āśramasthaṃ sukhāsīnaṃ
vedaśāstraviśāradam
/
apṛcchann ṛṣayo gatvā
yamaṃ yamitamānasam
//
mahāpātakasaṃyuktāḥ
upapātakinas tathā
/
yair yair vratair viśudhyanti
tan no brūhi mahāmune
//
divā vātārkasaṃspṛṣṭaṃ
rātrau nakṣatramārutaiḥ
/
saṃdhyādvayor vā saṃdhyābhyāṃ
pavitraṃ sarvadā jalam
//
svabhāvayuktam avyāptam
amedhyena sadā śuci
/
bhāṇḍasthaṃ dharaṇīsthaṃ vā
pānīyaṃ pāvanaṃ nṛṇāṃ
//
amedhyena tu saṃspṛṣṭo
rātrāv ahani vā dvijaḥ
/
sadyaḥ snātvā spṛśed agniṃ
sandhyayoś ca sadā śuciḥ
//
śvāpadoṣṭrahayādyaiś ca
mānuṣaiś caritaṃ vinā
/
daṣṭaḥ snātvā śuciḥ sadyo
naraḥ saṃdhyādirātriṣu
//
antyād ajñānato bhuktvā
caṇḍālānnaṃ kathañcana
/
gomūtrayāvakāhāro
daśarātreṇa śudhyati
//
jalāgnyudbandhanabhraṣṭāḥ
pravrajyānāśakacyutāḥ
/
viṣaprapatanaprāyāḥ
śastraghātahatāś ca ye
//
navaite pratyavasitāḥ
sarvadharmabahiṣkṛtāḥ
/
cāndrāyaṇena śudhyanti
taptakṛcchradvayena vā
//
ubhayāvāsinaḥ pāpā
ye śyāmaśabalācyutāḥ
/
aindavābhyāṃ viśudhyanti
dattvā dhenuṃ tathā vṛṣaṃ
//
gobrāhmaṇahataṃ dagdhvā
mṛtam udbandhanena ca
/
pāśaṃś chittvā tathā tasya
kṛcchraṃ sāṃtapanaṃ caret
//
kṛmibhir vraṇasaṃbhūtair
makṣikādyupaghātitaḥ
/
kṛcchrābdaṃ samprakurvīta
parāko mohasaṃgamāt
//
ekaike tu kṛte pāpe
prāyaścittaṃ vidur budhāḥ
/
sarvapātakasampāte
prāyaścittaṃ na vidyate
//
sarvapātakasampāte
kapālagrahaṇaṃ smṛtam
/
tat kāpālikam asyāgraṃ
prāyaścittaṃ manīṣibhiḥ
//
kāpālikānnabhoktṝṇāṃ
tannārīgāmināṃ tathā
/
jñānāt kṛcchrābdam uddiṣṭam
ajñānād aindavadvayam
//
surāmadyapāne kṛte
gomāṃsabhakṣaṇe 'pi vā
/
taptakṛcchraparikliṣṭo
mauñjīhomena śudhyati
//
prāyaścitte 'vyavasite
kartā yadi vipadyate
/
śuddhas tad ahar evāsāv
ihaloke paratra ca
//
yāvad eko 'pṛthagdravyaḥ
prāyaścittaṃ niṣevate
/
apraśastās tu taṃ spṛṣṭvā
bhaveyuḥ te vigarhitāḥ
//
asaṃbhojyā apratigrāhyā
asaṃpāṭhyā avivāhinaḥ
/
pūyante tadvrate pūrṇe
sarve te
(
'
)
rikthabhāginaḥ
//
aśītir yasya varṣāṇi
bālo vāpy ūnaṣoḍaśaḥ
/
prāyaścittārdham arhanti
striyo rogiṇa eva ca
//
apūrṇaṣoḍaśābdasya
caturvarṣādhikasya ca
/
prāyaścittaṃ cared bhrātā
