atha gauḍapādīya-kārikāḥ
(bahiṣ[S:]bahiḥ)prajño vibhur viśvo hy
antaḥprajñas tu taijasaḥ
ghanaprajñas tathā prājña
eka eva tridhā (smṛtaḥ [B:]sthitaḥ)
//
(bahiṣ-[S:]bahiḥ-)prajño vibhur viśvo hy
antaḥ-prajñas tu taijasaḥ
ghana-prajñas tathā prājña
eka eva tridhā (smṛtaḥ [B:]sthitaḥ)
//
dakṣiṇākṣimukhe viśvo
manasy antas tu taijasaḥ
ākāśe ca hṛdi prājñas
tridhā dehe vyavasthitaḥ
//
dakṣiṇa-akṣi-mukhe viśvo
manasy antas tu taijasaḥ
ākāśe ca hṛdi prājñas
tridhā dehe vyavasthitaḥ
//
viśvo hi sthūlabhuṅ nityaṃ
taijasaḥ praviviktabhuk
ānandabhuk tathā prājñas
tridhā bhogaṃ nibodhata
//
viśvo hi sthūla-bhuṅ nityaṃ
taijasaḥ pravivikta-bhuk
ānanda-bhuk tathā prājñas
tridhā bhogaṃ nibodhata
//
sthūlaṃ tarpayate viśvaṃ
praviviktaṃ tu taijasam
ānandaś ca tathā prājñaṃ
tridhā tṛptiṃ nibodhata
//
sthūlaṃ tarpayate viśvaṃ
praviviktaṃ tu taijasam
ānandaś ca tathā prājñaṃ
tridhā tṛptiṃ nibodhata
//
triṣu dhāmasu yad bhojyaṃ
bhoktā yaś ca prakīrtitaḥ
vedaitad ubhayaṃ yas tu
sa bhuñjāno na lipyate
//
triṣu dhāmasu yad bhojyaṃ
bhoktā yaś ca prakīrtitaḥ
veda etad ubhayaṃ yas tu
sa bhuñjāno na lipyate
//
prabhavaḥ sarva(bhāvānāṃ [B:]bhūtānāṃ)
satām iti viniścayaḥ
sarvaṃ janayati prāṇaś
cetoaṃśūn puruṣaḥ pṛthak
//
prabhavaḥ sarva-(bhāvānāṃ [B:]bhūtānāṃ)
satām iti viniścayaḥ
sarvaṃ janayati prāṇaś
ceto-aṃśūn puruṣaḥ pṛthak
//
vibhūtiṃ prasavaṃ tv anye
manyante sṛṣṭicintakāḥ
svapnamāyā(sa[B:]sva)rūpeti
sṛṣṭir anyair vikalpitā
//
vibhūtiṃ prasavaṃ tv anye
manyante sṛṣṭi-cintakāḥ
svapna-māyā-(sa-[B:]sva-)rūpa īti
sṛṣṭir anyair vikalpitā
//
icchāmātraṃ prabhoḥ sṛṣṭir
iti sṛṣṭau viniścitāḥ
kālāt prasūtiṃ bhūtānāṃ
manyante kālacintakāḥ
//
icchā-mātraṃ prabhoḥ sṛṣṭir
iti sṛṣṭau viniścitāḥ
kālāt prasūtiṃ bhūtānāṃ
manyante kāla-cintakāḥ
//
bhogārthaṃ sṛṣtir ity anye
krīḍārtham iti cāpare
devasyaiṣa svabhāvo 'yam
āptakāmasya kā spṛhā
//
bhoga-arthaṃ sṛṣtir ity anye
krīḍā-artham iti ca apare
devasya eṣa sva-bhāvo 'yam
āpta-kāmasya kā spṛhā
//
nivṛtteḥ sarvaduḥkhānām
īśānaḥ prabhur avyayaḥ
advaitaḥ sarvabhāvānāṃ
devas turyo vibhuḥ smṛtaḥ
//
nivṛtteḥ sarva-duḥkhānām
īśānaḥ prabhur a-vyayaḥ
a-dvaitaḥ sarva-bhāvānāṃ
devas turyo vibhuḥ smṛtaḥ
//
kāryakāraṇabaddhau tāv
iṣyete viśvataijasau
prājñaḥ kāraṇabaddhas tu
(dvau tau [B:]dve tu) turye na sidhyataḥ
//
kārya-kāraṇa-baddhau tāv
iṣyete viśva-taijasau
prājñaḥ kāraṇa-baddhas tu
(dvau tau [B:]dve tu) turye na sidhyataḥ
//
nātmānaṃ na (parāṃś [S:]paraṃ) caiva
na satyaṃ nāpi cānṛtam
prājñaḥ kiṃcana saṃvetti
(turyaṃ tat [B:]turīyaḥ) sarvadṛk sadā
//
nā atmānaṃ na (parāṃś [S:]paraṃ) ca eva
na satyaṃ na api ca an-ṛtam
prājñaḥ kiṃ-cana saṃvetti
(turyaṃ tat [B:]turīyaḥ) sarva-dṛk sadā
//
dvaitasyāgrahaṇaṃ tulyam
ubhayoḥ prājñaturyayoḥ
bījanidrāyutaḥ prājñaḥ
sā ca turye na vidyate
//
dvaitasya a-grahaṇaṃ tulyam
ubhayoḥ prājña-turyayoḥ
bīja-nidrā-āyutaḥ prājñaḥ
sā ca turye na vidyate
//
svapnanidrāyutāv ādyau
prājñas tv asvapnanidrayā
na nidrāṃ naiva ca svapnaṃ
turye paśyanti niścitāḥ
//
svapna-nidrā-āyutāv ādyau
prājñas tv a-svapna-nidrayā
na nidrāṃ na eva ca svapnaṃ
turye paśyanti niścitāḥ
//
anyathā gṛhṇataḥ svapno
nidrā tattvam ajānataḥ
viparyāse tayoḥ kṣīṇe
turīyaṃ padam aśnute
//
anyathā gṛhṇataḥ svapno
nidrā tattvam a-jānataḥ
viparyāse tayoḥ kṣīṇe
turīyaṃ padam aśnute
//
anādimāyayā supto
yadā jīvaḥ prabudhyate
ajam anidram asvapnam
advaitaṃ budhyate tadā
//
an-ādi-māyayā supto
yadā jīvaḥ prabudhyate
a-jam a-nidram a-svapnam
a-dvaitaṃ budhyate tadā
//
prapañco yadi vidyeta
nivarteta na saṃśayaḥ
māyāmātram idaṃ dvaitam
advaitaṃ paramārthataḥ
//
prapañco yadi vidyeta
nivarteta na saṃśayaḥ
māyā-mātram idaṃ dvaitam
a-dvaitaṃ parama-arthataḥ
//
vikalpo vinivarteta
kalpito yadi kenacit
upadeśād ayaṃ vādo
jñāte dvaitaṃ na vidyate
//
vikalpo vinivarteta
kalpito yadi kena-cit
upadeśād ayaṃ vādo
jñāte dvaitaṃ na vidyate
//
viśvasyātvavivakṣāyām
ādisāmānyam utkaṭam
mātrāsaṃpratipattau syād
āptisāmānyam eva ca
//
viśvasya atva-vivakṣāyām
ādi-sāmānyam utkaṭam
mātrā-saṃpratipattau syād
āpti-sāmānyam eva ca
//
taijasasyotvavijñāne
utkarṣo dṛśyate sphuṭam
mātrāsaṃpratipattau syād
ubhayatvaṃ tathāvidham
//
taijasasya utva-vijñāne
utkarṣo dṛśyate sphuṭam
mātrā-saṃpratipattau syād
ubhayatvaṃ tathā-vidham
//
makārabhāve prājñasya
mānasāmānyam utkaṭam
mātrāsaṃpratipattau tu
layasāmānyam eva ca
//
ma-kāra-bhāve prājñasya
māna-sāmānyam utkaṭam
mātrā-saṃpratipattau tu
laya-sāmānyam eva ca
//
triṣu dhāmasu (yat [B:]yas) tulyaṃ
sāmānyaṃ vetti niścitaḥ
sa pūjyaḥ sarvabhūtānāṃ
vandyaś caiva mahāmuniḥ
//
triṣu dhāmasu (yat [B:]yas) tulyaṃ
sāmānyaṃ vetti niścitaḥ
sa pūjyaḥ sarva-bhūtānāṃ
vandyaś ca eva mahā-muniḥ
//
akāro nayate viśvam
ukāraś cāpi taijasam
makāraś ca punaḥ prājñaṃ
nāmātre vidyate gatiḥ
//
a-kāro nayate viśvam
u-kāraś ca api taijasam
ma-kāraś ca punaḥ prājñaṃ
na a-mātre vidyate gatiḥ
//
oṃkāraṃ pādaśo vidyāt
pādā mātrā na saṃśayaḥ
oṃkāraṃ pādaśo jñātvā
na kiṃcid api cintayet
//
oṃ-kāraṃ pādaśo vidyāt
pādā mātrā na saṃśayaḥ
oṃ-kāraṃ pādaśo jñātvā
na kiṃ-cid api cintayet
//
yuñjīta praṇave cetaḥ
praṇavo brahma nirbhayam
praṇave nityayuktasya
na bhayaṃ vidyate kvacit
//
yuñjīta praṇave cetaḥ
praṇavo brahma nir-bhayam
praṇave nitya-yuktasya
na bhayaṃ vidyate kva-cit
//
praṇavo hy aparaṃ brahma
praṇavaś ca (paraḥ [B:,S:]paraṃ) smṛtaḥ
apūrvo 'nantaro 'bāhyo
anaparaḥ praṇavo 'vyayaḥ
//
praṇavo hy aparaṃ brahma
praṇavaś ca (paraḥ [B:,S:]paraṃ) smṛtaḥ
a-pūrvo 'n-antaro '-bāhyo
an-aparaḥ praṇavo '-vyayaḥ
//
sarvasya praṇavo hy ādir
