oṃ namaḥ sarvajñāya //
oṃ namo dhanvantarāye //
kṛtsnasya tantrasya gṛhītadhāmnaś cikitsitād viprasṛtasya dūram /
vidagdhavaidyapratipūjitasya kariṣyate yogaśatasya bandhaḥ // Yś_1 //
parīkṣya hetvāmayalakṣaṇāni cikitsitajñena cikitsikena /
nirāmadehasya hi bhaiṣajāni bhavanti yuktāny amṛtopamāni // Yś_2 //
chinnodbhavāmbudharadhanvayavāsaviśvair duḥsparśaparpaṭakameghakirātatiktaiḥ /
mustāṭarūṣakamahauṣadhadhanvayāsaiḥ kvāthaṃ pibed anilapittakaphajvareṣu // Yś_3 //
kṣudrāmṛtānāgarapuṣkarāhvayaiḥ kṛtaḥ kaṣāyaḥ kaphamārutottare /
saśvāsakāsārucipārśvarukkare jvare tridoṣaprabhave 'pi śasyate // Yś_4 //
āragvadhagranthikamustatiktāharītakībhiḥ kvathitaḥ kaṣāyaḥ /
sāme saśūle kaphavātayukte jvare hito dīpanapācanaś ca // Yś_5 //
drākṣābhayāparpaṭakābdatiktākvāthaṃ saśamyākaphalaṃ vidadhyāt /
pralāpamūrchābhramadāhamohatṛṣṇānvite pittabhave jvare tu // Yś_6 //
nidigdhikānāgarakāmṛtānāṃ kvāthaṃ piben miśritapippalīkam /
jīrṇajvarārocakakāsaśūlaśvāsāgnimāndyārditapīnaseṣu // Yś_7 //
durālabhāparpaṭakapriyaṅgubhūnimbavāsākaṭurohiṇīnām /
kvāthaṃ pibec charkarayāvagāḍhaṃ tṛṣṇāśrapittajvaradāhayuktaḥ // Yś_8 //
phalatrikaṃ dāruniśāviśālāmustaṃ ca niṣkvāthya niśāṃśakalkam /
pibet kaṣāyaṃ madhusaṃprayuktaṃ sarvaprameheṣu samutthiteṣu // Yś_9 //
savatsakaḥ sātiviṣaḥ sabilvaḥ sodīcyamustaś ca kṛtaḥ kaṣāyaḥ /
sāme saśūle ca saśoṇite ca cirapravṛtte 'pi hito 'tisāre // Yś_10 //
śuṇṭhīṃ samustātiviṣāguḍūcīṃ pibej jalena kvathitāṃ samāṃśām /
mandānalatve satatāmayānām āmānubandhe grahaṇīgade ca // Yś_11 //
punarnavādārvyabhayāguḍūcīḥ pibet samūtrā mahiṣākṣayuktāḥ /
tvagdoṣaśophodarapāṇḍurogasthaulyaprasekordhvakaphāmayeṣu // Yś_12 //
mustākhuparṇīphaladāruśigrukvāthaḥ sakṛṣṇākṛmiśatrukalkaḥ /
mārgadvayenāpi cirapravṛttān kṛmīn nihanyāt kṛmijāṃś ca rogān // Yś_13 //
elopakulyāmadhukāśmabhedakauntīśvadaṃṣṭrāvṛṣakorubūkaiḥ /
śṛtaṃ pibed aśmajatupradhānaṃ saśarkare sāśmarimūtrakṛcchre // Yś_14 //
elāśmabhedakaśilājatupippalīnāṃ cūrṇāni taṇḍulajalair lulitāni pītvā /
yad vā guḍena sahitāny avalehyamānāny āsannamṛtyur api jīvati mūtrakṛcchrī // Yś_15 //
harītakīgokṣurarājavṛkṣapāṣāṇabhiddhanvayavāsakānām /
kvāthaṃ piben mākṣikasaṃprayuktaṃ kṛcchre sadāhe saruje vibandhe // Yś_16 //