pitā vānyo 'pi bāndhavaḥ
//
ato bālatarasyāsya
nāparādho na pātakaṃ
/
rājadaṇḍo na tasyāsti
prāyaścittaṃ ca neṣyate
//
kṛcchraṃ sāṃtapanaṃ kuryād
hatvā saṃkīrṇayonijam
/
sūtaṃ hatvātikṛcchraṃ tu
kuṇḍagolakam eva ca
//
striyo hatvāviśeṣeṇa
carec cāndrāyaṇavratam
/
hatvā gāṃ kṣatriyaṃ vaiśyaṃ
śūdraṃ vāpy anulomajam
//
eṣāṃ bhuktvā striyo gatvā
tathaiva pratigṛhya ca
/
kṛcchrābdam abdakṛcchraṃ vā
śuddhyarthaṃ samyag ācaret
//
anyaprāṇilayaṃ kurvan
dadyāc chaktyā ca dakṣiṇām
/
kṛcchraṃ cāpi caren nityaṃ
prājāpatyam iti sthitiḥ
//
mahāpātakakartāraś
catvāro 'py aviśeṣataḥ
/
agniṃ praviśya śudhyanti
snānād vāpi hayakratau
//
rahasyakāriṇas tv ete
māghamāse tu pauruṣam
/
japtvāghamarṣaṇaṃ sūktaṃ
śudhyanty antarjale sthitāḥ
//
paradāre nare ṣaṇḍe
hayājāvipaśuṣv api
/
āgomaithunam āsevyaḥ
pāvamānīs tryahaṃ japet
//
caṇḍālādyāsu nārīṣu
goṣu maithunakāriṇaḥ
/
japtvāghamarṣaṇaṃ pakṣaṃ
śudhyanti hi payovratāḥ
//
mātaraṃ gurupatnīṃ ca
svasāraṃ duhitāṃ tathā
/
gatvā tu praviśed agniṃ
nānyaśuddhir vidhīyate
//
svasāraṃ ca pitur mātuḥ
svasutāṃ mātulasya ca
/
putrasya bhāryāṃ gatvā tu
ṣaṇmāsaṃ kṛcchram ācaret
//
ṣaṭcatasras tathānyāś ca
bandhubhyāṃ pitṛmātṛtaḥ
/
gatvaitāṃś ca sagotrāṃ ca
parākaṃ kṛcchram ācaret
//
rajakaś carmakāraś ca
naṭo buruḍa eva ca
/
kaivartaś caiva śailūṣo
mallaś cāntyāvasāyinaḥ
//
eṣāṃ bhuktvā ca pītvā ca
rahas saṃkamya vā sakṛt
/
āsye ca maithunaṃ kṛtvā
taptakṛcchraṃ samācaret
//
caṇḍālamuṣṭikāś caiva
tathā saṃkīrṇayonijāḥ
//
eṣāṃ bhuktvā striyo gatvā
tathaiva pratigṛhya ca
/
jñānāt kṛcchrābdam uddiṣṭam
ajñānād aindavaṃ smṛtaṃ
//
kulācārasmṛto yeṣāṃ
surāpānaṃ tu yoṣitāṃ
/
patitakṣetrasaṃbhūtāḥ
te 'kulācārikāḥ smṛtāḥ
//
caturṇām api varṇānāṃ
bāhyā brāhmaṇamāninaḥ
/
pāraṃparyeṇa saṃkīrṇā
varjanīyāḥ prayatnataḥ
//
ārūḍhapatitāj jāto
brāhmaṇyāṃ śūdrataś ca yaḥ
/
caṇḍālau tāv ubhau jñeyau
sagotrād yaś ca jāyate
//
jārajātaḥ savarṇāyāṃ
kuṇḍo jīvati bhartari
/
mṛte golakanāmā tu
jātihīnau tathāiva tau
//
asavarṇāsu nārīṣu
dvijair utpāditāś ca ye
/
parapatnīṣu sarvāsu