madhyam antas tathaiva ca
evaṃ hi praṇavaṃ jñātvā
vyaśnute tad anantaram
//
sarvasya praṇavo hy ādir
madhyam antas tatha aiva ca
evaṃ hi praṇavaṃ jñātvā
vyaśnute tad an-antaram
//
praṇavaṃ hīśvaraṃ vidyāt
sarvasya hṛdi saṃsthitam
sarvavyāpinam oṃkāraṃ
matvā dhīro na śocati
//
praṇavaṃ hī iśvaraṃ vidyāt
sarvasya hṛdi saṃsthitam
sarva-vyāpinam oṃ-kāraṃ
matvā dhīro na śocati
//
amātro 'nantamātraś ca
dvaitasyopaśamaḥ śivaḥ
oṃkāro vidito yena
sa munir netaro janaḥ
//
a-mātro 'n-anta-mātraś ca
dvaitasya upaśamaḥ śivaḥ
oṃ-kāro vidito yena
sa munir na itaro janaḥ
//
col: iti (māṇḍūkyo1paniṣad-arthā3viṣ-karaṇa-parāyāṃ gauḍapādīya-kārikāyāṃ prathamam āgama-prakaraṇam [B:]gauda-pādīye āgama-śāstre āgamā3khyaṃ prathamaṃ prakaraṇaṃ samāptam)
(atha gauḍapādīya-kārikāyāṃ vaitathyā3khyaṃ dvitīyaṃ prakaraṇam [K:]dvitīyaṃ prakaraṇam [S:]vaitathya-prakaraṇam
vaitathyaṃ sarvabhāvānāṃ
svapne āhur manīṣiṇaḥ
antaḥsthānāt tu bhāvānāṃ
saṃvṛtatvena hetunā
//
vaitathyaṃ sarva-bhāvānāṃ
svapne āhur manīṣiṇaḥ
antaḥ-sthānāt tu bhāvānāṃ
saṃvṛtatvena hetunā
//
adīrghatvāc ca kālasya
gatvā deśān na paśyati
pratibuddhaś ca vai sarvas
tasmin deśe na vidyate
//
a-dīrghatvāc ca kālasya
gatvā deśān na paśyati
pratibuddhaś ca vai sarvas
tasmin deśe na vidyate
//
abhāvaś ca rathādīnāṃ
śrūyate nyāyapūrvakam
vaitathyaṃ tena vai prāptaṃ
svapne āhuḥ prakāśitam
//
a-bhāvaś ca ratha-ādīnāṃ
śrūyate nyāya-pūrvakam
vaitathyaṃ tena vai prāptaṃ
svapne āhuḥ prakāśitam
//
antaḥsthānāt tu bhedānāṃ
(tasmāj [B:]tathā) jāgarite smṛtam
yathā tatra tathā svapne
(saṃvṛtatvena [B:]saṃvṛtatvaṃ na) bhidyate
//
antaḥ-sthānāt tu bhedānāṃ
(tasmāj [B:]tathā) jāgarite smṛtam
yathā tatra tathā svapne
(saṃvṛtatvena [B:]saṃvṛtatvaṃ na) bhidyate
//
(svapnajāgaritasthāne [B,S:]svapnajāgarite sthāne) hy
ekam āhur manīṣiṇaḥ
bhedānāṃ hi samatvena
prasiddhenaiva hetunā
//
(svapna-jāgarita-sthāne [B,S:]svapna-jāgarite sthāne) hy
ekam āhur manīṣiṇaḥ
bhedānāṃ hi samatvena
prasiddhena eva hetunā
//
ādāv ante ca yan nāsti
vartamāne 'pi tat tathā
vitathaiḥ sadṛśāḥ santo
avitathā iva lakṣitāḥ
//
ādāv ante ca yan na asti
vartamāne 'pi tat tathā
vi-tathaiḥ sa-dṛśāḥ santo
a-vi-tathā iva lakṣitāḥ
//
saprayojanatā teṣāṃ
svapne (vipratipadyate [B:]api pratipadyate)
tasmād ādyantavattvena
mithyaiva khalu te smṛtāḥ
//
sa-prayojanatā teṣāṃ
svapne (vipratipadyate [B:]api pratipadyate)
tasmād ādy-antavattvena
mithya aiva khalu te smṛtāḥ
//
(apūrvaṃ [B:]apūrvāḥ) sthāni(dharmo [B:]dharmā) hi
yathā svarganivāsinām
tān ayaṃ prekṣate gatvā
yathaiveha suśikṣitaḥ
//
(a-pūrvaṃ [B:]a-pūrvāḥ) sthāni-(dharmo [B:]dharmā) hi
yathā svarga-nivāsinām
tān ayaṃ prekṣate gatvā
yatha aiva iha su-śikṣitaḥ
//
svapnavṛttāv api tv antaś
cetasā kalpitaṃ tv asat
bahiś cetogṛhītaṃ sad
dṛṣṭaṃ vaitathyam etayoḥ
//
svapna-vṛttāv api tv antaś
cetasā kalpitaṃ tv a-sat
bahiś ceto-gṛhītaṃ sad
dṛṣṭaṃ vaitathyam etayoḥ
//
jāgradvṛttāv api tv antaś
cetasā kalpitaṃ tv asat
bahiś cetogṛhītaṃ sad
yuktaṃ vaitathyam etayoḥ
//
jāgrad-vṛttāv api tv antaś
cetasā kalpitaṃ tv a-sat
bahiś ceto-gṛhītaṃ sad
yuktaṃ vaitathyam etayoḥ
//
ubhayor api vaitathyaṃ
bhedānāṃ sthānayor yadi
ka etān budhyate bhedān
ko vai teṣāṃ vikalpakaḥ
//
ubhayor api vaitathyaṃ
bhedānāṃ sthānayor yadi
ka etān budhyate bhedān
ko vai teṣāṃ vikalpakaḥ
//
kalpayaty ātmanātmānam
ātmā devaḥ svamāyayā
sa eva budhyate bhedān
iti vedāntaniścayaḥ
//
kalpayaty ātmanā ātmānam
ātmā devaḥ sva-māyayā
sa eva budhyate bhedān
iti veda-anta-niścayaḥ
//
vikaroty aparān bhāvān
antaś citte (vyavasthitān [B:]avyavasthitān)
niyatāṃś ca bahiś citte
evaṃ kalpayate prabhuḥ
//
vikaroty aparān bhāvān
antaś citte (vyavasthitān [B:]a-vyavasthitān)
niyatāṃś ca bahiś citte
evaṃ kalpayate prabhuḥ
//
citta(kālā hi [B:]kālāś ca) ye 'ntas tu
dvayakālāś ca ye bahiḥ
kalpitā eva te sarve
viśeṣo nānyahetukaḥ
//
citta-(kālā hi [B:]kālāś ca) ye 'ntas tu
dvaya-kālāś ca ye bahiḥ
kalpitā eva te sarve
viśeṣo na anya-hetukaḥ
//
avyaktā eva ye 'ntas tu
sphuṭā eva ca ye bahiḥ
kalpitā eva te sarve
viśeṣas tv indriyāntare
//
a-vyaktā eva ye 'ntas tu
sphuṭā eva ca ye bahiḥ
kalpitā eva te sarve
viśeṣas tv indriya-antare
//
jīvaṃ kalpayate pūrvaṃ
tato bhāvān pṛthagvidhān
bāhyān ādhyātmikāṃś caiva
yathāvidyas tathāsmṛtiḥ
//
jīvaṃ kalpayate pūrvaṃ
tato bhāvān pṛthag-vidhān
bāhyān ādhyātmikāṃś ca eva
yathā-vidyas tathā-smṛtiḥ
//
aniścitā yathā rajjur
andhakāre vikalpitā
sarpadhārādibhir bhāvais
tadvad ātmā vikalpitaḥ
//
a-niścitā yathā rajjur
andha-kāre vikalpitā
sarpa-dhārā-ādibhir bhāvais
tadvad ātmā vikalpitaḥ
//
niścitāyāṃ yathā rajjvāṃ
vikalpo vinivartate
rajjur eveti cādvaitaṃ
tadvad ātmaviniścayaḥ
//
niścitāyāṃ yathā rajjvāṃ
vikalpo vinivartate
rajjur eva iti ca a-dvaitaṃ
tadvad ātma-viniścayaḥ
//
prāṇādibhir (anantaiś ca [B,S:]anantais tu)
bhāvair etair vikalpitaḥ
māyaiṣā tasya devasya
(yayā saṃmohitaḥ [B,S:]yayāyaṃ mohitaḥ) svayam
//
prāṇa-ādibhir (an-antaiś ca [B,S:]an-antais tu)
bhāvair etair vikalpitaḥ
māya aiṣā tasya devasya
(yayā saṃmohitaḥ [B,S:]yaya āyaṃ mohitaḥ) svayam
//
(prāṇa [B:]prāṇā) iti prāṇavido
bhūtānīti ca tadvidaḥ
guṇā iti guṇavidas
tattvānīti ca tadvidaḥ
//
(prāṇa [B:]prāṇā) iti prāṇa-vido
bhūtāni iti ca tad-vidaḥ
guṇā iti guṇa-vidas
tattvāni iti ca tad-vidaḥ
//
pādā iti pādavido
viṣayā iti tadvidaḥ
lokā iti lokavido
devā iti ca tadvidaḥ
//
pādā iti pāda-vido
viṣayā iti tad-vidaḥ
lokā iti loka-vido
devā iti ca tad-vidaḥ
//
vedā iti vedavido
yajñā iti ca tadvidaḥ
bhokteti ca bhoktṛvido
bhojyam iti ca tadvidaḥ
