MSV III 89
vastutrayasya piṇḍoddānam* /
abhivādanaṃ ca ṣaṣṭiś ca aśuddhaś codanāhi ca /
adhārmikaś ca śākyaś ca glānakaḥ kalahena ca //
MSV III 91
Pārivāsikavastu
MSV III 93
pārivāsikavastūddānam* /
abhivādanaṃ caṃkramaṇamāsanāni kulāni ca / ekacchadane na saṃvasen na pravrājayed api / na gacched api abhikṣukam (
309v1 = GBM 6.931
) āvāsam adhodeśañ ca sarvalābhikam* //
buddho bhagavān śrāvastyāṃ viharati jetavane anāthapiṇḍadasyārāme / asati vairāgye bhikṣavaḥ saṃghāvaśeṣām āpattim āpadyante / te vipratisārajātāḥ saṃlakṣayanti / katham idānīṃ vayaṃ sāpattikāḥ santaḥ sakaukṛtyāḥ savilolāḥ sakaraṇīyāḥ khaṇḍakāriṇaḥ śavalakāriṇaḥ kalmaṣakāriṇaḥ āpattimūlād avyutthitāḥ prakṛtisthakānāṃ bhikṣūṇām antikād abhivādanavandanapratyutthānāṃjalisāmīcīkarma svīkariṣyāmaḥ / śrāddhānāṃ ca brāhmaṇagṛhapatīnāṃ sakāśād agrāsanam agrodakam agrapiṇḍapātaṃ paribhokṣyāmaḥ / alpakālikasya ca sukhasyārthāya bahukālikaṃ duḥkham āviśāmo narakatīryakpretebhyaḥ paribhramantaḥ / yan nu vayaṃ śikṣāṃ pratyākhyāya hānāyāvartāmaha iti te śikṣāṃ pratyākhyāya hānāyāvartante / pravrajyābhilaṣitaṃ ca janaṃ vipralambhayanti / bhavanto duścaraṃ brahmacaryam alaṃ pravrajyayeti / teṣām apravrajitā
nā
m apravrāja
ya
tāṃ cālpībhūtā bhikṣavaḥ / kṣayam (
MSV III 94
) āpannaś chidrībhūtas tanubhūto bhikṣusaṃghaḥ / jānakāḥ pṛcchakā buddhā bhagavantaḥ pṛcchanti / buddho bhagavān āyuṣmantam ānanadam* / ka ānanda hetuḥ kaḥ pratyayaḥ yenetarhy alpībhūtā bhikṣavaḥ / kṣayam āpannaś chidrībhūtas tanubhūto bhikṣusaṃgha iti / sa etat prakaraṇaṃ bhagavato vistareṇārocayati /
atha bhagavata etad abhavat* / yanv ahaṃ saṃghāvaśeṣām āpattim āpannānāṃ bhikṣūṇāṃ hastoddhāram anupradadyām anugraham aneneti viditvā
bhikṣu
saṃghaṃ saṃnipātya purastād bhikṣusaṃghasya prajñapta evāsane niṣaṇṇaḥ / niṣadya bhagavān bhikṣūn āmantrayate sma / śrutaṃ mayā bhikṣavaḥ saṃghāvaśeṣām āpattim āpannā vipratisārajātāḥ śikṣāṃ pratyākhyāya hānāyāvṛttā iti / tasmād yuṣmābhiḥ śāsanasthitaye teṣāṃ cānukampayā saṃghāvaśeṣām āpattim āpannānāṃ bhikṣūṇāṃ parivāso deyo mūlāpakarṣo mānāpyaṃ mūlamānāpyaṃ mūlāpakarṣamānāpyam āvarhitavyaś ca /
evaṃ ca punar deyaḥ / śayanāsanaprajñaptiṃ kṛtvā gaṇḍīm ākoṭya pṛṣṭavācikayā bhikṣūn samanuyujya sarvasaṃghe saṃniṣaṇṇe saṃnipatite apaścimakena bhikṣuṇā parivāso deyaś caturvargamaṇḍalakena / saṃghāvaśeṣakeṇa bhikṣuṇā yathāvṛddhikayā sāmīcīṃ kṛtvā vṛddhānte utkuṭukena sthitvāñjaliṃ pragṛhya parivāso yācitavyaḥ / evaṃ ca punar yācitavyaḥ /
