asti śrīmati+akhilavasudhāsundare candanādrau gandharvāṇām+kanakanagarī nāma ramyas+nivāsas+| haimais+līlābhavanaśikharais+ambaram+vyālikhadbhis+ dhatte śākhānagaragaṇanām+yas+surāṇām+purasya|| 1
tasmin+ekā kuvalayavatī nāma gandharvakanyā manye jaitram+mṛdu kusumatas+api+āyudham+yā smarasya| dṛṣṭvā devam+bhuvanavijaye lakṣmaṇam+kṣoṇipālam+ bālā sadyas+kusumadhanuṣas+saṃvidheyībabhūva|| 2
bālyeṣu+ālīṣu+api manasijam+sā+anabhivyañjayantī pāṇḍukṣāmā katicit+anayat+kātarā vāsarāṇi| gantum+deśāntaram+atha madhau+anyathā+eva pravṛttam+ gāḍhotkaṇṭhā malayapavanam+sapraṇāmam+yayāce|| 3
tvattas+prāṇās+sakalajagatām+dakṣiṇas+tvam+prakṛtyā jaṅghālam+tvām+pavana manasas+anantaram+vyāharanti| tasmāt+eva tvayi khalu mayā sampraṇītas+arthibhāvas+ prāyas+bhikṣā bhavati viphalā na+eva yuṣmadvidheṣu|| 4
vīkṣya+avasthām+virahavidhurām+rāmacandrasya hetos+ yātas+pāram+pavana saritām+patyus+api+āñjaneyas+| tat+tātasya+apratihatagates+yāsyatas+te madartham+ gauḍī kṣoṇī kati nu malayakṣmādharāt+yojanāni|| 5
tatra+avaśyam+kusumasamaye sa tvayā śīlanīyas+ sāndrodyānasthagitagaganaprāṅgaṇas+gauḍadeśas+| tat+me+avasthām+kathaya nṛpates+jīvanatrāṇahetos+ prādurbhāvas+trijagati khalu tvādṛśānām+parārthas+|| 6
hṛtvā+anarghyam+parimalam+itas+candanānokahānām+ tūrṇam+tāvat+visṛja malayopatyakākānanāni| yāvat+na+ete nidhuvanakalākelibhājas+bhujaṅgās+ bhogavyājāt+culukaculukam+matsarās+tvām+pibanti|| 7
śrīkhaṇḍādres+parisaram+atikramya gavyūtimātram+ gantavyas+te kim+api jagatīmaṇḍanam+pāṇḍyadeśas+| tatra khyātam+puram+uragam+iti+ākhyayā tāmrapārṇyās+ tīre mugdhakramukatarubhis+baddharekhe bhajethās+|| 8
sambhogānte ślathabhujalatāniḥsahānām+vadhūnām+ vyādhunvantas+anucitakavarībhāram+avyājamugdham| asmin+sadyas+śramajalanudas+saudhajālais+upetya pratyāsannās+malayamarutas+tālavṛntībhavanti|| 9
krīḍāśailam+bhujaganagarīyoṣitām+kautukam+cet+ setum+yāyās+jaladhikariṇas+śṛṅkhalādāma dīrgham| bhāti snehāt+avanitanayājīvanāśvāsahetos+ laṅkādvīpam+prahitas+iva yas+bāhus+ekas+pṛthivyās+|| 10
krudhyadgaurīkarakiśalayākṛṣṭacūḍāsudhāṃśos+ drakṣyasi+uccais+kulam+akaluṣam+tatra rāmeśvarasya| madhyam+yatra trivaliviṣamam+vārasīmantinīnām+ hastotkampam+kathayati vidhes+sṛṣṭakāñcīpadasya|| 11
līlāgārais+amaranagarasya+api garvam+harantīm+ gacches+kāñcīpuram+atha diśas+bhūṣaṇam+dakṣiṇasyās+| naktam+yatra praharikas+iva+ujjāgaram+nāgarāṇām+ kurvan+pāṇipraṇihitadhanus+jāyate pañcabāṇas+|| 12
ābhram+līlāvihasitam+iva śyāvatām+abhyupete sadyas+phenavyatikaramiṣādarpayati+aṃśukāntam(?)| ambhaḥkrīḍākutukarabhasabhraṣṭacīnottarīye yannārīṇām+urasi subalā vīcihastais+sakhī+iva|| 13