//
vedā iti veda-vido
yajñā iti ca tad-vidaḥ
bhokta īti ca bhoktṛ-vido
bhojyam iti ca tad-vidaḥ
//
sūkṣma iti sūkṣmavidaḥ
sthūla iti ca tadvidaḥ
mūrta iti mūrtavido
amūrta iti ca tadvidaḥ
//
sūkṣma iti sūkṣma-vidaḥ
sthūla iti ca tad-vidaḥ
mūrta iti mūrta-vido
a-mūrta iti ca tad-vidaḥ
//
kāla iti kālavido
diśa iti ca tadvidaḥ
vādā iti vādavido
bhuvanānīti tadvidaḥ
//
kāla iti kāla-vido
diśa iti ca tad-vidaḥ
vādā iti vāda-vido
bhuvanāni iti tad-vidaḥ
//
mana iti manovido
buddhir iti ca tadvidaḥ
cittam iti cittavido
dharmādharmau ca tadvidaḥ
//
mana iti mano-vido
buddhir iti ca tad-vidaḥ
cittam iti citta-vido
dharma-a-dharmau ca tad-vidaḥ
//
pañcaviṃśaka ity eke
ṣaḍviṃśa iti cāpare
ekatriṃśaka ity āhur
ananta iti cāpare
//
pañca-viṃśaka ity eke
ṣaḍ-viṃśa iti ca apare
eka-triṃśaka ity āhur
an-anta iti ca apare
//
lokāṃl lokavidaḥ prāhur
āśramā iti tadvidaḥ
strīpuṃnapuṃsakaṃ laiṅgāḥ
parāparam athāpare
//
lokāṃl loka-vidaḥ prāhur
āśramā iti tad-vidaḥ
strī-puṃ-na-puṃsakaṃ laiṅgāḥ
para-aparam atha apare
//
sṛṣṭir iti sṛṣṭivido
laya iti ca tadvidaḥ
sthitir iti sthitividaḥ
(sarve [B:]sarvaṃ) ceha tu sarvadā
//
sṛṣṭir iti sṛṣṭi-vido
laya iti ca tad-vidaḥ
sthitir iti sthiti-vidaḥ
(sarve [B:]sarvaṃ) ca iha tu sarvadā
//
yaṃ bhāvaṃ darśayed yasya
taṃ bhāvaṃ sa tu paśyati
taṃ cāvati sa bhūtvāsau
tadgrahaḥ samupaiti tam
//
yaṃ bhāvaṃ darśayed yasya
taṃ bhāvaṃ sa tu paśyati
taṃ ca avati sa bhūtva āsau
tad-grahaḥ samupaiti tam
//
etair eṣo apṛthagbhāvaiḥ
pṛthag eveti lakṣitaḥ
evaṃ yo veda tattvena
kalpayet so 'viśaṅkitaḥ
//
etair eṣo a-pṛthag-bhāvaiḥ
pṛthag eva iti lakṣitaḥ
evaṃ yo veda tattvena
kalpayet so '-viśaṅkitaḥ
//
svapnamāye yathā dṛṣṭe
gandharvanagaraṃ yathā
tathā viśvam idaṃ dṛṣṭaṃ
vedānteṣu vicakṣaṇaiḥ
//
svapna-māye yathā dṛṣṭe
gandharva-nagaraṃ yathā
tathā viśvam idaṃ dṛṣṭaṃ
veda-anteṣu vicakṣaṇaiḥ
//
na nirodho na cotpattir
na baddho na ca sādhakaḥ
na mumukṣur na vai mukta
ity eṣā paramārthatā
//
na nirodho na ca utpattir
na baddho na ca sādhakaḥ
na mumukṣur na vai mukta
ity eṣā parama-arthatā
//
bhāvair asadbhir evāyam
advayena ca kalpitaḥ
bhāvā apy advayenaiva
tasmād advayatā śivā
//
bhāvair a-sadbhir eva ayam
a-dvayena ca kalpitaḥ
bhāvā apy a-dvayena eva
tasmād a-dvayatā śivā
//
(nātma[B:]nānya)bhāvena nānedaṃ
na svenāpi kathaṃcana
na pṛthaṅ nāpṛthak kiṃcid
iti tattvavido viduḥ
//
(nā atma-[B:]na anya-)bhāvena nāna īdaṃ
na svena api kathaṃ-cana
na pṛthaṅ na a-pṛthak kiṃ-cid
iti tattva-vido viduḥ
//
vītarāgabhayakrodhair
munibhir vedapāragaiḥ
nirvikalpo hy ayaṃ dṛṣṭaḥ
prapañcopaśamo 'dvayaḥ
//
vīta-rāga-bhaya-krodhair
munibhir veda-pāra-gaiḥ
nir-vikalpo hy ayaṃ dṛṣṭaḥ
prapañca-upaśamo '-dvayaḥ
//
tasmād evaṃ viditvainam
advaite yojayet smṛtim
advaitaṃ samanuprāpya
jaḍaval lokam ācaret
//
tasmād evaṃ viditva ainam
a-dvaite yojayet smṛtim
a-dvaitaṃ samanuprāpya
jaḍaval lokam ācaret
//
niḥstutir nirnamaskāro
niḥsvadhākāra eva ca
calācalaniketaś ca
yatir yādṛcchiko bhavet
//
niḥ-stutir nir-namas-kāro
niḥ-svadhā-kāra eva ca
calācala-niketaś ca
yatir yādṛcchiko bhavet
//
tattvam ādhyātmikaṃ dṛṣṭvā
tattvaṃ dṛṣṭvā tu bāhyataḥ
tattvībhūtas tadārāmas
tattvād apracyuto bhavet
//
tattvam ādhyātmikaṃ dṛṣṭvā
tattvaṃ dṛṣṭvā tu bāhyataḥ
tattvī-bhūtas tad-ārāmas
tattvād a-pracyuto bhavet
//
col: iti (gauḍapādīya-kārikāyāṃ [B:]gauḍapādīye āgama-śāstre [S:]gauḍapādīya-kārikāsu)vaitathyā3khyaṃ dvitīyaṃ (prakaraṇam [B:]prakaraṇaṃ samāptam) :col
atha gauḍapādīya-kārikāsv a-dvaitā3khyaṃ tṛtīyaṃ prakaraṇam | oṃ
upāsanāśrito dharmo
jāte brahmaṇi vartate
prāg utpatter ajaṃ sarvaṃ
tenāsau kṛpaṇaḥ smṛtaḥ
//
upāsanā-āśrito dharmo
jāte brahmaṇi vartate
prāg utpatter a-jaṃ sarvaṃ
tena asau kṛpaṇaḥ smṛtaḥ
//
ato vakṣyāmy akārpaṇyam
ajāti samatāṃ gatam
yathā na jāyate kiṃcij
jāyamānaṃ samantataḥ
//
ato vakṣyāmy a-kārpaṇyam
a-jāti samatāṃ gatam
yathā na jāyate kiṃ-cij
jāyamānaṃ sam-antataḥ
//
ātmā hy ākāśavaj jīvair
ghaṭākāśair ivoditaḥ
ghaṭādivac ca saṃghātair
jātāv etan nidarśanam
//
ātmā hy ākāśavaj jīvair
ghaṭa-ākāśair iva uditaḥ
ghaṭa-ādivac ca saṃghātair
jātāv etan nidarśanam
//
ghaṭādiṣu pralīneṣu
ghaṭākāśādayo yathā
ākāśe saṃpralīyante
tadvaj jīvā ihātmani
//
ghaṭa-ādiṣu pralīneṣu
ghaṭa-ākāśa-ādayo yathā
ākāśe saṃpralīyante
tadvaj jīvā ihā atmani
//
yathaikasmin ghaṭākāśe
rajodhūmādibhir yute
na sarve saṃprayujyante
tadvaj jīvāḥ sukhādibhiḥ
//
yatha aikasmin ghaṭa-ākāśe
rajo-dhūma-ādibhir yute
na sarve saṃprayujyante
tadvaj jīvāḥ sukha-ādibhiḥ
//
rūpakāryasamākhyāś ca
bhidyante tatra tatra vai
ākāśasya na bhedo 'sti
tadvaj jīveṣu nirṇayaḥ
//
rūpa-kārya-samākhyāś ca
bhidyante tatra tatra vai
ākāśasya na bhedo 'sti
tadvaj jīveṣu nirṇayaḥ
//
nākāśasya ghaṭākāśo
vikārāvayavau yathā
naivātmanaḥ sadā jīvo
vikārāvayavau tathā
//
nā akāśasya ghaṭa-ākāśo
vikāra-avayavau yathā
na evā atmanaḥ sadā jīvo
vikāra-avayavau tathā
//
yathā bhavati bālānāṃ
gaganaṃ malinaṃ malaiḥ
tathā bhavaty abuddhānām
ātmāpi malino malaiḥ
//
yathā bhavati bālānāṃ
gaganaṃ malinaṃ malaiḥ
tathā bhavaty a-buddhānām
ātma āpi malino malaiḥ
//
maraṇe saṃbhave caiva
gatyāgamanayor api
(sthitau [B:]sthitaḥ) sarvaśarīreṣu
(ākāśenā[K,S:]cākāśenā)vilakṣaṇaḥ [CHECK!]
//
maraṇe saṃbhave ca eva
gaty-āgamanayor api
(sthitau [B:]sthitaḥ) sarva-śarīreṣu
(ākāśena a-[K,S:]cā akāśena a-)vilakṣaṇaḥ [CHECK!]
//
saṃghātāḥ svapnavat (sarve [K: ,S:]sarve)
ātmamāyāvisarjitāḥ [CHECK!]
ādhikye sarvasāmye vā
nopapattir hi vidyate
//
saṃghātāḥ svapnavat (sarve [K: ,S:]sarve)
ātma-māyā-visarjitāḥ [CHECK!]
