pīvaradośśatodgatanakhakrūrāṃśudūrolbaṇam /
vyomollaṅghighanāghanopamaghanapradhvānanirdhāvita-
spardhāluprakaraṃ namāmi bhavatastannārasiṃhaṃ vapuḥ //
nūnaḥ vuṣṇurayaṃ nihanmyamumiti bhrāmyadgadābhīṣaṇaṃ
daityendraṃ samupādravantamadhṛthā dorbhyāṃ pṛthubhyāmammum /
vīro nirgalito'tha khaḍgaphalake gṛhṇan vicitraśramān
vyāvṛṇvan punarāpapāta bhuvanagrāsodyataṃ tvāmaho //
bhrāmyantaṃ ditihādhamaṃ punarapi prodgṛhya dorbhyāṃ javād
dvāre'thoruyuge nipātya nakharān vyutnkhāya vakṣobhuvi /
nirbhindannadhigarbhanirbharagaladraktāmbu baddhotsavaṃ
pāyaṃ pāyamudairayo bahujagatsaṃhārisiṃhāravān //
tyaktvā taṃ hatamāśu raktalaharīsiktonnamadvarṣmaṇi
pratyutpatya samastadaityapaṭalīṃ cākhādyamāne tvayi /
bhrāmyadbhūmi vikampitāmbudhikulaṃ vyālolaśailotkaraṃ
protsarpatkhacaraṃ carācaramaho duḥsthāmavasthāṃ dadhau //
tāvanmāṃsavapākarālavapuṣaṃ ghorāntramālādharaṃ
tvāṃ madhyesabhamiddharoṣamuṣitaṃ durvāragurvāravam /
abhyetuṃ na śaśaka ko'pi bhuvane dūre sthitā bhīravaḥ
sarve śarvaviriñcavāsavamukhāḥ pratyekamastoṣata //
bhūyo'pyakṣataroṣadhāmni bhavati brahmājñayā bālake
prahlāde padayornamatyapabhaye kāruṇyabhārākulaḥ /
śāntastvaṃ karamasya mūrdhni samadhāḥ stotrairathodnāyata-
stasyākāmadhiyo'pi tenitha varaṃ lokāya cānugraham //
evaṃ nāṭitaraudraceṣṭita! vibho! śrītāpanīyābhidha-
śrutyantasphuṭagītasarvamahimannatyantaśuddhākṛte! /
tattādṛṅnikhilottaraṃ punaraho kastvāṃ paro laṅghayet
prahlādapriya! he marutpurapate! sarvāmayāt pāhi mām //
indradyūmnaḥ pāṇḍyakhaṇḍādhirājastvadbhaktātmī candanādrau kadīcit /
tvatsevāyāṃ magnadhīrāluloke naivāgastyaṃ prāptamātithyakāmam //
kumbhodbhūtaḥ saṃbhṛtakrodhabhāraḥ stabdhātmā tvaṃ hastibhūyaṃ bhajeti /
śaptvāthainaṃ pratyagāt so'pi lebhe hastīndratvaṃ tvatsmṛtivyaktidhanyam //
dugdhāmbhodhermadhyabhāji trikūṭe kroḍañchaile yūthapo'yaṃ vaśābhiḥ /
sarvān jantūnatyavartiṣṭa śaktyā tvadbhaktānāṃ kutra notkarṣalābhaḥ //
stena sthemnā divyadehatvaśaktyā so'yaṃ khedānaprajānan kadācit /
śailaprānte gharmatāntaḥ sarasyāṃ yūthaiḥ sārdhaṃ tvatpraṇunno'bhireme //
hūhūstāvad devalasyāpi śāpad grāhībhūtastajjale vartamānaḥ /
jagrāhainaṃ hastinaṃ pādadeśe śāntyarthaṃ hi śrāntido'si svakānām //
tvatsevāyā vaibhavād durnirodhaṃ yudhyantaṃ taṃ vatsarāṇāṃ sahasram /
prāpte kāle tvatpadaikāgryasiddhyai nakrākrāntaṃ hastivīraṃ vyadhāstvam //
ārtivyaktaprāktanajñānabhaktiḥ śuṇḍotkṣiptaiḥ samarcan /
pūrvābhyastaṃ nirviśeṣātmaniṣṭhaṃ stotraśreṣṭhaṃ so'ndagādīt parātman! //
śrutvā stotraṃ nirguṇasthaṃ samastaṃ brahmeśādyairnāhamityaprayāte /
sarvātmā tvaṃ bhūrikāruṇyavegāt tārkṣyārūḍhaḥ prekṣito'bhūḥ purastāt //
hastīndraṃ taṃ hastapadmena dhṛtvā cakreṇa tvaṃ nakravaryaṃ vyadārīḥ /
gandharve'smin muktaśāpe sa hastī tvatsārūpyaṃ prāpya dedīpyate sma //
etad vṛttaṃ tvāṃ ca māṃ ca prage yo gāyet so'yaṃ bhūyase śreyase syāt /
ityuktvainaṃ tena sārdhaṃ gatastvaṃ dhiṣṇyaṃ viṣṇo! pāhi vātālayeśa! //
durvāsāḥ suravanitāptadivyamālyaṃ śakrāya svayamupadāya tatra bhūjaḥ /
nāgendrapratimṛdite śaśāya śakraṃ kā kṣāntistvaditaradevatāṃśajānām //
śāpena prathitajare'tha nirjarendre deveṣvapyasurajiteṣu niṣprabheṣu /
śarvādyāḥ kamalajametya sarvadevā nirvāṇaprabhava! samaṃ bhavantamāpuḥ //
brahmādyairnutamahimā ciraṃ tadānīṃ prāduḥṣan varada! puraḥ pareṇa dhāmnā /
he devā! ditijakulairvidhāya sandhiṃ pīyūṣaṃ parimathateti paryaśāstvam //
sandhānaṃ kṛtavati dānavaiḥ suraudhe manthānaṃ nayati madena mandarādrim /
bhraṣṭe'smin badaramivodvahan khagendre sadystvaṃ vinihitavān payaḥ payodhau //
ādhāya drutamatha vāsukiṃ varatrāṃ pāthodhau vinihitasarvabījajāle /
prārabdhe mathanavidhau surāsuraistairvyājāt tvaṃ bhujagamukhe'karoḥ surārīn //
kṣubdhādrau kṣubhitajalodare tadānīṃ dugdhābdhau gurutarabhārato nimagne /
deveṣu vyathitatameṣu tatpriyaiṣī prāṇaiṣīḥ kamaṭhatanuṃ kaṭhorapṛṣṭhām //
vajrātisthiratarakarpareṇa viṣṇo! vistārāt parigatalakṣayojanena /
ambhodheḥ kuharagatena varṣmaṇā tvaṃ nirmagnaṃ kṣitidharanāthamunninetha //
unmagne jhaṭiti tadā dharādharendre nirmethurdṛḍhamiha sammadena sarve /
āviśya dvitayagaṇe'pi sarparāje vaivaśyaṃ pariśamayannavīvṛdhastān //
uddāmabhramaṇajavonnamadgirīndranyastaikasthiratarahastapaṅkajaṃ tvām /
abhrānte vidhigiriśādayaḥ pramodādudbhrāntā nunuvurupāttapuṣpavarṣāḥ //
daityaudhe bhujagamukhānilena tapte tenaiva tridaśakule'pi kiñcidārte /
kāruṇyāt tava kila deva! vārivāhāḥ prāvarṣannamaragaṇān na daityasaṅghān //
garalaṃ taralānalaṃ purastājjaladherudvijagāla kālakūṭam /
amarastutivādamodanighno niriśastannipapau bhavatpriyārtham //
vimathatsu surāsureṣu jātā surabhistāmṛṣiṣu nyadhāstridhāman! /
hayaratnamabhūdathebharatnaṃ dyūtaruścāpsarasaḥ sureṣu tāni //
jagadīśa! bhavatparā tadānīṃ kamanīyā kamalā babhūva devī /
amalāmavalokya yāṃ vilokaḥ sakalo'pi spṛhayāmbabhūva lokaḥ //
tvayi dattahṛdde tadaiva devyai tridaśendro maṇipīṭhikāṃ vyatārīt /
sakalopahṛtābhiṣecanīyairṛṣayastāṃ śrutigīrbhirabhyaṣiñcan //
abhiṣekajalānupātimugdhatvadapāṅgairavabhūṣitāṅgavallīm /
maṇikuṇḍalapītacelahārapramukhaistāmamarādayo'ndabhūṣan //
varaṇasrajamāttabhṛṅganādāṃ dadhatī sā kucakumbhamandayānā /
padaśiñjitamañjunpurā tvāṃ kalitavrīlavilāsamāsasāda //
giriśadruhiṇādisarvadevān guṇabhājo'pyavimuktadoṣaleśān /
avamṛśya sadaiva sarvaramye nihitā tvayyanayāpi divyamālā //
urasā tarasā mamānithaināṃ bhuvanānāṃ jananīmananyabhāvām /
tvadurovilasattadīkṣaṇaśrīparivṛṣṭyā paripuṣṭamāsa viśvam //
atimohanavibhramā tadānīṃ madayantī khalu vāruṇī nirāgāt /
tamasaḥ padavīmadāstvamenāmatisammānanayā mahāsurebhyaḥ //
taruṇāmbudasundarastadā tvaṃ nanu dhanvantarirutthito'mburāśeḥ /
amṛtaṃ kalaśe vahan karābhyāmakhilārtiṃ hara mārutālayeśa! //
udgacchatastava karādamṛtaṃ haratsu
daityeṣu tānaśaraṇānanunīya devān /
sadhastirodadhitha deva! bhavatprabhāvād
udyatsayūthyakalahā ditijā babhūvuḥ //
śyāmāṃ rucāpi vayasāpi tanuṃ tadānīṃ
prāpto'si tuṅgakucamaṇḍalabhaṅgurāṃ tvam /
pīyuṣakumbhakalahaṃ parimucya sarve
tṛṣṇākulāḥ pratiyayustvadurojakumbhe //
kā tvaṃ mṛgākṣi! vibhajasva sudhāmimāmi-
tyārūḍharāgavivaśānabhiyācato'mūn /
viśvasyate mayi kathaṃ kulaṭāsmi daityā!
ityālapannapi suviśvasitānatānīḥ //
modāt sudhākalaśameṣu dadatsu sā tvaṃ
duśceṣṭitaṃ mama sahadhvamiti bruvāṇā /
paṅktiprabhedaviniveśitadevadaityā
līlāvilāsagatibhiḥ samadāḥ sudhāṃ tām //
asmāsviyaṃ praṇayinītyusureṣu teṣu
joṣaṃ sthiteṣvatha samāpya sudhāṃ sureṣu /
tvaṃ bhaktalokavaśago mijarūpametya
svarbhānumardhaparipītasudhaṃ vyalāvīḥ //
tvattaṃ sudhāharaṇayogyaphalaṃ pareṣu
dattvā gate tvayi suraiḥ khalu te vyagṛhṇan /
ghore'tha mūrchati raṇe balidaityamāyā-
vyāmohite suragaṇe tvamihāvirāsīḥ //
tvaṃ kālanemimatha mālisukhāñjaghantha
śakro jaghāna balijambhavalān sapākān /
śuṣkārdraduṣkaravadhe namucau ca lūne
phenena nāradagirā nyaruṇo raṇaṃ tam //
yoṣāvapurdanujamohanamāhitaṃ te
śrutvaṃ vilokanakutūhalavān maheśaḥ /
bhūtaiḥ samaṃ girijayā ca gataḥ padaṃ te
stutvābravīdabhimataṃ tvamatho tirodhāḥ //
ārāmasīmani ca kandukaghātalīlā-
lolāyamānanayanāṃ kamanīṃ manojñām /
tvāmeṣa vīkṣya vigaladvasanāṃ manobhū-
vegādanaṅgaripuraṅga! samāliliṅga //
bhūyo'pi vidrutavatīmupadhāvya devo
vīryapramokṣavikasatparamārthabodhaḥ /
tvanmānitastava mahattvamuvāca devyai
tattādṛśastvamava vātaniketanātha! //
śakreṇa saṃyati hato'pi balirmahātmā
śukreṇa jīvitatanuḥ kratuvardhitoṣmā /
vikrāntimān bhayanilīnasurāṃ trilokīṃ
cakre vaśe sa tava cakramukhādabhītaḥ //
putrārtidarśanavaśādaditirviṣaṇṇā
taṃ kāśyapaṃ nijapatiṃ śaraṇaṃ prapannā /
tvatpūjanaṃ taduditaṃ hi payovratākhyaṃ
sā dvādaśāhamacarat tvayi bhaktipūrṇā //
tasyāvadhau tvayi nilīnamateramuṣyāḥ
śyāmaścaturbhujavapuḥ svayamāvirāsīḥ /
namrāṃ ca tāmiha bhavattanayo bhaveyaṃ
gopyaṃ madīkṣaṇamiti pralapannayāsīḥ //
tvaṃ kāśyape tapasi sannidadhat tadānīṃ
prāpto'si garbhamaditeḥ praṇuto vidhātrā /
prāsūta ca prakaṭavaiṣṇavadivyarūpaṃ
sā dvādaśīśravaṇapuṇyadine bhavantam //
puṇyāśramaṃ tamabhivarṣati puṣpavarṣair-
harṣākule surakule kṛtatūryaghoṣe /
baddhvāñjaliṃ jaya jayeti tanuḥ pitṛbhyāṃ
tvaṃ tatkṣaṇe paṭutamaṃ vaṭurūpamādhāḥ //
tāvat prajāpatimukhairupanīya mauñjī-
daṇḍājinākṣavalayādibhirarcyamānaḥ /
dedīpyamānavapurīśa! kṛtāgnikāryas
tvaṃ prāsthithā baligṛhaṃ prakṛtāśvamedham //
gātreṇa bhāvimahimocitagauravaṃ prāg
vyāvṛṇvateva dharaṇīṃ calayannayāsīḥ /
chatraṃ paroṣmatiraṇārthamivādadhāno
daṇḍaṃ ca dānavajaneṣvivaṃ sannidhātum //
tāṃ narmadittarataṭe hayamedhaśālā-
māseduṣi tvayi rucā tava ruddhanetraiḥ /
bhāsvān kimeṣa dahano nu sanatkumāro
yogī nu ko'yamiti śukramukhaiḥ śaśaṅke //
ānītamāśu bhṛgubhirmahasābhibhūtais
tvāṃ ramyarūpamasuraḥ pulakāvṛtāṅgaḥ /
bhaktyā sametya sukṛtī pariṣicya pādau
tattoyamanvadhṛta mūrdhati tīrthatīrtham //
prahlādavaṃśajatayā kratubhirdvijeṣu
viśvāsato nu tadidaṃ ditijo'pi lebhe /
yat te padāmbu giriśasya śirobhilālyaṃ
sa tvaṃ vibho! gurupurālaya! pālayethāḥ //
prītyā daityastava tanumahaḥprekṣaṇīt sarvathāpi
tvāmārādhyannajita! racayannañjaliṃ sañjagāda /
mattaḥ kiṃ te samabhilaṣitaṃ viprasūno! vada tvaṃ
vittaṃ bhaktaṃ bhavanamavanīṃ vāpi sarvaṃ pradāsye //
tāmakṣīṇāṃ baligiramupākarṇya kāruṇyapūrṇo-
'pyasyotsekaṃ śamayitumanā daityavaṃśaṃ praśaṃsan /
bhūmiṃ pādatrayaparimitāṃ prārthayāmāsitha tvaṃ
sarvaṃ dehīti tu nigadite kasya hāsyaṃ na vā syāt //
viśveśaṃ māṃ tripadamiha kiṃ yācase bāliśastvaṃ
sarvāṃ bhūmiṃ vṛṇu kimamunetyālapat tvāṃ sa dṛpyan /
yasmād darpāt tripadaparipūrtyakṣamaḥ kṣepavādān
bandhaṃ cāsāvagamadatadarho'pi gāḍhopaśāntyai //
pādatrayyā yadi na mudito viṣṭapairnāpi tuṣye-
dityukte'smin varada! bhavate dātukāme'tha toyam /
daityācāryastava khalu parīkṣārthinaḥ preraṇāt taṃ
mā mā deyaṃ harirayamiti vyaktamevābabhāṣe //
yācatyevaṃ yadi sa bhagavān pūrṇakāmo'smi so'haṃ
dāsyāmyeva sthiramiti vadan kāvyaśapto'pi daityaḥ /
vindhyāvalyā nijadayitayā dattapādyāya tubhyaṃ
citraṃ citraṃ sakalamapi sa prārpayat toyapūrvam //
nissandehaṃ ditikulapatau tvayyaśeṣārpaṇaṃ tad
vyātanvāne mumucurṛṣayaḥ sāmarāḥ puṣpavarṣam /
divyaṃ rūpaṃ tava ca tadidaṃ paśyatāṃ viśvabhājām-
uccairuccairavṛdhadavadhīkṛtya viśvāṇḍabhāṇḍam //
tvatpādāgraṃ nijapadagataṃ puṇḍarīkodbhavo'sau
kuṇḍītoyairasicadapunād yajjalaṃ viśvalokān /
harṣotkarṣāt subahu khecarairutsave'smin
bherīṃ nighnan bhuvanamacarajjāmbavān bhaktiśālī //
tāvad daityāstvanumatimṛte bharturārabdhatuddhā
devopetairbhavadanucaraiḥ saṅgatā bhaṅgamāpan /
kālātmāyaṃ vasati purato yadvaśāt prāg jitāḥ smaḥ
kiṃ vo yuddhairiti baligirā te'tha pātālamāpuḥ //
pāśairbaddhaṃ patagapatinā daityamuccairavādī-
stārtīyīkaṃ diśa mama padaṃ kiṃ na viśveśvaro'si /
pādaṃ mūrdhni praṇaya bhagavannityakampaṃ vadantaṃ
prahlādastaṃ svayamupagato mānayannastavīt tvām //
darpocchittyai vihitamakhilaṃ daitya! siddho'si puṇyair
lokaste'stu tridivavijayī vāsavatvaṃ ca paścāt /
matsāyujyaṃ bhaja ca punarityanvagṛhṇā baliṃ taṃ
vipraiḥ santānitamakhavaraḥ pāhi vātālayeśa! //
purā hayagrīvamahāsureṇa ṣaṣṭhāntarāntodyadakāṇḍakalpe /
nidronmukhabrahmamukhāddhṛteṣu vedeṣvadhitsaḥ kila matsyarūpam //
satyavratasya dramilādhibharturnadījale tarpayatastadānīm /
karāñjalau sa jvalitākṛtistvamadṛśyathāḥ kaścana bālamīnaḥ //
kṣiptaṃ jale tvāṃ cakitaṃ vilokya ninye'nbupātraṇa muniḥ svageham /
svalpairahobhiḥ kalaśīṃ ca kūpaṃ vāpīṃ saraścānaśiṣe vibho! tvam //
yogaprabhāvād bhavadājñayaiva nītastatastvaṃ muninā payodhim /
pṛṣṭo'munā kalpadidṛkṣumenaṃ saptāhamāssveti vadannayāsīḥ //
prāpte tvadukte'hani vāridhārāpariplute bhūmitale munīndraḥ /
saptarṣibhiḥ sārdhamapāravāriṇyudghūrṇamānaḥ śaraṇaṃ yayau tvām //
dharāṃ tvadādeśakarīmavāptāṃ naurūpiṇīmāruruhustadā te /
tatkampakampreṣu ca teṣu bhūyastvamambudherāvirabhūrmahīyān //
jhaṣākṛtiṃ yojanalakṣadīrghāṃ dadhānamuccaistaratejasaṃ tvām /
nirīkṣya tuṣṭā munayastvaduktyā tvattuṅgaśṛṅge taraṇiṃ babandhuḥ //
ākṛṣṭanauko munimaṇḍalāya pradarśayan viśvajagadvibhāgān /
saṃstūyamāno nṛvareṇa tena jṅānaṃ paraṃ copadiśannacārīḥ //
kalpāvadhau sapta munīn purovat prastāpya satyavratabhūmipaṃ tam /
vaivasvatākhyaṃ manumādadhānaḥ krodhāddhayagrīvamabhidruto'bhūḥ //
svatuṅgaśṛṅgakṣatavakṣasaṃ taṃ nipātya daityaṃ nigamān gṛhītvā /
viriñcaye prītahṛde dadānaḥ prabhañjanāgārapate! prapāyāḥ //
vaivasvatākhyamanuputranabhāgajāta-
nābhāganāmakanarendrasuto'mbarīṣuḥ /
saptārṇavāvṛtamahīdayito'pi reme
tvatsaṅgiṣu tvayi ca magnamanāḥ sadaiva //
tvatprītayesakalameva vitanvato'sya
bhaktyaiva deva! nacirādabhṛthāḥ prasādam /
yenāsya yācanamṛte'pyabhirakṣaṇārthaṃ
cakraṃ bhavān pravitatāra sahasradhāram //
sa dvādaśīvratamatho bhvadarcanārthaṃ
varṣaṃ dadhau madhuvane yamunopakaṇṭhe /
patnyā samaṃ sumanasā mahatīṃ vitandan
pūjāṃ dvijeṣu visṛjan paśuṣaṣṭikoṭim //
tatrātha pāraṇadine bhavadarcanānte
durvāsasāsya muninā bhavanaṃ prapede /
bhoktuṃ vṛtaśca sa nṛpeṇa parārtiśīlo
mandaṃ jagāma yamunāṃ niyamān vidhāsyan //
rājñātha pāraṇamuhṅrtasamāptikhedād
vāraiva pāraṇamakāri bhavatpareṇa /
prāpto munistadatha divyadṛśā vijānan
kṣipyan krudhoddhṛtajaṭo vitatāna kṛtyām //
kṛtyāṃ ca tāmasidharāṃ bhuvanaṃ dahantī-
magre'bhivīkṣya nṛpatirna padāccakampe /
tvadbhaktabādhamabhivīkṣya sudarśanaṃ te
kṛtyānalaṃ śalabhayanmunimanvadhāvīt //
dhāvannaśeṣabhuvaneṣu bhiyā sa paśyan
viśvatra cakramapi te gatavān viriñcam /
kaḥ kālacakramatilaṅghayatītyapāstaḥ
śarvaṃ yayau sa ca bhavantamavandataiva //
bhūyo bhavannilayametya muniṃ namantaṃ
proce bhavānahamṛṣe! nanu bhaktadāsaḥ /
jñānaṃ tapaśca vinayānvitameva mānyaṃ
yāhyambarīṣapadameva bhajeti bhūman! //
tāvat sametya muninā sa gṛhītapādo
rājāpasṛtya bhavadastramasāva (nauṣī?nāvī) te /
cakre gate muniradādakhilāśiṣo'smai
tvadbhaktimāgasi kṛte'pi kṛpāṃ ca śaṃsan //
rājā pratīkṣya munimekasamāmanāśvān
sambhojya sādhu tamṛṣiṃ visṛjan prasannam /
bhuktvā svayaṃ tvayi tato'pi dṛḍhaṃ rato'bhūt
sāyujyamāpa ca sa māṃ pavaneśa! pāyāḥ //
gīrvāṇairarthyamāno daśamukhanidhanaṃ kosaleṣvṛśyaśṛṅge
putrīyāmiṣṭimiṣṭvā daduṣi daśarathakṣmābhṛte pāyasāgryam /
tadbhuktyā tatpurandhrīṣvapi tisṛṣu samaṃ jātagarbhāsu jāto
rāmastvaṃ lakṣmaṇena svayamatha bharatenāpi śatrughnanāmnā //
kodaṇḍī kauśikasya kratuvaramavituṃ lakṣmaṇenānuyāto
yāto'bhūstātavācā munikathitamanudvandvaśāntādhvakhedaḥ /
n ṇāṃ trāṇāya bāṇairmunivacanabalāt tāṭakāṃ pāṭayitvā
labdhvāsmādastrajālaṃ munivanamagamo deva! siddhāśramākhyam //
mārīcaṃ drāvayitvā makhaśirasi śarairanyarakṣāṃsi nighnan
kalyāṃ kurvannahalyāṃ pathi padarajasā prāpya vaidehageham /
bhindānaścāndracūḍaṃ dhanuravanisutāmindirāmeva labdhvā
rāyaṃ prātiṣṭhathāstvaṃ tribhirapi ca samaṃ bhrātṛvīraiḥ sadāraiḥ //
ārundhāne ruṣāndhe bhṛgukulatilake saṃkramayya svatejo
yāte yāto'syayodhyāṃ sukhamiha nivasan kāntayā kāntamūrte! /
śatrughnenaikadātho gatavati bharate mātulasyādhivāsaṃ
tātātrabdho'bhiṣekastava kila vihataḥ kekayādhīśaputryā //
tātokyā yātukāmo vanamanujavadhūsaṃyutaścāpadhāraḥ
paurānārūdhya mārge guhanilayagatastvaṃ jaṭācīradhārī /
nāvā santīrya gaṅgāmadhipadavi punastaṃ bharadvājamārā-
nnatvā tadvākyahetoratisukhamavasaścitrakūṭe girīndre //
śrutvā putrārtikhinnaṃ khalu bharatamukhāt svargayātaṃ svatātaṃ
tapto dattvāmbu tasmai nidadhitha bharate pādukāṃ medinīṃ ca /
atriṃ natvātha gatvā vanamativipulāṃ daṇḍakāṃ caṇḍakāyaṃ
hatvā daityaṃ virādhaṃ sugatimakalayaścāru bhoḥ! śārabhaṅgīm //
natvāgastyaṃ samastāśaranikarasapatrākṛtiṃ tāpasebhyaḥ
pratyaśrauṣīḥ priyaiṣī tadanu ca muninā vaiṣṇave divyacāpe /
brahmāstre cāpi datte pathi pitṛsuhṛdaṃ dīkṣya jaṭāyuṃ
modād godātaṭānte pariramasi purā pañcavatyāṃ vadhūṭyā //
prāptāyāḥ śūrpaṇakhyā madanacaladhṛterarthanairnissahātmā
tāṃ saumitrau visṛjya prabalatamaruṣā tena nirlunanāsām /
dṛṣṭvaināṃ ruṣṭacittaṃ kharamabhipatitaṃ duṣaṇaṃ ca trimūrdhaṃ
vyāhiṃsīrāśarānapyayutasamadhikāṃstatkṣaṇādakṣatoṣmā //
sodaryāproktavārtāvivaśadaśamukhādiṣṭamārīcamāyā-
sāraṅgaṃ sārasākṣyā spṛhitamanugataḥ prāvadhīrbāṇaghātam /
tanmāyākrandaniryāpitabhavadanujāṃ rāvaṇastāmahārṣīt
tenārto'pi tvamantaḥ kimapi mudamadhāstadvadhopāyāyalābhāt //
bhūyastanvīṃ vicinvannahṛta daśamukhastvadvadhūṃ madvadhene-
tyuktvā yāte jaṭāyau divamatha suhṛdaḥ prātanoḥ pretakāryam /
gṛhṇānaṃ taṃ kabandhaṃ jaghanitha śabarīṃ prekṣya pampātaṭe tvaṃ
samprāpto vātasūnuṃ bhṛśamuditamanāḥ pāhi vātālayeśa! //
nītaḥ sugrīvamaitrīṃ tadanu dundubheḥ kāyamuccaiḥ
kṣiptvāṅguṣṭhena bhūyo lulavitha yugapat patriṇā sapta sālān /
hatvā sugrīvaghātodyatamatulabalaṃ vālinaṃ vyājavṛttyā
varṣāvelāmanaiṣīrvirahataralaitastvaṃ mataṅgāśramānte //
sugrīveṇānujoktyā sabhayamabhiyatā vyūhitāṃ vāhinīṃ tā-
mṛkṣāṇāṃ vīkṣya dikṣu drutamatha dayitāmārgaṇāyāvanamrām /
sandeśaṃ cāngulīyaṃ pavanasutakare prādiśo modaśālī
mārge mārge mamārge kapibhirapi tadī tvatpriyā saprayāsaḥ //
tvadvārtākarṇanodyadgarudurujavasampātisampātivākya-
prottīrṇārṇodhirantarnagari janakajāṃ vīkṣya dattvāṅgulīyam /
prakṣudyodyānamakṣakṣapaṇacaṇaraṇaḥ soḍhabandho daśāsyaṃ
dṛṣṭvā pluṣṭvā ca laṅkāṃ jhaṭiti sa hanumān mauliratnaṃ dadau te //
tvaṃ sugrīvāṅgadādiprabalakapicamūcakravikrāntabhūmi-
cakro'bhikramya pārejaldhi niśicarendrānujāśrīyamāṇaḥ /
tatproktāṃ śatruvārtāṃ rahasi niśamayan prārthanāpārthyaroṣa-
prāstāgneyāstratejastramadudadhigirā labdhavān madhyamārgam //
kīśairāśāntaropāhṛtagirinikaraiḥ setumādhāpya yāto
yātūnyāmardya daṃṣṭrānakhaśikhariśilāsālaśastraiḥ svasainyaiḥ /
vyākurvan sanujastvaṃ samarabhuvi paraṃ vikramaṃ śakrajetrā
vegānnāgāstrabaddhaḥ patagapatigarunmārutairmocito'bhūḥ //
saumitristvatra śaktiprahṛtigaladasurvātajānītaśaila-
ghrāṇāt praṇānupeto vyakṛṇuta kusṛtiślāghinaṃ meghanādam /
māyākṣobheṣu vaibhīṣaṇavacanahṛtastambhanaḥ kumbhakarṇaṃ
samprāptaṃ kampitorvītalamakhilacamūbhakṣiṇaṃ vyakṣiṇostvam //
gṛhṇan jambhārisampreṣitarathakavacau rāvaṇenābhiyudhyan
brahmāstreṇāsya bhindan galatatimabalāmagniśuddhāṃ pragṛhṇan /
deva! śreṇīvarojjīvitasamaramṛtairakṣatairṛkṣasaṅghair-
laṅkābhartrā ca sākaṃ nijanagaramagāḥ sapriyaḥ puṣpakeṇa //
prīto divyābhiṣekairayutasamadhikān vatsarān paryaraṃsīr-
maithilyāṃ pāpavācā śiva śiva kila tāṃ garbhiṇīmabhyahāsīḥ /
śatrughnenārdayitvā lavaṇaniśicaraṃ prārdayaḥ śūdrapāśaṃ
tāvad vālmīkigehe kṛtavasatirupāsūta sīta sutau te //
vālmīkestvatsutodgāpitamadhurakṛterājñayā yajñavāṭe
sītāṃ tvayyāsukāme kṣitimaviśadasau tvaṃ ca kālārthito'bhūḥ /
hetoḥ saumitrighātī svayamatha sarayūmagnaniśśeṣabhṛtyaiḥ
sākaṃ nākaṃ prayāto nijapadamagamo deva! vaikuṇṭhamādyam //
so'yaṃ martyāvatārastava khalu niyataṃ martyaśikṣārthamevaṃ
viśleṣārtirnirāgastyajanamapi bhavet kāmadharmātisaktyā /
no cet svātmānubhūteḥ kvanu tava manaso vikriyā cakrapāṇe!