kuṇḍāḥ te golakāḥ smṛtāḥ
//
mātṛvarṇā na te proktāḥ
pitṛvarṇā na te smṛtāḥ
/
avivāhyāḥ sutāś caiva
bandhubhiḥ pitṛmātṛtaḥ
//
mātṛsvatantrair nṛpasaṃgataiś ca
bālādivṛddhair nṛpapīḍitaiś ca
/
bhāṣā pravṛttā na khalu pramāṇam
na hy uttaraṃ naiva kṛtaṃ kṛtās te
//
aśvasya hantā puruṣasya hantā
chettā tarūṇāṃ ghaṭasevitānāṃ
/
parasya dāreṣu ca ye prasaktāḥ
te śastravaddhyā na vihīnadaṇḍyāḥ
//
yo duṣṭabhāvena parasya hantā
hinasti bhāryāṃ sasutaṃ kalatram
/
kṣetraṃ tathā dhānyadhanaṃ śarīram
taṃ ghātayet mudgarapātaghātaiḥ
//
kartānumantā 'py upadeśadātā
protsāhakas saṃpratighātakaś ca
/
mantrī sahāyas sahavāsyavadhyaḥ
śaṅkāviśuddhiḥ puruṣeṇa kāryā
//
yo yasya bhaktāśrayadāsasaktaḥ
doṣe kṛte tena nareṇa kartā
/
tad arpite bhoktari nānuśeyaṃ
bhaktapradātā pratimucyate tu
//
pare 'pare lobhahatās tatas tu
parāvaraś caiva pare 'pare ca
//
yajñe vivāhe ca tathotsaveṣu
samānapuṃsā 'py asamānapuṃsā
/
parābdikām pākavidhau pravṛttiṃ
naiteṣu bhaktapradadoṣam āhuḥ
//
śastrapradātā viṣavahnido 'pi
māsaṃ samāpnoti parāya dattvā
/
dharmārthakāmapratipattihetor
yadi pravṛttau na paropatāpe
//
yo vāhanaṃ kartari vāraṇaṃ vā hy
ādāya gacchaty aviśiṣṭabuddhiḥ
/
tatrāpi doṣaṃ na vadanti tajjñāḥ
tatraiva śuddhaś ca tathaiva daṇḍyaḥ
//
bhāryā sutā gotraruhā snuṣā vā
bhrātā suto dāsabhṛto jano vā
/
yo doṣaduṣṭas sa nṛpeṇa śāsyo
nakārakas tu prabhur eṣa dharmaḥ
//
dravyapradānena samāsamena
karmaprayogena tathā yudhena
/
yo vartate yasya narasya citte
jñeyas sahāyas tu sukhāsukheṣu
//
mahāmṛgaṃ pakṣimṛgaṃ paśuṃ vā
samānajātīyam athetaraṃ vā
/
acodito hanti narastriyaṃ vā
svāmīyagaus tasya na khaṇḍanīyaḥ
//
yad yaddhi jātir dvijavargajātyā
yāgādikam pāpakṛto na daṇḍyāḥ
/
grahapradāneṣu niruddhabaddhāḥ
sarpā na hiṃsanti parair abhītāḥ
//
taṃ dāpayitvā dhanine nṛpeṇa
tatsvāminaḥ prāṇidhanair vimucyaḥ
//
dharmārthavādeṣu gavādayo hi
svecchāpramādād yadi te mriyante
/
tatrāpi doṣañ ca paśupramāṇaṃ
nācakṣate dharmavidas tathaiva
//
āraṇyakā ye yadi daṃṣṭriṇas tu
gāvo mriyante yadi tā adagdhāḥ
/