vāsāguḍūcīcaturaṅgulānām eraṇḍatailena pibet kaṣāyam /
krameṇa sarvāṅgajam apy aśeṣaṃ jayed asṛgvātabhavaṃ vikāram // Yś_17 //
rasāñjanaṃ taṇḍulakasya mūlaṃ kṣaudrānvitaṃ taṇḍulatoyapītam /
asṛgdaraṃ sarvabhavaṃ nihanti śvāsaṃ ca bhārgī saha nāgareṇa // Yś_18 //
eraṇḍabilvabṛhatīdvayamātuluṅgapāṣāṇabhittrikaṭamūlakṛtaṃ kaṣāyaḥ /
sakṣārahiṅgulavaṇoruhutailamiśraḥ śroṇyaṃsameḍhrahṛdayastanarukṣu peyaḥ // Yś_19 //
hiṅgūgragandhāviḍaśuṇṭhyajājīharītakīpuṣkaramūlakuṣṭham /
bhāgottaraṃ cūrṇitam etad iṣṭaṃ gulmodarājīrṇavisūcikāsu // Yś_20 //
cūrṇaṃ samaṃ rucakahiṅgumahauṣadhānām śuṇṭhyambunā kaphasamīraṇasaṃbhavāsu /
hṛtpārśvapṛṣṭhajaṭharārtivisūcikāsu peyaṃ tathā yavarasena ca viḍvibandhe // Yś_21 //
pūtīkapatragajacirbhiṭacavyavahni vyoṣaṃ ca saṃstaracitaṃ lavaṇopadhānam /
dagdhvā vicūrṇya dadhimastuyutaṃ prayojyaṃ gulmodaraśvayathupāṇḍugudodbhaveṣu // Yś_22 //
dviruttarā hiṅgu vacā sakuṣṭhā suvarcikā ceti viḍaṃ ca cūrṇam /
uṣṇāmbunānāhavisūcikārtihṛdrogagulmordhvasamīraṇaghnam // Yś_23 //
śṛṅgīkaṭutrikaphalatrayakaṇṭakārībhārgīsapuṣkarajaṭā lavaṇāni pañca /
cūrṇaṃ pibed aśiśireṇa jalena hikkāśvāsordhvavātakasanārucipīnaseṣu // Yś_24 //
nādeyīkuṭajārkaśigrubṛhatīsnugbilvabhallātaka-
vyāghrīkiṃśukapāribhadrakajaṭāpāmārganīpāgnikān /
vāsāmuṣkakapāṭalāḥ salavaṇā dagdhvā rasaṃ pācitaṃ
hiṅgvādiprativāpam etad ucitaṃ gulmodaraplīhiṣu // Yś_25 //
cavyamlavetasakaṭutrikatittiḍīkatālīsajīrakatugādahanaiḥ samāṃśaiḥ /
cūrṇaṃ guḍapramṛditaṃ trisugandhiyuktaṃ vaisvaryapīnasakaphāruciṣu praśastam // Yś_26 //
tālīsacavyamaricaṃ sadṛśaṃ dviraṃśaṃ mūlaṃ tugāṃ magadhajāṃ triguṇāṃ ca śuṇṭhīm /
kṛtvā guḍatriguṇitāṃ guḍikāṃ sugandhāṃ kāsāgnimāndyagudajajvararukṣu dadyāt // Yś_27 //
suṇṭhīkaṇāmaricanāgadalatvagelaṃ cūrṇīkṛtaṃ kramavivardhitam ūrdhvam antyāt /
khāded idaṃ samasitaṃ gudajāgnimāndyagulmāruciśvasanakaṇṭhahṛdāmayeṣu // Yś_28 //
sindhūtthahiṅgutriphalāyavānīvyoṣair guḍāṃśair guḍikāṃ prakuryāt /
tair bhakṣitais tṛptim avāpnuvan na bhuñjīta mandāgnir api prabhūtam // Yś_29 //
ayastilatryūṣaṇakolabhāgaiḥ sarvaiḥ samaṃ mākṣikadhātucūrṇam /
tair modakaḥ kṣaudrayuto 'nutakraḥ pāṇḍvāmaye dūragate 'pi śastaḥ // Yś_30 //
guḍena śuṇṭhīm athavopakulyāṃ pathyātṛtīyām atha dāḍimaṃ ca /