MSV III 95
śṛṇotu bhadantaḥ saṃghaḥ / aham evaṃnāmā bhikṣuḥ saṃbahulāḥ saṃghāvaśeṣā āpattīr āpannaḥ saṃcintyaśukravisṛṣṭisamutthitām ardhamāsapraticchannām* / so 'ham evaṃnāmā bhikṣus tāsāṃ saṃbahulānāṃ saṃghāvaśeṣāṇāṃ āpattīnāṃ saṃcintyaśukravisṛṣṭisamutthitām ardhamāsapraticchannāṃ saṃghād ardhamāsaṃ parivāsaṃ yāce / dadātu me bhadantaḥ saṃgho mamaivaṃnāmno bhikṣor āsāṃ saṃbahulānāṃ saṃghāvaśeṣāṇāṃ āpattīnāṃ saṃcintyaśukravisṛṣṭisamutthitānām ardhamāsapraticchannānām ardhamāsaṃ parivāsam anukaṃpayānukaṃpām upādāya / evaṃ dvir api trir api / tataḥ paścād ekena bhikṣuṇā jñaptiṃ kṛtvā karma kartavyam* /
śṛṇotu bhadantaḥ saṃghaḥ / ayam evaṃnāmā bhikṣuḥ saṃbahulāḥ saṃghāvaśeṣā (
310r1 = GBM 6.932
) āpattīr āpannaḥ saṃcintyaśukravisṛṣṭisamutthitām ardhamāsapraticchannām* / so 'yam evaṃnāmā bhikṣur āsāṃ
saṃ
bahulānāṃ saṃghāvaśeṣāṇām āpattīnāṃ saṃcintyaśukravisṛṣṭisamutthitānām ardhamāsapraticchannānāṃ saṃghād ardhamāsaṃ parivāsaṃ yācate / sacet saṃghasya prāptakālaṃ kṣametānujānīyāt saṃgho yat saṃghaḥ evaṃnāmnor bhikṣor āsāṃ saṃbahulānāṃ saṃghāvaśeṣāṇāṃ āpattīnāṃ saṃcintyaśukravisṛṣṭisamutthitānām ardhamāsapraticchannānām ardhamāsaṃ parivāsaṃ dadyāt* / ity eṣā jñaptiḥ / karma kartavyam* /
śṛṇotu bhadantaḥ saṃghaḥ / ayam evaṃnāmā bhikṣuḥ saṃbahulāḥ saṃghāvaśeṣā āpattīr āpannaḥ saṃcintyaśukravisṛṣṭisamutthitā ardhamāsapraticchannāḥ / so 'yam evaṃnāmā bhikṣur āsāṃ saṃbahulānāṃ saṃghāvaśeṣāṇām āpattīnāṃ saṃcintyaśukravisṛṣṭisamutthitānām ardhamāsapraticchannānāṃ (
MSV III 96
) saṃghād ardhamāsaṃ parivāsaṃ yācate / tat saṃghaḥ evaṃnāmnor bhikṣor āsāṃ
saṃ
bahulānāṃ saṃghāvaśeṣāṇām āpattīnāṃ saṃcintyaśukravisṛṣṭisamutthitānām ardhamāsaṃ parivāsaṃ dadāti / eṣām āyuṣmatāṃ kṣāmante evaṃnāmnor bhikṣor āsāṃ saṃbahulānāṃ saṃghāvaśeṣāṇām āpattīnāṃ saṃcintyaśukravisṛṣṭisamutthitānām ardhamāsapraticchannānām ardhamāsaṃ parivāsaṃ dātuṃ te tūṣṇīm* / na kṣamante bhāṣantām* / iyaṃ prathamā karmavācanā vaktavyā / dattaḥ saṃghena evaṃnāmnor bhikṣor āsāṃ saṃbahulānāṃ saṃghāvaśeṣāṇām āpattīnāṃ saṃcintyaśukravisṛṣṭisamutthitānām ardhamāsapraticchannānām ardhamāsaṃ parivāsaḥ / kṣāntam anujñātaṃ saṃghena yasmāt tūṣṇīm evam etad dhārayāmi / uktaṃ bhagavatā / parivāso dātavyo mūlaparivāsa iti vistaraḥ /