pāpān niroddhuṃ na ca pāśadātuḥ
dhārāsvahastaṃ pravadanti pāpaṃ
//
eko hato yo bahubhiḥ sametaiḥ
na jñāyate kasya mṛtopaghātaiḥ
/
divyena teṣām upalabhya hantā
nivartanīyo nṛpasaṃniyuktaiḥ
//
saṃtyaktajīvo mriyate kadācid
niṣpāpakaḥ pātakaśuddhikāryāt
//
tarkapramāṇaiḥ pratitarkayitvā
kecid vadanty evam idaṃ pramānam
/
nityāntajīvo mriyate kadācid
vedaiś ca pṛṣṭair ṛṣibhiś ca gītaṃ
//
cāndrāyaṇādīni hi pāvanāni
pāpā yad icchanti hitāya kartum
/
saṃsargam icchanti phalaṃ tathā syāt
jñānapradīpena tamo 'ndhakāre
//
prāyaścittīyatāṃ prāpya
ye narās tv akṛtavratāḥ
/
teṣāṃ daṇḍaṃ vratañ cāpi
kramaśaś coditaṃ śṛṇu
//
svayam eva tu yaḥ pāpaṃ
nivedya vratam ācaret
/
tasmin damo na prayojyo
vrataṃ daṇḍaś ca gṛhyate
//
na pātake 'rtthadaṇḍo 'sti
tulyadoṣe vidaṇḍanam
/
tatra vratam akurvāṇaṃ
sahasraṃ dāpayed damaṃ
//
upapātakayukto yo
mānavo nācared vrataṃ
/
sadāpy asāhasaṃ pūrvaṃ
prāyaścittaṃ viśodhanaṃ
//
cāṣamaṇḍūkamārjāra
godholūkāṃś ca vāyasān
/
hatvā śatam avāpnoti
vipro nakulam eva hi
//
mayūrahaṃsabhāsāñ ca
tathā śyenaṃś ca kukkuṭaṃ
/
triṃśat paṇam avāpnoti
tathaiva vanabarhiṇaṃ
//
vipram agniparityaktaṃ
saṃdhyopāsanavarjitaṃ
/
śūdrapreṣyakarañ caiva
rājā rāṣṭrāt pravāsayet
//
utsṛṣṭāgnis tu yo vipras
tv asnāto 'mantrato 'pi vā
/
upasthānārcano sūryaṃ
sandhyāṃ nopāsate dvijaḥ
//
akartā nityayajñānāṃ
bhuñjāno vṛṣalāśanaṃ
/
jīvamāno 'pi vā śastraiḥ
pratyahaṃ paṇam āpnuyāt
//
śūdrāsu śuklasektāraṃ
vṛṣalāyāṃ ca vāñchakaṃ
/
vipraṃ sarvasvam ādāya
lalāṭe bhagam aṅkayet
//
bhagacihnaṃ madyacihnaṃ
surācihnaṃ lalāṭake
/
veśyāsu śuklasektāraṃ
sarvam ādāya bhūmipaḥ
//
apasnāto divāsnātaḥ
parānnam api vātmanaḥ
/
bhoktā naṣṭakriyas tasya
rājñaḥ svārtthaṃ pracakṣate
//
viprasyoktaparityaktaṃ
vṛṣalāśanasevinaḥ
/
pratyabdaṃ sarvam ādāya
vedavidbhyo nivedayet
//
parītaṃ vottaraṃ vāsaḥ
adharmadaṇḍasāhasaṃ
/
striyam eva prakurvāṇaṃ
dviguṇaṃ dāpayed damaṃ
//
bālāndharogivṛddhānāṃ
na tu daṇḍo vidhīyate
/
visṛjya tu naro mūtraṃ
rathyādau doṣam āpnuyāt
//
tathā purīṣam uddiṣṭaṃ
chardiś ca na bhavet pathi
/