sa tvaṃ sattvaikamūrte! pavanapurapate! vyādhunu vyādhitāpān //
atreḥ putratayā purā tvamanasūyāyāṃ hi dattābhidho
jātaḥ śiṣyāniṣandhatandritamanāḥ svasthaścaran kāntayā /
dṛṣto bhaktatamena hehayamahīpālena tasmai varā-
naṣṭaiśvaryamukhān pradāya daditha svenaiva cānte vadham //
satyaṃ kartumathārjunasya ca varaṃ tacchaktimātrānataṃ
brahmadveṣi tadākhilaṃ nṛpakulaṃ hantuṃ ca bhūmerbharam /
sañjāto jamadagnito bhṛgukule tvaṃ reṇukāyāṃ hare!
rāmo nāma tadātmajeṣvavarajaḥ pitroradhāḥ sammadam //
labdhāmnāyagaṇaścaturdaśavayā gandharvarāje manā-
gāsatāṃ kila mātaraṃ prati pituḥ krodhākulasyājñayā /
tātājñātigasodaraiḥ samamimāṃ chitvātha śāntāt pitus-
teṣāṃ jīvanayogamāpitha varaṃ mātā ca te'dād varam //
pitrā mātṛmude stavāhṛtaviyaddhenornijādāśramāt
prasthāyātha bhṛgorgirā himagirāvārādhya gaurīpatim /
labdhvā tatparaśuṃ taduktadanujacchedī mahāstrādikaṃ
prāpto mitramathākṛtavṛaṇamuniṃ prāpyāgamaḥ svāśramam //
ākheṭepagato'rjunaḥ suragavīsamprāptasampadgaṇais-
tvatpitrā paripūjitaḥ puragato durmantrivācā punaḥ /
gāṃ kretuṃ sacivaṃ nyayuṅkta kudhiyā tenāpi rundhanmuni-
prāṇakṣepasaroṣagohatacamūcakreṇa vatso hṛtaḥ //
śukrojjīvitatātavākyacalitakrodho'tha sakhyā samaṃ
bibhrud dhyātamahodaropanihitaṃ cāpaṃ kuṭhāraṃ śaran /
ārūḍhaḥ sahavāhayantṛkarathaṃ māhiṣmatīmāviśan
vāgbhirvatsamadāśuṣi kṣitipatau samprāstuthāḥ saṅgaram //
putrāṇāmayutenasaptadaśabhiścākṣauhiṇībhirmahā-
senānībhiranekamitranivahirvyājṛmbhitīyodhanaḥ /
sadyastvatkakuṭhārabāṇavidalanniśśeṣasainyotkaro
bhītipradrutanaṣṭaśiṣṭanayastvāmāpataddhehayaḥ //
līlāvāritanarmadājalavalallaṅkeśagarvāpaha-
śrīmadbāhusahasramuktabahuśastrāstraṃ nirundhannamum /
cakre tvayyatha vaiṣṇave'pi vikale buddhvā hariṃ tvāṃ mudā
dhyāyantaṃ chitasrvadoṣamavadhīḥ so'gāt paraṃ te padam //
bhūyo'marṣitahehayātmajagaṇaistāte hate reṇukā-
māghnānāṃ hṛdayaṃ nirīkṣya bahuśo ghorāṃ pratijñāṃ vahan /
dhyānānītarathāyudhastvamakṛthā vipradruhaḥ kṣatriyān
dikcakreṣu kuṭhārayan viśikhayan niḥkṣātriyāṃ medinīm //
tātojjīvanakṛnnṛpālakakulaṃ triḥsaptakṛtvo jayan
santarpyātha samantapañcakamahāraktahṛdaudhe pit n /
yajñe kṣmāmapi kāśyapādiṣu diśan sālvena yudhyan punaḥ
kṛṣṇo'muṃ nihaniṣyatīti śamito yuddhāt kumārairbhavān //
nyasyāstrāṇi mahendrabhūbhṛti tapastanvan punarmajjitāṃ
gokarṇāvadhi sāgareṇa dharaṇīṃ dṛṣṭvārthitastāpasaiḥ /
dhyāteṣvāsaghṛtānalāstracakitaṃ sindhuṃ sruvakṣepaṇā-
dutsāryoddhṛtakeralo bhṛgupate! vāteśa! saṃrakṣa mām //
sāndrānanandatano! hare! nanu purā daivāsure saṅgare
tvatkṛttā api karmaśeṣavaśato ye te na yātā gatim /
teṣāṃ bhūtalajanmanāṃ ditibhuvāṃ bhāreṇa durārditā
bhūmiḥ prāpa viriñcamāśritapadaṃ devaiḥ puraivāgataiḥ //
hā hā durjanabhūribhāramathitāṃ pāthonidhau pātukām-
etāṃ pālaya hanta me vivaśatāṃ saṃpṛccha devānimān /
ityādipracurapralāpavivaśāmālokya dhātā mahīṃ
devānāṃ vadanāni vīkṣya parito dadhyau bhavantaṃ hare! //
ūce cāmbujabhūramūnayi surāḥ! satyaṃ dharitryā vaco
nanvasyā bhavatāṃ ca rakṣaṇavidhau dakṣo hi lakṣmīpatiḥ /
sarve śarvapurassarā vayamito gatvā payovāridhiṃ
natvā taṃ stumahe javāditi yuyaḥ sākaṃ tavāketanam //
te mugdhānilaśālidugdhajaladhestīraṃ gatāḥ saṅgatā
yāvat tvatpadacintanaikamanasastāvat sa pāthojabhūh /
tvadvācaṃ hṛdaye niśamya sakalānānandayannacivā-
nākhyātaḥ paramātmanā svayamahaṃ vākyaṃ tadākarṇyatām //
jāne dīnadaśāmahaṃ diviṣadāṃ bhūmeśca bhīmairnṛpais-
tatkṣepāya bhavāmi yādavakule so'haṃ samagrātmanā /
devā vṛṣṇikule bhavantu kalayā devāṅganāścāvanau
matsevārthamiti tvadīyavacanaṃ pāthojabhūrūcivān //
śrutvā karṇarasāyanaṃ tava vacaḥ sarveṣu nirvāpita-
svānteṣvīśa! gateṣui tāvakakṛpāpīyūṣatṛptātmasu /
vikhyāte mathurāpure kila bhavatsānnidhyapuṇyottare
dhanyāṃ devakanandanāmudavahad rājā sa śūrātmajaḥ //
udvāhāvasitau tadīyasahajaḥ kaṃso'tha sammānaya-
nnetau sūtatayā gataḥ pathi rathe vyomotthayā tvadgirā /
asyāstvāmatiduṣṭamaṣṭamasuto hanteti hanteritaḥ
sattrāsāt sa tu hantumantikagatāḥ tanvīṃ kṛpāṇīmadhāt //
gṛhṇānaścikureṣu tāṃ khalamatiḥ śaureściraṃ sāntvanair-
no muñcan punarātmajārpaṇagirā prīto'tha yāto gṛhān /
ādyaṃ tvatsahajaṃ tathārpitamapi snehena nāhannasau
duṣṭānāmapi deva! puṣṭakaruṇā dṛṣṭā hi dhīrekadā //
tāvat tvanmanasaiva nāradamuniḥ proce sa bhojeśvaraṃ
yūyaṃ nanvasurāḥ surāśca yadavo jānāsi kiṃ na prabho! /
māyāvī sa harirbhavadvadhakṛte bhāvī suraprārthanā-
dityākarṇya yadūnadūdhunadasau śaureśca sūnūnahan //
prāpte saptamagarbhatāmahipatau tvatpreraṇānmāyayā
nīte mādhava! rohiṇīṃ tvamapi bhoḥ! saccitsukhaikātmakaḥ /
devakyā jaṭharaṃ viveśitha vibho! saṃstūyamānaḥ suraiḥ
sa tvaṃ kṛṣṇa! vidhūya rogapaṭalīṃ bhaktiṃ parāṃ dehi me //
ānandarūpa! bhagavannayi! te'vatāre
prāpte pradīptabhavadaṅga nirīyamāṇaiḥ /
kāntivrajairiva ghanāghanamaṇḍalairdyā-
māvṛṇvatī viruruce kila varṣavelā //
āśāsu śītalatarāsu payodatoyai-
rāśāsitāptivivaśeṣu ca sajjaneṣu /
naiśākarodayavidhau niśi madhyamāyāṃ
kleśāpahastrijagatāṃ tvamihāvirāsīḥ //
bālyasṛśāpi vapuṣā dadhuṣā vubhūtī-
rudyatkirīṭakaṭakāṅgadahārabhāsā /
śaṅkhārivārijagadāparibhāsitena
meghāsitena parilesitha sūtigehe //
vakṣaḥsthalīsukhanilānavilāsilakṣmī-
mandākṣalakṣitakaṭākṣavimokṣabhedaiḥ /
tanmandirasya khalakaṃsakṛtāmalakṣmī-
munmārjayanniva virejitha vāsudeva! //
śauristu dhīramunimaṇḍalacetaso'pi
dūrasthitaṃ vapurudīkṣya nijekṣaṇābhyām /
ānandabaṣpapulakodgamagadgadārdra-
stuṣṭāva dṛṣtimakarandarasaṃ bhavantam //
deva! prasīda parapūruṣa! tāpavallī-
nirlūnidātra! samanetra! kalāvilāsin! /
khedānapākuru kṛpāgurubhiḥ kaṭākṣair-
ityādi tena muditena ciraṃ nuto'bhūḥ //
mātrā ca netrasalilāstṛtagātravallyā
stotrairabhiṣṭutaguṇaḥ karuṇālayastvam /
prācīnajanmayugalaṃ pratibodhya tābhyāṃ
māturgirā dadhitha mānuṣabālaveṣam //
tvatpreristatadanu nandatanūjayā te
vyatyāsamāracayituṃ sa hi śūrasūnuḥ /
tvāṃ hastayoradhita cittāvidhāryamāryai-
rambhoruhasthakalahaṃsakiśoraramyam //
jātā tadā puśupasadmani yoganidrā
nidrāvimudritamathākṛta pauralokam /
tvatpreraṇāt kimiha citramacetanairyad
dvāraiḥ svayaṃ vyaghaṭi saṅgaṭitaiḥ sugāḍham //
śeṣeṇa bhūriphaṇavāritavāriṇātha
svairaṃ pradarśitapatho maṇidīpitena /
tvāṃ dhārayan sa khalu dhanyatamaḥ pratasthe
so'yaṃ tvamīśa! mama nāśaya rogavegān //
bhavantamayamudvahan yadukulodvaho nissaran
dadarśa gaganoccalajjalabharāṃ kalindātmajām /
ahi salilasañcayaḥ sa punaraindrajālodito
jalaugha iva tatkṣaṇāt prapadameyatāmāyayau //
prasuptapaśupālikāṃ nibhṛtamārudadbālikā-
mapāvṛtakavāṭikāṃ paśupavāṭikāmāviśan /
bhavantamayamarpayan prasavatalpake tatpadād
vahan kapaṭakanyakāṃ svapuramāgato vegataḥ //
tatastvadanujāravakṣapitanidravegadravad-
bhaṭotkaraniveditaprasavavārtayaivārtimān /
vimuktacikurotkarastvaritamāpatan bhojarā-
ḍatuṣṭa iva dṛṣṭavān bhaginikākare kanyakām //
dhruvaṃ kapaṭaśālino madhuharasya māyā bhave-
dasāviti kiśorikāṃ bhaginikākarāliṅgitām /
dvipo nalinikāntarādiva mṛṇālikāmākṣipa-
nnayaṃ tvadanujāmajāmupalapaṭṭake piṣṭavān //
tato bhavadupāsako jhaṭiti mṛtyupāśādiva
pramucya tarasaiva sā samadhirūḍharūpāntarā /
adhastalamajagmuṣī vikasadaṣṭabāhusphuran-
mahāyudhamaho gatā kila vihāyasā didyute //
nṛśaṃsatara! kaṃsa! te kimu mayā viniṣpiṣṭayā
babhūva bhavadantakaḥ kvacana cintyatāṃ te hitam /
iti tvadanujā vibho! khalamudīrya taṃ jagmuṣī
marudgaṇapaṇāyitā bhuvi ca mandirāṇyeyuṣī //
prage punaragātmajāvacanamīriti bhūbhujā
pralambabakapūtanāpramukhadānavā māninaḥ /
bhavannidhanakāmyayā jagati babhramurnirbhayāḥ
kumārakavimārakāḥ kimiva duṣkaraṃ niṣkṛpaiḥ //
tataḥ paśupamandire tvayi mukunda! nandapriyā-
prasūtiśayaneśaye ruvati kiñcidañcatpade /
vibudhya vanitājanaistanayasambhave ghoṣite
mudā kimu vadāmyaho sakalamākulaṃ gokulam //
aho khalu yaśodayā navakalāyacetoharaṃ
bhavantamalamantike prathamamāpibantyā dṛśā /
punaḥ stanabharaṃ nijaṃ sapadi pāyayantyā mudā
manoharatanuspṛśā jagati puṇyavanto jitāḥ //
bhavatkuśalakāmyayā sa khalu nandagopastadā
pramodabharasaṃkulo dvijakulāya kiṃ nādadāt /
tathaiva paśupālakāḥ kimu na maṅgalaṃ tenire
jagatritayamaṅgala! tvamiha pāhi māmāmayāt //
tadanu nandamamandaśubhāspadaṃ nṛpapurīṃ karadānakṛte gatam /
samavalokya jagād bhavatpitā viditakaṃsasahāyajanodyamaḥ //
ayi sakhe! tava bālakajanma māṃ sukhayate'dya nijātmajajanmavat /
iti bhavatpitṛtāṃ vrajanāyake samadhiropya śaśaṃsa tamādarāt //
iha ca santyanimittaśatāni te kaṭakasīmne tato laghu gamyatām /
iti ca tadvacasā vrajanāyako bhavadapāyabhiyā drutamāyayau //
avasare khalu tatra ca kācana vrajapade madhurākṛtiraṅganā /
taralaṣaṭpadalālitakuntalā kapaṭapotaka! te nikaṭaṃ gatā //
sapasi sā hṛtabālakacetanā niśicarānvayajā kila pūtanā /
vrajavadhūṣviha keyamiti kṣaṇaṃ vimṛśatīṣu bhavantamupādade //
lalitabhāvavilāsahṛtātmabhiryuvatibhiḥ pratiroddhumapāritā /
stanamasau bhavanāntaniṣeduṣī pradaduṣī bhavate kapaṭātmane //
samadhiruhya tadaṅkamaśaṅkitastvamatha bālakalopanaroṣitaḥ /
mahadivāmraphalaṃ kucamaṇḍalaṃ praticucūṣitha durviṣadūṣitam //
asubhireva samaṃ dhayati tvayi stanamasau stanitopamanisvanā /
nirapatad bhayadāyi nijaṃ vapuḥ pratigatā pravisārya bhujāvubhau //
bhayadaghoṣaṇabhīṣaṇavigrahaśravaṇadarśanamohitavallave /
vrajapade taduraḥsthalakhelanaṃ nanu bhavantamagṛhṇata gopikāḥ //
bhuvanamaṅkala!nāmabhireva te yuvatibhirbahudhā kṛtarakṣaṇaḥ /
tvamayi vātaniketananātha! māmagadayan kuru tāvakasevakam //
vrajeśvaraḥ śaurivaco niśamya samāvrajannadhvani bhītacetāḥ /
niṣpiṣṭaniśśeṣataruṃ nirīkṣya kañcit padārthaṃ śaraṇaṃ gatastvām //
niśamya gopīvacanādudantaṃ sarve'pi gopā bhayavismayāndhāḥ /
tvatpātitaṃ ghorapiśācadehaṃ dehurvidūre'tha kuṭhārakṛttam //
tvatpītapūtastanataccharīrāt samuccalannuccataro hi dhūmaḥ /
śaṅkāmadhādāgaravaḥ kimeṣu kiṃ cāndano gauggulavo'thaveti //
madaṅgasaṅgasya phalaṃ na dūraṃ kṣaṇena tāvad bhavatāmapi syāt /
utyullapan vallavatallajebhyastvaṃ pūtanāmātanuthāḥ sugandhim //
citraṃ piśācyā na hataḥ kumāraścitraṃ puraivākathi śauriṇedam /
iti praśaṃsan kila gopaloko bhavanmukhālokarase nyamāṅkṣīt //
dine dine'tha prativṛddhalakṣmīrakṣīṇamaṅgalyaśato vrajo'yam /
bhavannivāsādayi vāsudeva! pramodasāndraḥ parito vireje //
gṛheṣu te komalarūpahāsamithaḥkathāsaṅkulitāḥ kamanyaḥ /
vṛtteṣu kṛtyeṣu bhavannirīkṣāsamāgatāḥ pratyahamatyanandan //
aho kumāro mayi dattadṛṣṭiḥ smitaḥ kṛtaṃ māṃ prati vatsakena /
ehyehi māmityupasārya pāṇiṃ tvayāśa! kiṃ kiṃ na kṛtaṃ vadhūbhiḥ //
bhavadvapuḥsparśanakautukena karāt karaṃ gopavadhūjanena /
nītastvamātāmrasarojamālāvyālambilolambatulāmalāsīḥ //
nipāyayantī stanamaṅkagaṃ tvāṃ vilokayantī vadanaṃ hasantī /
daśāṃ yaśodā katamāṃ na bheje sa tādṛśaḥ pāhi hare! gadānmām //
kadāpi janmarkṣadine tava prabho! nimantritajñātivadhūmahīsurā /
mahānasastvāṃ savidhe nidhāya sā mahānasādau vavṛte vrajeśvarī //
tato bhavattrāṇaniyuktabālakaprabhītisaṅkrandanasaṅkulāravaiḥ /
vimiśramaśrāvi bhavatsamīpataḥ parisphuṭaddārucaṭaccaṭāravaḥ //
tatastadākarṇanasaṃbhramaśramaprakampivakṣojabharā vrajāṅganāḥ /
bhavantamantardadṛśuḥ samantato viniṣpataddāruṇadārumadhyagam //
śiśoraho kiṃ kimabhūditi drutaṃ pradhāvya nandaḥ paśupāśca bhūsurāḥ /
bhavantamālokya yaśodayā dhṛtaṃ samāśvasannaśrujalārdralocanāḥ //
kasko nu kautaskuta eṣa vismayo viśaṅkaṭaṃ yacchakaṭaṃ vipāṭitam /
na kāraṇaṃ kiñcidiheti te sthitāḥ svanāsikādattakarāstvadīkṣakāḥ //
kumārakasyāsya payodharārthinaḥ prarodane lolapadāmbujāhatam /
mayā mayā dṛṣṭamano viparyagāditīśa! te pālakabālakā jaguḥ //
bhiyā tadā kiñcidajānatāmidaṃ kumārakāṇāmatidurghaṭaṃ vacaḥ /
bhavatprabhāvāvidurairitīritaṃ manāgivāśaṅkyāta dṛṣṭapūtanaiḥ //
pravālatāmraṃ kimidaṃ padaṃ kṣataṃ sarojaramyau nu karau virojitau /
iti prasarpatkaruṇātaraṅgitāstvadaṅgamāpaspṛśuraṅganājanāḥ //
aye sutaṃ dehi jagatpateḥ kṛpātaraṅgapātāt paripātamadya me /
iti sma saṅgṛhya pitā tvadaṅgukaṃ guhurmuhuḥ śliṣyati jītakaṇṭakaḥ //
anonilīnaḥ kila hantumāgataḥ surārirevaṃ bhavatā vihiṃsitaḥ /
rajo'pi nodṛṣṭamamuṣya tat kathaṃ sa śuddhasattve tvayi līnavān dhruvam //
prapūjitaistatra tato dvijātibhirviśeṣato lambhitamaṅgalāśiṣaḥ /
vrajaṃ nijairbālyarasairvimohayan marutpurādhīśa! rujāṃ jahīhi me //
tvamekadā gurumarutpuranātha! voḍhuṃ
gāḍhādhirūḍḥagarimāṇamapārayantī /
mātā nodhāya śayane kimidaṃ bateti
dhyāyantyaceṣṭata gṛheṣu niviṣṭaśaṅkā //
tāvad vidūramupakarṇitaghoraghoṣa-
vyājṛmbhipāṃsupaṭalīparipūritāśaḥ /
vātyāvapuḥ sa kila daityavarastṛṇāva-
rtākhyo jahāra janamānasahāriṇaṃ tvām //
uddāmapāṃsutimirāhatadṛṣtipāte
draṣṭuṃ kimapyakuśale paśupālaloke /
hā bālaksya kimiti tvadupāntamāptā
mātā bhavantamavilokya bhṛśaṃ rurod //
tāvat sa dānavavaro'pi ca dīnamūrtir-
bhāvatkabhāraparidhāraṇalūnavegaḥ /
saṅkocamāpa tadanu kṣatapāṃsughoṣe
ghoṣe vyatāyata bhavajjananīninādaḥ //
rodopakarṇanavaśādupagamya gehaṃ
krandatsu nandamukhagopakuleṣu dīnaḥ /
tvāṃ dānavastvakhilamuktikaraṃ mumukṣus-
tvayyapramuñcati papāt viyatpradeśāt //
rodākulāstadanu gopagaṇā bahiṣṭha-
pāṣāṇapṛṣṭhabhuvi dehamatisthaviṣṭham /
praikṣanta hanta nipantamamuṣya vakṣa-
syakṣīṇameva ca bhavantamalaṃ hasantam //
grāvaprapātaparipiṣṭagariṣṭhadeha-
bhraṣṭāsuduṣṭadanujopari dhṛṣṭahāsam /
āghnānamambujakareṇa bhavantametya
gopa dadhurgirivarādiva nīlaratnam //
ekaikamāśu parigṛhya nikāmananda-
nnandādigopaparirabdhavicumbatāṅgam /
ādātukāmapariśaṅkitagopanārī-
hastāmbujaprapatitaṃ praṇumo bhavantam //
bhūyo'pi kinnu kṛṇumaḥ praṇatārtihārī
govinda eva paripālayatāt sutaṃ naḥ /
ityādi mātarapitṛprasukhaistadānīṃ
samprārthitastvadavanāya vibho! tvameva //
vātātmakaṃ danujamevamayi pradhūnvan
vātodbhavān mama gadān kimu no dhunoṣi /
kiṃ vā karomi puranapyanilālayeśa!
