atharvāṇam ṛṣiṃ devaṃ devahayaśirodharam |
praṇamya sampravakṣyāmi dantyoṣṭhavidhivistaram || 1.1 ||
chandasy adhyayane prāpte viduṣām atha dhīmatām |
bakāre saṃśayo nityam auṣṭhyaṃ dantyam iti sma ha || 1.2 ||
tasmāt tadvidhi nirṇaye saṃśayachedanāya ca |
muktā dantyā prayojyāma auṣṭhyān vakṣye kramāhitaḥ || 1.3 ||
bhaparaṃ yatra dṛśyetāniṃgye sparśanaṃ kva cit |
auṣṭyaṃ tatra pade dhīro bibhīto bibhratīr yathā || 1.4 ||
ādyudātte bale bāṇe bila śabde tathaiva ca |
samaste 'pi yatra syātām antodātto viśiṣyate || 1.5 ||
baladābalānugrāhabaladhanvā tathaiva ca |
balāsaṃ bāhū ācāryāḥ sarvāsv eva vibhaktiṣu || 1.6 ||
balī balena barhiś cābalena balīyase |
bradhnaḥ kilbiṣaṃ vaḥ ketuḥ kumbaṃ bādhiṣṭa bāliti || 1.7 ||
bāhuṃ bohi tathā baṃdhur bahubādhe bṛhac ca yat |
pibati bruvate caiva yathārthāḥ samprakīrttitāḥ || 1.8 ||
bastavāsino bāhvaṃkair bāhuvīrye tathaiva ca |
bahavaḥ kābavaṃ bāhvor bodha bahve tathaiva ca || 1.9 ||
tathāa badhnyaṃ tābuvaṃ bahvīr navamaḥ saṃprakīrttitāḥ |
ete sarveṣu śabdeṣu prathamasparśyā hi matāḥ || 1.10 ||
vaibādha devabandhuṃ ca vibaddhas tu vibandhuṣu |
dvitīya sparśyo vijñeyo vibabādhe tathaiva ca || 1.11 ||
bāhau bāhavo bahulaṃ budhnyaṃ baddhkam eva ca |
ete sarve bhavanty oṣṭhyā ye noktās te tu dantajāḥ || 1.12 ||
iti prathamo 'dhyāyaḥ |
adharād uttare bhāge bhāgāt prativibhāgaśaḥ |
daśanāgreṇa saṃspṛṣṭyo na tu pīḍāsu yojayet || 2.1 ||
kambalaṃ balbajaṃ bījaṃ libujā baṇmhāṃ asi |
biṣkale brahma barjahye śabale bedhiṣe bayaḥ || 2.2 ||
bahiṣṭhaḥ budhnyaḥ paḍbīśam arbudaṃ badhiras tathā |
ābayobinduḥ saṃbiṃbaṃ kāhābām udumbalam || 2.3 ||
kabru pībasi baṃdhuraṃ kaṃbūkāṃ balinas tathā |
kuberaḥ stambajaṃ babhraupabdaiḥ paribedhire || 2.4 ||
asaṃbādhe nairbādhyena baddhe buddhāni kulbajaṃ |
bato batāsi bandhuṃ ca bisaṃ klībaṃ buje bujaḥ || 2.5 ||
badhāna prābaṃdhāyāś colbaṃ kāberkas tathā |
ābedhur ailabaś caivābedhe balhikāni ca || 2.6 ||
abodhi bārhatsāme ghoṣabuddhā tathaiva ca |
baṃdhanaṃ yatra śeṣaṃ syād ābadhe me nidraśanam || 2.7 ||
alābu bajaḥ bāṇaṃ syād ādyudātto yadā bhavet |
brahma śabdaṃ tu sarvārtham auṣṭhyam eva vidur budhāḥ || 2.8 ||
chubukābdaṣkaye bāle keśabāle tathaiva ca |
adhibāle vayaḥ proktaḥ śeṣeṣu parimāṇataḥ || 2.9 ||
bibhed ādiṣu bhedāś ca pari pūrvaṃ bale tathā |
baṃdhu vā siṃdhurapara eteṣāṃ tu balaḥ kva cit || 2.10 ||
tuchubdaś cubukaś caiva babhūvuś ca babhūvuṣī |
ete sarve parityajya bakāronyonya bhakṣana || 2.11 ||
|| iti dvitīyo 'adhyāyaḥ ||
|| dantyoṣṭhavidhiḥ samāptaḥ ||