āmeṣv ajīrṇeṣu gudāmayeṣu varcovibandheṣu ca nityam adyāt // Yś_31 //
harītakīnāgaramustacūrṇaṃ guḍena sārdhaṃ guṭikā vidheyā /
nivārayaty āsyavidhāriteyaṃ śvāsaṃ pravṛddhaṃ prabalaṃ ca kāsam // Yś_32 //
vaṭaprarohaṃ madhu kuṣṭham utpalaṃ salājacūrṇaṃ guḍikāṃ prakalpayet /
susaṃhitā sā vadanena dhāritā tṛṣṇāṃ pravṛddhām api hanti satvaram // Yś_33 //
manaḥśilāmāgadhikoṣaṇānāṃ cūrṇaṃ kapitthāmlarasena yuktam /
lājaiḥ samāṃśair madhunāvalīḍhaṃ chardiṃ prasaktām asakṛn nihanti // Yś_34 //
dūrvāraso dāḍimapuṣpajo vā ghrāṇapravṛtte 'sṛji nasyam uktam /
stanyena vālaktarasena vāpi viṇ makṣikānāṃ ca nihanti hikkām // Yś_35 //
dhātrīrasaḥ sarjarasaḥ sapākyaḥ sauvīrapiṣṭaś ca tadāsutaś ca /
bhavanti sidhmāni yathā na bhūyas tathaivam udvartanakaṃ karoti // Yś_36 //
dūrvābhayāsaindhavacakramardakuṭherakāḥ kāñjikatakrapiṣṭāḥ /
tribhiḥ pralepair api baddhamūlāṃ dadruṃ ca kaṇḍuṃ ca vināśayanti // Yś_37 //
gaṇḍīrikacitrakamārkavārkakuṣṭhadrumatvaglavaṇaiḥ samūtraiḥ /
tailaṃ pacen maṇḍalakuṣṭhadadruduṣṭavraṇāruk kiṭimāpahāri // Yś_38 //
sindūraguggulurasāñjanasikthatutthais tulyāṃśakaiḥ kaṭukatailam idaṃ vipakvam /
kacchūṃ sravatpiṭakikām athavāpi śuṣkām abhyañjanena sakṛd uddharati prasahya // Yś_39 //
suvarcikānāgarakuṣṭhamūrvālākṣāniśālohitayaṣṭikābhiḥ /
tailaṃ jvare ṣaḍguṇatakrasiddham abhyañjanāc chītavidāhanut syāt // Yś_40 //
sarpir guḍūcīvṛṣakaṇṭakārīkvāthena kalkena ca siddham etat /
peyaṃ purāṇajvarakāsaśūlaśvāsāgnimāndyagrahaṇīgadeṣu // Yś_41 //
vṛṣakhadirapaṭolapatranimbatvagamṛtatāmalakīkaṣāyakalkaiḥ /
ghṛtam abhinavam etad āśu siddhaṃ jayati visarpamadāśrakuṣṭhagulmān // Yś_42 //
tvaṅmāṃsaśoṇitagatair doṣaiḥ prakupitair janitaḥ
sarvāṅgaśārīraśoṣaviśeṣo visarpaḥ /
mado madyātmo madyapānajanitavikāraḥ // Yś_43 //
amṛtāpaṭolapicumardadhāvanītriphalākarañjavṛṣakalkavāribhiḥ /
ghṛtam uttamaṃ vidhivipakvam ādṛtaḥ prapibann idaṃ jayati kuṣṭham āturaḥ // Yś_44 //
khaṇḍān kuṣmāṇḍakānām atha pacanavidhisvinnaśuṣkājyabhṛṣṭān
nyasyet khaṇḍe vipakve samaricamagadhāśuṇṭhyajājītrigandhān /
leho 'yaṃ bālavṛddhānilarudhirakṛśastrīprasaktakṣatānāṃ
tṛṣṇākāsāsrapittaśvasanagudarujācharditānāṃ ca śastaḥ // Yś_45 //