niśśeṣarogaśamanaṃ muhurarthaye tvām //
gūḍhaṃ vasudevagirā kartuṃ te niṣkriyasya saṃskārān /
hṛdgatahorātattvo gargamunistvadgṛhān vibho! gatavān //
nando'tha nanditātmā bṛndiṣṭhaṃ mānayannamuṃ yaminām /
mandasmitārdramūce tvat saṃskārān vidhātumutsukadhīḥ //
yaduvaṃśācāryatvāt sunibhṛtamidamārya! kāryamiti kathayan /
gargo nirgatapulakaścakre tava sāgrajasya nāmāni //
kathamasya nāma kurve sahasranāmno hyanantanāmno vā /
iti nūnaṃ gargamuścakre tava nāma nāma rahasi vibho! //
kṛṣidhītuṇakārābhyāṃ sattānandātmatāṃ kilābhilapat /
jagadaghakarṣitvaṃ vā kathayadṛṣiḥ kṛṣṇanāma te vyatanot //
anyāṃśca nāmabhedān nyīkurvannagraje ca rāmādīn /
atimānuṣānubhāvaṃ nyagadat tvāmaprakāśayan pitre //
snihyati yatsava putre suhyati sa na māyikaiḥ punaḥ śokaiḥ /
druhyati yaḥ sa tu naśyedityavadat te mahattvamṛṣivaryaḥ //
jeṣyati bahutaradaityān neṣyati nijabandhulokamamalapadam /
śroṣyasi suvimalakīrtīrasyeti bhavadvibhūtimṛṣirūce //
amunaiva sarvadurgaṃ taritāstha kṛtāsthamantra tiṣṭhadhvam /
harirevetyanabhilapannityādi tvāmavarṇayat sa muniḥ //
garge'tha nirgate'smin nanditanandādinandyamānastvam /
madgadamudgatakaruṇo nirgamaya śrīmarutpurādhīśa! //
ayi sabala! murāre! pāṇijānupracāraiḥ
kimapi bhavanabhāgān bhūṣayantau bhavantau /
calitacaraṇakañje mañjumañjīraśiñjā-
śravaṇakutukabhājau ceratuścāru vegāt //
mṛdu mṛdu vihasantāvunmiṣaddantavantau
vadanapatitakeśau dṛśyapādābjadeśau /
bhujagalitakarāntavyālagatkaṅkaṇāṅkau
matimaharatamuccaiḥ paśyatāṃ viśvan ṇām //
anusarati janaughe kautukavyākulākṣe
kimapi kṛtaninādaṃ vyāhasantau dravantau /
balitavadanapadmaṃ pṛṣṭhato dattadṛṣṭī
kimiva na vidadhāthe kautukaṃ vāsudeva! //
dutagatiṣu patantāvutthitau liptapaṅkau
divi munibhirapaṅkaiḥ sasmitaṃ vandyamānau /
drutamatha jananībhyāṃ sānukampaṃ gṛhītau
muhurapi parirabdhau drāg yuvāṃ cumbitau ca //
snutakucabharamaṅke dhārayantī bhavantaṃ
taralamati yaśodā stanyadā dhanyadhanyā /
kapaṭapaśupa! madhye mugdhahāsāṅkuraṃ te
daśanamukulahṛdyaṃ vīkṣyaṃ vaktraṃ jaharṣa //
tadanu caraṇacārī dārakaiḥ sākamārā-
nnilayatatiṣu khelan bālacāpalyaśālī /
bhavanaśukabiḍālān vatsakāṃścānudhāvan
kathamapi kṛtahāsairgopakairvārito'bhūḥ //
haladharasahitastvaṃ yatra yatropayāto
vivaśapatitanetrāstatra tatraiva gopyaḥ /
vigalitagṛhakṛtyā vismṛtāpatyabhṛtyā
murahara! muhuratyantākulā nityamāsan //
pratinavanavanītaṃ gopikādattamicchan
kalapadamupagāyan komalaṃ kvāpi nṛtyan /
sadayayuvatilokairarpitaṃ sarpiraśnan
kvacana navavipakvaṃ dugdhamatyāpibastvam //
mama khalu baligehe yācanaṃ jātamāstām-
iha punarabalānāmagrato naiva kurve /
iti vihitamatiḥ kiṃ deva! santyajya yācñāṃ
dadhighṛtamaharastvaṃ cāruṇā coraṇena //
tava dadhighṛtamoṣe ghoṣayoṣājanānā-
mabhajata hṛdi roṣo nāvakāśaṃ na śokaḥ /
hṛdayamapi muṣitvā harṣasindhau nyadhāstvaṃ
sa mama śamaya rogān vātagehādhinātha! //
śākhāgre'tha vidhuṃ vilokya phalamityambāṃ ca tātaṃ muhuḥ
samprārthyātha tadā tadīyavacasā protkṣiptabāhau tvayi /
citraṃ deva! śaśī sa te karamagāt kiṃ brūmahe sampata-
jjyotirmaṇḍalapūritākhilavapuḥ prāgā virāḍrūpatām //
kiṃ kiṃ batedamiti saṃbhramabhājamenaṃ
brahmārṇave kṣaṇamamuṃ parimajjya tātam /
māyāṃ punastanayamohamayīṃ vitanva-
nnānandacinmaya! jaganmaya! pāhi rogāt //
ayi deva! purā kila tvayi svayamuttānaśaye stanandhaye /
parijṛmbhaṇato vyapāvṛte vadane viśvamacaṣṭa vallavī //
punarapyatha bālakaiḥ samaṃ tvayi līlānirate jagatpate! /
phalasañcayavañcanakrudhā tava mṛdbhojanamūcurarbhakāḥ //
ayi te pralayāvadhau vibho! kṣititoyādisamastabhakṣiṇaḥ /
mṛdupāśanato rujā bhavediti bhītā jananī cukopa sā ///
ayi durvinayātmaka! tvayā kimu mṛtsā bata vatsa! bhakṣitā /
iti mātṛgiraṃ ciraṃ vibho! vitathāṃ tvaṃ pratijajñiṣe hasan //
ayi te sakalairviniścite vimatiśced vadanaṃ vidāryatām /
iti mātṛvibhartsito mukhaṃ vikasatpadmanibhaṃ vyadārayaḥ //
ayi mṛllavadarśanotsukāṃ jananīṃ tāṃ bahu tarpayanniva /
pṛthivīṃ nikhilāṃ na kevalaṃ bhuvanānyapyakhilānyadīdṛśaḥ //
kuhacid vanamambudhiḥ kvacit kvacidabhraṃ kuhacid rasātalam /
manujā danujāḥ kvacit surā dadṛśe kiṃ na tadā tvadānane //
kalaśāmbudhiśāyinaṃ punaḥ paravaikuṇṭhapadādhivāsinam /
svapuraśca nijārbhakātmakaṃ katidhā tvāṃ na dadarśa sā mukhe //
vikasadbhuvane mukhodare nanu bhūyo'pi tathāvidhānanaḥ /
anayā sphuṭamīkṣito bhavānanavasthāṃ jagatāṃ batātanot //
dhṛtatattvadhiyaṃ tadā kṣaṇaṃ jananīṃ tāṃ praṇayena mohayan /
stanamamba! diśetyupāsajan bhagavannadbhutabāla! pāhi mām //
ekadā dadhivimāthakāriṇīṃ mātaraṃ samupasedivān bhavān /
stanyalolupatayā nivārayannaṅkametya papivān payodharau //
ardhapītakucakuḍmale tvayi snigdhahāsamadhurānanāmbuje /
dugdhamīśa! dahane parisnutaṃ dhartumāśu jananī jagāma te //
sāmipītarasabhaṅgasaṅgatakrodhabhāraparibhūtacetasā /
manthadaṇḍamupagṛhya pāṭitaṃ hanta deva! dadhibhājanaṃ tvayā //
uccala dhvanitamuccakaistadā saṃniśamya jananī samādrutā /
tvadyaśovisaravad dadarśa sā sadya eva dadhi visṛtaṃ kṣitau //
vedamārgaparimārgitaṃ ruṣā tvāmavīkṣya parimārgayantyasau /
sandadarśa sukṛtinyulūkhale dīyamānanavanītamotave //
tvāṃ pragṛhya bata bhītibhāvanābhāsurānanasarojamāśu sā /
roṣarūṣitamukhī sakhīpuro bandhanāya raśanāmupādade //
bandhumicchati yameva sajjanastaṃ bhavantamayi bandhumicchatī /
sā niyujya raśanāguṇān bahūn vdyaṅgulonamakhilaṃ kilaikṣata //
vismitotsmitasakhījanekṣitāṃ svinnasannavapuṣaṃ nirīkṣya tām /
nityamuktavapurapyaho hare! bandhameva kṛpayānvamayathāḥ //
sthīyatāṃ ciramulūkhale khaletyāgatā bhavanameva sā yadā /
prāgulūkhalabilāntare tadā sarpirarpitamadannavāsthithāḥ //
yadyapāśasugamo bhavān vibho! saṃyataḥ kimu sapāśayānayā /
evamādi divijairabhiṣṭuto vātanātha! paripāhi māṃ gadāt //
mudā suraudhaistvamudārasammadairudīrya dāmodara ityabhiṣṭutaḥ /
mṛdūdaraḥ svairamulūkhale lagannadūrato dvau kakubhāvudaikṣathāḥ //
kuberasūnurnalakūbarābhidhaḥ paro maṇigrīva iti prathāṃ gataḥ /
maheśasevādhigataśriyonmadau ciraṃ kila tvadvimukhāvakhelatām //
surāpagāyāṃ kila tau madotkaṭau surāpagāyadbahuyauvatāvṛtau /
vivāsasau keliparau sa nārado bhavatpadaikapravaṇo niraikṣata //
bhiyā priyālokamupāttavāsasaṃ puro nirīkṣyāpi madāndhacetasau /
imau bhavadbhaktyupaśāntisiddhaye munirjagau śāntimṛte kutaḥ sukham //
yuvāmavāptau kakubhātmatāṃ ciraṃ hariṃ nirīkṣyātha padaṃ svamāpnutam /
itīritau tau bhavadīkṣaṇaspṛhāṃ gatau vrajānte kakubhau babhūvatuḥ //
atandramindradruyugaṃ tathāvidhaṃ sameyuṣā mantharagāminā tvayā /
tirāyitolūkhalarodhanirdhutau cirāya jīrṇau paripātitau tarū //
abhāji śākhidvitayaṃ yadā tvayā tadaiva tadgarbhatalānnireyuṣā /
mahātviṣā yakṣayugena tatkṣaṇādabhāji govinda! bhavānapi stavaiḥ //
ihānyabhakto'pi sameṣyati kramād bhavantametau khalu rudrasevakau /
muniprasādād bhavadaṅghrimāgatau gatau vṛṇānau khalu bhaktimuttamām //
tatastarūddāraṇadāruṇāravaprakampisampātini gopamaṇḍale /
vilajjitatvajjananīmukhekṣiṇā vyamokṣi nandane bhavān vimokṣadaḥ //
mahīruhormadhyagato batārbhako hareḥ prabhāvādaparikṣato'dhunā /
iti bravāṇairgamito gṛhaṃ bhavān marutpurādhīśvara! pāhi māṃ gadāt //
bhavatprabhāvāvidurā hi gopāstaruprapātādikamatra goṣṭḥe /
shetumutpātagaṇaṃ viśaṅkya prayātumanyatra mano vitenuḥ //
tatropanandābhidhagopavaryo jagau bhavatpreraṇayaiva nūnam /
itiḥ pratīcyāṃ vipinaṃ manojñaṃ bṛndāvanaṃ nāma virājatīti //
bṛhadvanaṃ tat khalu nandamukhyā vidhāya gauṣṭhīnamatha kṣaṇena /
tvadanvitatvajjananīniviṣṭagariṣtayānānugatā viceluḥ //
anomanojñadhvanidhenupālīkhurapraṇādāntarato vadhūbhiḥ /
bhavadvinodālapitīkṣarāṇi prapīya nājñāyata mārgadairghyam //
nirīkṣya bṛndāvanamīśa! nandatprasūnakundapramukhadrumaugham /
amodathāḥ śādvalasāndralakṣmyā harinmaṇīkuṭṭimapuṣṭaśobham //
navākanirvyuḍhanivāsabhedeṣvaśeṣagopeṣu sukhāsiteṣu /
vanaśriyaṃ gopakiśorapālīvimiśritaḥ paryagalokathāstvam //
arālamārgāgatanirmalāpāṃ marālakujākṛtanarmalāpām /
nirantarasmerasarojavaktrāṃ kalindakanyāṃ samalokayastvam //
mayūrakekāśatalobhanīyaṃ myūkhamīlaśabalaṃ maṇīnām /
viriñcalokaspṛśamuccaśṛṅgairgiriṃ ca govardhanamaikṣathāstvam //
samaṃ tato gopakumārakaistvaṃ samantato yatra vanāntamāgāḥ /
tatastatastāṃ kṛṭilāmapaśyaḥ kalindajāṃ rāgavatīmivaikām //
tathāvidhe'smin vipine paśavye samutsuko vatsagaṇapracāre /
caran sarāmo'tha kumārakaistvaṃ samīragehādhipa! pāhi rogāt //
taralamadhukṛdbṛnde bṛndāvane'tha manohare
paśupaśiśubhiḥ sākaṃ vatsānupālanalolupaḥ /
haladharasakho deva! śrīman! viceritha dhārayan
gavalamuralīvetraṃ netrābhirāmatanudyutiḥ //
vihitajagatīrakṣaṃ lakṣmīkarāmbujalīlitaṃ
dadati caraṇadvandvaṃ bṛndāvane tvayi pāvane /
kimiva na babhau sampatsampūritaṃ taruvallarī-
saliladharaṇīgotrakṣetrādikaṃ kamalāpate! //
vilasadulape kāntārānte samīraṇaśītale
vipulayamunātīre govardhanācalamūrdhasu /
lalitamuralīnādaḥ sañcārayan khalu vātsakaṃ
kvacana divase daityaṃ vatsākṛtiṃ tvamudaikṣathāḥ //
rabhasavilasatpucchaṃ vicchāyato'sya vilokayan
kimapi valitaskandhaṃ randhrapratīkṣamudīkṣitam /
tamatha caraṇe bibhrad vibhrāmayan muhuruccakaiḥ
kuhacana mahāvṛkṣe cikṣepitha kṣatajīvitam //
nipatati mahādaitye jātyā durātmani tatkṣaṇaṃ
nipatanajavakṣuṇṇakṣoṇīruhakṣatakānane /
divi paramiladbṛndā bṛndārakāḥ kusumotkaraiḥ
śirasi bhavato harṣād varṣanti nāma tadā hare! //
surabhilatamā mūrdhanyūrdhvaṃ kutaḥ kusumāvalī
nipatati tavetyukto bālaiḥ sahelamudairayaḥ /
jhaṭiti danujakṣepeṇordhvaṃ gatastarumaṇḍalāt
kusumanikaraḥ so'yaṃ nūnaṃ sameti śanairiti //
kvacana divase bhūyo bhūyastareparuṣātape
tapanatanayāpāthaḥ pātuṃ gatā bhavadādayaḥ /
calitagarutaṃ prekṣāmāsurbakaṃ khalu vismṛtaṃ
kṣitidharagarucchede kailāsaśailamivāparam //
pibati salilaṃ gopavrāte bhavanatamabhidrutaḥ
sa kila niginalannagniprakhyaṃ punardrutamudvaman /
dalayitumagāt troṭyāḥ koṭyā tadā yu bhavān vibho!
khalajanabhidācuñcuścañcū pragṛhya dadāra tam //
sapadi sahajāṃ sandraṣṭuṃ vā mṛtāṃ khalu pūtanā-
manujamaghamapyagre gatvā pratīkṣitumeva vā /
śamananilayaṃ yāte tasmin bake sumanogaṇe
kirati sumanobṛndaṃ bṛndāvanād gṛhamaiyathāḥ //
lalitamuralīnādaṃ dūrānniśamya vadhūjanais-
tvaritamupagamyārādārūḍhamodamudīkṣitaḥ /
janitajananīnandānandaḥ samīraṇamandira-
prathitavasate! śaure! dūrīkuruṣva mamāmayān //
kadācana vrajaśiśubhiḥ samaṃ bhavān
vanāśane vihitamatiḥ pragetarām /
samāvṛto bahutaravatsamaṇḍalaiḥ
satemanairniragamadīśa! jemanaiḥ //
viniryatastava caraṇāmbujadvayā-
dudāñcitaṃ tribhuvanapāvanaṃ rajaḥ /
maharṣayaḥ pulakadharaiḥ kalebarai-
rudūhire dhṛtabhavadīkṣaṇotsavāḥ //
pracārayatyaviralaśādvale tale
paśūn vibho! bhavati samaṃ kumārakaiḥ /
aghāsuro nyaruṇadaghāya vartanīṃ
bhayānakaḥ sapadi śayānakākṛtiḥ //
mahācalapratimatanorguhānibha-
prasāritaprathitamukhasya kānane /
mukhodaraṃ viharaṇakautukād gatāḥ
kumārakāḥ kimapi vidūrage tvayi //
pramādataḥ praviśati pannagodaraṃ
kvathattanau paśupakule savātsake /
vidannidaṃ tvamapi viveśitha prabho!
suhṛjjanaṃ viśaraṇāmāśu rakṣitum //
galedare vipulitavarṣmaṇā tvayā
mahorage luṭhati niruddhamārute /
drutaṃ bhavān vidalitakaṇṭhamaṇḍalo
vimocayan paśupaśūn viniryayau //
kṣaṇaṃ divi tvadupagamārthamāsthitaṃ
mahāsuraprabhavamaho maho mahat /
vinirgate tvayi tu nilīnamañjasā
nabhaḥshtale nanṛturatho jaguḥ surāḥ //
savismayaiḥ kamalabhavādibhiḥ surair-
anudrutastadanu gataḥ kumārakaiḥ /
dine punastaruṇadaśāmupeyuṣi
svakairbhavānatanuta bhojanotsavam //
viṣāṇikāmapi muralīṃ nitambake
niveśayan kabaladharaḥ karāmbuje /
prahāsayan kalavacanaiḥ kumārakān
bubhojitha tridaśagaṇairmudā nutaḥ //
sukhāśanaṃ tviha tava gopamaṇḍale
makhāśanāt priyamiva devamaṇḍale /
iti stutastridaśavarairjagatprabho!
marutpurīnilaya! gadāt prapāhi mām //
anyāvatāranikareṣvanirīkṣitaṃ te
bhūmātirekamabhivīkṣya tadāghamokṣe /
brahmā parīkṣitumanāḥ sa parokṣabhāvaṃ
ninye'tha vatsakagaṇān pravitatya māyām //
vatsānavīkṣya vivaśe paśupotkare tā-
nānetukāma iva dhātṛmatānuvartī /
tvaṃ sāmibhuktakabalo gatavāṃstadānīṃ
bhuktāṃstirodhita sarojabhavaḥ kumārān //
vatsāyitastadanu gopagaṇāyitastvaṃ
śikyādibhāṇḍamuralīgavalādirūpaḥ /
prāgvad vihṛtya vipineṣu cirāya sāyaṃ
tvaṃ māyayātha bahudhā vrajamāyayātha //
tvāmeva śikyāgavalādimayaṃ dadhāno
bhūyastvameva paśuvatsakabālarūpaḥ /
gorūpiṇībhirapi gopavadhūmayībhi-
rāsādito'si jananībhiratipraharṣāt //
jīvaṃ hi kañcidabhimānavaśāt svakīyaṃ
matvā tanūja iti rāgabharaṃ vahantyaḥ /
ātmānameva tu bhavantamavāpya sūnuṃ
prītiṃ yayurna kiyatīṃ vanitāśca gāvaḥ //
evaṃ pratikṣaṇavijṛmbhitaharṣabhāra-
niśśeṣagopagaṇalālitabhūrimūrtim /
tvāmagrajo'pi bubudhe kila vatsarānte
brahmātmanorapi mahān yuvayorviśeṣaḥ //
varṣāvadhau navapurātanavatsapālān
dṛṣṭvā vivekamasṛṇe druhiṇe vimūḍhe /
prādīdṛśaḥ pratinavān makuṭāngadādi-
bhūśāṃścaturbhujayujaḥ sajalāmbudābhān //
pratyekameva kamalāparilālitāṅgān
bhogīndrabhogaśayanān nayanābhirāmān /
līlānimīlitadṛśaḥ sanakādiyogi-
vyāsevitān kamalabhūrbhavato dadarśa //
nārāyaṇākṛtimasaṅkhyatamāṃ nirīkṣya
sarvatra sevakamapi svamavekṣya dhātā /
māyānimagnahṛdayo vimumoha yāvta-
deko babhūvitha tadā kabalārdhapāṇiḥ //
naśyanmade tadanu viśvapatiṃ muhustvāṃ
natvā ca nūtavati dhātari dhāma yāte /
potaiḥ samaṃ pramuditaiḥ praviśanniketaṃ
vātālayādhipa! vibho! paripāhi rogāt //
atītya bālyaṃ jagatāṃ pate! tvamupetya paugaṇḍavayo manojñam /
upekṣya vatsāvanamutsavena prāvartathā gogaṇapālanāyām //
upakramasyānuguṇaiva seyaṃ marutpurādhīṣa! tava pravṛttiḥ /
gotrāparitrāṇakṛte'vatīnastadeva devārabhathāstadā yat //ṣ
kadāpi rāmeṇa samaṃ vanānte vanaśriyaṃ vīkṣya caran sukhena /
śrīdāmanāmnaḥ svasakhasya vācā modādagā dhenukakānanaṃ tvam //
uttālatālīnivahe tvaduktyā balena dhūte'tha balena dorbhyām /
mṛduḥ kharaścābhyapatat purastāt phalotkaro dhenukadānavo'pi //
samudyato dhainukapālane'haṃ vadhaṃ kathaṃ dhainukamadya kurve /
itīva matvā dhruvamagrajena suraugharoddhāramajīghatastvam //
tadīyabhṛtyānapi jambukatvenopāgatānagrajasaṃyutastvam /
jambūphalānīva tadā nirāsthastāleṣu khelan bhagavan! nirāsthaḥ //
vinighnati tvayyatha jambukaughaṃ sanāmakatvādvaruṇastadānīm /
bhayākulo jambukanāmadheyaṃ śrutiprasiddhaṃ vyadhiteti manye //
tavāvatārasya phalaṃ murāre! sañjātamadyeti surairnutastvam /
satyaṃ phalaṃ jātamiheti hāsī bālaiḥ samaṃ tālaphalānyabhuṅkthāḥ //
madhudravasrunti bṛhanti tāni phalāni medobharabhṛnti bhuktvā /
tṛptaiśca dṛptairbhavanaṃ phalaughaṃ vahadbhirāgāḥ khalu bālakaistvam //
hato hato dhenuka ityupetya phalānyadadbhirmadhurāṇi lokaiḥ /
jayeti jīveti nuto vibho! tvaṃ marutpurādhīśvara! pāhi rogāt //
tvatsevotkaḥ saubhārirnāma pūrvaṃ kālindyantardvādaśābdaṃ tapasyan /
mīnavrāte snehavān bhogalole tārkṣyaṃ sākṣādaikṣatāgre kadācit //
tvadvāhaṃ taṃ sakṣudhaṃ tṛkṣasūnuṃ mīnaṃ kañcijjakṣataṃ lakṣayan saḥ /
taptaścitte śaptavānatra cet tvaṃ jantūn bhoktā jīvitaṃ cāpi bhoktā //
tasmin kāle kāliyaḥ kṣveladarpāt sarpārāte kalpitaṃ bhāgamśnan /
tena krodhāt tvat padāmbhojabhājā pakṣakṣiptastaddurāpaṃ payo'gāt //
ghore tasmin sūrajānīravāse tīre vṛkṣā vikṣatāḥ kṣvelavegāt /
pakṣivrātāḥ peturabhre patantaḥ kāruṇyārdraṃ tvanmanastena jātam //
kāle tasminnekadā sīrapāṇiṃ muktvā yāte yāmunaṃ kānanāntam /
tvayyuddāmagrīṣmabhīṣmoṣmataptā gogopālā vyāpiban kṣvelatoyam //
naśyajjīvān vicyutān kṣmātale tān viśvān paśyannacyuta! tvaṃ dayārdraḥ /
prāpyopāntaṃ jīvayāmāsitha drāk pīyūṣāmbhovarṣibhiḥ śrīkaṭākṣaiḥ //
kiṃ kiṃ jāto harṣavarṣātirekaḥ sarvāṅgeṣvityutthitā gopasaṅghāḥ /
dṛṣṭvāgre tvāṃ tvatkṛtaṃ tad vidantasrvāmāliṅgan dṛṣṭanānāprabhāvāḥ //
gāvaścaivaṃ labdhajīvāḥ kṣaṇena sphītānandāstvāṃ ca dṛṣṭvā purastāt /
drāgāvavruḥ sarvato harṣabāṣpaṃ vyāmuñcantyo mandamudyanninādāḥ //
romāñco'yaṃ sarvato naḥ śarīre bhūyasyantaḥ kācidānandamūrchā /
āścaryo'yaṃ kṣvelavego mukundetyukto gopairnandito vandito'bhūḥ //
evaṃ bhaktān muktajīvānapi tvaṃ mugdhāpāṅkairastarogāṃstanoṣi /
tādṛgbhūtasphītakāruṇyabhūmā rogīt pāyā vāyugehādhivāsa! //
atha vāriṇi ghorataraṃ phaṇinaṃ prativārayituṃ kṛtadhīrbhagavan! /
drutamāritha tīraganīpataruṃ viṣamīrutaśoṣitaparṇacayam //
adhiruhya padāmburuheṇa ca taṃ navapallavatulyamojñarucā /
hadavāriṇi dūrataraṃ nyapataḥ parighūrṇitaghorataraṅgagaṇe //
bhuvanatrayabhārabhṛto bhavato gurubhāravikrampivijṛmbhijalā /
parimajjayati sma dhanuḥśataṃ taṭinī jhaṭiti sphuṭaghoṣavatī //
atha dikṣu vidikṣu parikṣubhitabhramitodaravārininādabharaiḥ /
udakādudagāduragādhipatistvadupāntamaśāntaruṣāndhamanāḥ //
phaṇaśṛṅgasahasraviniḥsṛmarajvaladagnikaṇograviṣāmbudharam /
purataḥ phaṇinaṃ samalokayathā bahuśṛṅgiṇamañjanaśailamiva //
jvaladakṣiparikṣaradugraviṣaśvasaniṣmabharaḥ sa mahānbhujagaḥ /
paridaśya bhavantamanantabalaṃ samaveṣṭayadasphuṭaceṣṭamaho //
avilokya bhavantamathākulite taṭagāmini bālakadhenugaṇe /
vrajagehatale'pyanimittaśataṃ samudīkṣya gatā yamunāṃ paśupāḥ //
akhileṣu vibho! bhavadīyadaśāmavalokya jihāsuṣu jīvabharam /
phaṇibandhanamāśu vimucya javādudagamyata hāsajuṣā bhavatā //
adhiruhya tataḥ phaṇirājaphaṇān nanṛte bhavatā mṛdupādarucā /
kalaśiñcitanūpuramañcumilatkarakaṅkaṇasaṃkulasaṃkvaṇitam //
jahṛṣuḥ paśupāstutuṣurmunayo vavṛṣuḥ kusumāni surendragaṇāḥ /
tvayi nṛtyati mārutagehapate! paripāhi sa māṃ tvamadāntagadāt //
racirakampitakuṇḍalamaṇḍalaḥ suciramīśa! nanartitha pannage /
amaratāḍitadundubhisundaraṃ viyati gāyati daivatayauvate //
namati yadyadamuṣya śiro hare! parivihāya tadunnatamunnatam /
parimathan padapaṅkaruhā ciraṃ vyaharathāḥ karatālamanoharam //
tvadavabhagnavibhugnaphaṇāgaṇe galitaśoṇitaśoṇitapāthasi /
phaṇipatāvavasīdati sannatāstadabalāstava mādhava! pādayoḥ //
ayi puraiva cirāya pariśrutatvadanubhāvavilīnahṛdo hi tāḥ /
munibhirapyanavāpyapathaiḥ stavairnunuvurīśa! bhavantamayantritam //
phaṇivadhūgaṇabhaktivilokanapravikasatkaruṇākulacetasā /
phaṇipatirbhavatācyuta! jīvitastvaji samarpitamūrtiravānamat //
ramaṇakaṃ vraje cāridhimadhyagaṃ phaṇiripurna karoti virodhitām /
iti bhavadvacanānyatimānayan phaṇipatirniragāduragaiḥ samam //
phaṇivadhūjanadattamaṇivrajajvalitahāradukūlavibhūṣitaḥ /
taṭagataiḥ pramadāśruvimiśritaiḥ samagathāḥ svajanairdivasāvadhau //
niśi punastamasā vrajamandiraṃ vrajitumakṣama eva janotkare /
svapati tatra bhavaccaraṇāśraye davakṛśānurarundha samantataḥ //
prabudhitānatha pālaya pālayetyudayadārtaravān paśupālakān /
avitumāśu papātha mahānalaṃ kimiha citramayaṃ khalu te mukham //
śikhina varṇata eva hi pītatā parilasatyudhanā kriyayāpyasau /
iti nutaḥ paśupairmuditairvibho! hara hare! duritaiḥ saha me gadān //
rāmasakhaḥ kvāpi dine kāmada! bhagavan! gato bhavān vipinam /
sūnubhirapi gopānāṃ dhenubhirabhisaṃvṛto lasadveṣu //
sandarśayan balāya svairaṃ bṛndāvanaśriyaṃ vimalām /
kāṇḍīraiḥ saha bālairbhāṇḍīrakamāgamo vaṭaṃ krīḍan //
tāvat tāvakanidhanaspṛhayālurgopamūrtiradayāluḥ /
daityaḥ pralambanāmā pralambabāhuṃ bhavantamāpede //
jānannapyavijānanniva tena samaṃ niṣaddhasauhārdaḥ /
vaṭanikaṭe paṭupaśupavyānaddhaṃ dvandvayuddhamārabdhāḥ //
gopān vibhajya tanvan saṅghaṃ balabhadrakaṃ bhavatkamapi /
tvadbalabhīruṃ daityaṃ tvadbalagatamanvamanyathā bhagavan! //
kalpitavijetṛvahane samare parauūthagaṃ svadayitataram /
śrīdāmānamadhatthāḥ parājito bhaktadāsatāṃ prathayan //
evaṃ bahuṣu vibhūman! bāleṣu vahatsu vāhyamāneṣu /
rāmavijitaḥ pralambo jahāra taṃ dūrato bhavadbhītyā //
tvad dūraṃ gamayantaṃ taṃ dṛṛṣṭvā halini vihitagarimabhare /
daityaḥ svarūpamāgād yadrūpāt sa hi balo'pi cakito'bhūt //
uccatayā daityatanostvanmukhamālokya dūrato rāmaḥ /
vigatabhayo dṛḍhamuṣṭyā bhṛśaduṣṭaṃ sapadi piṣṭavānenam //
hatvā dānavavīraṃ prāptaṃ balamāliliṅgitha premṇā /
tāvanmilatoryvayoḥ śirasi kṛtā puṣpavṛṣṭiramaragaṇaiḥ //
ālambo bhuvanānāṃ prālambaṃ nidhanamevamāracayan /
kālaṃ vihāya sadyo lolambaruce! hare! hareḥ kleśān //
tvayi viharaṇalole bālajālaiḥ pralamba-
pramathanasavilambe dhenavaḥ svairacārāḥ /
tṛṇakutukaniviṣṭā dūradūraṃ carantyaḥ
kimapi vipinamaiṣīkākhyamīṣāṃbabhūvuḥ //
anadhigatanidāghakrauryabṛndāvanāntād
bahiridamupayātāḥ kānanaṃ dhenavastāḥ /
tava virahaviṣaṇṇā ūṣmalagrīṣmatāpa-
prasaravisaradambhasyākulāḥ stambhamāpuḥ //
tadanu saha sahāyairdūramanviṣya śaure!