ādhikye sarva-sāmye vā
na upapattir hi vidyate
//
rasādayo hi ye kośā
vyākhyātās taittirīyake
teṣāṃ ātmā paro jīvaḥ
(khaṃ yathā [B:]sayathā) saṃprakāśitaḥ
//
rasa-ādayo hi ye kośā
vyākhyātās taittirīyake
teṣāṃ ātmā paro jīvaḥ
(khaṃ yathā [B:]sa-yathā) saṃprakāśitaḥ
//
dvayor dvayor madhujñāne
paraṃ brahma prakāśitam
pṛthivyām udare caiva
yathākāśaḥ prakāśitaḥ
//
dvayor dvayor madhu-jñāne
paraṃ brahma prakāśitam
pṛthivyām udare ca eva
yathā ākāśaḥ prakāśitaḥ
//
jīvātmanor ananyatvam
abhedena praśasyate
nānātvaṃ nindyate yac ca
tad evaṃ hi samañjasam
//
jīva-ātmanor an-anyatvam
a-bhedena praśasyate
nānātvaṃ nindyate yac ca
tad evaṃ hi samañjasam
//
jīvātmanoḥ pṛthaktvaṃ yat
prāg utpatteḥ prakīrtitam
bhaviṣyadvṛttyā gauṇaṃ tan
mukhyatvaṃ (hi na [B:]na hi) yujyate
//
jīva-ātmanoḥ pṛthaktvaṃ yat
prāg utpatteḥ prakīrtitam
bhaviṣyad-vṛttyā gauṇaṃ tan
mukhyatvaṃ (hi na [B:]na hi) yujyate
//
mṛllohavisphuliṅgādyaiḥ
sṛṣṭir yā coditānyathā
upāyaḥ so 'vatārāya
nāsti bhedaḥ kathaṃcana
//
mṛl-loha-visphuliṅga-ādyaiḥ
sṛṣṭir yā codita ānyathā
upāyaḥ so 'vatārāya
na asti bhedaḥ kathaṃ-cana
//
āśramās trividhā hīna
madhyamotkṛṣṭadṛṣṭayaḥ
upāsanopadiṣṭeyaṃ
tadartham anukampayā
//
āśramās tri-vidhā hīna
madhyama-utkṛṣṭa-dṛṣṭayaḥ
upāsana ūpadiṣṭa īyaṃ
tad-artham anukampayā
//
svasiddhāntavyavasthāsu
dvaitino niścitā dṛḍham
parasparaṃ virudhyante
tair ayaṃ na virudhyate
//
sva-siddha-anta-vyavasthāsu
dvaitino niścitā dṛḍham
paras-paraṃ virudhyante
tair ayaṃ na virudhyate
//
advaitaṃ paramārtho hi
dvaitaṃ tadbheda ucyate
teṣām ubhayathā dvaitaṃ
tenāyaṃ na virudhyate
//
a-dvaitaṃ parama-artho hi
dvaitaṃ tad-bheda ucyate
teṣām ubhayathā dvaitaṃ
tena ayaṃ na virudhyate
//
māyayā bhidyate hy etan
nānyathājaṃ kathaṃcana
tattvato bhidyamāne hi
martyatām amṛtaṃ vrajet
//
māyayā bhidyate hy etan
na anyatha ā-jaṃ kathaṃ-cana
tattvato bhidyamāne hi
martyatām a-mṛtaṃ vrajet
//
ajātasyaiva bhāvasya
jātim icchanti vādinaḥ
ajāto hy amṛto bhāvo
martyatāṃ katham eṣyati
//
a-jātasya eva bhāvasya
jātim icchanti vādinaḥ
a-jāto hy a-mṛto bhāvo
martyatāṃ katham eṣyati
//
na bhavaty amṛtaṃ martyaṃ
na martyam amṛtaṃ tathā
prakṛter anyathābhāvo
na kathaṃcid bhaviṣyati
//
na bhavaty a-mṛtaṃ martyaṃ
na martyam a-mṛtaṃ tathā
prakṛter anyathā-bhāvo
na kathaṃ-cid bhaviṣyati
//
svabhāvenāmṛto yasya
bhāvo gacchati martyatām
kṛtakenāmṛtas tasya
kathaṃ sthāsyati niścalaḥ
//
sva-bhāvena a-mṛto yasya
bhāvo gacchati martyatām
kṛtakena a-mṛtas tasya
kathaṃ sthāsyati niś-calaḥ
//
bhūtato 'bhūtato vāpi
sṛjyamāne samā śrutiḥ
niścitaṃ yuktiyuktaṃ ca
yat tad bhavati netarat
//
bhūtato '-bhūtato va āpi
sṛjyamāne samā śrutiḥ
niścitaṃ yukti-yuktaṃ ca
yat tad bhavati na itarat
//
neha nāneti cāmnāyād
indro māyābhir ity api
ajāyamāno bahudhā
māyayā jāyate tu saḥ
//
na iha nāna īti cā amnāyād
indro māyābhir ity api
a-jāyamāno bahudhā
māyayā jāyate tu saḥ
//
saṃbhūter apavādāc ca
saṃbhavaḥ pratiṣidhyate
ko (nv [K,B,S:]tv) enaṃ janayed iti
kāraṇaṃ pratiṣidhyate [CHECK!]
//
saṃbhūter apavādāc ca
saṃbhavaḥ pratiṣidhyate
ko (nv [K,B,S:]tv) enaṃ janayed iti
kāraṇaṃ pratiṣidhyate [CHECK!]
//
sa eṣa neti netīti
vyākhyātaṃ nihnute yataḥ
sarvam agrāhyabhāvena
hetunājaṃ prakāśate
//
sa eṣa na iti na iti iti
vyākhyātaṃ nihnute yataḥ
sarvam a-grāhya-bhāvena
hetuna ā-jaṃ prakāśate
//
sato hi māyayā janma
yujyate na tu tattvataḥ
tattvato jāyate yasya
jātaṃ tasya hi jāyate
//
sato hi māyayā janma
yujyate na tu tattvataḥ
tattvato jāyate yasya
jātaṃ tasya hi jāyate
//
asato māyayā janma
tattvato naiva yujyate
vandhyāputro na tattvena
māyayā vāpi jāyate
//
a-sato māyayā janma
tattvato na eva yujyate
vandhyā-putro na tattvena
māyayā va āpi jāyate
//
yathā svapne dvayābhāsaṃ
spandate māyayā manaḥ
tathā jāgraddvayābhāsaṃ
spandate māyayā manaḥ
//
yathā svapne dvaya-ābhāsaṃ
spandate māyayā manaḥ
tathā jāgrad-dvaya-ābhāsaṃ
spandate māyayā manaḥ
//
advayaṃ ca dvayābhāsaṃ
manaḥ svapne na saṃśayaḥ
advayaṃ ca dvayābhāsaṃ
tathā jāgran na saṃśayaḥ
//
a-dvayaṃ ca dvaya-ābhāsaṃ
manaḥ svapne na saṃśayaḥ
a-dvayaṃ ca dvaya-ābhāsaṃ
tathā jāgran na saṃśayaḥ
//
manodṛśyam idaṃ dvaitaṃ
yat kiṃcit sacarācaram
manaso hy amanībhāve
dvaitaṃ naivopalabhyate
//
mano-dṛśyam idaṃ dvaitaṃ
yat kiṃ-cit sa-cara-a-caram
manaso hy a-manī-bhāve
dvaitaṃ na eva upalabhyate
//
ātmasatyānubodhena
na saṃkalpayate yadā
amanastāṃ tadā yāti
grāhyābhāve (tad agraham [B:]tadagrahāt)
//
ātma-satya-anubodhena
na saṃkalpayate yadā
a-manastāṃ tadā yāti
grāhya-a-bhāve (tad a-graham [B:]tad-a-grahāt)
//
akalpakam ajaṃ jñānaṃ
jñeyābhinnaṃ pracakṣate
brahma jñeyam ajaṃ nityam
ajenājaṃ vibudhyate
//
a-kalpakam a-jaṃ jñānaṃ
jñeya-a-bhinnaṃ pracakṣate
brahma jñeyam a-jaṃ nityam
a-jena ajaṃ vibudhyate
//
nigṛhītasya manaso
nirvikalpasya dhīmataḥ
pracāraḥ sa tu vijñeyaḥ
suṣupte 'nyo na tatsamaḥ
//
nigṛhītasya manaso
nir-vikalpasya dhīmataḥ
pracāraḥ sa tu vijñeyaḥ
su-ṣupte 'nyo na tat-samaḥ
//
līyate hi suṣupte tan
nigṛhītaṃ na līyate
tad eva nirbhayaṃ brahma
jñānālokaṃ samantataḥ
//
līyate hi su-ṣupte tan
nigṛhītaṃ na līyate
tad eva nir-bhayaṃ brahma
jñāna-ālokaṃ sam-antataḥ
//
ajam anidram asvapnam
anāmakam arūpakam
sakṛdvibhātaṃ sarvajñaṃ
nopacāraḥ kathaṃcana
//
a-jam a-nidram a-svapnam
a-nāmakam a-rūpakam
sakṛd-vibhātaṃ sarva-jñaṃ
na upacāraḥ kathaṃ-cana
//
sarvābhilāpavigataḥ
sarvacintāsamutthitaḥ
supraśāntaḥ sakṛjjyotiḥ
samādhir acalo 'bhayaḥ
//
sarva-abhilāpa-vigataḥ
sarva-cintā-samutthitaḥ
su-praśāntaḥ sakṛj-jyotiḥ
samādhir a-calo '-bhayaḥ
//
graho na tatra notsargaś
cintā yatra na vidyate
ātmasaṃsthaṃ tadā jñānam
ajāti samatāṃ gatam
//
graho na tatra na utsargaś
cintā yatra na vidyate
ātma-saṃsthaṃ tadā jñānam
a-jāti samatāṃ gatam
//
asparśayogo (vai nāma [B:]nāmaiṣa)
durdarśaḥ sarvayogibhiḥ
yogino bibhyati hy asmād
abhaye bhayadarśinaḥ
//