ṣaḍvargikā bhikṣavaḥ pārivāsikamānāpyacārikāḥ santaḥ prakṛtisthakānāṃ bhikṣūṇām antikād abhivādanavandanapratyutthānāṃjalisāmīcīkarma svīkurvanti / alpārthā bhikṣavo 'vadhyāyanti kṣipanti vivācayanti tad idaṃ na cchekaṃ na pratirūpaṃ yatredānīṃ pārivāsikamānāpyacārikā bhikṣavaḥ prakṛtisthakānāṃ bhikṣūṇām antikād abhivādanavandanapratyutthānāṃjalisāmīcīkarma svīkurvanti / etat prakaraṇaṃ bhikṣavo bhagavata ārocayanti / bhagavān āha / pārivāsikamānāpyacārikāṇām ahaṃ bhikṣavo bhikṣūṇām āsamudācārikān dharmān prajñapayāmi / pārivāsikamānāpyacārikair bhikṣubhiḥ prakṛtisthakānāṃ bhikṣūṇām antikād abhivādanavandana
pratyu
tthānāṃjalisāmīcīkarma
na
svīkartavyam* / naikāsane niṣattavyam* (
MSV III 97
) / nāpi samāsane / sacen niṣīdanti nīcataram āsanaṃ gṛhītvā niṣattavyam* / na caṃkrame yugapac chaṃkramitavyam* / nāpy agrataḥ / sacec caṃkrame caṃkramanti padaparihāṇikayā / na brāhmaṇakulāni upasaṃkramitavyam* / saced upasaṃkramanti paścācchramaṇanyāyena / naikac chadane vastavyam* / na pravrājayitavyam* / nopasaṃpādayitavyam* / na niśrayo deyaḥ / na śramaṇoddeśī upasthāpayitavyaḥ / na karma kartavyam* / na karmakārakaḥ saṃmantavyaḥ / na bhikṣuṇyo 'vavaditavyāḥ / na bhikṣuṇyavavādakaḥ saṃmantavyaḥ / na pūrvasaṃmatena bhikṣuṇyo 'vavaditavyāḥ / na bhikṣuś codayitavyaḥ (
310v1 = GBM 6.933
) smārayitavyaḥ śīlavipattyā dṛṣṭivipattyā ācāravipattyā ājīvavipattyā / nānenāvavādaḥ sthāpayitavyaḥ / na poṣadho na pravāraṇā na jñaptir na jñaptidvitīyaṃ na jñapticaturthaṃ karma / kālyam evotthāya dvāraṃ bhoktavyam* / dīpasthālaka udvartavyaḥ / vihāraḥ sektavyaḥ / saṃmārṣṭavyaḥ / sukumārī gomayakārṣī anupradātavyā / prasrāvoccārakuṭī dhāvayitavyā / mṛttikā upasthāpayitavyā pātrāṇi pānīyaṃ śītalaṃ vā kālānurūpataḥ / praṇāḍikāmukhāni dhāvayitavyāni / kālaṃ jñātvāsanaprajñaptiṃ kṛtvā dhūpakaṭacchūke dhūpaś copasthāpayitavaḥ / sacet pratibalo bhavati śāstur guṇasaṃkīrtanaṃ kartuṃ svayam eva kartavyam* / noced bhāṣaṇakaḥ praṣṭavyaḥ upānvāhāraṃ pratyavekṣyopānvāhṛtaṃ cec charaṇapṛṣṭham abhiruhya gaṇḍīr (
MSV III 98