galitasaraṇimuñjāraṇyasañjātakhedam /
paśukulamabhivīkṣya kṣipramānetumārāt
tvayi gatavati hī hī sarvato'gnirjajṛmbhe //
sakalahariti dīpte ghorabhāṅkārabhīme
śikhini vihatamārgā ardhadagdhā ivārtāḥ /
ahaha bhuvanabandho! pāhi pāhīti sarve
śaraṇamupagatāstvāṃ tāpahartāramekam //
alamalamatibhītya sarvato mīlayadhvaṃ
dṛśamiti tava vācā mīlitākṣeṣu teṣu /
kvanu davadahano'sau kutra muñjāṭavī sā
sapadi vavṛtire te hanta bhaṇḍīradeśe //
jaya jaya tava māyā keyamīśeti teṣāṃ
nutibhiruditahāso baddhanānāvilāsaḥ /
punarapi vipinānte prācaraḥ pāṭalādi-
prasavanikaramātragrāhyagharmānubhāve //
tvayi vimukhamivoccaistāpabhāraṃ vahantaṃ
tava bhajanavadantaḥ paṅkamucchoṣayantam /
tava bhujavadudañcadbhūritejaḥpravāhaṃ
tapasamayamanaiṣīryāmuneṣu sthaleṣu //
tadanu jaladajālaistvadvapustulyabhābhir-
vikasadamalavidyutpītavāsovilāsaiḥ /
sakalabhuvanabhājāṃ harṣadāṃ varṣavelāṃ
kṣitidharakuhareṣu svairavāsī vyanaiṣīḥ //
kuharatalaniviṣṭaṃ tvāṃ gariṣṭhaṃ girīndraḥ
śikhikulanavakekākākubhiḥ stotrakārī /
sphuṭakuṭajakadambastomapuṣpāñjaliṃ ca
pravidadhadanubheje deva! govardhano'sau //
atha śaradamupetāṃ tāṃ bhavadbhaktaceto-
vimalasalilapūrāṃ mānayan kānaneṣu /
tṛṇāmamalavanānte cāru sañcārayan gāḥ
pavanapurapate! tvaṃ dehi me dehasaukhyam //
tvadvapurnavakalāyakomalaṃ premadohanamaśeṣamohanam /
brahmā tattvaparacinmudātmakaṃ vīkṣya sammumuhuranvahaṃ striyaḥ //
manmathonmathitamānasāḥ kramāt tvadvilokanaratāstatastataḥ /
gopikāstava na sehire hare! kānanopagatimapyaharmukhe //
nirgate bhavati dattadṛṣṭayastvadgatena manasā mṛgekṣaṇāḥ /
veṇunādamupakarṇya dūratastvadvilāsakathayābhiremire //
kānanāntamitavān bhavānapi snigdhapādapatale manorame /
vyatyayākalitapādamāsthitaḥ pratyapūrayata veṇunālikām //
mārabāṇadhutakhecarīkulaṃ nirvikārapaśupakṣimaṇḍalam /
drāvaṇaṃ ca dṛṣadāmapi prabho! tāvakaṃ vyajani veṇukūjitam //
veṇurandhrataralāṅgulīdalaṃ tālasañcalitapādapallavam /
tat sthitaṃ tava parokṣamapyaho saṃvicintyā mumuhurvrajāṅganāḥ //
nirviśaṅkabhavadaṅgadarśinīḥ khecarīḥ khagamṛgān paśūnapi /
tvatpadapraṇayi kānanaṃ ca tā dhanyadhanyamiti nanvamānaya //
āpiṣeyamadharāmṛtaṃ kadā veṇubhuktarasaśeṣamekadā /
dūrato bata kṛtaṃ durāśayetyākulā muhurimāḥ samāmuhan //
pratyahaṃ ca punaritthamaṅganāścittayonijanitādanugrahāt /
baddharāgavivaśāstvayi prabho! nityamāpuriha kṛtyamūḍhatām //
rāgastāvajjāyate hi svabhāvānmokṣopāye yatnataḥ syānna vā syāt /
tāsāṃ tvekaṃ tad dvayaṃ labdhamāsīd bhāgyaṃ bhāgyaṃ pāhi māṃ māryteśa! //
madanāturacetaso'nvahaṃ bhavadaṅghridvayadāsyakāmpayā /
yamunātaṭasīmni saikatīṃ taralākṣyo girijāṃ samārcican //
tava nāmakathāratāḥ samaṃ sudṛśaḥ prātarupāgatā nadīm /
upahāraśatairapūjayan dayito nandasuto bhavediti //
iti māsamupāhitavratāstaralākṣīrabhivīkṣya tā bhavān /
karuṇāmṛdulo nadītaṭaṃ samayāsīt tadanugrahecchayā //
niyamāvasitau nijāmbaraṃ taṭasīmanyavamucya tāstadā /
yamunājalakhelanākulāḥ puratastvāmavalokya lajjitāḥ //
trapayā namitānanāsvatho vanitāsvambarajālamantike /
nihitaṃ parigṛhya bhūruho viṭapaṃ taṃ tarasādhirūḍhavān //
iha tāvadupetya nīyatāṃ vasanaṃ vaḥ sudṛśo! yathāyatham /
iti narmamṛdusmite tvayi vruvati vyāmumuhe vadhūjanaiḥ //
ayi jīva ciraṃ kiśora! nastava dāsīravaśīkaroṣi kim /
pradiśāmbaramambujekṣaṇetyuditastvaṃ smitameva vattavān //
adhiruhya taṭaṃ kṛtāñjalīḥ pariśuddhāḥ svagatīrnirīkṣya tāḥ /
vasanānyakhilānyanugrahaṃ punarevaṃ giramapyadā mudā //
viditaṃ nanu vo manīṣitaṃ vaditārastviha yogyamuttaram /
yamunāpulīne sacandrikāḥ kṣaṇadā ityabalāstvamūcivān //
upakarṇya bhavanmukhacyutaṃ madhuniṣyandi vaco mṛgīdṛśaḥ /
praṇayādayi vīkṣya vīkṣya te vadanābjaṃ śanakairgṛhaṃ gatāḥ //
iti nanvanugṛhya ballavīrtipinānteṣu pureva sañcaran /
karuṇāśiśiro hare! hara tvarayā me sakalāmayāvalim //
tataśca bṛndāvanato'tidūrato vanaṃ gatastvaṃ khalu gopagokulaiḥ /
hṛdantare bhaktataradvijāṅginākadambakānugrahaṇāgrahaṃ vahan //
tato nirīkṣyāśaraṇe vanāntare kiśoralokaṃ kṣudhitaṃ tṛṣākulam /
udūrato yajñaparān dvijān prati vyasarjayo dīdiviyācanāya tān //
gateṣvatho teṣvabhidhāya te'bhidhāṃ kumārakeṣvodanayāciṣu prabho! /
śrutisthirā apyabhininyuraśrutiṃ na kiñcidūcuśca mahīsurottamāḥ //
anādarāt khinnadhiyo hi bālakāḥ samāyayuryuktamidaṃ hi yajvasu /
cirādabhaktāḥ khalu te mahīsurāḥ kathaṃ hi bhaktaṃ tvayi taiḥ samarpyate //
nivedayadhvaṃ gṛhiṇījanāya māṃ diśeyurannaṃ karuṇākulā imāḥ /
iti smitārdraṃ bhavateritā gatāste dārakā dārajanaṃ yayācire //
gṛhītanāmni tvayi sambhramākulāścaturvidhaṃ bhojyarasaṃ pragṛhya tāḥ /
ciraṃ dhṛtatvatpravilokanāgrahāḥ svakairniruddhā api tūrṇamāyayuḥ //
vilolapiñchaṃ cikure kapolayoḥ samullasatkuṇḍalamārdramīkṣite /
nidhāya bāhuṃ suhṛdaṃsasīmani sthitaṃ bhavantaṃ samalokayanta tāḥ //
tadā ca kācit tvadupāgamodyatā gṛhītahastā dayitena yajvanā /
tadaiva sañcintya bhavantamañjasā viveśa kaivalpamaho kṛtinyasau //
ādāya bhojyānyanugṛhya tāḥ punastvadaṅgasaṅgaspṛhayojjhatīrgṛham /
vilokya yajñāya visarjayannimāścakartha bhart napi tāsvagarhaṇān //
nirūpya doṣaṃ nijamaṅganājane vilokya bhaktiṃ ca punarvicāribhiḥ /
prabuddhatattvaistvamabhiṣṭuto dvijairmarutpurādhīśa! nirundhi me gadān //
kadācid gopālān vihitamakhasambhāravibhavān
nirīkṣya tvaṃ śaure! maghavamadamuddhvaṃsitumanāḥ /
vijānannapyetān vinayamṛdu nandādipaśupā-
napṛcchaḥ ko vāyaṃ janaka! bhavatāmudyama iti //
babhāṣe nandastvāṃ suta! nanu vidheyo maghavato
makho varṣe varṣe sukhayati sa varṣeṇa pṛthivīm /
nṛṇāṃ varṣāyattaṃ nikhilamupajīvyaṃ mahitale
viśeṣādasmākaṃ tṛṇasalilajīvā hi paśavaḥ //
iti śrutvā vācaṃ piturayi bhavānāha sarasaṃ
dhigetanno satyaṃ maghavajanitā vṛṣṭiriti yat /
adṛṣṭaṃ jīvānāṃ sṛjati khalu vṛṣṭiṃ samucitāṃ
mahāraṇye vṛkṣāḥ kimiva balimindrāya dadate //
idaṃ tāvat satyaṃ yadiha paśapo naḥ kuladhanaṃ
tadājīvyāyāsau baliracalabhartre samucitaḥ /
surebhyo'pyutkṛṣṭā nanu dharaṇidevāḥ kṣititale
tataste'pyārādhyā iti jagaditha tvaṃ nijajanām //
bhavadvācaṃ śrutvā bahumatiyutāste'pi paśupā
dvijendrānarcanto balimadaduruccaiḥ kṣitibhṛte /
vyadhuḥ prādakṣiṇyaṃ subhṛśamanamannādarayutās-
tvamādaḥ śailātmā balimakhilamābhīrapurataḥ //
avocaścaivaṃ tān kimiha vitathaṃ me nigaditaṃ
girīndro nanveṣu svabalimupabhūṅkte svavapuṣā /
ayaṃ gotro gotradviṣi ca kupite rakṣitumalaṃ
samastānityuktā jahṛṣurakhilā gokulajuṣaḥ //
pariprītā yātāḥ khalu bhavadupetā vrajajuṣo
vrajaṃ yāvat tāvannijamakhavibhaṅgaṃ niśamayan /
bhavantaṃ jānannapyadhikarajasākrāntahṛdayo
na sehe devendrastvaduparacitātmonnatirapi //
manuṣyatvaṃ yāto madhubhidapi deveṣvavinayaṃ
vidhatte cennaṣṭastridaśasadasāṃ ko'pi mahimā /
tataśca dhvaṃsiṣye paśupahatakasya śriyamiti
pravṛttastvāṃ jetuṃ sa kila maghavā durmadanidhiḥ //
tvadāvāsaṃ hantuṃ pralayajaladānambarabhuvi
prahiṇvan bibhrāṇaḥ kuliśamayamabhrebhagamanaḥ /
pratasthe'nyairantardahanamarudādyairvihasito
bhavanmāyā naiva tribhūvanapate! mohayati kam //
surendraḥ kuddhaśced dvijakaruṇayā śailakṛpayā-
pyanātaṅko'smākaṃ niyata iti viśvāsya paśupān /
aho kiṃ nāyāto giribhiditi sañcintya nivasan
marudgehādhīśa! praṇuda muravairin! mama gadān //
dadṛśire kila tatkṣaṇamakṣatastanitajṛmbhitakampitadiktaṭāḥ /
suṣamayā bhavadaṅgatulāṃ gatā vrajapadopari vāridharāstvayā //
vipulakarakamiścaistoyadhārānipātair-
diśi diśi paśupānāṃ maṇḍale daṇḍyamāne /
kupitaharikṛtānnaḥ pāhi pāhīti teṣāṃ
vacanamajita! śṛṇvan mā bibhītetyabhāṇīḥ //
kula iha khalu gotro daivataṃ gotraśatror-
vihatimiha sa rundhyat ko nuḥ vaḥ saṃśaayo'smin /
iti sahasitavādī deva! govardhanādriṃ
tvaritamudamumūlo mūlato bāla! dorbhyām //
tadanu girivarasya proddhṛtasyāsya tāvat
sikatilamṛdudeśe dūrato vāritāpe /
parikaraparimiśrān dhenugopānadhastā-
dupanidadhadadhatthā hastapadmena śailam //
bhavati vidhṛtaśaile bālikābhirvayasyair-
api vihitavilāsaṃ kelilāpādilole /
savidhamilitadhenūrekahastena kaṇdū-
yati sati paśupālāstoṣamaiṣanta sarve //
atimahān girireṣu tu vāmake karasaroruhi taṃ dharate ciram /
kimidamadbhutamadribalaṃ nviti tvadavalokibhirākathi gopakaiḥ //
ahaha dhārṣṭyamamuṣya vaṭorgiriṃ vyathitabāhurasāvavaropayet /
iti haristvayi baddhavigarhaṇo divasasaḥtakamugramavarṣayat //
acalati tvayi deva! padāt padaṃ galitasarvajale ca ghanotkare /
apahṛte marutā marutāṃ patistvadabhiśaṅkitadhīḥ samupādravat //
śamamupeyuṣi varṣabhare tadā paśupadhenukule ca vinirgate /
bhuvi vibho! samupāhitabhūdharaḥ pramuditaiḥ paśupaiḥ parirebhiṣe //
dharaṇimeva purā dhṛtavānasi kṣitidharoddharaṇe tava kaḥ śramaḥ /
iti nutastridaśaiḥ kumalāpate! gurupurālaya! pālaya māṃ gadāt //
ālokya śailoddharaṇādirūpaṃ prabhāvamuccaistava gopalokāḥ /
vīśveśvaraṃ tvāmabhimatya viśve nandaḥ bhavajjātakamanvapṛcchan //
gargodito nirgadito nijāya vargāya tātena tava prabhāvaḥ /
pūrvādhikstvayyanurāga eṣāmaidhiṣṭa tāvad bahumānabhāraḥ //
tato'vamānoditatattvabodhaḥ surādhirājaḥ saha divyagavyā /
upetya tuṣtāva sa naṣṭagarvaḥ spṛṣṭvā padābjaṃ maṇimaulinā te //
snehastunaistvāṃ surabhiḥ payobhirgovindanāmāṅkitamabhyaṣiñcat /
erāvatopāhṛtadivyagaṅgāpāthobhirindro'pi ca jātaharṣaḥ //
jagattrayeśe tvayi gokuleśatayābhiṣikte sati gopavāṭaḥ /
noke'pi vaikuṇṭhapade'pyalabhyāṃ śriyaṃ prapede bhavataḥ prabhāvāt //
kadācidantaryamunaṃ prabhāte snāyan pitā vāruṇapūruṣeṇa /
nītastamānetumagāḥ purīṃ tvaṃ tāṃ vāruṇīṃ kāraṇamartyarūpaḥ //
sasambhramaṃ tena jalādhipena prapūjitastvaṃ pratigṛhya tātam /
upāgatastatkṣaṇamātmagehaṃ pitāvadat taccaritaṃ nijebhyaḥ //
hariṃ viniścitya bhavantametān bhavatpadālokanabaddhatṛṣṇān /
nirīkṣya viṣṇo! paramaṃ padaṃ tad durāpamanyaistvamadīdṛśastān //
sphuratparānandarasapravāhaprapūrṇakaivalyamahāpayodhau /
ciraṃ nimagnāḥ khalu gopasaṅghāstvayaiva bhūman! punaruddhṛtāste //
karabadaravadevaṃ deva! kutrāvatāre
nijapadamanavāpyaṃ darśitaṃ bhaktibhājām /
tadiha paśuparūpī tvaṃ hi sākṣāt parātman!
pavanapuranivāsin! pāhi māmāmayebhyaḥ //
gopījanāya kathitaṃ niyamāvasāne
marotsavaṃ tvamatha sādhayituṃ pravṛttaḥ /
sāndreṇa cāndramahasā śiśirīkṛtāśe
prāpūrayo muralikāṃ yamunāvanānte //
sambhūrchanābhiruditasvaramaṇḍalābhiḥ
sammūrchayantamakhilaṃ bhuvanāntarālam /
tvadveṇunādamupakarṇya vibho! taruṇyas-
tattādṛśaṃ kamapi cittavimohamāpuḥ //
tā gehakṛtyaniratāstanayaprasaktāḥ
kāntopasevanaparāśca saroruhākṣyaḥ /
sarvaṃ visṛjya muralīravamohitāste
kāntāradeśamayi kāntatano! sametāḥ //
kāścinnijāṅgaparibhūṣaṇamādadhānā
veṇupraṇādamupakarṇya kṛtārdhabhūṣāḥ /
tvāmāgatā nanu tathaiva vibhūṣitābhyas-
tā eva saṃrurucire tava locanāya //
hāraṃ nitambabhūvi kācana dhārayantī
kāñcīṃ ca kaṇṭhabhuvi deva! samāgatā tvām /
hāritvamātmajaghanasya mukunda! tubhyaṃ
vyaktaṃ babhāṣa iva mugdhasukhī viśeṣāt //
kācit kuce punarasajjitakañculīkā
vyāmohataḥ paravadhūbhiralakṣyamāṇā /
tvāmāyayau nirupamapraṇayātibhāra-
rājyābhiṣekavidhaye kalaśīdhareva //
kāścid gṛhāt kila niretumapārayantyas-
tvāmeva deva! hṛdaye sudṛḍhaṃ vibhāvya /
dehaṃ vidhūya paracitsukharūpamekaṃ
tvāmāviśan paramimā nanu dhanyadhanyāḥ //
jārātmanā na paramātmatayā smarantyo
nāryo gatāḥ paramahaṃsagatiṃ kṣaṇena /
tat tvāṃ prakāśaparamātmatanuṃ kathañci-
ccitte vahannamṛtamaśramamaśnuvīya //
abhyāgatābhirabhito vrajasundarībhir-
mugdhāsmitārdravadanaḥ karuṇāvalokī /
nissīmakāntijaladhistvamavekṣyamāṇo
viśvaikahṛdya! hara me parameśa! rogān //
upayātānāṃ sudṛśāṃ kusumāyudhabāṇapātavivaśānām /
abhivāñchitaṃ vidhātuṃ kṛtamatirapi tā jagātha vāmamiva //
gaganagataṃ muninivahaṃ śrāvayituṃ jagitha kulavadhūdharmam /
dharmyaṃ khalu te vacanaṃ karma tu no nirmalasya viśvāsyam //
ākarṇya te pratīpāṃ vāṇīmeṇīdṛśaḥ paraṃ dīnāḥ /
mā mā karuṇāsindho! parityajetyaticiraṃ vilepustāḥ //
tāsāṃ ruditairlapitaiḥ karuṇākulamānaso murāre! tvam /
tābhiḥ samaṃ pravṛtto yamunāpulineṣu kāmamabhirantum //
candrakarasyandalasatsundarayamunātaṭāntavīthīṣu /
gopījanottarīyairāpāditasaṃstaro nyaṣīdastvam //
sumadhuranarmālapanaiḥ karasaṃgrahaṇaiśca cumbanollāsaiḥ /
gāḍhāliṅganasaṅgaistvamaṅganālokamākulīcakṛṣe //
vāsoharaṇadine yad vāsoharaṇaṃ pratiśrutaṃ tāsām /
tadapi vibho! rasavivaśasvāntānāṃ kāntasubhruvāmadadhāḥ //
kandalitadharmaleśaṃ kundamṛdusmeravaktrapāthojam /
nandasuta! tvāṃ trijagatsundaramupagūhya nanditā bālāḥ //
viraheśvaṅgāramayaḥ śṛṅgāramayaśca saṅgame'pi tvam /
nitarāmaṅgāramayastatra punaḥ saṅgame'pi citramidam //
rādhātuṅgapayodharasādhuparirambhalolupātmānam /
ārādhaye bhavantaṃ pavanapurādhīśa! śamaya sakalagadān //
sphuratparānandarasātmakena tvayā samāsāditabhohalīlāḥ /
asīmamānandabharaṃ prapannā mahāntamāpurmadamambujākṣyaḥ //
nilīyate'sau mayi mayyamāyaṃ ramāpatirviśvamanobhirāmaḥ /
itisma sarvāḥ kalitābhimānā nirīkṣya govinda! tirohito'bhūḥ //
rādhābhidhāṃ tāvadajātagarvāmatipriyāṃ gopavadhūṃ murāre! /
bhavānupādāya gato vidūraṃ tayā saha svairavihārakārī //
tirohite'tha tvayi jātatāpāḥ samaṃ sametāḥ kamalāyatākṣyaḥ /
vane vane tvāṃ parimārgayantyo viṣādamāpurbhagavannapāram //
hā cūta! hā campaka! karṇikāra! hā mallike! mālati! bālavallyaḥ! /
kiṃ vīkṣito no hṛdayaikacora ityādi tāstvatpravaṇā vilepuḥ //
nirīkṣito'yaṃ sakhi! paṅkajākṣaḥ puro mametyākulamālapantī /
tvāṃ bhāvanācakṣuṣi vīkṣya kācit tāpaṃ sakhīnāṃ dviguṇīcakāra //
tvadātmikāstā yamunātaṭānte tavānucakruḥ kila ceṣṭitāni /
vicitya bhūyo'pi tathaiva mānāt tvayā viyuktāṃ dadṛśuśca rādhām //
tataḥ samaṃ tā vipine samantāt tamovatārāvadhi mārgayantyaḥ /
punarvimiśrā yamunātaṭānte bhṛśaṃ vilepuśca jagurguṇāṃste //
tathāvyathāsaṃkulamānasānāṃ vrajāṅganānāṃ karuṇaikasindho! /
jagattrayīmohanamohanātmā tvaṃ prādurāsīrayi mandahāsī //
sandigdhasandharśanamātmakāntaṃ tvāṃ vīkṣya tanvyaḥ sahasā tadānīm /
kiṃ kiṃ na cakruḥ pramadātibhārāt sa tvaṃ gadāt pālaya māruteśa! //
tava vilokanād goppikājanāḥ pramadasaṃkulāḥ paṅkajekṣaṇa! /
amṛtadhāraya saṃplutā iva stimitatāṃ dadhustvatpurogatāḥ //
tadanu kācana tvatkarāmbujaṃ sapadi gṛhṇatī nirviśaṅkitam /
ghanapayodhare sannidhāya sā pulakasaṃvṛtā tasthuṣī ciram //
tava vibho! purā komalaṃ bhujaṃ nijagalāntare paryaveṣṭayat /
galasamudgataṃ prāṇamārutaṃ pratinirundhatīvātiharṣulā //
apagatatrapā kāpi kāminī tava mukhāmbujāt pūgacarvitam /
pratigṛhayya tad vaktrapaṅkaje nidadhatī gatā pūrṇakāmatām //
vikaruṇo vane saṃvihāya māmapagato'si kā tvāmi spṛśet /
iti saroṣayā tavadekayā sajalalocanaṃ vīkṣito bhavān //
iti mudākulairvallavījanaiḥ samamupāgato yāmune taṭe /
mṛdukucāmbaraiḥ kalpitāsane ghusṛṇabhāsure paryaśobhathāḥ //
katividhā kṛpā ke'pi sarvato dhṛtadayodayāḥ kecidāśrite /
katicidīdṛśā mādṛśeṣvatpītyabhihito bhavān vallavījanaiḥ //
ayi kumārikā! naiva śaṅkyatāṃ kaṭhinatā mayi premakātare /
mayi yu cetaso vo'nuvṛttaye kṛtamidaṃ mayetyucivān bhavān //
ayi niśamyatāṃ jīvavallabhāḥ! priyatamo jano nedṛśo mama /
tadiha ramyatāṃ ramyayāminīṣvanuparodhamityālapo vibho! //
iti girādhikaṃ modamedurairvrajavadhūjanaiḥ sākamāraman /
kalitakautuko rāsakhelane gurupurīpate! pāhi māṃ gadāt //
keśapāśadhṛtapicchikāvitati sañcalanmakarakuṇḍalaṃ
hārajālavanamālikālalitamaṅgarāgaghanasaurabham /
pītaceladhṛtakāñcikāñcitamudañcadaṃśumaṇinūpuraṃ
rāsakeliparibhūṣitaṃ tava hi rūpamīśa! kalayāmahe //
tāvadeva kṛtamaṇḍane kalitakañculīkakucamaṇḍale
gaṇḍalolamaṇikuṇḍale yuvatimaṇḍale'tha parimaṇḍale /
antarā sakalasundarīyugalamindirāramaṇa! sañcaran
mañjulāṃ tadanu rāsakelimayi kañjanābha! samupādadhāḥ //
vāsudeva! tava bhāsamānamiha rāsakelirasasaurabhaṃ
dūrato'pi khalu nāradāgaditamākalayya kutukākulā /
veṣabhūṣaṇavilāsapeśalavilāsinīśatasamāvṛtā
nākato yugapadāgatā viyati vegato'tha suramaṇḍalī //
veṇunādakṛtatānadānakalagānarāgagatiyojanā-
lobhanīyamṛdupādapātakṛtatālamelanamanoharam /
pāṇisaṃkvaṇitakaṅkaṇaṃ ca muhuraṃsalambitakarāmbujaṃṣ
śroṇibimbacaladambaraṃ bhajata rāsakelirasaḍambaram //
śraddhayā viracitānugānakṛtatāratāramadhurasvare
nartane'tha lalitāṅgahāralulitāṅgahāramaṇibhūṣaṇe /
sammadena kṛtapuṣpavarṣamalamunmiṣad diviṣadāṃ kulaṃ
cinmaye tvayi nilīyamānamiva saṃmumoha savadhūkulam //
svinnasannatanuvallarī tadanu kāpi nāma paśupāṅganā
kāntamaṃsamavalambate sma tava tāntibhāramukulekṣaṇā /
kācidācalitakuntalā navapaṭīrasāranavasaurabhaṃ
vañcanena tava sañcucumba bhujamañcitorupulakāṅkuram //
kāpi gaṇḍabhuvi sannidhāya nijagaṇḍamākulitakuṇḍalaṃ
puṇyapūranidhiranvavāpa tava pūgacarvitarasāmṛtam /
indirāvihṛtimandiraṃ bhuvanasundaraṃ hi naṭanāntare
tvāmavāpya dadhuraṅganāḥ kimu na sammadonmadadaśāntaram //
gānamīśa! virataṃ krameṇa kila vādyamelanamupārataṃ
brahmasammadarasākulāḥ sadasi kevalaṃ nanṛturaṅganāḥ /
nāvidannapi ca nīvikāṃ kimapi kuntalīmapi ca kañculīṃ
jyotiṣāmapi kadambakaṃ divi vilambitaṃ kimaparaṃ bruve //
modasīmni bhuvanaṃ vilāpya vihṛtiṃ samāpya ca tato vibho!