a-sparśa-yogo (vai nāma [B:]nāma eṣa)
dur-darśaḥ sarva-yogibhiḥ
yogino bibhyati hy asmād
a-bhaye bhaya-darśinaḥ
//
manaso nigrahāyattam
abhayaṃ sarvayogiṇām
duḥkhakṣayaḥ prabodhaś cāpy
akṣayā śāntir eva ca
//
manaso nigraha-āyattam
a-bhayaṃ sarva-yogiṇām
duḥkha-kṣayaḥ prabodhaś ca apy
a-kṣayā śāntir eva ca
//
utseka udadher yadvat
kuśāgreṇaikabindunā
manaso nigrahas tadvad
bhaved aparikhedataḥ
//
utseka uda-dher yadvat
kuśa-agreṇa eka-bindunā
manaso nigrahas tadvad
bhaved a-parikhedataḥ
//
upāyena nigṛhṇīyād
vikṣiptaṃ kāmabhogayoḥ
suprasannaṃ laye caiva
yathā kāmo layas tathā
//
upāyena nigṛhṇīyād
vikṣiptaṃ kāma-bhogayoḥ
su-prasannaṃ laye ca eva
yathā kāmo layas tathā
//
duḥkhaṃ sarvam anusmṛtya
(kāma[S:]kāya)bhogān nivartayet
ajaṃ sarvam anusmṛtya
jātaṃ naiva tu paśyati
//
duḥkhaṃ sarvam anusmṛtya
(kāma-[S:]kāya-)bhogān nivartayet
a-jaṃ sarvam anusmṛtya
jātaṃ na eva tu paśyati
//
laye saṃbodhayec cittaṃ
vikṣiptaṃ śamayet punaḥ
sakaṣāyaṃ (vijānīyāt
sama [B:]vijānīyāc chama)prāptaṃ na cālayet
//
laye saṃbodhayec cittaṃ
vikṣiptaṃ śamayet punaḥ
sakaṣāyaṃ (vijānīyāt
sama- [B:]vijānīyāc chama-)prāptaṃ na cālayet
//
nāsvādayet sukhaṃ tatra
niḥsaṅgaḥ prajñayā bhavet
niścalaṃ niścarat cittam
ekīkuryāt prayatnataḥ
//
nā asvādayet sukhaṃ tatra
niḥ-saṅgaḥ prajñayā bhavet
niś-calaṃ niścarat cittam
ekī-kuryāt prayatnataḥ
//
yadā na līyate cittaṃ
na ca vikṣipyate punaḥ
aniṅganam anābhāsaṃ
niṣpannaṃ brahma tat tadā
//
yadā na līyate cittaṃ
na ca vikṣipyate punaḥ
an-iṅganam an-ābhāsaṃ
niṣpannaṃ brahma tat tadā
//
svasthaṃ śāntaṃ sanirvāṇam
akathyaṃ sukham uttamam
ajam ajena jñeyena
sarvajñaṃ paricakṣate
//
sva-sthaṃ śāntaṃ sa-nirvāṇam
a-kathyaṃ sukham uttamam
a-jam a-jena jñeyena
sarva-jñaṃ paricakṣate
//
na kaścij jāyate jīvaḥ
saṃbhavo 'sya na vidyate
etat tad uttamaṃ satyaṃ
yatra kiṃcin na jāyate
//
na kaś-cij jāyate jīvaḥ
saṃbhavo 'sya na vidyate
etat tad uttamaṃ satyaṃ
yatra kiṃ-cin na jāyate
//
iti (gauḍapādīya-kārikāyām a-dvaitā3khyaṃ [B:]gauḍapādīye āgama-śāstre '-dvaitā3khyaṃ) tṛtīyaṃ (prakaraṇam || oṃ tat sat || [B:]prakaraṇaṃ samāptam)
athā7lāta-śānty-ākhyaṃ caturtha-prakaraṇam
jñānenākāśakalpena
dharmān yo gaganopamān
jñeyābhinnena saṃbuddhas
taṃ vande dvipadāṃ varam
//
jñānenā akāśa-kalpena
dharmān yo gagana-upamān
jñeya-abhinnena saṃbuddhas
taṃ vande dvi-padāṃ varam
//
asparśayogo vai nāma
sarvasattvasukho hitaḥ
avivādo aviruddhaś ca
deśitas taṃ namāmy aham
//
a-sparśa-yogo vai nāma
sarva-sattva-sukho hitaḥ
a-vivādo a-viruddhaś ca
deśitas taṃ namāmy aham
//
bhūtasya jātim icchanti
vādinaḥ kecid eva hi
abhūtasyāpare dhīrā
vivadantaḥ parasparam
//
bhūtasya jātim icchanti
vādinaḥ ke-cid eva hi
a-bhūtasya apare dhīrā
vivadantaḥ paras-param
//
bhūtaṃ na jāyate kiṃcid
abhūtaṃ naiva jāyate
vivadanto (dvayā [B:]advayā) hy evam
ajātiṃ khyāpayanti te
//
bhūtaṃ na jāyate kiṃ-cid
a-bhūtaṃ na eva jāyate
vivadanto (dvayā [B:]a-dvayā) hy evam
a-jātiṃ khyāpayanti te
//
khyāpyamānām ajātiṃ tair
anumodāmahe vayam
vivadāmo na taiḥ sārdham
avivādaṃ nibodhata
//
khyāpyamānām a-jātiṃ tair
anumodāmahe vayam
vivadāmo na taiḥ sa-ardham
a-vivādaṃ nibodhata
//
ajātasyaiva dharmasya
jātim icchanti vādinaḥ
ajāto hy amṛto dharmo
martyatāṃ katham eṣyati
//
a-jātasya eva dharmasya
jātim icchanti vādinaḥ
a-jāto hy a-mṛto dharmo
martyatāṃ katham eṣyati
//
na bhavaty amṛtaṃ martyaṃ
na martyam amṛtaṃ tathā
prakṛter anyathābhāvo
na kathaṃcid bhaviṣyati
//
na bhavaty a-mṛtaṃ martyaṃ
na martyam a-mṛtaṃ tathā
prakṛter anyathā-bhāvo
na kathaṃ-cid bhaviṣyati
//
svabhāvenāmṛto yasya
dharmo gacchati martyatām
kṛtakenāmṛtas tasya
kathaṃ sthāsyati niścalaḥ
//
sva-bhāvena a-mṛto yasya
dharmo gacchati martyatām
kṛtakena a-mṛtas tasya
kathaṃ sthāsyati niś-calaḥ
//
sāṃsiddhikī svābhāvikī
(sahajā [B:]sahajāpy) akṛtā ca yā
prakṛtiḥ seti vijñeyā
svabhāvaṃ na jahāti yā
//
sāṃsiddhikī svābhāvikī
(saha-jā [B:]saha-ja āpy) a-kṛtā ca yā
prakṛtiḥ sa īti vijñeyā
sva-bhāvaṃ na jahāti yā
//
jarāmaraṇanirmuktāḥ
sarve dharmāḥ svabhāvataḥ
jarāmaraṇam icchantaś
cyavante tanmanīṣayā
//
jarā-maraṇa-nirmuktāḥ
sarve dharmāḥ sva-bhāvataḥ
jarā-maraṇam icchantaś
cyavante tan-manīṣayā
//
kāraṇaṃ yasya vai kāryaṃ
kāraṇaṃ tasya jāyate
jāyamānaṃ katham ajaṃ
bhinnaṃ nityaṃ kathaṃ ca tat
//
kāraṇaṃ yasya vai kāryaṃ
kāraṇaṃ tasya jāyate
jāyamānaṃ katham a-jaṃ
bhinnaṃ nityaṃ kathaṃ ca tat
//
kāraṇād (yady [B:]yad) ananyatvam
ataḥ kāryam ajaṃ (tava [B:]yadi)
jāyamānād dhi vai kāryāt
kāraṇaṃ te kathaṃ dhruvam
//
kāraṇād (yady [B:]yad) an-anyatvam
ataḥ kāryam a-jaṃ (tava [B:]yadi)
jāyamānād dhi vai kāryāt
kāraṇaṃ te kathaṃ dhruvam
//
ajād vai jāyate yasya
dṛṣṭāntas tasya nāsti vai
jātāc ca jāyamānasya
(na vyavasthā [B:]navyavasthā) prasajyate
//
a-jād vai jāyate yasya
dṛṣṭa-antas tasya na asti vai
jātāc ca jāyamānasya
(na vyavasthā [B:]na-vyavasthā) prasajyate
//
hetor ādiḥ phalaṃ yeṣām
ādir hetuḥ phalasya ca
hetoḥ phalasya cānādiḥ
kathaṃ tair upavarṇyate
//
hetor ādiḥ phalaṃ yeṣām
ādir hetuḥ phalasya ca
hetoḥ phalasya ca an-ādiḥ
kathaṃ tair upavarṇyate
//
hetor ādiḥ phalaṃ yeṣām
ādir hetuḥ phalasya ca
tathā janma bhavet teṣāṃ
putrāj janma pitur yathā
//
hetor ādiḥ phalaṃ yeṣām
ādir hetuḥ phalasya ca
tathā janma bhavet teṣāṃ
putrāj janma pitur yathā
//
saṃbhave hetuphalayor
eṣitavyaḥ kramas tvayā
yugapat saṃbhave yasmād
asaṃbandho viṣāṇavat
//
saṃbhave hetu-phalayor
eṣitavyaḥ kramas tvayā
yuga-pat saṃbhave yasmād
a-saṃbandho viṣāṇavat
//
phalād utpadyamānaḥ san
na te hetuḥ prasidhyati
aprasiddhaḥ kathaṃ hetuḥ
phalam utpādayiṣyati
//
phalād utpadyamānaḥ san
na te hetuḥ prasidhyati
a-prasiddhaḥ kathaṃ hetuḥ
phalam utpādayiṣyati
//
yadi hetoḥ phalāt siddhiḥ
phalasiddhiś ca hetutaḥ
katarat (pūrvaniṣpannaṃ [B:]pūrvam utpannaṃ)
yasya siddhir apekṣayā
//
yadi hetoḥ phalāt siddhiḥ
phala-siddhiś ca hetutaḥ