vipācya mūtrāmblamadhūni dantīpiṇḍītakṛṣṇāviḍadhūmakuṣṭhaiḥ /
vartiṃ karāṅguṣṭhanibhāṃ ghṛtāktāṃ gude rujānāhaharīṃ vidadhyāt // Yś_46 //
saśarkaraṃ kuṅkumam ājyabhṛṣṭaṃ nasyaṃ vidheyaṃ pavanāsṛgutthe /
bhrūkarṇaśaṅkhākṣiśiro'rdhaśūle dinābhivṛddhiprabhave ca roge // Yś_47 //
pathyākṣadhātrīphalamadhyabījais tridvyekabhāgair vidadhīta vartim /
tayāñjayed aśrum atipravṛddham akṣṇor haret kaṣṭam api prakopam // Yś_48 //
harītakīsaindhavatārkṣyaśailaiḥ sagairikaiḥ svacchajalaprapiṣṭaiḥ /
bahiṣpralepaṃ nayanasya kuryāt sarvākṣirogopaśamārtham etat // Yś_49 //
sasaindhavaṃ lodhram athājyabhṛṣṭaṃ sauvīrapiṣṭaṃ sitavastrabaddham /
āścyotanaṃ tan nayanasya kuryāt sadāhakaṇḍūṃ ca rujaṃ nihanyāt // Yś_50 //
hanty arjunaṃ śarkarayābdhipheno naktāndhatāṃ gośakṛtā ca kṛṣṇā /
rasāñjanaṃ vyoṣayutaṃ ca pillaṃ tāpīsamutthaṃ madhunā ca śukram // Yś_51 //
puṣpākhyatārkṣyasasitodadhiphenaśaṅkhasindhūtthagairikaśilāmaricaiḥ samāṃśaiḥ /
piṣṭais tu mākṣikarasena rasakriyeyaṃ hanty armakācatimirārjunavartmarogān // Yś_52 //
mustośīrarajoyavāsamaricāḥ sindhūdbhavaṃ kaṭphalaṃ
dārvītutthakaśaṅkhaphenanaladaṃ kālānusāry añjanam /
tulyaṃ cūrṇitam āyase vinihitaṃ kṣaudrānvitaṃ śasyate
kaṇḍvarmāmayaraktarājitimire pillopadeheṣu ca // Yś_53 //
mañjiṣṭhāmadhukotpalodadhikaphatvaksevyagorocanā-
māṃsīcandanaśaṅkhapatragirimṛttālīsapuṣpāñjanaiḥ /
sarvair eva samāṃśam añjanam idaṃ śastaṃ sadā cakṣuṣaḥ
kaṇḍūtkledamalāśruśoṇitarujāpillārmaśukrāpaham // Yś_54 //
kvāthaḥ samustātiviṣendradārukaliṅgapāṭhākaṭurohiṇīnām /
gomūtrasiddho madhunā ca yuktaḥ peyo galavyādhiṣu sarvajeṣu // Yś_55 //
yavāgrajaṃ tejavatīṃ sapāṭhāṃ rasāñjanaṃ dāruniśāṃ sakṛṣṇām /
kṣaudreṇa kuryād guṭikāṃ mukhena tāṃ dhārayet sarvagalāmayeṣu // Yś_56 //
dārvīguḍūcīsumanāpravālādrākṣāyavāsatriphalākaṣāyaḥ /
kṣaudreṇa yuktaḥ kavalagraho 'yaṃ mukhasya pākaṃ śamayaty udīrṇam // Yś_57 //
kuṣṭhaṃ dārvī lodhram abdaṃ samaṅgā pāṭhā tiktā tejanī pītikā ca /
cūrṇaṃ śastaṃ gharṣaṇaṃ tad dvijānāṃ raktasrāvaṃ hanti kaṇḍūrujaṃ ca // Yś_58 //
sauvīraśuktārdrakamātuluṅgamāṃsai rasair guggulusaindhavaś ca /
paktvā tu tailaṃ kaṭukaṃ niṣiñcet tat karṇayoḥ karṇarujopaśāntyai // Yś_59 //
vāsānimbapaṭolaparpaṭaphalaśrīcavyadārvyambudaiḥ
tiktośiradurālabhātrikaṭukatrāyantikācandanaiḥ /