kelisamptṛditanirmalāṅganavagharmaleśasubhagātmanām /
manmathāsahanacetasāṃ paśupayoṣitāṃ sukṛtacoditas-
tāvadākalitamūrtirādadhitha māravīraparamotsavān //
kelibhedaparilolitābhiratilālitābhirabalālibhiḥ
svairamīśa! nanu sūrajāpayasi cāru nāma vihṛtiṃ vyadhāḥ /
kānane'pi ca visāriśītalakiśoramārutamanohare
sūnasaurabhamaye vilesitha vilāsinīśatavimohanam //
kāminīriti hi yāminīṣu khalu kāmanīyakanidhe! bhavān
pūrṇasammadarasārṇavaṃ kamapi yogigamyamanubhāvayan /
brahmaśaṅkaramukhānapīha paśupāṅganāsu bahumānayan
bhaktalokagamanīyarūpa! kamanīya! kṛṣṇa! paripāhi mām //
iti tvayi rasākulaṃ ramitavallabhe vallavāḥ
kadāpi punarambikākamiturambikākānane /
sametya bhavatā samaṃ niśi niṣevya divyotsavaṃ
sukhaṃ suṣupuragrasīd vrajapamugranāgastadā //
samunmukhamatholmukairabhihate'pi tasmin balā-
damuñcati bhavatpade nyapati pāhi pāhīti taiḥ /
tadā khalu padā bhavān samupagamya pasparśa taṃ
babhau sa ca nijāṃ tanuṃ samupasādya vaidyādharīm //
sudarśanadhara! prabho! nanu sudarśanākhyo'smyahaṃ
sunīn kvacidapāhasaṃ ta iha māṃ vyadhurvāhasam /
bhavatpadasamarpaṇādamalatāṃ gato'smītyasau
stuvan nijapadaṃ yayau vrajapadaṃ ca gopā mudā //
kadāpi khalu sīriṇā viharati tvayi strījanair-
jahār dhanadānugaḥ sa kila śaṅkhacūḍo'balāḥ /
atidrutamanudrutastamatha muktanārījanaṃ
rurojitha śiromaṇiṃ halabhṛte ca tasyādadāḥ //
dineṣu ca suhṛjjanaiḥ saha vaneṣu līlāparaṃ
manobhavamanoharaṃ rasitaveṇunādāmṛtam /
bhavantamamarīdṛśāmamṛtapāraṇādāyinaṃ
vicintya kimu nālapan virahatāpitā gopikāḥ //
bhojarājabhṛtakastvatha kaścit kaṣṭaduṣṭapathadṛṣṭirariṣṭaḥ /
niṣṭhurākṛtirapaṣṭhuninādastiṣṭhate sma bhavate vṛṣarūpī //
śākvaro'tha jagatīdhṛtihārī mūrtimeṣa bṛhatīṃ pradadhānaḥ /
paṅktimāśu parighūrṇya paśūnāṃ chandasāṃ nidhimavāpa bhavantam //
tuṅgaśṛṅgamukhamāśvabhiyantaṃ sasaṅgṛhayya rabhasādabhiyaṃ tam /
bhadrarūpamapi daityamabhadraṃ mardayannamadayaḥ suralokam //
citramadya bhagavan! vṛṣaghātāt susthirājani vṛṣasthitirurvyām /
vardhate ca vṛṣacetasi bhūyānmoda ityabhinuto'si surastvam //
aukṣakāṇi! paridhāvata dūraṃ vīkṣyatāmayamihokṣavibhedī /
itthamāttahasitaiḥ saha gopairgehagastvamava vātapureśa! //
yatneṣu sarveṣvapi nāvakeśī keśī sa bhojeśituriṣṭabandhuḥ /
tvaṃ sindhujāvāpya itīva matvā saṃprāptavān sindhujavājirūpaḥ //
gandharvatāmeṣa gato'pi rūkṣairnādaiḥ samudvejitasarvalokaḥ /
bhavadvilokāvadhi gopavāṭīṃ pramardya pāpaḥ punarā patat tvām //
tārkṣyārpitāṅghrestava tārkṣya eṣa cikṣepa vakṣobhuvi nāma pādam /
bhṛgoḥ padāghātakathaṃ niśamya svenāpi śakyaṃ taditīva mohāt //
pravañcayannasya khurāñcalaṃ drāgamuṃ ca vikṣepitha dūradūram /
saṃmūrchito'pi hatimūrchitena krodhoṣmaṇā khāditumādrutastvām //
tvaṃ vāhadaṇḍe kṛtadhīśca bāhādaṇḍaṃ nyadhāstasya mukhe tadānīm /
tadvṛddhiruddhaśvasano gatāsuḥ saptībhavannapyayamaikyamāgāt //
ālambhamātreṇa paśoḥ surāṇāṃ prasādake nūtna ivāśvamedhe /
kṛte tvayā harṣavaśāt surendrāstvāṃ tuṣṭuṣuḥ keśavanāmadheyam //
kaṃsāya te śaurisutatvamuktvā taṃ tadvadhotkaṃ pratirudhya vācā /
prāptena keśikṣapaṇāvasāne śrīnāradena tvamabhiṣṭuto'bhūḥ //
kadāpi gopaiḥ saha kānanānte nilāyanakrīḍanalolupaṃ tvām /
mayātmajaḥ prāpa durantamāyo vyomābhidho vyomacaroparodhī //
sa corapālāyitavallaveṣu corāyito gopaśiśūn paśūṃśca /
guhāsu kṛtvā pidadhe śilābhistvayā ca buddhvā parimardito'bhūt //
evaṃvidhaiścādbhutakelibhedairānandamūrchāmatulāṃ vrajasya /
pade pade nūtanayannasīmaṃ parātmarūpin! pavaneśa!pāyāḥ //
kaṃso'tha nāradagirā vrajavāsinaṃ tvā-
mākarṇya dīrṇahṛdayaḥ sa hi gāndineyam /
āhūya kārmukamakhacchalato bhavanta-
mānetumenamahinodahināthaśāyin! //
akrūra eṣa bhavadaṅghriparaścirāya
tvaddarśanākṣamamanāḥ kṣitipālabhītyā /
tasyājñayaiva punarīkṣitumudyatastvām-
ānandabhāramatibhūritaraṃ babhāra //
so'yaṃ rathena sukṛtī bhavato nivāsaṃ
gacchan manorathagaṇāṃstvayi dhāryamāṇān /
āsvādayan muhurapāyabhayena daivaṃ
saṃprārthayan pathi na kiñcidapi vyajānāt //
drakṣyāmi devaśatagītagatiṃ mpumāṃsaṃ
sprakṣyāmi kiṃsvidapināma pariṣvajeya /
kiṃ vakṣyate sa khalu māṃ kva nu vīkṣitaḥ syā-
ditthaṃ nināya sa bhavanmayameva mārgam //
bhūyaḥ kramādabhiviśan bhavadaṅghripūtaṃ
bṛndāvanaṃ haraviriñcasurābhivandyam /
ānandamagna iva lagna iva pramohe
kiṃ kiṃ daśāntaramavāpa na paṅkajākṣa! //
paśyannavandata bhavadvihṛtisthalāni
pāṃsuṣvaveṣṭata bhavaccaraṇāṅkiteṣu /
kiṃ brūmahe bahujanā hi tadāpi jātā
evaṃ tu bhaktiralā viralāḥ parātman! //
sāyaṃ sa gopabhavanāni bhavaccaritra-
gītāmṛtaprasṛtakarṇarasāyanāni /
paśyan pramodasariteva kilohyamāno
gacchan bhavadbhavana nnidhimanvayāsīt //
tāvad dadarśa paśudohavilokalolaṃ
bhaktottamāgatimiva pratipālayantam /
bhūman! bhavantamayamagrajavantamantar-
brahmānubhūtirasasindhumivodvamantam //
sāyantanāplavaviśeṣaviviktagātrau
dvau pītanīlarucirāmbaralobhanīyau /
nātiprapañcadhṛtabhūṣaṇacāruveṣau
mandasmitārdravadanau sa yuvāṃ dadarśa //
dūrād rathāt samavaruhya namantamena-
mutthāpya bhaktakulamaulimathopagūhan /
harṣānmitākṣaragirā kuśalānuyogī
pāṇiṃ pragrhya sabalo'tha gṛhaṃ ninetha //
nandena sākamamitādaramarcayitvā
taṃ yādavaṃ taduditāṃ niśamayya vārtām /
gopeṣu bhūpatinideśakathāṃ nivedya
nānākathābhiriha tena niśāmanaiṣīḥ //
candrāgṛhe kimuta candrabhagāgṛhe nu
rādhāgṛhe nu bhavane kimu maitravinde /
dhūrtto vilambata iti pramadābhiruccai-
rāśaṅkito niśi marutpuranātha! pāyāḥ //
miśamayya tavātha yānavārtāṃ bhṛśamārtāḥ paśupālabālikāstāḥ /
kimidaṃ kimidaṃ kathaṃ nvitīmāḥ samavetāḥ paridevitānyakurvan //
karuṇānidhireṣu nandasūnuḥ kathamasmān visṛjedananyanāthāḥ /
bata naḥ kimu daivamevamāsīditi tāstvadgatamānasā vilepuḥ //
caramaprahare pratiṣṭhamānaḥ saha pitrā nijamitramaṇḍalaiśca /
paritāpabharaṃ nitambinīnāṃ śamayiṣyan vyamucaḥ sakhāyamekam //
acirādupayāmi sannidhiṃ vo bhavitā sādhu mayaiva saṅgamaśrīḥ /
amṛtāmbunidhau nimajjayiṣye drutamityāśvasitā vadhūrakārṣīḥ //
saviṣādabharaṃ sayāñcamuccairatidūraṃ vanitābhirīkṣyamāṇaḥ /
mṛdu taddiśi pātayannapāṅgān sabalo'krūrarathena nirgato'bhūḥ //
anasā bahulena vallavānāṃ manasā canugato'tha vallabhānām /
vanamārtabhṛgaṃ viṣaṇṇavṛkṣaṃ samatīto yamunātaṭīmayāsīḥ //
miyamāya nimajjya vāriṇi tvamabhivīkṣyātha rathe'pi gāndineyaḥ /
vivaśo'jani kinnvidaṃ vibhoste nanu citraṃ tvavalokanaṃ samantāt //
punareṣa nimajjya puṇyaśālī puruṣaṃ tvāṃ paramaṃ bhumaṅgabhoge /
arikambugadāmbujaiḥ sphurantaṃ surasiddhoghaparītamāluloke //
sa tadā paramātmasaukhyasindhau vinimagnaḥ praṇuvan prakārabhedaiḥ /
avilokya punaśca harṣasindhoranuvṛttyā pulakāvṛto yayau tvām //
kimu śītalimā mahān jale yat pulako'sāviti coditena tena /
atiharṣaniruttareṇa sārdhaṃ rathavāsī pavaneśa! pāhi māṃ tvam //
samprāpto mathurāṃ dinārdhavigame tatrāntarasmin vasa-
nnārāme vihitāśanaḥ sakhijanairyātaḥ purīmīkṣitum /
prāpo rājapathaṃ ciraśrutidhṛtavyālokakautūhala-
strīpuṃsodyadagaṇyapuṇyanigalairākṛṣyamāṇo nu kim //
tvatpādaddutivat sarāgasubhagāstvanmūrtivad yoṣitaḥ
samprāptā vilasatpayodhararuco lolā bhavaddṛṣṭivat /
hāriṇyastvadurassthalīvadayi te mandasmitaprauḍhiva-
nnairmalyollasitāḥ kacaugharucivad rājatkalāpāśritāḥ //
tāsāmākalayannapāṅgavalanairmodaṃ praharṣādbhuta-
vyāloleṣu janeṣu tatra rajakaṃ kañcit paṭīṃ prārthayan /
kaste dāsyati rājakīyavasanaṃ yāhīti tenoditaḥ
sadyastasya kareṇa śīrṣamahṛthāḥ so'pyāpa puṇyāṃ gatim //
bhūyo vāyakamekamāyatamatiṃ toṣeṇa veṣocitaṃ
dāśvāṃsaṃ svapadaṃ ninetha sukṛtaṃ ko veda jīvātmanām /
mālābhiḥ stabakaiḥ stavairapi punarmālākṛtā mānito
bhaktiṃ tena vṛtāṃ dideśitha parāṃ lakṣmīṃ ca lakṣmīpate! //
kubjāmabjavilocanāṃ pathi punardṛṣṭvāṅgarāge tayā
datte sādhu kilāṅgarāgamadadāstasyā mahāntaṃ hṛdi /
cittasthāmṛjutāmatha prathayituṃ gātre'pi tasyāḥ sphuṭaṃ
gṛhṇan mañju kareṇa tāmudanayastāvajjagatsundarīm //
tāvanniścitavaibhavāstava vibho! nātyantapāpā janā
yatkiñcid dadate sma śaktyanuguṇaṃ tāmbulamālyādikam /
gṛhṇānaḥ kusumādi kiñcana tadā mārge nibaddhāñjalir-
nātiṣṭhaṃ bata yato'dya vipulāmārtiṃ vrajāmi prabho! //
eṣyāmīti vimuktayāpi bhagavannālepadātryā tayā
dūrāt kātarayā nirīkṣitagatistvaṃ prāviśo gopuram /
āghoṣānumitatvadāgamamahāharṣollaladdevakī-
vakṣojapragalatpayorasamiṣāt tvatkīrtirantargatā //
āviṣṭo nagarīṃ mahotsavavatīṃ kodaṇḍaśālāṃ vrajan
mādhuryeṇa nu tejasā nu puruṣairdūreṇa dattāntaraḥ /
sragbhirbhūṣitamarcitaṃ varadhanurmā meti vādāt puraḥ
prāgṛhṇāḥ samaropayaḥ kila samākrākṣīrabhāṅkṣīrapi //
śvaḥ kaṃsakṣapaṇotsavasya purataḥ prārambhatūryopama-
ścāpadhvaṃsamahādhvanistava vibho! devānaromāñcayat /
kaṃsasyāpi ca vepathustaduditaḥ kodaṇḍakhaṇḍadvayī-
caṇḍābhyāhatarakṣipūruṣaravairutkūlito'bhūt tvayā //
śiṣṭairduṣṭajanaiśca dṛṣṭamihimā prītyā ca bhītyā tataḥ
saṃpaśyan purasampadaṃ pravivaran sāyaṃ gato vāṭikām /
śrīdāmnā saha rādhikāvirahajaṃ khedaṃ vadan prasvapa-
nnānandannavatārakāryaghaṭanād vāteśa! saṃrakṣa mām //
prātaḥ santrastabhojakṣitipativacasā prastute mallatūrye
saṅghe rājñāṃ ca mañcānabhiyayuṣi gate nandagope'pi harmyam /
kaṃse saudhādhirūḍhe tvamapi sahabalaḥ sānugaścāruveṣo
raṅgadvāraṃ gato'bhūḥ kupitakuvalayāpīḍanāgāvalīḍham //
pāpiṣṭhāpehi mārgād drutamiti vacasā niṣṭurakruddhabuddhe-
ragbaṣṭhasya praṇodādadhikajavajuṣā hastinā gṛhyamāṇaḥ /
kelīmukto'tha gopīkucakalaśaciraspardhinaṃ kumbhamasya
vyāhatyālīyathāstvaṃ caraṇabhuvi punarnirgato valguhāsī //
hastaprāpyo'pyagamyo jhaṭiti munijanasyeva dhāvan gajendraṃ
krīḍannāpatya bhūmau punarabhipatatastasya dantaṃ sajīvam /
mūlādunmūlya tanmūlagamahitamahāmauktikānyātmamitre
prādāstvaṃ hāramebhirlalitaviracitaṃ rādhikāyai diśeti //
gṛhṇānaṃ dantamaṃse yutamatha halinā raṅgamaṅgāviśantaṃ
tvāṃ maṅgalyāṅgabhaṅgīrabhasahṛtamanolocanā vīkṣya lokāḥ /
haṃho dhanyo nu nando nahi nahi paśupālāṅganā no yaśodā
no no dhanyekṣaṇāḥ smastrijagati vayameveti sarve śaśaṃsuḥ //
pūrṇaṃ brahmaiva sākṣānniravadhiparamānandasāndraprakāśaṃ
gopeṣu tvaṃ vyalāsīrna khalu bahujanaistāvadāvedito'bhūḥ /
dṛṣṭvātha tvāṃ tadedaṃprathamamupagate puṇyakāle janaughāḥ
pūrṇānandā vipāpāḥ sarasamabhijagustvatkṛtāni smṛtāni //
cāṇūro mallavīrastadanu nṛpagirā muṣṭiko muṣṭiśālī
tvāṃ rāmaṃ cābhipede jhaṭajhaṭiti mitho muṣṭipātātirūkṣam /
utpātāpātanākarṣaṇavividharaṇānyāsatāṃ tatra citraṃ
mṛtyoḥ prāgeva mallaprabhuragamadayaṃ bhūriśo bandhamokṣān //
hā dhik kaṣṭaṃ kumaārau sulalitavapuṣau mallavīrau kaṭhorau
na drakṣyāmo vrajāmastvaritamiti jane bhāṣamāṇe tadānīm /
cāṇūraṃ taṃ karādbhrāmaṇavigaladasuṃ pothayāmāsithorvyāṃ
piṣṭo'bhūnmuṣṭiko'pi drutamatha halinā naṣṭaśiṣṭairdadhāve //
kaṃsaḥ saṃvāryaṃ tṅryaṃ khalamatiravidan kāryamāryān pit ṃstā-
nāhantuṃ vyāptamūrtestava ca samaśiṣad mañcamañcannudañcata-
khaṅgavyāvalgadussaṃgrahamapi ca haṭhāt prāgrahīraugrasenim //
sadyo niṣpiṣṭasandhiṃ bhuvi narapatimāpātya tasyopariṣṭāt
tvayyāpātye tadaiva tvadupari patitā nākināṃ puṣpavṛṣṭiḥ /
kiṃ kiṃ brūmastadānīṃ satatamapi bhiyā tvadgatātmā sa bheje
sāyujyaṃ tvadvadhotthā parama! paramiyaṃ vāsanā kālanemeḥ //
tad bhrāt naṣṭa piṣṭvā drutamatha pitarau sannamannugrasenaṃ
kṛtvā rājānamuccairyadukulamakhilaṃ modayan kāmadānaiḥ /
bhaktānāmuttamaṃ coddhavamamaragurorāptanītiṃ sakhāyaṃ
labdhvā tuṣṭo nagaryāṃ pavanapurapate! rundhi me sarvarogān //
gatvā sāndīpanimatha catuṣṣaṣṭimātrairahobhiḥ
sarvajñastvaṃ saha musalinā sarvavidyāṃ gṛhītvā /
putraṃ naṣṭaṃ yamanilayanādāhṛtaṃ dakṣiṇārthaṃ
dattvā tasmai nijapuramagā nādayan pāñcajanyam //
smṛtvā smṛtvā paśupasudṛśaḥ premabhārapraṇunnāḥ
kāruṇyena tvamapi vivaśaḥ prahiṇoruddhavaṃ tam /
kiñcāmuṣmai paramasuhṛde bhaktavaryāya tāsāṃ
bhaktyudrekaṃ sakalabhuvane durlabhaṃ darśayiṣyan //
tvanmāhātmyaprathimapiśunaṃ gokulaṃ prāpya sāyaṃ
tvadvārtābhirbahu sa ramayāmāsa nandaṃ yaśodām /
prātardṛṣṭvā maṇimayarathaṃ śaṅkitāḥ paṅkajākṣyaḥ
śrutvau prāptaṃ bhavadanucaraṃ tyaktakāryāḥ samīyuḥ //
dṛṣṭvā cainaṃ tvadupamalasadveṣabhūṣābhirāmaṃ
smṛtvā smṛtvā tava vilasitānyuccakaistāni tāni /
ruddhālāpāḥ kathamapi punargadgadāṃ vācamūcuḥ
saujanyādīn nijaparabhidāmapyalaṃ vismarantyaḥ //
śrīman! kiṃ tvaṃ pitṛjanakṛte preṣito nirdayena
kvāsau kānto nagarasudṛśāṃ hā hare! nātha! pāyāḥ /
āśleṣāṇāmamṛtavapuṣo hanta te cumbanānā-
munmādānāṃ kuhakavacasāṃ vismaret kānta! kā vā //
rāsakrīḍālulitalalitaṃ viślathatkeśapāśaṃ
mandodbhinnaśramajalakaṇaṃ lobhanīyaṃ tvadaṅgam /
kāruṇyābdhe! sakṛdapi samāliṅgituṃ darśayeti
premonmādād bhuvanamadana! tvatpriyāstvāṃ vilepuḥ //
evamprāyairvivaśavacanairākulā gopikāstās-
tvatsandeśaiḥ prakṛtimanayat so'tha vijñānagarbhaiḥ /
bhūyastābhirmuditamatibhistvanmayībhirvadhūbhis-
tattadvārtāsarasamanayat kānicid vāsarāṇi //
tvatprodgāṇaiḥ sahitamaniśaṃ sarvato gehakṛtyaṃ
tvadvārtaiva prasarati mithaḥ saiva cotsvāpalāpāḥ /
ceṣṭāḥ prāyastvadanukṛtayastvanmayaṃ sarvamevaṃ
dṛṣṭvā tatra vyamuhadadhikaṃ vismayāduddhavo'yam //
rādhāyā me priyatamamidaṃ matpriyaivaṃ bravīti
tvaṃ kiṃ maunaṃ kalayasi sakhe! māninī matpriyeva /
ityādyeva pravadati sakhi! tvatpriyo nirjane mā-
mitthaṃvādairaramayadayaṃ tvatpriyāmutpalākṣīm //
eṣyāmi drāganupagamanaṃ kevalaṃ kāryabhārād
viśleṣe'pi smaraṇadṛḍhatāsambhavānmāstu khedaḥ /
brahmānande milati nacirāt saṅgamo vā viyogas-
tulyo vaḥ syāditi tava girā so'karonnirvyathāstāḥ //
evaṃ bhaktiḥ sakalabhuvane neśitā na śrutā vā
kiṃ śāstraughaiḥ kimiha tapasā gopikābhyo namo'stu /
ityānandākulamupagataṃ gokulāduddhavaṃ taṃ
dṛṣṭvā hṛṣṭo gurupurapate! pāhi māmāmayaughāt //
sairandhryāstadanu ciraṃ smarāturāyā
yāto'bhūḥ salalitamuddhavena sārdham /
āvāsaṃ tvadupagamotsavaṃ sadaiva
dhyāyantyāḥ pratidinavāsasajjikāyāḥ //
upagate tvayi pūrṇamanorathāṃ
pramadasambhramakamprapayodharām /
vividhamānanamādadhatīṃ mudā
rahasi tāṃ ramayañcakṛṣe sukham //
pṛṣṭā varaṃ punarasāvavṛṇod varākī
bhūyastvayā suratameva niśāntareṣu /
sāyujyamastviti vaded budha eva kāmaṃ
sāmīpyamastvaniśāmityapi nābravīt kim //
tato bhavān deva! niśāsu kāsucin-
mṛgīdṛśaṃ tāṃ nibhṛtaṃ vinodayan /
adādupaśloka iti śrutaṃ sutaṃ
sa nāradāt sāttvatatantravid babhau //
akrūramandiramito'tha baloddhavābhyā-
mabhyarcito bahu nuto muditena tena /
enaṃ visṛjya vipināgatapāṇḍaveya-
vṛttaṃ viveditha tathā dhṛtarāṣṭraceṣṭām //
vighātājjāmātuḥ paramasuhṛdo bhojanṛpater-
jarāsandhe rundhatyanavadhiruṣāndhe'tha mathurām /
rathādyairdyolabdhaiḥ katipayabalastvaṃ balayuta-
strayoviṃśatyakṣauhiṇi tadupanītaṃ samahṛthāḥ //
baddhaṃ balādatha balena balottaraṃ tvaṃ
bhūyo balodyamarasena mumocithainam /
niśśeṣadigjayasamāhṛtaviśvasainyāt
ko'nyastato hi balapauruṣavāṃstadānīm //
bhagnaḥ sa lagnahṛdayo'pi nṛpaiḥ praṇunno
yuddhaṃ tvayā vyadhita ṣoḍaśakṛtva evam /
akṣauhiṇīḥ śiva śivāsya jaghantha viṣṇo!