manye mokṣas+kaṭhinasuratāyāsalabdhasya tūrṇam+ duṣprāpas+te pavana bhavitā colasīmantinībhyas+| ke vā tāsām+alakaracanālīnanīlīsanāthe gaṇḍābhoge malayajapayaḥpicchile na skhalanti|| 14
hitvā kāñcīm+avinayavatībhaktarodhonikuñjām+ tām+kāverīm+anusara khagaśreṇivācālakūlām| kāntāśleṣāt+api khalu sukhasparśam+indutviṣas+api svaccham+bhikṣāpravaṇamanasas+api+ambu yasyās+laghīyas+|| 15
yā gaṅgā+iva prakṛtisubhagā jāyate keralīnām+ kelisnāne kucamalayajais+pāṇḍimānam+dadhānā| śaśvadgotraskhalanajanitatrāsalolasya sindhos+ udvīcibhrus+caraṇapatanapremavācām+rasajñā|| 16
tasyās+līlāsaritas+iva tās+srotasi śroṇidaghne toyakrīḍām+yadi vidadhate dākṣiṇātyās+taruṇyas+| vīcikṣepais+stanaparisareṣu+astahāreṣu tāsām+ muktājālam+racaya tat+apām+bindubhis+kundagaurais+|| 17
snigdhaśyāmam+gurubhis+upalais+parvatam+mālyavantam+ paśyes+uttambhitam+iva puras+keśapāśam+pṛthivyās+| tatra+adya+api pratijharajalais+jarjarās+prasthabhāgās+ sītābhartus+pṛthutaraśucas+sūcayanti+aśrupātān|| 18
ramyopāntam+saralatarubhis+māṇḍakarṇas+saras+tat+ gacches+pañcāpsaras+iti hṛtaprauḍhatāpam+maghonas+| yatra+adya+api tridaśataruṇīmugdhasaṃgītimālā pūrvapremopagatahariṇaśreṇim+utkaṇṭhayanti|| 19
krīḍāśokakramukabahulārāmaramyopakaṇṭhās+ sampatsyante pathi pathi tava prītaye prasthitasya| pīnottuṅgastanabharanamatpāmarīpremalobhāt+ nirvicchedabhramitapathikās+pallayas+palvalinyas+|| 20
andhrān+hitvā janapadavadhūgāḍhagodāvarīkān+ kāliṅgasya+anusara nagarīm+nāma tām+rājadhānīm| sambhogānte mukulitadṛśām+tatra vārāṅganānām+ aṅgaglānim+hara paripatan+kelivātāyaneṣu|| 21
kheladvīcipracayaracitānekasopānarekham+ tīram+yāyās+phalabharanamatpūgamālam+payodhes+| gāyantīnām+śravaṇasubhagam+tatra siddhāṅganānām+ sthāne sthāne janaya śanakais+tān+aśabdānuvādān|| 22
kuñjakrīḍattridaśataruṇīkeliniśvāsavātais+ glāyadvallīkiśalayarucas+nirviśes+vindhyapādān| paśyan+vaktrāṇi+anaticaturavyādhasīmantinīnām+ mādyadgandhadviradarasitatrāsalolekṣaṇāni|| 23
svecchāramyam+vihara vihagavyākulottuṅgavṛkṣe vindhotsaṅgapraṇayini vane mānavatyas+api yatra| saṃjāyante rahasi kariṇām+krūram+ākarṇya śabdam+ bhartus+kaṇṭhe praṇihitabhujāvallayas+bhillayoṣās+|| 24
svairakrīḍārasikaśabarīsiktarodhonikuñjām+ gacches+revām+abhinavaśukaśyāmavaṃśīvanena| manyante yat+parisarabhuvi prauḍhasīmantinīnām+ līlāmānagraham+api rates+antarāyam+yuvānas+|| 25
līlām+netum+nayanapadavīm+keralīnām+rates+cet+ gacches+khyātām+jagati nagarīm+ākhyayā tām+yayātes+| gāḍhāśliṣṭakramukataravas+prāṅgaṇe nāgavallyas+ bālām+yatra priyatamaparīrambham+adhyāpayanti|| 26