sarpiḥ siddham athordhvajatruvikṛtighrāṇākṣiśūlādiṣu
tvagdoṣajvaravidradhivraṇarujāśukreṣu vai ceṣyate // Yś_60 //
dārvīparpaṭanimbavatsakakaṇāduḥsparśayaṣṭīvṛṣās
trāyantītriphalāpaṭolakaṭukābhūnimbaraktāmbudāḥ /
eṣāṃ kalkakaṣāyasādhitam idaṃ sarpiḥ praśastaṃ dṛśaḥ
pittāsṛkprabhaveṣu śukratimireṣūrdhveṣu ca vyādhiṣu // Yś_61 //
śuklairaṇḍān mūlam athogrā śatapuṣpā puṣpodbhūtaṃ yac ca bṛhatyās tagaraṃ ca /
tailaṃ siddhaṃ taiḥ sapayaskais timiraghnaṃ nasyaṃ śreṣṭhaṃ vyādhiṣu cordhveṣv apareṣu // Yś_62 //
kvāthe muṣkakabhasmano 'nalaśikhādagdhaṃ kṣipec chaṅkhakaṃ
tat tenaiva punar jalena vipacet kṣāraṃ sa taile vidhiḥ /
yuñjyāt tad vraṇaduṣṭiṣu vraṇarujāsv arśassu nāḍīṣu ca
tvagdoṣeṣu bhagaṃdareṣu vividhe kaṇṭhāmaye ca sthire // Yś_63 //
niśāsayaṣṭīmadhupadmakotpalaiḥ priyaṅgukāsāvaralodhracandanaiḥ /
vipācya tailaṃ payasā prayojayet kṣateṣu saṃropaṇadāhanāśanam // Yś_64 //
jātīnimbapaṭolapatrakaṭukādārvīniśāsārivā-
mañjiṣṭhābhayasikthatutthamadhukair naktāhvabījaiḥ samaiḥ /
sarpiḥ siddham anena sūkṣmavadanā marmāśritāḥ srāvino
gambhīrāḥ sarujā vraṇāḥ sagatikāḥ śudhyanti rohanti ca // Yś_65 //
śirīṣapuṣpaṃ svarasena bhāvitaṃ sahasrakṛtvo maricaṃ sitāhvayam /
prayojayed añjanapānanāvanair vimohitānām api sarpadaṃśinām // Yś_66 //
mayūrapittena tu taṇḍulīyakaṃ kākāṇḍayuktaṃ prapibed analpam /
viṣāṇi saṃstāvarajaṅgamāni sopadravāṇy apy acireṇa hanti // Yś_67 //
tailaṃ tilānāṃ palalaṃ guḍaṃ ca kṣīraṃ tathārkaṃ samam eva pītam /
ālarkam ugraṃ viṣam āśu hanti sadyodbhavaṃ vāyur ivābhravṛndam // Yś_68 //
āgāradhūmo mahiṣākṣayuktaḥ savājigandhāghṛtataṇḍulīyakaḥ /
gomūtrapiṣṭo hy agado nihanti viṣāṇi saṃsthāvarajaṅgamāni // Yś_69 //
māṃsīsevyālakauntījalajaladaśilārocanāpadmakeśī-
spṛkkācaṇḍāharidrāgadasitapalitāsṛglatāpadmakailāḥ /
tulyā gaurāṣṭabhāgāś caturibhakusumā vartayaḥ sarvabhogyāḥ
kṛtyālakṣmīpiśācajvaraviṣam agadā ghnanti candrodayākhyāḥ // Yś_70 //
siddhārthatriphalāśirīṣakaṭabhīśvetākarañjāmṛtā-
mañjiṣṭhārajanīdvayatrikaṭukaṃ śyāmā vacā hiṅgu ca /
śastaṃ chāgalamūtrapiṣṭam agadaṃ sarvagrahotsādanaṃ
kṛtyonmādapiśācarākṣasaharaṃ pānādibhiḥ sevitam // Yś_71 //
karpāsāsthimayūrapatrabṛhatīnirmālyapiṇḍītakais