dviguṇaṃ daṇḍam āpnoti
mūtraṃ sthitvā samutsṛjet
//
māhendrīṃ vāruṇīñ cāpi
diśaṃ vīkṣya tu mūtrayan
/
purīṣaṃś ca tathā muñcan
daṇḍaṃ dviguṇam āvahet
//
stenaḥ piśunavaktā ca
sāhasī vṛṣalīpatiḥ
/
tyaktāvāritā vijñeyāḥ
pañcaite grāmakaṇṭakāḥ
//
visṛṣṭvānuparīkṣyaitān
rājā rāṣṭreṣu kaṇṭakān
/
anutsṛṣṭā hi lokasya
tv anṛtaṃ kurvate tamaḥ
//
viṣṭādipūrṇasaṃkṣiptaṃ
raktamālyavibhūṣitaṃ
/
poṣitaṃ stenakāryeṇa
stenaṃ rājā nihanyate
//
śvapadādi mukhe nyasya
pariyāpya kharājinaṃ
/
piśunaṃ kharam āropya
hṛtavittaṃ vivāsayet
//
bhittvā gṛhāṃs tu hṛtvā svaṃ
kṛtvopaskaram eva ca
/
rājā sāhasikaṃ rāṣṭrāc
caṇḍāḷotsṛṣṭam utsṛjet
//
vratabhaṅgaṃ surābhāṇḍaṃ
dvayaṃ saṃbadhyate tataḥ
/
hṛdayaṃ viṣṭhayā liptaṃ
vṛṣalīpatim utsṛjet
//
bhasmanāpi ca liptāṅgaṃ
śavakeśāsthidhūpitaṃ
/
tyaktāgniṃ sarvam ādāya
rājā rāṣṭrāt pravāsayet
//
śavakeśair vījyamānaṃ
tanmālābaddhaśekharaṃ
/
digvāsaṃ gamayed rājā
naraṃ samayalaṅghinaṃ
//
śūdrāsūtpāditāpatyaṃ
rājasaṃ brāhmaṇādhamaṃ
/
grāmād bahiḥ prakurvīta
naraṃ saṃsargapātakaṃ
//
tasyāṃ tu śuklasektāraṃ
miśritya saha sādhubhiḥ
/
bhojayet tulyapaṅktau tu
prāpnuyāt prathamaṃ damaṃ
//
vittaṃ dattaṃ tathāmārgād
adhītañ ca dvijādibhiḥ
/
jāyate viphalaṃ sarvaṃ
bhāṣaṇāt piśunair naraiḥ
//
devabrahmasvayonyas tu
chidradātā vilaṃbhane
/
dehabhedam avāpnoti
vipro hṛtvākhilaṃ dhanaṃ
//
chidrapradātā stenānāṃ
stena eva sa ucyate
/
tasya hṛtvā tu sarvasvaṃ
śvapadaṃ tu mukhe 'ṅkayet
//
naktaṃ rātrau tu janitā
liṅgāj jānāti mānavaḥ
/
tathā vai śūnyavaktāraṃ
jñātvā liṅgaiḥ pravāsayet
//
asatyavādinaṃ vāde
daṇḍitvā sākṣiṇaṃ nṛpaḥ
/
yaś chadati hi pāpānāṃ
viṃśatiṃ vratam ādiśet
//
vratacāryaś caran bhikṣām
aniṣṭvā ca hutāśanaṃ
/
bhuñjānaḥ prāpnuyāt grāsaṃ
kāle kāle tv anāturaḥ
//
ācāryasya pitur bhrātuḥ
śvaśurasya nṛpasya ca
/
pratyutthānaṃ naro 'kurvans
trīn paṇān dāpyate damaṃ
//
āsane tu samāsīna
uttame 'sminn avasthite
/
śūdraṣ ṣaṭpadam āpnoti
gacchatāprasthitena tu
//
unmānañ ca tathāmānaṃ
variṣṭhalaghu vāgṛte
/
dṛṣyate yasya tasya svaṃ
rājña ity eva kalpayet
//