) dātavyā / nidāghakāle bhikṣūṇāṃ vyajanaṃ grahītavyam* / tataḥ sarvopasaṃpannānāṃ copariṣṭāc chānteneryāpathavartinā bhikṣusaṃgham upasthāpya bhoktavyam* / kṛtabhaktakṛtyena śayanāsanaṃ channe gopayitavyam* / pātrādhiṣṭhānaṃ chorayitavyam* / kālaṃ jñātvā tathāgatakeśanakhastūpāḥ saṃmārṣṭavyāḥ sukumārī gomayakārṣī anupradātavyā / sāmagrīvelāyāṃ punaḥ śayanāsanaprajñaptiḥ kartavyā / dhūpakaṭacchuke
dhūpa
upasthāpayitavyaḥ / śastur guṇasaṃkīrtanaṃ pūrvavat kartavyam* / divasa ārocayitavyaḥ / śṛṇotu bhadantaḥ saṃghaḥ / adya pakṣaya daśamīty evamādi yathā upadhivārikā ārocayanti / tataḥ parivāsa ārocayitavyaḥ / śṛṇotu bhadantaḥ saṃghaḥ / aham evaṃnāmā bhikṣur evaṃrūpāṃ caivaṃrūpāṃ ca saṃghāvaśeṣām āpattim āpanna iyatkālapraticchannām* / tasya mama saṃghena iyatkālaṃ parivāso dattaḥ / tato mayā iyaccaritaṃ śiṣṭaṃ caritavyam* / pārivāsikaṃ māṃ bhadantaḥ saṃgho dhārayatu mānāpyacārikaṃ ceti /
uktaṃ bhagavatā / parivāsa ārocayitavyaḥ / ity āgantukānāṃ nārocayati / bhagavān āha / āgantukānām ārocayitavyam iti / uktaṃ bhagavatā / āgantukānām apy ārocayitavyam iti / anyatamaś ca bhikṣur āgantuka āgataḥ / sa yāvan na pātracīvaraṃ sthāpayati tāvat pārivāsiko 'sya purataḥ sthitvā kathayati / samanvāhara mām āyuṣmann (
MSV III 99
) aham evaṃnāmā bhikṣuḥ saṃghāvaśeṣām āpattim āpannaḥ / pūrvavad yāvat pārivāsikaṃ mām āyuṣmān dharayatv iti /
sa tasyāntike paryavasthitaḥ kathayati / apehi mama purastān mohapuruṣa mā parivāso mā tvam iti / sa lajjāparigatahṛdayo 'vāṅmukho mandagatipracāratayā tasya bhikṣoḥ sakāśāt prakrāntaḥ / etat prakaraṇaṃ bhikṣavo bhagavata ārocayanti / bhagavān āha / āgantukasya bhikṣoḥ pātracīvare apratiśāmite nārocayitavyam* / api tu na ekaikasyārocayitavyam* / kiṃ tu sarvasaṃghe saṃniṣaṇṇe saṃnipatita iti / bhagavān āha / gaṇḍyām ākoṭitāyāṃ yathā saṃnihitānām ārocayitavyam* /
na cānenābhikṣukaṃ vihāraṃ gantavyam* / saced gacchati na tatra vastavyam* /
vikāle bhikṣūṇām uṣṇena śītāmbunā vā yathākālaṃ pādāḥ śocitavyāḥ / mrakṣayitavyāḥ / na ced icchanti / snehalābhopasaṃhāraḥ kartavyaḥ / tataḥ smṛtim upasthāpya utthānasaṃjñinā śayyā kalpayitavyā /
pārivāsikamānāpyacārikā (
311r1 = GBM 6.934
) bhikṣavo yathā prajñaptān āsamudācārikān dharmān na samādāya vartante sātisārā bhavanti /
tasya vihāraṃ noddiśanti / lābhaṃ nānuprayacchanti / bhagavān āha / sarvapaścāt tasya vihāra uddeṣṭavyaḥ / sarvapaścāc ca lābho deyaḥ /
MSV III 100
uddānam* /