sambhūya saikanavatitriśataṃ tadānīm //
aṣṭādaśe'sya samare samupeyuṣi tvaṃ
dṛṣṭvā puro'tha yavanaṃ yavanatrikoṭyā /
tvaṣṭrā vidhāpya puramāśu payodhimadhye
tatrātha yogabalataḥ svajanānanaiṣīḥ //
padbhyāṃ tvaṃ padmamālī cakit iva purānnirgato dhāvamāno
mleccheśenānuyāto vadhasukṛtavihīnena śaile nyalaiṣīḥ /
suptenāṅghryāhatena drutamatha mucukundena bhasmīkṛte'smin
bhūpāyāsmai guhānte sulalitavapuṣā tasthiṣe bhaktibhāje //
ekṣvāko'haṃ virakto'smyakhilanṛpasukhe tvatprasādaikakāṅkṣī
hā deveti stuvantaṃ varavitatiṣu taṃ nispṛhaṃ vīkṣya hṛṣyan /
muktestulyāṃ ca bhaktiṃ dhutasakalamalaṃ mokṣamapyāśu dattvā
kāryaṃ hiṃsāviśuddhyai tapa iti ca tadā prārtha lokapratītyai //
tadanu mathurāṃ gatvā hatvā camūṃ yavanāhṛtāṃ
magadhapatinā mārge sainyaiḥ pureva nivāritaḥ /
caramavijayaṃ darpāyāsmai pradāya palāyito
jaladhinagarīṃ yāto vātālayeśvara! pāhi mām //
tridivavardhakivardhitakauśalaṃ tridaśdattasamastavibhūtimat /
jaladhimadhyagataḥ tvamabhūṣayo navapuraṃ vapurañcitarociṣā //
daduṣi revatabhubhṛti revatīṃ halabhṛte tanayāṃ vidhiśāsanāt /
mahitamutsavaghoṣamapūpuṣaḥ samuditairmuditaiḥ saha yādavaiḥ //
atha vidarbhasutāṃ khalu rukmiṇīṃ praṇayiṇīṃ tvayi deva! sahodaraḥ /
svayamaditsata cedimahībhuje svatamasā tamasādhumupāśrayan //
ciradhṛtapraṇayā tvayi bālikā sapadi kāṅkṣitabhaṅgasamākulā /
tava nivedayituṃ dvijamādiśat svakadanaṃ kadanaṅgavinirmitam //
dvijasuto'pi ca tūrṇamupāyayau tava puraṃ hi durāśadurāsadam /
mudamavāpa ca sādarapūjitaḥ sa bhavatā bhavatāpahṛtā svayam //
sa ca bhavantamavocata kuṇḍine nṛpasutā khalu rājati rukmiṇī /
tvayi samutsukayā nijadhīratārahitayā hi tayā prahito'smyaham //
tava hṛtāsmi puraiva guṇairahaṃ harati māṃ kila cedinṛpo'dhunā /
ayi kṛpālaya! pālaya māmiti prajagade jagadekapate! tayā //
aśaraṇāṃ yadi māṃ tvamupekṣase sapadi jīvitameva jāhāmyaham /
iti girā sutanoratanod bhṛśaṃ suhṛdayaṃ hṛdayaṃ tava kātaram //
akathayastvamathainamaye sakhe! tadadhikā mama manmathavedanā /
nṛpasamakṣamupetya harāmyahaṃ tadayi tāṃ dayitāmasitekṣaṇām //
pramuditena ca tena samaṃ tadā rathagato laghu kuṇḍinameyivān /
gurumarutpuranāyaka! me bhavān vitanutāṃ tanutāṃ nikhilāpadām //
balasametabalānugato bhavān puramagāhata bhīṣmakamānitaḥ /
dvijasutaṃ tvadupāgamavādinaṃ dhṛtarasā tarasā praṇanāma sā //
bhuvanakāntamavekṣya bhavadvapurnṛpasutasya niśamya ca ceṣṭitam /
vipulakhedajuṣāṃ puravāsināṃ saruditairuditairagamanniśā //
tadanu vanditumindumukhī śivāṃ vihitamaṅgalabhūṣaṇabhāsurā /
niragamad bhavadarpitajīvitā svapurataḥ purataḥ subhaṭāvṛtā //
kulavadhūbhirupetya kumārikā girisutāṃ paripūjya ca sādaram /
muhurayācata tatpadapaṅkaje nipatitā patitāṃ tava kevalam //
samavalokya kutuhalasaṅkule nṛpakule nibhṛtaṃ tvayi ca sthite /
nṛpasutā niragād girijālayāt suruciraṃ rucirañjitadiṅmukhā //
bhuvanamohanarūparucā tadā vivaśitākhilarājakadambayā /
tvamapi deva! kaṭākṣavimokṣaṇaiḥ pramadayā madayāñcakṛṣe manāk //
kva tu gamiṣyasi candramukhīti tāṃ sarasametya kareṇa haran kṣaṇāt /
samadhiropya rathaṃ tvamapāhṛthā bhuvi tato vitato ninado dviṣām //
kva nu gataḥ paśupāla iti krudhā kṛtaraṇā yadubhiśca jitā nṛpāḥ /
na tu bhavānudacālyata tairaho piśunakaiḥ śunakairiva kesarī //
tadanu rukmiṇamāgatamāhave vadhamupekṣya nibadhya virūpayan /
hṛtamadaṃ parimucya baloktibhiḥ puramayā ramayā saha kāntayā //
navasamāgamaljjitamānasāṃ praṇayakautukajṛmbhitamanmathām /
aramayaḥ khalu nātha! yathāsukhaṃ rahasi tāṃ hasitāṃśulasanmukhīm //
vividhanarma bhirevamaharniśaṃ pramadamākalayan punarekadā /
ṛjumateḥ kila vakrāgirā bhavān varatanoratanodatilolatām //
tadadhikairatha lālanakauśalaiḥ praṇayinīmadhikaṃ ramayannimām /
ayi mukunda! bhavaccaritāni naḥ pragadatāṃ gadatāntimapākuru //
satrājitastvamatha lubdhavadarkalabdhaṃ
divyaṃ spamantakamaṇiṃ bhagavannayācīḥ /
tatkāraṇaṃ bahuvidhaṃ mama bhāti nūnaṃ
tasyātmajāṃ tvayi ratāṃ chalato vivoḍhum //
adattaṃ taṃ tubhyaṃ maṇivaramanenālpamanasā
prasenastadbhrātā galabhuvi vahan prāp mṛgayām /
ahannenaṃ siṃho maṇimahasi māṃsabhramavaśāt
kapīndrastaṃ hatvā maṇimapi ca bālāya dadivān //
śaśaṃsuḥ satrājidgiramanu janāstvāṃ maṇiharaṃ
janānāṃ pīyūṣaṃ bhavati guṇināṃ doṣakaṇikā /
tataḥ sarvajño'pi svajanasahito mārgaṇaparaḥ
prasenaṃ taṃ dṛṣṭvā harimapi gato'bhūḥ kapiguhām //
bhavantamavitarkayannativayāḥ svayaṃ jāmbavān
mukundaśaranaṃ hi māṃ ka iha roddhumityālapan /
vibho! raghupate! hare! jaya jayetyalaṃ muṣṭibhi-
ścaraṃstava samarcanaṃ vyadhita bhaktacūḍāmaṇiḥ //
buddhvātha tena dattāṃ navaramaṇīṃ varamaṇīṃ ca parigṛhṇan /
anugṛhṇannamumāgāḥ sapadi ca satrājite maṇiṃ prādāḥ //
tadanu sa khalu vrīḍālolo vilolavilocanāṃ
duhitaramaho dhīmān bhāmāṃ giraiva parārpitām /
adita maṇinā tubhyaṃ labhyaṃ sametya bhavānapi
pramuditamanāstasyaivādānmaṇīṃ gahanāśayaḥ //
vrīḍākulāṃ ramayati tvayi satyabhāmāṃ
kaunteyadāhakathayātha kurūn prayāte /
hī gāndineyakṛtavarmagirā nipātya
satrājitaṃ śatadhanurmaṇimājahāra //
śokāt kurūnupagatāmavalokya kāntāṃ
hatvā drutaṃ śatadhunaṃ samaharṣayastām /
ratne saśaṅka iva maithilagehametya
rāmo gadāṃ samaśiśikṣata dhārtarāṣṭram //
akrūra eṣa bhagavan! bhavadicchayaiva
satrājitaḥ kucaritasya yuyoja hiṃsām /
akrūrato maṇimanāhṛtavān punastvaṃ
tasyaiva bhūtimupadhātumiti bruvanti //
bhaktastvayi sthirataraḥ sa hi gāndineyas-
tasyaiva kāpathamatiḥ kathamīśa! jātā /
vijñānavān praśamavānahamityudīrṇaṃ
garvaṃ dhruvaṃ śamayituṃ bhavatā kṛtaiva //
yātaṃ bhayena kṛtavarmayutaṃ punasta-
māhūya tadvinihitaṃ ca maṇiṃ prakāśya /
tatriva suvaratadhare vinidhāya tuṣyan
bhāmākucāntaraśayaḥ pavaneśa! pāyāḥ //
snigdhāṃ mugdhāṃ satatamapi tāṃ lālayan satyabhāmāṃ
yāto bhūyaḥ saha khalu tayā yājñasenīvivāham /
pārthaprītyai punarapi panāgāsthito hastipuryāṃ
śakraprasthaṃ puramapi vibho! saṃvidhāyāgato'bhūḥ //
bhadrāṃ bhadrāṃ bhavadavarajāṃ kauraveṇārthyamānāṃ
tvadvācā tāmahṛta kuhanāmaskarī śakrasūnuḥ /
tatra kruddhaṃ balamanunayan pratyagāstena sārdhaṃ
śakraprasthaṃ priyasakhamude satyabhāmāsahāyaḥ //
tatra krīḍannapi ca yamunākūladṛṣṭāṃ gṛhītvā
tāṃ kālindīṃ nagaramagamaḥ khāṇḍavaprīṇitāgniḥ /
bhrātṛtrastāṃ praṇayavivaśāṃ deva! paitṛṣvaseyīṃ
rājñāṃ madhye sapadi jahriṣe mitravindāmavantīm //
satyāṃ gatvā punarudavaho nagnajinnandanāṃ tāṃ
baddhvā saptāpi ca vṛṣavarān saptamūrtirnimeṣāt /
bhadrāṃ nāma pradaduratha te deva! santardanādyās-
tatsodaryāṃ varada! bhavataḥ sāpi paitṛṣvaseyī //
pārthādyairapyakṛtalavanaṃ toyamātrābhilakṣyaṃ
lakṣaṃ chitvā śapharamavṛthā lakṣaṇāṃ madrakanyām /
aṣṭāvevaṃ tava samabhavan vallabhāstatra madhye
śuśrotha tvaṃ surapatigirā bhaumaduśceṣṭitāni //
smṛtāyātaṃ pakṣipravaramadhirūḍhastvamagamo
vahannaṅke bhāmāmupavanamivārātinagaram /
vibhindan durgāṇi truṭitapṛtanāśonitarasaiḥ
puraṃ tāvat prāgjyotiṣamakuruthāḥ śoṇitapūram //
murastvāṃ pañcāsyo jaladhivanamadhyādudapatat
sa cakre cakreṇa pradalitaśirā maṅkṣu bhavatā /
catudantairdantāvalapatibhirindhānasamaraṃ
rathāṅgenacchitvā narakamakarostīrṇarakam //
stuto bhūmyā rājyaṃ sapadi bhagadatte'sya tanaye
gajaṃ caikaṃ dattvā prajighāyitha nāgān nijapurīm /
khalenābaddhānāṃ svagatamanasāṃ ṣoḍaśa punaḥ
sahasrāṇi strīṇāmapi ca dhanarāśiṃ ca vipulam //
bhaumāpāhṛtakuṇḍalaṃ tadaditerdātuṃ prayāto divaṃ
śakrādyairmahitaḥ samaṃ dayitayā dyustrīṣu dattahviyā /
hṛtvā kalpataruṃ ruṣābhipatitaṃ jitvendramabhyāgamas-
tattu śrīmadadoṣa īdṛśa iti vyākhyātumevākṛthāḥ //
kalpadruṃ satyabhāmābhavanabhuvi sṛjan dvyaṣṭasāhasrayoṣāḥ
svīkṛtya pratyagāraṃ vihitabahuvapurlālayan kelibhedaiḥ /
āścaryānnāradālokitavividhagatistatra tatrāpi gehe
bhūyaḥ sarvāsu kurvan daśa daśa tanayān pāhi vātālayeśa! //
pradyumno raukmiṇeyaḥ sa khalu tava kalā śambareṇāhṛtastaṃ
hatvā ratyā sahāpto nijapūramaharad rukmikanyāṃ ca dhanyām /
tatputro'thāniruddho guṇanidhiravahad rocanāṃ rukmipautrīṃ
tatrodvāhe gatastvaṃ nyavadhi musalinā rukmyapi dyūtavairāt //
bāṇasya sā balisutasya sahasrabāhor-
māheśvarasya mahitā duhitā kiloṣā /
tvatpautramenamaniruddhamadṛṣṭapūrvaṃ
svapne'nubhūya bhagavan! virahāturābhūt //
yoginyatīva kuśalā khalu citralekhā
tasyāḥ sakhī vilikhatī taruṇānaśeṣān /
tatrāniruddhamuṣyā viditaṃ niśāyā-
māneṣṭa yogabalato bhavato niketāt //
kanyāpure dayitayā sukhamāramantaṃ
cainaṃ kathañcana babandhuṣi śarvabandhau /
śrīnāradoktatadudantadurantaroṣais-
tvaṃ tasya śoṇitapuraṃ yadubhirnyarundhāḥ //
purīpālaḥ śailapriyaduhitṛnātho'sya bhagavān
samaṃ bhūtavrātairyadubalamaśaṅkaṃ nirurudhe /
mahāprāṇo bāṇo jaṭiti yuyudhānena yuyudhe
guhaḥ pradyumnena tvamapi purahantrā jaghaṭiṣe //
niruddhāśeṣāstre mumuhuṣi tavāstreṇa giriśe
drutā bhūtā bhītāḥ pramathakulavīrāḥ pramathitāḥ /
parāskandat skandaḥ kusumaśarabāṇaiśca sacivaḥ
sa kumbhāṇḍo bhāṇḍaṃ navamiva balenāśu bibhide //
cāpānāṃ pañcaśatyā prasabhamupagate chinnacāpe'tha bāṇe
vyarthe yāte sameto jvarapatiraśanairajvari tvajjvareṇa /
jñānī stutvātha dattvā tava caritajuṣāṃ vijvaraṃ sa jvaro'gāt
prāyo'ntarjñānavanto'pi ca bahutamasā raudraceṣṭā hi raudrāḥ //
bāṇaṃ nānāyudhograṃ punarabhipatitaṃ durpadoṣād vitanvan
nirlūnāśeṣadoṣaṃ sapadi bubudhuṣā śaṅkareṇopagītaḥ /
tadvācā śiṣṭabāhudvitayamubhayato nirbhayaṃ tatpriyaṃ taṃ
muktvā taddattamāno nijapuramagamaḥ sāniruddhaḥ sahoṣaḥ //
muhustāvacchakraṃ varuṇamajayo nandaharaṇe
yamaṃ bālānītau davadahanapāne'nilasakham /
vidhiṃ vatsasteye giriśāmiha bāṇasya samare
vibho! viśvotkarṣī tadayamavatāro jayati te //
dvijaruṣā kṛkalāsavapurdharaṃ nṛganṛpaṃ tridivālayamāpayan /
nijajane dvijabhaktimanuttamāmupadiśan pavaneśvara! pāhi mām //
rāme'thagokulagate pramadāprasakte
hūtānupetayamunādamane madāndhe /
svairaṃ samāramati sevakavādamūḍho
dūtaṃ nyayuṅkta tava pauṇḍrakavāsudevaḥ //
nārāyaṇo'hamavatīrṇa ihāsmi bhūmau
dhatse kila tvamapi māmakalakṣaṇāni /
utsṛjya tāni śaraṇaṃ vraja māmiti tvāṃ
dūto jagāda sakalairhasitaḥ sabhāyām //
dūte'tha yātavati yādavasainikastvaṃ
yāto dadarśitha vapuḥ kila pauṇḍrakīyam /
tāpena vakṣasi kṛtāṅkamanalpamūlya-
śrīkaustubhaṃ makarakuṇḍalapītacelam //
kālāyasaṃ nijasudarśanamasyato'sya
kālānalotkarakireṇa sudarśanena /
śīrṣaṃ cakartitha mamarditha cāsya senāṃ
tanmitrakāśipaśiro'pi cakartha kāśyām //
jāḍyena bālakagirāpi kilāhameva
śrīvāsudeva iti rūḍhamatiściraṃ saḥ /
sāyujyameva bhavadaikyadhiyā gato'bhūt
ko nāma kasya sukṛtaṃ kathamityaveyāt //
kāśīśvarasya tanayo'tha sudakṣiṇākhyaḥ
śarvaṃ prapūjya bhavate vihitābhicāraḥ /
kṛtyānalaṃ kamapi bāṇaraṇātibhītair-
bhūtaiḥ kathañcana vṛtaiḥ samamabhyamuñcat //
tālapramāṇacaraṇāmakhilaṃ dahantīṃ
kṛtyāṃ vilokya cakitaiḥ kathito'pi pauraiḥ /
dyūtotsave kamapi no calito vibho! tvaṃ
pārśvasthamāśu visasarjitha kālacakram //
abhyāpatatyamitadhāmni bhavanmahāstre
hā heti vidrutavatī khalu ghorakṛtyā /
roṣāt sudakṣiṇamadakṣiṇaceṣṭitaṃ taṃ
puploṣa cakramapi kāśipurāmadhākṣīt //
sa khalu vivido rakṣoghāte kṛtopakṛtiḥ purā
tava tu kalayā mṛtyuṃ prāptuṃ tadā khalatāṃ gataḥ /
narakasacivo halinā yudhyannaddhā papāta talāhataḥ //
sāmbaṃ kauravyaputrīharaṇaniyamitaṃ sāntvanārthī kurūṇāṃ
yātastadvākyaroṣoddhṛtakarinagaro mocayāmāsa rāmaḥ /
te ghātyāḥ pāṇḍaveyairiti yadupṛtanāṃ nāmucastvaṃ tadānīṃ
taṃ tvāṃ durbodhalīlaṃ pavanapurapate! tāpaśāntyai niṣeve //
kvacidatha tapanoparāgakāle puri nidadhat kṛtavarmakāmasūnū /
yadukulamahilāvṛtaḥ sutīrthaṃ samupagato'si samantapañcakākhyam //
bahutarajanatāhitāya tatra tvamapi punan vinimajjya tīrthatoye /
dvijagaṇaparimuktavittarāśiḥ samamilathāḥ kurupāṇḍavādimitraiḥ //
tava khalu dayitājanaiḥ sametā drupadasutā tvayi gāḍhabhaktibhārā /
taduditabhavadāhṛtiprakārairatimumude samamanyabhāminībhiḥ //
tadanu ca bhagavan! nirīkṣya gopānatikutukādupagamya mānayitvā /
cirataravirahāturāṅgarekhāḥ paśupavadhūḥ sarasaṃ tvamanvayāsīḥ //
sapadi ca bhavadīkṣaṇotsavena pramuṣitamānahṛdāṃ nitambinīnām /
atirasaparimuktakañculīke paricayahṛdyatare kuce nyalaiṣīḥ //
ripujanakalahaiḥ punaḥ punarme samupagatairiyatī vilambanābhūt /
iti kṛtaparirambhaṇe tvayi drāgativivaśā khalu rādhikā nililye //
apagatavirahavyathāstadā tā rahasi vidhāya dadātha tattvabodham /
paramasukhacidātmako'hamātmetyudayatu vaḥ sphuṭameva cetasīti //
sukharasaparimiśrito viyogaḥ kimapi purābhavaduddhavopadeśaiḥ /
samabhavadamutaḥ paraṃ tu tāsāṃ paramasukaikyamayī bhavadvicintā //
munivaranivahaistavātha pitrā duritaśamāya śubhāni pṛcchyamānaiḥ /
tvayi sati kimidaṃ śubhāntarairityuruhasitairapi yājitastadāsau //
sumahati yajane vitāyamāne pramuditamitrajane sahaiva gopāḥ /
yadujanamahitāstrimāsamātraṃ bhavadanuṣaṅgarasaṃ pureva bhejuḥ //
vyapagamasamaye sametya rādhāṃ dṛḍhamupagūhya nirīkṣya vītakhedām /
pramuditahṛdayaḥ puraṃ prayātaḥ pavanapureśvara! pāhi māṃ gadebhyaḥ //
tato magadhabhūmṛtā ciranirodhasaṃkleśitaṃ
śatāṣṭakayutāyutadvitayamīśa! bhūmībhṛtām /
anāthaśaraṇāya te kamapi pūruṣaṃ prāhiṇo-
dayācata sa māgadhakṣapaṇameva kiṃ bhūyasā //
yiyāsurabhimāgadhaṃ tadanu nāradodīritād
yudhiṣṭhiramakhodyamādubhayakāryaparyākulaḥ /
viruddhajayino'dhvarādubhayasiddhirityuddhave
śaśaṃsuṣi nijaiḥ samaṃ puramiyetha yaudhiṣṭhirīm //
aśeṣadayitāyute tvayi samāgate dharmajo
vijitya sahajairmahīṃ bhavadapāṅgasaṃvardhitaiḥ /
śriyaṃ nirupamāṃ vahannahaha bhaktadāsāyitaṃ
bhavantamayi! māgadhe prahitavān sabhīmārjunam //
girivrajapuraṃ gatāstadanu deva! yūyaṃ trayo
yayāca samarotsavaṃ dvijamiṣeṇa taṃ māgadham /
apūrṇasukṛtaṃ tvamuṃ pavanajena saṃgrāmayan
nirīkṣya saha jiṣṇunā tvamapi rājayudhvā sthitaḥ //
aśāntasamaroddhataṃ viṭapapāṭanāsaṃjñayā
nipātya jarasaḥ sutaṃ pavanajena niṣpāṭitam /
vimucya nṛpatīn mudā samanugṛhya bhaktiṃ parāṃ
dideśitha gataspṛhānapi ca dharmaguptyai bhuvaḥ //
pracakruṣi yudhiṣṭhire tadanu rājasūyādhvaraṃ
prasannabhṛtakībhavatsakalarājakavyākulam /
tvamapyayi jagatpate! dvijapadāvanejādikaṃ
cakartha kimu kathyate nṛpavarasya bhāgyonnatiḥ //
tataḥ savanakarmaṇi pravaramagryapūjāvidhiṃ
vicārya sahadevavāganugataḥ sa dharmātmajaḥ /
vyadhatta bhavate mudā sadasi viśvabhūtātmane
tadā sasuramānuṣaṃ bhavanameva tṛptiḥ dadhau //
tataḥ sapadi cedipo muninṛpeṣu tiṣṭhatsvaho
sabhājayati ko jaḍaḥ paśupadurdurūṭaṃ vaṭum /
iti tvayi sa durvacovitatimudvamannāsanā-
dudāpatadudāyudhaḥ samapatannamuṃ pāṇḍavāḥ //
nivārya nijapakṣagānabhimukhasya vidveṣiṇas-
tvameva jahiṣe śiro danujadāriṇā svāriṇā /
janustritayalabdhayā satatacintayā śuddhadhīs-
tvayā sa paramekatāmadhṛta yogināṃ durlabhām //
tataḥ sumāhito tvayā kratuvare nirūḍhe jano
yayau jayati dharmajo jayati kṛṣṇa ityālapan /
khalaḥ sa tu suyodhano dhutamanāḥ sapatnaśriyā
mayārpitasabhāmukhe sthalajalabhramādabhramīt //
tadā hasitamutthitaṃ drupadandanābhīmayo-
rapāṅgakalayā vibho! kimapi tāvadujjṛmbhayan /
dharābharanirākṛtau sapadi nāma bījaṃ vapan
janārdana! marutpurīnilaya! pāhi māmāmayāt //
sālvo bhaiṣmīvivāhe yadubalavijitaścandracūḍād vimānaṃ
vindan saubhaṃ sa māyī tvayi vasati kurūṃstvatpurīmabhyabhāṅkṣīt /
pradyumnastaṃ nirundhannakhilayadubhaṭairnyagrahīdugravīryaṃ
tasyāmātyaṃ dyumantaṃ vyajani ca samaraḥ saptaviṃśatyahāntam //
tāvat tvaṃ rāmaśālī tvaritamupagataḥ khaṇḍitaprāyasainyaṃ
saubheśaṃ taṃ nyarundhāḥ sa ca kila gadayā śārṅgamabhraṃśayat te /
māyātātaṃ vyahiṃsīdapi tava puratastat tvayāpi kṣaṇārdhaṃ
nājñāyītyāhureke tadidamavamataṃ vyāsa eva nyaṣedhīt //
kṣiptvā saubhaṃ gadācūrṇitamudakanidhau maṅkṣu sālve'pi cakre-
ṇotkṛtte dantavaktraḥ prasabhamabhipatannabhyamuñcad gadāṃ te /
kaumodakyā hato'sāvapi sukṛtanidhiścaidyavat prāpadaikyaṃ
sarveṣāmeṣa pūrvaṃ tvayi dhṛtamanasāṃ mokṣaṇārtho'vatāraḥ //
tvayyāyāte'tha jāte kila kurusadasi dyūtake saṃyatāyāḥ
krandantyā yājñasenyāḥ sakaruṇamakṛthāścelamālāmanantām /
annāntaprāptaśarvāṃśajamunicakitadraupadīcintito'tha
prāptaḥ śākānnamaśnan munigaṇamakṛthāstṛptimantaṃ vanānte //
yuddhodyoge'tha mantre milati sati vṛtaḥ phalgunena tvamekaḥ
kauravye dattasainyaḥ karipuramagamo dūtyakṛt pāṇḍavārtham /
mīṣmadroṇādimānye tava khalu vacane dhikkṛte kauraveṇa
vyāvṛṇvan viśvarūpaṃ munisadasi purīṃ kṣobhayitvāgato'bhūḥ //
jiṣṇostvaṃ kṛṣṇa! sūtaḥ khalu samaramukhe bandhughāte dayāluṃ
khinnaṃ taṃ vīkṣya vīraṃ kimidamayi sakhe! nitya eko'yamātmā /
ko vadhyaḥ ko'tra hantā tadiha vadhabhiyaṃ projjhya mayyarpitātmā
dharmyaṃ yuddhaṃ careti prakṛtimanayathā darśayan viśvarūpam //
bhaktottaṃse'tha bhīṣme tava dharaṇibharakṣepakṛtyaikasakte
nityaṃ nityaṃ vibhindatyavanibhṛdayutaṃ prāptasāde ca pārthe /
niśśastratvapratijñāṃ vijahadarivaraṃ dhārayan krodhaśālī-
vādhāvan prāñjaliṃ taṃ nataśirasamatho vīkṣya modādapāgāḥ //
yuddhe droṇasya hastisthiraraṇabhagadatteritaṃ vaiṣṇavāstraṃ
vakṣasyādhatta cakrasthagitaravimahāḥ prārdayan sindhurājam /
nāgāstre karṇamukte kṣitimavanamayan kevalaṃ kṛttamauliṃ
tatre tatrāpi pārthaṃ kimiva na hi bhavān pāṇḍavānāmakārṣīt //
yuddhādau tīrthagāmi sa khalu haladharo naimiśakṣetramṛccha-
nnapratyutthāyisūtakṣayakṛdatha sutaṃ tatpade kalpayitvā /
yajñaghnaṃ balvalaṃ parvaṇi paridalayam snātatīrtho raṇānte
samprāpto bhīmaduryodhanaraṇamaśamaṃ vīkṣya yātaḥ purīṃ te //
saṃsuptadraupadeyakṣapaṇahatadhiyaṃ drauṇimetya tvaduktyā
tanmuktaṃ brāhmamastraṃ samahṛta vijayo mauliratnaṃ ca jahe /
ucchittyai pāṇḍavānāṃ punarapi ca viśatyuttarāgarbhamastre
rakṣannaṅguṣṭhamātraḥ kila jaṭharamagāścakrapāṇirvibho! tvam //
dharmaughaṃ dharmasūnorabhidadhadakhilaṃ chandamṛtyuḥ sa bhīṣmas-
tvāṃ paśyan bhaktibhūmnaiva hi sapadi yayau niṣkalabrahmabhūyam /
saṃyājyāthāśvamedhaistribhiratimahitairdharmajaṃ pūrṇakāmaṃ
samprāpto dvārakāṃ tvaṃ pavanapurapate! pāhi māṃ sarvarogāt //
kucelanāmā bhavataḥ satīrthyatāṃ gataḥ sa sāndīpanimandire dvijaḥ /