miśritaṃ tilatailena
vikrītaṃ ghṛtakākhyayā
/
vaṇik caturguṇaṃ dāpyaṃ
tailaṃ vā miśritaṃ ghṛtaiḥ
//
marīcaṃ khaṇḍapāṣāṇaiḥ
lavaṇañ ca tathā mṛdā
/
hiṅguñ ca vṛkṣaniryāsaiḥ
tathā dāpyaś caturguṇaṃ
//
dhānyaṃ pulākapāṣāṇaiḥ
khalu miśritya vā punaḥ
/
vikretā tatsamaṃ dāpyo
dadyāt tasyāpi miśritaṃ
//
tulyair atulyair vā dravyaiḥ
miśrīkṛtya tato nṛṇāṃ
/
damaś caturguṇaḥ proktas
tena nityaṃ samācaret
//
pretasammārjanaṃ malaṃ
kapālaṃ tuṣam eva ca
/
pathi grāmasya vikṣeptā
dāpyaḥ
paṇaṃ
//
ucchiṣṭasalilasrāvaṃ
gṛhī yaḥ parimuñcati
/
dviguṇaṃ daṇḍam āpnoti
moktā rūpye ca daṇḍyate
//
hatvā kakaraṃ divā tu
tripaṇaṃ brāhmaṇo bhavet
/
śaśaṃ kūrmañ ca godhāñ ca
meṣaṃ hatvā ca ṣoḍaśa
//
kṣīraṃ kṣīravikārañ ca
lavaṇaṃ tailam eva ca
/
lākṣāñ ca vikrayaṃ kurvan
vipraḥ prāpnoti madhyamaṃ
//
apūpam annaṃ māṃsañ ca
somam asthi tathā madhu
/
tvacañ ca vikrayaṃ kurvan
prāpnuyān madhyamaṃ damaṃ
//
janakañ janakādhyakṣo
nikarṣan viṣamopame
/
damaṃ paṇam avāpnoti
bhoktā ca viṣamopame
//
vipram utpāditāpatyaṃ
vṛṣalyāṃ yo vahed ataḥ
/
sahasraṃ damam āpnoti
prasūtiḥ prathamaṃ bhavet
//
bhuñjāno yasya pakvānnaṃ
vipras tu vṛṣalīpateḥ
/
paṇañ caturdaśāpnoti
dviguṇaṃ tasya sūtake
//
śrāddhaṃ tu tadgṛhe bhuktvā
paṇan tāvad avāpnuyāt
/
sāhasaṃ pūrvam āpnoti
viśeṣāc cānimittataḥ
//
anvaṣṭakām aṣṭakāṃ vā
bhuñjāno vṛṣalīpateḥ
/
paṇāñ caturdaśāpnoti
tathā bhoktā ca māsikaṃ
//
kramam apy aṣṭakādeśāt
gṛhṇāno vṛṣalālayāt
/
ṣaṇṇavatyarddham āpnoti
bhuktvā pūrvaṃ tu tadgṛhe
//
madyādīnāṃ tv abhakṣyāṇāṃ
vipraḥ prāpnoti ṣoḍaśa
/
dviguṇaṃ pratipīḍānāṃ
matsyānāṃ āpnuyāc chataṃ
//
evaṃ dviguṇatāṃ dadyāt
doṣeṣv eteṣu somapāḥ
/
kharāśvasūkarādīnaṃ
bhakṣaṇe patitaḥ smṛtaḥ
//
dārvasthiśṛṅgapāṣāṇair
yas tu bhāryābhṛtiṃ dvijaḥ
/
sahasraṃ damam āpnoti
kurvāṇo vapanaṃ yadi
//
aṅgeṣu vyaktadeśeṣu
yo jāyāṃ karajair vraṇaṃ
/
kartā kārayitā svāṅgair
dāpyaḥ syāt prathamaṃ damaṃ
//
yoṣitmukhaṃ tu bhuñjāno
pītvā vāpidadaṃ dvijaḥ
/
tathā bhojayitā svaṃ vā
dāpyaḥ syāt pūrvasāhasaṃ
//
atyarthaṃ vedayaṃś caiva
brāhmaṇaḥ patito bhavet
/