gaṅgāvīciplutaparisaras+saudhamālāvataṃsas+ yāsyati+uccais+tvayi rasamayas+vismayam+suhmadeśas+| śrotrakrīḍābharaṇapadavīm+bhūmidevāṅganānām+ tālīpatram+navaśaśikalākomalam+yatra yāti|| 27
tasmin+senānvayanṛpatinā devarājyābhiṣiktas+ devas+suhme vasati kamalākelikāras+murāris+| pāṇau līlākamalam+asakṛt+yatsamīpe vahantyas+ lakṣmīśaṅkām+prakṛtisubhagās+kurvate vārarāmās+|| 28
yātasya+ūrdhvam+dhanapatiganena+eva gaurais+agārais+ paśyes+tasmin+nagaram+anagham+cāru candrārdhamaules+| yatra+anekapriyanakhapadavyājatas+vārarāmās+ bhartus+bhūṣāśaśadharakalācihnam+aṅke vahanti|| 29
tatra+anarghyam+raghukulagurum+svarṇadītīradeśe natvā devam+vraja girisutāsaṃvibhaktāṅgaramyam| yāte yasmin+nayanapadavīm+sundarabhrūlatānām+ prauḍhastrīṇām+galati ramaṇapremajanmābhimānas+|| 30
tat+kṣetram+ca tridivasaritam+ca+antarā sevanīyas+ śrīballālakṣitipatiyaśobāndhavas+setubandhas+| ārūḍhānām+tridivataṭinīsnānahetos+janānām+ yatra dvedhā+api+amaranagarī sannikṛṣṭā vibhāti|| 31
gaṅgām+phenastabakamukuram+vīcihaste vahantīm+ sevethās+tām+atha parisaraprauḍhahaṃsāvataṃsām| pratyāvṛtya vrajati jaladhau preyasi premalolā kartum+keśagraham+iva kim+api+uddhatā yā vibhāti|| 32
toyakrīḍāsarasanipatatsuhmasīmantinīnām+ vīcīdhautais+stanamṛgamadas+śyāmalībhūya bhūyas+| bhāgīrathyās+tapanatanayā yatra niryāti devī deśam+yāyās+tam+atha jagatīpāvanam+bhaktinamras+|| 33
saṃsarpantīm+prakṛtikuṭilām+darśitāvartacakrām+ tām+ālokya tridaśasaritas+nirgatām+ambugarbhāt| mā nirmuktāsitaphaṇivadhūśaṅkayā kātaras+bhūs+ bhītas+sarvas+bhavati bhujagāt+kim+punas+tvādṛśas+yas+|| 34
krīḍantīnām+payasi rabhasāt+tatra līlāvatīnām+ vīcīhastais+racaya kucayos+aṃśukasraṃsanāni| sadyas+tāsām+api ca ramaṇālokanavyākulānām+ yāntu krīḍāmasṛṇahasitāni+uttarīyāñcalatvam|| 35
skandhāvāram+vijayapuram+iti+unnatām+rājadhānīm+ dṛṣṭvā tāvat+bhuvanajayinas+tasya rājñas+adhigacches+| gaṅgāvātas+tvam+iva caturas+yatra paurāṅganānām+ sambhogānte sapadi vtanoti+aṅgasaṃvāhanāni|| 36
yatsadhānām+upari vaḍabhīśālabhañjīṣu līnās+ susnigdhāsu prakṛtimadhurās+kelikautūhalena| unnīyante katham+api rahaḥpāṇipaṅkeruhāgrasparśodgacchatpulakamukulās+subhruvas+vallabhena|| 37
snigdhaśyāmāramaṇamaṇibhis+baddhamundhālavālās+ paurastrībhis+kramukataravas+ropitās+prāṅgaṇeṣu| yatra+ayatnopagatasalilais+naktam+āsiktamūlās+ na+apekṣante parijanavadhūpāṇiviśrāṇitāmbhas+|| 38
gaṅgāśleṣaprakṛtivimale pālite tena rājñā jātā lokadvitayavigaladbhītayas+yatra paurās+| bālābhyas+atha praṇayakalahais+rūḍhakopāṅkurābhyas+ vicasyanti bhrukuṭiracanācārubhīmānanābhyas+|| 39