katarat (pūrva-niṣpannaṃ [B:]pūrvam utpannaṃ)
yasya siddhir apekṣayā
//
aśaktir aparijñānaṃ
kramakopo 'tha vā punaḥ
evaṃ hi sarvathā buddhair
ajātiḥ paridīpitā
//
a-śaktir a-parijñānaṃ
krama-kopo 'tha vā punaḥ
evaṃ hi sarvathā buddhair
a-jātiḥ paridīpitā
//
bījāṅkurākhyo dṛṣṭāntaḥ
sadā sādhyasamo hi (saḥ [B:]naḥ)
na (hi [B:]ca) sādhyasamo hetuḥ
siddhau sādhyasya yujyate
//
bīja-aṅkura-ākhyo dṛṣṭa-antaḥ
sadā sādhya-samo hi (saḥ [B:]naḥ)
na (hi [B:]ca) sādhya-samo hetuḥ
siddhau sādhyasya yujyate
//
pūrvāparāparijñānam
ajāteḥ paridīpakam
jāyamānād dhi vai dharmāt
kathaṃ pūrvaṃ na gṛhyate
//
pūrva-apara-a-parijñānam
a-jāteḥ paridīpakam
jāyamānād dhi vai dharmāt
kathaṃ pūrvaṃ na gṛhyate
//
svato vā parato vāpi
na kiṃcid vastu jāyate
sad asat sadasad vāpi
na kiṃcid vastu jāyate
//
svato vā parato va āpi
na kiṃ-cid vastu jāyate
sad a-sat sad-a-sad va āpi
na kiṃ-cid vastu jāyate
//
hetur na jāyate (anādeḥ [B:]anādiḥ)
phalaṃ (cāpi [B:]vāpi) svabhāvataḥ
ādir na vidyate yasya
tasya (hy ādir [B:]jātir) na vidyate
//
hetur na jāyate (an-ādeḥ [B:]an-ādiḥ)
phalaṃ (ca api [B:]va āpi) sva-bhāvataḥ
ādir na vidyate yasya
tasya (hy ādir [B:]jātir) na vidyate
//
prajñapteḥ sanimittatvam
anyathā dvayanāśataḥ
saṃkleśasyopalabdheś ca
paratantrāstitā matā
//
prajñapteḥ sa-nimittatvam
anyathā dvaya-nāśataḥ
saṃkleśasya upalabdheś ca
para-tantra-astitā matā
//
prajñapteḥ sanimittatvam
iṣyate yuktidarśanāt
nimittasyānimittatvam
iṣyate bhūtadarśanāt
//
prajñapteḥ sa-nimittatvam
iṣyate yukti-darśanāt
nimittasya a-nimittatvam
iṣyate bhūta-darśanāt
//
cittaṃ na saṃspṛśaty arthaṃ
nārthābhāsaṃ tathaiva ca
abhūto hi yataś cārtho
nārthābhāsas tataḥ pṛthak
//
cittaṃ na saṃspṛśaty arthaṃ
na artha-ābhāsaṃ tatha aiva ca
a-bhūto hi yataś ca artho
na artha-ābhāsas tataḥ pṛthak
//
nimittaṃ na sadā cittaṃ
saṃspṛśaty adhvasu triṣu
animitto viparyāsaḥ
kathaṃ tasya bhaviṣyati
//
nimittaṃ na sadā cittaṃ
saṃspṛśaty adhvasu triṣu
a-nimitto viparyāsaḥ
kathaṃ tasya bhaviṣyati
//
tasmān na jāyate cittaṃ
cittadṛśyaṃ na jāyate
tasya paśyanti ye jātiṃ
khe vai paśyanti te padam
//
tasmān na jāyate cittaṃ
citta-dṛśyaṃ na jāyate
tasya paśyanti ye jātiṃ
khe vai paśyanti te padam
//
ajātaṃ jāyate yasmād
ajātiḥ prakṛtis tataḥ
prakṛter anyathābhāvo
na kathaṃcid bhaviṣyati
//
a-jātaṃ jāyate yasmād
a-jātiḥ prakṛtis tataḥ
prakṛter anyathā-bhāvo
na kathaṃ-cid bhaviṣyati
//
anāder antavattvaṃ ca
saṃsārasya na setsyate
anantatā cādimato
mokṣasya na bhaviṣyati
//
an-āder antavattvaṃ ca
saṃsārasya na setsyate
an-antatā cā adimato
mokṣasya na bhaviṣyati
//
ādāv ante ca yan nāsti
vartamāne 'pi tat tathā
vitathaiḥ sadṛśāḥ santo
avitathā iva lakṣitāḥ
//
ādāv ante ca yan na asti
vartamāne 'pi tat tathā
vi-tathaiḥ sa-dṛśāḥ santo
a-vi-tathā iva lakṣitāḥ
//
saprayojanatā teṣāṃ
svapne (vipratipadyate [B:]api pratipadyate)
tasmād ādyantavattvena
mithyaiva khalu te smṛtāḥ
//
sa-prayojanatā teṣāṃ
svapne (vipratipadyate [B:]api pratipadyate)
tasmād ādy-antavattvena
mithya aiva khalu te smṛtāḥ
//
sarve dharmā mṛṣā svapne
kāyasyāntarnidarśanāt
saṃvṛte 'smin pradeśe vai
bhūtānāṃ darśanaṃ kutaḥ
//
sarve dharmā mṛṣā svapne
kāyasya antar-nidarśanāt
saṃvṛte 'smin pradeśe vai
bhūtānāṃ darśanaṃ kutaḥ
//
na yuktaṃ darśanaṃ gatvā
kālasyāniyamād gatau
pratibuddhaś ca vai sarvas
tasmin deśe na vidyate
//
na yuktaṃ darśanaṃ gatvā
kālasya a-niyamād gatau
pratibuddhaś ca vai sarvas
tasmin deśe na vidyate
//
mitrādyaiḥ saha saṃmantrya
(saṃbuddho [B:]prabuddho) na prapadyate
gṛhītaṃ cāpi yat kiṃcit
pratibuddho na paśyati
//
mitra-ādyaiḥ saha saṃmantrya
(saṃbuddho [B:]prabuddho) na prapadyate
gṛhītaṃ ca api yat kiṃ-cit
pratibuddho na paśyati
//
svapne cāvastukaḥ kāyaḥ
pṛthag anyasya darśanāt
yathā kāyas tathā sarvaṃ
cittadṛśyam avastukam
//
svapne ca a-vastukaḥ kāyaḥ
pṛthag anyasya darśanāt
yathā kāyas tathā sarvaṃ
citta-dṛśyam a-vastukam
//
grahaṇāj jāgaritavat
taddhetuḥ svapne iṣyate
tad(dhetutvāt tu [B:]dhetutvāc ca) tasyaiva
saj jāgaritam iṣyate
//
grahaṇāj jāgaritavat
tad-dhetuḥ svapne iṣyate
tad-(dhetutvāt tu [B:]dhetutvāc ca) tasya eva
saj jāgaritam iṣyate
//
utpādasyāprasiddhatvād
ajaṃ sarvam udāhṛtam
na ca bhūtād abhūtasya
saṃbhavo 'sti kathaṃcana
//
utpādasya a-prasiddhatvād
a-jaṃ sarvam udāhṛtam
na ca bhūtād a-bhūtasya
saṃbhavo 'sti kathaṃ-cana
//
asaj jāgarite dṛṣṭvā
svapne paśyati tanmayaḥ
asat svapne 'pi dṛṣṭvā ca
pratibuddho na paśyati
//
a-saj jāgarite dṛṣṭvā
svapne paśyati tanmayaḥ
a-sat svapne 'pi dṛṣṭvā ca
pratibuddho na paśyati
//
nāsty asaddhetukam asat
sad asaddhetukaṃ tathā
sac ca saddhetukaṃ nāsti
saddhetukam asat kutaḥ
//
na asty a-sad-dhetukam a-sat
sad a-sad-dhetukaṃ tathā
sac ca sad-dhetukaṃ na asti
sad-dhetukam a-sat kutaḥ
//
viparyāsād yathā jāgrad
acintyān bhūtavat spṛśet
tathā svapne viparyāsād
dharmāṃs tatraiva paśyati
//
viparyāsād yathā jāgrad
a-cintyān bhūtavat spṛśet
tathā svapne viparyāsād
dharmāṃs tatra eva paśyati
//
upalambhāt samācārād
astivastutvavādinām
jātis tu deśitā buddhair
ajātes trasatāṃ sadā
//
upalambhāt samācārād
asti-vastutva-vādinām
jātis tu deśitā buddhair
a-jātes trasatāṃ sadā
//
ajātes trasatāṃ teṣām
upalaṃbhād viyanti ye
jātidoṣā na setsyanti
doṣo 'py alpo bhaviṣyati
//
a-jātes trasatāṃ teṣām
upalaṃbhād viyanti ye
jāti-doṣā na setsyanti
doṣo 'py alpo bhaviṣyati
//
upalambhāt samācārān
māyāhastī yathocyate
upalambhāt samācārād
asti vastu tathocyate
//
upalambhāt samācārān
māyā-hastī yatha ūcyate
upalambhāt samācārād
asti vastu tatha ūcyate
//
jātyābhāsaṃ calābhāsaṃ
vastvābhāsaṃ tathaiva ca
ajācalam avastutvaṃ
vijñānaṃ śāntam advayam
//
jāty-ābhāsaṃ cala-ābhāsaṃ
vastv-ābhāsaṃ tatha aiva ca
a-ja-a-calam a-vastutvaṃ
vijñānaṃ śāntam a-dvayam
//
evaṃ na jāyate cittam
evaṃ dharmā ajāḥ smṛtāḥ
evam eva vijānanto
na patanti viparyaye
//