ṣaṣṭiśataṃ kuryāt pudgalaś caiva viṃśikāt* /
saṃghe mānāpyaṃ caritavyam āgatāḥ prativaikārikāḥ //
ṣaḍvargikāḥ pārivāsikamānāpyacārikāḥ santo bhikṣūṇāṃ
parivāsaṃ
pradadati / etat prakaraṇaṃ bhikṣavo bhagavata ārocayanti / bhagavān āha / na caturbhiḥ pārivāsikair bhikṣoḥ parivāso dātavyaḥ / na tribhiḥ pārivāsikair ekena prakṛtisthena / na dvābhyāṃ pārivāsikābhyāṃ dvābhyāṃ prakṛtisthakābhyām* / naikena pārivāsikena na tribhiḥ prakṛtisthakaiḥ / kin tu sarvaiḥ pariśuddhaiḥ samānadṛṣṭibhir bhikṣoḥ parivāso dātavyaḥ /
yathā pārivāsikair evaṃ mūlapārivāsikair mānāpyacārikaiś caritamānāpyaiḥ /
yathā parivāsam evaṃ mūlaparivāsaṃ mūlāpakarṣaṃ mānāpyaṃ mūlamānāpyaṃ mūlāpakarṣamānāpyaṃ ca /
ṣaḍvargikā bhikṣavaḥ pārivāsikamānāpyacārikāḥ santo bhikṣūn āvarhanti / etat prakaraṇaṃ bhikṣavo bhagavata ārocayanti / bhagavān āha / na viṃśatyā pārivāsikair bhikṣur āvarhitavyaḥ / na ekonaviṃśatyā pārivāsikair ekena prakṛtisthakena / nāṣṭādaśabhiḥ pārivāsikair dvābhyāṃ prakṛtisthakābhyām evaṃ yāvan na ekonaviṃśatyā prakṛtisthakair ekena
pārivāsikena
/
MSV III 101
yathā pārivāsikair evaṃ paryuṣitaparivāsair mānāpyaiś cāritamānāpyaiḥ śikṣādattakaiś ca /
ṣaḍvargikā bhikṣavaḥ pārivāsikamānāpyacārikāḥ santaḥ pārivāsikānāṃ bhikṣūṇām antike parivāsaṃ caranti / etat prakaraṇaṃ bhikṣavo bhagavata ārocayanti / bhagavān āha / na bhikṣuṇā caturṇāṃ pārivāsikānām antikāt parivāsaś caritavyaḥ / na trayāṇāṃ pārivāsikānām ekasya prakṛtisthakasya / na dvayoḥ pārivāsikayor dvayoḥ prakṛtistha
ka
yoḥ / na trayāṇāṃ prakṛtisthakānām ekasya pārivāsikasya / api tu sarveṣāṃ pariśuddhānāṃ samānadṛṣṭikānām antikāt parivāsaś caritavyaḥ /
yathā pārivāsikānām evaṃ paryuṣitapārivāsikānāṃ mānāpyacārikāṇāṃ cāritamānāpyānāṃ śikṣādattakānāṃ ca /
yathā parivāsam evaṃ mūlaparivāsaṃ mūlāpakarṣaṃ mānāpyaṃ mūlamānāpyaṃ mūlāpakarṣamānāpyaṃ caranti /
ṣaḍvargikā bhikṣavaḥ pārivāsikamānāpyacārikāḥ santaḥ śūnyavihāraṃ gatvā parivāsaṃ caranti / te bhikṣubhir dṛṣṭā uktāś ca / āyuṣmantaḥ kim eṣa vihāro yuṣmābhir āvāsitaḥ / te kathayanti / nāyam asmābhir āvāsitaḥ / kiṃ tu parivāsaṃ carāma iti / te kathayanti / yūyaṃ parivāsaṃ carathā / kiṃ tarhi pracchādyanti / tair abhyāhatās tūṣṇīm avasthitāḥ / etat prakaraṇaṃ bhikṣavo bhagavata ārocayanti / bhagavān āha / na bhikṣavaḥ śūnyāgāre parivāsaś caritavyo nāpi yatraiko bhikṣur dvau trayo vā / api tu yatra (