āttam+karṇāt+praṇihitapadam+sāñjanais+aśruleśais+ baddham+tāpaglapitabisinītantunā bandhanena| yatra strīṇām+adhararucakanyastasindūramudram+ tālīpatram+praṇayini jane premalekhatvam+eti|| 40
bhartus+svairam+suratajanitasvedabindūn+vinetum+ yatra snehāt+agaṇitajinaglānibhis+mugdhadārais+| sīdhotsaṅge śaśadhararucas+tantujālapraviṣṭās+ vyākṛṣyante ruciracamarībālabhārabhrameṇa|| 41
vṛddhoṣmāṇas+stanaparisarās+kuṅkumasya+aṅgarāgās+ dolās+kelivyasanarasikās+sundarīṇām+samūhās+| krīḍāvāpyas+pratanusalilās+mālatīdāma rātris+ styānajyotsnā mudam+aviratam+kurvate yatra yūnām|| 42
bhrāmyantīnām+tamasi nibiḍe vallabhākāṅkṣiṇīnām+ lākṣārāgās+caraṇagalitās+paurasīmantinīnām| raktāśokastabakalalitais+bālabhānos+mayūkhais+ na+ālakṣyante rajanivigame pauramārgeṣu yatra|| 43
ratnais+muktāmarakatamahānīlasaugandhikādyais+ śaṅkais+bālāvalayaracanābandhubhis+vidrumais+ca| lopāmudrāramaṇamuninā pītaniḥśeṣavāras+ śrīḥsarvasvam+harati vipadam+yatra ratnākarasya|| 44
mūkībhūtām+marakatamayīm+hārayaṣṭim+dadhānās+ yasmin+bālās+mṛgamadamasīpicchileṣu staneṣu| cetovartismarahutavaham+dīpitam+snehapūrais+ kṛtvā yānti priyatamagṛhān+andhakāre ghane+api|| 45
nītam+yatnāt+avinayalipes+patratām+āyatākṣyā nirgacchantyas+sapadi hṛdayam+kṣālayitvā+iva yatra| kānte pādapraṇayini milatkajjalaśyāmalānām+ unmucyante nayanapayasām+śreṇayas+māninībhis+|| 46
agre teṣām+vyapagatamadas+sthātum+eva+asamarthas+ dṛṣṭvā kāntim+kusumadhanuṣas+kā kathā vikramasya| subhrūlīlācaturanayanakṣeparamyais+vilāsais+ yasmin+yātās+tat+api sudṛśām+kiṃkaratvam+yuvānas+|| 47
tvayi+āsīni manasijagurau yatra sāraṅganetrās+ saṃdṛśyante racitacaturodyānadolāvilāsās+| abhyasyantyas+sarabhasam+iva vyomakāntārayānam+ kandarpasya tridivayuvatīm+jetukāmasya senās+|| 48
prāsādānām+dinapariṇatau garbham+dagdhāgurūṇām+ jālodgīrṇas+sajalajaladaśyāmalas+yatra dhūmas+| sadyaḥkrīḍākutukarabhasārūḍhapaurīmukhendujyotsnāsaṃgaprasṛmaratamaḥśreṇiśaṅkām+tanoti|| 49
vyarthībhūtapriyasahacarīcāruvācām+niśīthe roṣāt+astrīkṛtakuvalayottaṃsavisraṃsimālyam| yūnām+yatra praṇayakalaham+keliharmyāgrabhājām+ indus+pratyādiśati savidhībhūya śaśvat+kareṇa|| 50
tatra svecchārativinimaye ca+eav sīmantinīnām+ karṇasraṃsi prakṛtisubhagam+ketakīgarbhapatram| utpaśyanti vyatikaracalatkuṇḍalāghaṭṭanābhis+ bhinnam+sākṣāt+iva mukhavidhos+khaṇḍam+ekam+vidagdhās+|| 51
vācas+śrotrāmṛtam+anugatabhrūvilāsās+kaṭākṣās+ rūpam+hastoccayasamucitam+snigdhamugdhās+ca hāvās+| yātam+līlāñcitam+akṛtakam+yatra nepathyam+etat+ paurastrīṇām+draviṇasulabhā prakriyā bhūṣaṇam+ca|| 52