striyaṃ tathāśvavad gacchamś
cuṃbayan guhyam eva vā
//
prayatnāc chuklam utsṛjya
vipraḥ pañcāśad āpnuyāt
/
maithunaṃ goṣu gatvā tu
tathā dāpyo bhavec chataṃ
//
gacchaṃs tathājayonau tu
prāpyate pūrvasāhasaṃ
/
madhyamaṃ daṇḍam āpnoti
vrajan māhiṣayoniṣu
//
sahasraṃ damam āpnoti
yonyāṃ goṣu naro vrajet
/
evam eva dviguṇitā
bhavanti vratacāriṣu
//
pathi śrāntāya tulyāya
panthā deyo 'thavāśramaṃ
/
yamadātur bhaven meṣo
'deśadātāpratiśrayaḥ
//
śūdrāṃ tu sevamānād dhi
vipraḥ śūdrāvaraḥ smṛtaḥ
/
gatopagamanād eva
śūdrāyāṃ patito bhavet
//
gamanād eva śūdrāyāṃ tv
apatyaṃ tanmayo dvijaḥ
/
mātā tu tasya śūdrasya
pātityaṃ tu pracakṣate
//
tasmāc chūdras tu yajñārthaṃ
gṛhyārtham api vā dvijaḥ
/
śuklasektari kṛṣṇāyāṃ
vipro 'gnihā pratīkṣate
//
dṛṣṭvāpatyaṃ tu śūdrāyāṃ
prayānti tv āpadaṃ mahat
/
viśo vittaṃ nayād
svayaṃ vā na dvijo yadi
//
śūnām api aśuddhānām
ajadantaṃ suśobhanaṃ
/
śūdrāgāmī dvijaḥ paśyet
pitṝṇāṃ taṃ parīkṣyati
//
tasmād avaśyaṃ śrāddheṣu
vipraṃ tu vṛṣalīpatiṃ
/
śunaś cāpi tiraskṛtya
brāhmaṇān āśayed dvijaḥ
//
vṛṣaḷīpatinā spṛṣṭam
īkṣitaṃ bhuktamiśritaṃ
/
sarvam annam abhojyaṃ syāt
siddham annam idaṃ punaḥ
//
apāṅktyānāṃ tv akalyāṇāṃ
paṅktau tulyo 'pi ca dvijaḥ
/
sasyaṃ vṛddhaṃ samādadyāt
paṅkeṣu vṛṣalīpatiḥ
//
janakaṃ śuḷbasaṃspṛṣṭaṃ
rajatena tathaiva ca
/
śakyaṃ śodhayituṃ prājñaiḥ
śrāddhe spṛṣṭaṃ vinaśyati
//
vipraḥ kṣatriyayā spṛṣṭas
tathaivaṃ vaiśyayoṣitā
/
upāyaiś śuddhim āyāti
na tu śūdrāṅganāṃ gataḥ
//
upekṣako yo rājā tu
grāme vā vṛṣaḷīpatiṃ
/
sa rājāsatpratigrāhyaḥ
svārthabhyo grāma eva tu
//
kaṇṭakānāṃ tu sarveṣāṃ
balabhṛto hi sāhasī
/
tasmāt sāhasino rājā
bhraṃśadaṇḍam prakalpayet
//
svalpasāhasakarttā yaḥ
kālād āyakasāhasī
/
atha bhavaty eva pāpam
iti saṃcintya daṇḍayet
//
evaṃ pañca viśād rājā
kaṇṭakānāṃ samuddharet
/
dharmam arthaṃ tathāyuṣyaṃ
yaśo rāṣṭraṃ ca varddhate
//
kaṇṭakānāṃ tu kathitaṃ
nyāyena prathamena yaḥ
/
caturvidhā kriyā proktā
saṃsidhyati ca mārgataḥ
//
kulādayo vivādasya
śravaṇe 'dhikṛtāgamāt
/
koṇe 'py adhigatā śāstrair
brāhmaṇena vipaścitā
//