evaṃ na jāyate cittam
evaṃ dharmā a-jāḥ smṛtāḥ
evam eva vijānanto
na patanti viparyaye
//
ṛjuvakrādikābhāsam
(alātaspanditaṃ [B:]alātaṃ spanditaṃ) yathā
grahaṇagrāhakābhāsaṃ
(vijñānaspanditaṃ [B:]vijñānaṃ spanditaṃ) tathā
//
ṛju-vakra-ādika-ābhāsam
(alāta-spanditaṃ [B:]alātaṃ spanditaṃ) yathā
grahaṇa-grāhaka-ābhāsaṃ
(vijñāna-spanditaṃ [B:]vijñānaṃ spanditaṃ) tathā
//
aspandamānam (alātam [B:]ālātam)
anābhāsam ajaṃ yathā
aspandamānaṃ vijñānam
anābhāsam ajaṃ tathā
//
a-spandamānam (alātam [B:]ālātam)
an-ābhāsam a-jaṃ yathā
a-spandamānaṃ vijñānam
an-ābhāsam a-jaṃ tathā
//
alāte spandamāne vai
nābhāsā anyatobhuvaḥ
na tato 'nyatra nispandān
nālātaṃ praviśanti te
//
alāte spandamāne vai
nā abhāsā anyato-bhuvaḥ
na tato 'nyatra nispandān
na alātaṃ praviśanti te
//
na nirgatā alātāt te
dravyatvābhāvayogataḥ
vijñāne 'pi tathaiva syur
ābhāsasyāviśeṣataḥ
//
na nirgatā alātāt te
dravyatva-a-bhāva-yogataḥ
vijñāne 'pi tatha aiva syur
ābhāsasya a-viśeṣataḥ
//
vijñāne spandamāne vai
nābhāsā anyatobhuvaḥ
na tato 'nyatra nispandān
na vijñānaṃ viśanti te
//
vijñāne spandamāne vai
nā abhāsā anyato-bhuvaḥ
na tato 'nyatra nispandān
na vijñānaṃ viśanti te
//
na nirgatās te vijñānād
dravyatvābhāvayogataḥ
kāryakāraṇatābhāvād
yato 'cintyāḥ sadaiva te
//
na nirgatās te vijñānād
dravyatva-a-bhāva-yogataḥ
kārya-kāraṇatā-a-bhāvād
yato '-cintyāḥ sada aiva te
//
dravyaṃ dravyasya hetuḥ syād
anyad anyasya caiva hi
dravyatvam anyabhāvo vā
dharmāṇāṃ nopapadyate
//
dravyaṃ dravyasya hetuḥ syād
anyad anyasya ca eva hi
dravyatvam anya-bhāvo vā
dharmāṇāṃ na upapadyate
//
evaṃ na cittajā dharmāś
cittaṃ vāpi na dharmajam
evaṃ hetuphalājātiṃ
praviśanti manīṣiṇaḥ
//
evaṃ na citta-jā dharmāś
cittaṃ va āpi na dharma-jam
evaṃ hetu-phala-a-jātiṃ
praviśanti manīṣiṇaḥ
//
yāvad dhetuphalāveśas
tāvad dhetuphalodbhavaḥ
kṣīṇe hetuphalāveśe
nāsti hetuphalodbhavaḥ
//
yāvad dhetu-phala-āveśas
tāvad dhetu-phala-udbhavaḥ
kṣīṇe hetu-phala-āveśe
na asti hetu-phala-udbhavaḥ
//
yāvad dhetuphalāveśaḥ
saṃsāras tāvad āyataḥ
kṣīṇe hetuphalāveśe
(saṃsāraṃ na prapadyate [B:]saṃsāro nopapadyate)
//
yāvad dhetu-phala-āveśaḥ
saṃsāras tāvad āyataḥ
kṣīṇe hetu-phala-āveśe
(saṃsāraṃ na prapadyate [B:]saṃsāro na upapadyate)
//
saṃvṛtyā jāyate sarvaṃ
śāśvataṃ (nāsti tena [B:]tena nāsti) vai
(sad[B:]sva)bhāvena hy ajaṃ sarvam
ucchedas tena nāsti vai
//
saṃvṛtyā jāyate sarvaṃ
śāśvataṃ (na asti tena [B:]tena na asti) vai
(sad-[B:]sva-)bhāvena hy a-jaṃ sarvam
ucchedas tena na asti vai
//
dharmā ye iti jāyante
(jāyante [B:]saṃvṛtyā) te na tattvataḥ
janma māyopamaṃ teṣāṃ
sā ca māyā na vidyate
//
dharmā ye iti jāyante
(jāyante [B:]saṃvṛtyā) te na tattvataḥ
janma māyā-upamaṃ teṣāṃ
sā ca māyā na vidyate
//
yathā māyāmayād bījāj
jāyate tanmayo 'ṅkuraḥ
nāsau nityo na cocchedī
tadvad dharmeṣu yojanā
//
yathā māyāmayād bījāj
jāyate tanmayo 'ṅkuraḥ
na asau nityo na ca ucchedī
tadvad dharmeṣu yojanā
//
nājeṣu sarvadharmeṣu
śāśvatāśāśvatābhidhā
yatra varṇā na vartante
vivekas tatra nocyate
//
na a-jeṣu sarva-dharmeṣu
śāśvata-a-śāśvata-abhidhā
yatra varṇā na vartante
vivekas tatra na ucyate
//
yathā svapne dvayābhāsaṃ
cittaṃ calati māyayā
tathā jāgrad dvayābhāsaṃ
cittaṃ calati māyayā
//
yathā svapne dvaya-ābhāsaṃ
cittaṃ calati māyayā
tathā jāgrad dvaya-ābhāsaṃ
cittaṃ calati māyayā
//
advayaṃ ca dvayābhāsaṃ
cittaṃ svapne na saṃśayaḥ
advayaṃ ca dvayābhāsaṃ
(tathā [B:]cittaṃ) jāgran na saṃśayaḥ
//
a-dvayaṃ ca dvaya-ābhāsaṃ
cittaṃ svapne na saṃśayaḥ
a-dvayaṃ ca dvaya-ābhāsaṃ
(tathā [B:]cittaṃ) jāgran na saṃśayaḥ
//
svapnadṛk pracaran svapne
dikṣu vai daśasu sthitān
aṇḍajān svedajān vāpi
jīvān paśyati yān sadā
//
svapna-dṛk pracaran svapne
dikṣu vai daśasu sthitān
aṇḍa-jān sveda-jān va āpi
jīvān paśyati yān sadā
//
svapnadṛkcittadṛśyās te
na vidyante tataḥ pṛthak
tathā taddṛśyam evedaṃ
svapnadṛkcittam iṣyate
//
svapna-dṛk-citta-dṛśyās te
na vidyante tataḥ pṛthak
tathā tad-dṛśyam eva idaṃ
svapna-dṛk-cittam iṣyate
//
carañ jāgarite jāgrad
dikṣu vai daśasu sthitān
aṇḍajān svedajān vāpi
jīvān paśyati yān sadā
//
carañ jāgarite jāgrad
dikṣu vai daśasu sthitān
aṇḍa-jān sveda-jān va āpi
jīvān paśyati yān sadā
//
jāgraccittekṣaṇīyās te
na vidyante tataḥ pṛthak
tathā taddṛśyam evedaṃ
jāgrataś cittam iṣyate
//
jāgrac-citta-īkṣaṇīyās te
na vidyante tataḥ pṛthak
tathā tad-dṛśyam eva idaṃ
jāgrataś cittam iṣyate
//
ubhe hy anyoanyadṛśye te
kiṃ tad astīti cocyate
lakṣaṇāśūnyam ubhayaṃ
tanmatenaiva gṛhyate
//
ubhe hy anyo-anya-dṛśye te
kiṃ tad asti iti ca ucyate
lakṣaṇā-śūnyam ubhayaṃ
tan-matena eva gṛhyate
//
yathā svapnamayo jīvo
jāyate mriyate 'pi ca
tathā jīvā amī sarve
bhavanti na bhavanti ca
//
yathā svapnamayo jīvo
jāyate mriyate 'pi ca
tathā jīvā amī sarve
bhavanti na bhavanti ca
//
yathā māyāmayo jīvo
jāyate mriyate 'pi ca
tathā jīvā amī sarve
bhavanti na bhavanti ca
//
yathā māyāmayo jīvo
jāyate mriyate 'pi ca
tathā jīvā amī sarve
bhavanti na bhavanti ca
//
yathā nirmitako jīvo
jāyate mriyate 'pi ca
tathā jīvā amī sarve
bhavanti na bhavanti ca
//
yathā nirmitako jīvo
jāyate mriyate 'pi ca
tathā jīvā amī sarve
bhavanti na bhavanti ca
//
na kaścij jāyate jīvaḥ
saṃbhavo 'sya na vidyate
etat tad uttamaṃ satyaṃ
yatra kiṃcin na jāyate
//
na kaś-cij jāyate jīvaḥ
saṃbhavo 'sya na vidyate
etat tad uttamaṃ satyaṃ
yatra kiṃ-cin na jāyate
//
cittaspanditam evedaṃ
grāhyagrāhakavad dvayam
cittaṃ nirviṣayaṃ nityam
asaṅgaṃ tena kīrtitam
//
citta-spanditam eva idaṃ
grāhya-grāhakavad dvayam
cittaṃ nir-viṣayaṃ nityam
a-saṅgaṃ tena kīrtitam
//
yo 'sti kalpitasaṃvṛtyā
paramārthena nāsty asau
(paratantrābhisaṃvṛtyā [B:]paratantro 'bhisaṃvṛtyā)
syān nāsti paramārthataḥ
//
yo 'sti kalpita-saṃvṛtyā
parama-arthena na asty asau
(para-tantra-abhisaṃvṛtyā [B:]para-tantro 'bhisaṃvṛtyā)
syān na asti parama-arthataḥ
//
ajaḥ kalpitasaṃvṛtyā