puñjībhūtam+jagat+iva tatas+saptakakṣyāniveśais+ ramyam+yāyās+bhavanam+avanīmaṇḍalākhaṇḍalasya| yatsaudhānām+śikharisuhṛdām+mūrdhni viśrāntameghe vidyullekhā vitarati muhus+vaijayantīvilāsam|| 53
snigdhaśyāmais+iva viracitā dāritais+indranīlais+ vyāpī tasmin+avanivanitāramyaromāvalī+iva| yasyās+tīre viharadanatiprauḍhasīmantinīnām+ manye līlāgatiṣu guravas+rājahaṃsās+bhavanti|| 54
devam+sākṣāt+manasijam+iva prāptarājyābhiṣekam+ sevethās+tvam+vyathitasamaye cāmaragrāhiṇībhis+| yasya snigdhasphuradasilatāsphāragatyā jalānām+ labdhas+sakhye ripukulavadhūlocanais+saṃvibhāgas+|| 55
yasya+autsukyāt+asamasamarālokanonmādabhājām+ svargastrīṇām+aparigaṇitasrastacelāñcalānām| manye dhārācaturaturagotkhātareṇupratānas+ sadyolagnas+stanakalaśayos+antarīyatvam+eti|| 56
bhugnagrīvam+bhujabisalatāsaktavaktrāmbujābhis+ sas+ayam+senānvayanṛpas+iti trāsakautūhalābhyām| viṣvak+pītas+kuvalayadalaśreṇidīrghais+kaṭākṣais+ paurastrībhis+sapadi nagarīvidrave vidviṣām+yas+|| 57
baddhākrāndās+vihagaruditais+bibhratī caitasī+iva krīḍāgāre suciralikhitām+ākṛtim+vallabhasya| prauḍhārāmā yadarinagarī saudhasaṃjātadūrvājālavyājāt+alakapaṭalīm+dūranamrām+bibharti|| 58
krīḍāroṣe sutanucaraṇāhanyamānasya patyus+ pratyudgacchatpulakapaṭalena+api bādhām+dadhānā| bhrāmyasi+adres+vanabhuvi katham+krūradarbhāṅkurāyām+ evaṃprāyas+yadarinagarīśārikāṇām+vilāpas+|| 59
tasmin+kāle kvacit+api sa cet+vāsarasya tribhāgam+ rājā śaktas+gamayati rahas+cintayan+antarāyān| saṃdeśas+me na pavana tadā kiṃcit+āvedanīyas+ kāryottapte manasi labhate na+avakāśam+vilāsas+|| 60
āsādya+atas+kam+api samayam+saumya vaktum+vivikte devam+nīcais+vinayacaturas+kāmin+prakramethās+| api+anyeṣu praṇayibhis+abhivyañjitas+kāryabhāgas+ siddhim+gantum+prabhus+avasare kim+punas+pārthiveṣu|| 61
śrīkhaṇḍādres+vasati śikhare kas+api gandharvalokas+ tatra+asti+ekā kuvalayavatī nāma mānyā+aṅganānām| dūtam+tasyās+kalaya malayopatyakāmārutam+mām+ kāmidvandvam+ghaṭayati mithas+viprayuktam+yas+ekas+|| 62
jitvā deva tvayi sarabhasam+dākṣiṇātyān+kṣitīśān+ pratyāvṛtte malayakaṭakāt+cittam+ādāya tasyās+| dūram+yāte kamitari vṛthā vṛttis+asya+iti tasyās+ bāṣpotpīḍā sapadi padavīm+saṃrurodha+īkṣaṇasya|| 63
vinyasya+agram+bhuvi caraṇayos+kautukottambhitākṣī tvatsamparkaprakṛtisubhagām+unnatagrīvam+āśām| utpaśyantī kim+api sutanus+lakṣyate saudhaśṛṅgāt+ udbhinnāśrusthagitam+asakṛt+tvatsamīpam+yiyāsus+|| 64
yasmin+kāle nayanaviṣayam+sāhasiniyā+asi nītas+ sāraṅgākṣyās+sakalalalanālocanānandakārin| jāne tasmāt+prabhṛti janitasvāntasaṃtāpakhedā sā ramyeṣu kvacit+api na viśvāsam+ekāntam+eti|| 65