tvagvāṃśīvṛṣadaṃśaviṭtuṣavacākeśāhinirmocakaiḥ /
gośṛṅgīdvipadantahiṅgumaricais tulyaiś ca dhūpaḥ kṛtaḥ
skandonmādapiśācarākṣasasurāveśajvaraghnaḥ smṛtaḥ // Yś_72 //
trikaṭukadalakuṅkumagranthikakṣārasiṃhīniśākuṣṭhasiddhārthayugmāmbuśakrāhvayaiḥ
sitalaśunaphalatrikośīratiktāvacātutthayaṣṭībalālohitākhyāśilāpadmakaiḥ /
dadhitagaramadhūkasārapriyāhvāviṣākhyāviṣātārkṣyaśailaiḥ sacavyāmaraiḥ kalkitaiḥ
ghṛtam anavam aśeṣamūtrāmbusiddhaṃ smṛtaṃ bhūtarāvaṃ tu pānena tat syād grahaghnaṃ param // Yś_73 //
natamadhukakarañjalākṣāpaṭolīsamaṅgāvacāpāṭalīhiṅgusiddhārthasiṃhīniśāyuglatārohiṇī- phalakhadirakaṭutrikākāṇḍadārukrimighnājagandhāmarāṅkollakośātakīśigrunimbāmbudendrāhvayaiḥ /
gadaśukatarupuṣpabījāmbuyaṣṭyadrikarṇīnikumbhāgnibilvaiḥ
samaiḥ kalkitair mūtravargeṇa siddhaṃ ghṛtaṃ
vidhivinihitam āśu sarvaiḥ kramair yojitaṃ hanti sarvagrahonmādakuṣṭhajvarāṃs tan mahābhūtarāvaṃ smṛtam // Yś_74 //
dārvī haridrā kuṭajasya bījaṃ siṃhī ca yaṣṭīmadhukaṃ ca tulyam /
kvāthaḥ śiśoḥ stanyakṛte ca doṣe sarvātisāreṣu ca sarvajeṣu // Yś_75 //
bilvaṃ ca puṣpāṇi ca dhātakīnāṃ jalaṃ salodhraṃ gajapippalī ca /
kvāthāvalehau madhunā vimiśrau bāleṣu yojyāv atisāriteṣu // Yś_76 //
śṛṅgīṃ sakṛṣṇātiviṣāṃ vicūrṇya lehaṃ vidadhyān madhunā śiśūnām /
kāsajvaracchardibhir arditānāṃ samākṣikāṃ cātiviṣām athaikām // Yś_77 //
dhātrīcūrṇasya kaṃsaṃ svarasaparigataḥ kṣaudrasarpiḥ samāṃśaṃ
kṛṣṇāmānīsitāṣṭaprasṛtayutam idaṃ sthāpitaṃ bhasmarāśau /
varṣānte tat samaśnan bhavati vipalito rūpavarṇaprabhāvī
nirvyādhir buddhimedhāsmṛtivacanabalasthairyasattvair upetaḥ // Yś_78 //
yaṣṭītugāsaindhavapippalībhiḥ saśarkarābhis triphalā prayuktā /
āyuḥpradā vṛṣyatamātimedhyā bhavej jarāvyādhivināśanī ca // Yś_79 //
cūrṇaṃ śvadaṃṣṭrāmalakāmṛtānāṃ lihet sasarpir madhunā ca yuktam /
vṛṣyaḥ sthiraḥ śāntavikāraduḥkhaḥ samāśataṃ jīvati kṛṣṇakeśaḥ // Yś_80 //
nimbasya tailaṃ prakṛtistham evaṃ nasyāṃ niṣiktaṃ vidhinā yathāvat /
māsena tat kṣīraghṛtopayojyaṃ jarāprabhūtaṃ palitaṃ nihanti // Yś_81 //
gokṣurakaḥ kṣurakaḥ śatamūlī vānari nāgabalātibalā ca /
cūrṇam idaṃ payasā niśi peyaṃ yasya gṛhe pramadāśatam asti // Yś_82 //
madhukāṃ madhunā ghṛtena ca pralihan kṣīram anuprayojayet /
labhate ca na dhātusaṃkṣayaṃ pramadānāṃ ca śataṃ ca gacchati // Yś_83 //