paramārthena nāpy ajaḥ
(paratantrābhiniṣpattyā [B:]paratantro 'bhiniṣpattyā)
saṃvṛtyā jāyate tu saḥ
//
a-jaḥ kalpita-saṃvṛtyā
parama-arthena na apy a-jaḥ
(para-tantra-abhiniṣpattyā [B:]para-tantro 'bhiniṣpattyā)
saṃvṛtyā jāyate tu saḥ
//
abhūtābhiniveśo 'sti
dvayaṃ tatra na vidyate
dvayābhāvaṃ sa buddhvaiva
nirnimitto na jāyate
//
a-bhūta-abhiniveśo 'sti
dvayaṃ tatra na vidyate
dvaya-a-bhāvaṃ sa buddhva aiva
nir-nimitto na jāyate
//
yadā na labhate hetūn
uttamādhamamadhyamān
tadā na jāyate cittaṃ
hetvabhāve phalaṃ kutaḥ
//
yadā na labhate hetūn
uttama-adhama-madhyamān
tadā na jāyate cittaṃ
hetv-a-bhāve phalaṃ kutaḥ
//
animittasya cittasya
yānutpattiḥ samādvayā
ajātasyaiva sarvasya
cittadṛśyaṃ hi tad yataḥ
//
a-nimittasya cittasya
ya ān-utpattiḥ sama ā-dvayā
a-jātasya eva sarvasya
citta-dṛśyaṃ hi tad yataḥ
//
buddhvānimittatāṃ satyāṃ
hetuṃ pṛthag an(āpnuvan [B:]āpnuvat)
vītaśokaṃ (tathā[B:]tadā)kāmam
abhayaṃ padam aśnute
//
buddhva ā-nimittatāṃ satyāṃ
hetuṃ pṛthag an-(āpnuvan [B:]āpnuvat)
vīta-śokaṃ (tatha ā-[B:]tada ā-)kāmam
a-bhayaṃ padam aśnute
//
abhūtābhiniveśād dhi
sadṛśe tat pravartate
vastvabhāvaṃ sa buddhvaiva
niḥsaṅgaṃ vinivartate
//
a-bhūta-abhiniveśād dhi
sa-dṛśe tat pravartate
vastv-a-bhāvaṃ sa buddhva aiva
niḥ-saṅgaṃ vinivartate
//
nivṛttasyāpravṛttasya
niścalā hi tadā sthitiḥ
viṣayaḥ sa hi buddhānāṃ
tat sāmyam ajam advayam
//
nivṛttasya a-pravṛttasya
niś-calā hi tadā sthitiḥ
viṣayaḥ sa hi buddhānāṃ
tat sāmyam a-jam a-dvayam
//
ajam anidram asvapnaṃ
prabhātaṃ bhavati svayam
sakṛdvibhāto hy evaiṣa
dharmo (dhātusvabhāvataḥ [B:]dhātuḥ svabhāvataḥ)
//
a-jam a-nidram a-svapnaṃ
prabhātaṃ bhavati svayam
sa-kṛd-vibhāto hy eva eṣa
dharmo (dhātu-sva-bhāvataḥ [B:]dhātuḥ sva-bhāvataḥ)
//
sukham āvriyate nityaṃ
duḥkhaṃ vivriyate sadā
yasya kasya ca dharmasya
graheṇa bhagavān asau
//
sukham āvriyate nityaṃ
duḥkhaṃ vivriyate sadā
yasya kasya ca dharmasya
graheṇa bhagavān asau
//
asti nāsty asti nāstīti
nāsti nāstīti vā punaḥ
calasthirobhayābhāvair
āvṛṇoty eva bāliśaḥ
//
asti na asty asti na asti iti
na asti na asti iti vā punaḥ
cala-sthira-ubhaya-a-bhāvair
āvṛṇoty eva bāliśaḥ
//
koṭyaś catasra etās tu
grahair yāsāṃ (sadāvṛtaḥ [K:]sahāvṛtaḥ)
bhagavān ābhir aspṛṣṭo
yena dṛṣṭaḥ sa sarvadṛk
//
koṭyaś catasra etās tu
grahair yāsāṃ (sadā āvṛtaḥ [K:]sahā avṛtaḥ)
bhagavān ābhir a-spṛṣṭo
yena dṛṣṭaḥ sa sarva-dṛk
//
prāpya sarvajñatāṃ kṛtsnāṃ
brāhmaṇyaṃ padam advayam
anāpannādimadhyāntaṃ
kim ataḥ param īhate
//
prāpya sarva-jñatāṃ kṛtsnāṃ
brāhmaṇyaṃ padam a-dvayam
an-āpanna-ādi-madhya-antaṃ
kim ataḥ param īhate
//
viprāṇāṃ vinayo hy eṣa
śamaḥ prākṛta ucyate
damaḥ prakṛtidāntatvād
evaṃ vidvāñ śamaṃ vrajet
//
viprāṇāṃ vinayo hy eṣa
śamaḥ prākṛta ucyate
damaḥ prakṛti-dāntatvād
evaṃ vidvāñ śamaṃ vrajet
//
savastu sopalambhaṃ ca
dvayaṃ laukikam iṣyate
avastu sopalambhaṃ ca
śuddhaṃ laukikam iṣyate
//
sa-vastu sa-upalambhaṃ ca
dvayaṃ laukikam iṣyate
a-vastu sa-upalambhaṃ ca
śuddhaṃ laukikam iṣyate
//
avastv anupalambhaṃ ca
lokottaram iti smṛtam
jñānaṃ jñeyaṃ ca vijñeyaṃ
sadā buddhaiḥ prakīrtitam
//
a-vastv an-upalambhaṃ ca
loka-uttaram iti smṛtam
jñānaṃ jñeyaṃ ca vijñeyaṃ
sadā buddhaiḥ prakīrtitam
//
jñāne ca trividhe jñeye
krameṇa vidite svayam
sarvajñatā hi sarvatra
bhavatīha mahādhiyaḥ
//
jñāne ca tri-vidhe jñeye
krameṇa vidite svayam
sarva-jñatā hi sarvatra
bhavati iha mahā-dhiyaḥ
//
heyajñeyāpyapākyāni
vijñeyāny agra(yāṇataḥ [B:]yānataḥ)
teṣām anyatra vijñeyād
upalambhas triṣu smṛtaḥ
//
heya-jñeya-āpya-pākyāni
vijñeyāny agra-(yāṇataḥ [B:]yānataḥ)
teṣām anyatra vijñeyād
upalambhas triṣu smṛtaḥ
//
prakṛtyākāśavaj jñeyāḥ
sarve dharmā anādayaḥ
vidyate na hi nānātvaṃ
teṣāṃ kvacana kiṃcana
//
prakṛtyā ākāśavaj jñeyāḥ
sarve dharmā an-ādayaḥ
vidyate na hi nānātvaṃ
teṣāṃ kva-cana kiṃ-cana
//
ādibuddhāḥ prakṛtyaiva
sarve dharmāḥ suniścitāḥ
yasyaivaṃ bhavati kṣāntiḥ
so 'mṛtatvāya kalpate
//
ādi-buddhāḥ prakṛtya aiva
sarve dharmāḥ su-niścitāḥ
yasya evaṃ bhavati kṣāntiḥ
so '-mṛtatvāya kalpate
//
ādiśāntā hy anutpannāḥ
prakṛtyaiva sunirvṛtāḥ
sarve dharmāḥ samābhinnā
ajaṃ sāmyaṃ viśāradam
//
ādi-śāntā hy an-utpannāḥ
prakṛtya aiva su-nirvṛtāḥ
sarve dharmāḥ sama-a-bhinnā
a-jaṃ sāmyaṃ viśāradam
//
vaiśāradyaṃ tu vai nāsti
bhede vicaratāṃ sadā
bhedanimnāḥ pṛthagvādās
tasmāt te kṛpaṇāḥ smṛtāḥ
//
vaiśāradyaṃ tu vai na asti
bhede vicaratāṃ sadā
bheda-nimnāḥ pṛthag-vādās
tasmāt te kṛpaṇāḥ smṛtāḥ
//
aje sāmye tu ye kecid
bhaviṣyanti suniścitāḥ
te hi loke mahājñānās
tac ca loko na gāhate
//
a-je sāmye tu ye ke-cid
bhaviṣyanti su-niścitāḥ
te hi loke mahā-jñānās
tac ca loko na gāhate
//
ajeṣv ajam asaṃkrāntaṃ
dharmeṣu jñānam iṣyate
yato na kramate jñānam
asaṅgaṃ tena kīrtitam
//
a-jeṣv a-jam a-saṃkrāntaṃ
dharmeṣu jñānam iṣyate
yato na kramate jñānam
a-saṅgaṃ tena kīrtitam
//
aṇumātre 'pi vaidharmye
jāyamāne 'vipaścitaḥ
asaṅgatā sadā nāsti
kim utāvaraṇacyutiḥ
//
aṇu-mātre 'pi vaidharmye
jāyamāne '-vipaś-citaḥ
a-saṅgatā sadā na asti
kim utā avaraṇa-cyutiḥ
//
alabdhāvaraṇāḥ sarve
dharmāḥ prakṛtinirmalāḥ
ādau buddhās tathā muktā
budhyante iti nāyakāḥ
//
a-labdha-āvaraṇāḥ sarve
dharmāḥ prakṛti-nir-malāḥ
ādau buddhās tathā muktā
budhyante iti nāyakāḥ
//
kramate na hi buddhasya
jñānaṃ dharmeṣu (tāpinaḥ ([B,K:]tāyinaḥ)
(sarve dharmās [B:]sarvadharmās) tathā jñānaṃ
naitad buddhena bhāṣitam
//
kramate na hi buddhasya
jñānaṃ dharmeṣu (tāpinaḥ ([B,K:]tāyinaḥ)
(sarve dharmās [B:]sarva-dharmās) tathā jñānaṃ
na etad buddhena bhāṣitam
//
durdarśam atigambhīram
ajaṃ sāmyaṃ viśāradam
buddhvā padam anānātvaṃ
namas kurmo yathābalam
//
dur-darśam ati-gambhīram
a-jaṃ sāmyaṃ viśāradam
buddhvā padam a-nānātvaṃ
namas kurmo yathā-balam
//
iti (gauḍa-pādā3cārya-kṛtā māṇḍūkyo1paniṣad-kārikāḥ saṃpūrṇāḥ [B:]gauḍapādīye āgama-śāstre 'lāta-śānty-ākhyaṃ caturthaṃ prakaraṇaṃ samāptam)