tvadekarāgeṇa dhanādiniḥspṛho dināni ninye praśamī gṛhāśramī //
samānaśīlāpi tadāyavallabhā tathaiva no cittahayaṃ sameyusī /
kadācidūce bata vṛttilabdhaye ramāpatiḥ kiṃ na sakhā niṣevyate //
itīrito'yaṃ priyayā kṣudhārtayā jugupsamāno'pi dhane madāvahe /
tadā tvadālokanakautukād yayau vahan paṭānte pṛthukānupāyanam //
gato'yamāścaryamayīṃ bhavatpūrīṃ gṛheṣu śaibyābhavanaṃ sameyivān /
praviśya vaikuṇṭhamivāpa nirvṛtiṃ tavātisambhāvanayā tu kiṃ punaḥ //
prapūjitaṃ taṃ priyayā ca vījitaṃ kare gṛhītvākathayaḥ purā kṛtam /
yadindhanārthaṃ gurudāracoditairapartuvarṣaṃ tadamarṣi kānane //
trapājuṣo'smāt pṛthukaṃ balādatha pragṛhya muṣṭau sakṛdāśite tvayā /
kṛtaṃ kṛtaṃ nanviyateti sambhramād ramā kilopetya karaṃ rurodha te //
bhakteṣu bhaktena sa mānitastvayā purīṃ vasannekaniśāṃ mahāsukham /
batāparedyurdraviṇaṃ vinā yayau vicitrarūpastava khalvanugrahaḥ //
yadi hyayāciṣyamadāsyadacyuto vadāmi bhāryāṃ kimiti vrajannasau /
tvaduktilīlāsmitamagnadhīḥ punaḥ kramādapaśyanmaṇidīpramālayam //
kiṃ mārgavibhraṃśa iti bhraman kṣaṇaṃ gṛhaṃ praviṣṭaḥ sa dadarśa vallabhām /
sakhīparītāṃ maṇihemabhūṣitāṃ bubodha ca tvatkaruṇāṃ mahādbhutām //
sa ratnaśālāsu vasannapi svayaṃ samunnamadbhaktibharo'mṛtaṃ yayau /
tvamevamāpūritabhaktavāñchito marutpurādhīśa! harasva me gadān //
prāgevācāryaputrāhṛtiniśamanayā svīyaṣaṭsūnuvīkṣāṃ
kāṅkṣantyā māturukatyā sutalabhuvi baliṃ prāpya tenārcitastvam /
dhātuḥ śāpāddhiraṇyānvitakaśipubhavān śaurijān kaṃsabhagnā-
nānīyainān pradarśya svapadamanayathāḥ pūrvaputrān marīceḥ //
śrutadeva iti śrutaṃ dvijendraṃ bahulāśvaṃ nṛpatiṃ ca bhaktipūrṇam /
yugapat tvamanugrahītukāmo mithilāṃ prāpitha tāpasaiḥ sametaḥ //
gacchan dvimūrtirubhayoryugapanniketa-
mekena bhūrivibhavairvihitopacāraḥ /
anyena taddinabhṛtaiśca phalaudanādyais-
tulyaṃ praseditha dadātha ca muktimābhyām //
bhūyo'tha dvāravatyāṃ dvijatanayamṛtiṃ tatpralāpānapi tvaṃ
ko vā daivaṃ nirundhyāditi kila kathayan viśvavoḍhāpyasoḍhāḥ /
jiṣṇorgarvaṃ vinetuṃ tvayi manujadhiyā kuṇṭhitāṃ cāsya buddhiṃ
tattvārūḍhāṃ vidhātuṃ paramatamapadaprekṣaṇeneti manye //
naṣṭā aṣṭāsya putrāḥ punarapi tava tūpekṣayā kaṣṭavādaḥ
spaṣṭo jāto janānāmatha tadavasare dvārakāmāra pārthaḥ /
maitryā tatroṣito'sau navamasutabhṛtau vipravaryaprarodaṃ
śrutvā cakre pratijñāmanupahṛtasutaḥ sannivekṣye kṛśānum //
mānī sa tvāmapṛṣṭvā dvijanilayagato bāṇajālairmahāstrai
rundhānaḥ sūtigehaṃ punarapi sahasā dṛṣṭanaṣṭe kumāre /
yāmyāmaindrīṃtathāyāḥ suravaranagarīrvidyayāsādya sadyo
moghodyogaḥ patiṣyan hutabhuji bhavatā sasmitaṃ vārito'bhūt //
sārdhaṃ tena pratīcīṃ diśamatijavinā syandanenābhiyāto
lokālokaṃ vyatītastimirabharamatho cakradhāmnā nirundhan /
cakrāṃśukliṣṭadṛṣṭiṃ sthitamatha vijayaṃ paśya paśyeti vārāṃ
pāre tvaṃ prādadaśaḥ kimapi hi tamasāṃ dūradūraṃ padaṃ te //
tatrāsīnaṃ bhujaṅgādhipaśayanatale divyabhūṣāyudhādyai-
rāvītaṃ pītacelaṃ pratinavajaladaśyāmalaṃ śrīmadaṅgam /
mūrtīnāmīśitāraṃ paramiha tisṛṇāmekamarthaṃ śrutīnāṃ
tvāmeva tvaṃ parātman! priyasakhasahito nemitha kṣemarūpam //
yuvāṃ māmevadvāvadhikavivṛtāntarhitatayā
vibhinnau sundraṣṭuṃ svayamahamahārṣaṃ dvijasutān /
nayetaṃ drāgenāniti khalu vitīrṇān punaramūn
dvijāyādāyādāḥ praṇutamahimā pāṇḍujanuṣā //
evaṃ nānāvihārairjagadabhiramayan vṛṣṇivaṃśaṃ prapuṣṇa-
nnījāno yajñabhaidairatulavihṛtibhiḥ prīṇayanneṇanetrāḥ /
bhūbhārakṣepadambhāt padakamalajuṣāṃ mokṣaṇāyāvatīrṇaḥ
pūrṇaṃ brahmaiva sākṣād yaduṣu manujatārūṣitastvaṃ vyalāsīḥ //
prāyeṇa dvāravatyāmavṛtadayi tadī nāradastvadrasārdras-
tasmāllebhe kadācit khalu sukṛtanidhistvatpitā tattvabodham /
bhaktānāmagrayāyī sa ca khalu matimānuddhavastvatta eva
prāpto vijñānasāraṃ sa kila janahitāyādhunāste vadaryām //
so'yaṃ kṛṣṇāvatāro jayati tava vibho! yatra sauhārdabhīti-
snehadveṣānurāgaprabhṛtibhiratulairaśramairyogabhedaiḥ /
ārtiṃ tīrvā samastāmamṛtapadamaguḥ sarvataḥ sarvalokāḥ
sa tvaṃ viśvārtiśāntyai pavanapurapate! bhaktipūrtyai ca bhūyāḥ //
ramājāne! jāne yadiha tava bhakteṣu vibhavo
na sampadyaḥ sadyastadiha madakṛttvādaśaminām /
praśāntiṃ kṛtvaiva pradiśasi tataḥ kāmamakhilaṃ
praśānteṣu kṣipraṃ na khalu bhavadīye cyutikathā //
sadyaḥprasādaruṣitān vidhiśaṅkarādīn
kacid vibho! nijaguṇānuguṇaṃ bhajantaḥ /
bhraṣṭā bhavanti bata kaṣṭamadīrghadṛṣṭyā
spaṣṭaṃ vṛkāsara udāharaṇaṃ kilāsmin //
śakunijaḥ sa hi nāradamekadā tvaritatoṣṣamapṛcchadadhīśvaram /
sa ca dideśa girīśamupāsituṃ na tu bhavantamabandhumasādhuṣu //
tapastaptv ghoraṃ sa khalu kupitaḥ saptamadine
śiraśchittvā sadyaḥ puraharamupasthāpya purataḥ /
atikṣudraṃ raudraṃ śirasi karadānena nidhanaṃ
jagannāthād vavre bhavati vimukhānāṃ kva śubhadhūḥ //
moktāraṃ bandhamukto hariṇapatiriva prādravat so'tha rudraṃ
daityād bhītyā sma devo diśi diśi valate pṛṣṭhato dattadṛṣṭiḥ /
tūṣṇīke sarvaloke tava padamadhirokṣyantamudvīkṣya śarvaṃ
dūrādevāgratastvaṃ paṭuvaṭuvapuṣā tasthiṣe dānavāya //
bhadraṃ te śākuneya! bhramasi kimadhunā tvaṃ piśācasya vācā
sandehaścenmaduktau tava kimu na karoṣyaṅgulīmaṅga! maulau /
itthaṃ tvadvākyamūḍhaḥ śirasi kṛtakaraḥ so'patacchinnapātaṃ
bhraṃśo hyevaṃ paropāsiturapi ca gatiḥ śūlino'pi tvameva //
bhṛguṃ kila sarasvatīnikaṭavāsinastāpasā-
strimurtiṣu samādiśannadhikasattvatāṃ veditum /
ayaṃ punaranādarāduditaruddharoṣe vidhau
hare'pi ca jihiṃsiṣau girijayā dhṛte tvāmagāt //
suptaṃ ramāṅkabhuvi paṅkajalocanaṃ tvāṃ
vipre vinighnati padena mudotthitastvam /
sarvaṃ kṣamasva munivarya! bhavet sadā me
tvatpādacihnamiha bhūṣaṇamityavādīḥ //
niścitya te ca sudṛḍhaṃ tvayi baddhabhāvāḥ
sārasvatā munivarā dadhire vimokṣam /
tvāmevamacyuta! punaścyutidoṣahīnaṃ
sattvoccayaikatanumeva vayaṃ bhajāmaḥ //
jagatsṛṣṭyādau tvāṃ nigamanivahairvandibhiriva
stutaṃ viṣṇo! saccitparamarasanirdvaitavapuṣam /
parātmānaṃ bhūman! paśupavinatābhāgyanivahaṃ
parītapaśrāntyai pavanapuravāsin! paribhaje //
vṛkabhṛgusunimohinyambarīṣādivṛtte-
ṣvayi tava hi mahattvaṃ sarvaśarvādijaitram /
sthitamiha paramātman! niṣkalārvāgabhinnaṃ
kimapi yadavabhātaṃ taddhi rūpaṃ tavaiva //
mūrtitrayeśvarasadāśivapañcakaṃ yat
prāhuḥ parātmavapureva sadāśivo'smin /
tatreśvarastu sa vikuṇṭhapadastvameva
tritvaṃ punarbhajasi satyapade tribhāge //
tatrāpi sāttvikatanuṃ tava viṣṇumāhur-
dhātā tu sattvaviralo rajasaiva pūrṇaḥ /
satttvotkaṭatvamapi cāsti tamovikāra-
ceṣṭādikaṃ ca tava śaṅkaranāmni mūrtau //
taṃ ca trimūrtyatigataṃ purapūruṣaṃ tvāṃ
śarvātmanāpi khalu sarvamayatvahetoḥ /
śaṃsantyupāsanaavidhau tadapi svatastu
tvadrūpamityatidṛḍhaṃ bahu naḥ pramāṇam //
śrīśaṅkaro'pi bhagavān sakaleṣu tāvat
tvāmeva mānayati yo na hi pakṣapātī /
tvanniṣṭhameva sa hi nāmasahasrakādi
vyākhyad bhavatstutiparaśca gatiṃ gato'nte //
mūrtitrayātigamuvāca ca mantraśāstras-
yādau kalāyasuṣamaṃ sakaleśvaraṃ tvām /
dhyānaṃ ca niṣkalamasau praṇave khalūktvā
tvāmeva tatra sakalaṃ nijagāda nānyam //
samastasāre ca purāṇasaṃgrahe visaṃśayaṃ tvanmahimaiva varṇyate /
trimūrtiyuksatyapadatribhāgataḥ paraṃ padaṃ te kathitaṃ na śūlinaḥ //
yad brāhmakalpa iha bhāgavatadvitīya-
skandhoditaṃ vapuranāvṛtamīśa! dhātre /
tasyaiva nāma hariśarvamukhaṃ jagāda
śrīmādhavaṃ śivaparo'pi purāṇasāre //
ye svaprakṛtyanuguṇā giriśaṃ bhajante
teṣāṃ phalaṃ hi dṛḍhayaiva tadīyabhaktyā /
vyāso hi tena kṛtavānadhikārihetoḥ
skāndādikeṣu tava hānivaco'rthavādaiḥ //
bhūtārthakīrtiranuvādaviruddhavādau
tredhārthavādagatayaḥ khalu rocanārthāḥ /
skāndādikeṣu bahavo'tra viruddhavādās-
tvattāmasatvaparibhūtyupaśikṣaṇādyāḥ //
yatkiñcidapyaviduṣāpi vibho! mayoktaṃ
tanmantraśāstravacanādyabhidṛṣṭameva /
vyāsoktisāramayabhāgavatopagīta!
kleśān vidhūya kuru bhaktibharaṃ parātman! ///
śrīkṛṣṇa! tvatpadopāsanamabhayatamaṃ baddhamithyārthadṛṣṭer-
martyasyārtasya manye vyapasarati bhayaṃ yena sarvātmaiva /
yattāvat tvatpraṇītāniha bhajanavidhīnāsthito mohamārge
dhāvannapyāvṛtākṣaḥ skhalati na kuhacid devadevākhilātman! //
bhūman! kāyena vācā muhurapi manasā tvadbalapreritātmā
yadyat kurve samastaṃ tadiha paratare tvayyasāvarpayāmi /
jātyāpīha śvapākastvayi nihitamanaḥ karmavāgindriyārtha-
prāṇo viśvaṃ punīte na tu vimukhamanāstvatpadād vipravaryaḥ //
bhītirnāma dvitīyād bhavati nanu manaḥkalpitaṃ ca dvitīyaṃ
tenaikyābhyāsaśīlo hṛdayamiha yathāśakti buddhyā nirundhyām /
māyāviddhe tu tasmin punarapi na tathā bhāti māyādhināthaṃ
tat tvāṃ bhaktyā mahatyā satatamanubhajannīśa! bhītiṃ vijahyām //
bhakterutpattivṛddhī tava caraṇajuṣaṃ saṅgamenaiva puṃsā-
māsādye puṇyabhājāṃ śriya iva jagati śrīmatāṃ saṅgamena /
tatsaṅgo deva! bhūyānmama khalu satataṃ tanmukhādunmiṣaddhis-
tvanmāhātmyaprakārairbhavati ca sudṛḍhā bhaktiruddhūtapāpā //
śreyomārgeṣu bhaktāvadhikabahumatirjanmakarmāṇi bhūyo
gāyan kṣemāṇi nāmānyapi tadubhayataḥ pradrutaṃ pradrutātmā /
udyaddhāsaḥ kadācit kuhācidapi rudan kvāpi garjan pragāya-
nnunmādīva pranṛtyannayi kuru karuṇāṃ lokabāhyaścareyam //
bhūtānyetāni bhūtātmakamapi sakalaṃ pakṣimatsyān mṛgādīn
martyān mitrāṇi śatrūnapi yamitamatistvanmayānyānamāni /
tvatsevāyāṃ hi sidhyenmama tava kṛpayā bhaktidārḍhyaṃ virāgas-
tvattattvasyāvabodho'pi ca bhuvanapate! yatnabhedaṃ vinaiva //
no muhyan kṣuttṛḍādyairbhavasaraṇibhavaistvannilīnāśayatvā-
ccintāsātatyaśālī nimiṣalavamapi tvatpadādaprakampaḥ /
iṣṭāniṣṭeṣu tuṣṭivyasanavirahito māyikatvāvabodhā-
jjyotsnābhistvannakhendoradhikaśiśiritenātmanā sañcareyam //
bhūteṣveṣu tvadaikyasmṛtisamadhigatau nādhikāro'dhunā cet
tvatprema tvatkamaitrī jaḍamatiṣu kṛpā dviṭsu bhūyādupekṣā /
ārcāyāṃ vā samarcākutukamurutaraśraddhayā vardhatāṃ me
tvatsaṃsevī tathāpi drutamupalabhate bhaktalokottamatvam //
āvṛtya tvatsvarūpaṃ kṣitijalamarudādyātmanā vikṣipantī
jīvīn bhūyiṣṭhakarmāvalivivaśagatīn duḥkhajāle kṣipantī /
tvanmāyā mābhibhūnmāmayi bhuvanapate! kalpate tatpraśāntyai
tvatpāde bhaktirevetyavadadayi vibho! siddhayogī prabuddhaḥ //
duḥkhānyālokya jantuṣvalamuditaviveko'hamācāryavaryā-
llabdhvā tvadrūpatattvaṃ guṇacaritakathādyudbhaktibhūmā /
māyāmenāṃ taritvā paramasukhamaye tvatpade moditāhe
tasyāyaṃ pūrvaraṅgaḥ pavanapurapate! nāśayāśeṣarogān //
vaidaiḥ sarvāṇi karmāṇyaphalaparatayā varṇitānīti buddhvā
tāni tvayyarpitānyeva hi samanucaran yāni naiṣkarmyamīśa! /
mā bhūd vedairniṣiddhe kuhacidapi manaḥkarmavācāḥ pravṛttir-
durvarjaṃ cedavāptaṃ tadapi khalu bhavatyarpaye citprakāśe //
yastvanyaḥ karmayomastava bhajanamayastatra cābhīṣṭamūrtiṃ
hṛdyāṃ sattvaikarūpāṃ dṛṣadi hṛdi mṛdi kvāpi vā bhāvayitvā /
puṣpairmandhairnivedyairapi ca viracitaiḥ śaktito bhaktipūtair-
nityaṃ varyāṃ saparyāṃ vidadhadayi vibho! tvatprasādaṃ bhajeyam //
strīśūdrāstvatkathādiśravaṇavirahitā āsatāṃ te dayārhās-
tvatpādāsannayātān dvijakulajanuṣo hanta śocāmyaśāntān /
vṛttyarthaṃ te yajanto bahukathitamapi tvāmanākarṇayanto
dṛptā vidyābhijātyaiḥ kimu na vidadhate tādṛśaḥ mā kṛthā mām //
papo'yaṃ kṛṣṇa! rāmetyabhilapati nijaṃ gūhituṃ diścāritraṃ
nirlajjasyāsya vācā bahutarakathanīyāni me vighnitāni /
bhrātā me vandhyaśīlo bhajati kila sadā viṣṇumitthaṃ budhāṃste
nindantyuccairhasanti tvayi nihitaratīṃstādṛśaṃ mā kṛthā mām //
śvetacchāyaṃ kṛte tvāṃ munivaravapuṣaṃ prīṇayante tapobhi-
stretāyāṃ sruksruvādyaṅkitamaruṇatanuṃ yajñarūpaṃ yajante /
sevante tantramārgairvilasadarigadaṃ dvāpare śyāmalāṅgaṃ
nīlaṃ saṅkīrtanādyairiha kalisamaye mānuṣāstvāṃ bhajante //
so'yaṃ kāleyakālo jayati muraripo! yatra saṅkīrtanādyair-
niryatnaireva mārgairakhilada! nacirāt tvatprasādaṃ bhajante /
jātāstretākṛtādāvapi hi kila kalau sambhavaṃ kāmayante
daivāt tatraiva jātān viṣayaviṣarasairmā vibho! vañcayāstmān //
bhaktāstāvat kalau spurdramilabhuvi tato bhūriśastatra coccaiḥ
kāverīṃ tāmraparṇīman kila kṛtamālāṃ ca puṇyāṃ pratīcīm /
hā māmapyetadantarbhavamapi ca vibho! kiñcidañcidrasaṃ tva-
yyāśāpāśairnibadhya bhramaya na magavan! pūraya tvanniṣevām //
dṛṣṭvā dharmadruhaṃ taṃ kalimapakaruṇaṃ prāṅ mahīkṣit parīkṣi-
ddhantuṃ vyākṛṣṭakhaḍgo'pi na vinihatavān sāravedī muṇāṃśāt /
tvatsevādyāśu sidhyedasadiha na tathā tvatpare caiṣa bhīrur-
yattu prāgeva rogādibhirapaharate tatra hā śikṣayainam //
gaṅgā gītā ca gāyatryapi ca tulasikā gopikācandanaṃ tat
sālagrāmābhipūjā parapuruṣa! tathaikādaśī nāmavarṇāḥ /
etānyaṣṭāpyayatnānyayi kalisamaye tvatprasādapravṛddhyā
kṣipraṃ muktipradānītyabhidadhurṛṣayasteṣu māṃ sajjayethāḥ //
devarṣīṇāṃ pit ṇāmapi na punarṛṇī kiṅgaro vā sa bhūman!
yo'sau sarvātmanā tvāṃ śaraṇamupagataḥ sarvakṛtyāni hitvā /
tasyotpannaṃ vikarmāpyakhilamapanudasyeva cittasthitastvaṃ
tanme papotthatāpān pavanapurapate! rundi bhaktiṃ praṇīyāḥ //
bandhusnehaṃ vijahyāṃ tava hi karuṇayā tvayyupāveśitātmā
sarvaṃ tvaktvā careyaṃ sakalamapi jagad vīkṣya māyāvilāsam /
nānātvād bhṛāntijanyāt sati khalu guṇadoṣāvabodhe vidhirvā
vyāsedho vā kathaṃ tau tvayi nihitamatervītavaiṣamyabuddheḥ //
kṣuttṛṣṇālopamātre satatakṛtadhiyo jantaghaḥ santyanantā-
stebhyo vijñānavattvāt puruṣa iha varastajjanirdurlabhaiva /
tatrāpyātmātmanaḥ syāt suhṛdapi ca ripuryastvayi nyastacetā-
stāpocchitterupāthaṃ smarati sa hi suhṛt svātmavairī tato'nyaḥ //
tvatkāruṇye pravṛtte ka iva na hi gururlokavṛtte'pi bhūman!
sarvākrāntāpi bhūmirna hi calati tataḥ satkṣamāṃ śikṣayeyam /
gṛhṇīyāmīśa! tattadviṣayaparicate'pyaprasaktiṃ samīrād
vyāptatvaṃ cātmano me gaganaguruvaśād bhātu nirlepatā ca //
svacchaḥ syāṃ pāvano'haṃ madhura udakavad vahnivanmā sma gṛhṇāṃ
sarvānnīno'pi doṣaṃ taruṣu tamiva māṃ sarvabhūteṣvaveyām /
puṣṭirnaṣṭiḥ kalānāṃṃ śaśina iva tanornātmano'stīti vidyāṃ
toyādivyastamārtaṇḍavadapi ca tanuṣvekatāṃ tvatprasādāt //
snehād vyādhāstaputrapraṇayamṛtakapotīyito mā sma bhūvaṃ
prāptaṃ prāśnan saheya kṣudhamapi śayuvat sindhuvat syāmagādhaḥ /
mā paptaṃ yoṣidādau śikhini śalabhavad bhṛṅgavat sārabhāgī
bhūyāsaṃ kintu tadvad dhanacayanavaśānmāhamīśa! praneśam //
mā badhyāsaṃ taruṇyā gaja iva vaśayā nārjayeyaṃ dhanaughaṃ
hartānyastaṃ hi mādhvīhara iva mṛgavanmā guhaṃ grāmyagītaiḥ /
nātyāsajjeya bhojye jhaṣa iva baḍiśe piṅgalāvannirāśaḥ
supyāṃ bhartavyayogāt kurara iva vibho! sāmiṣo'nyairna hanyai //
varteya tyaktamānaḥ sukhamatiśiśuvannissahāyaścareyaṃ
kanyāyā ekaśeṣo valaya iva vibho! varjitānyonyaghoṣaḥ /
tvaccitto nāvabudhyai paramiṣukṛdiva kṣmābhṛdāyānaghoṣaṃ
geheṣvanyapraṇīteṣvahiriva nivasānyundurormandireṣu //
tvayyeva tvatkṛtaṃ tvaṃ kṣapayasi jagadityūrṇanābhāt pratīyāṃ
tvaccintā tvatsvarūpaṃ kuruta iti dṛḍhaṃ śikṣeye peśakārāt /
viḍbhasmātmā ca dehi bhavati guruvaro yo vivekaṃ viraktiṃ
dhatte sañcintyamāno mama tu bahurujāpīḍito'yaṃ viśeṣāt //
hī hī me dehamohaṃ tyaja pavanapurādhīśa! yatpremahetor-
gehe citte kalatrādiṣu ca vivāśitāstvatpadaṃ vismaranti /
so'yaṃ vahneḥ śuno vā paramiha parataḥ sāmprataḥ cākṣikarṇa-
tvagjihvādyā vikarṣantyavaśamata itaḥ ko'pi na tvatpadābje //
durvāro dehamoho yadi punaradhunā tarhi niśśeṣarogān
hṛtvā bhaktiṃ dradhiṣṭhāṃ kuru tava padapaṅkeruhe paṅkajākṣa! /
nūnaḥ nānābhavānte samadhigatamimaṃ muktidaṃ vipradehaṃ
kṣudre hā hanta mā mā kṣipa viṣayarase pāhi māṃ māruteśa! //
nānātvasthaulyakārśyādi tu guṇajavapussaṅgato'dhyāsitaṃ te
vahnerdāruprabhedeṣviva mahadaṇutādīptatāśāntatādi //
ācāryākhyādharasthāraṇisamanumilacchiṣyarūpottarāre-
ṇyāvedhodbhāsitena sphuṭataraparibodhāgninā dahyamāne /
karmālīvāsanātatkṛtatanubhuvanabhrāntikāntārapūre
dāhyābhāvane vidyāśikhini ca virate tvanmayī khalvavasthā //
evaṃ tvatprāptito'nyo nahi khalu nikhilakleśahānerupāyo
naikāntātyantikāste kṛṣivadagadaṣāḍguṇyaṣaṭkarmayogāḥ /
durvaikalyairakalyā api nigamapathāstatphalānyapyavāptā
mattāstvāṃ vismarantaḥ prasajati patane yāntyanantān viṣādān //
tvallokādanyalokaḥ kva nu bhayarahito yat parārdhadvayānte
tvadbhītaḥ sapyaloke'pi na sukhavasatiḥ padmabhūḥ padmanābhaḥ! /
evambhāve tvadharmārjitabahutamasāṃ kā kathā nārakāṇāṃ
tanme tvaṃ chindhi bandhaṃ varada! kṛpaṇabandho! kṛpāpūrasindho! //
yāthārthyāt tvanmasyaiva hi mama na vibho! vastuto bandhamokṣau
māyāvidyātanubhyāṃ tava tu viracitau svapnabodhopamau tau /
baddhe jīvadvimuktiṃ gatavati ca bhidā tāvatī tāvedeko
bhuṅkte dehadrumastho viṣayaphalarasān nāparo nirvyathātmā //
jīvanmuktatvamevaṃvidhamiti vacasā kiṃ phalaṃ dūradūre
tannāmāśuddhabuddherna ca laghu manasaḥ śodhanaṃ bhaktito'nyat /
tanme viṣṇo! kṛṣīṣṭhāstvayi kṛtasakalaprārpaṇaṃ bhaktibhāraṃ
yena syāṃ maṅkṣu kiñcidguruvacanamilattvatprabodhastvadātmā //
śabdabrahmaṇyapīha prayatitamanasastvāṃ na jānanti kecit
kaṣṭaṃ vandhyaśramāste cirataramiha gāṃ bibhrate niṣprasūtim /
yasyāḥ viśvābhirāmāḥ sakalamalaaharā divyalīlāvatārāḥ
saccitsāndraṃ ca rūpaṃ tava na nigaditaṃ tāṃ na vācaṃ bhriyāsam //
yo yāvān yādṛśo vā tvamiti kimapi naivāvagacchāmi bhūma-
nnevañcānanyabhāvastvadanubhajanamevādriye caidyavairin! /
tvalliṅgānāṃ tvadaṅghripriyajanasadasāṃ darśanasparśanādir-
bhayānme tvatprapūjānatinutiguṇakarmānukīrtyādaro'pi //
yadyallabhyeta tattat tava samupahṛtaṃ deva! dāso'smi te'haṃ
tvadgehonmārjanādyaṃ bhavatu mama muhuḥ karma nirmāyameva /
sūryāgnibrāhmaṇātmādisu lasitacaturbāhumārādhaye tvāṃ
tvatpremārdratvarūpo mama satatamabhiṣyandatāṃ bhaktiyogaḥ //
ekyaṃ te dānohimavrataniyamatapassāṅkhyayogairdurāpaṃ
tvatsaṅgenaiva gopyaḥ kila sukṛtitamāḥ prāpurānandasāndram /
bhakteṣvanyeṣu bhūyassvapi bahumanuṣe bhaktimeva tvamāsāṃ
tanme tvadbhaktimeva draḍhaya hara gadān kṛṣṇa! vātālayeśa! //
ādau hairaṇyagabhīṃ tanumavikalajīvātmikāmāsthitastvaṃ
jīvatvaṃ prāpya māyāguṇagaṇakhacito vartase viśvayone! /
tatrodvṛddhena sattvena tu gaṇayugalaṃ bhaktibhāvaṃ gatena-
cchitvā sattvaṃ ca hitvā punaranupahito vartitāhe tvameva //
sattvonmeṣāt kadācit khalu viṣayarase doṣabodhe'pi bhūman!