yaṣṭīkaṣāyaṃ lavaṇāgrayuktaṃ kaliṅgakṛṣṇāphalakalkamiśram /
sakṣaudram etad vamanaṃ prayojyaṃ ghrāṇāsyakaṇṭhaśravaṇāmayeṣu // Yś_84 //
harītakībhiḥ kvathitaṃ suvīraṃ dantyaṅghrikṛṣṇāviḍacūrṇayuktam /
virecanaṃ sorubutailam etan niratyayaṃ yojyam athāmayaghnam // Yś_85 //
rāsnārāṭhaphalatrayāmṛtalatāyukpañcamūlībalā-
māṃsakvāthayutaḥ satailalavaṇakṣaudrāṃśasarpirguḍaḥ /
puṣpāhvāghanakuṣṭhabilvaphalinīkṛṣṇāvacākalkito
vastiḥ kāñjikadugdhamūtrasahito vātāmayebhyo hitaḥ // Yś_86 //
tailaṃ balākvathitakalkasugandhigarbhasiddhaṃ payodadhituṣodakamastucukraiḥ /
tadvat sahācarasaraṇyamṛtāvarībhiḥ pratyekapakvam anuvāsasamīraṇaghnam // Yś_87 //
nasyaṃ vidadhyād guḍanāgaraṃ vā sasaindhavāṃ māgadhikām athovā /
ghrāṇāsyamanyāhanubāhupṛṣṭhaśirokṣikaṇṭhaśravaṇāmayeṣu // Yś_88 //
śreṣṭhaḥ parpaṭako jvareṣu vihitas tṛṣṇāsu pañcāmliko
lājā cchardiṣu vastijeṣu girijo meheṣu dhātrīrasaḥ /
rāsnā vātagadeṣu mūtram udare plīhāmaye pippalī
saṃdhāne kṛmihā viṣe śukataruḥ śophe tathā gugguluḥ // Yś_89 //
vṛṣo 'śrapitte kuṭajo 'tisāre bhallātam arśassu gareṣu hema /
sthūleṣu dāruḥ kṛmiṣu krimighnaṃ harītakī pāṇḍugadeṣu śasyate // Yś_90 //
akṣyāmayeṣu triphalā vadanti śūleṣu sarveṣu tathā rasonam /
kuṣṭheṣu nityaṃ khadirasya sāraṃ sarveṣu kāseṣu nidigdhikāṃ ca // Yś_91 //
śaṃsanti vājīkaraṇe śvadaṃṣṭrām uraḥkṣate nāgabalā balāṃ ca /
rasāyaneṣv āmalakaṃ sadevagraheṣu rogeṣu śilāhvayaṃ ca // Yś_92 //
ity ete vidhivihitāḥ prasiddhayogāḥ siddhyarthaṃ vinigaditā bhiṣagvarāṇām /
dṛṣṭvaitān katham acikitsako 'pi yuñjyād ity arthaṃ punar api vakṣyate 'tra kiṃcit // Yś_93 //
saṃdhāraṇānaśanajāgaraṇoccabhāṣāvyāyāmayānakaṭutiktakaṣāyarūkṣaiḥ /
cintāvyavāyabhayalaṅghanaśokaśītair vāyuḥ prakopam upayāti ghanāgame ca // Yś_94 //
kaṭvāmlamadyalavaṇoṣṇavidāhitīkṣṇakrodhānalātapapariśramaśuṣkaśākaiḥ /
kṣārādyajīrṇaviṣamāśanabhojanaś ca pittaṃ prakopam upayāti ghanātyaye ca // Yś_95 //
svapnād divā madhuraśītalamatsamāṃsagurvāmlapicchalatilekṣupayovikāraiḥ /
snigdhātitṛptilavaṇodakapānabhakṣaiḥ śleṣmā prakopam upayāti tathā vasante // Yś_96 //
ity evam ete kramaśo dviśo vā doṣāḥ pravṛddhā yugapat trayo vā /
kurvanti rogān vividhān śarīre saṃkhyātu saṃjnāvigatān anekān // Yś_97 //