MSV III 102
) catvāro bhikṣavaḥ pariśuddhāḥ samānadṛṣṭayaḥ prativasanti tatra parivāsaś caritavyaḥ /
311v1 = GBM 6.935
yathā parivāsa evaṃ mūlaparivāso mūlāpakarṣo mānāpyaṃ mūlamānāpyaṃ mūlāpakarṣamānāpyaṃ ca /
athāyuṣmān upālī buddhaṃ bhagavantaṃ pṛcchati / yathāpi tad bhadanta pārivāsikamānāpyacārikaiḥ
śrutaṃ
bhikṣava āgacchanti kalahakārakā bhaṇḍanakārakā vigrahakārakā vivādakārakā ādhikaraṇikāḥ / te 'smāṃś codayiṣyanti alajjitena vā vaitarikeṇa vā iti / tais teṣāṃ kathaṃ pratipattavyam iti / bhagavān āha / pārivāsikamānāpyacārikair upālin bhikṣubhiḥ kalahakārakā bhikṣava āgacchantīti śrutvā sa parivāso bhikṣoḥ purastāt pratinisraṣṭavyaḥ / evaṃ ca punaḥ pratinisraṣṭavyaḥ / samīcīṃ kṛtvā utkuṭukena sthitvāñjaliṃ pragṛhya idaṃ syād vacanīyam* / samanvāharāyuṣmann aham evaṃnāmā evaṃrūpāṃ caivaṃrūpāṃ ca saṃghāvaśeṣām āpattim āpannaḥ iyaccirakālapraticchannām* / tasya mama saṃghena iyantaṃ kālaṃ parivāso dattaḥ / tena mayā pārivāsikena satā śrutaṃ bhikṣava āgacchanti kalahakārakā bhaṇḍanakārakā vigrahakārakā vivādakārakā ādhikaraṇikās te māṃ codayiṣyanti smārayiṣyanti alajjitena vā vaitarikeṇa vā / so 'ham evaṃnāmā pārivāsiko bhikṣus taṃ parivāsam āyuṣmataḥ purastāt pratinisṛjāmi / iyatkālaṃ me caritam iyatkālaṃ tu caritavyam* / prakṛtisthakaṃ (
MSV III 103
) māmāyuṣman dhārayatv iti / tataḥ punar api gatavegair hatavegair gatapratyarthikais tathaiva prakṛtisthakasya bhikṣoḥ purastāt parivāsaḥ samādātavyaḥ / evam ca punaḥ samādātavyaḥ / samīcīṃ kṛtvā utkuṭukena sthitvāñjaliṃ pragṛhya idaṃ syād vacanīyam* / samanvāharāyuṣmann aham evaṃnāmā bhikṣur evaṃrūpāṃ caivaṃrūpāṃ ca saṃghāvaśeṣām āpattim āpannaḥ iyaccirakālapraticchannām* / tasya mama saṃghena iyantaṃ kālaṃ parivāso dattaḥ / tena mayā pārivāsikena śrutaṃ bhikṣava āgacchanti kalahakārakā bhaṇḍanakārakā vigrahakārakā vivādakārakā ādhikaraṇikās te māṃ codayiṣyanti smārayiṣyanti alajjitena vā vaitarikeṇeti / tan mayā pārivāsikavṛttaṃ bhikṣoḥ purastāt pratinisṛṣṭam* / so 'ham evaṃnāmā bhikṣus taṃ parivāsam āyuṣmataḥ purastāt samādade / iyatkālaṃ me caritam iyatkālaṃ me kartavyaṃ bhaviṣyati / pārivāsikaṃ māmāyuṣman dhārayatu /
yathā parivāsa evaṃ mūlaparivāso mūlāpakarṣo mānāpyaṃ ca /
pārivāsikavastu samāptam* //