muṣṭigrāhyam+kim+api vidhinā kurvatā madhyabhāgam+ manye bālā kusumadhanuṣas+nirmitā kārmukāya| rājan+uccais+virahajanitakṣāmabhāvam+vahantī jātā samprati+aha sutanus+sā ca maurvī latā+iva|| 66
kīdṛk+kāntas+kathaya tarale vartate yas+tava+antar+ yatnāt+ittham+subhaga bahuśas+pṛṣṭayā+ālījanena| niḥśvasya+uccais+katham+api tayā stambhitāśrupravāhā nyastā dṛṣṭis+likhitamadane bhittibhāge gṛhasya|| 67
dhatte sadyas+tvadupagamitapremalekhabhramam+sā tālīpatre priyasahacarīkarṇapāśacyute+api| kim+ca krīḍāśukam+api muhus+pṛcchati tvatpravṛttim+ gāḍhodbhūtas+kva khalu gaṇayati+anvayam+tu+arthibhāvas+|| 68
na+uttaṃsatvam+dṛśam+api nayati+utpale baddhakopā mālyais+klāntā na bhujalatikām+api+asau saṃvṛṇoti| padmodvignās+hṛdayanihitāt+tāpasampattihetos+ ālīhastāt+api ca sahasā mīlitākṣī bibheti|| 69
abhyasyantī sarasakusumasvastaros+prāntasuptā śuṣyatpaṅkaprakarasapharīsambhramodvartitāni| dhārābāṣpam+nayananalinīnālatām+ca+ānayantī manye bālā gamayati punas+sā kathaṃcit+dināni|| 70
antas+tāpam+tuhinapayasām+api+anucchidyam+āpya tvattas+bālās+malayajarajaḥsrotasām+api+asādhyam| dhatte nindām+kusumaviśikhe+atyantasādṛśyamūḍhā susthā+api syāt+kim+uta virahavyākulās+vibhramiṇyas+|| 71
dveṣas+krīḍāvipinavasatau candanāmbhoniṣedhas+ pratyākhyānam+sarasanalinītālavṛntānilasya| jātas+tasyām+katham+api sakhībuddhijas+tvadviyoge mūrchāvegavyapagamavidhes+eṣas+eva prakāras+|| 72
dhatte dveṣam+śaśini kurute na graham+keśahaste dūre hāram+kṣipati ramate nindayā candanasya| vaktum+deva tvayi param+asau svām+avasthām+kathaṃcit+ gāḍhodvegā nayati kavitācintayā vāsarāṇi|| 73
ādau yātas+nayanapadavīm+stambhayan+pakṣmamālām+ cumban+gaṇḍasthalabhuvam+atho pītabimbādharoṣṭhas+| kurvan+kaṇṭhagraham+api kucotsaṅgaśayyāśayānas+ tasyās+bāṣpas+kim+iva na khalu tvadviyoge karoti|| 74
śāraṅgākṣyā janayati na yat+bhasmasāt+aṅgakāni tvadviśleṣe smarahutavahas+śvāsasaṃdhukṣitas+api| jāne tasyās+sa khalu nayanadroṇivārām+prabhāvas+ yat+vā śaśvat+nṛpa tava manovartinas+śītalasya|| 75
śāntaprāye rajanisamaye kiṃcit+āmīlitākṣī prāpya svapne katham+api puras+tvām+atiprauḍharāgā| śliṣyantī svām+tanum+anupadam+viprabuddhā+atha bālā lajjālolam+balayati mukham+sā sakhīnām+mukheṣu|| 76
candrāt+ramyām+upavanabhuvam+dūratas+dveṣṭi bālā na+ālāpam+ca kvacana kurute sārdham+ālījanena| rakṣāhetos+smaraviśikhatas+kevalam+sā varākī dhatte līlāphalakam+urasi tvatpraticchandaśobhi|| 77
vinyasyantī śaśini nayane durdinais+aśruvārām+ dhārāśvāsais+bakulakusumāmodam+āghrātukāmā| śuśrūṣas+ca bhramaravirutam+mūrchayā rakṣitā+asau vīkṣya+avasthām+kas+iva karuṇākātaras+syāt+na tasyās+|| 78