pāruṣyasaṃkocanatodaśūlaśyāmatvam aṅgavyathabhaṅgaceṣṭān /
suptatvaśītatvakharatvaśoṣān karmāṇi vāyoḥ pravadanti tajjñāḥ // Yś_98 //
parisravasvedavidāharāgadaurgandhisaṃkledavipākakopān /
pralāpamūrchabhramapītabhāvān pittasya karmāṇi vadanti tajjñāḥ // Yś_99 //
śvetatvaśītatvagurutvakaṇḍūsnehopadehastimitatvalepān /
utsekasaṃghātacirakriyāś ca kaphasya karmāṇi vadanti tajjnāḥ // Yś_100 //
etāni liṅgāni ca tatkṛtānāṃ sarvāmayānām api naikanāmnām /
kaścid bhavet prāptiviśeṣa eṣāṃ saṃjñāntaraṃ yena tu saṃprayānti // Yś_101 //
ālasyatandrāhṛdayāviśuddhidoṣāpravṛttikṣudabhāvamūtraiḥ /
gurūdaratvārucisuptatābhir āmānvitaṃ vyādhim udāharanti // Yś_102 //
snigdhoṣṇasthiravṛṣyabalyalavaṇasvādvamlatailātapa-
snānābhyañjanavastimāṃsamadirāsaṃvāhanonmardanaiḥ /
snehasvedanirūhanasyaśamanasnehopanāhādikaṃ
pānāhāravihārabheṣajam idaṃ vātapraśāntim nayet // Yś_103 //
tiktasvādukaṣāyaśītapavanacchāyāniśāvījanaṃ
jyotsnābhūgṛhayantravārijaladastrīgātrasaṃsparśanam /
sarpiḥkṣīravirekasekarudhirasrāvapradehādikaṃ
pānāhāravihārabheṣajam idaṃ pittaṃ praśāntiṃ nayet // Yś_104 //
rūkṣakṣārakaṣāyatiktakaṭukavyāyāmaniṣṭīvanaṃ
strīsevādhvaniyuddhajāgarajalakrīḍāpadāghātanam /
dhūmātyuṣṇaśirovirekavamanasvedopavāsādikaṃ
pānāhāravihārabhaiṣajam idaṃ śleṣmānam ugraṃ jayet // Yś_105 //
āmaṃ jayel laṅghanakolapeyālaghvannasūpodakatiktayūṣaiḥ /
virūkṣaṇasvedanapācanaiś ca saṃśodhanair ūrdhvam adhas tathā ca // Yś_106 //
hemantavarṣāśiśireṣu vāyoḥ pittasya toyāntanidāghayoś ca /
kaphasya kopaḥ kusumāgame ca kurvanti tad vai vihitaṃ yathaiṣām // Yś_107 //
kaphasya kope vamanaṃ sanasyaṃ virecanaṃ pittabhave vikāre /
vātātmake vastim udāharanti saṃsargaje 'pi vyatimiśram etat // Yś_108 //
vāto 'mlatailalavaṇair madhurānnapānaiḥ pittaṃ tathā madhuratiktakaṣāyaśītaiḥ /
śleṣmāpi tiktakaṭurūkṣakaṣāyatīkṣṇair āmaṃ praśāntim upayānty apatarpaṇena // Yś_109 //
buddhvaitad anyad api yat tad anuktam atra yuktyā svayaṃ samadhigamya yathānurūpam /
rogeṣu bheṣajam analpamatir vidadhyāc chāstraṃ hi kiṃcid upadeśalavaṃ karoti // Yś_110 //
guṇādhikaṃ yogaśataṃ nibadhya prāptaṃ mayā puṇyam anuttaraṃ yat /
nānāprakārāmayanīḍabhūtaṃ kṛtsnaṃ jagat tena bhavatv arogam // Yś_111 //