bhūyo'pyeṣu pravṛttiḥ satamasi rajasi proddhate durnivārā /
cittaṃ tāvad guṇāśca grathitamiha mithastāni sarvāṇi roddhuṃ
turye tvayyekabhaktiḥ śaraṇamiti bhavān haṃsārūpī nyagādīt //
santi śreyāṃsi bhūyāṃsyapi rucibhidayā karmiṇāṃ nirmitāni
kṣudrānandāśca sāntā bahuvidhagatayaḥ kṛṣṇa! tebhyo bhaveyuḥ /
tvaṃ cācakhyātha sakhye nanu mahitatamāṃ śreyasāṃ bhaktimekāṃ
tvadbhaktyānandatulyaḥ khalu viṣayajuṣāṃ sammadaḥ kena vā syāt //
tvadbhaktyā tuṣṭabuddheḥ sukhamiha carato vicyutāśasya cāśāḥ
sarvāḥ syuḥ saukhyamayyaḥ salilakuharagasyeva toyaikamayyaḥ /
so'yaṃ khalvindralokaṃ kamalajabhavanaṃ yogasiddhīśca hṛdyā
nākāṅkṣatyetadāstāṃ svayamanupatite mokṣasaukhye'pyanīhaḥ //
tvadbhakto bādhyamāno'pi ca viṣayarasairindriyāśāntihetor-
bhaktyaivākramyamāṇaiḥ punarapi khalu tairdurbalairnābhijayyaḥ /
saptārcirdīpitārcirdahati kila yathā bhūridāruprapañcaṃ
tvadbhaktyoghe tathaiva pradahati duritaṃ durmadaḥ kvendriyāṇām //
cittārdrībhāvavamuccairvapuṣi ca pulakaṃ harṣabāṣyaṃ ca hitvā
cittaṃ śudhyet kathaṃ vā kimu bahutapasā vidyayā vītabhakteḥ /
tvadgāthāsvādasiddhāñjanasatatamarīmṛjyamāno'yamātmā
cakṣurvat tattvasūkṣmaṃ bhajati na tu tathābhyastayā tarkakoṭyā //
dhyānaṃ te śīlayeyaṃ samatanusukhabaddhāsano nāsikāgra-
nyastākṣaḥ pūrakādyairjitapavanapathaścittapadmaṃ tvavāñcam /
ūrdhvāgraṃ bhavayitvā ravividhuśikhinaḥ saṃvicintyopariṣṭāt
tatrasthaṃ bhāvaye tvāṃ sajalajaladharaśyāmalaṃ komalāṅgam //
ānīlaślakṣṇakeśaṃ jvalitamakarasatkuṇḍalaṃ mandahāsa-
syandārdraṃ kaustubhaśrīparigatavanamāloruhārābhirāmam /
śrīvatsāṅkaṃ subāhuṃ mṛdulasadudaraṃ kāñcanacchāyacelaṃ
cārusnigdhorumambhoruhalalitapadaṃ bhāvayeyaṃ bhavantam //
sarvāṅgeṣvaṅga! raṅgatkutukamatimuhurdhārayannīśa! cittaṃ
tatrāpyekatra yuñje vadanasarasije sundare mandahāse /
tatrālīnaṃ tu cetaḥ paramasukhacidadvaitarūpe vitanva-
nnanyanno cintayeyaṃ muhuriti samupārūḍhayogo bhaveyam //
itthaṃ tvaddhyānayoge sati punaraṇimādyaṣṭasaṃsiddhayastā
dūraśrutyādayo'pi hyahamahamikayā sampateyurmurāre! /
tvatsamprāptau vilambāvahamakhimidaṃ nādriye kāmaye'haṃ
tvāmevānandapūrṇaṃ pavanapurapate! pāhi māṃ sarvatāpāt //
tvaṃ hi brahmaiva sākṣāt paramurumahimannakṣarāṇāmakāra-
stāro mantreṣu rājñāṃ manurasi muniṣu tvaṃ bhṛgurnārado'pi /
prahlādo dānavānāṃ paśuṣu ca surabhiḥ pakṣiṇāṃ vainateyo
nāgānāmasyanantaḥ surasaridapi ca srotasāṃ viśvamūrte! //
brahmaṇyānāṃ balistvaṃ kratuṣu ca japayajño'so vīreṣu pārtho
bhaktānāmuddhavastvaṃ balamasi balināṃ dhāma tejasvināṃ tvam /
nāstyantastvadvibhūtervikasadatiśayaṃ vastu sarvaṃ tvameva
tvaṃ jīvastvaṃ pradhānaṃ yadiha bhavadṛte tanna kiñcit prapañce //
dharmaṃ varṇāśramāṇāṃ śrutipathavihitaṃ tvatparatvena bhaktyā
kurvanto'ntarvirāge vikasati śanakaiḥ santyajanto labhante /
sattāsphūrtipriyatvātmakamakhilapadārtheṣu bhinneṣvabhinnaṃ
nirmūlaṃ viśvamūlaṃ paramamahamiti tvadvibodhaṃ viśuddham //
jñānaṃ karmāpi bhaktistritayamiha bhavatprāpakaṃ tatra tāvad
nirviṇṇānāmaśeṣe viṣaya iha bhaved jñānayoge'dhikāraḥ /
saktānāṃ karmayogastvayi hi vinihito ye tu nātyantasaktā
nāpyatyantaṃ viraktāstvayi ca dhṛtarasā bhaktiyogo hyamīṣām //
jñānaṃ tvadbhaktatāṃ vā laghu sukṛtavaśānmartyaloke labhante
tasmāt tatraiva janma spṛhayati bhagavan! nākago nārako vā /
āviṣṭaṃ māṃ tu daivād bhavajalanidhipotāyite martyadehe
tvaṃ kṛtvā karṇadhāraṃ gurumanuguṇavātāyitastārayethāḥ //
avyaktaṃ mārgayantaḥ śrutibhirapi nayaiḥ kevalajñānalubdhāḥ
kliśyante'tīva siddhiṃ bahutarajanuṣāmanta evāpnuvanti /
durasthaḥ karmayogo'pi ca paramaphale nanvayaṃ bhaktiyoga-
stvāmūlādeva hṛdyastvaritamayi! bhavatprāpako vardhatāṃ me //
jñānāyaivātiyatnaṃ munirapavadate brahmatattvaṃ tu śṛṇvan
gāḍhaṃ tvatpādabhaktiṃ śaraṇamayati yastasya muktiḥ karāgre /
tvaddhyāne'pīha tulyā punarasukaratā cittacāñcalyaheto-
rabhyāsādāśu śakyaṃ vaśayituṃ tvatkṛpācārutābhyām //
nirviṇṇaḥ karmamārge khalu viṣamatame tvatkathādau ca gāḍhaṃ
jātaśraddho'pi kāmānayi bhuvanapate! naiva śaknomi hātum /
tad bhūyo niścayena tvayi nihitamanā doṣabuddhyā bhajaṃstān
puṣṇīyāṃ bhaktimeva tvayi hṛdayagate maṅkṣu naṅkṣyanti saṅgāḥ //
kaścit kleśārjitārthakṣayavimalamatirnudyamāno janaudhaiḥ
prāgevaṃ prāhi vipro na khalu mama janaḥ kālakarmagrahā vā /
ceto me duḥkhahetustadiha guṇagaṇaṃ bhāvayat sarvakārī-
tyuktvā śānto gatastvāṃ mama ca kuru vibho! tādṛśīṃ cittaśāntim //
elaḥ prāgurvaśīṃ pratyativivaśamanāḥ sevamānaściraṃ tāṃ
gāḍhaṃ nirvidya bhūyo yuvatisukhamidaṃ kṣudrameveti gāyan /
tvadbhaktiṃ prāpya pūrṇaḥ sukhataramacarat tadvaduddhūya saṅgaṃ
bhaktottaṃsaṃ kriyā māṃ pavanapurapate! hanta me rundhirogān //
traiguṇyād bhinnarūpaṃ bhavati hi bhuvane hīnamadhyottamaṃ ya-
jñānaṃ śraddhā ca kartā vasatirapi sukhaṃ karma cāhārabhedāḥ /
tvatkṣetratvanniṣevādi tu yadiha punastvatparaṃ tattu sarvaṃ
prāhurnairguṇyaniṣṭhaṃ tadanubhajanato maṅkṣu siddho bhaveyam //
tvayyeva nyastacittaḥ sukhamayi vicaran sarvaceṣṭāstvadarthaṃ
tvadbhaktaiḥ sevyamānānapi caritacarānāśrayan puṃṇyadeśān /
dasyau vipre gṛhādiṣvapi ca samamatirmucyamānāvamāna-
spardhāsūyādidoṣaḥ satatamakhilabhūteṣu sampūjaye tvām //
tvadbhāvo yāvadeṣu sphurati na viśadaṃ tāvadevaṃ hyupāstiṃ
kurvannaikātmyabodhe jhaṭiti vikasati tvanmayo'haṃ careyam /
tvaddharmasyāsya tāvat kimapi na bhagavan! prastutasya praṇāśa-
stasmāt sarvātmanaiva pradiśa mama vibho! bhaktimārgaṃ manojham //
taṃ cainaṃ bhaktiyogaṃ draḍhayitumayi! me sādhyamārogyamāyur-
diṣṭyā tatrāpi sevyaṃ tava caraṇamaho bheṣajāyeva dugdham /
mārkaṇḍeyo hi pūrvaṃ gaṇakanigaditadvādaśābdāyuruccaiḥ
sevitvā vatsaraṃ tvāṃ tava bhaṭanivahairdrāvayāmāsa mṛtyum //
mārkaṇḍeyaścirāyuḥ sa khalu punarapi tvatparaḥ puṣpabhadrā-
tīre ninye tapasyannatulasukharatiḥ ṣaṭ tu manvantarāṇi /
devendraḥ saptamastaṃ surayuvatimarunmanmathairmohayiṣyan
yogoṣmapluṣyamāṇairna tu punaraśakat tvajjanaṃ nirjayet kaḥ //
prītyā nārāyaṇākhyastvamatha narasakhaḥ prāptavānasya pārśvaṃ
tuṣṭyā toṣṭūyamānaḥ sa tu vividhavarairlobhito nānumene /
draṣṭuṃ māyāṃ tvadīyāṃ kila punaravṛṇod bhaktitṛptāntarātmā
māyāduḥkhānabhijñastadapi mṛgayate nūnamāścaryahetoḥ //
yāte tvayyāśu vātākulajaladagalattotapūrṇātighūrṇa-
tsaptārṇorāśimagne jagati sa tu jale sambhraman varṣakoṭīḥ /
dīnaḥ praikṣiṣṭa dūre vaṭadalaśayanaṃ kañcidāścaryabālaṃ
tvāmeva śyāmalāṅgaṃ vadanasarasijanyastapādāṅgulīkam //
dṛṣṭvā tvāṃ hṛṣṭaromā tvaritamabhigataḥ spraṣṭukāmo munīndraḥ
śvāsenāntarniviṣṭaḥ punariha sakalaṃ dṛṣṭavān viṣṭapaugham /
bhūyo'pi śvāsavātairbahiranupatito vīkṣitastvatkaṭākṣair-
modādāśleṣṭukāmastvayi pihitatanau svāśrame prāgvadāsīt //
gauryā sārdhaṃ tadagre purabhidatha gatastvatpriyaprekṣaṇārthī
siddhānevāsya dattvā svayamayamajarāmṛtyutādīn gato'bhūt /
evaṃ tvatsevayaiva smararipurapi sa prīyate yena tasmā-
nmūrtitrayyātmakastvaṃ nanu sakalaniyanteti suvyaktamāsīt //
tryaṃśe'smin satyaloke vidhiharipurabhinmandirāṇyūrdhvamūrdhvaṃ
tebhyo'pyūrdhvaṃ tu māyāvikṛtivirahito bhāti vaikuṇṭhalokaḥ /
tatra tvaṃ kāraṇāmbhasyapi paśupakule śuddhasattvaikarūpī
saccidbrahmādvayātmā pavanapurapate! pāhi māṃ sarvarogāt //
yasminnetad vibhātaṃ yata idamabhavad yena cedaṃ ya etad
yo'smāduttīrṇarūpaḥ khalu sakalamidaṃ bhāsitaṃ yasya bhāsā /
yo vācāṃ dūradūre punarapi manasāṃ yasya devā nunīndrā
no vidyustattvarūpaṃ kimu punarapare kṛṣṇa! tasmai namaste //
janmātho karma nāma sphuṭamiha guṇadoṣādikaṃ vā na yasmin
lokānāmūteya yaḥ svayamanubhajate tāni māyānusārī /
bibracchaktīrarūpo'pi ca bahutararūpo'vabhātyaddhutātmā
tasmai kaivalyadhāmne pararasaparipūrṇāya viṣṇo! namaste //
no tiryañcaṃ na martyaṃ na ca suramasuraṃ na striyaṃ no pumāṃsaṃ
na dravyaṃ karma jātiṃ guṇamapi sadasad vāpi te rūpamāhuḥ /
śiṣṭaṃ yat syānniṣedhe sati nigamaśatairlakṣaṇāvṛttitastat
kṛccheṇāvedyamānaṃ paramasukhamayaṃ bhāti tasmai namaste //
māyāyāṃ bimbitastvaṃ sṛjasi mahadahaṅkāratanmātrabhedair-
bhūtagrāmendriyādyairapi sakalajagat svapnasaṅkalpakalpam /
bhūyaḥ saṃhṛtya sarvaṃ kamaṭha iva padānyātmanā kālaśaktyā
gambhīre jāyamāne tamasi vitimiro bhāsi tasmai namaste //
śabdabrahmeti karmetyaṇuriti bhagavan! kāla ityālapanti
tvāmekaṃ viśvahetuṃ sakalamayatayā sarvathā kalpyamānam /
vedāntairyat tu gītaṃ puruṣaparacidātmābhidhaṃ tat tu tattvaṃ
prekṣāmātreṇa mūlaprakṛtivikṛtikṛt kṛṣṇa! tasmai namaste //
sattvenāsattayā vā na ca khalu sadasattvena nirvācyarūpā
dhatte yāsāvavidyā guṇaphaṇimativad viśvadṛśyāvabhāsam /
vidyātvaṃ saiva yātā śrutivacanalavairyatkṛpāsyandalābhe
saṃsārāraṇyasadyastruṭanaparaśutāmeti tasmai namaste //
bhūṣāsu svarṇavad vā jagati ghaṭaśarāvādike mṛttikāvat
tattve sañcintyamāne sphurati tadadhunāpyadvitīyaṃ vapuste /
svapnadraṣṭuḥ prabodhe timiralayavidhau jīrṇarajjośca yadvad
vidyālābhe tathaiva sphuṭamapi vikaset kṛṣṇa! tasmai namaste //
yadbhītyodeti sūryo dahati ca dahano vāti vāyustathānye
yadbhītāḥ padmajādyāḥ punarucitabalīnāharante'nukālam /
yenaivāropitāḥ prāṅ nijapadamapi te cyāvitāraśca paścāt
tasmai viśvaṃ niyantre vayamapi bhavate kṛṣṇa! kurmaḥ praṇāmam //
trailokyaṃ bhāvayantaṃ triguṇamayamidaṃ tryakṣarasyaikavācyaṃ
trīśānāmaikyarūpaṃ tribhirapi nigamairgīyamānasvarūpam /
tisro'vasthā vidantaṃ triyugajanijuṣaṃ trikramakrāntaviśvaṃ
traikālye bhedahīnaṃ tribhirahamaniśaṃ yogabhedairbhaje tvām //
satyaṃ śuddhaṃ vibuddhaṃ jayati tava vapurnityamuktaṃ nirīhaṃ
nirdvandvaṃ nirvikāraṃ nikhilaguṇagaṇavyañjanādhārabhūtam /
nirmūlaṃ nirmalaṃ tanniravadhimahimollāsi nirlīnamantar-
nissaṅgānāṃ munīnāṃ nirupamaparamānandasāndraprakāśam //
durvāraṃ dvādaśāraṃ triśataparimilatṣaṣṭiparvābhivītaṃ
saṃbhṛāmyat krūravegaṃ kṣaṇamanu jagadācchidya sandhāvamānam /
cakraṃ te kālarūpaṃ vyathayatu na tu māṃ tvatpadaikāvalambaṃ
viṣṇo! kāruṇyasindho! pavanapurapate! pāhi sarvāmayaughāt //
viṣṇorvīryāṇi ko vā kathayatu dharaṇeḥ kaśca reṇūn mimīte
yasyaivāṅghritrayeṇa trijagadabhimitaṃ modate pūrṇasampat /
yo'sau viśvāni dhatte priyamiha paramaṃ dhāma tasyābhiyāyāṃ
tadbhaktā yatra mādyantyamṛtarasamarandasya yatra pravāhaḥ //
ādyāyāśeṣakartre pratinimiṣanavīnāya bhartre vibhūter-
bhaktātmā viṣṇave yaḥ prādiśati havirādīni yajñārcanādau /
kṛṣṇādyaṃ janma vā mahadiha mahato varṇayet so'yameva
prītaḥ pūrṇo yaśobhistvaritamabhisaret prāpyamante padaṃ tat //
he stotāraḥ! kavīndrāstamiha khalu yathā cetayadhve tathaiva
vyaktaṃ vedasya sāraṃ praṇuvata jananopāttalīlākathābhiḥ /
jānantaścāsya nāmānyakhilasukhakarāṇīti saṅkīrtayadhvaṃ
he viṣṇo! kīrtanādyaistava khalu mahatastattvabodhaṃ bhajeyam //
viṣṇoḥ karmāṇi sampaśyata manasi sadā yaiḥ sa dharmānabadhnād
yānīndrasyaiṣa bhṛtyaḥ priyasakha iva ca vyātanot kṣemakārī /
vīkṣante yogasiddhāḥ parapadamaniśaṃ pasya samyakprakāśaṃ
viprendrā jāgarūkāḥ kṛtabahunutayo yacca nirbhāsayante //
no jāto jāyamāno'pi ca samadhigatastvanmahimno'vasānaṃ
deva! śreyāṃsi vidvān pratimuhurapi te nāma śaṃsāmi viṣṇo! /
taṃ tvāṃ saṃstaumi nānāvidhanutivacanairasya lokatrayasyā-
pyūrdhvaṃ vibhrājamāne viracitavasatiṃ tatra vaikuṇṭhaloke //
āpaḥ sṛṣṭyādijanyāḥ prathamamayi vibho! garbhadeśe dadhustvāṃ
yatra tvayyeva jīvā jalaśayana! hare! saṅgatā ekyamāpan /
tasyājasya prabho! te vinihitamabhavat padmamekaṃ hi nābhau
dikpatraṃ yat kilāhuḥ kanakadharaṇibhṛtkarṇikaṃ lokarūpam //
he lokā viṣṇuretad bhavanamajanayat tanna jānītha yūyaṃ
yuṣmākaṃ hyantarasthaṃ kimapi tadaparaṃ vidyate viṣṇurūpam /
nīhāraprakhyamāyāparivṛtamanaso mohitā nāmarūpaiḥ
prāṇaprītyaikatṛptāścaratha makhaparā hanta necchā mukunde //
mūrdhnāmakṣaṇāṃ padānāṃ vahasi khalu sahasrāṇi sampūrya viśvaṃ
tat protkramyāpi tiṣṭhan parimitavivare bhāsi cittāntare'pi /
bhūtaṃ bhavyaṃ ca sarvaṃ parapuruṣa! bhavān kiñca dehendriyādi-
ṣvāviṣṭo hyudgatatvādamṛtasukharasaṃ cānubhuṅkṣe tvameva //
yat tu trailokyarūpaṃ dadhadapi ca tatonirgatānantaśuddha-
jñānātmā vartase tvaṃ tava khalu mahimā so'pi tāvān kimanyat /
stokaste bhāga evākhilabhuvanatayā dṛśyate tryaṃśakalpaṃ
bhūyiṣṭhaṃ sāndramodātmakamupari tato bhāti tasmai namaste //
avyaktaṃ te svarūpaṃ duradhigamatamaṃ tat tu śuddhaikasattvaṃ
vyaktaṃ cāpyetadeva sphuṭamamṛtarasāmbhodhikallolatulyam /
sarvotkṛṣṭāmabhīṣṭāṃ tadiha guṇaramenaiva cittaṃ harantīṃ
mūrtiṃ te saṃśraye'haṃ pavanapurapate! pāhi māṃ kṛṣṇa! rogāt //
agre paśyāmi tejo nibiḍatarakalāyāvalīlobhanīyaṃ
pīyūṣāplāvito'haṃ tadanu tadudare divyakaiśoraveṣam /
tāruṇyārambharamyaṃ paramasukharasāsvādaromāñcitāṅgai-
rāvītaṃ nāradādyaivilasadupaniṣatsundarīmaṇḍalaiśca //
nīlābhaṃ kuñcitāgraṃ ghanamamalataraṃ saṃyataṃ cārubhaṅgyā
ratnottaṃsābhirāmaṃ valayitamudayaccandrakaiḥ piñchajālaiḥ /
mandārasraṅnivītaṃ tava pṛthukabarībhāramālokaye'haṃ
snigdhaścetordhvapuṇḍrāmapi ca sulalitāṃ phālabālenduvīthīm //
hṛdyaṃ pūrṇānukampārṇavamṛdulaharīcañcalabhrūvilāsai-
rānīlasnigdhapakṣmāvaliparilasitaṃ netrayugmaṃ vibho! te /
sāndracchāyaṃ viśālāruṇakamaladalākāramāmugdhatāraṃ
kāruṇyālokalīlāśiśiritabhuvanaṃ kṣipyatāṃ mayyanāthe //
uttuṅgollāsināsaṃ harimaṇimukuraprollasadgaṇḍapālī-
vyālolatykarṇapāśāñcitamakaramaṇīkuṇḍaladvandvadīpram /
unmīladdantapaṅktisphuradaruṇataracchāyabimbādharāntaḥ-
prītiprasyandimandasmitaśiśirataraṃ vaktramudbhāsatāṃ me //
bāhudvandvena ratnojjvalavalayabhṛtā śoṇapāṇipravāle-
nopāttāṃ veṇunālīṃ prasṛtanakhamayūkhāṅgulīsaṅgaśārām /
kṛtvā vaktrāravindre sumadhuravikasadrāgamudbhāvyamānaiḥ
śabdabrahmāmṛtaistvaṃ śiśiritabhuvanaiḥ siñca me karṇavīthīm //
utsarpatkaustubhaśrūtatibhiraruṇitaṃ komalaṃ kaṇṭhadeśaṃ
vakṣaḥ śrīvatsaramyaṃ taralatarasamuddīprahārapratānam /
nānāvarṇaprasūnāvalikisalayinīṃ vanyamālāṃ vilola-
llolambāṃ lambamānāmurasi tava tathā bhāvaye ratnamālām //
aṅge pañcāṅkarāgairatiśayavikasatsaurabhākṛṣṭalokaṃ
līnānekatrilokīvitatimapi kṛśāṃ bibhrataṃ madhyavallīm /
śakrāśmanyastataptojjvalakanakanibhaṃ pītacelaṃ dadhānaṃ
dhyāyāmi dīptaraśmisphuṭamaṇiraśanākiṅgiṇīmaṇḍitaṃ tvām //
ūrū cārū tavorū ghanamasṛṇarucau cittacorau ramāyā
viśvakṣobhaṃ viśaṅkya dhruvamaniśamubhau pītacelāvṛtāṅgau /
ānamrāṇāṃ purastānnyasanadhṛtasamastārthapālīsamudga-
cchāyāṃ jānudviyaṃ ca kramapṛthulamanojñe ca jaṅghe niṣeve //
mañjīraṃ mañjunādairiva padabhajanaṃ śreya ityālapantaṃ
pādāgraṃ bhrāntimajjatpraṇatajanamanomandaroddhārakūrmam /
uttuṅgātāmrarājannakharahimakarajyotsnayā cāśritānāṃ
santāpadhvāntahattrīṃ tatimanukalaye maṅgalāmaṅgulīnām //
yogīndrāṇāṃ tvadaṅgeṣvadhikasumadhuraṃ muktibhājāṃ nivāso
bhaktānāṃ kāmavarṣadyutarukisalayaṃ nātha! te pādamūlam /
nityaṃ cittasthitaṃ me pavanapurapate! kṛṣṇa! kāruṇyasindho!
hṛtvā niḥśeṣatāpān pradiśatu paramānandasandohalakṣmīm //
ajñātvā te mahattvaṃ yadiha nigaditaṃ viśvanātha! kṣamethāḥ
stotraṃ caitat sahasrottaramadhikataraṃ tvatprsādāya bhūyāt /
dvedhā nārāyaṇīyaṃ śrutiṣu ca januṣā stutyatāvarṇanena
sphītaṃ līlāvatārairidamiha kurutāmāyurārogyasaukhyam