cetovṛttis+sphurati karuṇā viprayoge virāgas+ kopāveśas+kusumaviśikhe nityam+ātmani+avajñā| ittham+svāṅge sthitam+iva samālambya citrā varākī tvayi+ekāntasthiraviracitam+bhāvam+āviṣkaroti|| 79
prāk+ālāpās+pratimuhus+api premaramyās+sakhīnās+ tvaji+ekāntavyapagatadaye saṃgamāśā+api na+eva| tasyās+cintām+virahajanitām+nātha vismārayantī mūrchā+eva+ekā bhavati satatam+jīvitālambanāya|| 80
tasyās+rājan+anubhavam+anāsādyahastāvarodhāt+ gaṇḍābhoge nayanasalilasrotasā kṣālitas+api| pratyāsannas+stanaparisare cetasā tvām+vahantyās+ prāleyāṃśus+nṛpatikakudacchatrabhaṅgīm+bibharti|| 81
yātas+kṛcchrāt+tuhinasamayas+samprati tvatsakāśāt+ āgacchantīm+pavanalaharīm+api+anāsādayantyās+| kas+sannaddhe parabhṛtavadhūkelivācālalole caitre tasyās+kathaya subhaga prāṇarakṣābhyupāyas+|| 82
bhūyas+bhūyas+praviśati manas+dāruṇe manmathāgnau magnam+bāṣpāmbhasi nayanayos+dvandvam+indīvarākṣyās+| tasyās+rājan+atanuvirahavyākulāyās+tapasvī jātas+bhasmacchuritas+iva sa kṣāmapāṇḍus+kapolas+|| 83
rājan+urvīvalayavanitākāmuka tvatsakāśāt+ āśātantus+bhavatu sudṛśas+durlabhas+prematantus+| kaṣṭāt+kaṣṭam+punar+idam+aho svapnasaṃketadūtī nidrā+api+asyās+kṣaṇam+api na yat+netrasīmānam+eti|| 84
pratyāvṛttās+stanaparisarāt+candanasphītamūrtes+ śvāsās+eva smarahutavahoddīpanaikapragalbhās+| tām+utkaṇṭhākulitahṛdayām+khedayanti prakāmam+ samprāpyante malayapavanais+evam+eva+ayaśāṃsi|| 85
tvadvaktrānusmaraṇarasikā kātarā ca prakāmam+ jyotsnāsekais+dvijapatim+adhikṣepapātram+karoti| kim+ca dveṣṭi tridaśabhiṣajau sundara tvām+vicintya prāyeṇa+evam+bhavati vidhurāsannamṛtyos+manīṣā|| 86
sā vairasyāt+asitanayanā hematālīdalānām+ pratyākhyānāt+prakṛtisubhagam+karṇapāśam+bibharti| tadgātrāṇām+kim+api sahasā durbalatvam+vicintya tyaktam+trāsāt+guṇam+iva manojanmanā kārmukasya|| 87
api+ājanmaprabhṛtisuhṛdas+candanasya+aparādhāt+ adhyāste sā na khalu malayopatyakākānanāni| kim+ca dveṣāt+upari madanasya+iva sarvāṅgatanvī baddhāveśā manasi rataye na+avakāśam+dadāti|| 88
līlodyāne vitarati dṛśam+yatnasaṃruddhabāṣpā sāndre candrārciṣi niviśate candanābhyaktagātrī| krīḍāvāpīm+marut+abhimukham+dhāvati vyākulā+asau kim+vā nāryas+ramaṇavirahe sāhasam+na+ācaranti|| 89
yātās+kaṇṭhasthalam+api ghanaśvāsamātrāvaśeṣās+ tām+utkaṇṭhāpratanum+asavas+sarvathā na tyajanti| labdhvā kaṇṭhapraṇayam+athavā tādṛśam+aṅganānām+ śaktas+tyāge kas+iva bhuvane cetasā vicyutas+api|| 90
kṣīṇas+tāpas+vapuṣi vigatā netrayos+aśrudhārā viśrāntāni kramakṛśatanos+aṅgavikṣepaṇāni| ittham+śānte virahajanite vyādhirāge mṛgākṣyās+ śvāsas+tasyās+param+upacitas+nirvṛtes+antarāyas+|| 91
