Kṣemarāja: Bodhavilāsa
oṃ namo netrāya //
namaḥ śivāya satataṃ pañcakṛtyavidhāyine /
cidānandaghanasvātmaparamārthāvabhāsine // 1 //
citiḥ svatantrā viśvasya hetur ity abhidhīyate /
svātantryarūpā jñātā ca siddhīr vā saṃprayacchate // 2 //
sā svabhittau svecchayaiva viśvasyonmīlanāya ca /
nānānurūpavaicitryād grāhyagrāhakabhedataḥ // 3 //
viśvasya tasya vaicitryaṃ grāhyabhedena saṃsthitam /
nānāvaicitryayogena cottamādhamasaṅkhyayā // 4 //
citisaṅkocanāc cittaṃ cetano 'pi maheśvaraḥ /
vaṭadhanikāvat tatra viśvarūpaṃ ca tad viduḥ // 5 //
caitanyam ātmano rūpaṃ śuddham atyantanirmalam /
tad eva niyamāsaktaṃ cittaṃ cid abhidhīyate // 6 //
arthonmukhatayā saṃvic citte viśrāntim āgatā /
saṅkocātmapradhānatvāc citiś cittaṃ vidur budhāḥ // 7 //
māyāpramātā cidrūpas tanmayatvena dehinām /
vartate viṣayāsaktaḥ sadvivekavivarjitaḥ // 8 //
sadaikaḥ pratithaś cittaṃ kalāsattvaguṇādibhiḥ /
saptapramatṛkatvena ṣaṭtriṃśattattvasaṅkhyayā // 9 //
ekaḥ sarvagataḥ śuddhaḥ sambodhātmā maheśvaraḥ /
saivāhantāparijñānān muktiḥ karatale sthitā // 10 //
pramātṛsaptakatvena ṣaṭtriṃśattattvasaṅkhyayā /
bhāvitaḥ sa maheśāno mokṣalakṣmīḥ pravartate // 11 //
tadbhūmikā darśanādyās sarvā eva na saṃśayaḥ /
bhūmikāḥ kṛtrimā yadvan naṭo gṛhṇāti svecchayā // 12 //
tadvad eva cidānandasvecchocchalitabṛṃhitaḥ /
ātmā gṛhṇāti vipulā darśanādyā vibhūtayaḥ // 12 //
cidānandasamullāsollasitātmā virājate /
cidvatsvaśaktisaṅkocāt saṃsāre malināyate // 13 //
apūrṇo 'smīti vividhair malaiḥ sa malinīkṛtaḥ /
māyīyāṇavakārmākhyair vyāpako 'pi jagadvibhuḥ // 15 //
vyāpī yadvan mahādevaḥ kroti pañcakṛtyatām /
tadvad evāyam ātmāpi kurute śaktimohitaḥ // 16 //
śakto vikāsāc chaktīśo gīyate tattvavādibhiḥ /
saṅkocanāt saṅkocitaḥ saṃsārīty abhidhīyate // 17 //
māyā rūpaṃ hi yat kiṃcid ālokayitum udyatā /
sādhyasṛṣṭiṃ vijānīyād anyā śaktiḥ sthitir matā // 18 //
saṃhārāt saṃhṛtā devī cidaikye 'nugraho mataḥ /
tadekasārāprathanāt tirodhānābhidhīyate // 19 //
itthaṃ sadā saṃnihitaḥ pañcavāhavidhiḥ kramāt /
jñātaś cintāmaṇir asāv ajñānāt kāṣṭaloṣṭavat // 20 //
sadvimarśabalenaivaṃ nityaṃ yaḥ pariśīlate /
sa muktaḥ sarvabandhebhyo nityānandamayo bhavet // 21 //
cidvahnir grasate so 'yaṃ suprabuddho 'sty asau yadā /
tadāsau vimalo jñeyaś cidvahniḥ sarvabhakṣakaḥ // 22 //
etadbalena saṃyukto yogī nirvāṇalakṣaṇaḥ /
padaṃ prāpnoti vimalaṃ so 'cirān nātra saṃśayaḥ // 23 //
cidvahnir balalābhe 'pi viśvam ābhāti cinmayam /
svānandāmṛtakallolam etad ucchalitaṃ bahiḥ // 24 //
tad eva śyānatāṃ yātaṃ bhāvarūpair vibhāvyate /
svātmā maheśvaro devaḥ krīḍate parameśvaraḥ // 25 //
iti yaḥ satataṃ vetti sa mukto mocayaty api /
sattvavrātaṃ kṣaṇenaiva ghorāt saṃsārabandhanāt // 26 //
yaḥ kaścit ānandabalaḥ sa svarūpapadasthitaḥ /
iti yasya samullāsollāsitodayaśālinaḥ // 27 //
tasya svarūpaniṣṭhasya vyutthāne 'pi tad arthyate /
etat prayatnasāmārthyāj janair evādhigamyate // 28 //
madhyadhāmavikāsāc ca cidānandāt prakāśate /
tatprakāśād divyadṛṣṭir jñānarūpā vibhāvyate // 29 //
nirmalā suprabhā śuddhā nityānandamayī parā /
nirdehacchedajālāpi jñānadṛṣṭir vijṛmbhate // 30 //
madhyadhāmavikāse tu upāyo balavatsthitiḥ /
vikalpakṣayasaṅkocavikāsādyā anekaśaḥ // 31 //
akiñciccintanād eva vikalpānāṃ kṣayo bhavet /
cidbodhād vilasacchaktī raktāsau bhāvamaṇḍale // 32 //
tatrānuraktā divyaughaṃ paśyate vimalātmakam /
śaktisaṅkocam etad dhi procyate brahmavādibhiḥ // 33 //
ādyantakoṭiviśrāmabindunādalayās tathā /
aśaṅkitabhayakrodhabībhatsādiparigrahāḥ // 34 //
ity etat kathitaṃ devi madhyadhāmavikāsakam /
tatra śakto dinair evaṃ prapnoti parasampadam // 35 //
yo 'ntaḥsamādhisaṃskāraṃ bhramate vimalatviṣām /
sa visargabalād eva vimṛśya ca punaḥ punaḥ // 36 //
vyutthāne 'pi yatas tasya svarūpaṃ samprakāśate /
yogino bodhaniṣṭhasya nityānandarasasya ca // 37 //
tat prakāśānandamayī mantravīryopabṛṃhitā /
pūṛnāhantācid ity antaḥsamullāsābhiyoginaḥ // 38 //
tatrāsau vilasan yogī mantreśvarapade sthitaḥ /
tatra śakto vibhur yadvat krīḍate śaktibṛṃhitaḥ // 39 //
evaṃ svatantratā tasya vyāpakasya jagadvibhoḥ /
nānābhedajuṣaś citrapadasthitasyākhaṇḍitā // 40 //
etad advayam ity uktaṃ jñānāmṛtam anuttamam /
yaḥ pibec chāmyate tasya saṃsāraviṣamūrchanam // 41 //
bodhollāsavidhāneyaṃ śivaprāpyai mahātmanām /
rājñaḥ kṣemābhidhānasya śāstram atyantanirmalam // 42 //
iti śrīkṣemarājakṛtaṃ bodhavilāsākhyaṃ yogaśāstram //