līlodyāne parabhṛtavadhūpañcamais+pīḍyamānā tāmyanmūrtis+malayamarutā kelivātāyaneṣu| sā na+ekatra kvacit+api padam+kātarākṣī vidhatte yat+satyam+na tribhuvanam+api prītaye duḥkhitānām|| 92
sā sarvatra+apratihatagatis+vidyayā sati+api tvām+ pratyākhyānāt+subhaga sahasā bibhyatī na+abhyupaiti| rājānas+hi prakṛtirasavaccetasas+api+anyanārīm+ rūḍhapremaprabalavanitābhīravas+no lasanti|| 93
tasyās+tīvrasmarahutabhujā dahyamānāṅgayaṣṭes+ nyastam+sadyas+stanaparisare candanam+śoṣam+eti| uktais+kim+vā bahubhis+apadāropitasvāntavṛttes+ tvayi+āyattas+kuvalayadṛśas+jīvarakṣāprakāras+|| 94
iti+ākhyāte pulakitatanus+medinīpuṣpaketus+ pratyutthāya praṇayasubhagam+gāḍham+āśliṣyati tvām| vākyais+ebhis+karuṇamasṛṇais+komalatvam+bhajante grāvāṇas+api prakṛtisarasas+kim+punas+tādṛśas+yas+|| 95
sadyas+kṛtvā pavana vinayāt+añjalim+mūrdhni kiṃcit+ vaktavyas+asau rahasi bhavatā madgirā gauḍarājas+| tvattas+śroṣyati+avahitamanās+sas+anuraktāṅganānām+ jāyante hi praṇayini sudhāvīcayas+vācikāni|| 96
pārśve paścāt+api ca puratas+darśayan+ātmarūpam+ vyaktam+deva tvam+asi jagatām+īśvaras+śārṅgapāṇis+| tat+mām+bhaktipravaṇamanasam+na+anugṛhṇāsi kasmāt+ kāyavyūham+racayitum+alam+na+aparas+kaiṭabhāres+|| 97
saudhotsaṅge mukulitadṛśam+tatsakhīnām+purastāt+ mām+āsādya tvam+ayam+akṛthās+gocare yat+na vācām| tat+kurvīthās+subhaga na satām+garhaṇīyā yathā syām+ kanyām+loke na khalu sudhiyas+dūṣayitvā tyajanti|| 98
vṛtte gaurīpariṇayavidhau pīvaraprītibhājā sṛṣṭasya+iva tripurajayinā puṣpaketis+navasya| rājan+astu praṇayacaturas+dūratas+premabandhas+ puṇyena syām+tava caraṇayos+kena saṃvāhane+api|| 99
saṃdeśas+ayam+manasi nihitas+kaccit+āyuṣmatā me kim+vā bhūyas+tvayi viracitais+aṅga bhikṣāprakārais+| pārārthyaikapravaṇamanasas+tvadvidhās+bāṣpamiśrān+ āpannānām+na khalu bahuśas+kākuvādān+sahante|| 100
dantivyūham+kanakalatikām+cāmaram+haimadaṇḍam+ yas+gauḍendrāt+alabhata kavikṣmābhṛtām+cakravartī| śrīdhoyīkas+sakalarasikaprītihetos+manasvī kāvyam+sārasvatam+iva mahāmantram+etat+jagāda|| 101
goṣṭhībandhas+sakalakavibhis+vāci vaidarbharītis+ vāsas+gaṅgāparisarabhuvi snigdhabhogyā vibhūtis+| satsu snehas+sadasi kavitācāryakam+bhūbhujām+me bhaktis+lakṣmīpaticaraṇayos+astu janmāntare+api|| 102
yāvat+śambhus+vahati girijāsaṃvibhaktam+śarīram+ yāvat+jaitram+kalayati dhanus+kausumam+puṣpaketus+| yāvat+rādhāramaṇataruṇīkelisākṣī kadambas+ tāvat+jīyāt+kavinarapates+eṣa vācām+vilāsas+|| 103
kīrtis+labdhā sadasi viduṣām+śītalakṣoṇipālās+ vāksaṃdarbhās+katicit+amṛtasyandinas+nirmitās+ca| tīre samprati+amarasaritas+kva+api śailopakaṇṭhe brahmābhyāse prayatamanasā netum+īhe dināni|| 104
śrīdhoyīkavirājaviracitam+pavanadūtākhyam+kāvyam+samāptam|